عوامل موثر بر افت تحصیلی

یکی از معضلات مهم نظام آموزشی کشور ما و کشورهای دیگر افت تحصیلی است که سبب هدر رفتن نیروی انسانی و مادی جامعه می شود (سایت شیعه نیوز) لذا بررسی عوامل موثر بر افت تحصیلی جهت پیشگیری از افت تحصیلی ضروری به نظر می رسد

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	39 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	31

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده

یکی از معضلات مهم نظام آموزشی کشور ما و کشورهای دیگر افت تحصیلی است که سبب هدر رفتن نیروی انسانی و مادی جامعه می شود (سایت شیعه نیوز) لذا بررسی عوامل موثر بر افت تحصیلی جهت پیشگیری از افت تحصیلی ضروری به نظر می رسد. ما در این اثر با استناد از روش اسنادی مطالبی را تهیه نموده ایم و طی این مشخص شده است که وضعیت اقتصادی خانواده / آرامش و توافق والدین ؟ تحصیلی موثر است همچنین عوامل فردی مانند علاقه، انگیزه ، نوع مطالعه و در مدرسه کلاس، روش تدیس معلم بر شکست تحصیلی اثر می گذارد که می توان این عوامل را به صورت عوامل درون سازمانی یا برون سازمانی نیز بررسی کرد (سایت اخبار تحلیلی شیعه)

تقدیر و تشکر

چقدر وسیع است اقیانوس مواج علم و دانش چقدر زیباست آموختن.

انسان در پرتو آموختن و کسب دانش به کمال می رسد و این رشد و کمال را مرهون لطف و زحمات استاد و معلم خویش می داند. بر پایه این حدیث گرانقدر که «من معلمنی حرفا صیرنی عبدا» همیشه و در همه حال قدر و منزلت استاد ستودنی است. ما نیز برخود لازم دانستیم که از زحمات بی شائبه استاد گرانقدر جناب آقای حسین زاده که ما در تهیه و تنظیم مطالب این پژوهش راهنما و یاریگر بودند تشکر و قدردانی می کنیم.

فهرست مطالب

فصل اول

مقدمه

پیشینه تحقیق

گزاره های تحقیق

هدف

سؤالات

فرضیه ها

فصل دوم: روش تحقیق

توصیف مفهومی متغیرها

تعریف عملیاتی متغیرها

روش تحقیق

فصل سوم: متن تحقیق

مبانی نظری

تئوری های یادگیری

یافته ها و اطلاعات

تجزیه و تحلیل یافته

ارائه مدل نظری

فصل چهارم:

نتیجه گیری و ارائه راه حل ها

منابع و موأخذ تحقیق و پیوستها

مقدمه:

افت تحصیلی امروزه یکی از نگرانی های خانواده ها و دست اندر کاران تعلیم و تربیت است مساله موفقیت یا شکست تحصیلی مسابقه طولانی و نامشخص دارد. اما به طور رسمی پس از اجباری شدن آموزش و پرورش در اواخر قرن نوزدهم و همگام با تحولات صنعتی و نیاز به نیروهای تربیت شده و متخصص افکار دولتمردان و دست اندر کاران آموزش و پرورش به مسأله پیشرفت و شکست تحصیلی معطوف شده است(بیابانگرد ، اسماعیل، 1378. ؟ از برگ 1993) به گزارش نهاد نظارتی ، افت تحصیلی به عنوان بزرگترین معضل نظام آموزشی کشور موجب هدر رفتن حدود 12000 میلیارد ریال بودجه سالانه کشور می شود در این گزارش آمده است که افت تحصیلی در پایه های مختلف از مشکلات نظام آموزشی کشور است که در دراز مدت موجب پایین آمدن سطح علمی دانش آموزان و بازماندن آنان از تحصیلات عالیه و نیز کاهش سطح بندی علمی کشور می شود 0شیعه نیور 1386) افت تحصیلی علاوه بر زیانهای اقتصادی و خسارتهای اجتماعی دانش آموزان را نیز به مشکلات روحی و روانی مبتلا می کند لذا لازم است پژوهشگران به بررسی علل و عوامل موجود افت تحصیلی بپردازند تا شاید راهکاری برای جلوگیری و کاهش آن بیابند.

عوامل موثر بر افت تحصیلیافت تحصیلینظام آموزشی

بررسی افت تحصیلی دانش آموزان پسر

مسئله افت تحصیلی در نظام آموزش و پرورش در بسیاری از کشورهای جهان سوم به صورت حاد مطرح است همانطور که می دانیم منابع و امکانات اغلب کشورهای جهان سوم محدود است و این امر، صرفه جویی، دقت در مصرف، تخصیص این منابع به بخش های مختلف اقتصادی – اجتماعی را الزامی سازد

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	61 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	44

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

پیشگفتار

فصل اول طرح تحقیق

بیان موضوع تحقیق

پیشینه تحقیق

بیان مسئله یا مشکل احساس شده

بیان هدف های کلی

بیان هدف های جزئی

فرضیه های تحقیق

بیان روش تحقیق

بیان اهمیت موضوع

بیان محدودیت های تحقیق

تعریف مفاهیم و واژه های موضوع تحقیق

فصل دوم

پیشینه تحقیق

فصل سوم

روش تحقیق یا متدلوژی

فصل چهارم

یافته های تحقیق

فصل پنجم

تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

فصل ششم

بیان نتایج یا پیشنهادات تحقیق

منابع و مآخذ

پیش گفتار

مسئله افت تحصیلی در نظام آموزش و پرورش در بسیاری از کشورهای جهان سوم به صورت حاد مطرح است. همانطور که می دانیم منابع و امکانات اغلب کشورهای جهان سوم محدود است و این امر، صرفه جویی، دقت در مصرف، تخصیص این منابع به بخش های مختلف اقتصادی – اجتماعی را الزامی سازد. علاوه بر آن به علت افزایش جمعیت این کشورها، بخش عمده ای از درآمدهای ملی شان به گسترش آموزش و پرورش اختصاص می یابد، در حالی که در غالب کشورها هنوز همه کودکان لازم التعلیم به مدارس راه نیافته اند. هنوز تعدادی از بزرگسالان و جمعیت فعال آنها بی سواد مانده اند. مشکل افت تحصیلی در مدارس نیز به این مشکلات افزوده شده است. بنابر آمار یونسکو در سالهای 1980 که ناظر به 121 کشور است نرخ رد شدن شاگردان یا تکرار پایه تحصیلی به ترتیب زیر بوده است:

برای 42 کشور آفریقایی 17% برای کشورهای آمریکایی لاتین و حوزه کارائیب 13% و برای 32 کشور آسیایی و اقیانوسه 6% برای کشورهای اروپایی و اتحاد شوروی 2% در کشورهای آفریقایی نرخ رد شدن شاگردان از صفر درصد تا 47% در کشورهای آمریکایی لاتین از 4 تا 26% و در کشورهای آسیا و اقیانوسه از صفر تا 18% در نوسان بوده است.

در کشور ما هم افت تحصیلی یکی از مهم ترین مسائل و مشکلات کنونی نظام آموزش و پرورش است که هر سال دهها میلیارد ریال بودجه کشور را به هدر می دهد و نیروهای بالقوه انسانی جامعه را از آموزش و پرورش خارج می کند و به این ترتیب عظیم ترین سرمایه های جامعه که همان نیروی انسان است. بی ثمر می ماند. آمارهای بدست آمده از تحقیقات در مدارس کشور نشان دهنده آنست که افت تحصیلی به صورت مردودی، ترک تحصیل زودرس و یا صورتگر،‌ مقدار زیادی از منابع مالی و استعدادهای انسانی جامعه ما را تلف کرده و آثار شومی در بر جای می گذارد.

افت تحصیلی دانش آموزان پسرافت تحصیلیعلت افت تحصیلی

مقاله بررسی علل افت تحصیلی

مقاله بررسی علل افت تحصیلی در 23 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
بازدید ها	0
فرمت فایل	doc
حجم فایل	20 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	23

فروشنده فایل

کد کاربری 6017

تمام فایل ها

مقاله بررسی علل افت تحصیلی در 23 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست عناوین

هدف از تحقیق..................................................................................................................................................

مقدمه...................................................................................................................................................................

فصل اول (علل افت تحصیلی).......................................................................................................................

فصل دوم (راههای مقابله با افت تحصیلی)................................................................................................






هدف از تحقیق:

ما در این تحقیق قصد داریم اولاً به بررسی علل افت تحصیلی که یکی از بزرگترین معضل های جامعه امروز ما و به خصوص آموزش و پرورش می باشد، بپردازیم. ثانیاً راههایی برای مقابله با آن بیابیم. البته تمام مطالبی که در این تحقیق آمده همه از منابع معتبر و کتب و مجلات علمی تهیه گردیده است. و ما تنها به بیان آنها پرداخته ایم. براساس آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت راههایی که برای جلوگیری از این افت بزرگ بیان شده همه مثمر به ثمر هستند و می توان از آنها بصورت علمی استفاده کرد. ما با انجام این تحقیق قصد داریم از افت تحصیلی در این دبیرستان جلوگیری و یا بکاهیم. به امید آن روز که دیگر افت تحصیلی از مشکلات بزرگ و حل نشدنی برای جامعة فرهنگی ما نباشد.


مقدمه

افت تحصیلی یکی از مشکلات عمدة نظام های آموزشی در دنیای کنونی است، و هر سال مقادیر متنابهی از امکانات مالی و نیروهای انسانی، آموزشی و پرورشی به این معضل اختصاص می یابد. از آنجا که افت تحصیلی با نظام آموزشی، فرهنگی،‌اجتماعی و خانوادگی جامعه ارتباط تنگاتنگی دارد، بررسی آن مستلزم دقت نظر و ارزیابی دقیق عوامل عدیده ای است.

بسیاری از افراد افت تحصیلی را به معنای ناتوانی دانش آموز در یادگیری مواد درسی می دانند. بدون شک این تصوری نادرست است. ناتوانی کودک در فراگیری دروس ممکن است از تواناییهای ذهنی محدود و ضعیف ناشی شود، در حالیکه افت تحصیلی به معنای نزول از یک سطح بالاتر به سطحی پایین تر در تحصیل و آموزش است.

افت تحصیلی به کاهش عملکرد تحصیلی دانش آموز از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب گفته می شود. توجه به فوق نشان می دهد که مقایسه و سنجش سطح عملکرد تحصیلی قبلی و فعلی دانش آموز بهترین شاخص از افت تحصیلی است. مشاهدة اینگونه افت و خیرها درعملکرد تحصیلی دانش آموزان، ما را به بررسی علل آن فرا می خواند. از آنجا که نظام آموزش و پرورش یکی از سازمان ها و نهادهای پرهزینة کشور است. و نیز به دلیل ارزش حیاتی آن در تأمین و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص جامعه و بطور کلی اعتلای فرهنگی و اقتصادی کشور، بررسی دلایل افت تحصیلی و روش های مقابله با آن، می تواند از به هدر رفتن سرمایه های مادی و معنوی مردم و مسئولان پیشگیری کند و به کارایی هر چه بیشتر افراد جامعه بینجامد. به همین دلیل ما به بررسی علل افت تحصیلی بین دو کلاس دوم پرداختین که در این تحقیق علل این افت دو کلاس و در کل افت تحصیلی را مورد بحث قرار دادیم.


فصل اول

علل افت تحصیلی

همانگونه که اشاره شد، افت تحصیلی با نظام آموزشی، فرهنگ،‌اجتماع، خانواده و خصوصیات فردی اشخاص یا به عبارت دیگر با ویژگیهای دانش آموزان ارتباط بسیار نزدیک دارد. در اینجا به چند علت اصلی افت تحصیلی اشاره می شود. لازم به تذکر است که این علل معمولاً بطور مستقل و مجزا از یکدیگر باعث به وجود آمدن افت تحصیلی در دانش آموزان نمی شود، بلکه ارتباط و تعامل آنها شبکة پیچیده ای را به وجود می آورد که بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان اثر مخرب می گذارد. طبعاً مقابله با افت تحصیلی نیز در گرو اقدامات همه جانبه و همزمان در این زمینه هاست.

الف) علل آموزشی:

در این مورد به چند علت فرعی اشاره می کنیم: 1- تراکم برنامه های درسی : گاهی اوقات دانش آموزان هفته ای 40 ساعت در مدرسه تحصیلی می کنند و در خانه نیز با انبوهی از تکالیف درسی روبرو می شوند. بدیهی است که در چنین شرایطی دانش آموزان فرصت کمتری برای پرداختن به سایر نیازهای شخصی خویش دارند. اگر این وضع برای مدتی ادامه یابد، فشار حاصل از تکالیف زاید و اضافی باعث بیزاری دانش آموزان از مدرسه و تحصیل می گردد و در نتیجه منجر بر افت تحصیلی آنان می شود. تجربه نشان داده است که تکالیف زیاد لزوماً سطح تحصیلی دانش آموز را بالا نمی برد، بلکه بر عکس معمولاً نتیجه ای معکوس به دنبال دارد. 2- عدم برنامه ریی تحصیلی مناسب بعضی از دروس با سطح رشد و سن کودک هماهنگی ندارد. این عامل ممکن است باعث شود کودک یا دانش آموز نتواند ارتباط منطقی بین مواد درسی و استفاده از این آموخته ها را پیدا کند و بعضاً آنها را بی فایده می پندارد. 3- عدم وجود معلمان کافی و شایسته: تسلط معلم بر درس، روش تدریس وی و ارتباط او با شاگردان از عوامل مهم پیشرفت یا افت تحصیلی دانش آموزان است. 4- عدم انطباق هدف و محتوای آموزشی با علایق دانش آموزان: قصور نظام آموزشی در ایجاد هدفها و برنامه هایی که با نیازهای رشدی و تکامل فرد و علایق و انگیزه های او متناسب و هماهنگ باشد، بر جریان تعلیم و تربیت تأثیر نامناسب گذاشته، باعث افت تحصیلی می گردد.

از جمله علل و عوامل آموزشی مؤثر دیگر در افت تحصیلی می توان به نامناسب بودن روش های آموزشی، ارزیابی های نادرست از عملکرد دانش آموزان، کمبود فضاهای آموزشی، حفظ طوطی وار مطالب جزیی و کم اهمیت و عدم ارتباط بین مطالب درسی و تجارب واقعی زندگی اشاره کرد.




« ابعاد مختلف افت تحصیلی»

1) عوامل خانوادگی 2) عوامل شخصی 3) عوامل آموزشگاهی 4)عوامل مربوط به دبیران 5) عوامل مربوط به کتب درسی.

عوامل خانوادگی: 1- مشاغل خانواده (والدین) 2- تعداد افراد خانواده و فواصل و ترکیب سنی آنها 3- توقعات و انتظارات والدین و طرز تفکر و اندیشه آنان نسبت به امر مقدس تعلیم و تربیت 4- انحرافات اخلاقی رفتاری و تربیتی خانواده 5- عدم ثبات فیزیکی محیط خانه، انتقال و جابجایی زودهنگام و مستعد در طول سال تحصیلی
6- بی‌توجهی و حس مسئولیت و عدم استقبال اولاء دانش آموزان برای جبران و تأمین کمبودهای علمی از طریق سرمایه گذاری روی کلاس های تقویتی و جبرانی فرزندانشان.

عوامل شخصی: 1- داشتن اضطراب، استراس و نگرانی نسبت به مسائل علمی تحصیلی در مدرسه 2- نبود انگیزه علمی، به خاطر عدم تأمین شغل آتی و وجود بیکاری بی رویه (خصوصاً تحصیل کودکان) 3- نداشتن برنامه دقیق و جامعه برای تحصیل و مطالعه 4- عدم آشنایی اصولی و منطقی با روش ها و شیوه های مطالعه.

عوامل آموزشگاهی: 1- فضای نامناسب فیزیکی مدرسه و کلاس های درس 2- تغییر و تحمل و فعل و انفعالات مدرسه در طول سال تحصیلی و… 3- بینش، منش، روش فرهنگ دوستان و همکلاسی و طرز تفکر آنان 4- عدم سازماندهی اصولی دبیران و معلمان در مراکز آموزشی 5- تغییر و تحول بی رویه معلمان ؟؟ سال تحصیلی از مدرسه به مدرسه دیگر 6- انتخاب محل خدمت توسط دبیران و معلمان باسابقه و مجرب برای خدمت در روستا به خاطر کسب و دریافت مزایای مادی و پاداش و حضور در کلاس‌های زیر 20 نفر روستایی (فقدان تعادل شهر و روستا) 7- عدم سرمایه گذاری و اهمیت دادن ؟؟ به آموزش و مسائل علمی، و پرداختن به فعالیت های جنبی 8- استفاده و بهره گیری از نیروهای مازاد در مدارس برای تدریس، مدیریت و معاونت و… 9- فرار مغزها و انتقال بی رویه معلمان خصوصاً متخصصان و دبیران مجرب برای رشد و پیشرفت و ترقی آتی علمی و مادی و معنوی و تثبیت پایگاه اجتماعی از مناطق کوچک و محروم به مناطق بزرگ 10- جانیافتادن سیاست مدرسه محوری در مدارس برای تحقق آرمان های والای تعلیم و تربیت.

عوامل مربوط به دبیران: 1- نداشتن تجربه و مهارت کافی، فنون کلاس داری، شیوه های اصولی تعلیم و تربیت، فوت و فن معلمی و ضعف در تدریس، ارتباط اجتماعی و…
2- وجود معلم متعدد برای ارائه دروس مختلف یک کلاس و ناهمخوانی احتمال آنان و همچنین شیوه و سلیقه های مختلف 3- وجود علاقه و انگیزه خدمتگذاری و تدریس معلم، وظیفه و رسالت خطیر تربیت مربیان و امثال آن 4- ادغام مسائل خانوادگی، مشکلات مادی و معضلات بیرون از مدرسه با مسائل آموزشی و تربیتی مدرسه توسط دبیران و معلمان 5- تحقیر و اهانت دانش آموزان و خرد کردن شخصیت آنان توسط تعداد محدودی از معلمان بی تجربه و بیزار ساختن آنان از مسائل علمی 6- نبود برخورد عاطفی با دانش آموزان و مفید نساختن آنان برای انجام وظایف دانش آموزی.

عوامل کتب درسی: 1- حجم کتب درسی متناسب با زمان تحصیل 2- زبان سنگین، شیوه و سبک نگارش و نامناسب بودن از لحاظ مفهومی 3- تعدد کتب درسی 4- کمبود زمان مطالعه و فعالیت درسی و تدریس کلاسی 5- دیررسیدن کتب درسی به مراکز علمی و آموزشگاهی و نرسیدن به موقع به دست دانش آموزان 6- تغییرات دایمی در کتاب های درسی در هر سال و نبود حتی مرور سطحی پایه بالاتر توسط دانش آموزان قبولی در تعطیلات.

الف) برنامه های درازمدت:

برنامه های درازمدت یا بنیادی، تدابیر زیربنایی است که یک سیاست کلیرا در نظام آموزشی می طلبد، برخی جزئیات این برنامه ها به شرح زیر است: 1- تجدید نظر در نظام ارزشیابی: نحوه ارزشیابی عملکرد دانش آموز در طول سال تحصیلی می تواند بازخورد و انعکاسی از توانایی وی باشد. در صورتی که این بازخورد تا حدامکان واقعی تر باشد، می تواند دانش آموز را نسبت به نقاط قوت و ضعف خود آگاه تر سازد کودکی که در برخی دروس موفق بوده و استعداد خوبی نشان داده است، اگر به خاطر پایین بودن نمره در یک یا دو ماده درسی مردود شود و سایر امتیازات وی نیز هدر رود، سرخورده شده و ممکن است خود پنداره او تضعیف و نهایتاً به افت تحصیلی بیشتر و فراگیرتری دچار شود و حتی در مواردی انگیزه ترک تحصیل در او افزایش یابد. 2- تجدیدنظر در محتوای برنامه های درسی و آموزشی: محتوا و امکانات برنامه های درسی و دوره های آموزشی باید به طریقی برنامه ریزی شود که افراد را برای مشاغل مورد انتظار فرد و جامعه آماده می کند. تطابق بیشتر برنامه های درسی یا تفاوت های فردی و تناسب بیشتر این برنامه ها با زندگی اجتماعی و محلی، به انگیزه بیشتر دانش آموزان به ادامه تحصیل و توجه بیشتر آنان به نظریات معلمان و در نتیجه کاهش افت تحصیلی خواهد انجامید. همچنین در ارتباط با دانش آموزان روستایی، زمان بندی سال تحصیلی بر حسب زمان برداشت محصول یا مواقع دیگر که به کار دانش آموزان نیاز بیشتری هست، یک شیوه مؤثر کاهش افت تحصیلی است. 3- تربیت معلمان و آموزش ضمن خدمت آنان: این کار می تواند روش ها و فنون تازه تدریس و شرایط تعلیم را به آنها آموخته، شرایط مناسب تری برای یادگیری دانش آموزان فراهم آورد و تا حد بسیار زیادی مانع شکست دانش آموزان و افت تحصیلی یا ترک تحصیلی آنها گردد. 4- کاهش تعداد دانش آموزان هر کلاس: کلاس های شلوغ بازدهی کمتری دارند. با تربیت معلمان بیشتر و تدارک فضای آموزشی گسترده تر می توان از ازدحام کلاس ها کاست و افت تحصیلی را کاهش داد. 5- فراهم کردن امکانات آموزش و پرورش قبل از دبستان: آموزش و پرورش رسمی در سطح مهد کودک و کودکستان، مخصوصاً برای مناطق محروم و مناطقی که زبان محلی آنها با زبان رسمی متفاوت است نیز می تواند برای یادگیری زبان رسمی بسیار مؤثر باشد و از مشکلاتی مانند آشنانبودن کودکان با زبان رسمی به مقدار زیاد در سالیان بعد بکاهد 6- ارزیابی هوشی دانش آموزان: یکی از عواملی که باعث افزایش میزان افت تحصیلی خصوصاً در سال های اول دوره دبستان می شود، وجود دانش آموزانی است که بدون داشتن هوش متوسط وارد مدرسه شده، با افزایش حجم درس ها در سال های تحصیلی بعدی ضعف ها و کندی های آنها در یادگیری بارز می شود. این قبیل موارد بخش مهمی از آمارهای مربوط به افت تحصیلی سالیانه دانش اموزان را نشان می دهد. چنانچه اقدامات اولیه در خصوص آزمون هوشی دانش آموزان قبل از ورود به مدرسه (و حتی در مراحل بعدی) صورت گیرد، می توان از درصد قابل ملاحظه ای از موارد افت تحصیلی یا ترک تحصیلی پیشگیری کند.

تحقیق بررسی علل افت تحصیلیپژوهش بررسی علل افت تحصیلیمقاله بررسی علل افت تحصیلیدانلود تحقیق بررسی علل افت تحصیلیبررسی علل افت تحصیلیعلل افتافت تحصیلی

مقاله بررسی افت تحصیلی دانش آموزان

مقاله بررسی افت تحصیلی دانش آموزان در 43 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
بازدید ها	2
فرمت فایل	doc
حجم فایل	38 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	43

فروشنده فایل

کد کاربری 6017

تمام فایل ها

مقاله بررسی افت تحصیلی دانش آموزان در 43 صفحه ورد قابل ویرایش

افت تحصیلی

یکی از مباحث مطرح در محافل آموزشی و پرورشی درحال حاضر، افت تحصیلی دانش آموزان می باشد، اما این معضل چرا و چگونه شکل گرفته است؟ یکی از مسائل و مشکلات اساسی نظام آموزشی هرکشوری، مسأله افت تحصیلی است.

این موضوع هرساله هزینه های بسیار بالایی را دربرداشته و دورنمای پیشرفت و توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها را مبهم می کند. مطابق مطالعات انجام شده، این مشکل هرسال افزایش می یابد و بسیاری از دانش آموزان و حتی دانشجویان، نمی توانند از پس مواد و محتوای آموزشی طراحی و تدوین شده برآیند یا آنها در موعد مقرر انجام دهند.

زمانی این مسأله اهمیت بیشتری پیدا می کند که بدانیم بسیاری از این افراد تونایی های لازم را برای کسب موفقیت دارند، ولی موفق نمی شوند. باید به مقوله افت تحصیلی توجه بیشتری کرد تا بتوان با شناخت آن، توانایی ها و شایستگی های کودکان و نوجوانان را بارور کرد.

افت تحصیلی کاهش عملکرد تحصیلی دانش آموز از سطحی رضایب بخش به سطحی نامطلوب است. توجه به تعریف فوق نشان می دهد مقایسه و سنجش عملکرد تحصیلی قبلی و فعلی دانش آموزان بهترین شاخص افت تحصیلی است.

مشکلاتی که دراین ارتباط شایان توجه است، در ابعاد فرد، خانواده، مدرسه و جامعه خلاصه می شود. البته فقط درذهن و روی کاغذ می توان آنها را از یکدیگر مجزا کرد. این عوامل، گاه چنان درهم تنیده اند که کنش متقابل دارند، که تعیین نقش و سهم هرکدام به دشواری امکانپذیر است.

علل فردی

مطالعات نشان داده است که حدود 10 درصد از موارد افت تحصیلی به علت ناتوانی ذهنی و عدم کشش فرد است. البته دربسیاری موارد دانش آموزی را که مشکل تحصیلی داشته و با تشخیص کمبود هوش به مراکز مشاوره ارجاع داده اند، پس از ارزیابی دقیق مشخص می شود دانش آموز هیچ ضعف شناختی یا هوشی ندارد و علت یا علل دیگری عامل مسأله است.

امروزه دیگر آن اهمیتی را که درگذشته به هوش داده می شد، داده نمی شود و گفته می شودهر شخص با نردبان صفات شخصیتی خود راه تکامل و پیشرفت را طی می‌کند و آنچه مهم است، صبرو بردباری و بویژه پشتکار است.

ازبین 2 دانش آموز با بهره هوشی مساوی، دانش آموزی موفق تر می شود و پیشرفت تحصیلی بهتری دارد که تلاش و پشتکار زیادتری داشته باشد. توجه: برای یادگیری و به یاد سپردن هر مطلبی اولین شرط، توجه به آن است.

بدیهی است اگر دانش آموز از هوش بالایی برخوردار باشد، ولی به مطلب یا موضوعی توجه نکند، نمی تواند آن را فراگیرد و علت افت و شکست تحصیلی بعضی دانش آموزان، ناشی از عدم توجه به معلم و موارد تدریس شده و نیز نداشت متن تمرکز عوامل هنگام مطالعه و انجام تکالیف درسی است.

انگیزه: انگیزه ، به حالتهای درونی فردگرفته می شود که موجب هدایت رفتار او به سوی نوعی هدف می شود و درواقع موتور حرکت هر فردی است. محققان، نداشتن انگیزه پیشرفت را یکی از دلایل افت تحصیلی می دانند.

آشفتگی های عاطفی و هیجانی: مشکلات عاطفی و هیجانی دانش آموزان در مقاطع مختلف رشد می تواند آشفتگی های عاطفی وهیجانی را، مشکلات عاطفی و هیجانی روانی خاص هر مرحله از رشد می تواند باعث اشتغال خاطر، آسیب وارد آمدن به قوای هوشی، تحلیل انرژی ذهنی، عدم تمرکز حواس و درنهایت افت تحصیلی دانش آموزان شود.

نارسائی هایی جسمی: دانش آموزانی که دارای بنیه ای ضعی هستند از سلامت عمومی کامل برخوردار نیستند، نمی توانند به اندازه کافی کوشش وفعالیت داشته باشند. این دسته به دلیل داشتن استعداد ابتلا به انواع بیماری ها از پیشرفت درسی باز می مانند. وجود ضعف در این دسته به دلیل داشتن استعداد ابتلا به انواع بیماری ها از پیشرفت درسی باز می مانند. وجود ضعف در بینایی و شنوایی نیز سبب عقب ماندگی و افت تحصیلی می شود.

ناراحتی های مربوط به مراکز عصبی و ناهماهنگی های حسی و حرکتی نیز درجای خود باعث افت تحصیلی می شوند.

درمیان خانواده

روابط و نظام ارزشی خانواده: مهمترین عامل مؤثر درشکل گیری نگرش دانش آموزان نسبت به تحصیل، خانواده است؛ این که والدین با دانش آموزان و درس و تحصیل او چگونه برخورد کنند و در الگوهای تربیتی خود برای چه نوع رفتارهایی ارزش قائل می شوند، یکی از اجزای اساسی درشکل گیری نگرش دانش آموز نسبت به تحصیل است.

درموارد بسیاری علت افت تحصیلی یا شکست تحصیلی به جود نگرش های منفی، تضادها، مساعد نبودن شرایط خانواده از نظر عاطفی، رواین و ... برمی گردد.

مهمترین نقشی که والدین ناخواسته و ناآگاهانه نه تنها محیط مساعدی را برای مطالعه فرزندان ایجاد نمی کنند، بلکه اصرار می ورزند دانش آموزان درمحلی آکنده از سرو صدا و محرکهای مختلف مزاحم به انجام تکالیف بپردازند، ولی باید توجه داشت یادگیری درشرایطی بهتر صورت می گیرد که در آن محیط آرام است و محرکهایی مزاحم از جمله تلویزیون، بازی سایر کودکان و سروصداهای دیگر کمتر هستند. والدین با اجتناب از ترتیب دادن جشنها و مراسم مختلف یا شرکت در آنها در ایام امتحانات می توانند برپیشرفت تحصیلی فرزندان خود تأثیر داشته باشند.

والدین می توانند به جای خرید اشیای غیرضروری برای دانش آموزان، کتابها و وسایل کمک آموزشی تهیه کنند تا از این طریق هم دانش آموزان اوقات فراغت خودرا به خوبی بگذرانند و هم به یادگیری آنها کمک شود.

متاسفانه درکشور ما، مطالعه کتابهای غیردرسی و کمک درسی کمتر متداول است، درحالی که از طریق تهیه این گونه کتابها می توان کمک موثری به فرزندان کرد.

فقرمالی خانواده: یکی از عوامل افت تحصیلی کودک است، که به طور غیرمستقیم برپیشرفت درسی او مؤثر است. محروم ماندن از غذای سالم و کافی ونداشتن استراحت لازم به علت فعالیتها و کارهای غیردرسی برای جبران فقر مالی موجب عقب ماندگی درسی می شود.

درکنار این موضوع، می توان فقر فرهنگی و بی سوادی یا کم سوادی والدین، فقدان والد یا والدین، وجود مشاجره و ناسازگاری بین والدین و درنهایت نحوه ارتباط دانش آموز با برادران و خواهران را هم درافت تحصیلی دخیل دانست.

درآموزش چه خبراست؟

گاهی علت افت تحصیلی یا شکست درسی دانش آموز را باید درمدرسه جستجو کرد. اهم عللی که می توان از این نظر مورد بررسی قرار داد، به شرح ذیل است.

شیوه تدریس معلم: می توان گفت هر دانش آموز به شیوه خاصی مطالب درسی را درک و فرا می گیرد. وظیفه معلم است که با شناخت دانش آموزان و آگاهی ازچگونگی کاربرد شیوه های مختلف تدریس مدل مناسبی برای تدریس انتخاب کند.

گاهی علت افت تحصیلی دانش آموز این است که شیوه تدریس معلم مطابق روش یادگیری دانش آموز نیست. برنامه درسی مدرسه: گاهی علت افت تحصیلی این است که برنامه درسی طراحی شده از طرف مدرسه مناسب نیست؛ مثلا دروس نسبتاً سخت را پشت سر هم یا یا درساعاتی گذاشته اندکه عموماً دانش آموزان خسته هستند. انتظارات و پیش داوری های معلم: معلم در اولین برخورد با شاگردان خود سعی می کند، با پیشداوری خود آینده تحصیلی آنها را مجسم کند.

مطالعات نشان داده است که این قضاوت ها برمیزان پیشرفت و یا شکست دانش آموزان در دروس تأثیر دارد، به این صورت که اگر دانش آموزی که نمرات متوسط دارد به یک معلم معرفی کنیم و به او بگوییم تیزهوش است و نمرات درخشانی خواهد آورد؛ خود این دادن نگرش در ارتباط معلم با دانش آموز تأثیر خواهد گذاشت و باعث پیشرفت درسی وی خواهد شد.

نتیجه این که معلمان باید از پیش داوری بویژه از نوع منفی آن بپرهیزند، زیرا خود این امر منجر به شکست او خواهد شد.

شرایط فیزیکی کلاس: گرما یا سرمای بیش از حد کلاس، نامناسب بودن نظافت و نور کلاس، سر و صداهای غیرمعمول و تعداد بیش از حددانش آموزان درکلاس از جمله عواملی است که ممکن است مشکلات تحصیلی را در پی داشته باشند.

تعویض مکرر معلمان: جابجایی معلمان درطول سال تحصیلی و ناتوانی بعضی دانش آموزان به منظور سازگاری باروش تدریس و خصوصیات معلم ممکن است بویژه درمقاطع آموزشی پایین تر، منجر به افت تحصیلی شود. ارزیابی نادرست معلمان از عملکرد دانش آموزان، کنترل نامناسب کلاس از سوی معلم، فقدان وسایل کمک آموزشی، کمبود کتب بررسی، عدم همکاری و ارتباط بین اولیا و مدرسه، عدم وجود نظم و انضابط درکلاس و مدرسه و کمبود فضاهای آموزشی از دیگر علل مؤثر در افت تحصیلی دانش آموزان هستند.

اثرات افت تحصیلی

افت تحصیلی و مردودی را نمی توان فقط به عنوان یک مشکل فردی مورد توجه قرارداد ؛ زیرا ابعاد و پیامدهای ناشی از آن بسیار فراتر و وسیع تر از مسائل شخصی و فردی است.

افت تحصیلی را نباید نادیده گرفت، زیرا از طرفی بین افت تحصیلی، مردودی و ترک تحصیل رابطه

بررسیعلل و عوامل افت تحصیلی دانش آموزان

چرا درس نمی خوانید؟!

یکی از مهمترین آفات نظام آموزشی جهان از جمله کشور ما «افت تحصیلی» است که همه ساله به صورتهای گوناگون بخش عمده ای از استعدادهای بالقوه انسانی و منابع اقتصادی جامعه را به هدر می دهدو نابسامانیهای فردی و اقتصادی زیادی برجای میگذارد. این پدیده به صورت مردودی یا ترک تحصیل و یا کجرویهای دیگر جلوه می نماید.

کارشناسان مسائل اجتماعی دربررسی علل وعوامل افت تحصیلی دانش آموزان به دو دسته عوامل فردی واجتماعی اعتقاد دارند که توجه به آنها و ریشه یابی این عوامل می‌تواند در دست یابی به موفقیت دانش آموز ان مؤثر واقع شود درحالیکه عدم توجه به این عوامل و سهل انگاری دراین مورد ضررها و زیان های جبران ناپذیری به نسلی وارد خواهد ساخت که آینده کشور با دستهای آنان ساخته خواهد شد.
شرایط خانوادگی

مطالعه دانش آموزانی که دارای افت تحصیلی هستندنشان می دهد یکی از عوامل مؤثر بر این پدیده مسائل خانوادگی به ویژه از هم گسیختگی خانواده، کم سوادی والدین، مشکلات عاطفی، انزوا، جو اجتماعی، روانی خانواده، عدم ارتباط صمیمانه با پدر و ماد، میزان درآمد خانواده، شغل والدین، میران تفاهم والدین، حضور یا عدم حضور والدین، وضعیت تحصیلی سایر خواهران و برادران می باشد که درسلامت روحی و جسمی دانش آموز تأثیر فراوانی می گذارد.

دانش آموزی که از شرایط خانوادگی مناسب وپشتیبانی و حمایت عاطفی والدین خود برخوردار نیست و نیازهای روحی و روانی اش تامین نمی شود و در پی ارضای احتیاجات خود دچار بی توجهی به تحصیل یا ترک آن می شود.

پاسخ گفتن به نیازها ازسوی والدین لازمه موفقیت هر دانش آموز است درحالی که برخی از والدین بدون آگاهی از وظیفه خود درقبال دانش آموز فقط از او انتظار موفقیت دارند. نتایج یک تحقیق نشان می دهد که میزان تحصیلات والدین تأثیر فراوانی درکیفیت تحصیلی دانش آموز دارد، زیرا والدین تحصیل کرده به ویژه پدران درحل مشکلات درسی فرزندان بهتری یاور آنها خواهند بود و می‌توانند برای فرزندان خویش الگوهای بسیار زیبایی از تعلیم و تربیت باشند.

. روابط معلم و دانش آموز

معلم باید از تنبیه شدید و مکرر اجتناب کند همچنین باید از پیشداوری های غیر منصفانه پرهیز نماید معلمی که با دانش آموز خود رابطه خصمانه دارد باعث می شود تا دانش آموز علاوه براین که از معلم راضی نباشد از درس آن معلم نیز دچار تنفر گردد و آن درس با افت تحصیلی روبرو گردد.

انواع راههای پیشگیری از افت تحصیلی

راهکارهای آموزشی مدیران به منظور کاهش افت تحصیلی
راهکارهای پرورشی مدیران به منظور کاهش افت تحصیلی
نقش مدیر درکمک به معلمان برای کاهش افت تحصیلی

1/1.طرح یاور (کارگروهی)

یکی از راهکارهای عملی که جهت کاهش میزان افت تحصیلی درچند مدرسه راهنمایی انجام شده، کارگروهی با عنوان (طرح یاور) است. این طرح با هدف ارتقاء سطح علمی دانش آموزان و تثبیت یادگیری و همچنین ایجاد روحیه تعاون و همکاری بین دانش آموزان و تقویت دانش آموزان در دروس آسیب پذیر و با روش بحث و مباحثه و تبادل نظر اجرا شده است.

روش اجرا

ابتدا دانش آموزان برحسب معدل سال قبل گروه بندی می شوند. دانش آموزانی که درکلاس از معدل بالای برخوردارند به عنوان سرگروه و دانش آموزان با معدل پایین تر به طور مساوی بین گروهها تقسیم و به عنوان اعضای گروه ها انتخاب می شوند.
درطول هفته چند ساعت تحت عنوان ساعات فوق برنامه تشکیل می شود و این ساعتها به دروس آسیب پذیر و دروسی که افت تحصیلی در آنها بیشتر مشهود است اختصاص می یابد.
اعضای گروه های تشکیل شده رو در روی یکدیگر می نشینند و با ایجاد مسأله به تبادل نظر می پردازند. دراین تبادل نظر روحیه تعاون تقویت شده و دانش آموز انی که از روحیه اجتماعی کم تری برخوردارند درگروه رشد یافته و سوالات مهم ذهنی خود را مطرح و پاسخ مورد نظر را دریافت می کنند.
درکنار بحث و تبادل نظر گروهی درهر جلسه ای که معلم صلاح بداند چند سوال مطرح و به صورت کتبی، امتحان کوچکی به عمل می آورد و سرگروهها اوراق را تصحیح و نمره گذاری کرده و معلم نیز فعالیت غیر مستقیم دارد.
روش مکمل در این کارگروهی آزمون گروهی است که برخلاف روش بالا سوالات به گروه های مختلف ارائه و از اعضای گروه خواسته می شود که با بحث و تبادل نظر پاسخ گروهی خود را به صورت شفاهی یا کتبی یا علمی ارائه کنند و در آخر نتایج کارگروهی و نمرات انفرادی دربالا جمع و میانگین لحاظ می شود و گروه برتر تشویق می شود.

2/1.برگزاری امتحانات با سوالات محدود

معلم می تواند با بهره گیری از امکانات مدرسه قبل از تدریس جدید، از مطالب تدریس شده هفته قبل باطرح سوالات محدود (حدود 4 تا 6) امتحانم به عمل آورد و با این گونه امتحانات تدریجی، اولیای دانش آموزان را درجریان وضعیت تحصیلی فرزندانشان قرار دهد.

منظور کردن نمرات آزمونهای تدریجی در امتحان ثلث، انگیزه مناسبی برای اهمیت قائل شدن دانش آموز به درس است و مقایسه نمره هر آزمون با آزمونهای قبلی وضعیت پیشرفت دانش آموز و افت تحصیلی او را تاحدودی مشخص می کند.
از آنجا که ورقه تصحیح شده هر دانش آموز باید به اطلاع اولیای آنان برسد این امر نظارت را بیشتر خواهد کرد.

5/1.طرح تقویت بنیه علمی معلمان

تهیه کتابهای مورد نیاز معلمان طبق لیست ضمیمه و ارائه آمار و اطلاعات به معلمان جهت مطالعه، برگزاری مسابقات بین معلمان از محتوای آن کتب و اهدای جوایز مناسب به آنان در راستای تقویت بنیه علمی و اطلاعات مورد نیاز آموزشی و کسب مهارتهای معلمی و همچنین هدایت سیر مطالعات معلمان ازجمله برنامه های این طرح است.

6/1.تهیه دفتر بررسی و ضعیت دانش آموز

این دفتر به منظور بررسی وضعیت دانش آموز از نظر اخلاقی اقتصادی و تحصیلی تنظیم می شود. درمورد هر دانش آموز ابتدا اطلاعات کلی و سوابق نوشته می شود که نمرات دانش آموز درآن وارد می شود. نمرات در هر ماه توسط کمک معاونین از دفاتر معلمان دراین دفتر وارد می شود و بااین طرح افت وخیز هر دانش آموز درهر درس سنجیده می‌شود .

اولیا موظف هستند هر ماه برای بررسی وظع دانش آموز به مدرسه مراجعه کنند.

7/1.طرح تشویق مرحله ای

دراین طرح، ازکارتهای امتیاز استفاده می شود که توسط معلم در اختیار دانش آموز قرار می گیرد. این کارتها به تعداد محدود به هرکلاس داده می شودو معلمان هر زمان که تشخیص دادند به عنوان تشویق از آن استفاده می نمایند کارتها بعداً طی دوره ای تبدیل به جایزه خواهند شد. از فواید این طرح اهمیت دادن به ارزشیابی مستمر و پرسشهای داخل کلاس می باشد که دانش آموز را از شب امتحان بار آمدن دور خواهد کرد و رشد تحصیلی فراگیران اثر مطلوبی خواهد داشت.

2.راهکارهای پرورشی مدیران به منظور کاهش افت تحصیلی

1-2 تکریم شخصیت دانش آموز

این امر باعث جذب بیشتر دانش آموز به درس، معلم، موسسه ودیگر اعضای مدرسه می شود.

2-2 مقابله با کابوس نمره 20

3-2 ایجاد امید و اعتماد به نفس و ارائه الگوی مناسب

4-2 پیگیری علت ترک تحصیل و تلاش برای ادامه تحصیل مجدد

5-2 انتخاب سرپرست مناسب برای دانش آموزان بی سرپرست

6-2 کاهش شرایط نامساعد خانواده

7-2 اصلاح رابط ناسالم والدین

8-2 حذف برچسب عقب ماندگی

9-2 اصلاح روابط معلم و والدین دانش آموز

10-2 ایجاد زمینه پذیرش دانش آموز توسط همکلاسی هایش

11-2 کاهش اضطراب امتحان

و....

3.نقش مدیر درکمک به معلمان برای کاهش افت تحصیلی

معلم درهدایت تحصیلی دانش آموز و رفع موانع یادگیری و ایجاد انگیزه مطالعه و تحصیل آنان، نقش انکار ناپذیری دارد. اما اگر معلم درشرایط آموزشی نامساعدی قرارگیرد و اگر از سوی مدیریت مدرسه هدایتها، نظارتها و راهنمایی ها ومساعدت های لازم را نداشته باشد، ممکن است از تلاش خودنومید شود و نتایج مطلوبی از فعالیتهای خود به دست نیاورد. مدیران مدارس مختلف دراجرای وظایف خویش اقداماتی انجام داده اند که آنها را ذکر می نماییم:

شناسایی نقاط ضعف معلمان و برنامه ریزی برای رفع آنها
نظارت دقیق برعملکرد معلمان
تکریم معلمان و ارزشگذاری به عقاید آنان
تشویق معلمان به شرکت درگروههای آموزشی منطقه
تهیه پرونده ویژه برای دانش آموزان و مطلع کردن معلمان از محتویات آن پرونده جهت شناخت بهتر دانش آموزان
اطلاع رسانی به معلمان در خصوص بخشنامه های اداری
دعوت از متخصصان جهت شرکت در جلسات شورای معلمان
تشکیل نمایشگاه فعالیت دانش آموزان و معلمان
برگزاری آزمون های هماهنگ درطول سال تحصیلی

10.توجه به مشکلات معلمان

11.هماهنگ کردن روش کار معلمان به یکدیگر تا معلمان با یک روش صحیح دانش آموزان را هدایت نماید.

12.تهیه و تدارک امکانات مورد نیاز معلمان تا حد ممکن

13.غنی کردن کتابخانه مدرسه

14.نصب صندوق پیشنهادات و انتقادات و استفاده از نظرات دانش آموزان

15.تبلیغ و توجیه دانش آموزان به منظور شرکت در شرکت در مسابقات و کنفرانسهای علمی .

16.طرح برنامه کاری یک ساله باتوجه به امکانات آموزشی

17.ایجاد رقابت سالم و شناسایی معلمان خلاق و علاقه مند و دادن جوایز به آنان

18.تشویق های مادی و معنوی معلمان

19.شناسایی مشکلات خانوادگی معلمان و کمک در رفع آنها در حد ممکن

20.تشکیل یک سمینار 10 روزه در نیمه دوم شهریور ماه به منظور آگاهی معلمان و همکاران از جدیدترین تحولات علمی و آموزشی

21.تهیه فیلم آموزشی

22.بها دادن به خلاقیتهای معلمان هرچند که به نظر کوچک باشد و به کارگیری معلمان در برنامه ریزی آموزشی

23.تشویق درجهت شرکت درکلاسهای ضمن خدمت

24.اختصاص زنگ انشاء به مطالعه درکتابخانه

25.ترغیب واستفاده معلمان از شیوه های نوین تدریس و ...

تحقیق بررسی افت تحصیلی دانش آموزانپژوهش بررسی افت تحصیلی دانش آموزانمقاله بررسی افت تحصیلی دانش آموزاندانلود تحقیق بررسی افت تحصیلی دانش آموزانبررسی افت تحصیلی دانش آموزانافت تحصیلیدانش آموزان

مقاله بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزان

مقاله بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزان در 65 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
بازدید ها	0
فرمت فایل	doc
حجم فایل	38 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	65

فروشنده فایل

کد کاربری 6017

تمام فایل ها

مقاله بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزان در 65 صفحه ورد قابل ویرایش

افت تحصیلی

یکی از مباحث مطرح در محافل آموزشی و پرورشی درحال حاضر، افت تحصیلی دانش آموزان می باشد، اما این معضل چرا و چگونه شکل گرفته است؟ یکی از مسائل و مشکلات اساسی نظام آموزشی هرکشوری، مسأله افت تحصیلی است.

این موضوع هرساله هزینه های بسیار بالایی را دربرداشته و دورنمای پیشرفت و توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها را مبهم می کند. مطابق مطالعات انجام شده، این مشکل هرسال افزایش می یابد و بسیاری از دانش آموزان و حتی دانشجویان، نمی توانند از پس مواد و محتوای آموزشی طراحی و تدوین شده برآیند یا آنها در موعد مقرر انجام دهند.

زمانی این مسأله اهمیت بیشتری پیدا می کند که بدانیم بسیاری از این افراد توانایی های لازم را برای کسب موفقیت دارند، ولی موفق نمی شوند. باید به مقوله افت تحصیلی توجه بیشتری کرد تا بتوان با شناخت آن، توانایی ها و شایستگی های کودکان و نوجوانان را بارور کرد.

افت تحصیلی کاهش عملکرد تحصیلی دانش آموز از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است. توجه به تعریف فوق نشان می دهد مقایسه و سنجش عملکرد تحصیلی قبلی و فعلی دانش آموزان بهترین شاخص افت تحصیلی است.

مشکلاتی که دراین ارتباط شایان توجه است، در ابعاد فرد، خانواده، مدرسه و جامعه خلاصه می شود. البته فقط درذهن و روی کاغذ می توان آنها را از یکدیگر مجزا کرد. این عوامل، گاه چنان درهم تنیده اند که کنش متقابل دارند، که تعیین نقش و سهم هرکدام به دشواری امکانپذیر است.

علل فردی

مطالعات نشان داده است که حدود 10 درصد از موارد افت تحصیلی به علت ناتوانی ذهنی و عدم کشش فرد است. البته دربسیاری موارد دانش آموزی را که مشکل تحصیلی داشته و با تشخیص کمبود هوش به مراکز مشاوره ارجاع داده اند، پس از ارزیابی دقیق مشخص می شود دانش آموز هیچ ضعف شناختی یا هوشی ندارد و علت یا علل دیگری عامل مسأله است.

امروزه دیگر آن اهمیتی را که درگذشته به هوش داده می شد، داده نمی شود و گفته می شودهر شخص با نردبان صفات شخصیتی خود راه تکامل و پیشرفت را طی می‌کند و آنچه مهم است، صبرو بردباری و بویژه پشتکار است.

ازبین 2 دانش آموز با بهره هوشی مساوی، دانش آموزی موفق تر می شود و پیشرفت تحصیلی بهتری دارد که تلاش و پشتکار زیادتری داشته باشد. توجه: برای یادگیری و به یاد سپردن هر مطلبی اولین شرط، توجه به آن است.

بدیهی است اگر دانش آموز از هوش بالایی برخوردار باشد، ولی به مطلب یا موضوعی توجه نکند، نمی تواند آن را فراگیرد و علت افت و شکست تحصیلی بعضی دانش آموزان، ناشی از عدم توجه به معلم و موارد تدریس شده و نیز نداشت متن تمرکز عوامل هنگام مطالعه و انجام تکالیف درسی است.

انگیزه: انگیزه ، به حالتهای درونی فردگرفته می شود که موجب هدایت رفتار او به سوی نوعی هدف می شود و درواقع موتور حرکت هر فردی است. محققان، نداشتن انگیزه پیشرفت را یکی از دلایل افت تحصیلی می دانند.

آشفتگی های عاطفی و هیجانی: مشکلات عاطفی و هیجانی دانش آموزان در مقاطع مختلف رشد می تواند آشفتگی های عاطفی وهیجانی را، مشکلات عاطفی و هیجانی روانی خاص هر مرحله از رشد می تواند باعث اشتغال خاطر، آسیب وارد آمدن به قوای هوشی، تحلیل انرژی ذهنی، عدم تمرکز حواس و درنهایت افت تحصیلی دانش آموزان شود.

نارسائی هایی جسمی: دانش آموزانی که دارای بنیه ای ضعیفی هستند از سلامت عمومی کامل برخوردار نیستند، نمی توانند به اندازه کافی کوشش وفعالیت داشته باشند. این دسته به دلیل داشتن استعداد ابتلا به انواع بیماری ها از پیشرفت درسی باز می مانند. وجود ضعف بینایی و شنوایی نیز سبب عقب ماندگی و افت تحصیلی می شود.

ناراحتی های مربوط به مراکز عصبی و ناهماهنگی های حسی و حرکتی نیز درجای خود باعث افت تحصیلی می شوند.

درمیان خانواده

روابط و نظام ارزشی خانواده: مهمترین عامل مؤثر درشکل گیری نگرش دانش آموزان نسبت به تحصیل، خانواده است؛ این که والدین با دانش آموزان و درس و تحصیل او چگونه برخورد کنند و در الگوهای تربیتی خود برای چه نوع رفتارهایی ارزش قائل می شوند، یکی از اجزای اساسی درشکل گیری نگرش دانش آموز نسبت به تحصیل است.

درموارد بسیاری علت افت تحصیلی یا شکست تحصیلی به جود نگرش های منفی، تضادها، مساعد نبودن شرایط خانواده از نظر عاطفی، روانی و ... برمی گردد.

مهمترین نقشی که والدین ناخواسته و ناآگاهانه نه تنها محیط مساعدی را برای مطالعه فرزندان ایجاد نمی کنند، بلکه اصرار می ورزند دانش آموزان درمحلی آکنده از سرو صدا و محرکهای مختلف مزاحم به انجام تکالیف بپردازند، ولی باید توجه داشت یادگیری درشرایطی بهتر صورت می گیرد که در آن محیط آرام است و محرکهایی مزاحم از جمله تلویزیون، بازی سایر کودکان و سروصداهای دیگر کمتر هستند. والدین با اجتناب از ترتیب دادن جشنها و مراسم مختلف یا شرکت در آنها در ایام امتحانات می توانند برپیشرفت تحصیلی فرزندان خود تأثیر داشته باشند.

والدین می توانند به جای خرید اشیای غیرضروری برای دانش آموزان، کتابها و وسایل کمک آموزشی تهیه کنند تا از این طریق هم دانش آموزان اوقات فراغت خودرا به خوبی بگذرانند و هم به یادگیری آنها کمک شود.

متاسفانه درکشور ما، مطالعه کتابهای غیردرسی و کمک درسی کمتر متداول است، درحالی که از طریق تهیه این گونه کتابها می توان کمک موثری به فرزندان کرد.

فقرمالی خانواده: یکی از عوامل افت تحصیلی کودک است، که به طور غیرمستقیم برپیشرفت درسی او مؤثر است. محروم ماندن از غذای سالم و کافی ونداشتن استراحت لازم به علت فعالیتها و کارهای غیردرسی برای جبران فقر مالی موجب عقب ماندگی درسی می شود.

درکنار این موضوع، می توان فقر فرهنگی و بی سوادی یا کم سوادی والدین، فقدان والد یا والدین، وجود مشاجره و ناسازگاری بین والدین و درنهایت نحوه ارتباط دانش آموز با برادران و خواهران را هم درافت تحصیلی دخیل دانست.

درآموزش چه خبراست؟

گاهی علت افت تحصیلی یا شکست درسی دانش آموز را باید درمدرسه جستجو کرد. اهم عللی که می توان از این نظر مورد بررسی قرار داد، به شرح ذیل است.

شیوه تدریس معلم: می توان گفت هر دانش آموز به شیوه خاصی مطالب درسی را درک و فرا می گیرد. وظیفه معلم است که با شناخت دانش آموزان و آگاهی ازچگونگی کاربرد شیوه های مختلف تدریس مدل مناسبی برای تدریس انتخاب کند.

گاهی علت افت تحصیلی دانش آموز این است که شیوه تدریس معلم مطابق روش یادگیری دانش آموز نیست. برنامه درسی مدرسه: گاهی علت افت تحصیلی این است که برنامه درسی طراحی شده از طرف مدرسه مناسب نیست؛ مثلاً دروس نسبتاً سخت را پشت سر هم یا یا درساعاتی گذاشته اندکه عموماً دانش آموزان خسته هستند.

2.جدایی والدین

جدایی والدین به کودکان و نوجوانان ضربه های هولناک وارد می سازد. به ویژه در اطفال تا 5 سالگی باعث می شود که آنان در جوانی و بزرگسالی از عواطف طبیعی و سازگاری با دیگران بی بهره شوند و رشد عاطفی و عقلی و اجتماعی شان مختل گردد.

3.ازدست دادن والدین

درگذشت و یا از دست دادن یکی از والدین مانند جدایی والدین کودک و نوجوان را به اضطراب و نگرانی شدید گرفتار می نماید. نبود والدین برای کودکان غیرقابل تحمل است تا آنجا که ممکن است به آشفتگی روانی و حتی فرار از خانه منجر شود. تأثیر این عامل در افت تحصیلی نیز بسیار زیاد است. مگر آنکه یکی از والدین بتواند به خوبی از عهده پرکردن جای خالی فرد فوت شده برآید.

4.بی سوادی والدین

آمار نشان می دهد در خانواده هایی که والدین آنها بی سواد هستند فرزندان کمتربه تحصیل دانش علاقه نشان می‌دهند و بیشتر به ترک تحصیل روی می آورند و یا به افت تحصیلی دچار میشوند. همین آمار نشان می‌دهد که هم اکنون در ایران 14600000 نفر بی سواد وجود دارد. (حیدری ، 1374ص129)


5.اشتغال بیش ازحد والدین دربیرون از خانه

کار و مشغله زیاد والدین به ویژه پدر و خستگی کار روزانه باعث می شود که از حیث تربیتی و عاطفی نارسایی هایی را برای فرزندان به وجود آورد وآنان در زمینه امور درسی خود کمتر احساس مسئولیت نمایند و کم کم از درس ومدرسه باز می‌مانند و به علت آنکه کسی مراقب آنان نیست به مرور زمان دچار افت تحصیلی می‌شوند.

6.کوتاهی اولیاء مدرسه و والدین در آموزش وپرورش

مادر، پدر، معلم و مربی باید از همان سالهای اولیه مدرسه به موازات تعلیم درست دانش آموزان نسبت به تربیت درست آنان نیز اقدام ورزند و آنان را طوری تربیت نمایند که به خود اعتماد داشته باشند. و همواره نگران حال و آینده خود نباشند چراکه همین نگرانی ممکن است درآینده باعث افت تحصیلی گردد.

آنان باید هدف از زندگی وفواید زندگی اجتماعی را بشناسند و بدان ایمان پیدا کنند. تا به هنگام تحصیل یا درموقع ورود به اجتماع با هرشکستی از میدان به در نروند. بلکه شعور بررسی علل شکست و بازشناسی اشتباهات و اندیشه برنامه ریزی دست وصحیح مجدد را داشته باشند.


7.نادیده گرفتن رشته تخصصی معلمین و واداشتن آنان به تدریس مواد درسی ناخواسته

باید به این نکته اشاره نمود از سالهای دور تا کنون همواره این اشتباه بزرگ در مدارس کشور ما تکرار می گردد. و آن این نکته است که در تدریس دانش آموزان از معلمینی استفاده می‌شود که درآن درس از تبحر لازم برخوردار نیستند.

دبیر ادبیات فارسی فارغ التحصیل رشته جامعه شناسی ودبیر روان شناسی دارای دانشنامه لیسانس جغرافی است. و این امر باعث آن می گردد تا معلم خودنتواند آنچنانکه باید وشاید با درس ارتباط برقرارنماید. چه رسد به دانش آموزان درنتیجه دانش آموزان نیز به علت درست ارتباط برقرار ننمودن دچار افت تحصیلی می‌گردند.

8. نداشتن امکانات رفاهی معلم

نداشتن امکانات رفاهی معلم و آشفتگی اقتصادی موجب پریشانی او می گردد. که بدون تردید دروضعیت تعلیم و تربیت شاگردان تأثیر مستقیم دارد. معلمی که به سبب ناچیزی حقوق و درآمد، ناگزیر به پرداختن کار دومی است با خستگی ناشی از کارهای سخت روزانه و فشار روحی هیچ وقت فرصت مطالعه و تحقیق را- که برای هر علمی چون نان روز و خواب شب لازم است دست پیدا نمی‌کند.

ریاست دانشگاه شهید بهشتی درمصاحبه مورخ 23/1/69 شمسی خودچه به جا و رسا گفته است : در ... نبودن انگیزه های قوی برای تحصیل درمیان عده زیادی از دانش آموز ان به خصوص دانش آموزان دبیرستانی را شاید بتوان به عنوان نخستین حلقه از زنجیره های طولانی علل افت تحصیلی در مواردی نام برد دانش آموزان دبیرستانی که معلمان خود را با آن همه تحصیل و تلاش و جدیت و آموختن با مشکلات شدید اقتصادی و به تبع آن اجتماعی می یابند چگونه می توان انگیزه ای برای ادامه دادن تحصیل داشته باشند. (حیدری، 1374 ص 183 و184)

9. شرایط اجتماعی و اقتصادی

به طور کلی محدودیتهای محیطی و کمبود محرکهای رشد ذهنی و اجتماعی از عوامل مهم در افت تحصیلی کودکان و نوجوانان است درصد قابل توجهی از دانش آموزان که به طور جدی دچار افت تحصیلی شده اند درمدارس استثنائی مشغول تحصیل می‌شوند و جز عقب ماندگی های فرهنگی به شمار می روند. کودکانی که جز خانواده هایی هستند که از نظر اجتماعی و اقتصادی درسطح پایین قرار دارند از نظر فرهنگی نیز دچار مشکل هستند و این مشکلات باعث افت تحصیلی می شوند. (فرقانی، 1382 ص 24)

دانش آموزانی هستند که از نظر بهره هوشی و جسمانی هیچگونه ناراحتی و عقب ماندگی ندارند اما بر اثر فقر خانوادگی نداشتن تحمل گرسنگی و کمبود و نداشتن وسایل تحصیل نمی تواند به طور مرتب درمدرسه حضور یابند و درسهای خود رافرا گیرند. درنتیجه دچار ناکامی و عقب ماندگی می شوند درواقع فقر به سلامت و آسایش کودک لطمه می زند. مادران این دسته از کودکان آن قدر دربیرون از خانه مشغول به کار هستند که نمی توانند به نحو شایسته از فرزندان خود مراقبت و پرستاری کنند. وضعیت اقتصادی تعیین کننده محل سکونت است. و اگر دانش آموزان به دلیل فقر مالی نمی توانند محل مناسبی داشته باشند برای انجام تکالیف و مطالعه دروس با مشکل موجه اند. ازیک طرف محل سکونت تعیین کننده نوع مدرسه ای است که کودک درآن مشغول به تحصیل است. وقتی محل سکونت دانش آموزان دریک محل فقیر باشد چه از نظر آموزشی و چه از نظر معلمان با کمبودهایی روبرو است که مستقیماً برافت تحصیلی اثر می گذارد ازطرف دیگر فرزندان چنین خانواده‌هایی امکان خریدن و خواندن مجلات، روزنامه ها و کتابهای غیردرسی راندارند، و درنتیجه تجارب آنان محدود خواهدبود. فقر مالی سبب می شود دانش آموزان از فضای کافی و استراحت لازم محروم بمانند. یا برای جبران کمبودهای خود و خانواده ساعتی از روز یا شب را به کار مشغول باشند و درنتیجه فرصت کافی برای انجام تکالیف را نداشته باشند. همچنین سطح آرزوهای دانش آموزان خانواده های ثروتمند و مرفه متفاوت از خانواده های فقیر و کم درآمد است. همین تفاوتهای کمی و کیفی بالابودن شکست های تحصیلی درطبقات اجتماعی کم درآمد را به رغم وجود سطح توانایی های برابر توجیه می کند. درخانواده های طبقات پایین تر دانش آموزان شروع به تحصیلات ناشناخته می کنند، به امتحاناتی دشوار می اندیشند، بامتونی مواجه می شوند که آنها را مشکل می پندارند درحالی که دانش آموزان طبقات اجتماعی – اقتصادی بالاتر با آرامش درباره آنها صحبت می کنند (بیابانگرد، 1380 ص 121) دربرابر دشواریهای اجتناب ناپذیر تحصیلات دانشگاهی

خانواده های مرفه انتظار دارند که فرزندان آنان مدارج عالی را طی نمایند. درنتیجه از آنان حمایت می نمایند و دیگران را نیز به حمایت از آنان وا می دارند. برعکس خانواده های سطح پایین درخود آرزوهای بسیار پایین نشان می دهند. آنان از اینکه خودموفق به تحصیل و کسب مدارج عالی نشده اند دارای احساس بسیار نامطلوبی بوده، و همین احساس را به فرزندان خود منتقل می سازند. و یا به راحتی می پذیرند که آنان نیز چنین احساسی داشته باشند. به علت فقدان یا پایین بودن انگیزش اغلب این دانش آموزان درتحصیلات خودموفق نمی شوند. و به سوی مشاغل سطح پایین نیز کشیده می شوند.

تحقیق بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزانپژوهش بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزانمقاله بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزاندانلود تحقیق بررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزانبررسی جامع افت تحصیلی دانش آموزانافت تحصیلیدانش آموزان