دسته بندی | الکترونیک و مخابرات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 222 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 244 |
پیشگفتار
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصههای مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفهجویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهرهوری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاههای اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیدة نوین شده است.
سازمانهای بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعههای آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و ... در جهان به عمل آوردهاند. دولتها نیز اقدامات گستردهای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام دادهاند. برخی دولتها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی همت گماردهاند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیتهای خود استفاده میکند.
از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوبشرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گستردهای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آوردهاند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی، حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است.
بدینترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافتههای فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش میدهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانکها با مهندسی مجدد فعالیتهای مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانستهاند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود.
مصرفکنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان دادهاند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.
در ایران نیز طی چند سال گذشته دولتمردان با درک مزایا و اثرات تجارت الکترونیکی به طراحی و ایجاد تجارت الکترونیکی همت گماردهاند. بیگمان یکی از وظایف اصلی در توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی کشور، آگاه سازی عمومی است که در این راستا، معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی برنامههایی برای طراحی و پشتیبانی از برنامههای آموزشی و پژوهشی به مورد اجرا گذاشته شده است.
مجموعه حاضر حاصل پژوهشی است که در زمینه نقل و انتقال الکترونیکی وجوه، به سفارش معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی و توسط مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران انجام شده است. بدین روی لازم است ضمن تشکر از مدیر محترم مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران از پژوهشگران محترم نیز تشکر و تقدیر شود.
نکته قابل ذکر اینکه، هر چند ممکن است متن حاضر دارای نواقصی بوده و در برخی مواقع مطالب ارائه شده با نظرات معاونت مطابقت نداشته باشد، ولی از آنجا که میتواند برای مطالعه دستاندرکاران فناوری اطلاعات و ارتباطات و علاقمندان به این موضوع مفید باشد، تصمیم به انتشار آن گرفته شده است.
فرصت را مغتنم شمرده با امید به آنکه این مجموعه برای دستاندرکاران و علاقمندان تجارت و بانکداری الکترونیکی مفید واقع شود، از کلیه عزیزان علاقمند دعوت میشود تا نظرات و دیدگاههای خود را درباره توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی ایران و به ویژه برنامههای آموزشی، ترویجی و پژوهشی برای این معاونت ارسال کنند.
فرهاد دژپسند
معاون برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی
وزارت بازرگانی
مهرماه 1383
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول : تجارت الکترونیکی
1ـ1ـ مقدمه
2ـ1ـ مفهوم تجارت الکترونیکی
3ـ1ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی
4ـ1ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
5ـ1ـ معایب تجارت الکترونیکی
6ـ1ـ مراحل تجارت الکترونیکی
7ـ1ـ مدلهای تجارت الکترونیکی
8ـ1ـ عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شدهاند
9ـ1ـ تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی
10ـ1ـ اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه
11ـ1ـ محدودیتهای رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه
12ـ1ـ عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی
13ـ1ـ جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران
فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی
1ـ2ـ مقدمه
2ـ2ـ پول و نقش آن در تجارت
1ـ2ـ2ـ نقشهای اساسی پول
2ـ2ـ2ـ ویژگیهای مطلوب پول
3ـ2ـ2ـ انواع تقسیمبندی پول
3ـ2ـ چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن
1ـ3ـ2ـ تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری
2ـ3ـ2ـ تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی
3ـ3ـ2ـ مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی
4ـ2ـ انتقال الکترونیکی وجوه
1ـ4ـ2ـ مقدمه
2ـ4ـ2ـ مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)
3ـ4ـ2ـ اهمیت و جایگاه EFT
4ـ4ـ2ـ مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
5ـ4ـ2ـ نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه
6ـ4ـ2ـ انواع سیستمهای انتقال الکترونیکی وجوه
7ـ4ـ2ـ معماری سیستمهای پرداخت الکترونیکی
5ـ2ـ سوئیفت (SWIFT)
1ـ5ـ2ـ مقدمه
2ـ5ـ2ـ تعریف سوئیفت
3ـ5ـ2ـ تاریخچه سوئیفت
4ـ5ـ2ـ مزایای سوئیفت
5ـ5ـ2ـ کاربرد سوئیفت
6ـ5ـ2ـ مکانیزم عمل سوئیفت
6ـ2ـ کارتهای بانکی
1ـ6ـ2ـ مفهوم کارتهای بانکی
2ـ6ـ2ـ تاریخچه کارتهای بانکی
3ـ6ـ2ـ مزایای کارتهای بانکی
4ـ6ـ2ـ انواع کارتهای بانکی
5ـ6ـ2ـ مکانیزم عمل کارتهای بانکی
6ـ6ـ2ـ الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت
7ـ6ـ2ـ مسائل و مشکلات کارتها
7ـ2ـ پول الکترونیکی
1ـ7ـ2ـ مقدمه
2ـ7ـ2ـ تعریف پول الکترونیکی
3ـ7ـ2ـ اهمیت و مزایای پول الکترونیکی
4ـ7ـ2ـ انواع پول الکترونیکی
5ـ7ـ2ـ معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی
8ـ2ـ پرداخت الکترونیکی صورتحسابها
1ـ8ـ2ـ مقدمه
2ـ8ـ2ـ تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
3ـ8ـ2ـ اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
4ـ8ـ2ـ فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
5ـ8ـ2ـ مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
9ـ2ـ امنیت در سیستمهای الکترونیکی انتقال وجوه
1ـ9ـ2ـ مقدمه
2ـ9ـ2ـ مفهوم امنیت
3ـ9ـ2ـ مسائل مربوط به امنیت
4ـ9ـ2ـ فناوریهای امنیت اطلاعات
فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران
1ـ3ـ مقدمه
2ـ3ـ بانکداری الکترونیکی در ایران
3ـ3ـ مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به زیرساختهای اساسی
2ـ3ـ3ـ کمبود سرمایههای انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
3ـ3ـ3ـ موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
4ـ3ـ3ـ موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
5ـ3ـ3ـ موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
6ـ3ـ3ـ موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
7ـ3ـ3ـ موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی
8ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور
9ـ3ـ3ـ سنتی بودن سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران
10ـ3ـ3ـ دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها
11ـ3ـ3ـ مشکلات امنیتی
12ـ3ـ3ـ اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا
فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ4ـ مقدمه
2ـ4ـ برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران
3ـ4ـ نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی
4ـ4ـ شیوه ایجاد تحول در یک بانک
ضمیمه: تعریف واژههای کلیدی
فصل اول
تجارت الکترونیکی
1ـ1ـ مقدمه
با توجه به پیشرفتهای فناوری روزمره و شتابان, جوامع به جوامعی مبتنی بر دانش و آگاهی تبدیل شدهاند. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به مؤسسات و سازمانها این امکان را میدهد که فعالیتهای تجاری و مبادلات خود را با سرعت و انعطافپذیری انجام دهند.
در قرن بیست و یکم فناوری اطلاعاتی و ارتباطی با سرعت بیشتر پیشرفت و توسعه خواهد کرد. پیشرفتهای به وجود آمده در فناوری اطلاعات و ارتباطات در اواخر قرن بیستم باعث شکلگیری تجارت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی انقلابی عظیم در شیوه تجارت و کسب و کار به وجود آورده است.
تجارت الکترونیکی و به تعبیر وسیعتر کسب و کار الکترونیکی شیوه و نحوه زندگی کردن انسانها را نیز متحول میسازد. کشورهای پیشرفته چندین سال است که تجارت الکترونیکی را آغاز کردهاند و کم کم مسائل و مشکلات آن را تجربه کردهاند بنابراین تا حدودی بسترهای فناوری, قانونی و سرمایههای انسانی و مادی لازم برای توسعه و گسترش آن را فراهم ساختهاند و در آستانه تحول اساسی و کامل در شیوه کسب و کار و زندگی هستند, که در آن به میزان وسیع از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده خواهد شد.
علاوه بر کشورهای پیشرفته, کشورهای در حال توسعه نیز به منظور ایجاد زیرساختها و بسترهای لازم برای تجارت الکترونیکی, در حال برنامهریزی و تلاش هستند. در کشور ما هم تلاشهای پراکندهای صورت گرفته است, ولی این تلاشها تاکنون اثربخش نبوده است زیرا از یک طرف از انسجام و یکپارچگی لازم برخوردار نمیباشد و از طرف دیگر فاقد سرعت مناسب هستند.
از آنجا که هدف غایی کتاب حاضر بسترسازی برای گسترش تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی در ایران میباشد در این فصل در خصوص تجارت الکترونیکی بحث و بررسی به عمل میآید. هدف از ارائه این فصل آشنایی با ابعاد و زیرساختهای تجارت الکترونیکی و تبیین نقش و جایگاه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در آن میباشد.
2ـ1ـ مفهوم تجارت الکترونیکی[1]
رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه پایانی قرن بیستم و شروع قرن بیست و یکم و افقهای جدیدی را بر روی کسب و کار و تجارت باز نمود. این افقهای جدید سبب تحول در امر تجارت گردید و با سرعت و شتاب وصفناپذیری در حال گسترش میباشد.
تحولات در زمینه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی به حدی زیاد و مؤثر بوده که بعضیها عصر حاضر را عصر اطلاعات و تحولات را به انقلاب اطلاعاتی تعبیر مینمایند. انقلاب اطلاعاتی سبب ایجاد شیوههای نوین و بیسابقه در تولید, پردازش و انتقال اطلاعات میگردد. شیوههای جدید به علت اینکه موجب افزایش کارایی, بهرهوری, اثربخشی و بالا بردن سرعت در برقراری ارتباطات, و کاهش هزینهها شده است, از طرف شرکتها و سازمانهای تجاری با استقبال زیادی مواجه گردیده است و در عرصه نوین رقابت, مزیتهای رقابتی زیادی را برای آنها به همراه خواهد داشت.
در سال 1991 اینترنت در سراسر دنیا فقط 3 میلیون کاربر داشت و از طریق اینترنت تجارتی صورت نمیگرفت ولی در سال 1999 بالغ بر 150 میلیون نفر به اینترنت دسترسی پیدا کردند و تقریباً آنها خریدهای خود را به صورت پیوسته از پایگاههای تجارت الکترونیکی انجام میدادند[2].
با توجه به مزیتهای زیادی که تجارت الکترونیکی در بردارد پیشبینی میگردد در آینده نزدیک, با سرعت زیادتری مورد استفاده قرار گیرد و انقلاب دیگری را در عرصه تجارت به وجود آورد. این انقلاب جدید نحوه خرید و فروش کالا و خدمات توسط مؤسسات تجاری و اشخاص را متحول میسازد.
قبل از پرداختن به مقوله تجارت الکترونیکی لازم است تعریف روشنی از آن ارائه گردد. هر چند با توجه به عمر کوتاه تجارت الکترونیکی هنوز تعریف دقیق, روشن, جامع و مانع از این اصطلاح به ارائه نگردیده است, ولی این بدان معنی نیست که در این زمینه کاری نشده و یا تعریفی ارائه نشده است. بلکه تعاریف بسیار زیادی ارائه شده است, اما در بین اندیشمندان این رشته اتفاق نظر وجود ندارد. در ادامه به پارهای از تعاریف اشاره میشود و سپس یک تعریف جمعبندی شده ارائه و مورد استفاده قرار میگیرد..
”باجاج“[3] تجارت الکترونیکی را این گونه توصیف مینماید: ”تجارت الکترونیکی یعنی مبادلة اطلاعات تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن نوآوریهایی مانند مبادله الکترونیکی دادهها, پست الکترونیکی, تابلو اعلانات الکترونیکی, انتقال الکترونیکی وجوه و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه به کار برده میشود. تجارت الکترونیکی نه تنها عملیاتی را که در انجام معاملات به طور دستی و با استفاده از کاغذ صورت میگیرد به حالت خودکار درمیآورد, بلکه سازمانها را یاری میکند به یک محیط کاملاً الکترونیکی قدم بگذارند و شیوههای کاری خود را تغییر دهند.“[4]
در تعریف دیگری تجارت الکترونیکی این گونه تعبیر شده است: ”انجام تجارت روی اینترنت, فروش کالاو خدماتی که به صورت ناپیوسته توزیع میشود و ]یا فروش[ به صورت پیوسته یعنی ارائه محصولات ]مثل کتاب الکترونیکی, نرمافزار[ که از طریق نرمافزارهای کامپیوتری به دست مصرفکننده میرسد.“ مبادلات میتواند بین بنگاههای تجاری, شرکتها و مصرفکننده انجام شود. اما اینترنت شامل یک طیف وسیعتر از فعالیتهای بالقوه تجاری و تبادل اطلاعاتی است. به عنوان نمونه اینترنت به شرکتها, اشخاص و دولتها یک زیرساخت الکترونیکی را پیشنهاد میکند که قادر است بازارهای مجازی مزایده برای کالاها و خدمات ایجاد کنند. مثلاً ebay.com جزو اولین سایتهایی است که موفق شد چارچوبی ایجاد کند که در آن مصرفکنندگان بتوانند کالاها و خدمات بسیار متنوعی را با افراد دیگر (C2C) و یا (C2B) داد و ستد کنند[5].
هدف از بکارگیری تجارت الکترونیکی توسعه روشهای قدیمی تجارت نیست بلکه ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی محسوب میشود. با توجه به این روش جدید بازرگانان قادرند محصولات خود را به شکل تمام وقت و به تمام خریداران در سرتاسر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی و ملتها عرضه کنند.
با توجه به نو بودن مفهوم تجارت الکترونیکی هنوز اغلب مردم فکر میکنند تجارت الکترونیکی معادل خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت میباشد. در صورتی که این فقط جزء کوچکی از تجارت الکترونیکی محسوب میشود. تجارت الکترونیکی امروزه مفهوم بسیار وسیعی دارد که جنبههای مختلف تجارت, اقتصاد و بانکداری را دربرمیگیرد. تجارت الکترونیکی شامل خردهفروشی, عمدهفروشی کالاهای قابل لمس (مثل اتومبیل) و کالاهای غیرقابل لمس (مثل اطلاعات, نرمافزار), ارائه سرویسهای مختلف به مشتریان نظیر مشاورههای پزشکی, حقوقی, مشاورهای مدیریتی و تخصصی و دیگر موارد تجارت مثل راهاندازی مناقصات و مزایدهها و تبادل کالا با کالا و همچنین شامل هر گونه تراکنش مالی / تجاری بین مؤسسات و افراد مختلف میگردد.
کنسرسیوم صنعت کمرس نت[6] از تجارت الکترونیکی تعریف زیر را ارائه نموده است:
”تجارت الکترونیکی“ عبارت است از استفاده از کامپیوترهای یک یا چند شبکه برای ایجاد انتقال اطلاعات تجاری که بیشتر با خرید و فروش اطلاعات, کالا و خدمات از طریق اینترنت مرتبط میباشد. رسالت تجارت الکترونیکی فقط ارتباط نیست بلکه پیریزی و تقویت روابط تجاری است[7].
کلاکوتا و وینستون[8] (1997) معتقدند که ارائه یک تعریف از تجارت الکترونیکی بستگی به این دارد که از نظر چه کسی بخواهیم تجارت الکترونیکی را تعریف نماییم:
از دیدگاه ارتباطات, تجارت الکترونیکی عبارت است از تحویل اطلاعات, کالا یا خدمات یا پرداختها از طریق خطوط تلفن, شبکههای کامپیوتر یا ابزارهای دیگر.
از دیدگاه فرآیند کسب و کار, تجارت الکترونیکی عبارت است از کاربرد فناوری به سمت و سوی اتوماسیون مبادلات تجاری و جریان کارها.
از دیدگاه خدماتی, تجارت الکترونیکی عبارت است از یک ابزاری که به وسیله آن شرکتها و مؤسسات, مشتریان و مدیریت, هزینههای خدمات را کاهش میدهند, کیفیت کالاها را بهبود میبخشند و سرعت ارائه خدمات را افزایش میدهند.
از دیدگاه پیوسته[9] تجارت الکترونیکی باعث ایجاد توانایی خرید و فروش کالا و اطلاعات از طریق اینترنت و سایر سرویسهای پیوسته میشود.
تعاریف فوق هر کدام, جنبهای از جنبههای تجارت الکترونیکی را مد نظر داشته است ولی هیچ کدام جامع و مانع نمیباشد. زیرا هر کدام با زدن لنزی بر چشمان خود برای لحظهای چشمانداز تجارت الکترونیکی را به تصویر کشیدهاند.
به طور کلی تجارت الکترونیکی بر تولید (ایجاد) و بهرهبرداری از فرصتهای جدید کسب و کار تأکید دارد. و به عبارت دیگر ”ایجاد ارزش اقتصادی“ یا ”انجام کار بیشتر با هزینه کمتر“ در تجارت الکترونیکی مد نظر است.
تجارت الکترونیکی کوشش مینمایند فرآیند اجرایی مبادلات مؤسسات و کسب و کار را بر روی شبکههای گوناگون, قانونی نموده و تعمق ببخشد. توسعه این فرآیندها میتواند باعث عملکرد کاراتر (کیفیت بهتر, رضایت بیشتر مشتریان و تصمیمگیری بهتر در سطح مؤسسات و سازمانها), کارایی اقتصادی بیشتر (هزینههای کمتر) و مبادلات سریعتر (سرعت بالاتر, پرشتاب, یا مبادلات پیوسته) گردد. به طور خاص تجارت الکترونیکی اجرای تبادل اطلاعات بین دو یا چند بخش (مؤسسات, سازمانها, اشخاص) را با استفاده از ارتباطات شبکهای میسر میسازد. این شبکهها میتوانند ترکیبی از سیستم تلفن معمولی (POTS)[10], تلویزیون کابلی[11], خطوط اجارهای[12] و بیسیم[13] باشند. مبادلات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در حقیقت راه جدیدی برای انجام امور کسب و کار و حتی انواع جدید کسب و کار را به وجود آورده است. به همین علت اخیراً مفهوم کسب و کار الکترونیکی[14] به طور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته است.
3ـ1ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی
هر چند اصطلاح تجارت الکترونیکی جدیداً مطرح شده است ولی استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری به سالهای قبل بازمیگردد. به عنوان مثال استفاده از کارت به جای پول در اوایل دهه 1950 در کشور آمریکا آغاز شد. در این دهه اولین کارت پلاستیکی جهت پرداخت هزینههای خرید کالا یا خدمات توسط مؤسسة آی دینرز[15] تولید شد.
از آن تاریخ به بعد استفاده از انواع کارتها توسط مؤسسات خدمات عمومی به عنوان بلیط قطار, اتوبوس و راهآهن شهری, مؤسسات مالی نظیر بانکها و یا مؤسسات غیرمالی نظیر مخابرات, ثبت احوال و مؤسسات مالی اعتباری بینالمللی مثل ویزا[16], مسترکارت[17], آمریکن اکسپرس[18], معمول و گسترش یافت.
با الکترونیکی شدن کارتها و به کارگیری پایانههای رایانهای در نقطه فروش
(POS)[19] در سال 1983 ابعاد استفاده از کارتها در تجارت گستردهتر شد.
علاوه بر کارتها که در شکلگیری تجارت الکترونیکی مؤثر بوده, بکارگیری وسیع رایانه توسط شرکتهای بزرگ در دهه 75 میلادی نیز مؤثر بوده است. در این دهه شرکتهای بزرگ و چندملیتی شبکههای اختصاصی رایانهای بوجود آوردند تا از این طریق بتوانند با سرعت و سهولت بیشتری اطلاعات تجاری را بین خود و تولیدکنندگان دیگر مبادله نمایند. این روش انتقال الکترونیکی دادهها را ”مبادله الکترونیکی دادهها (EDI) [20] “ مینامند.
از مبادله الکترونیکی دادهها میتوان برای مخابره الکترونیکی مدارک و اسناد مانند سفارش خرید, فاکتور, اعلامیه حمل, تأییدیه وصول کالا و سایر مکاتبات استاندارد بازرگانی بین طرفین تجاری استفاده نمود. این فناوری را همچنین میتوان برای ارسال اطلاعات مالی و پرداختهای الکترونیکی بکار برد.
شاید آنچه بیش از همه بر تجارت الکترونیکی تأثیر گذاشت و سبب گسترش روزافزون آن شد, بوجود آمدن اینترنت بود. اینترنت شبکه بینالمللی متشکل از شبکهها و شاهراههای اطلاعاتی جهانی است. اینترنت همچنین منابع اطلاعات موجود در عرضهکنندگان سرویسهای بیشمار را در اختیار کاربران مختلف قرار میدهد. از طریق اینترنت میلیونها رایانه به یکدیگر متصل میشوند و شبکه جهانی را به وجود میآورد. در این شبکه جهانی هر نوع کاربری یافت میشود: افراد, دانشگاهها, سازمانهای دولتی, مؤسسات و شرکتهای خصوصی, فروشگاهها, بانکها و... . هر چند در ابتدا اینترنت جهت اهداف نظامی طراحی گردید و سپس در زمینه فعالیتهای تحقیقاتی و مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفت. ولی به سرعت نحوه استفاده از آن در امر تجارت شناخته شده و مورد بهرهبرداری وسیع قرار گرفت.
تجارت الکترونیکی با استفاده از اینترنت از دو طریق انجام میشود: نخست اجرای مبادله الکترونیکی دادهها از طریق اینترنت, به این معنی که اینترنت به عنوان یک شبکه رایگان یا ارزان به جای شبکههای گرانتر ارزش افزوده (VAN)[21] برای ارتباطات بازرگانی مورد استفاده قرار میگیرد؛ دیگر وب جهانی[22] یا بازاری است که کالا, اطلاعات و خدمات را برای فروش عرضه مینماید و خریداران میتوانند به وسیله مرورگرها[23] این بازار را ببینند و در آن خرید کنند[24].
در قرن بیستم میلادی در دهه 90 میلادی به مرور تجارت الکترونیکی به مفهوم جدید آن از طریق شبکههای خصوصی و عمومی و اینترنت در آمریکا آغاز شد. در سال 1994 حجم معاملات تجاری به صورت الکترونیکی در آمریکا حدود 325 میلیارد دلار برآورد شده است. آمریکا آن لاین[25] کامپیوسرو[26], پرادیگی[27] مهمترین شبکههای تجاری الکترونیکی در آمریکا میباشند. علاوه بر آن شبکه خرید اینترنت[28] که بزرگترین بازارهای خردهفروش را اداره مینماید, که کنسرسیومی از شرکتها است که استفاده از اینترنت را برای تجارت الکترونیکی ترویج مینماید, نقش برجستهای در گسترش اینترنت و تجارت الکترونیکی در آمریکا داشتهاند.[29]
یکی از مواردی که در توسعه تجارت الکترونیکی در آمریکا و به تبع آن در جهان مؤثر بوده است, یادداشت تاریخی بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال 1993 میباشد. وی طی یادداشتی به تاریخ 26 اکتبر 1993 دستورالعملی به منظور ساده و روانسازی تدارکات صادر کرد که دولت را به محیط تجارت الکترونیکی وارد ساخت. به این ترتیب بزرگترین پروژه مبادله الکترونیکی دادهها با این فرمان موجودیت یافت. وی انتظارات خود را به شرح زیر مطرح کرد:
”به علت تشریفات اداری, کاغذ بازی دست و پا گیر, تأخیرهای غیرضروری و کاهش بهرهوری مصمم شدهام شیوه خرید کالا و خدمات از سوی دولت مرکزی را به طور بنیادی تغییر داده و بهبود بخشم و به منظور حصول اطمینان از این امر مقرر میدارم که تجارت الکترونیکی در خریدهای دولت مرکزی هر چه سریعتر به مورد اجرا گذاشته شود[30].“
با امضای این دستورالعمل, دولت آمریکا موظف شد در کمترین زمان ممکن, تجارت الکترونیکی را برای خرید و فروش کالاها در سطح آمریکا به شکل عملی درآورد. طبق این دستورالعمل چهار مرحله برای رسیدن به تجارت الکترونیکی معین گردید:
1ـ مرحله اول تا مارس 1994 : ساختار و معماری یک تجارت الکترونیکی که قابل استفاده در ایالات متحده آمریکا باشد تعیین شود و وظایف بخشها و سازمانهای مختلف برای انجام این امر معین گردد.
2ـ مرحله دوم تا قبل از سپتامبر 1994 : یک تجارت الکترونیکی اولیه که دولت فدرال و تولیدکنندگان خصوصی را قادر به تبادل اطلاعات مربوط به خریدها و قیمت محصولات میکند به طور عملی در سطح کشور پیاده شود.
3ـ مرحله سوم تا قبل از جولای 1995 : یک سیستم کامل تجارت الکترونیکی در سطح کشور پیاده شود که قابلیتهای سیستم اولیه را با پشتیبانی تبادل پول الکترونیکی و استفاده از بانکهای اطلاعاتی گسترش دهد.
4ـ مرحله نهایی تا قبل از ژانویه 1997 : سیستم کامل تجارت الکترونیکی با تمام قابلیتهای ممکن در سطح کشور پیاده گردد.[31]
به دنبال این دستورالعمل, گروهی تحت عنوان ”گروه فدرال تجارت الکترونیکی“ تشکیل گردید و برنامه جامعی تهیه نمود که در تمام ردههای سازمانی دولت مرکزی یک ظرفیت استاندارد برای تدارکات الکترونیکی ایجاد شود.
این دستورالعمل نقش بسیار مهمی در توسعه تجارت الکترونیکی در ایالات متحده داشت و شتاب آن را چندین برابر کرد.
علاوه بر کشور آمریکا, سایر کشورهای پیشرفته مثل کشورهای اروپایی و ژاپن نیز در زمینه تجارت الکترونیکی اقدامات مشابهی را به عمل آوردهاند. کشورهای تازه صنعتی شده جنوب شرق آسیا نیز با سرعت زیادی در حال گسترش تجارت الکترونیکی میباشند. در سالهای اخیر حتی کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال رشد نیز نسبت به مقوله تجارت الکترونیکی حساس شده و در حال انجام اقداماتی در این زمینه میباشند.
تجارت الکترونیکی در مؤسسات, سازمانها و دولتها از تقاضای روزافزون آنها برای استفاده از فناوری رایانه در جهت بهبود بخشیدن به فرآیند کسب و کار, مبادلات با مشتریان, و مبادله اطلاعات بین مؤسسات مختلف و داخل خود آنها, نشأت میگیرد.
با توجه به مطالب ارائه شده تاریخچه تجارت الکترونیکی را بشرح ذیل خلاصه میکنیم.
در دهه 1950 میلادی کارتهای پلاستیکی در عرصه تجارت ظهور کرد. در طول دهه 1970 با معرفی انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)[32] بین بانکها بر اساس شبکههای خصوصی, بازارهای مالی دچار تغییر اساسی گردیدند. انتقال الکترونیکی وجوه (EFT) پرداختهای الکترونیکی همراه با اطلاعات مربوط به وجوه ارسالی را بهینه نمود.
در طول سالهای بعد از 1970 و اوایل دهه 1980 تجارت الکترونیکی در کشورهای پیشرفته به شکل پیامهای الکترونیکی (مثل مبادله الکترونیکی دادهها EDI[33] و پست الکترونیکی[34]) در سطح وسیعی بین شرکتها رایج گشت. فناوری پیامهای الکترونیکی در حقیقت سبب شد کارهای مبتنی به کاغذ در فرآیندهای کسب و کار کاهش یابد و به دنبال آن اتوماسیون افزایش یابد. مؤسسات به طور سنتی برای مبادلات خود از شیوه کاغذ مثل چک, سفارش خرید, اسناد بارگیری و حمل, استفاده میکردند. این مبادلات به شکل الکترونیکی تبدیل شد. ”مبادله الکترونیکی دادهها“ به شرکتها و مؤسسات اجازه میداد که اسناد مورد نیاز و اطلاعات, دستورها و مجوزها را به شکل الکترونیکی بین خود رد و بدل نمایند.
در اواسط دهه 1980 نوع استفادة جدیدی از فناوری تجارت الکترونیکی بین مشتریان گسترش یافت. این شیوه جدید عبارت بود از خدمات پیوسته[35], که تعاملات اجتماعی جدید (مثل مکالمه و گفتگوی[36] الکترونیکی) و اشتراک دانش و اطلاعات علمی (مثل گروههای اخبار[37] و برنامههای انتقال فایل[38]) را به وجود آورد.
در طول سالهای آخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 فناوری پیامهای الکترونیکی به جزء تفکیکناپذیری از جریانات کاری مؤسسات تبدیل شد که به آن سیستمهای یکپارچه محاسباتی میگفتند. این شیوه باعث ایجاد کارایی و اثربخشی بیشتر برای مؤسسات گردید.
در دهه 1990 ظهور وبهای جهانی (www)[39] بر روی اینترنت, تحولی شگرف در عرصه تجارت الکترونیکی به وجود آورد. وب موجب گردید تا تجارت الکترونیکی به شیوه ارزانتر فعالیتهای تجاری را انجام دهد. وب همچنین سبب شده است تا مؤسسات کوچکتر بتوانند پابپای شرکتهای چندملیتی عرض اندام نمایند.
4ـ1ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
وقتی صحبت از مزایای تجارت الکترونیکی به عمل میآید, در حقیقت تجارت الکترونیکی با تجارت سنتی مقایسه میشود. در تجارت سنتی که بر پایه کاغذ استوار است, وارد نمودن مکرر اطلاعات یکسان و واحد موجب بروز مشکلاتی میگردد که این مشکلات با استفاده از تجارت الکترونیکی مرتفع میگردد. این مشکلات عبارتند از:
1) در تجارت سنتی زمان زیادی صرف وارد نمودن اطلاعات تکراری و ارسال آنها میشود.
2) در تجارت سنتی با توجه به اینکه دادهها به دفعات وارد سیستم میشوند, احتمال بروز خطا افزایش یافته و دقت عملیات کاهش مییابد.
3) در تجارت سنتی به نیروی کار بیشتری برای ورود اطلاعات, پیگیری, ارسال و غیره نیاز است. نیروی انسانی بیشتر, هزینهها را بالا میبرد در نتیجه قدرت رقابت را کاهش میدهد.
4) عملیات دستی بر پایه کاغذ در تجارت سنتی ضریب عدم اطمینان را بالا میبرد.
هر چند با بهرهگیری از رایانه امروزه بسیاری از امور عملیاتی تجاری بنگاهها به شیوه رایانهای انجام میپذیرد (اموری مثل تنظیم فاکتور, سفارش خرید, و اسنادی نظیر آن) اما با وجود این باید اسناد زیادی را چاپ و طبقهبندی نمود, برای مشتریان ارسال کرد و نسخههایی از آنها را بایگانی نمود. اسناد ارسالی برای مشتریان باید مجدداً در سیستم اطلاعاتی مدیریت آنها به طور دستی وارد شوند. اینها همه مستلزم صرف وقت و هزینه میباشد که با بکارگیری تجارت الکترونیکی این مشکلات تا حدودی مرتفع میگردد.
با این توضیحات, به ویژگیها و مزیتهای تجارت الکترونیکی میپردازیم.
1ـ در تجارت الکترونیکی تأخیر ناشی از تهیه و ارسال مدارک از بین میرود.
2ـ در تجارت الکترونیکی از آنجا که دادهها به دفعات وارد سیستم نمیشوند احتمال بروز خطا کاهش مییابد.
3ـ صرفهجویی در نیروی کار به علت عدم نیاز به ورود مجدد دادهها به سیستم و کاهش هزینه آن. بررسیهای علمی نشان داده است که استفاده از روشهای تجارت الکترونیکی نسبت به تجارت سنتی هزینههای عملیات تجاری را بین 20 تا 75 درصد کاهش میدهد.
4ـ در تجارت الکترونیکی به علت اینکه زمانهای تأخیر کاهش مییابد جریان اطلاعات از روانی و اطمینان بیشتری برخوردار خواهد بود.
5ـ در تجارت الکترونیکی وصول پیام به طور الکترونیکی و بدون وقفه به فرستنده اعلام میگردد.
6ـ تجارت الکترونیکی محدودیتهای زمانی و مکانی تجارت را برداشته است, به عبارت دیگر تجارت را به تجارت جهانی تبدیل کرده است.
دسته بندی | زیست شناسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 62 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 93 |
اساسی ترین امر در تبیین مساله پژوهش ، فرایند تئوری سازی وسپس آزمون آن است که درواقع تحقیق را از 2 بعد نظری وعملی بهره مند می سازد. البته تد.وین نظری تحقیق، مسلتزم آگاهی از روند شکل گیری مساله، شناخت ابعاد گوناگون آن وسپس مطالعه آراء ونظراتی است که به صورتی عام یا خاص در خصوص موضوع تحقیق بیان شده است تا درپرتو این عمل، زاویه دیدی که محقق مصمم است بر آن اساس به واقعیت نظر افکند و به مساله اجتماعی پاسخ دهد آشکار گردد، تا بدین سان محقق بتواند پاسخ های احتمالی تحقیق ومتغیرهای گوناگون آن را تنظیم وسپس آزمون نماید.
در تحقیق حاضر، ابتدا تاریخچه موضوع در جهان و ایران مرور خواهد شد. سپس به منظور تبیین مساله مورد نظر، لازم است شناختی از نظام اجتماعی شهر ملارد صورت پذیرد که دراین خصوص ،جامعه مذکور بر اساس پنج مولفه جغرافیایی،اقتصادی،جمعیتی، فرهنگی ومدیریتی مورد مطالعه قرار می گیرد آگاه آراء و نظرات در سه بعد کلاسیک، مدرن وفرامدرن مطرح می شود. سپس با بهره گیری از نظرایات مطروحه و تلفیق آن با مطالعات مقدماتی، به طرح چارچوب نظری پرداخته .تا بدین ترتیب مراحل فرضیه سازی، تعیین متغیرهای مستقل و وابسته وبیان تعاریف نظری و عملی متغیرها به صورتی سهل وروان صورت پذیرد.
1-2-تاریخچه تحولات زیستی محیطی:
تاریخ حیات بشر مملو از مبارزات پیاپی وی برای سلطه بر طبیعت وبهره مندی از زندگی بهتر می باشد به گونه ای که رابطه متقابل این دو پیوسته در حال تغییر و تحول بوده است ، چون از سویی سخاوت فراوان طبیعت برای رفع نیازهای معیشتی بشر و از سوی دیگر نیروی شگرف طبیعت و قدرت آن در ایجاد طوفان،طغیان و آتشفشان، برخی از عناصر طبیعت را در ذهن او در هالیه ای تقدس قرارداد که در فرهنگ ملل مختلف ،تقدس گیاهان وجانوران واحترام به آن ها منشا شکل گیری توتم پرستی شد.
البته، بشر از همان ابتدا یعنی در دوره پالئولتیک[1] برای رفع نیازهای زیستی تعادل طبیعی محیط خود را بر هم زد و با پی بردن به راز آتش، بعنوان اولین وسیله فنی، جنگل و طبیعت سبز را به آتش کشید. آثار اولین حمله وی به پوشش گیاهی، شکل گیری «ساوان» در آفریقای غربی و آسیای جنوب شرقی می باشد و حدود ده هزار سال قبل نیز سرخ پوستان آمریکای شمالی با آتش زدن جنگل مراتع خود را توسعه دادند و نمونه های مشابه آن، در دیگر نقاط جهان بود که آثار نامطلوب آن بر چرخه حیات، شرایط جوی، خاک،هوا، کیفیت گردش آب در محیط و بروی حیوانات ،هنوز هم دامن گیر بشتریت است.
کمی بعد، یعنی در ابتدا نئولیتیک[2] با اختراع فن کشاورزی در خاورمیانه و انتشار آن در دیرگ نقاط جهان اثر تخریبی انسان بر روی طبیعت و تعادل عناصر طبیعی، باز هم فزونی گرفت و هم زمان با این تخریب ها،فعالیتهای اجتماعی وفنی بشر هر چند در سطح محدود،برای تامین گرما در زمستان وپخت وپز آشپزخانه، موجب آزاد شدن در هوا شد و موجب آلودگی مختصر آن گردید و سوزاندن فضولات ومواد زائد، موجب آلودگی هوای جوی گشت وریختن آن ها درون آب ها منجر به آلودگی آب ها شد.
این وضع تا زمان شکل گیری انقلاب صنعتی ادامه داشت که در آن زمان با گسترش علم و تکنولوژی ،بهره گیری همه جانبه از طبیعت شدت یافت و دستیابی به سود هر چه بیشتر به هر شکل ممکن مورد توجه قرارگرفت ودودهای تنوره کارخانه ها و پساب های صنعتی هر چه بیشتر یورش بی رحمانه خود را بر پیکر طبیعت وارد کرد و موازنه سیستمی محیط زیست را بهم ریخت و تاکنون نیز بشر شاهد تخریب روزافزون زیست کره وآلودگی آن می باشد، البته با پشت سر نهادن تحولات گوناگون، ناگزیر به همکاری با طبیعت شده است. چنانچه، قزوانچاهی مراحل سه گانه تغییر و تحول را برای انسان وپیدایش تولید و تکنولوژی ، به عنوان سه مرحله دیالکتیکی تعادل چنین بر می شمرد:
دوره اول: حجم مصرف، جرم وانرژی و ورود پس مانده های مصرفی آن هنوز نمی توانست بر روی تعادلات اکوسیستم ها اثر داشته باشد و حدکاربرد و یا سیستم های تکنولوژیک نتوانسته بود بر تعادلات سیستم های سه وجهی( جرم،انرژی واطلاعات) برتری یابد.لذا این دوره، دوره تفوق تعادلات حیات به حساب می آید انسان مقهور قوای طبیعت بود و بر قوانین حاکم بر محیط خود آشنایی نداشت. در این مرحله، تعادل اکوسیستم ها نه به دلیل رشد تکنولوژی ، بلکه به دلیل ضعف آن، ازطریق طبیعت برقرار بوده است.
در این دوران اخلاق، خلق وخو، اداب و روحیات انسان همه زیر تاثیر برتری اسطوره های قدرت های آسمانی وطبیعت قرار داشته و بیگانگی انسان از کار خود وکالایی که خود تولید می کرده است، هنوز پدیدار نگشته بود واین بیگانگی تنها مربوط به طبیعت پیرامون و عدم درک قانون مندی های آن بوده است.
دوره دوم: از آن زمانی آغاز گشت که تعادل بین حد مصارف و منابع حیات وتکنولوژی به دلیل سلطه کمی و کیفی تکنولوژی آلوده کننده بر هم خورد.این تکنولوژی به علت مصرف بی رویه منابع حیاتی، تکنولوژی غارت نام گرفت.
این دوران، دوران نفی و معادلات بین انسان و محیط پیرامونش بود. سرانجام، آدمی بر سلطه بلامنازع خدایان اولمپ از عمل واندیشه خود شمشیر کشید. عصر خود را در هیئت انقلاب صنعتی در اروپا نمایاند. تفکر بشری در این دوره در کشف قوانین حاکم بر طبیعت تلاش نمود و در کار تغییر محیط پیرامون برآمده بود. اما به دلیل عدم انطباق قانونمندی های طبیعت با شناخت این قوانین در ذهن انسان و به دلیل حرکت کور نیروهای مولد ولع آزمندانه بورژوازی، تعادل میان منابع حیاتی موجود وحد مصرف به دلیل سیطره کمی تکنولوژی آلاینده و مصرف کننده، منابع حیاتی بر هم خورد و به دنبال هزاران سال تجاوز انسان بر انسان ، تجاوز به حریم طبیعت نیز آغاز شد و سرانجام دوره سوم فرا رسید.
دوره سوم: دراین دوره به ناچار بشر به همکاری با طبیعت می پردازد(قزوانچاهی، 1375: 25 )
1-1-2- مرور تحولات زیست محیطی درجهان:
مساله بهسازی محیط زیست، پس از جنگ جهانی دوم و در حقیقت بعد از نیمه دوم قرن بیستم، با رشد سریع و نامتناسب صنعت اهمیت یافت وایجاد مراکز صنعتی در اروپا وآمریکا و گرایش شدید شهرنشینی ورشد مصنوعی جمعیت در شهرها، آلودگی و بهم خوردن تعادل حیاتی طبیعت را به ارمغان آورد و در اثر الوده شدن هوا، آب و موادغذایی و .. مخاطراتی را برای زندگی انسان ایجاد کرد و به همین جهت سال 1970 در اروپا و آمریکا سال حفاظت از محیط زیست اعلام شد ورهبران سیاسی کشورها وظیفه خود دانستند که اجتماع را از آلودگی بیشتر بر حذر دارند و هزینه های هنگفتی را برای این امر در بودجه کشورهای خود منظور نمایند.
در سال 1970 انجمن های حفظ و حمایت از منابع طبیعی تشکیل شد وموسسات خیریه ودولت ها، دانشمندان را در یافتن راه حل هایی،تشویق وکمک مادی نمودند و با کمک علم و قانون توانست اقدامات موثری انجام گیرد.(اصلی 1354: 45)
پس از آن در ژوئن 1972 برنامه محیط زیست وتوسعه سازمان ملل متحد UNEP، اولین کنفرانس جهانی را در استکهلم سوئد درزمینه مسائل زیست محیطی ترتیب داد واولین بیانیه مشترک 26 ماده ای بین 13 کشور با تاکید بر حقوق زیست محیطی منعقد شد که اصل اول بیانیه مقرر می دارد:« انسان حق اساسی آزادی، برابری وشرایط مناسب زندگی در محیطی را دارد که شان انسانی وخوشبختی او را تامین کند. او می تواند مسئولیت رسمی حمایت واصلاح محیط زیست را برای نسل خود و نسل های آینده بر عهده گیرد».(سیمبر، 1382 : 106)
اصل مذکور، بر حقوق فردی زیست محیطی اشاره دارد که حق فردی مسئولیت حفاظت از محیط زیست را بر عهده یکایک افراد جامعه قرار داده، به گونه ای که ضمن اجتناب خود از تخریب محیط زیست، دیگران را نیز از این امر نهی می نماید که از طریق آموزش افراد در همه گروه های سنی، در زمینه حفاظت محیط زیست و گسترش تحقیقاتی علمی انجام می شود.
حق جمعی، نیز حل مسایل زیست محیطی را بر عهده دولت ها نهاده که با همکاری های بین المللی ممکن می باشد.
«اصل 21 بیانیه استکهلم نیز به دولت ها هشدار می دهد ک ضمن آزادی عمل در بهره برداری از منابع طبیعی و حق حاکمیت بر آن ها، از هر گونه عملی که منجر به خسارت بر محیط زیست دیگرکشورها می شود پرهیز نمایند.» (سیمبر ، 1382 : 107).
در سال 1975، در پی توصیه کنفرانس استکهلم در زمینه آموزش، کارگاه بین المللی آموزش محیط زیست توسط یونسکو در بلگراد تشکیل شد و جهت افزایش مبادله اطلاعات و برگزاری کارگاه های مختلف آموزشی وانجام پروژه های پژوهشی و تالیف کتب و مقالات از اندیشمندان دعوت به همکاری شد.
در سال 1977، یونسکو با همراهی سازمان ملل متحد کنفرانس بین دولتی آموزشی محیط زیست را در تفلیس گرجستان برگزار نمود که در بیانیه این کنفرانس به آموزش افراد در کلیه سنین وسطوح به صورت آموزش های رسمی وغیررسمی و نقش وسایل ارتباط جمعی تاکید شده است و از کارشناسان رشته های گوناگون وافرادی که اعمال و تصمیمات آن ها بر محیط زیست تاثیر می گذارد خواسته شده تا با شرکت در دوره های آموزشی وکسب دانش ومهارت های لازم نسبت به مسئولیت خود دراین مورد آگاه تر شوند.(فتحی وفرمهینی، 1382)
در سال 1991، شورای جوانان انگلیس در زمینه محیط زیست کنفرانسی با نام «محیط زیست ما ،انگیزه » برگزار کرد.
مسایل موردتوجه جوانان در زمینه محیط زیست، حول محورهای زیر مطرح گردید تا مورد توجه تصمیم گیران تمام سطوح اجرایی قرار گیرد:
«آگاهی ،حمل ونقل ،آلودگی ،طبیعت ،انرژی اقتصاد، بهره برداری از زمین،مدیریت منابع تولیدات غذایی، جمعیت وهمکاری جهانی» (سازمان ملی جوانان 1379)
در دهه 1990، 80% امریکایی ها وبیش از دو سوم اروپایی ها خود را طرفدار محیط زیست دانسته اند ، که بیداری مردم در اروپای غربی با ظهور جنبش سیاسی سبز تسریع شد. این جنبش در سال های آخر دهه 70 در آلمان غربی و هم اکنون در 16 کشور، حزب سیاسی دارد و در حال حاضر، در خود پارلمان اروپا نیز تعدادی از اعضای حزب سبز عضویت دارند واحزاب و نامزدهایی که برنامه ها وسیاست های خود را «سبزنساخته» باشند به زحمت می توانند در انتخابات پیروز شوند.(کاستلز، 1380 : 147)
در ژوئن 1992، دقیقا 20 سال پس از کنفرانس استکهلم، در شهر ریودوژانیر وبرزیل ،کنفرانس «محیط زیست و توسعه» برگزار شد و باتاکید بر، به رسمیت شناختن ماهیت یکپارچه و مرتبط موطن ما زمین کار خود را آغاز کرد که تا این زمان کشورهای صنعتی، جوامع در حال توسعه را عامل تخریب محیط زیست می دانستند ولی در این کنفرانس متخصصان وسران کشورهای در حال توسعه ثابت کردند که منشا 80% از آلاینده های محیط، کشورهای صنعتی هستند وپس ازمذاکرات پیاپی، قطعنامه ای با عنوان دستورالعمل 21 برای قرن بیست ویکم تنظیم شد که هر یک از موارد می تواند رهنمودی برای مبارزه با آلودگی های زیست محیطی باشد. و دستورالعمل کنفرانس در چهاربخش تنظیم شد:(معلمی ،بیتا، 29-26)
بخش اول: ابعاد اجتماعی واقتصادی مساله آلودگی
بخش دوم:حفظ وبهره برداری و مدیریت منابع طبیعی در چهارچوب توسعه پایدار
بخش سوم: تقویت نقش اقشار عمده جامعه
بخش چهارم: ابزار اجرایی کار
یکی از جلوه های کنفرانس ریو، استانداردهای ایزو 14000 به منظور ایجاد استانداردهای بین المللی مدیریت زیست محیطی در جامعه جهانی بود. زیرا بسیاری از شرکت کنندگان بر این باور بودند که اکثر مشکلات محیطی همچون ،نازک شدن لایه ازن، گرم شدن زمین وذوب شدن یخ ها، بعدی جهانی دارد که استانداردهای ملی و منطقه ای نمی تواند راه گشای حل این مشکل باشد.
سازمان یونسکودر بیست وهشتمین کنفرانس عمومی خود با عنوان راهبرد میان مدت، (2001-1996) ، با شرکت متخصصان وصاحب نظران مسائل مختلف برگزار شد و ضمن بازنگری عملکرد یونسکو وترسیم ویژگی های قرن بیست ویکم وارائه راهبردهای اساسی پیرامون محیط زیست، جمعیت وتوسعه و تقابل میان این سه مقوله، مساله محی زیست مورد تاکید قرار گرفت.
دسته بندی | پزشکی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 164 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 130 |
فهرست مطالب
چکیده |
|
مقدمه |
|
فصل اول: کلیات |
|
1-1- آناتومی پستان |
1 |
1-2- بافت شناسی پستان |
5 |
1-3- فیزیولوژی پستان |
10 |
1-4- تاریخچه کشف هورمون پرولاکتین و شرح اعمال آن در شیردهی از دیدگاه بیولوژی سلولی |
13 |
الف- تاریخچه کشف پرولاکتین |
13 |
ب- مهار عمل پرولاکتین |
14 |
ج- محرکهای پرولاکتین |
14 |
د- اعمال پرولاکتین از دیدگاه بیولوژی سلولی |
14 |
هـ ارزیابی پرولاکتین |
15 |
و- نقش پرولاکتین در لاکتوژنز |
15 |
1-5 شیر مادر، محتویات و فواید آن |
16 |
الف- آغوز (کلستروم) |
16 |
ب- بررسی تفاوت آغوز و شیر موقتی |
17 |
ج- محتویات و فواید شیر مادر |
17 |
1-6- تغذیه با شیر مادر |
19 |
الف- ناکافی بودن شیر مادر |
20 |
ب- موارد قابل توجه در طی شیردهی |
22 |
ج- جلوگیری از بارداری در زمان شیردهی |
24 |
د- از شیرگیری |
25 |
1-7- اثرات شیر مادر بر سیستمهای گوناگون بدن نوزاد |
25 |
الف- تأثیر شیر مادر بر استخوان سازی نوزاد |
25 |
ب- تأثیر شیر مادر بر رشد و تکامل سیستم عصبی نوزاد |
26 |
ج- تأثیر شیر مادر بر سیستم ایمنی نوزاد و حمایت ایمونولوژیک غیر قابل جایگزینی آن |
26 |
د- تأثیر شیر مادر بر تعادل وزن، قد و رشد نوزاد |
27 |
هـ تأثیر شیر مادر بر سیستم تنفسی نوزاد |
27 |
و- تأثیر شیر مادر بر سیستم قلب و عروق نوزاد در سالهای آتی زندگی |
28 |
ز- تأثیر شیر مادر بر سیستم گوارشی نوزاد |
28 |
ح- تأثیر شیر مادر بر سیستم شنوایی نوزاد |
28 |
ط- تأثیر شیر مادر بر کاهش میزان کم خونی نوزاد |
29 |
ی- تأثیر شیر مادر در پیشگیری از دیابت نوع 2 |
29 |
ک- تأثیر تغذیه با شیر مادر بر مننژیت ناشی از هموفیلوس آنفلوآنزا |
29 |
1-8- فواید شیردهی بر مادر شیرده |
29 |
1-9- مقایسه محتوای شیر مادر با شیر گاو |
30 |
1-10- محتوای شیر خشک و مضرات آن در مقایسه با شیر مادر |
31 |
1-11- خطرات شیرخشک |
34 |
1-12- موارد منع شیردهی |
34 |
1-13- مادران شیرده شاغل |
35 |
1-14- تأثیر الکل بر شیردهی |
36 |
1-15- تأثیر سیگار بر شیردهی |
38 |
1-16- بیماریهای پستان |
39 |
1-16-1- ناهنجاریهای رشد پستان |
39 |
1-16-2- ترشّحات غیر طبیعی پستان |
39 |
1-16-3- غدد پستان |
40 |
1-16-4- ترک و زخم نوک پستان، راههای پیشگیری و درمان |
42 |
1-16-5- پدیده رینود |
43 |
1-16-6- حساسیت موضعی پستان |
44 |
1-16-7- تورم و پرخونی پستان |
45 |
1-16-8- التهاب پستان |
46 |
1-16-9- آبسه پستان |
46 |
1-17- شیردهی و داروها |
46 |
1-17-1- فاکتورهای مؤثر در ترشّح دارو و ورود آن به داخل شیر |
47 |
1-17-2- مکانیزم انتقال داروها به داخل شیر |
48 |
1-17-3- دسته داروها بر حسب مضر یا بی ضرر بودن در طی شیردهی |
48 |
1-17-3-1- دسته داروهای بیضرر در طی شیردهی |
48 |
1-17-3-2- دسته داروهایی که در طی شیردهی کمتر ایمن هستند |
51 |
1-17-3-3- دسته داروهایی که در طی شیردهی خطرناک هستند |
52 |
1-17-4- موارد قابل ذکر در مورد مصرف داروها در طی شیردهی |
53 |
1-17-5- دم کردههای گیاهی بیضرر در طی شیردهی |
54 |
1-17-6- اشعه X و اسکنها در طی شیردهی |
65 |
فصل دوم: محرکهای شیردهی (گیاهی و شیمیایی) |
|
2-1- گیاهان داروئی محرک شیردهی |
66 |
2-2- قطره گیاهی شیرافزا |
81 |
2-2-1- مواد مؤثره گیاهان موجود در قطره شیرافزا |
81 |
2-2-2- فارماکولوژی |
82 |
2-3- محرکهای شیمیایی: داروهای محرک شیردهی |
93 |
2-3-1- متوکلوپرامید، دارویی با عارضه جانبی شیرافزایی |
93 |
فصل سوم: بررسی آماری و نتایج |
|
3-1- مطالب جمعآوری شده حاصل از نظریات 200 پزشک (متخصص زنان، اطفال و ماما) |
100 |
3-1-1- بررسی معیارهای پزشکان در مورد سنجش کافی بودن میزان شیر مادر |
100 |
3-1-2- بررسی علل ناکافی بودن میزان شیر مادر |
100 |
3-1-3- موارد ذکر شده به منظور افزایش شیردهی در درجه اول |
100 |
3-1-4- بررسی آمار بدست آمده از پزشکان (بر حسب درصد) |
101 |
3-1-5- علل تجویز فرآورده های خوراکی متوکلوپرامید |
101 |
3-1-6- علل تجویز قطره شیر افزا |
101 |
3-1-7- علل عدم تجویز فرآورده های خوراکی متوکلوپرامید توسط آن دسته از پزشکان که آنرا تجویز نمیکنند |
101 |
3-1-8- علل عدم تجویز قطره شیرافزا توسط آن دسته از پزشکان که آنرا تجویز نمیکنند |
102 |
3-1-9- سایر موارد دارویی تجویز شده به منظور افزایش شیر مادر |
102 |
3-2- ترسیم نتایج حاصل به صورت جدول و نمودار ستونی |
103 |
3-3- استفاده از روش آماری مجذور خی |
104 |
3-4- آزمون فرض صفر و مقابل و ترسیم جدول فراوانیهای مورد انتظار بر اساس آن |
104 |
3-5- فرمول مجذور خی و محاسبات |
105 |
فصل چهارم |
|
بحث و نتیجهگیری |
106 |
خلاصه انگلیسی |
108 |
فصل پنجم: مراجع |
|
منابع:
1. دکتر زرگری – علی؛ گیاهان داروئی – جلد اول؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ هفتم؛ 1376.
2. دکتر زرگری – علی؛ گیاهان داروئی – جلد دوم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ ششم؛ 1375.
3. دکتر زرگری – علی؛ گیاهان داروئی – جلد سوم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ ششم؛ 1375.
4. دکتر زرگری – علی؛ گیاهان داروئی – جلد چهارم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ ششم؛ 1376.
5. دکتر زرگری – علی؛ گیاهان داروئی – جلد پنجم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ پنجم؛ 1374.
6. دکتر رخشان – محمد؛ فیزیولوژی پزشکی گایتون؛ ترجمه دکتر نیاورانی – احمد رضا - جلد دوم؛ مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تیمورزاده؛ نشر طبیب؛ چاپ اول تابستان 1375.
7. دکتر خدمت – حسین، دکتر علمداری – شهرام؛ چکیده پزشکی، بیماریهای داخلی (اصول طب داخلی هاریسون 1998- مبانی طب سسیل 1997) – جلد نهم؛ مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تیمورزاده؛ نشر طبیب؛ چاپ اول تابستان 1379.
8. جان کوئیرا – لوئیز کارلوس؛ بافت شناسی پایه؛ ترجمه دکتر شارقی قهرمان- مهران، دکتر ریاضی اصفهانی – محمد؛ نشر کتب دانشگاهی تهران؛ چاپ سوم؛ تابستان 1369.
9. دین– ام. آر. ای؛ آناتومی و فیزیولوژی پایه – جلد دوم؛ ترجمه طهماسبپور –حمید رضا، زعیم کهن - مسیب؛ مرکز نشر اشارت؛ چاپ هفتم؛ 1374.
10. گوری – کا-باتاچاریا؛ ریچارد- آ-جان سون؛ مفاهیم و روشهای آماری؛ ترجمه دکتر ابن شهر آشوب – مرتضی؛ میکائیلی- فتّاح، جلد دوم؛ نشر کتب دانشگاهی تهران؛ چاپ اول 1366.
11. دکتر سلطان زاده – محمد حسین؛ بیماریهای تنفسی کودکان؛ مؤسسه نشر جهاد وابسته به جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی؛ چاپ کامران؛ چاپ اول آذر ماه 1371.
12. دکتر کشاورز – سید علی؛ اصول تغذیه رابینسون؛ ترجمه خلدی – ناهید؛ نشر سالمی؛ چاپ اول بهار 1378.
13. دکتر سهرابی – مسعود رضا، دکتر بهرامی – منصور، وثوق – سیمین؛ مروری بر تغذیه بالینی؛ 1373.
14. مهندس امین – غلامرضا؛ گیاهان داروئی سنّتی ایران – جلد اول؛ نشر معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی – چاپ فرهنگ؛ خرداد 1370.
15. دکتر محتسبی – محمد، دکتر مجلل ثقفی - شهین؛ دانستنیهای پزشکی بانوان؛ چاپ آرین؛ چاپ اول 1382.
16. دکتر قاضی جهانی – بهرام، دکتر بشیریان – منوچهر، دکتر جهانگیری – بیژن؛ فارماکولوژی پزشکی گات – جلد دوم؛ نشر: تهران؛ مرکز نشر اشارت؛ چاپ اول 1371.
17. دکتر حاجی آخوندی – عباس، دکتر بلیغ - ناصر؛ راهنمای کاربردی گیاهان داروئی؛ مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی؛ چاپ اول پاییز 1381.
18. ولاگ – ژان و استودولا - ژیری؛ گیاهان داروئی: روشهای کشت، برداشت و شرح مصوّر رنگی 256 گیاه؛ ترجمه زمان – ساعد؛ نشر ققنوس؛ چاپ اول 1370؛ چاپ سوم؛ 1376.
19. دکتر خدّام – رامین؛ راهنمای جیبی کاربرد داروهای ژنریک ایران؛ نشر دیباج؛ چاپ دوم بهار 1380.
20. انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر؛ فصلنامه شیر مادر؛ شماره 8؛ سال دوم؛ زمستان 1380.
21. تغذیه با شیر مادر؛ یافتههایی برای سلامت آینده. انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت بهداشتی، اداره کل بهداشت خانواده، اداره کودکان؛ یونیسف 1999.
22. سیمای جمعیّت و سلامت در ایران؛ انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت سلامت، دفتر سلامت خانواده و جمعیّت؛ چاپ صنوبر؛ مهر 1379.
23. James, EF Reynolds., Parfitt, Kathleen.: “Martindale, the extra pharmacopoeia” Thirty – first edition volume 1. 1228-1230, 1273, 1996.
24. Lucinda G. Miller, Wallace J. Murray, PhD.: “Herbal Medicinals A clinician’s Guide” 292-293, 1998.
25. Thomas W. Hale, RPh PhD., Kenneth F.llett, BpharmphD.: “Drug The rapy and Breastfeeding From theory to clinical practice”. 1, 2, 4, 88 2002.
26. http:// www. Breast feeding.org/ index.html
27. Cast/eman, M.: “The Healing Herbs”. Emmaus, Pa: Rodale press1991.
28. Fleiss, P.: “Herbal remedies for the breastfeeding mother. Mothering” summer: 68-71, 1988.
29.Hoffmann,D.:“Therapeutic Herbalism: A Correspondence course in phytotherapy”. (self-published)
30. Jensen, R.: “Fenugreek-over looked but not forgotten”. UCLA lactation Alumni Association Newsletter. 1, 2 - 3, 1992.
31. Ody, P.: “The complete Medicinal Herbal”. New york: Dorling kindersley, 1993.
32. Rosengarten, F.: “The Book of Spices”. Wynnewood, Pa: Livingston publishing Co., 1969.
33. Simon, J, et. al.: “Herbs, An Indexed Bibliography 1971-1980. New-york: Archon Books, 1984.
34. Thomson, W.: “Herbs That Heal” New york: Charles Scribner’s sons, 1976.
35. Hermann, M.: “Herbs and Medicinal Flowers” New york: Galahad Books, 1973.
36. http:// www. Herbs and Breastfeeding. htm
37. http: // www. Konzababy. tripoel. com/baby-sling.htm
38. http: // www. Keepkids. Healty. com/newborn/new born. html
39. http: // www. Lactation services.com
40. http: // www. Breastfeeding momease.com/index.htm
41. http: // www. Breast feeding. htm
42. http: // www. Herbs for increasing milk supply.htm
43. Ryon, A.: “resurgence of breastfeeding in the united states”. Pediatrics., 99 (4): E12. Abstract. 1997.
44. Scariati, P, Grummer-strawn L, Feins.: “Alongitudinal analysis of infant morbidity and the extent of breastfeeding in the united states.” Pediatrics, 1997, 99 (6): E5. Abstract. 1997.
45. Wright A, Bauer M, NaylorA.: “Increasing breastfeeding rates to reduce infant illness at the community level”. Pediatrics., 101 (5): 837-44, 1998.
46. Whorwell P, Holdstock G, Whor well G.: “Bottle feeding; early gastroenter-it is, and inflammatory bowel disease”. Brit J Med, Feb: 382, 1979.
47. Mayer EJ, Hamman RF, GayEC.: “Reduced risk of IDDM among breast-fed children: The colorado IDDM Registry. Diabetes”., 37: 1625-32, 1988.
48. Koletzo S, Sherman P, Corey M.: “Role of infant feeding practices in development of Crohn’s disease in childhood”. Brit J Med., 298: 1617-8, 1989.
49. http: // www. Herbals and Breast feeding. Htm.
50.Nice, FJ.: “Breastfeeding and over-the-counter medications”, Pharmacy Times, 58: 114-24, 126-7, 1992.
51. Tyler, V.: “Herbs Of choice: The Therapeutic use of phytomedicinals”. Binghamton,NY: pharmaceutical products press,1994.
52. Blumenthal,M.,Gruewald,J.,Hall,T.,Riggins,C.,Rister,R.: “the complete German Commission E Monogra phs: Therapeutic Guide to Herbal Medicines”, Austin,Tx:American Botanical society,1998.
53. Kopec,k.: “Herbal medications and breastfeeding”. J,Hum lact., 15 (2):157-61,1999.
54.Shoup,J.,Garson,Ds.: “Anticoagulant use during lactation.”J,Hum Lact, 15(3): 255- 7,1999.
55. Menella,JA.,Beauchamp,GK.: “Maternal diet alters the sensory quantities of human milk and the nursling’s behavior”. Pediatrics.,3(2)
: 93-100,1991.
56. Menella,JA.,Beauchamp,Gk: “The effects of repeated exposure to gorlie-flavored milk on the nursling’s behavior”. Pedres.,34(6):805-8,1993.
57. Miller, LG.: “lterbal medicinals:selected Clinical Considerations focusing on known or potential drug-herb interactians”. Arch Intern Med.,158 (20):2200-11,1998.
58. Patton,sB.,Love,EJ.: “Drug-induced depression: incidence, avoidance and management”. Drug saf.,10(3):203-19,1994.
59. Howard,cr.,Lawrence, CA.: “Drugs and breastfeeding”. Clin Perinatal., 26 (2): 447-78, 1999.
60. “Review of Natural product, Facts and Comparisons”, 1996. Louis, st., Walter Kluwer company.
61. Chang, J.: “Medicinal herbs: drugs or dietary supplements? Biochemical Pharmacology”., 59:211-219, 2000.
62. http:// www. Physicians select. com
63. http:// www. Sativan (As paragus racemosus) Information. htm
64. http:// www. Parenting web. com / index. htm
65. Heil., “S.H., Hungund, B. L., Zheng, Z.H., Jen, K. L. And Subramanian, M. G.: “Ethanol and lactation: Effects of milk lipids and serum constituents Alcohol”., 18: 43-48, 1999.
66. Hunt, P. S., Kraebel, K. S., Rabine, H., Spear, L. P And spear, N. E.: “Enhanced ethanol intake in preweanling rats following exposure to ethanol in a nursing context”, Developmental Psychobiology. 26: 133-153, 1993.
67. Lawton, M. E.: “Alcohol in breast milk”, Australian Journal of obstetrics and Gynaecology., 25: 71-73, 1985.
68. Little, R. E.: “Maternal use of alcohol and breast-fed infants”, New England Journal of Medicine., 322: 339, 1990.
69. Little, R. E., Lambert, M. D., Worthington- Roberts, B.: “Drinking and smoking at 3 months post-partum by lactation history”, Pediatric and Perinatal Epidemiology., 4: 290-302, 1989.
70. Little, R. E., Anderson, K. W., Ervin, C. H., Worthington-Roberts, B., Clarren, S. K.: “Maternal alcohol use during breastfeeding and infant mental and motor development at one year”, New England Journal of Medicine., 321: 425-430, 1990.
71. Mendelson, W. B., Hill, S. Y.: “Effects of the acute administration of ethanol on the sleep of the rat”, A dose – response study, pharmacology, Biochemistry and Behavior., 8: 723-726, 1978.
72. http://www. Human parenting. com/Book/chap 2/Breast feeding–breastmilk. htm
73. http:// www. Storknet. com/index.html
74. http:// www. Medstat. Med. Utah. Edu/kw/human-report/Lectures/prolactin.htm
75. http:// www. Caroldenny. com/info.htm
76. http:// www. Breastfeed.com
77. http:// www. Shirleys-wellness-cafe. com/birth.htm
78. http://www. Breastfeeding basics.Org/cgi-bin/deliver.cgi/content/Drugs/ smoking. html.
79. http:// www. Breastfeeding basics. Org/cgi-bim/deliver.cgi/content/Drugs/herbs. html
80. http:// www. Keepkidshealthy.com/breastfeeding/guide/drugs-breastfeeding.html
81. http:// www. Motherisk.org/breastfeeding/index.html
82. http:// www. Breastfeeding basics. Org/cgi-bin/deliver.cgi/content/Drugs/prepass. html
83. http:// www. Drugs safety during breastfeeding.htm
84. http:// www. Breastfeeding.com/catalog/product.htm
85. http:// www. Google.Grewia+hirsuta+chemical+ingredient.
86. http:// www. Health.yahoo.com
87. http:// www. Pregnancy. com.au/raspberry-leaf.htm
88. Last up dated 1999, BFHI News apr-june 2001.
89. Bensky. D Gamble A.: “The pharmacology of chinese herbal medicine, materia medica”. Eastland press, seattle. 440-441, 26,1986.
90. H. K. Bakhru.: “Herbs that heal”. 2000.
91. http:// www.uk-muscle/co/uk.com
فهرست جداول
شماره جدول
|
عنوان |
صفحه |
|
جدول 1-1- |
مقایسه شیر انسان، شیر گاو و شیر خشک |
33 |
|
جدول 1-2- |
داروهای بی ضرر در طی شیردهی در دوزهای معمول |
55 |
|
جدول 1-3- |
داروهای احتمالاً بی ضرر در طی شیردهی در دوزهای معمول |
58 |
|
جدول 1-4- |
داروهای بالقوه خطرناک در طی شیردهی |
61 |
|
جدول 1-5- |
داروهایی که اصلاً ایمن نیستند (داروهای خطرناک در طی شیردهی) |
64 |
|
جدول 3-1- |
فراوانیهای مشاهده شده |
103 |
|
جدول 3-2- |
فراوانیهای مورد انتظار |
104 |
|
نمودار ستونی 3-1- |
فراوانی پزشکان متخصص و ماما بر حسب درصد با توجه به نوع داروی تجویز شده |
103 |
فهرست اشکال
شماره شکل
|
عنوان |
صفحه |
شکل 1-1 |
ساختمان پستان در زن |
4 |
شکل 1-2 |
مسیرهای اصلی تخلیه لنفاوی پستان |
4 |
شکل 1-3 |
نمونه یک سلول آلوئولی غدد پستانی با سلولهای میواپی تلیال قابل انقباض |
9 |
شکل 1-4 |
ترشّح اجزای شیر توسط سلول اپی تلیوم آلوئولار و عبور داروها به داخل و خارج آن |
50 |
شکل 2-1 |
Foeniculum vulgare |
83 |
شکل 2-2 |
Carum carvi |
84 |
شکل 2-3 |
Anethum graveolens |
85 |
شکل 2-4 |
Trigonella foenum-graecum |
86 |
شکل 2-5 |
Ocimum basilicum |
87 |
شکل 2-6 |
Urtica dioica |
88 |
شکل 2-7 |
Coriandrum sativum |
89 |
شکل 2-8 |
Daucus carota |
90 |
شکل 2-9 |
Linum usitatissimum |
91 |
شکل 2-10 |
Cnicus benedictus |
92 |
«چکیده»
در چند دهه اخیر اطلاعات علمی گستردهای در مورد تغذیه با شیر مادر منتشر شده است. تأثیر اعجاب انگیز تغذیه با شیر مادر بر سلامت مادر و کودک، رشد و بقای کودک، کاهش مرگ و میر، ارضای نیازهای عاطفی کودک، احساس امنیت او و نیز صرفه جویی اقتصادی در بعد خانواده و در بعد کشوری، سازمانهای بینالمللی را بر آن داشته که با مشورت و جلسههای متعدد و از راههای گوناگون، برای ترویج تغذیه با شیر مادر تلاش کنند. (11)
سازمان جهانی بهداشت و یونیسف، تغذیه انحصاری شیرخواران با شیر مادر را برای مدت 6 ماه توصیه میکنند. به این معنی که در 6 ماه اول زندگی، نوزادان فقط از شیر مادر تغذیه شوند و حتی آب و یا مایع دیگری به آنها داده نشود. (21) اما در سراسر جهان تعداد معدودی از نوزادان برای بیش از چند هفته اول به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه میشوند. (88)
در این پایان نامه، به منظور بررسی عملکرد پزشکان متخصص و ماما در مواجهه با کاهش شیر مادران تحقیق صورت گرفته است. در بررسی آماری با 200 پزشک متخصص و ماما در چهار بخش تهران و شهرستان کرج مصاحبه انجام شده است به منظور اینکه مشخص گردد که در جهت افزایش شیر مادران، کدامیک از دو داروی شیرافزا (گیاهی) و یا متوکلوپرامید (شیمیایی) را تجویز میکنند و علت چیست؟
بررسی نتایج حاصل از تحقیق نشان داده که کلیّه پزشکان، در درجه اول به موارد طبیعی از جمله تغذیه کامل و کافی مادر شیرده، آرامش روحی و حمایت عاطفی او از طرف خانواده و شیردهی مکرّر نوزاد اشاره نموده اند. 66 درصد پزشکان، قطره گیاهی شیر افزا را توصیه کرده اند، 5/16 درصد نیز قرص (یا قطره) متوکلوپرامید را تجویز کرده و 5/15 درصد فقط به رعایت موارد طبیعی مذکور اشاره داشته اند و هیچ دارویی توصیه نکرده اند.
این نتایج در کل بیانگر این است که اکثر پزشکان ترجیح میدهند تا حدّ ممکن داروی شیمیایی تجویز نکنند. به جهت بررسی ارتباط دیدگاه پزشکان در زمینه تجویز با تخصص آنها، از روش آماری مجذور خی استفاده شد. نتایج نشان داد که دیدگاه پزشکان در رابطه با تجویز دارو ارتباطی با نوع تخصّص آنها ندارد و صرفنظر از اینکه متخصص اطفال یا متخصص زنان – زایمان و یا ماما باشند، از تجویز داروی شیمیایی تا آنجا که مقدور است، خودداری مینمایند و جامعه متخصص کشور ما (صرفنظر از نوع تخصص) در جهت کمک به افزایش شیر مادر، همچنان گرایش بیشتری به فرآوردههای گیاهی دارند.
«مقدمه»
کلیه سازمانهای مهم ملی و بینالمللی بهداشت و گروههایی که با تغذیه مادر و کودک سر و کار دارند، تغذیه با شیر مادر را برای نوزادانی که به موقع متولد شده اند[1]، توصیه میکنند. دلیل این امر آن است که شیر مادر بهترین انتخاب برای شیردهی نوزاد است و حاوی حدود 200 ماده میباشد که توسط غدد شیری در پاسخ به تقاضای نوزاد و مکیدن او تولید میشود. (13)
در مهر ماه سال 1369 در محل سازمان ملل متحد، ترویج تغذیه با شیر مادر به عنوان یکی از اهداف مهم به تصویب رسید. سپس در مرداد ماه سال 1370 در ایتالیا برنامهای تدوین گردید مبنی بر اینکه مادران شیرده باید بتوانند تا 6 ماهگی نوزاد را فقط با شیر خود و بعد به همراه تغذیه کمکی تا 2 سالگی شیر دهند. (11) در این رابطه، توصیه آکادمی کودکان امریکا این است که نوزادان باید به مدت 4 تا 6 ماه فقط از شیر مادر تغذیه شوند. (13)
مطالعات پزشکی فراوان بر روی شیر مادر، نشان داده است که در طی زمان شیردهی، ترکیب شیر لحظه به لحظه تغییر میکند. این تغییر متناسب با نیاز نوزاد و به منظور تغذیه ایدهآل او در جهت رشد و تکامل است و هرگز دو مادر، شیر با کیفیت یکسان تولید نمیکنند. (13)
با گذشت زمان و صنعتی شدن جوامع، تعداد قابل توجّهی از مادران، تمایلی به شیردهی ندارند، یا به دلایل مختلف از جمله اشتغال و تحصیل و در نتیجه عدم حضور در منزل به منظور شیردهی و از طرفی به دلیل مشکلات روحی و جسمی، فرزندان از نعمت شیر مادر محروم میشوند. (21)
آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از کل کشور (مهر ماه سال 1379)، نشان میدهد که تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی در کل کشور 1/44 درصد بوده است. همچنین این رقم در استان تهران (جدا از شهر تهران) 8/38 درصد میباشد. در شهر تهران نیز این بررسی، عدد 1/38 درصد را نشان میدهد که متأسّفانه نتایج مذکور چه در کل کشور و چه در استان تهران و شهر تهران، رضایت بخش نیست و هنوز آگاهی مادران از ضرورت تغذیه انحصاری با شیر مادر کافی نیست. (22)
1-1 آناتومی پستان
الف- طرز تشکیل پستان:
غدد پستانی، ساختار اختصاصی میباشند که به صورت واحدهای لولهای ترشّحی نسبتاً سادهای از غدد عرق هستند. در حدود سی و پنجمین روز از تکامل جنینی، با ضخیم شدن لایه مالپیگی روی سطح جانبی شکمی، سینهها شروع به تکامل یافتن میکنند. پستانها یا غدد شیری، اندامهای فرعی دستگاه تولید مثلی در زن میباشند. رشد پستانها از زمان تولد تا موقع بلوغ متوقف میماند. در زمان بلوغ تحت اثر هورمون استروژن و به میزان کمتر هورمونهای دیگر مانند هورمون رشد، انسولین، کورتیزون، هورمون تیروئید و هورمون پرولاکتین، پستان رشد مینماید. بعد که تخمکگذاری در زن شروع میشود، هورمون پروژسترون نیز که در این موقع ترشّح میشود به رشد بیشتر پستان کمک میکند. پس پستانها به طور قابل توجّهی بعد از دوران بلوغ رشد میکنند ولی حالت عملکردی[1] کامل رشد آنها پس از دوره حاملگی روی میدهد. اما به طور کلی پستانها در مرد به صورت یک شکل توسعه نیافته میباشند. (9)
پس از بلوغ در زن، هر پستان یک برجستگی مدور را روی دیوارههای قدامی و طرفی سینه، روی سطح عضله سینهای بزرگ تشکیل میدهد. پستانها از دومین تا ششمین دنده و از لبه خارجی استخوان جناغ تا خط زیر بغلی میانی توسعه مییابند. قسمت خارجی و بالایی هر پستان به طرف بالا به داخل زیر بغل توسعه یافته و به عنوان انتهای زیر بغلی پستان شناخته میشود. قسمت عمده پستان از بافت چربی تشکیل شده است. بنابراین اندازه پستان در افراد مختلف به طور قابل توجهی فرق میکند. در زیر مرکز پستان، نوک پستان[2] به طرف جلو واقع میشود. نوک پستان معمولاً در فضای مابین چهارمین و پنجمین دنده قرار میگیرد. نوک پستان توسط یک حلقه پوستی صورتی رنگ احاطه شده است که هاله نوک پستان[3] نامیده میشود. در هنگام اولین حاملگی، این هاله به رنگ قهوهای تیره درآمده و دیگر به رنگ صورتی اولیّه باز نمیگردد. (9)
ب- ساختمان پستان:
پستان از بافت غده ای، بافت لیفی و بافت چربی تشکیل شده است. بافت غدهای از پانزده تا بیست لوب تشکیل شده است که هر یک از آنها به تعداد بسیار زیادی لوبول کوچک تقسیم میشوند. هر لوبول از تعداد زیادی آلوئول ترشّحی[4] تشکیل شده است که به داخل شاخههایی از مجاری حامل شیر[5] باز میشوند. هر لوب پستان دارای یک مجرای حامل شیر است. مجاری حامل شیر به طرف بالا تا هاله نوک پستان ادامه دارند و در آنجا تشکیل سینوسهای متّسعی را میدهند که این سینوسها مانند مخزنهایی برای ذخیره شیر هنگام ترشّح شیر عمل میکنند. بعد از این سینوسها، مجاری حامل شیر به طرف بالا راه یافته و توسط سوراخهای مجزایی به سطح نوک پستان باز میشوند. سطح خارجی پستان توسط نیام زیر پوستی که تیغههای لیفی زیادی به داخل غده شیری برای پشتیبانی لوبولها میفرستد، پوشیده شده است. رشتههای لیفی از نیام زیر پوستی به نوک پستان و هاله دور آن نیز میروند. (9)
بافت چربی روی سطح غده شیری و نیز مابین لوبهای غده شیری قرار میگیرد. (9)
ج- تغذیه خونی پستان:
پستانها، خون شریانی خود را توسط شاخههایی از شریانهای آگزیلاری، شریانهای بین دندهای و شریانهای پستانی داخلی دریافت میکنند. (9)
وریدهایی که از پستان خارج میشوند، یک شبکه وریدی در زیر نوک پستان تشکیل میدهند. سپس این شبکه به داخل وریدهای پستانی داخلی و آگزیلاری تخلیه میشود. (9)
د- تخلیه لنفاوی پستان:
عروق لنفاوی قسمت مرکزی پستان، پوست روی قسمت مرکزی پستان، نوک پستان و هاله نوک پستان به داخل یک شبکه عروقی روی سطح عضله سینهای بزرگ تخلیه میشوند. از این شبکه، عروق لنفاوی به گروه سینهای عقدههای لنفاوی آگزیلاری و به عقدههای لنفاوی پستانی داخلی میروند. تعداد کمی از این عروق ممکن است از خط وسط بدن به پستان طرف دیگر بروند و بعضی از عروق از قسمت داخلی تحتانی پستان به یک شبکه لنفاوی روی سطح عضلة مستقیم شکمی میروند. قسمت عمده تخلیه نیمه خارجی پستان به داخل گروه سینهای عقدههای لنفاوی آگزیلاری و قسمت عمده تخلیه نیمه داخلی پستان، به داخل عقدههای لنفاوی پستانی داخلی صورت میگیرد. به هر حال مقدار مشخصی از لنف به داخل گروه خلفی عقدههای لنفاوی آگزیلاری تخلیه میشود. (9)
هـ اعمال پستان در زن:
در ابتدای دوران بلوغ، افزایش ترشّح هورمونهای تخمدانی و هورمونهای گونادوتروپین، رشد پستانها را در زن تحریک میکند. به هر حال، رشد کامل در زمان حاملگی روی میدهد. در هنگام حاملگی، پستانها بزرگ شده و در اثر تحریک استروژن و پروژسترون رشد میکنند. پس از تولد بچه، سطح استروژن و پروژسترون خون پایین میافتد و هورمون ترشّح کننده شیر[6] که توسط لوب قدامی غده هیپوفیز ترشّح میشود، سلولهای آلوئولی را برای ترشّح شیر تحریک میکند. به هر حال، جاری شدن کامل شیر زودتر از 2 تا 3 روز پس از تولد نوزاد روی نمیدهد. (9)
هورمون تیروئید و هورمونهای بخش قشری غده فوق کلیوی نیز برای تأمین شیر کافی، ضروری میباشند. (9)
وقتی طفل مکیدن پستان مادر را آغاز میکند، لوب خلفی غده هیپوفیز برای تولید هورمون اکسی توسین[7] تحریک میشود که این هورمون، شیر را از پستان بیرون میراند. بنابراین مکیدن پستان مادر یک تحریک مهم در ادامه جاری شدن شیر است. (9)
1-2 بافت شناسی پستان
الف- غدد پستانی:
هر غدّه پستانی شامل 15 تا 25 لوب نامنظم از نوع لولهای – حبابی مرکب بوده و عملکرد آن ترشّح شیر برای تغذیه نوزاد است. هر لوب توسط بافت همبند متراکم و مقدار زیادی بافت چربی، از سایر لوبها جدا میشود و در حقیقت هر لوب به تنهایی غدّهای با مجرای ترشّحی مختص به خود است. این مجاری شیری 2 تا 5/4 سانتیمتر طول داشته و به طور مستقل در نوک پستان باز میشوند. نوک پستان دارای 15 تا 25 منفذ است که هر یک حدود 5/0 میلیمتر قطر دارد. ساختمان بافت شناسی غدد پستان بر حسب جنس، سن و وضعیت فیزیولوژیک متفاوت است. (8)
ب- رشد پستان طی بلوغ:
پیش از بلوغ، غدد پستان از سینوسهای شیری و مجاری شیری منشعبی تشکیل میشوند که در انتهای هر یک، مجموعه سلولهای کوچکی قرار گرفته است. نموّ غدد پستان در زنان طی بلوغ، یکی از صفات ثانویه جنسی محسوب میگردد. طی این دوره غدد پستان از حیث اندازه بزرگ شده و نوک برجسته پستان را به وجود میآورند. در مردان، نوک پستان مسطح باقی میماند. بزرگ شدن پستان طی بلوغ در نتیجه تجمع بافت چربی و بافت همبند کلاژن دار، صورت میگیرد. منشعب شدن بیشتر مجاری شیری نیز نقش کوچکی در این میان دارد. تزاید مجاری شیری و تجمع چربی بر اثر افزایش میزان استروژنهای تخمدانی طی بلوغ روی میدهد. در خلال این مرحله، تشکیل ساختمانهای لولهای – حبابی کوچکی را میتوان در انتهای هر مجرا مشاهده نمود. (8)
ج- ساختمان پستان در زنان بالغ:
طی بلوغ، مجاری شیری بر رشد خود افزوده و به طور وسیعی منشعب میشوند. در انتهای کوچکترین مجاری (مجاری بین لوبولی انتهایی)، ساختمان اختصاصی پستان زن بالغ، موسوم به لبول به وجود میآید. یک لبول از چندین مجرای داخل لوبولی تشکیل میشود که محتویات خود را به داخل مجرای بین لوبولی انتهایی میریزند. هر لوبول در بافت همبند داخل لوبولی پر سلول سستی قرار میگیرد. لوبولها توسط بافت همبند بین لوبولی متراکم تر و کم سلولی از یکدیگر مجزا میشوند. مجاری شیری نزدیک به منفذ نوک پستان متّسع میشوند تا سینوسهای شیری را به وجود آورند. سینوسهای شیری در منفذ خارجی خود از اپی تلیوم سنگفرشی مطبّق پوشیده شده اند. این اپی تلیوم به سرعت به اپی تلیوم مکعبی یا استوانهای مطبّق تبدیل میشود. (8)
مطالعات با میکروسکوپ الکترونی، آشکار ساخته که سلولهای همجوار با مجرا، همان سلولهای اپی تلیال هستند. در حالی که سلولهایی که بر لایه بازال جای گرفته اند، سلولهای میواپی تلیال فشرده در کنار یکدیگرند. سلولهای اپی تلیال مجرا دارای تعداد اندکی میتوکندری، قناتهای معدودی از رتیکولوم آندوپلاسمی خشن، تعداد زیادی ریبوزوم آزاد و یک دستگاه گلژی کوچک میباشند. این سلولهای اپی تلیال توسط اتّصالات محکم و دسموزوم به یکدیگر متصل میشوند. سلولهای میواپی تلیال، دوکی شکلند و نحوة استقرار آنها به ترتیبی است که محور طولی این سلولها، به موازات طول مجرا قرار میگیرد. مجاری بین لوبولی انتهایی از اپی تلیوم مکعبی سادهای که بر لایه بازال قرار گرفته و لایه منقطعی از سلولهای میواپی تلیال تشکیل میشود. (8)
در بافت همبند داخل لوبولی دربرگیرنده آلوئولها، تعدادی لنفوسیت و پلاسموسیت نیز به چشم میخورد. نزدیک به پایان حاملگی، این پلاسموسیتها به طور چشمگیری افزایش یافته و مسئول ترشّح ایمونوگلوبولینهایی IgA) ترشّحی) است که ایمنی غیر فعّال را به نوزاد میبخشند. طی چرخه قاعدگی تغییرات اندکی در ساختمان بافت شناسی این غدد مشاهده میشود. به این معنی که تزاید سلولها و مجاری در حدود زمان تخمک گذاری مشهود است. این تغییر همزمان با دورهای رخ میدهد که طی آن استروژن گردش خون در اوج خود است. آبگیری (هیدراتاسیون) بیشتر بافت همبند در مرحله پیش از قاعدگی سبب بزرگی پستان میشود. (8)
نوک پستان ظاهری استوانهای مخروطی دارد. رنگ پاپیلای پستان میتواند صورتی، قهوهای روشن یا قهوهای تیره باشد. این قسمت از طرف خارج توسط اپی تلیوم سنگفرشی مطبّق شاخی پوشیده میشود و در تداوم اپی تلیوم پوست مجاور خود قرار میگیرد. اپی تلیوم پاپیلای پستان بر روی لایهای از بافت همبند سرشار از رشتههای ماهیچهای صاف گسترده شده است. این رشتهها همچون دوایری، پیرامون مجاری شیری عمقی را فرا گرفته و هنگامی که این مجاری به نوک پستان میرسند، رشتههای ماهیچهای به موازات آنها واقع میشوند. پوست اطراف پاپیلا، آرئول را تشکیل میدهد. رنگ آرئول طی حاملگی به علت تجمع موضعی ملانین، از صورتی به قهوهای تیره تبدیل میشود. پس از زایمان، ممکن است آرئول روشنتر شود ولی هیچگاه به رنگ اولیه خود باز نمیگردد. نوک پستان دارای پایانههای عصبی حسی فراوان است.(8)
پستانها طی بارداری:
غدد پستان طی بارداری به علت تکثیر آلوئولهای داخل لوبولها رشد وسیعی مینمایند. آلوئولها، مجموعههایی کروی از سلولهای اپی تلیالند که به صورت ساختمانهای فعّالی برای ترشّح شیر درآمده اند. سلولهای آلوئولی دارای هستهای در قاعده سلول هستند که توسط قناتهای متعددی از رتیکولوم آندوپلاسمی خشن احاطه میشود. ریبوزومهای متّصل به رتیکولوم آندوپلاسمی خشن، مسئول بازوفیلی این بخش از سلول آلوئولی میباشند. یک دستگاه گلژی بالاتر از هسته قرار دارد و میتوکندریها و لیزوزومها در سراسر سیتوپلاسم پخش شده اند. در این هنگام قطرات چربی اندکی که هیچگونه غشایی پیرامون آنها نیست را میتوان در سیتوپلاسم رأس سلول آلوئولی مشاهده کرد. تعداد کمی واکوئولهای ترشّحی محدود در غشاء، حاوی یک یا چند توده متراکم از جنس پروتئینهای شیر، نیز در سیتوپلاسم موجود است. تعداد واکوئولهای ترشّحی و قطرات چربی به میزان قابل ملاحظهای طی دوران شیردهی افزایش مییابد. (8)
چهار تا شش سلول میواپی تلیال ستاره ای، آلوئول را در بر میگیرند. این سلولها بین سلولهای اپی تلیال و لایه بازال واقع شده اند. سلولهای میواپی تلیال دارای تعداد زیادی میکرو فیلامانهای حاوی آکتین و تورینه پیچیدهای از فیلامانهای بینابینی (به قطر 7 تا 11 نانومتر) از جنس سیتوکراتین هستند. (8)
مقدار بافت همبند داربست و بافت چربی به میزان قابل ملاحظهای نسبت به پارانشیم افزایش مییابد. بر خلاف این رشد قابل ملاحظه تا اواخر حاملگی تنها نشانه اندکی از ترشّح به چشم میخورد. (8)
رشد غدد پستانی طی حاملگی، در نتیجه عمل چندین هورمون است که عمدتاً عبارتند از استروژن، پروژسترون، پرولاکتین و لاکتوژن جفتی انسان. این هورمونها، رشد آلوئولهای غدد پستان را تحریک میکنند. در جریان حاملگی از آنجا که هورمون استروژن توسط جفت نیز تولید میشود، لذا مقدار آن افزایش مییابد. بر مقدار پروژسترون نیز افزوده میگردد. زیرا این استروئید در ابتدا توسط جسم زرد و بعد توسط جفت تولید میگردد. (8)
هـ پستانها در دوران شیردهی:
شیر توسط سلولهای اپی تلیال قسمتهای ترشّحی غدد تولید شده و در مجرای غدد و درون مجاری شیری تجمع مییابد. این سلولهای ترشّحی، کوچک و مکعبی یا سنگفرشی میشوند. سیتوپلاسم این سلولها، حاوی واکوئولهای کروی با اندازههای گوناگون و عمدتاً محتوی تری گلیسریدهای خنثی است. این قطرات چربی همراه با بخشی از غشای رأسی سلول به داخل مجرا میریزند. غدّه پستان یکی از نمونههای ترشّح آپوکرین است. (8)
چربیها حدود 4 درصد از شیر انسان را تشکیل میدهند. علاوه بر واکوئولهای چربی که در قطب رأسی سلولهای ترشّحی قرار دارند، تعداد زیادی واکوئول محدود در غشا، حاوی گرانولهای متشکل از کازئین و همچنین سایر پروتئینهای شیر را نیز میتوان در این سلولها مشاهده کرد. (8)
سنتز پروتئینهای شیر، در سطح رتیکولوم آندوپلاسمی خشن که در بخش قاعدهای این سلولها فراوان است، روی میدهد و سپس از طریق دستگاه گلژی عبور کرده و در رأس سلول، درون وزیکولهائی تجمع مییابد. پروتئینهای شیر، متشکل از کازئینها، آلفالاکتالبومین و ایمونوگلوبولین A است. این پروتئینها از طریق اگزوسیتوز آزاد میشوند و تقریباً 5/1 درصد از شیر انسان را تشکیل میدهند. لاکتوز یا قند شیر، از گلوکز و گالاکتوز سنتز میشود. آلفا لاکتالبومین یک زیر واحد تنظیم کننده سنتز لاکتوز است. لاکتوز تقریباً 7 درصد از شیر انسان را تشکیل می دهد. (8)
اوّلین ترشّحی که پس از تولد ظاهر میشود، آغوز[8] نام دارد. این شیر حاوی چربی کمتر و پروتئینهای بیشتری نسبت به شیر معمولی بوده و سرشار از آنتی بادیها، بخصوص IgA ترشّحی است که تا اندازهای ایمنی غیر فعّال (بویژه در فضای داخلی روده) را برای نوزاد فراهم میسازد. (8)
هنگام شیر دهی، عمل مکیدن کودک، موجب تحریک گیرندههای حسی که پیرامون نوک پستان فراوانند، شده و منجر به آزاد سازی هورمون هیپوفیز خلفی یعنی اکسی توسین میگردد. این هورمون به نوبة خود باعث انقباض سلولهای میواپی تلیال داخل آلوئولها و مجاری شده و به خروج شیر میانجامد. (رفلکس خروج شیر) تحریکات روانی منفی نظیر یأس و ناامیدی، اضطراب یا عصبانیت میتواند ترشّح اکسی توسین رامهار نموده و به این ترتیب از رفلکس خروج شیر جلوگیری میکنند. (8)
شکل 1-3- نمونه سلول آلوئولی غدد پستانی با سلولهای میواپی تلیال قابل انقباض مرتب شده در سطحی در امتداد با مجاری عروقی و بین لوبولی. اپی تلیوم آلوئولار ترشّحی، سطح داخلی سیستم آلوئولار را مانند آستری میپوشاند.
دسته بندی | پزشکی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 743 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 300 |
فهرست
عنوان |
صفحه |
- فصل اول: سیکل قاعدگی |
4 |
روند فعالیت سیکل قاعدگی |
4 |
مقدار خونریزی قاعدگی |
7 |
اساس بیولوژیک سیکل قاعدگی |
8 |
هماهنگ سازی سیکل قاعدگی |
10 |
بخشهای مختلف تخمدان |
11 |
ساختمان استروئیدها |
12 |
بیوشیمی بیوسنتز استروئیدها |
15 |
اثرات استروژن و پروژسترون برروی اندومتر |
19 |
زمان بندی تغئیرات اندومتر |
22 |
بیماری های خوش خیم دستگاه تناسلی خانم ها |
23 |
خونریزی غیرطبیعی |
23 |
قاعدگی طبیعی (نوجوانان) |
32 |
عدم تخمک گذاری |
40 |
خونریزی حاد |
42 |
قاعدگی طبیعی (سنین باروری) |
46 |
|
|
- فصل دوم: PMS چیست؟ |
59 |
علائم PMS |
59 |
شناخت انواع PMS |
62 |
تشخیص PMS |
68 |
PMS در مقایسه با انقباضات عادت ماهانه |
69 |
PMS در مقایسه با اندومتریوز |
71 |
PMS در مقایسه با یائسگی |
73 |
تمهیدات پزشکی |
75 |
جدول مربوط به اختلالات سایکولوژیک |
82 |
جدول مربوط به اختلالات فیزیکی |
83 |
دلایل بروز PMS |
84 |
رژیم غذایی فقیر از ویتامین و منیرال |
85 |
استفاده از رژیک غذایی نامناسب و غلط |
87 |
عدم تعادل هورمونی |
87 |
هیپوتیروئیدیسم |
91 |
فیزیولوژی غده تیروئید |
91 |
فعالیت زیاد غده فوق کلیه |
108 |
استرس |
109 |
سیستم آلدوسترون |
110 |
کافئین |
111 |
عدم فعالیت |
111 |
اختلالات در خواب و بیداری |
113 |
عوامل خطرزای PMS |
113 |
|
|
- فصل سوم: درمان PMS |
115 |
تدابیر درمانی |
118 |
درمانهای طبیعی |
118 |
اصلاح رژیم غذائی |
118 |
جداول ویتامین – منیرال |
138 |
شیوه های کاهش فشار |
144 |
ورزش ویژه PMS |
147 |
حرکت یوگا |
155 |
درمان سایکولوژیک |
165 |
ژرف اندیشی |
165 |
درمانهای دارویی |
171 |
داروهای روان گردان |
172 |
داروهای مسکن |
174 |
داروهای مدر |
175 |
بروموکریپتین |
175 |
داروهای تیروئید |
177 |
آگونیست های هورمون آزادکنندة گونادوتروپین |
178 |
پروژستین – استرادیول |
179 |
دانازول |
179 |
نحوة تجویز پروژسترون |
180 |
چگونگی رواج پروژسترون درمانی |
183 |
اختلاف بین پروژسترون طبیعی و صناعی |
184 |
چگونگی تجویز پروژسترون |
187 |
چگونه پروژسترون را بدست بیاوریم |
189 |
عوارض جنبی معالجه با پروژسترون |
190 |
درمان جراحی |
195 |
طب مکمل |
197 |
رژیم غذایی |
197 |
ریزمغذی ها |
201 |
فعالیت فیزیکی |
202 |
گیاهان دارویی |
203 |
|
|
- فصل چهارم: آشنایی با مردمکی |
204 |
|
|
-فصل پنجم: بررسی آمار |
207 |
جدول پراکندگی سن |
210 |
جدول درصد ابتلا به درجات مختلف PMS |
210 |
نمودار پراکندگی عارضه PMS در بین مبتلایان به خونریزی های شدید |
212 |
نمودار پراکندگی سن در بین مبتلایان به PMS |
212 |
نمودار پراکندگی درجات PMS |
213 |
نمودار مقایسه تأثیر گیاه مرمکی بر PMS |
214 |
نمودار مقایسه تأثیر گیاه مرمکی بر شدت خونریزی |
215 |
پرسشنامه شماره 1 |
216 |
پرسشنامه شماره 2 |
219 |
|
|
جمع بندی مطالب |
220 |
|
|
مؤخره به قلم دکتر شیخ روشندل |
221 |
|
|
فهرست منابع |
223 |
|
|
واژه نامه |
224 |
مقدمه
حدود یک سال پیش که به دنبال انتخاب موضوعی جهت پروژه و سمینار خود بودیم، هدفمان را دستیابی به یک موضوع جدید و همه گیر قرار دادیم.
پوکی استخوان و ارتباطش با نحوة تغذیه، سرطان و تغذیه، تغذیة دوران بارداری همه و همه جز موضوعات تکراری بودند که همواره به عنوان موضوع سمینار و پروژة دوستانمان، برروی بُرد دانشکده خودنمایی می کرد. طی مشورت با استاد گرانقدر سرکار خانم طباطبائیان به این نتیجه رسیدیم که کمی هم به مشکلات خود فکر کنیم. واقعاً چرا اینهمه بیحوصلگی و سردردهای گذرا که شاید ماهیانه تنها یکبار به سراغمان می آمد؟ پس از پرس و جوی بسیار از اساتید و بررسی پژوهشهای به چاپ رسیده، به این نتیجه رسیدیم که تعداد بیشماری، قربانیان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) هستند. گاهی شرایط طبیعی مشکلاتی را ایجاد می کند که به ظاهر جز تحمل و انطباق با آنها کاری نمی توان کرد. مثلاً حالتی را تصور کنید که بطور منظم و در فواصل زمانی معین به بیماری خاصی مبتلا شده و مجبور به تحمل آن باشید. حداقل در یک مورد این مسأله واقعیت داشته و زنان همه ماهه با چنین مسأله ای روبرو هستند. عادت ماهیانه، پدیده ای است که در 30 تا 40 درصد زنان علائم آن به قدری شدید است که بعنوان یک بیماری شناخته می شود. (PMS) چنانچه عادت ماهیانه از 13 سالگی آغاز و تا 50 سالگی ادامه یابد و هر تجربة آن 5 روز از یک دوره 28 روزه را به خود اختصاص دهد، هر زن بطور متوسط 7 سال از عمرش را با این پدیده سپری می کند و این امر اهمیت توجه به این حالت را نشان می دهد.
علاقه و توجهمان به شناخت PMS موجب گردید تا خواستار برقراری تماس با مبتلایان به این سندروم شویم ولی این خود نیازمند وجود یک رابطه بین ما و بیماران بود. طی تحقیقاتی و با همکاری مدیر مؤسسه پژوهشی – تحقیقاتی طعام اسرار – جناب دکتر شیخ روشندل – که خود شخصاً به طبابت و درمان این دسته از بیماران می پرداختند، گروهی را بعنوان نمونه انتخاب کردیم و با توجه به علاقه ذاتیمان به داروهای گیاهی به پیشنهاد جناب دکتر روشندل فرضیه تأثیر گیاه مرمکی برروی PMS را مطرح نمودیم. هرچه پیشتر می رفتیم عوارض منفی داروهای شیمیائی – هورمون درمانی و آرام بخشها بر ما روشن تر می شد.
بعد از 4 ماه تحقیق و بررسی؛ نتایج به بار نشست و هم اکنون خوشنودیم که قدمی هرچند کوچک در زمینهی اطلاع رسانی به زنان جامعه یمان برداشته ایم. امیدواریم دیگر شاهد اختلافات خانوادگی که همگی از کج خلقی ها و آشفتگی های دوران قبل از عادت ماهانه نشأت می گیرد نباشیم. بارها از زبان نمونه هایمان شنیده ایم که می گفتند: «چرا هیچ کس تابحال در مورد این سندروم چیزی نگفته است؟ مگر نه این است که تمام زنان بطور طبیعی در اواخر سیکل قاعدگی این مشکلات را تجربه می کنند؟!» لازم به ذکر است که ما بحثمان را به 5 بخش اصلی تقسیم کرده ایم:
1- در بخش نخست به بررسی سیکل ماهانه و بیماریهای رایج پرداخته ایم که طرح آن به عنوان آغاز مباحث ضروری به نظر می رسد.
2- در بخش دوم به معرفی سندروم و زمینه ها و علت های بروز آن پرداخته ایم.
3- در بخش سوم روشهای درمانی گوناگون این بیماری را مورد بررسی قرار داده ایم.
4- بخش چهارم مربوط به گیاه داروئی مرمکی و اثر آن بر کُلّ سیستم های بدن می باشد.
5- در این بخش بطور جداگانه، نتایج یک مطالعة آماری بر زنانی ایرانی را که توسط خودمان صورت گرفته است، شرح داده ایم.
مدعی نمی شویم که بهترین آنچه را که می شد ارائه داده ایم امّا با توجه به کمی منابع موجود در زمینة این سندروم و حتی گیاه مُرّمکی چه در داخل و چه خارج از کشور و آشنایی نه چندان زیاد متخصصان داخلی با این سندروم، سعی کرده ایم تا مجموعه ای در خور را آماده سازیم که امیدواریم مورد توجه قرار گیرد.
در خاتمه باید از زحمات بسیار زیاد استاد گرانقدر سرکار خانم طباطبائیان که با سعة صدر به راهنمایی ما پرداختند و همچنین جناب آقای دکتر شیخ روشندل – مدیر مؤسسة پژوهشی – تحقیقاتی طعام اسرار – که اگر الطاف ایشان نبود مطمئناً سیر این تحقیق غیرممکن بود تشکر نموده و با قدردانی از همة کسانی که ما را در جمع آوری و گردآوری مطالب یاری دادند بحث خود را آغاز می کنیم.
فصل اول
سیکل قاعدگی
قاعدگی زمانی آغاز می گردد که استروژن به سطح مشخصی برسد. بسیاری از فاکتورهای زندگی مدرن قادرند این زمان را به جلو بیندازند این فاکتورها نظیر رژیم های غذائی حاوی استروژن فراوان – گوشت، تخم مرغ، لبنیات و ... مصرف گوشت و انواع طیور (بدلیل افزایش شیر و فربه کردن و تولید بیشتر تخم مرغ به حیوانات انواع داروهای حاوی استروژن داده می شود که پس از ذبح مقادیری از این مواد در بدن حیوان باقی می ماند) و در معرض ترکیبات مشابه استروژن قرار گرفتن خود باعث افزایش سطح استروژن در بدن گشته و انتشار آنرا باعث می شود. در نتیجه بالا رفتن استروژن در بدن زنان اثری بر هورمون دیگر زنان تحت عنوان پروژسترون وارد شده که اصطلاحاً تحت عنوان پدیدة نفوذ یا غلبة استروژنی شناخته می شود. این وضعیت زمینه ساز بسیاری از مشکلات رایج در سلامتی زنان می باشد، بطوری که متخصصان بیماریهای زنان در اکثر حالات غیرطبیعی بیمارانشان از قبیل PMS، دمدمی مزاج، خونریزی زیاد، آندومتریوز، فیبروئید، کیستهای تخمدانی و بیماریهای فیبروسیتیک نیز افزایش ناگهانی استروژن را عامل اصلی می دانند. اعتقاد به چنین فرضیه ای امروزه به چنان حدی از باور رسیده است که حتی دلیل اغلب مشکلات تولید مثلی در زنان غربی نیز نسبت بالای استروژن در بدن آنها عنوان می شود.
(A روند فعالیت سیکل ماهانه
سیکل قاعدگی را می توان از دو دیدگاه زیر مد نظر قرار داد: 1-دیدگاه بالینی بصورت خونریزی دوره ای؛ و 2-دیدگاه تئوریک ترنورواندوکرین پایه. دانش لازم در مورد هر دو دیدگاه بالینی و پایة سیکل قاعدگی در دسترس است و در این بخش تلاش خواهد شد تا این دو دیدگاه در هماهنگی با یکدیگر مورد بحث قرار گیرند.
سیکل قاعدگی از دیدگاه بالینی
قاعدگی عبارت از خونریزی دوره ای رحمی است که اکثر زنان در سنین باروری آن را تجربه می کنند. قاعدگی طبیعی، ریزش دوره ای اندومتر ترشحی رحم است که در اثر کاهشی در تولید استرادیول و پروژسترون بعلت پسرفت جسم زرد، رخ می دهد.
وضعیت زمانی سیکل قاعدگی
ارتباط قاعدگی با سیکل گردش ماه، تنها یک تصور رومانتیک است. برخلاف باور عامه مردم، سیکل قاعدگی در اغلب زنان همانند «گردش ساعت» تکرار نمی شود. متخصصین بیماریهای زنان برای بدست آوردن اطلاعاتی از حالت طبیعی قاعدگی، بطور معمول پرسشهائی را در مورد فاصلة قاعدگی، نظم فواصل قاعدگی، مدت طول کشیدن خونریزی قاعدگی و حجم خونریزی، از بیمار بعمل می آورند.
Treloar و همکاران، اطلاعاتی را در مورد فواصل قاعدگی و نظم این فواصل در زنان سفیدپوست مطالعه شده در دانشگاه مینه سوتا، منتشر کردند. در این مطالعه، اطلاعات بصورت آینده نگر در طول 30 سال جمع اوری شده بودند و تعداد 275947 مورد سیکل قاعدگی برای تجزیه و تحلیل در دسترس قرار داشتند. (جدول 1-1)
طول مدت سیکل معمولاً در هر ماه به میزان 2-1 روز متغیر بود و تنها 50 درصد زنان سیکلی در محدودة 30-26 روز داشتند که در تعریف فاصلة به اصطلاح تیپیک 28 روز می گنجید. در اکثر زنان، قاعدگی برای اولین بار در سن 13 سالگی (با محدوده طبیعی 16-8 سالگی) آغاز می شود و در سن 52 سالگی (با محدودة طبیعی 55-45 سالگی) خاتمه می یابد. در محدودة سنی 20 تا 40 سالگی، زنان بیشترین نظم را در سیکل های خود نشان می دهند و در سالهای بلافاصله بعد از منارک و قبل از یائسگی، تغییرپذیری این سیکل ها بیشتر است. با این وجود باید توجه داشت که مدت میانگین سیکل قاعدگی «طبیعی» از 87/28(75/2) روز در سن 20 سالگی، به حد میانگین 8/26 (2) روز در سن 40 سالگی، کاهش می یابد. محققین از طریق مشاهده و بررسی تعداد زیادی از زنان سالم بالای 30 سال، به این نتیجه رسیده اند که مقادیر مربوط به طول مدت سیکل های قاعدگی، در پیرامون یک منحنی توزیع بیولوژیک طبیعی تجمع می یابند؛ در مورد هر زن، معمولاً این مقادیر در پیرامون یک مقدار که برای وی حالت معمول دارد، تغییر می یابند. در خلال چند سال اول بعد از منارک و همچنین درست قبل از یائسگی، زنان انحرافات وسیعتری از مقدار میانگین را تجربه می کنند. مفهوم «محدوده طبیعی» دربرگیرندة انحرافاتی است که در 50 درصد زنان در سن 25 سالگی که طول مدت سیکل های آنان کمتر از 27 و یا بیشتر از 31 روز است، رخ می دهند.
با مراجعه به مطالعات بعمل آمده برروی تعداد زیادی از زنان در طول مدت زمانی قابل توجه، محدوده های طبیعی مشخص شده اند، بطور کلی، سیکل های کمتر از 24 روز را پلی منوره و سیکل های بیش از 35 روز را اولیگومنوره می نامند. بعدها مشخص شد که اکثر سیکل های توأم با تخمک گذاری (که با موج سریع ترشح LH و سطح طبیعی پروژسترون فاز لوتئال مشخص می شوند)، از 24 تا 35 روز متغیر هستند.
جدول 1-1 حد میانگین و محدوده های 5% بالاتر و پائین تر، در مورد فواصل قاعدگی برحسب روز، بدست آمده از 275947 سیکل قاعدگی.
Menstrual interval (Days) |
|||
5% Upper |
|
5% Lower |
Chronologic |
bound |
Median |
Bound |
Age (yr) |
40 |
28 |
22 |
17 |
37 |
28 |
23 |
25 |
34 |
27 |
22 |
33 |
32 |
26 |
22 |
41 |
>80 |
27 |
15 |
49 |
Adapted from Treloar A E et al: Variation of human menstrual cycle through reproductive life. Int Fert (12): 77-126, 1962.
طول مدت خونریزی قاعدگی 7-3 روز است و مدتهای کمتر (هیپومنوره) و بیشتر (هیپرمنوره)، بعنوان مسائلی غیرطبیعی درنظر گرفته می شوند.
مقدار خونریزی قاعدگی
مدت طبیعی خونریزی قاعدگی از 3 تا 7 روز متغیر بوده و میزان کلی خون دفع شده معمولاً 80 میلی لیتر یا کمتر است. این امر آشکار شده است که مقدار خون دفع شده در قاعدگی، از زنی به زن دیگر بطور واضح متغیر است، اما میزان خون دفع شده در هر زن از ماهی به ماه دیگر تقریباً در حدی ثابت قرار دارد. این طرح در زنان واقع در چندین بخش جهان که در آنها مقدار متوسط دفع خون و میزان انحراف از محدودة طبیعی کاملاً مشابه است، به اثبات رسیده است. در روش مورد استفاده برای سنجش میزان اتلاف خون، خون را از تامپونها و نوارهای بکار رفته در قاعدگی در داخل یک محلول هیدروکسید سدیم وارد می سازند و سپس مواد رنگ زای هِم (heme) را به شکلی تبدیل می کنند که بتوانند آن را توسط یک اسپکتروفتومتر مورد سنجش قرار دهند. در صورتی که میزان خون تلف شده در قاعدگی افزون تر از 80 میلی لیتر باشد، این حالت از ارتباطی خوب بالا کم خونی (سطح هموگلوبین کمتر از 12 گرم) و مقادیر پائین آهن پلاسما برخوردار خواهد بود. چون تعیین کردن میزان خون تلف شده در قاعدگی از روی برآورد انجام شده توسط بیمار کاری دشوار است، کنترل کردن بیمار از نظر کم خونی یکی از راههای عملی برای کنترل میزان خون دفع شده در قاعدگی محسوب می شود.
اساس بیولوژیک سیکل قاعدگی
برای توضیح اینکه خونریزی قاعدگی اصولاً به چه دلیلی رخ می دهد و چرا حالت دوره ای دارد، باید از نقش هورمونها و عوامل رشد پپتیدی در کنترل تقسیم سلولی و تمایز پوشش اندومتری رحم و ساختار عروقی آن، آگاهی یافت. خونریزی قاعدگی تنها در میمونهای برتر و انسانها رخ می دهد و اغلب پستانداران دیگر در پایان هر یک از سیکل های بدون باروری خود، پوشش رحم خود را از دست نمی دهند. این اختلاف آشکار در روند تولید مثل، احتمالاً با فرضیة تکاملی زنده زائی و تشکیل منحصر بفرد جفت در پریماتها، در ارتباط است. در اوایل بارداری انسان، جفت بطور عمقی تهاجمی گسترده را به داخل لایة اندومتر در پیش می گیرد و در نتیجة آن کوتیلدونهای جفتی می توانند در خون مادر به حالت شناور قرار گیرند. اگر در یک سیکل بارداری رخ ندهد، لایة اندومتری ضخیم و عروق خونی مارپیچ آن حمایت هورمونی خودر ا از دست می دهند و اندومتر دچار ریزش می شود و درنتیجه خونریزی قاعدگی رخ میدهد و در دیگر پستانداران، یا اندومتر مشابه با انسان تکامل نمی یابد و یا اینکه، بجز در صورت رخ دادن بارداری، ترشح هورمون لوئتال به وقوع نمی پیوندد. اگرچه در سایر پستانداران دوره های قاعدگی وجود ندارد، اما برخی از آنها در هنگام تخمک گذاری و پذیرش فعالیت جنسی (تهییج جنسی) دچار خونریزی دوره یا می شوند. این حالت بطور بارز در سگهای اهلی دیده می شود.
تا پیش از اوایل قرن بیستم، باور بر این بود که تخمک گذاری در انسان در هنگام خونریزی قاعدگی رخ می دهد. این عقیده به پیدایش روش ریتم برای کنترل بارداری منجر شد که البته نتوانست مدت زیادی دوام داشته باشد. تنها بعد از توصیف ارتباطات زمانی دقیق بین تغییرات اندومتری و قاعدگی توسط Hitschmann و Adler بود که محققین دیگر توانستند ارتباط بین تخمک گذاری و ترشح استرادیول و پروژسترون تخمدانی و اثرات هورمونی آنها برروی اندومتر را به اثبات برساندند. بدنبال این پیشرفت، در سال 1932 ارتباطات متقابل بین غدة هیپوفیز و گونادها به اثبات رسید و هورمونهای هیپوفیز و تخمدان جداسازی شدند. سپس مفهوم کلاسیک سیکل قاعدگی به عرصة ظهور رسید. این مدل اولیه، تنها واکنش متقابل هیپوفیز، تخمدان و اندومتر با آزاد شدن هورمون محرکة فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) را شامل می شد. رهائی هورمونها سبب ترشح فولیکولی استروژن و تکثیر اندومتری در نیمة اول سیکل قاعدگی می شود و بدنبال آن موج سریع ترشح LH رخ می دهد. در نتیجه، تخمک گذاری توأم با ترشح پروژسترون و استروژن به وقوع می پیوندد و این امر به پیدایش یک اندومتر ترشحی در نیمه دوم سیکل قاعدگی منجر می شود (شکل 1-1). ارتباط هیپوفیز و تخمدان بصورت یک سیستم فیدبک منفی بسته و مشابه ارتباط یک ترموستات با یک سیستم گرماساز درنظر گرفته می شد. برطبق این نظریه، FSH و LH ترشح هورمونهای تخمدانی را تحریک می کنند و این هورمونها نیز به نوبة خود سطوحFSH و LH را در حد صحیح و مناسب نگه می دارند؛ در نهایت هنگامی که جسم زرد پسرفت می کند، سیکل دوباره آغاز می شود. این نظریه یک توضیح بیش از حد ساده شده بود که در نهایت با کشف نقش هیپوتالاموس در تولید مثل، کشف فیدبک مثبت استروژن برای ایجاد موج سریع ترشح LH و تخمک گذاری و نیز با جداسازی هورمون آزادکننده گونادوتروپین (GnRH) در اوایل دهة 1970 میلادی، مورد اصلاح قرار گرفت. آگاهی اخیر ما در مورد فعل و انفعالات پیچیدة نورواندوکرین که سیکل قاعدگی را تنظیم می کنند، امروزه به حدی مورد موشکافی قرار گرفته است که متخصصین بیماریهای زنان می توانند از این دانش در امر مراقبت و بررسی بیماران مبتلا به مشکلات قاعدگی بهره بگیرند.
هماهنگ سازی سیکل قاعدگی
سیکل قاعدگی به واکنشی پیچیده بین مغز (که هیپوتالاموس بخشی از آن است)، هیپوفیز، تخمدانها و اندومتر، بستگی دارد. بطور کلی، ورودیهای سیستم از مسائل محیطی (تغذیه، استرس، هیجانات، نور، بو و صدا) منشأ می گیرند و از طریق سیستم عصبی مرکزی (CNS) به هیپوتالاموس منتقل می شوند و در آنجا سیگنالهای عصبی به یک خروجی نوروپیتیدی (GnRH) تغییر شکل می یابند. GnRH نیز به نوبة خود هیپوفیز را وامیدارد تا گونادوتروپینها را که محرک تخمدانها هستند، ترشح نماید. تخمدانها با گامتوژنز (تکامل یک اووسیت برای تخمک گذاری) و ترشح کردن استروئیدها، به این تحریک پاسخ می دهند. هورمونهای استروئیدی تخمدان که عبارت از استرادیول و پروژسترون هستند، پوشش اندومتر را برای آماده شدن در جهت بارداری تحریک می کنند و برای باقی ماندن گونادوتروپینها در سطح صحیح پیامهای فیدبک را هم به هیپوتالاموس و هم به هیپوفیز می فرستند. اگر بارداری رخ ندهد، اندومتر دچار ریزش شده و سیکل قاعدگی دوباره تکرار می شود.
بخشهای مختلف تخمدان
از توضیحات ارائه شده در مباحث قبلی در مورد عملکرد تخمدان در خلال سیکل قاعدگی، مشخص می شود که تخمدان یک عضو دینامیک (پویا) با تغییرات سکلیک در مورفولوژی و ترشح هورمونی است. تخمدان را می توان متشکل از سه جزء اصلی به شرح زیر درنظر گرفت: 1-فولیکولها؛ 2-اجسام زرد؛ و 3-استروما. بخش فولیکولی تخمدان شامل تمام فولیکولهای مقدماتی و اولیه است که از نظر هورمونی و ساختمانی تا هنگام به کار گرفته شدن در گروه فولیکولهای رشد یابنده (برای یک سیکل مفروض) توسط FSH و LH هیپوفیزی، در حالت خاموش قرار دارند. بخش فولیکولی تخمدان، همچنین القای فولیکولهای در حال رشد را که به طور فعال هورمون ترشح می کنند، برعهده دارد. از میان بخش ذخیره ای فولیکولهای در حال رشد، فولیکول غالب برای تخمک گذاری انتخاب می شود و فولیکولهای دیگر در طی روند آترزی دچار پسرفت می شوند. استرادیول ترشح شده از تخمدان در خلال مرحلة فولیکولر سیکل، به طور غالب از گروه فولیکولهای در حال تکامل منشأ می گیرد. با وجود این، فولیکول غالب حجم اصلی استرادیول را تولید می کند. بعد از موج سریع LH تولید استرادیول به سرعت کاهش می یابد.
در مراحل بعدی، تولید استروئید از تخمدان به طور غالب جای خود را به تولید هورمونهای استروئیدی از جسم زردی می دهدکه خود از فولیکول پاره شده مشتق شده است. این بخش از تخمدان (جسم زرد)، تولید پروژسترون و استارادیول را برعهده می گیرد تا هنگامی فرا برسد که جسم زرد دچار پسرفت شود. فولیکولها و اجسام زرد در مراحل مختلف تکاملی، در قسمت استرومایی تخمدان که متشکل از سلولهای بزرگ و متراکم مشابه فیبروبلاست است، به طور پراکنده قرار می گیرند. خود استروما ترشح آندروژنها را بر عهده دارد و هر زمان که فولیکولها یا اجسام زرد عملکرد خود را از دست بدهند، این هورمونها به صورت محصول ترشحی اصلی تخمدان درمی آیند. این حالت ممکن است در شرایط فقدان تخمک گذاری (مانند PCOS) و یا بعد از یائسگی که فولیکولها و اووسیتها کم می شود رخ دهد.
ساختمان استروئیدها
ساختمان حلقة سیکلوپنتنوفنانترن، اسکلت کربنی در تمامی هورمونهای استروئیدی است. اسکلت کربنی متشکل از یک حلقة سیکلوپنتان پنج کربنی است که به یک مولکول فنانترن که خودساخته شده از سه حلقة شش کربنی است، متصل می شود (شکل 2-1) کربنها در نقاط رسیدن و تلاقی حلقه ها با یکدیگر، مشترک هستند، به نحوی که کربنهای شمارة 5، 10، 8، 9، 13 و 14 در حلقه های متصل به هم مشترک می باشند. حلقه ها با حروف A، B، C و D مشخص می شوند. شماره گذاری کربنهای اسکلت کربنی، در امر نشان دادن محل افزوده شدن گروههای هیدروکسیل، زنجیره های جانبی و سایر گروههای افزوده شده یک حلقه و در نتیجه در امر توصیف کردن یک هورمون ویژه، مسئله ای حائز اهمیت است. شماره گذاریهای کربنها توصیف دقیق ساختمان استروئیدی را امکان پذیر می سازد و درنتیجه برای افتراق دادن هورمونها از هم که همگی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، باید این شماره گذاری به خاطر سپرده شود. چون سیستمهای حلقه ای نسبتاً صفحه ای و غیرقابل انعطاف هستند، بنابراین احتمال بوجود آمدن ایزومرهای فضائی که آنها نیز باید از یکدیگر افتراق داده شوند، وجود دارد. بطور کلی، مولکولها یا اتمهائی که از نظر فضائی در بالای سطح حلقه قرار می گیرند با حرف (بتا) و آنهائی که در زیر این سطح واقع می شوند با حروف (آلفا) نشان داده می شوند. نامگذاریهای محوری و استوائی نیز برای مشخص کردن آرایش دقیق تر و ارتباط یک الحاق با الحاق دیگر برروی اتمهای کربن، مورد استفاده قرار میگیرند
.
دسته بندی | فنی و مهندسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 85 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 188 |
چکیده
تکنولوژی هیدروفرمینگ(Hydro forming ) ورق از قبل از جنگ جهانی دوم آغاز شدند این روش در تولید قطعات خودرو و بدنة هواپیما در سال 1980 مورد استفاده قرار گرفت و در سالهای 1980 تا 1990 این روش پیشرفت های زیادی یافت.
واژه های کلیدی
هیدروفرمینگ- بالجینگ- فرم دهی انعطاف پذیر
1- مقدمه
با مقیاسة رو ش هیدروفرمینگ با کشش عمیق مزایای زیادتکنولوژی هیدروفرمینگ ورق آشکار می شود که عبارت است از:
1- نسبت کشش بیشتر
2- بهبود کیفیت سطح
3- کمتر شدن برگشت فنری
4- افزایش توانایی در شکل دادن اشکال پیچیده
امروزه تقاضای زیادی برای استفاده از این روش در مورد شکل دهی ورق آلیاژ منیزیم و ورقهای کامپوزیت وجود دارد. از میان تحقیقات وسیع شرکت سوئدی(R&D ) و دانشگاه دورتموند آلمان و انستیتو هاربین نتایج مؤثری حاصل شد ولی این روش هنوز به کندی پیش می رود و علل آن عبارتند از:
1- نیاز به پرس با تناژ بسیار بالا
2- بزرگ بودن میز کار پرس و ابزارهای مورد نیاز
3- کم بودن سرعت تعویض ابزار در خلال عملیات هیدروفرمینگ
4- سرمایه گذاری بسیار بالا در مورد پرس ابزار
2- پیشرفت های گوناگون اخیر در زمینة تکنولوِژی هیدروفرمنگ ورق
مسائلیکه هماکنون بحث بر روی آنها وز مینه تکنولوژی هیدروفرمینگ ورق بیشتر است عبارتند از:
1- چگونگی افزایش عدم محدودیت ها درفرم دادن ورق
2- چگونگی بهبود ظرفیت تغییر شکل دهی ورق
3- چگونگی افزایش سرعت تعویض قالب ها و محصول
4- چگونگی کاهش هزینه پرس
5- چگونگی اتوماتیک کردن تجهیزات
روشهای اخیر هیدروفرمینگ ورق عبارتند از:
1- هیدروفرمینگ با یک دیافراگم لاستیکی
2- فرآیند کشش عمیق هیدرومکانیکی و فرآیند کشش عمیق هیدروریم
3- تغییر شکل ترکیبی از کشش و بالجینگ (Bulging )
2-1) فرآیند هیدروفرمینگ با دیافراگم لاستیکی
در ین فرآیند از یک غشاء لاستیکی بعنوان یک دیافراگم دربدن محفظه هیدرولیک و پانج استفاده می شود و باعث تغییر فرم ورق می گردد.
از این روش برای تولیدات دسته ای جهت قطعات بدنه اتومبیل و هواپیما به کار می رود.( شکل 1)
مزایا:
1- کیفیت سطح بهتر
2- شکل دادن قطعات پیچیده تر
معایب:
1- این روش برای تولیدات دسته ای استفاده می شود.
2- بازده پرس و تجهیزات آن کم باشد.
3- ممکن است غشاء لاستیکی پاره شود و کنترل چروک ها مشکل شود.
2-2)فرآیند کشش عمیق هیدرومکانیکی و فرآیند کشش عمیق هیدروریم
این فرایند با توجه بهف رآیند هیدروفرمینگ با غشاء لاستیکی بوجود آمد. در این روش فشار لازم جهت شکل دهییمتواند توسط سطح پائین آمدن هیدرولیکی مجزا تأمین شود از این روش برای شکل دهی اشکال پیچیده استفاده می شود ونسبت کشش نیز از 8/1 به 7/2 افزایش می یابد ( شکل –a 2)
از طرف دیگر فرایند کشش عمیق هیدرومکانیکی شعاعی( هیدروریم) می تواند باعث بوجود آمدن مقداری نتیروی شعاعی در هنگام کشش شود که این نیرو باعث جلوگیری از افزایش محدودیت های شکل دهی در ورق فلزی می شود با توجه به نتیجه تحقیقات نسبت کشش با این روش از 6/2 به 2/3 افزایش م یابد( شکل –b 2)
2-3) هیدروفرینگ جفتی ورق فلزی
این روش یک روش شکل دهی خاص می باشد که توسط کلینر(Kleiner ) در دانشگاه دورتموند آلمان در سال 1990 ابداع شد. در این روش در ابتدا دو ورق توسط لیزر به یکدیگر جوش می شوند و سپس مایع هیدرولیک می تواند بین دو بلانک را پر کند و فشار لازم توسط سیستم هیدرولیک تأمین شود. در این حالت تغییر فرم پلاستیک تحت فشار پرس در ورقها شروع می شود و سپس بلانک ها شکل قالب را به خود می گیرند. از مزایای این روش میتوان به محدود شدن فشار و تجهیزات کمی که برای این روش احتیاج می باشد نام برد. با استفاده از این روشیک ورق فولادی با یک پرس000/100 کیلونیوتن فرم دهی شده است( شکل 3).
2-4) تغییر شکل ترکیبی از کشش و بالجینگ
هیدروفرمینگ ورق توسط ترکیب کششش بالجینگ برای سالهای زیادی است که مورد بررسی قرار گرفته است( شکم دادن و کروی شدن ورق را بالجینگ می گویند) از سال 1980 این تئوری توسط شانگ در دانشگاه ملی سنگاپور مورد بررسی قرار گرفته است ما هنوز در مرحله تحقیقات به سر می برد و عملی نشده است.
3- تکنولوژی جدید هیدروفرمینگ ورق( هیدروفرمینگ با یک قالب متحرک)
تکنولوژی جدید هیدروفرمینگ ورق با یک قالب ماده متحرک در سال 2001 توسط زانگ(Zhang ) پیشنهاد شد. در این روش از یک قالب متحرک با قطعات ثابت و متحرک استفاده شده است که قطعه ای از بلانک در خلال فرآید کشیده می شود و ممکن است یک تغییر شکل مرکب از کشش و بالجینگ برروی آن انجام گیرد. در این روش در مرحلة اول قالب متحرک در تماس با بلانک قرار می گیرد و تغییر فرم پلاستیک در سطح تماس قالب در بلانک رخ می دهد. قالب متحرک در تماس با بلانک تحت نیروی اصطکاک باقی می ماند که این امر باعث گسترش سطح تغییر شکل یافته می شود که این امر باعث جلوگیر ی از لاغرشدن ورق درفرآیند هیدروفرمینگ می شود( شکل4).
مزایای هیدروفرمینگ با قالب متحر ک
1- این روش برای شکل دهیی اشکال پیچیده که دارای پلاستیسیته کمی هستند
( ور قهای لیتیم و آلومینیم و منیزیم) مؤثر می باشد.
2- با این روش محدودیت شکل دهی ورق فلزی کاهش می یابد.
3- در این روش عمر ابزا ر بهبود می یابد و نیازی به تعویض پانچ نمی باشد و در مورد یک محصول جدید فقط تعویض قالب کافی است.
4- در این روش تماس خوب قطعه با قالب باعث بوجود آمدن شکل نهایی بهتر می شود.
5- در این روش دقت ابعادی بالاتر می رود.
6- در این روش برگشت فنری کمتر می شود.
7- هزینه های ابزار و زمان تولید کاهش می یابد.
8- این روش خصوصاً مناسب محصولاتی با اندازه های بزرگ و پیچیدگی های زیاد می باشد.
نمونه های هیدروفرم شده از ورق های فولاد ضدزنگ و منیزیم در شکل(5) نشان داده شده است.
در شکل(6) نسبت لاغرشدن ورق در هیدروفرمینگ با قالب متحرک و قالب ثابت مقایسه شده است.
نتایج
در این مقاله پیشرفت های اخیر در زمینه هیدروفرمینگ ورق مورد بحث قرار گرفته است. با استفاده از این روشها می توان محدودیت شکل دهی در ورق را کاهش داد و رنج وسیعی از قطعات را با این روش تولید نمود و همچنین روشهایی که شامل چندین بار تغییر شکل دهی در ورق را کاهش داد و رنج وسعی از قطعات را با این روش تولید نمود و همچنین روشهایی را که شامل چندین بار تغییر شکل در روق می باشند به یک یا دوبار شکل دادن تقلیل می یابند. که باعث افزایش بازدهی و کم شدن هزینه ها می گردد.
ولی نکتة لازم جهت عملی شدن این فرآیندها تناژ زیاد پرس و اتوماتیک بودن آن می باشد.
چکیده
تکنولوژی جدید برمبنای سیستم سیلندر(FM ) باعث بهبود سیستم کنترل ورق گیر، صرفه جویی و کاهش وبه حداقل رساندن خرابی قالب و افزایش کیفیت قطعه در عملیات کش عمیق در شرکت فورد شد ه است.
واژه های کلیدی:
فرم دهی- پرسکاری- پرس- پارگی- شکاف- ورق گیر – سیستم FM – سیلندرهای نیتروژنی
در بسیاری از عملیات پرسکاری، بهبود یا معیار یک پنی(Penny) یا یک دهم پنی د هر قطعه سنجیده می شود. حدود و وسعت پیشرفت خیلی مشکل به دست می آید و کنترل آن خیلی مشکل تر است یکی از این روشها روش کنترل با نیروی ورق گیر است.
این تکنولوژی جدید بوسیلة شرکت فورد، شرکت Metal forming Control و شرکت ماشین سازی Smedberg ایجاد گردیده و محدودیت های سیلندرهای معمول نیتروژنی برشمرده شده و سیستم کنترل نیروی ورق گیر بهتری در طی تولید قطعات به روش کشش عمیق در شرکت فورد، تدارک و تهیه شده است.
فنرهای نیتروژنی جهت نگهداری قطعه کار
حدود سی سال قبل، جایگزینی سیلندرهای نیتروژنی بجای فنرها بعنوان تکنولوژی نگهداری قطعه کار شروع گردید که در بسیاری از عملیات کشش عیمق بکار می رود.
این سیلندرها نسبت به فنرها مزایای قابل توجهی داشتند:
آنها قابلیت اعتماد بیشتری داشته، در حین عملکرد دارای رفتار یکنواخت تر و پیوسته تر و قسمت نسبتاً ارزان و همچنین تا حدودی نیز قابل تنظیم بوده بطوریکه اپراتور می تواند فشار سیلندر را جهت اصلاح نیرو نگهداری کار کم یا زیاد نماید بدون اینکه قالب را باز نماید.
این سیلندرها گام مؤثری در بهبود و پیشرفت بودند زیرا باعث افزایش بهره وری، کارآیی و پیشرفت پروسه و کیفیت قطعه گردیدند.
در حال حاضر دهها هز ار مصرف کننده د رسرتاسر آمریکای شمالی در صنعت پرسکاری از سیلندرهای نیتروژنی استفاده می کنند.
ولیکن قابل توجه است که نیروی واگشت و پس زنی این سیلندر مهم می باشد. از ایرادات معایب این سیلندر خرابی سیلها و درزگیرها پس از کارکرد طولانی و مدوم در سرعت های بالا با استفاده در پرسهای با بار جانبی
( ساید- لود) می باشد که نتیجه خرابی قطعات و توقف کاری خواهد بود. بعلاوه، منبع و مخزن گاز در سیلندر نیتروژنی و یا گروه سیلندرهای لوله ای، همچنانکه حرکت لغزشی عمیق تری در کورس ایجاد شود متراکم گردیده و باعث افزایش تناژ حتی تا میزان 40% می گردد.
این افزایش تناژ باعث کاهش جریان فلز و در نتیجه پارگی و یا شکاف حین عملیات فرم می گردد. بعنوان مثال این اتفاق در فرم دهی بدنة خودرو افتاده است.
اپراتورها می توانند فشار سیلندر را جهت جلوگیری از پارگی در آخر و نزدیکی پایان کورس پرس کاهش دهند و لیکن این کاهش فشار می تواند باعث افزایش احتمال چروکیدگی قطعه هنگامی که می خواهد شکل بگیرد، بشود.
درموقع شروع کورس پرس، سیلندرهای نیتروژنی استاندارد کاملاً منبسط بوده و باعث می شود که حلقه نگهدارندة ورق را کاملاً به طرف لغزنده های پرس به حلقة ورقگیر برخورد می کنند هر کدام از سیلند رهای نیتروژنی چندین تن مقاومت را در لحظة تماس بوجود می آورند. و با شروع حرکت این حلقه که بوسیلة تعدادی از این سیلندرهای نیتروژنی حمایت می شود می تواند باعث یک ضرفه و برخورد و یک شوک قابل توجه گردد که در طول زمان به پرس آسیب می رساند.
هنگامی که وسایل و قسمتهای لغزنده به ته کار می رسد و شروع به برگشت می کند، سیلندرهای نیتروِژنی به این حلقه(Binder Ring ) فشار وارد نموده تا سریعتر از قسمت های لغزنده به طرف بالا حرکت نماید که این عمل باعث ایجاد یک شوک برگشتی و یا واگشتی می شود که به همان اندازه می تواند در طول انتقال به قطعه آسیب وارد کند. یک استراتژی و پاس متداول برای انتقال قطعه این است که پرس آهسته تر عمل نماید تا زمان بیشتری برای انتقال و انتشار لرزش و ارتعاشات فراهم گردد.
محاسن و مزایای حلقة نگهدارندة کنترل ورق
باکنترل بهتر حلقة نگهدارنده ورق، شوک تکانه برخورد کاهش یافته، کنترل جریان مواد در طی فرم دهی بهبود یافته و کیفیت قطعه نیز بهبود پیدا می کند.
یکب رگشت نرم و آهسته حلقة نگهدارنده باعث کاهش و یا حذف واگشت(پس زنی شدید) گردیده، لذا از اعمال صدمه به قطعه و انتقال نامناسب قطعه جلوگیری می گردد. و نتیجتاً باعث: آسیب دیدگی کمتر پرس، کاهش زمان توقف کاری، تولید قطعات بهتر، عملیات و پروسه نرم تر انجام می شود.
همچنین محاسن کنترل بهتر ممکن است بطور قابل ملاحظه ای برای صنایعی که سعی در تغییر و آماده سازی مواد اولیه وارد به کارخانه که جهت انجام عملیات پرسکاری می باشند، بهتر باشد. صنعت خودرو یک مثال خوب در این ارتباط می تواند باشد.
استانداردهای CAFÉ و تغییر در نیازمندیهای ایمنی صنعتی را به سمت ساختن بدنه های سبک تر و قطعات و اجزاء سازه اتی و پیکربندی قوی تر از جنس فولادهای با استحکام بالا و با آلومینیوم، سوق می دهد.
برای فرم دهی، فولادهای با استحکام بالا(High-Strength Steet) ممکن است تناژ ورق گیر (Binder Ring) بیشتری مورد نیاز باشد و انجام آن که توسط سیلندرهای نیتروژنی انجام می گیرد بدین معناست که برخورد بیشتر و شوک برگشتی با تمام مسائل آن نیز همراه خواهد بود.
برای فرم دهی آلومینیوم کنترل بیشتر تناژ در طول کورس تولید باعث کیفیت پیوسته بالا و حجم خروجی و تولیدی بالا می گردد.
در اینجا، دیگر شوک نمی تواند یک مسئله بزرگ جلوه کند، ولی کیفیت قطعه می تواند از دست برود. به طور خلاصه، کنترل ناکافی حلقه ورق گیر(Binder Ring) استفاده گسترده از مواد سبک تر را در عملیات پرسکاری بلوکه می کند.
تحقیقات سازندگان اتومبیل و USCAR کارمندان فولاد بر روی روشهای متمرکز شده که توانایی فرم دهی فولاد و آلومینیوم، افزایش یابد.
تلاش و کوشش تیمی جهت بهبود و اصلاح کنترل حلقه نگهدارنده
با اجتماع و همکاری محققان در شرکت فورد، مهندسین در شرکت Metalforming Control شرکت Smedberg Machine شیکاگو یک سیستم جدید به نام (Force Modulator)FM تعدیل کننده فشار به وجود آوردند. مانند سیستم های نیتروژنی، پایه و اساس سیلندر این سیستم از حلقه نگهدارنده حمایت می کند و لیکن از یک سری سیلندرهای هیدرولیکی لوله ای تشکیل شده اند.
یک کنترل انحصاری در هر کدام از این سیلندرها به استفاده کننده اجازه می دهد تا تناژ را در هر نقطه از کورس یا در هر نقطه ای در ته کار یا هر جایی از کورس نگه داشته و کنترل نماید. سپس این حلقه خیلی به آرامی و آهستگی با اختیار خود کاربر به جای خودش برمی گردد. تعدیل کننده فشار(FM) از حجم مقدار کمی روغن استفاده می کند، چند گالن برای یک قالب خیلی بزرگ و فشار سیستم کمی نیز موردنیاز می باشد. به علاوه در اغلب موارد عملکرد دستگاه در دمای محیط و یا نزدیک به آن می باشد.
با یک وسیله و ابزار کنترلی، کاربر می تواند در هر کدام از سیلندرهای FM تناژ را تغییر دهد. به عنوان مثال می تواند یک سیلندر 5 تنی را طوری تنظیم کند که حدود 8 تن یا بیشتر فشار را تحمل کند و در زیر این حلقه نگهدارنده (Binder Ring) قرار گیرد.
برای فولاد استحکام بالا(HSS)، حلقه نگهدارنده ورق با تناژ بالا ممکن است موردنیاز باشد ولی تناژ کمتر اجازه می دهد که متریال راحت تر و آسان تر شکل قطعه را به خود بگیرد. در اینجا یک سیلندرFM( تعدیل کننده فشار) هم می تواند با یک سیلندر پایی و کوچکتر از یک سیلندر گازی 8 تن استاندارد راه اندازی شود. تنظیم قالب FM با استفاده از دستورالعمل قالب استاندارد نیتروژنی و این سیستم دیگر یا نیاز کمی به اپراتور دارد و یا اصلاً احتیاج به کنترل اپراتور در حین تولید ندارد.
FM( سیستم تعدیل کننده فشار) دارای توانایی و قدرت راه اندازی خیلی خوبی حتی در موارد با حجم بالا در کاربردهای مختلف می باشد.
افتخار و مباهات در خصوص اصلاح و پیشرفت سیستم هیدرولیک
خصوصیت اثرگذاری سیستم سیلندرهای FM(تعدیل کننده فشار) بر روی قالب شبیه سیستم های نیتروژنی می باشد. و هر یک از سیلندرها نیاز به یک پایه و مقر چندراهه و / یا تیوپ هایی جهت ورود و خروج سیال هیدرولیکی به سیلندرها بعد از هر کورس پرس می باشد.
شکل(1) به عنوان یک مدار هیدرولیکی استاندارد شامل یک پمپ کوچک، یک آکومولاتور، یک و یا دو لوله خنک کننده و یک منبع ذخیره روغن هیدرولیک می باشد.
با توجه به تاریخچه سیستم های هیدرولیکی در تولید و پرسکاری بدنه اتومبیل و پانل ها، پس چرا امروزه در عملیات پرسکاری از این روش( هیدرولیک) استفاده می شود؟
پیشرفت ها و بهینه سازی های انجام شده در زمینه فن آوری سیل ها(درزگیرها) ی هیدرولیکی پاسخ گوی این سؤال می باشد.