دسته بندی | فنی و مهندسی |
بازدید ها | 4 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 2788 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 45 |
گزارش کارآموزی در شرکت ایران خودرو در 45 صفحه ورد قابل ویرایش
( فهرست مطالب )
موضوع صفحه
تاریخچة شرکت ایران خودرو 1
شرحی بر فرآیند رنگ کاری 3
ساختار رنگ ، سلیر و PVC 4
مدول سیر کولاسیون 9
مدول PT و ED 19
مدول سیلر pvc , 21
مدول آستر 23
مدول رنگ رویه 24
شرح فنی ایستگاها 27
ماشینهای پاشش رنگ 28
اسپری کننده ها 32
طرح نظارت فرآیند 33
دستگاههای اندازه گیری 40
آشنایی با لـوگـان L90 ) ( 46
مشخصات فنی لوگان 48
تاریخچه شرکت ایران خودرو :
شرکت ایران خودرو (سهامی عام ) در 27 مرداد سال 1341 و با سرمایه اولیه صد میلیون ریال تاسیس شد و از مهر ماه سال 1342 فعالیت خود را با تولید اتوبوس آغاز کرد . شرکت در سال 1345 اجازه تاسیس کارخانه ساخت انواع اتومبیل سواری از نوع چهار سیلندر را دریافت نمود و پس از استقرار تجهیزات مربوطه آخرین مدل اتومیبل هیلمن ، با نام پیکان ، به عنوان اولین اتومبیل سواری ایران به تولید رسید . شرکت ایران خودرو به مرور زمان به تنوع و حجم تولیدات خود افزود به طوریکه درسال 1376 با تولید حدود صد ویازده هزار دستگاه انواع سواری و وانت رکوردسی ساله خود را شکست و علاوه بر آن موفق شد کمیت و کیفیت محصول خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد . سال 1380 نیز برای پنجمین سال متوالی با تولید 176741 دستگاه سواری در 24/10/80 موفق به بهبود رکورد تولید خود شد . و در سال 1384 آمار تولید سالانه محصولات ایران خودرو به 500000 دستگاه رسید .
ساختار گروه صنعتی ایران خودرو متشکل از قسمتهای زیر است ایران خودرو سواری ، ایران خودرو دیزل ، گسترش صنایع ایران خودرو ، ساپکو و تام .
یکی از اهداف پیش بینی شده در برنامه استراتژیک ایران خودرو ، تعمیق ساخت داخل قطعات خودرو های تولیدی است که با تشکیل شرکت ساپکو درسال 73 و فعالیتهای مدون . این مهم تحقق یافته است شرکت ساپکو از طریق انعقاد قراردادهای ساخت قطعه با صنایع کوچک داخلی ، نقش تامین کننده قطعات و مواد مورد نیز ایران خودرو را ایفا می کند .
شرکت تام (تجهیزات ، ابزار آلات و ماشین آلات ایران خودرو ) با سرمایه گذاری های سخت افزاری و نرم افزاری لازم درسال 1377 آغاز به کار نمود . ماموریت این شرکت عبارتست از طراحی ، تامین ( خرید یا ساخت ) نصب و راه اندازی خطوط تولید خودرو و قطعات آن این شرکت در اجرای ماموریت خود شبکه ایران خودرو توانمند از سازندگان تجهیزات و ماشین آلات را شناسایی نموده و از طریق تاسیس مرکزی برای مونتاژ انواع ربات ، ارتقا و تعمیق مکا نیزاسیون و ربا تیزاسیون خطوط تولیدی گروه صنعتی ایران خودرو را هدف گرفته است .
شرکت ایران خودرو با درک اهمیت و لزوم تفکیک تولید خودرو های سواری از خودروهای کار ، در سال 1377 از طریق خرید اکثریت سهام شرکت خاور و تغییر نام آن به شرکت ایران خودرو دیزل ، خطوط تولید اتوبوس و مینی بوس خود را به این شرکت منقل کرد و از طریق این تفکیک و سیاستهای عدم تمرکز متعاقب آن ، بر بهره وری تولید هر دو گروه محصول خود افزوده . تولیدات این شرکت از نظر فنی و زیست محیطی درسطح استانداردهای روز اروپاست و بازارهای صادراتی آن با رشدی پر شتاب در حال توسعه است .
شرکت ایساکو (تهیه و توزیع قطعات و لوازم یدکی ایران خودرو ) در سال 1356 با هدف خرید و فروش و همچنین تهیه ، توزیع ، صادرات و واردات انواع خودرو و قطعات یدکی تاسیس شد . این شرکت که از بزرگترین و گسترده ترین مجموعه های خدماتی در زمینه خدمات پس از فروش خودرو در کشور است فعالیتهای خود را بر اساس تامین نیاز مشتریان و ارتقا بهبود وضعیت نمایندگی مجاز شرکت ایران خودرو بنا نهاده است . کلیه فعالیتهای شرکت ایساکو را می توان به چهار بخش تقسیم کرد : ارائه کلیه خدمات تعیمراتی شامل سرویسهای اولیه و گارانتی ، تهیه کلیه قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز محصولات ایران خودرو ، توزیع قطعات یدکی به کلیه نمایندگی های مجاز ، صادرات قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز به کشوریهای که محصولات ایران خودرو به آنجا صادر گردیده است .
شرکت گسترش صنایع ایران خودرو در سال 1378 برای تامین نیاز گروه به زیر ساختهای ضروری فنی ، مالی ، مدیریتی و تکنولوژیکی تشکیل شد گروه صنعتی ایران خودرو با تاسیس این شرکت در صدد است تا با واگذاری سهام خود به قطعه سازهایی که استراتژیک نبوده و می توانند به فعالیت خود ادامه دهند ، سرمایه لازم برای سرمایه گذاری های جدید و تکمیلی خود را تامین نماید .
شرکت ایران خودرو برای سومین سال متوالی در بین صد شرکت برتر ایران از لحاظ فروش رتبه اول را به خود اختصاص داده است . درسال 2001 میلادی در میان بیست شرکت برتر خودرو ساز جهان در رده نوزدهم قرار گرفته است . که به طور متوسط 65 تا 70 درصد تولید خودرو در داخل کشور را به طور دائم به خود اختصاص داده است . همچنین در راستای نظام استاندارد ایزو 9000 ، موفق به دریافت گواهینامه ایزو 9001 از موسسه RWTUV آلمان و بسیاری گواهینامه ها در زمینه سلامت ، ایمنی و محیط زیست شامل ISO 14001 و OHSAS شده است .
شرحی بر فرآیند رنگ کاری :
شرکت ایران خودرو شامل هشت سالن تولیدی به قرار زیر است : سالن پرس ، سالن بدنه ، سالن رنگ ، سالن ریخته گری چدن و آلومینیم ، سالن موتور سازی ، سالن گیربکس ، سالن اکسل سازی و سالن تزئینات ، یکی از سالنهای بسیار مهم شرکت ایران خودرو ، سالن رنگ می باشد . در این سالن فرایندهای مختلفی صورت میگیرد تا بدنه به شکل صحیح و اصولی رنگ شود .
اولین فرایند آماده سازی سطح (Pre T reatment ) است که خود شامل چهار مرحله اصلی (چربیگیری ، فسقاته کردن ، تثبیت کردن و شستشو با آب بدون یون ) است . سپس مرحله رنگ آمیزی الکتریکی (Electro Deposition ) است که به طریق الکترو شیمیایی رنگ را روی بدنه می نشانند . فرایند بعدی سیلر کاری و زدن پی وی سی به بدنه است . مرحله بندی زدن رنگ استر و آخرین فرایند زدن رنگ بعدی رویه به بدنه است . پس از هر کدام از این فرایند ها . کنترلهایی روی کیفیت رنگ و نحوه انجام فرایند صورت می گیرد که در فصلهای بعدی به آنها خواهیم پرداخت .
به منطقه ایکه هر یک از این فرایندها انجام می شود و شامل تجهیزات و ایستگاههای کاری مربوطه است . مدول گفته می شود ، در ضمن تمام موادی که در این فرایندها مورد استفاده واقع می شوند . در حال سیرکوله شدن هستند . تا برخی خواص آنها نظیر ویسکوزیته ثابت بماند . فرایند سیرکولاسیون از مراحل بسیار مهم در سالن است که همواره در حال انجام می باشد . بنابراین مدولهای سالن رنگ عبارتند از : مدول سیرکولاسیون ، مدول PT , ED مدول سیلر و PVC ، مدول آستر ، مدول رویه و Touch UP ، که به تفصیل به هریک از آنها خواهیم پرداخت .
ساختار رنگ ، سیلر و PVC :
پوشش از مهمترین خواصی است که به کار برنده رنگ از آن انتظار دارد . وقتی که رنگ در سطحی اعمال می گردد لایه ای از رنگ که به فیلم رنگ معروف است بر روی سطح قرار می گیرد و پوشش ایجاد می شود که علاوه بر زیبایی می تواند سطح را از عوامل خورنده مصون نماید .
خوردگی که امروزه حجم بالایی از زیانهای صنعتی ما به واسطه آن حاصل می شود . با اعمال ساده یک لایه از فیلم رنگ بر طرف می گردد . محافظت از خوردگی از مهمترین خواص یک پوشش مناسب محسوب می شود .
از دیگر خواص مهم رنگ می توان زیبایی ، براقیت ، مقاومت آبی ، سختی ، چسبندگی ،مقاومت در برابر اسیدها و بازها ، مقاومت در برابر مواد شیمیایی ، مقاومت حرارتی و روکش را نام برد که با توجه به نوع کاربرد می توان این خواص را در رنگ ایجاد نمود .
پس از بررسی خواص رنگ لازم است که با اجزای رنگ آشنا شویم :
رزین (Resin ) :
پایه اصلی پوششهای آلی را رزین تشکیل می دهد . رزین ماده آلی است که اندازه مولکولی بزرگی دارد و به واسطه این خاصیت می تواند سطح را پوشش داده و آن را از محیط اطراف خود جدا نماید . رزین را بایست به صورت مایع بروی سطح اعمال نمایند . پس از اعمال رزین مایع (رزین + حلال ) بر روی سطح اندازه مولکولی آن در اثر عوامل فیزیکی (مانند پخت و ...... ) و عوامل شیمیایی (مانند تشکیل پیوندهای عرضی و .....) افزایش یافته و پوششی یکپارچه بر روی سطح ایجاد می شود . از دیگر وظایف رزین محافظت سطح ازخوردگی می باشد . رزینها با ایجاد یک فیلم رنگ یکپارچه مانع از نفوذ
عوامل خورنده از قبیل : آب ، هوا ، اکسیژن ، مواد شیمیایی و ..... به سطح شده و خوردگی را کاهش می دهند .
خاصیت چسبندگی رنگ را رزین تامین می کند . رزین با ایجاد انواع پیوندهای مکانیکی و قطبی و حتی شیمیایی قادر است چسبندگی ایده آلی ایجاد نماید .
حلال ها (Solvent ) :
حلالها مایعات فراری هستند که برای حل کردن رنگ پایه (رزین یا بایندر )به رنگ افزوده می شوند.حلال نه تنها رزین را در خود حل می کند بلکه باعث ایجاد ویسکوزیته دلخواه بر اساس نیاز ما می شود . پس از آنکه رنگ بر روی سطح اعمال شد .حلال آن تبخیر شده و باعث خشک شدن رزین در روی سطح می شود .
رنگدانه ها (Pigment ) :
رنگدانه ها مواد آلی و یا معدنی هستند که در طیف وسیعی از طول موجهای نور مرئی قابل رویت می باشند . لذا رنگدانه ها با وجود ساختار بلوری مانند خود ایجاد فامهای مختلفی در ساختار رنگ می کنند .
علاوه بر تامین زیبایی و براقیت رنگ ، رنگدانه ها پوشش را در برابر امواج ماوراء بنفش خورشید محافظت می نمایند .
افزودنی ها (Additives ) :
علاوه بر موادی که ذکر شده ممکن است برای ساخت ، تثبیت ، سهولت استفاده ، مرغوبیت و نمود بهتر رنگ موادی دیگر به فرمولاسیون رنگ اضافه نمایند . از مهمترین این مواد می توان خشک کننده ها ، مواد مرطوب کننده ، مواد همسطح کننده و مواد ضد خوردگی را نام برد .
رنگ = افزودنی ها + رنگدانه + حلال + رزین
برای اعمال رنگ فرمول بندی شده که در قوطی و یا بشکه های مخصوص ذخیره می گردد . بایست مجموعه عملیاتهایی را به روی آن انـجام داد تا رنگ آماده بهره برداری شود . که به این موضوع در مبحث سیرکولاسیون خواهیم پرداخت .
سیلر و PVC نوعی پلیمرند ولی پلیمرها غالباً به تنهایی مصرفی ندارند و جهت بهبود خواص و افزایش طول عمر پلیمر باید به آن مواد مختلفی افزوده شود . پایه سیلر و PVC پلیمری به نام پلی وینیل کلراید است که جزء ارزانترین و پر مصرف ترین پلیمر ها است . مواد دیگری نیز به آن افزوده می شود که مهمترین آنها عبارتند از :
پایدار کننده ها :
عواملی هستند که به پلیمرافزوده می شوند تا از تخریب فیزیکی و شیمیایی آن هنگام فرایند تولید و یا انبارداری جلوگیری شود ، پایدار کننده ها خود به چند دسته تقسیم می شوند :
الف ) پایدار کننده های حرارتی
ب ) پایدار کننده در مقابل تابشهایB . UV و. r
ج )پایدار کننده در مقابل عوامل شیمیایی مانند O2 ، O3 ، H2O ، اسیدها ، بازها و حلالها .
د ) پایدار کننده در برابر عوامل حیاتی مانند جوندگان ، قارچها ، باکتریها و .....
ه )پایدار کننده های مکانیکی در برابر انواع تنش های مکانیکی .
و ) ضد اکسنده ها
با توجه به اینکه اکثر پلیمر ها در معرض اکسیژن قرار می گیرند و توسط آن تخریب می شوند ، ضد اکسنده ها از اهمیت خاصی بر خوردار می شوند . ضد اکسنده ها بازدارنده های موثری هستندکه از اکسیداسیون با اکسیژن مولکولی جلوگیری می کنند و در واقع پلیمر را در برابر اکسید اسیون جوی محافظت می کنند . ضد اکسنده بر دو نوع هستند :
الف ) ضد اکسنده های ختم کننده زنجیره یا آنتی اکسیدانهای اولیه .
ب ) ضد اکسنده های ثانویه که باعث تخریب پر اکسید ها می شوند مانند : آمینها ، فسفیت ها و تیتواسترها .
عوامل ارتباط دهنده :
موادی هستندکه به صورت پلهای مولکولی ، چسبندگی بین سطوح غیر مشابه را افزایش می دهند . این اتصالات درجه حرارت و رطوبت بالا را تحمل می کنند و با عملکرد دو گانه خود می توانند در سطح هر دو جسم اتصال برقرار سازند . وجود یک ماده معدنی در رزین مثلاً پر کننده باعث می شود که بین این دوماده غیر مشابه فاصله بیفتد و از آنجایی که سطح ماده معدنی فعالتر از سطح رزین است لذا در محیط مرطوب ، آب در این فاصله قرار می گیرد. این عمل سبب جداشدن ماده معدنی از رزین می گردد .
عامل ارتباط دهنده باید از این خصوصیت برخودار باشد که بتواند هم با رزین و هم با سطح ماده معدنی واکنش دهد . عوامل ارتباط دهنده مهم عبارتند از :
1 - رنگ کننده ها ( پـیگمنت )
رنگ کننده ها خاصیت انتـقال رنگ را دارند و به منظور بهبود ظاهر پلیمر ، در برابر تخریب نوری و حتی شناسایی قطعات پلیمری به پلیمر افزوده می شوند .
رنگ کننده ها عموماً به دو دسته تقسیم می شوند :
الف )رنگها
ب ) رنگ دانه ها
رنگها و رنگ دانه ها از نظر انحلال در محیط از هم تفکیک می شوند . رنگ دانه ها در پلیمر محلول نیستند ولی می بایستی در آن به خوبی پخش شوند . رنگ دانه ها به دو دسته آلی و معدنی تقسیم می شوند .
رنگ دانه های معدنی در پلاستیک و حلال آن غیر محلولند و اکثراً رنگهای تیره تولید می کنند .
رنگ دانه های آلی درخشندگی خوب و شفافیت نوری داشته و در واحد حجم رنگ بیشتری تولید می کنند . ولی در برابر نور و حرارت مقاومت کمتری دارند . رنگها شفافیت نوری و درخشندگی بسیار بهتری نسبت به رنگ دانه های معدنی و حتی آلی دارند .
2 - مواد اشتعال کاه :
موادی هستند که به طریق شیمیایی و فیزیکی در سوختن مواد دخالت کرده و قابلیت احتراق مواد سوختنی را کاهش می دهند . با افزودن این مواد محصول پلیمری غیر قابل سوختن نمی شود بلکه از تبدیل یک آتش کوچک به یک آتش سوزی جبران ناپذیر جلوگیری می شود .
اولین بازدارندگان شعله ترکیبات آلی ، هالوژن ، و فسفر معرفی شده اند . ترکیبات معدنی که محتوی مقدار زیادی آب هیدراته هستند مانند Mg(OH)2 , AI(OH)3 نیز به کار می روند . کارایی هالوژنها و ترکیبات آلی در بازدارندگی شعله به شرح زیر می باشد :
I > Br > CI > F آلیـفا تیک > آلی سیکلیک > آروما تیک
ترکیبات یددار که بهترین هستند به علت پایداری حرارتی کم بکار نمی روند . ترکیبات فلوئور غیر قابل احتراق هستند ولی به دلیل پیوند محکم کربن – فلوئور این خاصیت را به سایر مولکولها منتـقل نمی کنند .
سایر افـزودنـیـها :
روان کننده ها از افزودنیهای دیگر به پلیمر هستند که جهت کم کردن چسبندگی پلیمر به دستگاه ها و لوله های فرآیند تولید به کار می روند .
نرم سازها برای کاهش چسبندگی مولکولهای پلیمربه یکدیگر استفاده می شوند و باعث باز شدن رنجیرهای پلیمری مختلف از هم می گردند . ساختار کلی سیلر و PVC از اجزای مشابهی تشکیل یافته است و تنها تفاوت این دو در میزان استفاده از هر کدام از اجزا می باشد . برای مثال چون PVC باید از سرنازل ها به بدنه پاشیده شود باید نرم ساز بیشتری داشته باشد . یا برای هر کدام از این محصولات از پیگمنت مختلفی استفاده می شود تا از لحاظ رنگ قـابـل تـشخـیص بـاشـند .
مدول سیر کولاسیون :
در صنایع اتومبیل برای اعمال رنگ بدنه ها ، می بایست رنگ را قبل از پاشش آماده نمایند.آماده سازی رنگ اتومبیل را واحد (Pre - MixRoom) PMR بر عهده دارد . در این واحد دستگاهها و لوازمی وجود دارد که علاوه بر آماده سازی رنگ ، رنگ را به درون خط شارژ کرده تا اپراتورها و یا روبات های پاشش بتوانند رنگ را بروی بدنه اعمال نمایند . در اینجا لازم است تا با اهداف و لزوم آماده سازی رنگ قبل از پاشش آشنا شویم :
همانطور که می دانید متداول ترین روش ذخیره سازی رنگ حمل آن از طریق بشکه های 205 لیتری می باشد . این بشکه های رنگ حاوی رنگ فرمول بندی شده می باشد . علاوه بر آن یک سری از خصوصیات فیزیکی رنگ مانند زمان خشک شدن ، ویسکوزیته ، گراف پخت رنگ و .... توسط شرکت سازنده همراه این محموله که عموماً به آنها بچ(Batch) اطلاق می شود، در یک کاتالوگ به خریدار ارائه می شود . شخص مصرف کننده با توجه به این کاتالوگ قادر است رنگ را برای پاشش ایده آل آماده نماید . رنگی که در بشکه و یا هر محموله دیگری است از نظر فیزیکی هنوز شرایط ایده ال پاشش را ندارد. یکی از این شرایط فیزیکی، ویسکوزیته مناسب می باشدکه بر اساس کاتالوگ شرکت سازنده و گراف ویسکوزیته تعیین می شود . قبل از آنکه به تشریح آماده سازی رنگ بپردازیم لازم است تا مختصری در مورد ویسکوزیته بحث نماییم :
گرانروی (ویسکوزیته ) :
مقدار مقاومت سیال در برابر نیروهای کششی و برشی سیال را در هنگام جاری شدن اصطلاحاً گرانروی یا ویسکوزیته می گویند . و آن را با واحد پوآز یا سانتی پوآز بیان می کنند .
ویسکوزیته مایعات به عواملی نظیر دما ، فشار ، و .... بستگی دارد . برای مثال هرچه دما بیشتر شود . ویسکوزیته کاهش می یابد و یا مقاومت سیال در برابر جاری شدن کمتر شده و سیال روانتر می گردد . در مورد رنگ نیز برای رسیدن به نقطه ایده ال پاشش می بایست ویسکوزیته رنگ تنظیم گردد که این کار بر اساس گراف ویسکوزیته رنگ انجام می شود . گراف ویسکوزیته رنگ نموداری است که ویسکوزیته رنگ را در دماهای مختلف نشان می دهد و معمولاً توسط شرکت سازنده رنگ ارائه می شود .
پس یکی از اهداف آماده سازی رنگ ایجاد ویسکوزیته دلخواه برای پاشش ایده ال رنگ می باشد و همچنین تنظیم دمای رنگ در هنگام پاشش از اهمیت فراوانی برخودار است . برای آماده سازی رنگ روشهای مختلفی وجود دارد اما آنچه برای ما اهمیت دارد آماده سازی رنگهای اتومبیل بر اساس نیازهای اپراتوری و روبوتیک پاشش می باشد که در اینجا به بررسی متداول ترین روش آماده سازی رنگ یعنی روش سیرکولاسیون (Circulation ) می پردازیم :
سیرکولاسیون رنگ :
سیرکولاسیون رنگ به مجموعه عملیاتی اطلاق می گردد که طی آن رنگ آماده پاشش شده و از طریق خطوط لوله به درون خط ، شارژ شده و مجدداً به تانک اولیه باز می گردد . به طور کلی رنگ یک مدار بسته را طی می نماید و دائماً در حرکت می باشد .
ازمزایای این روش آماده سازی ، یکنواخت شدن رنگ در اثر سیرکوله پیوسته ، پیوسته شدن خود سیستم پاشش ، تنظیم پارامترهای موثر بر کیفیت رنگ و کاهش خطرات آتش سوزی می باشد .
علاوه بر موارد فوق با توجه به اینکه در صنایع اتومبیل بایست حجم بالایی رنگ در هر شیفت کاری بر روی بدنه ها اعمال گردد روش آماده سازی به طریق سیرکولاسیون روش مناسبی می باشد .
با توجه به تعداد رنگی که درکابین های پاشش توسط اپراتور و یا روبات پاشیده می شود ، از واحد PMR به این کابین ها و برعکس آن خط لوله کشیده می شود . در واقع هر رنگی دو خط لوله نیاز دارد که یکی از آنها برای شارژ رنگ و دیگری برای برگشت رنگ می باشد. سیستمهای لوله کشی در سیرکولاسیون با یکدیگر متفاوت می باشد . در اینجا انواع شارژ رنگ در خط را بررسی می نماییم :
سیرکولاسیون نوع مدار بسته (Loop Dead End Type ) :
در این سیستم رنگ پس از آماده سازی و رسیدن به ویسکوزیته دلخواه و دمای مطلوب ، از طریق یک پمپ روغنی یا پنوما تیک به سیستم شارژ می شود و پس از طی کردن مسیر تغذیه (Supply Line ) دوباره به اتاق PMR باز می گردد . ورودی های هند گانها (Hand Gun ) از خط تغذیه تامین می شود .
در این روش سیرکوله رنگ ، بایست تعداد خروجی های منشعب شده از خط تغذیه را دقیقاً محاسبه نمود زیرا با بکارگیری هر یک از هند گانها در واقع از یک سیستم Loop خروجی گرفته و در نهایت افت در فشار کلی خط تغذیه ایجاد می شود .
برای اجتناب از این امر ، فشار حاصل از پمپ را طوری محاسبه می نمایند که مجموع افت فشارهای ناشی از بکارگیری هند گانها مقدار ناچیزی از فشار استاندار بکاهد . به همین خاطر است که فشار رفت رنگ (6-8 بار ) بیشتر از فشار برگشت (4-5 بار ) می باشد . لذا در این مقطع تنظیم فشار بسیار حائز اهمیت می باشد . سه نوع تنظیم فشار در این سیستم بایست اعمال شود :
الف) تنظیم فشار رفت رنگ در لوله خط تغذیه (Supply Line ) :
که از طریق گیج فشار سنج بعد از پمپ شارژ رنگ مشاهده شده و از طریق رگولاتور مربوطه تنظیم می شود .
ب ) تنظیم فشار برگشت رنگ در لوله خط برگشت (Reurn Line ) :
که از طریق گیج فشار سنج متصل به لوله برگشت رنگ در نزدیکی تانک سیرکولاسیون مشاهده شده واز طریق رگولاتور فشاربرگشت رنگ (Regulato (Back Pressure تنظیم می شود .
ج) تنظیم فشار رنگ درخروجی های لوله خط تغذیه ( هندگانها )
با توجه به اینکه ساختار هندگانهای پاشش طوری است که عملاً اندازه گیری فشار رنگ در آنها با وجود فشار هوا امکان پذیر نمی باشد ، به جای اندازه گیری فشار رنگ ، دبی رنگ را در هند گانها اندازه گیری می کنند .
دبی رنگ مقدار رنگی است که در زمانی مشخص از سطح مقطع خاص عبور نماید و واحد آن بر حسب لیتر بردقیقه و یا سی سی بردقیقه محاسبه می شود .
سیرکولاسیون نوع سه خطی (3rd Line System ) :
در این نوع سیرکولاسیون علاوه بر وجود خطوط Return , Supply Line یک خط سومی نیز وجود دارد که در واقع وظیفه سیرکوله رنگ از داخل هند گانها را بر عهده دارد . هندگانهای به کار رفته در این نوع سیرکولاسیون هند گانهای lnlet / Outlet می باشد .
در این سیستم سیرکولاسیون با توجه به اینکه هیچ توقف رنگی در هر یک از خروجی های خط تغذیه (هند گانها) نداریم و با توجه به اینکه در هر واحد خروجی یک مینی سیرکولاسیون (Mini Circulation )وجود دارد لذا از ته نشست رنگ در اتصالات و خمشهای Piping جلوگیری شده و به اصطلاح ازClogging رنگ جلوگیری می شود . پدیده Clogging اغلب در رنگهای متالیک دیده می شود زیرا این رنگها استعداد خوبی برای Coagulation و ته نشست دارند چون پیگمنت های آنها سنگین بوده و به راحتی تشکیل لخته می دهند .
شارژ از انواع یک طرفه (Dead End Type ) :
اگر در شرایطی بخوا هیم از سیستم سیرکولاسیون قابل حملی استفاده کنیم مثلاً در بعضی از کابینهای پاشش رنگ ، می توانیم از این سیستم بهره ببریم . در این نوع سیرکولاسیون ازیک تانک فشار یا Pressure Tank برای میکس کردن رنگ استفاده می شود . هنگامی که رنگ و رقیق کننده مناسب در این تانک به خوبی توسط یک هم زن پنوماتیک مخلوط شدند و به ویسکوزیته دلخواه رسیدند،درتانک فشار هوا ایجاد شده ورنگ با توجه به این فشار در درون لوله جاری و سپس وارد هندگان می شود و مورد استفاده قرار می گیرد .
معمولاً برگشت رنگ نیز از طریق سیستم هندگانهای InIet / Outiet که شرح داده شدند صورت می گیرد .
اکنون که با انواع سیستمهای سیرکوله رنگ آشنا شدیم اهمیت واحد PMR در کیفیت رنگ ما را بر آن وا میدارد تا شما را با سیستم PMR آشنا نموده و تجهزات آنرا یک به یک بررسی نماییم .
در واحد PMR با توجه به نیازی که در پاشش رنگ های متنوع در صنایع اتومبیل احساس می شود ،
انواع مختلفی از رنگها آماده پاشش می شود . از جمله این رنگها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
رنگهای متالیک (Metallic Paints ) با فام های مختلف که به پوششهای بیس کوت (Base Coats ) معروف هستند .
رنگهای سالید (Solid Paints ) با فامهای مختلف
رنگهای استری (Primer Paints ) با فامهای مختلف
روکشها مانند روکش کیلر(Clear coats ) و روکش میکا در رنگهای سه پوششه (Pearliesent ) .
پوششها وروکشهای مختلف دیگری نیز می تواند در واحد PMR آماده پاشش شود که ما مهمترین آنها را ذکر کردیم .
مهمترین وظیفه واحدPMR آماده سازی رنگ و تنظیم برخی از پارامترهای موثر در کیفیت رنگ می باشد . این پارامترها عبارتند از :
ویسکوزیته یا گرانروی رنگ .
فشار رفت رنگ .
فشار برگشت رنگ .
دمای رنگ .
حرکت ماشین جانبی :
حرکت عمودی در امتداد محور Z :
این حرکت مخصوص به کل ماشین است و در طی آن هم قاب ماشین و هم بازوی متحرک با هم حرکت می کنند و به سمت بالا یا پایین می روند . وقتی نوع بدنه توسط دستگاه PLC تشخیص داده شد ، ماشینهای جانبی با توجه به پارامترهایی که از قبل برای هر نوع بدنه تعریف شده است ارتفاع لازم را به دستگاه می دهند . به محض اینکه بدنه مقابل ماشینهای جانبی می رسد با توجه به اینکه بدنه در حال حرکت رو به جلو است ماشین ارتفاع مناسب برای رنگ کردن قسمتی از بدنه که وظیفه رنگ کردن آن را به عهده دارد ، می گیرد . و پس از پایان یافتن کار رنگ کردن آن قسمت ماشین پایین می آید و در ارتفاع اولیه قرار می گیرد حرکت ماشین توسط یک موتور کاهنده الکتریکی انجام می گیرد . تمام قسمتهای موتوری ماشین جانبی درون قاب ماشین جای دارد و به راحتی در دسترس قرار می گیرد .
حرکت افقی در امتداد محور y :
با توجه به اینکه عرض بدنه در قسمتهای مختلف متفاوت است و ممکن است در طی حرکت بدنه روی کانوایر کابین رنگ رویه ، فاصله ماشین جانبی یا بدنه تغییر کند ، ماشین یک حرکت افقی در امتداد عرض کابین انجام می دهد تا فاصله اش با بدنه ثابت بماند .
ثابت ماندن فاصله ماشین جانبی با بدنه الزامی است زیرا دستگاه تنها قادر است از فاصله مشخصی به بدنه رنگ بپاشد اگر فاصله از یک حد مشخص کمتر شود ، به خاطر ماسیل ایمنی خط متوقف می شود و هم اینکه شکل پاشش (Shaping ) تغییر می کند و اسپری کننده ها نمی توانند رنگ را به طور یکنواخت روی بدنه بپاشند . حال اگر فاصله بیشتر شود ، ضخامت لازمی که رنگ رویه باید داشته باشد تامین نمی گردد .
حرکت زاویه ای اسپری کننده حول محور A :
این حرکت به منظور رنگ کردن قسمتهای مختلف بدنه از زوایای مختلف صورت می گیرد. به این ترتیب که در یک ارتفاع مشخص ، تغییر زاویه اسپری کننده نسبت به بدنه این امکان را به وجود می آورد که قسمتهای بیشتری از نواحی جانبی بدنه ، به غیر از آن قسمتهایی که دقیقاً مقابل اسپری کننده قرار دارند ، بدون تغییر ارتفاع ماشین ، رنگ شوند .
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 6 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 62 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 73 |
گزارش کارآموزی در بخش اداری مالی مخابرات دکتر حسابی در 73 صفحه ورد قابل ویرایش
فصل اول
اداره مالی اداری
اداره مالی اداری ضمن ارائه خدمات به متقاضیان و مشترکین تلفنی بصورت قبول تقاضا و اشتراک تلفن و تشکیل پرو.نده و رسیدگی به امور قبوض مشترکین و محاسبه در آمد و هزینهها ، خدمات تدارکاتی و پرسنلی و حقوقی کلیه پرسنل و کارکنان مخابرات شهرستان را به عهدهدارد که اگر فعالیت و تدارکات و پشتیبانی به موقع این اداره نباشد شاید بتوان گفت به فعالیت بقیه واحدهای ادارات مختلف این مجموعه بینتیجه و یا متوقف میماند .
امور متقاضیان و امور مشترکین
با انتشار اگهی قبول تقاضای تلفن نسبت به ثبت نام متقاضیان تلفن و فروش فیش به آنان اقدام میشود این ثبت نام و فروش فیش بایستی در محدوده مرز خدمات تلفنی که در طرح ایجاد امکانات مخابراتی است بایستی صورت پذیرد پس از فراهم شدن امکانات فنی ، توسط واحد مذکور جهت کلی متقاضیان ردیف ودیعه تعیین و طی دعوتنامه ای از متقاضی نسبت به تکمیل پرونده اقدام میشود و جهت هر یک با رعایت حق تقدیم فرم سیمک شی صادر و به واحد مربوطه ارسال مینمایند . پس از عودت فرم مذکور از واحد زیربط به امور متقاضیان نصبت به صدور فرم دایری تلفن و ارسال آن به واحدهای مربوطه نسبت به بر قراری ارتباط مشترکین اقدام میشود و پرونده مربوطه نیز از امور متقاضیان به امور مشترکین جهت استقرار در فایل مربوطه و بایگانی میگردد .
پس از دایری هر تلفن کلیه تغییرها و درخواستهای مشترکین در واحد امور مشترکین صورت میپذیرد که اهم آن بشرح ذیل میباشد .
1-تغییر نام فیش بکلی ممنوع است مگر بصورت درجا به غیر فقط با تغییر مالک در صوتیکه خریدار ملک ، خریدار فیش مذکور باشد و یا اینکه متقاضی تلفن فوت نموده باشد واگذاری نوبت به احدی از ورّاث با اجازه سایر ورثه طبق گواهی مربوطه ملامانع است .
واحد آبونمان
پس از واگذاری امتیاز خط تلفن به مشترک ابتدا دائری تلفن به واحد آبونما ارسال میگردد تا این واحد مشخصات دائری از قبیل نام ، نام خانوادگی ،آدرس ، شماره کنتور ، تاریخ دائری را به مرکز کامپیوتر اعلام یا نسبت به صدور قبض تلفن و ارسال صورت حساب کارکرد اقدام شود . صورت حساب کارکرد تلفنها در هر دوره دو ماهه صادر و ارسال میگردد ، کنتر برداری قبوض در ابتدای هر سیکل دو ماهه انجام و به مرکز کامپیوتر ارسال میکردد تا با توجه به کنتر قبلی کارکرد تلفن مشخص گردد، پس از محاسبه کارکرد و صدور قبوض صورت حساب ، قبوض به واحد آبونمان ارسال میگردد تا پس از اصلاحات مقدماتی به اداره پست جهت توضیع ارسال گردد.
قبوض صورتحساب تلفن قبل از تعویض به اداره پست جهت توضیع تحویل پاسخگویان آبونمان داده میشود تا با توجه به اطلاعات موجود ، مشترکین مقرض به کارکرد و هزینة تلفن را نسبت به آن اگاه سازند و چنانچه اشکالی از قبیل اشتباه پانچیست در پانچ اطلاعات کنتور و غیره بود رفع و اصلاح نمایند .
پس از پرداخت مبالغ کارکرد تلفنها طی قبوض صادره توسط مشترکین به بانک ، هر روزه وصولیهای قبوض تحویل کارکنان حسابدار این واحد میگردد تا با حسابرسیهای خود و صدور سند مربوطه آن را آماده و جهت ثبت در مرکز کامپیوتر دسته بندی و ارسال نمایند . مشترکینی که در مهلت مقرر نسبت به پرداخت بدهیهای خود اقدام ننمایند توسط مرکز کامپیوتر لیستی تهیه و به واحد آبونمان جهت قطع تلفنهای بدهکار داده میشود که این واحد پس از بررسی تلفنها به مرکز مربوطه جهت اجرا ارسال میدارد و پس از مراجعه مشترکین بدهکار جهت پرداخت بدهیها پس از وصول بدهی نسبت به وصل مجدد تلفنهای مذکور اقدام مینمایند .
چنانچه مشترکی بخواهد تلفن خود را از محلی به محل دیگر انتقال دهد چون آدرس تلفن مذکور میبایستی تغییر نماید از طریق امور مشترکین فرم تغییر مکان صادر و پس از اقدامات لازم اصلاحیه آدرس به این واحد ارسال میگردد تا این واحد مقدمات کار و تغییر آدرس در قبوض را برای انجام به مرکز کامپیوتر انجام دهد.
چنانچه مشترکی نسبت به کارکرد تلفن خود اعراض داشته باشد فرم مخصوصی برای تلفن مذکور تهیه و به مرکز تلفن مربوطه ارسال میگردد تا نسبت به کنترل کنتور تلفن مذکور اقدام نمایند و نتیجه سالم و یا معیوب بودن کنتر مشخص و به واحد آبونمان ارسال تا نتیجه به مشترک معترض اعلام شود .
با توجه به استفاده از تکنولوژی و تعدیل نیروی انسانی در این واحد نکاتی چند ضروری بنظر میرسد چون روزبروز کامپیوتر در زندگی انسانها تاثیر بسزائی را به جا میگذارد و مردم با تکیه بر سرعت و افزایش حجم کارها و تعدد وظایف خود بیشتر به این ماشین روی میآورند لذا باعث گردیده که امروزه ادارات ، شرکتها و مؤسسات دولتی به جای نیروی کار انسانی رو به کامپیوتر نموده تا جائیکه امکان دارد از آن برای انجام فعالیتهای خود کمال استفاده را بنمایند این قائده برای شرکت مخابرات نیز مستثناء نبوده و باعث تعدیل نیروی انسانی در این شرکت هم گردیده که دارای فوائد و مضراتی بوده که مختصرا توضیح داده میشود .
فوائد و مضرات استفاده از کامپیوتر در آبونمان :
از فوائد این طرح افزایش سرعت کار و کارائی فعالیتها و سرعت گردش کار ،ارائه سریع لیستهای مورد نیاز ، ارائه آمارهای لازم و ضروری جهت مدیران به منظور دستیابی به اهداف شرکت و همچنین استفاده از کامپیوتر باعث گردیده تا کارکنان با این تکنیک نوین آشنا و ایجاد تخصص جدیدی در بین کارکنان با دادن آموزشهای لازم گردد .
از جهاتی سیستمهای کامپیوتری باعث کاهش هزینههای پرسنلی به خاطر تعدیل نیروی انسانی بوده در حالیکه در کوتاه مدت شرکت متحمل هزینههای سنگینی جهت خرید کامپوترهای مورد نیاز و آموزش پرسنل گردیده است ولی دراز مدت مقرون بصرفه میباشد . ولی از طرفی با بکار گیری سیستمهای کامپیوتری انجام بسیاری از کاهایی که تا قبل از بکار گیری توسط نیروی انسانی مذکور به بیکاری جامعه افزوده شده و عدة بسیاری برای امرار معاش خود با مشکل مواجه میگردند که جذب اینگونه افراد مستلزم ایجاد مشاغل جدیدی و سرمایه گذاری زیادی در کل کشور میگردد که این امر اجتناب نا پذیر است و تا حصول نتیجه بایستی سیاستی اعمال گردد که این مشکل به نحوی که کمترین صدمه را داشته باشد حل گردد .
یکی دیگر از مضرات آن این است که چنانچه اشکالی در ارسال اطلاعات به مرکز اطلاعات پیش آید میبایست تا دوره بعد ( دوره دو ماهه هر سیکل ) صبر نمود تا بتوان اشکال را بر طرف نمود در صورتیکه در سیستم دستی قبل از کامپیوتری شدن این کار به راحتی در همان روز انجام میگرفت و راحتتر اشکالات بر طرف گردید .
چون نرخهای آمونمان تلفنهای خود کار ، در آمد حق الفاظه ، در آمد خارج از مرز تلفن ، در آمد عوارض شهرداری ، در آمد اجاره خط ، در سه دوره مورد مطالعه در سالهای 68و70و72 تغییری نکرده است فقط به کل تغییرات در آمد هر یک اشاره میشود .
چارت سازمانی
مخابرات دکتر حسابی یکی از ادارات تابعه کل مخابرات استان تهران است که بصورت معاونت اداره کل مخابرات استان تهران – شهرستان کرج ،اداره میگردد که سه اداره مالی اداری ، اداره نگهداری بهرهبرداری ارتباطات شهری ، اداره نگهداری بهرهبرداری ارتباطات راه دور و مراکز واحدهای مخابرات تابعه را تحت نظارت و سرپرستی خود دارد . ( شکل 5 )
1-ساختار تشکیلاتی اداره شامل سه قسمت به شرح زیر میباشد ( شکل 6 ) .
الف:بخش حسابداری و آبونمان که کلیه عملیات مالی و کنترل دریافتها و پرداختها را به عهدهدارد .
ب:بخش خدمات عمومیکه کلیه عملیاتی اداری و دفتری و خدماتی ، تدارکاتی را به عهدهدارد .
که شرح مفصل فعالیت بندهای الف و پ در فصل «4» ارائه خواهد شد .
2-ساختار تشکیلاتی اداره نگهداری بهرهبرداری ارتبطات شهری به شرح زیر میباشد ( شکل 7 )
الف:مراکز تلفن شهری که وظیفه نگهداری و بهرهبرداری سوئیچ شهری و تأمین ارتباط مشترکین را به عهدهدارد .
ب:اطلاعات تلفن 118 که وظیفه دادن اطلاعات در خصوص شماره مشترکین اعم از خصوصی و دولتی به درخواست کنندگان را به عهدهدارد .
ج:نگهداری و پشتیبانی فنی نیرو که وظیفه نگهداری و تأمین نیرو مورد نیاز مراکز فنی ، سیستمهای مخابرتی را به عهدهدارد .
ح:پشتیبانی فنی شبکه کابل و هوایی وظیفه پشتیبانی و تهیه و تدارکات لوازم مورد نیاز شبکههای کابل و هوایی مراکز تلفنی را به عهدهدارد .
خ:واگذاری خطوط که وظیفه بررسی و واگذاری خطوط تبفنی را جهت برقراری تلفن متقاضیان و مشترکین به عهدهدارد .
د:پشتیبانی فنی مراکز الکترونیک که وظیفه پشتیبانی و تهیة لوازم و قطعات مورد نیاز مراکز را به عهدهدارد .
ذ:کنترل و نظارت بر تلفنهای همگانی .
3-ساختار تشکیلاتی اداره نگهداری و بهرهبرداری ارتباطات بین شهری به شرح زیر میباشد . ( شکل 8 )
الف:مرکز نگهداری سوئیچ راه دور که وظیفه تأمین و برقراری ارتباط بین شهری و بینالملل مشترکین تلفن خودکار را به عهدهدارد .
ب:تلفن راه دور که وظیفة تأمین و برقراری ارتباط بین شهری و بینالملل متقاضیان فاقد تلفن در شهرها و روستاها را به عهدهدارد .
پ:واحد تلگراف که وظیفه مخابره و ارسال تلگراف متقاضیان را به اقصی نقاط دنیا به عهدهدارد .
ح:واحد خطوط راه دور که وظیفه که وظیفه نگهداری خطوط بین شهری را به عهدهدارد .
خ:کنترل و نظارت بر واحدهای مخابراتی که وظیفة کنترل و نظارت و تأمین ارتباط واحدهای مخابراتی در محدوده حوزة مربوطه را به عهدهدارد .
که شرح مفصل فعالیت بندیهای الف ، ب و خ در فصل «6» ارائه خواهد شد .
از آنجائیکه تعیین چارت سازمانی هر اداره ای توسط امور تشکیلات و بهبود روشهای شرکت مخابرات ایران در تهران بر اساس اگوهایی که در اختیار دارند صورت میگیرد نمیتواند در برگیرنده همه نیازهای سازمانی باشد .
به عنوان مثال : تعداد نفراتی که جهت واحد نگهداری و نوسازی خطوط در نظر گرفته میشود بر اساس میزان کیلومتر خطوطی است که بایستی نگهداری و نوسازی شود . در صورتیکه جهت تعیین تعداد نفرات با باکس سازمانی واحد مذکور در هر شهرستانی بایستی با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی و مسیرهای خطوطی که بایستی نگهداری شوند تعیین گردد .
قوانین عمومیمدیریت
همة مدیران در هر سطحی از سازمان باید تعریف کاملی از مسئولیتهای خد داشته و بطور سیستماتیک مسئول و پاسخگوئی عملکرد خود بحساب آیند . اطلاعات آماری تهیه شده توسط سیستم اطلاعاتی مدیریت در هر جا که ممکن باشد باید برای تعیین اهداف کمیمتغیرهای کلیدی مورد استفاده مدیران تا زیر اولین ردة سطح سوپروایزری قرار میگیرد . باید رسماً از مدیران خواسته شود که در آخر هر سال پاسخگوئی عملکرد خود در قبال این اهداف باشند . در صورت وجود کمبودهایی نسبت به این اهداف ، مدیر مربوطه باید وادار شود که دلایل را تجزیه و تحلیل کرده و با کمک و پشتیبانی متخصصین ادارات مرکزی این کمبودها را بر طرف سازد . برای خرابیهای دائمیباید فکری شود و برای کمبودها و نقایص دائمی باید تنبیههایی در نظر گرفته شود هم چنانکه برای عملکردهای بالاتر از حد تعیین شده میباید پاداشهایی منظور گردد .
به عنوان یک مثال واقعی ، تأسیسات خارج از مراکز ( یعنی کابلها ، خطوط هوایی و غیره که مراکز را به مشترکین متصل میسازند ) در بسیاری از شهرها ، قدیمیو یا معیوب میباشند . از هر مدیری که مسئول نگهداری و تعمیر چنین تأسیساتی میباشد باید خواسته شود که در پایان هر سال در خصوص فرکانسی که در ناحیه مربوط به وی ، خرابی خطوط را باعی شده و سرعت عملی که موجب برگرداندن سرویس به حالت اولیه گردیده گزارش دهد . متخصصان اداره مرکزی باید روشهائی را برای شناسائی علل زیر ابداع ن مایند : نصب و اتصال اولیة کابلها بصورت بد و نامطلوب ، خرابی ناشی از عمر تأسیسات ، خرابیهای فیزیکی ناشی از کارهای ساختمانی مقاطعه کاران و غیره .
شبکه کابل و هوایی
برای اتصال مشترکین تلفنی با مراکز سوئیچ از شبکه کابل و هوایی استفاده میشود شبکه کابل که قسمت اعظم هزینههای مخابرات را تشکیل میدهد در سطح شهرها تمام کوچهها و خیابانها را به مراکز تلفن متصل مینماید که اصطلاحاً از دو قسمت کابلهای مرکزی و آبونه تشکیل میگردد کابلهای مرکزی معمولاً کارفرما که با توجه به ظرفیت انها و نیاز هر محله نصب میگردد را به مراکز متصل مینمایند و معمولاً بصورت کانالی کشیده میشود و کابلهای آبونه کابلهایی هستند که صندوقهای کافو هر محله را به انشعابات مختلف تقسیم مینمایند یعنی به صورت پستهای ده ززوجی بر روی دیوار کوی و برزن نصب میگردد که معمولاً اینگونه کابلها بصورت خاکی کشیده میی شود و ارتباط مشترکین تلفنی از طریق همین پستها بوسیله سیمها و کابلهای کم زوج هوایی به داخل منازل و مکانهای مورد نظر مشترکین کشیده میشود .
شرکت مخابرات قبل از کابل کشی در سطح خیابانها و کوچههای هر شهر از شهرداریها و سازمانهای زیربط جهت تایین حریم و امکانات موجود در زیر زمین استعلام مینماید که هم کابلکشی بصورت استاندارد کشیده شود و به آسانی در حریم اجرای طرحها و تأسیسات دیگر قرار نگیرد و هم از امکانات موجود سازمانهای دیگر در زیر زمین و مسیر کابلکش متصل گردد تا در هنگام اجرای طرح به آنها صدمه وارد نگردد ولی متاستفانه طرحهای اجرایی شهرداریها و … در کوتاه مدت تغییر مینماید و
مدام دستخوش تغییرات است و از ثبات نسبی نیز برخوردار نمیبادش و پس از کابلکشی طرحهای مختلف ، تعویض کوچهها و خیابانها انجام میشود و امکانات موجود در زیر زمین از دسترس خارج میشود و در صورت وجود خرابی جهت رفع آن با مشکلات عدیده ای مواجه میگردد که این امر موجب وارد شدن خساراتی سنگین به شبکه کابل و تأسیسات مخابرات میگردد و یا بر اثر تغییرات قسمتی از آنها از رده خارج و یا بصورت مقطعی تغییر و یا تفویض میگردد که از حالت استاندارد خارج گشته و موجب تقلیل عمر شبکه میشود و مانند لباسیکه وصله دار شده است هیچگاه بهای اولیه و کیفیت مطلوب خود را نخواهد داشت لذا مخابرات بایستی علاوه بر هزینه سنگین احداث شبکه مخابراتی ، امکانات وسیعتری را برای نگهداری از آن بسیج نماید .
ضمناً جهت برآورد اینگونه خسارتها به عنوان نمونه به لحاظ اینکه مشخص نمیباشد که در کابلی که وسط خیابان قرار گرفته چند بار ممکن است خرابی حادث شود و یا اینکه زمان بروز خرابی چه موقع میباشد نمیتوان برآورد دقیقی و یا درستی از برآورد خسارتها داشت و یا اینکه اگر حدسی هم در مورد تخمین میزان خسارتها زده شود قابل اعتماد نمیباشد و یاا اینکه برآورد هزینه تعویض کل کابل که از دسترس خارج شده است را در نظر بگیریم این برآورد نیز قابل اعتماد نمیباشد چراکه کابلهای فوق پس از بروز اولین خرابی به کلی تعویض میگردند و سعی در رفع خرابی و استفادة حداکثر از امکانات موجود میباشد مگر اینکه هزینهرفع خرابی بیش از هزینه تعویض کابل گردد که این نیز قابل پیش بینی نمیباشد .
لذا باید ترتیبی اتخاذ گردد که توسعه تلفن متناسب با نیازها و هماهنگ و همرا با سایر خدمات و اطلاع از وضعیت مسیرها و تغییرات و عقب نشینی و حتی المقدور طرحهای درازمدت در شبکه کابل اجراء گردد و از انجام کارهای دوباره و چند باره که باعث افزایش کمیت و کاهش کیفیت میگردد و جلوگیری بعمل آید .
در اغلب مراکز تلفن شهری منجمله مرکز تلفن کرج از کابلهای قدیمیکه از بدو تأسیس مرکز کشیده شده کماکان استفاده میشود و عملیات بازسازی و نوسازی روی آن انجام نگرفته به عنوان مثال کابلهائیکه حدوداً بیست و پنج سال پیش از نوع سربی و کاغذی کشیده شده و اکنون از رده خارج شده استفاده میشود و هیچگونه پیش بینی جهت تعویض و جایگزین آنها بعمل نیامده و اگر اینگونه کابلها به هر دلیلی دارای نقص و خرابی گردد امکان نگهداری از آنها ممکن مخواهد بود و چون در جوار آنها توسعة شبکة کابل صورت نگرفته زمان بسیار زیادی طول خواهد کشید تا مجدداً رفع عیب و راه اندازی گردد در این صورت خسارت زیادی متوجه شرکت مخابرات و ایجاد نارضایتی در مشترکین تلفنی ایجاد خواهد شد لذا ایجاب مینماید که خیلی سریعتر نسبت به تأمین متریال مورد نیاز و تعویض تدریجی آنها اقدام گردد . یک رشته کابل باستی از نظر پیوستگی خطها کاملاً سالم باشد یعنی پارگی نداشته باشد . مقاومت عایقی کابل برای یک کیلومتر باید حدود 5000 مگا اهم باشد که هر چه فاصله زیادتر شود مقدار مقاومت کم میشود . مقاومت رفع و برگشت خط باید طبق استاندارد برای سیم 04 در هر کیلومتر 284 اهم و برای سیم 06 در هر کیلومتر 128 اهم درهر کیلومتر 56 اهم باشد . و تضعیف فرکانس برای سیم 04 در هر کیلومتر 84/1 دسی بل و برای سیم 06 در هر کیلومتر 20/1 دسی بل و برای سیم 09 در هر کیلومتر 86/0 دسی بل باشد . در ضمن باید تعادل بین مقاومت خط وجود داشته باشد یعنی اگر مقاومت رفت و برگشت یک زوج سیم 284 اهم است مقاومت یک رشتة آن باید 142 یا حدود دو درصد اختلاف داشته باشد .
پیوستگی شیلد کابل بایستی برقرار باشد یعنی نوار آلومینیوم روپوش کابل در سرتاسر کابل بهم متصل باشد .
بطور کلی در هر کابل تا دو درصد خرابی قابل قبولی است چنانچه خرابی اعم از اتصال و یا پارگی بیشتر از 2% باشد آن کابل معیوب محسوب میگردد و بایستی نسبت به رفع خرابی آن اقدام نمود .
لذا با توجه به حجم زیاد کابلهای سطح شهرستان کرج و در نتیجه حجم گستردة اطلاعات خرابیها اطلاعات مربوط به خرابی یکی از کافوهای مرکز تلفن کرج به عنوان نمونه ارائه میگردد .
توسعه شبکه کابل هیچ گاه با نیاز واقعی شهرها همراه نبوده و اقلب طراحی شبکه با نقطه گذاری محلهای وجود تقاضا و به نسبت آن همراه بوده است که در سالهای اخیر این مشکل صد چندان گردیده است به عنوان مثال چون احداث ساختمانهای مراکز تلفنی از محل خودیاری مردمیبوده است شرکت مخابرات به اعضای مخابرات هیئت امناءها که مسئولیت احداث ساختمانهای مذکور را به عهده گرفته اند اجازة قبول تعداد معدودی و دیعه و فروش فیش را داده اند تا از محل اخذ خودیاری از متقاضیان نسبت به ساخت مرکز تلفن اقدام نمایند . و بدون در نظر گرفتن اینکه مرکز ساخته شده دارای ظرفیت اسمیمیباشد نسبت به فیش فروخته شدة شبکة کابل آن طراحی و اجرا میشود که با صرف امکانات و پرداخت هزینه اسفالت به شهرداری و هزینه حفاری و خاکبرداری و خاکریزی و ضرر و زیان به شهروندان در اندک مدتی امکان واگذاری ظرفیت رسمیمرکز برروی شبکة کابل وجود نخواهد داشت و مجدداً نیاز است که همة کارها تکرار گردد که اینبار علاوه بر عملیات و هزینههای مذکور موجب فرسایش شبکة کابل قبلی نیز میگردد و به لحاظ آسیبهایی که میبیند از حالت استاندارد خارج گشته و کیفیت مطلوب خود را از دست میدهد .
لذا باید سعی شود که توسعه شبکه همگام با بافت و نیاز شهرها باشد و با توجه به ظرفیت اسمیمرکز و با فروش فیش تلفن توسعه شبکه کابل به طور کامل انجام شود تا هم از حفاریهای بی مورد جلوگیری به عمل آید و در هزینهها صرفه جویی گردد و در نتیجه به تأسیسات موجود کلیة سازمانها در زیر زمین آسیب وارد نگردد و موجب آسایش و رضایت شهروندان فراهم گردد . باید ترتیبی اتخاذ گردد تا فروش فیش با نیازها هماهنگی داشته باشد و با وضع قوانین و دستورالعملها از جابجایی تلفنهایی که ممکن است موجب به هدر رفتن امکانات گردد ممانعت به عمل و حتی الامکان تلفنها بعد از دائری برای مدتی در محل اولیه وصل باشد و یا اگر نیاز به تغییر مکان و جابجایی باشد به گونه ای باشد که موجب آن نشود تا در محلهایی که هزینههای زیادی جهت توسعه شبکة کابل آن بکار رفته به کلی از ارتباط خالی شود چرا که کابلی که فاقد بار باشد و فعال نباشد قابل نگهدارزی نمیباشد و بعد از مدتی فرسوده و از بین میرود به عنوان مثال در شهر کرج منماطقی وجود دارد که از زمان طراحی فیش زیادی در آن مناطق فروخته شده و بعد از وصل تلفنها به لحاظ عدم تمکن مالی مردم کلیة تلفنهای آن خرید و فروش و تغییر مکان یافته و کابل آن منطقه به طور کامل تخلیه گردیده است . در اینگونه محلها در صورت انجام عملیات ساختمانی ، برق زدگی ، حفاریهای سازمانهای مختلف و … امکان وارد شدن خسارت به شبکة کابل وجود دارد و چون روی کابل ، تلفن کارکن وجود ندارد خرابی مذکور مشخص نمیگردد و بعد از مدتی آب به داخل کابل نفوذ کرده و موجب اکسیده شدن و از بین رفتن کابل میگردد و ضمن از دست دادنه کیفیت از عمر مفید آن نیز کاسته خواهد شد .
دسته بندی | فنی و مهندسی |
بازدید ها | 1 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 128 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 76 |
گزارش کارآموزی پورت USB و تراشه های کاربردی در 75 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه................................................................................................................................1
سرآغاز..............................................................................................................................2
کاربرد راحت.....................................................................................................................4
- یک رابط برای همه دستگاهها .........................................................................4
- پیکربندی خودکار.............................................................................................4
- به دور از تنظیمات کاربر...................................................................................4
- آزاد کردن منابع سخت افزاری برای وسایل جانبی ........................................4
- سادگی کابل......................................................................................................5
- Hot pluggable..............................................................................................5
- عدم احتیاج به منبع تغذیه..............................................................................5
سرعت..............................................................................................................................6
قابلیت اطمینان................................................................................................................7
قیمت پایین......................................................................................................................7
صرفهجویی در مصرف انرژی...........................................................................................7
قابلیت انعطاف..................................................................................................................8
پشتیبانی توسط سیستم عامل........................................................................................9
پشتیبانی وسیله جانبی..................................................................................................10
مجمع ابزار آلات USB...................................................................................................11
الف
این پورت کامل نیست....................................................................................................12
- از دید کاربران.................................................................................................12
- پشتیبانی نشدن توسط سخت افزارهای قدیمی............................................12
- محدودیت سرعت...........................................................................................13
- محدودیت فاصله.............................................................................................14
- ارتباطات نظیر به نظیر....................................................................................14
- تولیدات شکلدار............................................................................................14
- از دید ارتقاء دهندگان....................................................................................15
- پیچیدگی پروتکل...........................................................................................15
- پشتیبانی در سیستم عامل............................................................................15
- گیرهای سخت افزاری.....................................................................................16
- مبالغ................................................................................................................16
USB در برابر IEEE _ 1394.....................................................................................17
حداقل نیازهای کامپیوتر................................................................................................17
- کنترل کننده میزبان.......................................................................................18
- سیستم عامل..................................................................................................18
- اجزا..................................................................................................................18
- اجزای یک اتصال............................................................................................19
- تجهیزات لازم برای ارتقاء...............................................................................20
- انتخاب تراشه..................................................................................................21
اجزای یک کنترلر USB....................................................................................21
- پورت USB ....................................................................................................22
ب
- بافرهای داده USB ........................................................................................22
- CPU..............................................................................................................23
- حافظه برنامه...................................................................................................24
- حافظه داده ....................................................................................................26
- رجیسترها.......................................................................................................26
- I/O های دیگر................................................................................................26
- ویژگیهای دیگر..............................................................................................27
ساده سازی پروسه ارتقاء..............................................................................................27
- انتخاب معماری...............................................................................................27
- تراشههایی که از ابتدا برای USB طراحی شدهاند......................................28
- تراشههایی بر اساس خانوادههای آشنا.........................................................28
- تراشههایی که به میکرو کنترلرهای خارجی متصل میگردند......................29
- مرجع خصوصیات تراشه................................................................................30
- برنامه تراشه نمونه..........................................................................................30
- انتخاب راه انداز..............................................................................................30
- ابزارهای اشکالزدایی.....................................................................................31
- بردهای ارتقا از فروشندگان تراشه................................................................31
- بردهای از منابع دیگر.....................................................................................32
- نیازمندیهای پروژه.........................................................................................33
نگاهی به بعضی از تراشهها...........................................................................................35
- EnCore محصول شرکت سیپرس...............................................................35
- معماری CPU................................................................................................35
پ
- کنترلر USB..................................................................................................36
- EZ _ USB شرکت سیپرس........................................................................37
- معماری CPU................................................................................................37
- کنترلر USB..................................................................................................38
PCI 16C7X5 شرکت میکروچیپ ............................................................................42
- معماری............................................................................................................42
- کنترلر USB...................................................................................................42
NET 2888 شرکت نت چیپ
- کنترلر USB
USB 9603 شرکت National Semiconductor.....................................................44
- کنترلر USB...................................................................................................46
PDIUSBD 11/1 محصول فیلیپس...........................................................................46
- معماری...........................................................................................................46
- کنترلرهای USB...........................................................................................47
Strong ARM اینتل...................................................................................................47
- کلاسهای دستگاهها.......................................................................................48
- استفاده از کلاسها..........................................................................................48
- اجزای یک مربع خصوصیات کلاس................................................................49
- کلاسهای تعریف شده.....................................................................................50
- مطابقت یک دستگاه با یک کلاس ................................................................52
- وسایل جانبی استاندارد.................................................................................52
- صفحه کلید ، ماوس و دسته بازی .................................................................52
ت
- دستگاههای انبارش تودهای..........................................................................53
- چاپگرها.........................................................................................................55
- دوربینها و اسکنرها .......................................................................................55
- برنامههای صوتی............................................................................................56
- مودمها...........................................................................................................57
- کاربردهای غیر استاندارد..............................................................................57
- دستگاههایی که دادهها را با یک سرعت کم منتقل میکنند......................58
- به روز رسانی دستگاههای RS _ 232..........................................................59
- دستگاههای مراکز فروش...............................................................................60
- جایگزینی دستگاههای با پورت موازی غیر استاندارد..................................61
- ارتباطهای کامپیوتر به کامپیوتر....................................................................63
ث
- پیوندهای بیسیم...........................................................................................63
پیشگفتار
در مدتی که به عنوان کار آموز در این شرکت فعالیت داشتم کارهای مختلفی انجام میشد که از آن جمله میتوان به نصب شبکه و سخت افزار کامپیوتر و همچنین به صورت محدود طراحی وساخت پاره ای از پروژه های الکترونیکی اشاره کرد.
اینجانب از طرف مسئول کار آموزی در قسمت سخت افزار مشغول به کار شدم. در این قسمت کارهای مختلفی انجام میشد مانند اسمبل کردن قطعات کامپیوترو تعمیرات قطعات مختلف آن و... .
هر مهندس الکترونیک باید به حد کافی با سخت افزار کامپیوتروارتباط اجزای مختلف آن با یکدیگر آشنا باشد.
ارتباط کامپیوتر با خارج از آن به خصوص با مدارات مختلف الکترونیکی یکی از مسائلی است که به شدت مورد توجه مهندسان الکترونیک و طراحان می باشد.
ارتباط کامپیوتر با دنیای خارج از طریق پورتهای آن می باشد. پورت سریال پورت موازی پورت USB و... . یکی از پورتهایی که به شدت مورد توجه قرار گرفته پورت USB می باشد من نیز از این فرصت استفاده کرده و به بررسی این پورت پرداختم گسترش این پورت به گونه ای است که حتی پرینترهای جدید و قطعات جانبی دیگر مانند ماوس و اسکنر و ... به گونه ای طراحی شده اند که به این پورت وصل می شوند در ادامه به بررسی این پورت و آی سی های جانبی آن پرداخته می شود
ü مقدمه
USB یک مدار واسطه سریع و قابل انعطاف برای اتصال دستگاهها به کامپیوتر است. همة کامپیوترهای امروزی حداقل یک جفت پورت USB داند. این پورت قابل استفاده توسط تمام ابزارهای جانبی استاندارد از جمله صفحه کلید، ماوس، دیسکگردانها و حتی دستگاههای تخصصیتر، میباشد. USB از ابتدا به منظور ایجاد رابطی راحت و آسان طراحی گردیده است که در آن کاربر نیاز به پیکربندیهای سختافزاری و نرمافزاری ندارد.
به طور خلاصه، USB با مدارهای واسط قبلی بسیار متفاوت است. یک دستگاه USB قادر است که چهار نوع پاسخ دهد که به وسیلة آنها کامپیوتر، دستگاه را شناخته و آماده تبادل داده با آن میشود. همة دستگاهها باید بر روی کامپیوتر دارای راهاندازی باشند که به عنوان پلی بین برنامة کاربردی و سخت افزار USB عمل میکند.
برای ارتقا و ساخت یک دستگاه USB و طراحی نرمافرهای ارتباط با آن، شما باید اطلاعاتی دربارة چگونگی نحوة کار سیستم عامل کامپیوتر داشته باشید. همچنین باید تراشة کنترلی، کلاس و روشهای ارتقا پروژهتان را معین کنید.
ü سرآغاز
مطالعه در زمینه سخت افزارهای کامپیوتری معمولاً مستلزم داشتن اطلاعات قبلی در این زمینه است. هر نوآوری در این صنعت باید قابل تطبیق با پدیدههایی باشد که قبل از آن آمدهاند. این مسئله هم در مورد کامپیوترها و هم در مورد وسایل جانبی آنها صدق میکند. حتی وسایل جانبیای که به نوبة خود انقلابی را در زمینه سختافزار ایجاد کردهاند، باید از رابطهایی استفاده کنند که کامپیوترها از آنها پشتیبانی کنند.
اما اگر امکان طراحی یک رابط وسایل جانبی را داشته باشید، چه نکات و خصوصیاتی را مد نظر قرار خواهید داد. در اینجا فهرستی از آنچه که ممکن است مورد نظر شما باشد آورده شده است:
کاربرد راحت: به گونهای که نیازی به آشنایی با جزئیات نصب نخواهیم داشت.
سرعت: به گونهای که رابط باعث پایین آمدن سرعت ارتباط نشود.
قابلیت اطمینان: به گونهای که خطاها کاهش یابد و امکان اصلاح خودکار خطاهایی که اتفاق میافتد وجود داشته باشد.
قابلیت تطبیق: به گونهای که انواع مختلفی از وسایل جانبی بتوانند از این رابط استفاده کنند.
ارزانقیمت: به گونهای که کاربران (و کارخانههایی که از این رابط برای تولیدات خود بهره میبرند) متحمل هزینه زیادی نشوند.
صرفه جویی در مصرف انرژی: به منظور کاهش مصرف باتری در کامپیوترهای قابل حمل.
شناخته شده توسط سیستم عاملها: به گونهای که ارتقادهندگانی که از این رابط برای ارتباط با وسیله جانبی خود استفاده میکنند مجبور به نوشتن راه اندازهایی نزدیک به زبان ماشین نباشند.
خبر خوب آنکه شما مجبور به ایجاد این رابط ایدهآل نیستید چون طراحان (USB) این کار را برای شما انجام دادهاند. طراحی USB از ابتدا بر این اساس بوده که بتواند رابطی باشد آسان، با توانایی ارتباط مؤثر با همة انواع وسایل جانبی و به دور از محدودیتهایی که در رابطهای کنونی وجود دارد.
همه کامپیوترهای جدید دارای یک جفت پورت USB هستند که به منظور ارتباط با صفحه کلید ، ماوس، اسکنر، چاپگر و یا هر نوع سخت افزار استاندارد دیگر ایجاد شدهاند، هابهای ارزانقیمت موجود این امکان را فراهم میکند که به هر تعداد که مایل باشید وسیله جانبی USB را به این دو پورت متصل کنید.
این اهداف بزرگ USB باعث شد که ارتقادهندگان، یعنی کسانی که وسایل جانبی USB را طراحی و برنامه ریزی میکنند، با مشکلاتی رو به رو شوند. یک نتیجه از کاربرد راحت این رابط پیچیده شدن آن نسبت به رابطهای قدیمیتر بود. به علاوه کارکردن با رابطی که هنوز عمری از طراحی آن نگذشته، فقط با این دلیل که جدید است طراحان را با سختیهایی رو به رو کرد. هنگامی که USB برای اولینبار روی کامپیوترها قرار گرفت، ویندوز هنوز دارای راهانداز برای همة انواع وسایل جانبی USB متعارف، نشده بود. از طرفی آنالیز کنندههای پروتکل و ابزارةای ارتقا هنوز طراحی نشده بودند، بنابراین انتخاب USB به عنوان رابط مناسب دچار محدودیت میشد. مشکلاتی شبیه به این امروزه دیگر وجود ندارند و مزایای استفاده از USB در کنار متعدد شدن میکروکنترلرها و ابزارها ارتقا و تواناییهای سیستمهای عامل افزایش یافته است. این کتاب به شما نشان خواهد داد که چگونه میتوانید یک وسیله جانبی USB را به آسانی و سرعت و با استفاده از بهترین وسایلی که هم اکنون وجود دارد طراحی کنید و راه بیندازید.
این فصل شامل مطالبی از جمله شرح ویژگیهای از USB، مزایا و اشکالات آن، همچنین مسائلی که در طراحی و برنامهریزی وسایل جانبی USB پیش میآید و مختصری از تاریخچه رابطها خواهد بود.
ü کاربرد راحت
بزرگترین هدف از طراحی USB، ایجاد رابطی با کاربری راحت بوده است و حاصل آن رابطی است که به علتهای زیادی استفاده از آن مقبول واقع شده است.
یک رابط برای همة دستگاهها ـ USB میتواند برای ارتباط با همه نوع وسیلة جانبی مورد استفاده قرار گیرد به جای داشتن کانکتورهای مختلف و سختافزارهایی که فقط یک نوع وسیله جانبی را پشتیبانی کنند، از یک رابط برای همة وسایل جانبی استفاده میکنیم.
پیکربندی خودکار ـ هنگامی که کاربر وسیله جانبی USB را به سیستم خود متصل میکند، ویندوز به طور خودکار آن را پیدا کرده و راهآنداز مربوط به آن را بارگذاری میکند. هنگامی که برای اولین بار یک وسیله را به کامپیوترمان متصل میکنیم، ممکن است ویندوز به ما پیغام دهد که دیسکتی که شامل راهانداز آن دستگاه میباشد را درون دستگاه قرار دهیم، اما در بقیه مواقع، نصب به صورت خودکار انجام میشود و ما مجبور نیستم که برنامه setup را اجرا کنیم و یا کامپیوتر را برای استفاده از آن وسیله جانبی restart کنیم.
به دور از تنظیمات کاربر ـ وسایل جانبی USB امکان تنظیماتی از قبیل آدرس پورتها و یا خطوط در خواست وقفه (IRQ) را به کاربر نمیدهند. تعداد خطوط IRQ در یک کامپیوتر محدود است و عدم اجبار به تخصیص یک خط به وسیله جانبی خاص، خود میتواند یک دلیل کافی برای استفاده از USB باشد.
آزادکردن منابع سختافزاری برای وسایل جانبی دیگر ـ استفاده از USB این امکان را فراهم میکند که خطوط IRQ برای دیگر وسایل جانبی که نیاز به استفاده از آن دارند، آزاد شود. در کامپیوتر یک سری از آدرس پورتها و یک خط IRQ برای رابط USB اختصاص داده میشود اما در عوض، هر وسیله جانبی که از رابط USB استفاده میکند دیگر احتیاج به منبع سختافزاری اضافی نخواهد داشت. توجه کنید که، هر وسیله جانبی غیر از USB نیاز به یک آدرس پورت و معمولاً یک خط IRQ و احیاناً یک کارت توسعه دهنده دارد (به عنوان مثال برای پورت موازی)
اتصال راحت ـ برای استفاده از USB احتیاجی به بازکردن کامپیوتر برای اضافهکردن کارتهای توسعه دهنده نیست. هر کامپیوتر حداقل دارای دو پورت USB است که شما میتوانید تعداد آنها را با متصل کردن هابها پورتهای موجود تا تعداد دلخواه افزایش دهید. هر هاب دارای تعدادی پورت برای متصل کردن وسیله جانبی و یا هابهای دیگر میباشد.
سادگی کابل ـ کانکتورهای کابل USB طوری ساخته شدهاند که اتصال اشتباه آنها امکان نیست. کابلها میتوانند تا 5 متر طول داشته باشند و یا حتی از طریق هابها دستگاهها میتوانند تا 30 متر از کامپیوتر فاصله بگیرند. شکل 1ـ1 کانکتورهای USB را نشان میدهد که در کنار کانکتورهای پورت 232 – RS و پورت موازی دیده میشوند و دیده میشود که در مقابل آنها چقدر کوچک و ظرفیت میباشد. برای اطمینان از عملکرد صحیح، کابلها در مرجع خصوصیات USB ویژگیهایی که باید کابلها و کانکتورها داشته باشند، آمده است.
HOT pluggable ـ شما میتوانید بدون توجه با اینکه سیستم روشن است یا خاموش، وسیله جانبی خود را هر زمان که بخواهید به سیستم خود وصل یا از آن قطع کنید با اطمینان از اینکه به کامپیوتر یا ابزار جانبی شما صدمهای وارد نمیشود. سیستم عامل هم هنگامی که شما وسیله جانبی را وصل میکنید، به طور خودکار آن را پیداکرده و آماده استفاده مینماید.
عدم احتیاج به منبع تعذیه ( بیشتر مواقع) ـ رابط USB شامل سیمهای زمین و تغذیه نیز میباشد که V 5+ را از طریق کامپیوتر و یا هاب به دستگاه میدهند . وسایل جانبی که حداکثر به mA 500 جریان نیاز دارند ، میتوانند از این سیم، جریان مورد نظر خود را بکشند بدون آنکه به منبع تغذیه مجزا نیاز داشته باشند. سایر وسایل جانبی باید از منبع تغذیه خارجی برای تأمین تغذیه استفاده کنند.
ü سرعت
USB سه سرعت متفاوت را برای باس پشتیبانی میکند؛ سرعت خیلی بالا با 480 مگابایت در هر ثانیه ، سرعت بالا با 12 مگابایت در هر ثانیه و سرعت پایین با 5/1 مگابایت در هر ثانیه . همة کامپیوترها سرعتهای پایین و بالا را پشتیبانی میکنند. سرعت خیلی بالا در نسخه ـ 0/2 مرجع USB اضافه شده است و به سختافزار سازگار با USB نسخه 0/2 در روی مادربرد یا کارت توسعه دهنده احتیاج دارد.
این سرعتها، سرعت انتقال بیت روی باس است و نرخ انتقال داده مفید کمتر از این حد میباشد علاوه بر داده ، باس باید اطلاعات دیگری از قبیل بیتهای وضعیت ، کنترل و سیگنالهای بررسی خطا را نیز عبور دهد. به علاوه ممکن است چندین وسیلة جانبی از یک باس مشترک استفاده کنند. ماکزیمم نرخ تئوری برای انتقال سیگنال حدود 53 مگابایت در هر ثانیه برای سرعت خیلی بالا و حدود 2/1 مگابایت در هر ثانیه برای سرعت بالا و 800 بایت در هر ثانیه برای سرعت پایین است.
حال چرا سه سرعت؟ سرعت پایین به دو هدف ایجاد شد. وسایل جانبی با سرعت پایین معمولاً میتوانند خیلی ارزانتر عرضه شوند و از طرفی برای ماوس و وسایلی که احتیاج به کابلهای قابل انعطاف دارند کابلهای سرعت پایین میتوانند خیلی قابل انعطافتر ساخته شوند به این دلیل که احتیاج به شیلد کردن زیاد نخواهند داشت.
سرعت بالا نزدیک و قابل انطباق با سرعت پورتهای سریال و موازی است و میتواند به جای آنها قرار گیرد.
بعد از نسخه 0/1 USB معلوم شد که رابطی، با سرعت بیشتر میتواند مفید باشد. تحقیقات نشان داد که افزایش سرعت تا 40 برابر امکان پذیر است به طوری که اساس رابط همانند رابطهای سرعتهای پایین و بالا باقی بماند و به این ترتیب سرعت خیلی بالا در USB نسخه 0/2 اضافه شد.
ü قابلیت اطمینان
قابل اطمینان بودن USB به خاطر نوع طراحی سختافزار و همچنین پروتکل انتقال داده میباشد. ویژگیهای سختافزاری لازم برای راهاندازها و گیرندهها و کابلهای USB، بیشتر نویزهایی را که میتواند باعث ایجاد خطا شود حذف میکند. همچنین، پروتکال USB این امکان را فراهم میکند که خطاهای احتمالی را تشخیص داده و از فرستنده خواسته شود که داده را دوباره بفرستد. این تشخیص و پیغام و انتقال مجدد دادهها توسط سختافزار انجام میشود و احتیاج به برنامه نویسی توسط کاربر ندارد.
ü قیمت پایین
در حالی که USB پیچیدهتر از رابطهای قبلی است، ولی تجهیزات و کابلهای آن، ارزانقیمت هستند. دستگاهی که از رابط USB استفاده میکند از نظر قیمت برابر یا ارزانتر از دستگاههایی است که از رابطهای قدیمیتر استفاده میکنند. برای وسایل جانبی خیلی ارزان، انتخاب سرعت پایین باعث میشود که احتیاج به سختافزارهای دقیق نداشته و به این ترتیب قیمت بیش از پیش کاهش مییابد.
انتخاب تراشه
پس از اینکه تصمیم گرفتید از USB در پروژة خود استفاده کنید، بهترین خبر آن است که تراشههای مختلفی وجود دارند که میتوانید از آنها در دستگاهتان بهره ببرید.
انتخاب یک تراشه مناسب به کارآیی، قیمت، دسترسی و راحتی ارتقا آن مربوط میباشد. اما راحتی ارتقا به مسائلی چون دسترسی و کیفیت ابزارهای ارتقا، راهاندازهای دستگاه میزبان، کدهای نمونه و مهارت داشتن در ساختار و دستورات و زبان برنامه نویسی آن وابسته است.
ü اجزای یک کنترلر USB
پیچیدگی پروتکل USB به معنای آن است که وسایل جانبی USB باید از قابلیتهای زیادی برخوردار باشند. کنترلر وسایل جانبی باید چگونگی تشخیص و پاسخ به رویدادهای پورت USB را بدانند وراهی را برای ذخیره دادههایی که میخواهد فرستاده یا گرفته شود ایجاد کنند.
تراشههای کنترلی بر اساس میزان برنامهای که برای ارتباط USB نیاز دارند، متفاوتند. برخی از آنها برنامة کوتاهی برای دسترسی به مجموعه رجیسترها به منظور ذخیره و دریافت دادههای USB دارند. اما برخی دیگر برای انجام کارهای بیشتر، از جمله رهبری فرستادن توضیح دهندهها به میزبان، تنظیم بیت data-toggle و اطمینان از فرستاده شدن پاکت تأیید متقابل مناسب به کد برنامه نیاز دارند.
بعضی از تراشهها دارای یک CPU در خود تراشه هستند، در حالی که برخی دیگر باید با یک CPU خارجی در ارتباط قرار گیرند. همه کنترلرهای USB یک یا چند پورت USB دارند. کنترلری با CPU درونی همچنین دارای حافظه داده و برنامه یا واسطی به حافظههای خارجی است.
همه کنترلرها از هر چهار نوع انتقال پشتیبانی نمیکنند و کنترلرهای مختلف، سرعتهای باس متفاوتی دارند. بیشتر تراشهها از اندپوینتهایی کمتر از حداکثر تعداد مجاز پشتیبانی میکنند (یک اندپوینت کنترلی و 30 اندپوینت دیگر)
پورت USB
وسیلة جانبی USB قاعدتاً باید یک پورت USB و مداری برای ارتباط با میزبان داشته باشد. فرستنده ـ گیرنده USB واسط سخت افزاری با باس ایجاد میکند. مدارهایی که با فرستنده ـ گیرنده ارتباط برقرار میکنند دارای نام عمومی، موتور واسط سریال (SIE) هستند. SIE فرستادن و دریافت دادههای تر نزکشن را به عهده دارد. این موتور دادههای رسیده را ترجمه میکند و فقط دادههایی را که برایش در دسترسی قرار گرفتهاند میفرستد و دادههایی را که رسیدهاند ذخیره مینماید. یک SIE عمومی باید همه کارهای زیر را انجام دهد:
تشخیص ورود یک پاکت
فرستادن پاکتها
تشخیص و تولید، سینگالهای شروع پاکت، انتهای پاکت، ریست، بازگشت
رمز گذاری کردن و از رمز خارج کردن دادهها به قالب دبندیای که باس دارد (NRZI با بیت استاف)
بررسی و تولید مقادیر CRC
تشخیص و ایجاد شماره مشخصههای پاکت
تبدیل بین دادههای سریال USB و دادههایس موازی رجیسترها و حافظه
ایجاد چنین قابلیتهایی احتیاج به 2500 گیت دارد.
بافرهای داده USB
کنترلر USB، باید بافرهایی برای ذخیره دادههایی که دریافت میکند یا دادههایی که آماده فرستادن روس باس هستند، داشته باشد. بعضی از تراشهها مانند NET2888 محصول NetChip، از رجیسترها به عنوان بافر استفاده میکنند. در حالی که برخی دیگر، از جمله EZ- USB شرکت سیپرس از بخشی از حافظه داده به عنوان بافر بهره میبرند.
رجیسترهایی که دادههای رسیده یا منتقل شده را نگهداری میکنند، عموماً دارای ساختار FIFO (اولین ورودی، اولین خروجی) هستند. در هر خواندن از یک FIFO، بایتی که بیشتر از همه در حافظه بوده است بازگردانده میشود. با هر نوشتن به روی FIFO، بایت بعد از همه بایتهایی که در FIFO وجود دارند ذخیره میشود. یک اشارهگر داخلی با افزایش خودکار در هنگام خواندن و نوشتن FIFO، محلی را که داده بعدی در آن قرار دارد نشان میدهد.
در تراشههای دیگر، مثل سری enCore شرکت سیپرس، بافرهای USB در حافظه داده جاسازی شدهاند و برنامه تراشه هر موقعیت را برای نوشتن یا خواندن از آن انتخاب میکند و اشارهگری که به طور خودکار افزایش یابد تا محل دادة بعدی را مشخص کند، وجود ندارد. بایتهای درون بافر فرستنده USB از پایینترین آدرس به بالاترین آدرس نوشته میشوند و بایتهای بافر دریافت به ترتیب رسیدن، از پایینترین آدرس به بالاترین آدرس ذخیره میگردند. این بافرها ساختار FIFO ندارند ولی گاهی با این نام خوانده میشوند.
برای ایجاد انتقالهای سریعتر، بعضی از تراشهها دو بافر دارند و قادرند دو مجموعه کامل داده در هر جهت را ذخیره کنند. در حالی که یک بلاک داده انتقال مییابد، برنامه تراشه میتواند بلاک داده بعدی را به بافر دیگر بنویسد. به طوری که این بلاک تا وقتی که بلاک اول فرستاده میشود آماده انتقال میگردد. در جهت دریافت نیز، بافر اضافی ما را قادر میسازد قبل از کامل شدن پردازش داده بر روی ترنزکشن قبلی توسط برنامه تراشه، ترنزکشن بعدی دریافت شود. سخت افزار به صورت خودکار بین این دو بافر سوئیچ میکند.
CPU
واحد پردازش مرکزی (CPU) یک تراشه کنترلی USB، با اجرای دستورات کدهایی که در تراشه ذخیره شده است فعالیتهای تراشه را کنترل میکند. هر CPU از مجموعه دستوراتی پشتیبانی میکند که شامل دستورات زبان ماشین برای انقال داده، انجام عملوندهای منطقی، و پرشهای برنامه میباشند. این مجموعه دستورات همچنین CPU را قادر میسازد که با SIE ارتباط برقرار کند. CPU ممکن است ساختاری بر اساس یک میکروکنترلر عمومی مانند 8051 داشته باشد یا اینکه فقط به صورت ویژه برای استفاده در دستگاههای USB طراحی شده باشد.
تراشههایی که CPU ندارند ممکن است مجموعه دستوراتی وابسته به ارتباطهای USB داشته باشند یا فقط از یک سری رجیستر برای ذخیره دادههای USB و اطلاعات پیکربندی استفاده کنند. این تراشهها مسیری را برای اضافهکردن قابلیتهای USB به هر میکروکنترلر خارجی ایجاد میکنند.
حافظه برنامه
حافظه برنامه کدهایی را که CPU اجرا میکند نگهداری میکند. این حافظه ممکن است روی تراشه CPU یا تراشهای مجزا باشد.
حافظه برنامه ممکن است از هر نوع حافظهای استفاده کند: Fash EPROM, EEPROM, EPROM, ROM یا RAM همه این حافظهها بجز RAM (بدون باتری)، همیشگی هستند. آنها دادههای نوشته شده را به صورت دائن نگهداری میکنند. مقدار این حافظههای برنامه ممکن است حدود کیلوبایت یا بیشتر باشد. اما تراشههایی که از حافظههای خارجی استفاده میکنند امکان دارد محدودهای در حدد مگا بایت را نیز پشتیبانی کنند.
نام دیگر کدهای ذخیره شده در حافظه برنامه، برنامة تراشه است، که مشخص میکند حافظه از نوع همیشگی بوده و مانند RAM نمیتوان به راحتی آنها را ویرایش کرد و دوباره بر روی دیسک ذخیره نمود.
ROM (حافظه فقط خواندنی) باید در کارخانه برنامه نویسی شود و قابل پاک کردن نیست. این حافظه فقط برای تولید انبوه کاربرد دارد.
EPROM (ROM قابل برنامهریزی و پاک شدن) قابل برنامه ریزی توسط کاربر است. بسیاری از تراشهها سخت افزار و نرم افزار برنام نویسی ارازان دارند. برای پاک کردن EPROM تراشه را در پاک کننده EPROM قرار میدهید، در این دستگاه مدارهای تراشه زیر تابش اشعه ماورای بنفش قرار میگیرند پاک شدن حدود 10 تا 30 دقیقه خواهد کشید. سپس تراشه آماده خواهد بود تا دوباره برنامه ریزی شود. در اطلاعات فنی این تراشهها به ندرت به تعداد دفعات ممکن پاک شدن اشاره میشود، اما این مقدار حدوداً 100 میباشد.
OTP PROM ها ارزانتر هستند. ساختار آنها شبیه به EPROM ها میباشد و مانند آنها برنامه ریزی میشوند تفاوتشان این است که این تراشهها پنجرههای کوارتز برای پاک کردن ندارند. این حافظه بیشتر در محصولات نهایی استفاده میشوند. بسیاری از CPU ها هر دو نوع حافظه EPROM و OTP PROM را دارا هستند.
Flash EPROM ها حافظههایی با تکنولوژی جدید هستند که قابل پاک شدن به طریقه الکتریکی میباشند و احتیاج به اشعه ماورای بنفش ندارند و معمولاً به ولتاژ برنامه ریزی خاص مورد نیاز برخی از EPROMها احتیاج ندارند. Flash EPROM های موجود قادرند حدود 000/100 بار پاک شده و دوباره برنامهریزی شوند.
EEPROM (PROM های قابل پاک شدن به طریقه الکتریکی) نیز به ماورای بنفش و ولتاژ ویژه برنامه ریزی که EEPROM ها نیاز دارند، احتیاج ندارد. EEPROMها زمان دسترسی طولانیتری نسبت به Flash EPROMها دارند. EEPROM ها با هر دو مدار واسط موازی که توسط EPROMها و Flash EPROMها استفاده میشود و واسط سریال که در میکرووایر، I2C و SPI کاربرد دارد. مورد استفاده قرار میگیرد. EEPROMهای سریال برای ذخیره مقدار دادة کمی که گهگاه تغییر مییابند از جمله دادههای پیکربندی شماره مشخصههای محصول و فروشنده مناسب است. EEPROM های موجود حدود 10 میلیون با رمیتوانند پاک شده و دوباره برنامه ریزی شوند.
RAM ( حاقظه با دسترسی تصادفی) میتوانند به صورت نامحدود پاک و نوشته شود، اما دادهها پس از خاموش شدن تراشه از دست میروند. براین اساس برای استفاده از RAM باید در هر بار بالا آمدن، کدها از کامپیوتر به تراشه بارگذاری شود. EZ- USB شرکت سیپرس برای ذخیره کدهای بنامه از RAM استفاده میکند و سختافزار ویژه و راهاندازی دارد که در هنگام اتصال تراشه، برنامه را در آن بارگذاری مینماید. همة CPU ها میتوانند از حافظة برنامه RAM با پشتیبانی باتری به منظور دخیره کدهای برنامه خود استفاده کنند. زمان دسترسی به RAM زیاد است.
دسته بندی | فنی و مهندسی |
بازدید ها | 5 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 190 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 99 |
گزارش کاراموزی برق,ابزار دقیق و سیستم کنترل در شرکت میسان در 99 صفحه ورد قابل ویرایش
فصل اول : آشنای کلی با مکان کار آموزی و شرکت میسان 4
فصل دوم : سیستم ها برقی ، باطری و شارژر 8
سیستم برقی 11
شناسایی دستگاه تست خط ارت 17
باطری و شارژر 34
نمایش گرها 37
قطع اضطراری هر دو شارژر 42
مشخصات فنی تابلو توزیع 47
فصل سوم : ابزار دقیق 53
اصطلاحات ابزار دقیق 56
جریان سنج مغناطیسی 66
اندازه گیری مقاومت 73
کلیبراسیون 89
فصل چهارم: سیستم کنترل و PLC 94
ساختار سیستم کنترل 99
کنترل کننده PLC 106
تنظیم آدرس کارت های ورودی و خروجی 111
فصل پنجم: نقشه و شکل های ضمیمه 118
مقدمه
با پیشرفت الکترونیک و ایجاد حوزه های تخصص نیاز به مهندسین تکنسین ها و طراحان در عرصه مختلف صنعتی فنی و مهندسی شرکت ها و کارخانجات روز به روز بیشتر می شود ارضاء این نیاز مستلزم تربیت و آموزش نیروی انسانی در دانشگاهها و مراکز آموزشی عالی می باشد .
ولی متاسفانه چون بیشتر در دانشگاهها درسها جنبه تئوری و غیره کاربردی دارد وجود واحدی به نام کار آموزی نیاز اساسی می باشد .
رفتن دانشجو به یک مرکز صنعتی باعث اتصال و ارتباط تئوری و عملی می شود البته به شرط اینکه دانشجو به مرکز صنعتی خوبی معرفی شود در صنعت بهترین مکان کار آموز جایی است که در آن پروژه احداث می شود .
در کار آموزی همین اینکه دانشجو با قسمت های یک مرکز صنعتی اعم از خدمات تولیدی نگهداری مفهوم برخی کلماتی مثل کارفرما پیمانکار ناظر و غیره آشنا می شود خود تجربه گرانبهایی است این مدت که اینجانب در کارآموزی به سرمی بردم با قسمت ها و موضوعات بسیار مختلفی سر و کار داشته ام که بعضا از آنها با رشته ام (الکترونیک)اصلا ارتباطی نداشت ولی تجربه بسیار خوبی بود در کل به نظر من کار آموزی نقطه عطف علم و عمل است که باید هر دانشجویی آنرا بگذراند .
جواد رضایی تابستان 84
این گزارش از پنج فصل تشکیل شده است که به طور اجمالی در زیر آمده است.
فصل اول : در این فصل در مورد اشنایی کلی با مکان کار آموزی و شرکت میسان توضیحاتی آمده است .
فصل دوم: در این فصل آشنایی کلی با سیستم برق کارگاه برخی ادوات و تجهیزات برقی نحوه کابل اندازی و شناسایی تابلو های برقی و باطری و شارژر می باشد .
فصل سوم : ابتدا آشنایی کلی با تجهیزات ابزار دقیق و اصطلاحات آن و اندازه گیری برخی کمیت ها مانند دما فشار و نیز طریقه کالبراسیون تجهیزات ابزار دقیق می باشد سپس شکل برخی ولو ها و ... آمده است
فصل چهارم : در این فصل به طور کلی از سیستم کنترل حاکم بر کارگاه که همان dcs می باشد بیان می شود و بعد در مورد PLC تغذیه آن و کارتهای آن و ... بحث می شود .
فصل پنجم : در این فسصل که فصل آخر می باشد برخی نقشه ها و دیاگرام تعدادی تابلو های توزیع که تشکیل از مدار فرمان و فرمان و مدار قدرت و مدار کنترل بانک خازنی و... م نیز یک نمونه دیتا شیب کالیبراسیون تجهیزا ابزار دقیق آمده است .
فصل دوم: سیستم های برقی ، باطری و شارژر
مقدمه:
برق ( electricity (:
برق صورتی از انرژی است که برای انسان بسیار مفید و دارای کارائی بسیار بالا است به طوری که اگر لحظه ای برق در جاهای حساس مثل نیروگاهها (اتمی – حرارتی و ... )، بیمارستانها و ... قطع شود فجایعی رخ می دهد که جبران نتایج آن گاه به سالها زمان و هزینه های هنگفت منجر می شود.
حال موضوع بحث ما پیرامون برقی است که در صنعت کاربرد دارد. هر چه قدر یک مرکز صنعتی پیشرفته تر و حساس تر باشد سیستم برقی و تغذیه آن نیز حساس تر است.
سیستم برق صنعتی مرکز (electrical industry center system ) :
برای آن که برق از محل تولید به مرکز مصرف برسد باید تغییراتی روی آن صورت گیرد این تغییرات مطابق مراحل زیر است:
ابتدا برق 63 kv و 20 kv از نیروی حرارتی شازند تولید و توسط خطوط انتقال فشار قوی به آن جا منتقل می شود در ابتدا ولتاژ 63 kv وارد پست اولیه شده و توسط ترانسفورماتورهای کاهنده پر قدرت تبدیل به 20 kv می شود. حال دو لاین 20 kv در اختیار داریم که هر دو وارد واحد توزیع برق MCC ( supply power electrical) شده که به نام MCC یک خوانده می شود.
بعد از آن لاین ورودی MCC تبدیل به سه لاین KV 20 0.4و دولاینKV 20 3.3 می شود. حال 5 لاین ولتاژ داریم که وارد MCC ( واحد توزیع برق ) شماره 2 شده خروجی تبدیل به 5 لاین KV 4. 0 می شود. از MCC شماره 2 به کلیه قسمتها برقی سه فاز با ولتاژ V 330 /400 توزیع می شود.
برای این که این بحث را بهتر دنبال کنیم بلوک دیاگرام سیستم برقی از تولید تا مصرف در صفحه بعد آمده است.
سیستم برقی: کل سیستم برقی از چند بخش تشکیل شده است.
که در این جا به توضیح موارد 1 و 2 می پردازیم:
1- سیستم روشنایی ( lighting )
2- سیستم ارت ( Earthtig )
3- سیستم مخابرات ( communication )
4- سیستم حفاظت کاتدیک ( cathodic protection )
5- حفاظت گرمایی ( Electronical Heat Trace )
1- سیستم مخابرات: این بخش از چهار قسمت عمده تقسیم شده است.
الف: تلفن آتش: این تلفن ها در محلهایی که احتمال آتش سوزی در آنها وجود دارد نصب شده است و مستقیماً قسمت آتش نشانی وصل شده است.
ب: تلفن: برای ارتباط با بخش های داخلی و اتاق کنترل این تلفن ها در محوطه نصب شده است.
پ: اسپیکر: سیستم پیجینک که در هر قسمت و ساختمان یک اسپیکر نصب شده است.
ت: intercom : دارای مصارف چند منظوره است هم تلفن ارتباطی با داخل و هم با بی سیم و هم با اتاق کنترل در ارتباط است.
دستورالعمل های کابل کشی :
در کابل کشی نکات زیر را باید مورد توجه قرار داد این موارد از تجربیات کاری بدست آمده است.
CablE Laying
1- تمام فایل ها باید بر طبق نوع کابل و راهنمایی های conduc که در طراحی مشخص شده است نصب شود.
2- کابل ها بر طبق نقشه طراحی کشیده می شوند.
3- شعاع خمش کابلها نباید از مقدار mic طراحی شده کمتر باشد.
4- در طی کابل کشی کابل ها نباید آسیب ببینند. برای این منظور قبل از پر کردن کانال ها و یا ثابت کردن نهایی یک چک توسط megohmmeter باید صورت گیرد.
5- کابل ها باید tag داشته باشند. ( منظور از tag همان شماره روی کابل است.)
6- به طور کلی کابل ها باید با سینی ها و کابل ها ثابت شوند.
7- ترمینال کابل ها باید به درستی نصب شود.
8- کابل های خاکی باید به درستی پوشیده شوند.
9- کابل ها باید به وسیله ( equipment مخصوص به خود وصل شده باشند.
10- کابل ها به دیوارها و سقف ها باید به درستی محکم شوند و جایی که مواد قابل اشتغال انتشار دارند و آتش و مواد سوختنی و ...... هستند باید محافظت شوند.
11- کابل ها و هدایت کننده ها باید شماره شناسایی داشته باشند.
12- تمام کابل ها و هادی ها باید به درستی در ترمینال ها و jB ها متصل شوند.
13- تمام کابل ها و هدایت کننده ها باید به Panel و jB محکم شوند.
کابل اندازه ای در تاسیسات صنعتی :
برای کابل کشی در تاسیسات صنعتی باید از اصول و برنامه ای خاص استفاده کرد کابل ها باید از روی سینی های فولادی عبور داده شوند در کابل کشی و چگونگی سینی ها و لدرها و ......... باید نکات زیر در نظر گرفته شود:
Cable ladder / Tray / conduit
1- سینی ها و sapporte : cordait های حفاظتی باید به طور صحیح نصب شوند و از منبع گرمایی با یک فاصله ردیف شوند و بایست به منبع گرمایی ( source heat ) shield شوند.
2- شعاع خم conduit ها نباید کمتر از مینیمم شعاع خود کاندویت باشد.
3- انتهای آزاد conduit ها نباید خاری داشته باشد تا به کابل ها صدمه بزند.
4- پیچ و مهره هایی که برای بسته شده کاندویت ها به کار می روند باید محکم بسته شوند و روغن کاری شوند.
5- کاندویت ها و لوله هایی که استفاده نمی شوند باید داخل آنها تمیز باشد و سر آنها محکم نباشد.
6- برای جاهایی که لازم است conduit ها و سینی ها ladder در برابر خوردگی باید انجام شود.
7- کابل های داخلی در تابلوها و جعبه و equitment ها باید خوب بسته شوند و توسط گلند محکم شوند.
حفاظت کاتدی (cathodic proteoction system ) : در سیستم لوله کشی زیر زمینی برای این که لوله ها حالت خوردگی پیدا نکنند و زنگ نزنند از سیستمی تحت عنوان حفاظت کاتدی استفاده می شود. چگونگی کار این سیستم را در این جا مورد بحث و بررسی قرار می دهیم این حفاظت برای جلوگیری از خورده شدن لوله های under ground استفاده می شود.
کلید ( CHARGER ON/ OFF):
توسط این کلید می توان AC ورودی شارژرها را قطع و وصل نمود. در شرایط عملکرد عادی این کلید باید در وضعیت وصل باشد. در صورت قطع این کلید نمایشگر CHARGE FAIL در پانل نمایشگر شارژر مربوطه با اندکی تأخیر روشن خواهد شد و در نتیجه عمل شارژر باطری ها و تغدیه بار توسط شارژر دیگر انجام می پذیرد.
کلیدCHARGER RESET) ):
با وقوع اضافه ولتاژ در خروجی یکسوساز، فرمان گیت تریستورها توسط مدار کنترل الکترونیک قطع و نمایشگرهای DC HIGHVOLTAGE و CHARGER FAIL روشن می گردند. در صورت برطرف اشکال، با فشردن کلید، RESET CHARGER ، نمایشگرهای فوق الذکر خاموش شده و فرمان برای گیت تریستورها ارسال می گردد. ( تا زمانی که اشکال فوق برطرف نشده باطریها توسط شارژر دیگر شارژ و تغذیه می گردند. )
کلیدINITDAL / AUTO ) ):
توسط این کلید می توان شارژرها را در یکی از دو وضعیت شارژ اتوماتیک و یا
INITDAL قرار داد. درحالتINITDAL توسط پتانسیومتر INITDAL CHARGING روی پانل نمایشگر شارژرها، امکان تغییر جریان شارژ باطری ها را در محدوده 0 تا 0.3C5 وجود دارد. در صورتی که ولتاژ باطری ها به حداکثر ولتاژ شارژر اولیه (1065V/Cell ) برسد، شارژر به صورت خودکار به حالت شارژ اتوماتیک می رود. توجه داشته باشید که این عمل در صورتی قابل اجراست که شارژ در وضعیت( ONLOAD) نباشد.
کلیدFLOAT/ AUTO/ QUICK) ):
این کلید دارای سه حالت 1- شناوری، 2- اتوماتیک، 3- سریع می باشد.
در حالت 1 شارژر به طور دائم در وضعیت شارژ شناور قرار خواهد گرفت.
در حالت 2، شارژر با توجه به شرایط باطری می تواند در دو وضعیت شارژ شناور یا شارژ تعادل قرار گیرد. و در وضعیت 3 که کلید برگشت پذیر است، با تنظیم Timer شارژر به صورت تعادلی ( سریع ) در مدت زمان تعیین شده باطری ها را شارژر نمود و سپس به حالت Float ( شناور ) به صورت اتوماتیک برمی گردد. این تایمر به صورت الکترونیکی بوده و در روی برد کنترل شارژر تعبیه گردیده است. clock این تایمر که با پتانسیومتر P22 تنظیم می گردد و مقدار زمان با JUMPER ، ( J5 ) می تواند از 42 ثانیه تا حدود 24 ساعت (42*2n-1) به صورت پله ای تنظیم گردد. همچنین شارژر دارای تایمر الکترونیکی دیگری نیز هست. این تایمر هنگامی که AC FAULT برای مدت مشخصی ( قابل تنظیم با J6 ) وجود داشته باشد، شارژر را به مد می برد. لازم به توضیح است که clock این تایمر نیز با همان P22 تنظیم می گردد.
کلید AIRM RESET )):
این کلید صرفاً برای قطع صدای آلارم در هنگام تعمیرات یا زمان کاهش بیش از حد ولتاژ باطری ها، استفاده می شود.
قطع اضطراری دستگاه (EMERGENCY SHUTDOWN ):
قطع اضطراری دستگاه ) RESTART OPERATION ):
در صورت نیاز به قطع اضطراری کل دستگاه، بایستی مراحل زیر به ترتیب اجرا گردند:
کلیدهای ON/ OFF CHARGER و Q1 و Q2 و فیوز قطع باطری ها (F20) در تابلوهای شارژر را قطع کنید.
قطع اضطراری هر دو شارژر
در صورت نیاز به قطع اضطراری هر دو شارژر و موجود بودن تغذیه DC ، برای جلوگیری از قطع تغذیه بار می توان به صورت ذیل عمل نمود.
- کلیدهای ON/ OFF CHARGER و Q1 را در تابلوهای شارژرها را قطع کنید . در این صورت بار از طریق باطری ها تغذیه شده و شارژرها از روی بار و باطری جدا می گردند.
راه اندازی مجدد دستگاه (RESTART OPERATION ):
جهت راه اندازی مجدد دستگاه پس از قطع اضطراری آن بایستی مراحل ذیل به ترتیب اجرا گردد:
- کلیدهای قطع باطری ها F20 در تابلوهای شارژر وصل شوند.
- کلیدهای Q1 و Q2 را در تابلوهای شارژر وصل کنید.
- با وصل کلید ON/ OFF CHARGERروی شارژرها آنها را روشن نماید.
روش کار با دستگاه (operation Insructions ):
توضیح عمومی عملکرد:
عملکرد در شرایط عادی:
دستگاه منبع تغذیه بدون وقفه جریان مستقیم DC NO BREAK SYSTEM شامل دو شارژر، دو مجموع باطری و تابلوی توزیع است. در شرایط عادی یکی از شارژرها به عنوان شارژر اصلی ON LOAD انتخاب شده و تابلوی توزیع DC و دو مجموعه باطری را تغذیه می نماید و شارژر دیگر به صورت ذخیره
" Stand by " قرار می گیرد. در صورت بروز اشکال در شارژر اصلی، شارژر ذخیره، نقش شارژر ON LOAD را پیدا می کند و تابلوی توزیع DC را تغذیه می نماید. در این حالت دو مجموعه باطری توسط شارژر ذخیره شارژر می شود.
عملکرد در شرایط قطع تغذیه:
در شرایط قطع تغذیه متناوب ورودی، دو مجموعه باطری به طور موازی عمل نموده و بار را تغذیه می نماید. در صورتی که قطع تغذیه ادادمه یابد و ولتاژ باطری ها ادامه یابد، آلارم صوتی فعال می شود.
- پتانسیل سنج (Potentiometer ):
چنان چه اختلاف پتانسیل فرا ولت را به دو سر سیمی به طول 100 سانتی متر وصل کنیم افت ولتاژ در هر سانتی متر طول سیم 15 میلی ولت خواهد بود شکل) 3-16 الف)
حال اگر از این سیم برای اندازه گیری نیروی محرکه ترموکوپل استفاده شود نقطه تعادل خیلی به نقطه A نزدیک خواهد بود. چنان چه مقاومت R3 را درانتهای دیگر سیم و نزدیک نقطه 5 قرار دهیم و مقدار آن را طوری انتخاب کنیم که افت ولتاژ در یک سانتی متر سیم به مقدار زیادی کاهش پیدا کند، افت ولتاژ در طول سیم می تواند با نیروی محرکه ترموکوپل برابر گردد. شکل ( 3-16 ب) و به این ترتیب نیروی محرکه ایجاد شده در ترموکوپل را با دقت بیشتری می توان اندازه گرفت.
در پاره ای از اندازه گیری ها ضرورت ندارد که دما را از دمای نقطه سرد به 50 اندازه گیری نمود و فقط اندازه گیری دما در یک محدوده معینی مورد نظر است حال چنان چه در مدار پتانسیل سنج مقاومتی مانند R2 به انتهای A سیم متصل گردد شکل (3-16 ج) به طوری که افت پتانسیل در R2 برابر باشد با نیروی مخرکه ترموکوپل وقتی که نقطه گرم در دمای T1 باشد و و افت پتانسیل در مقاومت R2 و سیم S برابر با نیروی محرکه ترموکوپل وقتی که نقطه گرم در دمای T2 قرار گیرد به این ترتیب محل نقطه تعادل در روی سیم S نمایش دمای نقطه گرم بین T1
و T2 خواهد بود. به عبارت دیگر حد اندازه گیری وسیله از T1 تا T2 است.
به طوری که قبلاً ذکر شد افزایش دمای محیط وسیله اندازه گیری یا نقطه سرد موجب کاهش نیروی محرکه ترموکوپل می گردد برای جبران این پدیده در مقاومت R4 و R5 را به نقاط D و E متصل می کند. (شکل 3-16 د)
چنان چه R2 و R3 و R4 از فلزی باشند که ضریب حرارتی آن بسیار کم بوده و R4 از فلزی مانند نیکل که مقاومت آن با افزایش دما بالا می رود ساخته شده باشد در این حالت با بالا رفتن دمای محیط وسیله اندازه گیری مقدار مقاومت R4 افزایش یافته و نقطه F نسبت به نقطه D در پتانسیل پایین تری قرار می گیرد و موجب می شود که نقطه تعادل C در محل بالاتری روی سیم S قرار گیرد. به این ترتیب مقدار پتانسیل کمی به نیروی محرکه ترموکوپل اضافه می شود که برابر خواهد بود با نیروی محرکه از دست رفته ترموکوپل در اثر بالا رفتن دمای محیط وسیله اندازه گیری ( دمای نقطه سرد )
حال چنان چه مقاومت R4 و نقطه سر در یک محفظه قرار داشته باشند و ترموکوپل دارای ویژگی خطی بین دما و نیروی محرکه باشد این نحوه جبران تغییرات دما بسیار دقیق خواهد بود.
دسته بندی | فنی و مهندسی |
بازدید ها | 11 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 79 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 63 |
گزارش کارآموزی بررسی مواد شوینده در 63 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول
آشنایی با مکان کارآموزی
2
فصل دوم
صابون ها
7
فرمولاسیون تولید انواع صابون
9
فصل سوم
مایع ظرفشویی
26
مایع ظرفشویی چیست؟
27
طرز تهیه برخی از معرفهای شیمیایی در آزمایشگاه کنترل شوینده
29
معرف اونیورسال
30
محلول استاندارد آهن
31
فرمولاسیون مایع ظرفشویی
34
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی
36
مواد فعال در سطح مصرفی
38
پایداری کف
40
مواد محافظ پوست
41
مواد غلظت دهنده
41
هیدروتروپها
42
سازگاری زیست محیطی
43
فصل چهارم
شامپو، پاک کننده ای سوال برانگیز
46
آشنایی با شامپو
47
انواع شامپو از نظر کاربرد
49
آلودگی در شامپوها
51
PH شامپوها
52
نتیجه
53
ساخت اصولی شامپو
53
کنترل کیفیت و آزمونهای فیزیک و شیمیایی شامپو
57
فرمولاسیون تهیه شامپوها
63
فصل پنجم
مواد فعال کننده سطحی
71
نگاهی به وضعیت تولید آلکیل بنزن خطی در ایران
78
مقدمه
78
بررسی بازار مصرف
79
ابتدا نظر خوانندگان عزیز را به پاره ای از نکات مفید زیر جلب می نماییم :
1- در تهیه مواد شوینده و شیمیایی رعایت درجه خلوص و مرغوبیت مواد اولیه واجد کمال اهمیت است که چنان چه این نکته از نظر دور بماند چه بسا که نتیجه مطلوب حاصل نشود .
2- انتخاب درجه حرارت مناسب برای ترکیبات مختلف شیمیایی از اهمیت خاصی برخوردار است در این صورت دقیقا درجات حرارت تعیین شده رعایت شود و چنانچه درجه حرارت مشخص نشده است با توجه به ترکیبات مشابه و با رعایت احتیاط اقدام گردد .
3- آزمایشها و تست های نمونه باید همواره با مقادیر کم انجام گیرد تا هم از ضایعات زیاد جلوگیری شود و هم تکرار تجربه تا حصول نتیجه مورد نظر با هزینة کمتری امکان پذیر باشد .
4- در بسیاری از موارد چنانچه به مادة اولیه مورد نیاز دسترسی حاصل نشود چه بسا که نتایج مشابه با تغییراتی جزئی از نظر وزن و درجه حرارت و غیره بتوان استفاده نمود که در این صورت با کسب مشورت فنی از افراد متخصص می توان ماده نایاب و یا کمیاب و گرانبها را جایگزین نمود .
5- اگر چه فرمولهای داده شده مستند و موثق بوده و بارها تجربه و عمل شده است با این حال ممکن است کسی که برای اولین بار به تجربه ای برای تولید یک محصول دست می زند در کار خود توفیق کامل حاصل نکند ، در این صورت کارآموز نباید دچار یاس و دلسردی و بی اعتقادی شود چون کارهای علمی به خصوص در حیطه کار ترکیبات شیمیایی دقت و حوصله و بردباری فراوانی را ایجاب می کند ، پایداری در ادامه کار و تجربه در شرایط جدید به احتمال قوی اشکالات موجود را مرتفع نموده و راه وصول به مقصد را هموار خواهد ساخت .
6- آنچه که در مطالب زیر ذکر شده است تنها نمونه های معدودی است که با توجه به حجم مطالب و از نظر سهولت دسترسی به مواد اولیه آنها انتخاب و معرفی شده تا انگیزه و محرک صاحبان ذوق و ابتکار بوده و زمینه مناسبی برای تهیه فرآورده های جدید را امکان پذیر سازد ، و اگر چه نفس تقلید و مشابه سازی در مراحل اولیه صنعت از هر نظر امکان برخورداری از تجربیات سایر صنعتگران و تولید کنندگان قابل توجیه به نظر می رسد ولکن در نهایت امرنوآوری و تولید مصنوعات جدید با استفاده از منابع طبیعی کشور بیش از هر عامل دیگر می تواند خروج کار و راه گشای تاسیس صنایع مورد نیاز جامعه باشد .
این کارخانه 2100 متر زمین حدود m 1100 زیر بنا و مابقی شامل محوطه و فضای سبز که از این m1100 زیر بنا شامل رفاهیات کارگران نمازخانه و نهار خانه سالن ساخت و تولید و بسته بندی و انبارهای کارخانه و ... می باشد
این کارخانه شامل 40 پرسنل می باشد و در دو شیفت صبح و بعدازظهر مشغول فعالیت می باشند
مواد سوختی این کارخانه شامل نفت و گازوئیل می باشد
از سال 76 به دنبال مجوز های مربوط به تولید بوده که طی 2-1 سال طول کشیده از سال 78 کار تولید محصول شروع و در اوایل یک محصول تحت عنوان مایع دستشویی میشن و بعد از چند سال مایع ظرف شویی پدیده تولید شد و به دنبال آن شامپو سی مو تولید شد .
آشنایی با فرمولاسیون مواد شوینده و تست ها موارد موجود در آزمایشگاه و روند تولید و ساخت و بسته بندی از جمله وظایف رشته
مایع دستشویی و مایع ظرفشویی و شامپو سیمو امور جاری در دست اقدام می باشد.
10- مواد اولیه شامل 15-10 تا می باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فعال کننده های سطحی - شامل گروههای آنیوتیک مثل تگزاپون و اسید سولفوریک
خنثی کننده ها : سود سورآور مثل گروه آلکنوآمینها
نرم کننده ها و مرطوب کننده ها : مثل گلیسیرین
فیلر کننده ها : سولفاتها ، نمک ها
مواد جانبی : رنگ و اسانس
مواد ضروری برای تهیه پاک کننده ها را می توان به دو قسمت تقسیم نمود :
1- حلال ها یعنی موادی که چرک و کثافات را در خود حل می کند .
2- ترکیباتی که عمل شیمیایی و فیزیکی را تواما در زدودن چربی ها و لکه ها و سایر آلودگی ها به انجام می رساند .
در این فصل از انواع صابون ها ، لکه برها ، پودرها و مایعات پاک کننده سخن خواهیم داشت .
صابون ها
صابون به طور کلی بر اثر واکنش مواد قلیایی بر مواد چرب حاصل می شود ، سابق بر این صابون را در منازل و از باقیمانده چربی های آشپزخانه تهیه می نمودند به این ترتیب که پیه و چربی های حیوانی زائد بر مصرف را بر روی هم انباشته و هر چند یک بار آنها را با قلیاب حرارت می دادند تا صابون به دست آید . قلیاب را هم از مخلوطی از آب و خاکستر به دست می آورند به این ترتیب که بر روی خاکستر آب اضافه کرده به هم می زدند و پس از آنکه کربنات پتاسیم موجود در آن در آب حل و بقیه مواد ته نشین می شد این مایع را صاف کرده به عنوان قلیاب مصرف می نمودند .
اما امروزه صابون سازی هر چند که در بعضی نقاط کم و بیش به سبک سابق رواج دارد در کارخانه های عظیم و در دیگهایی به ظرفیت 120 تا 170
تن انجام می گیرد . به این ترتیب که ابتدا مواد روغنی را حرارت می دهند تا ذوب شود ، سپس ماده قلیائی را به آن اضافه می نمایند . در این جریان ابتدا اسیدهای چرب و گلیسیرین حاصل شده سپس اسید های چرب با مواد قلیائی تشکیل صابون می دهد که این عمل را صابونی شدن می گویند . در این طریقه صابون حاصل را چندین بار جوشانده و تصفیه می کنند که این کار معمولا یازده روز طول می کشد آنگاه صابون تصفیه شده را با همزن های قوی به هم زده و عطر و رنگ مناسب اضافه می نمایند و در قالب های مخصوص می ریزند .
در سال 1948 این سیستم اصلاح و به جای آن شیوه خاصی ابداع گردید ، به این ترتیب که مخلوطی از چربی و ماده قلیائی به داخل دستگاه سانتریفیوژ هدایت می شود این دستگاه در هر دقیقه 15000 بار دور می زند و در نتیجه خاصیت گریز از مرکز عمل صابونی شدن با سرعت و در ظرف چند ساعت انجام می گیرد .
صابونهای حمام و آرایش به همان ترتیب ولکن با مصرف روغن های مرغوب تری از قبیل روغن زیتون ، روغن نارگیل و امثال آن تولید می شود .
صابونهای شفاف یا به حل کردن صابون معمولی در الکل یا بر اثر باقی گذاشتن مقداری گلیسیرین در صابون به دست می آید . صابون گلیسیرین شامل مقداری مساوی گلیسیرین و صابون معمولی است و اگر مقدار گلیسیرین بیش از حد لازم باشد صابون مایع تشکیل شود .
صابونهای مخصوص ریش تراشی به صورت کرم تهیه می شوند به جای سودسوزآور از پتاس سوز آور و مقداری اسید ستاریک استفاده می شود که شرح آن خواهد آمد .
مایع ظرفشویی چیست؟
قبل از شناخت مایع ظرفشویی لازم است یک نکته علمی را یاد آور شویم و آن PH است که میزان اسیدی بودن و یا قلیائی بودن مایعات را با آن تعیین می کنند. آب به عنوان یک مایع کاملاً شناخته شده دارای PH=7 و خنثی است. سایر مایعاتی که PH کمتر از 7 دارند اسیدی و آنهای که دارای PH بیشتر از 7 هستند قلیایی هستند. در مخلوط سنتی تمیز کننده ظرف که به فعال بودن خاکستر اشاره شد این دلیل وجود داشت که خاکستر با PH بالاتر از 10 بسیار قلیایی است و به همین لحاظ می تواند به روی پوست اثر گذاشته و حساسیت ایجاد نماید.
در اصطلاح علمی ، مایع ظرفشویی به ترکیب خنثی شده اسید سولفونیک اطلاق می شود و این به آن معنی است که چنانچه اسید سولفونیک از نوع نرم را با ماده ای قلیایی خنثی نموده ، سپس مواد افزودنی دیگری نظیر رنگ ، اسانس نرم کننده پوست ضد باکتری و غلظت دهنده به آن بیفزاییم مایع ظرفشویی بدست می آید.
در شناخت مایع ظرفشویی ، این موضوع اهمیت زیادی دارد که ماده خنثی کننده اسید سولفوریک در کیفیت و قدرت پاک کنندگی نقش مهمی را ایفا می کند . ماده خنثی کننده اسید همواره یک ماده قلیایی است و می توان این نکته را یکی از نقاط ضعف در صنعت تولید مایع ظرفشویی دانست. زیرا به عنوان مثال می توان اسید سولفونیک از سود سوزآور استفاده کرد که در نتیجه مایع ظرفشویی حاصل از این واکنش ، علاوه بر اینکه فاقد محافظت مناسب است برای پوست دیت و نسوج اسان بسیار زیان آور و مصرف آن خطرناک است.(1)
برای خنثی نمودن اسید سولفونیک ، بهترین روش استفاده از مواد الکلی مخصوص ، نظیر «تری اتانول آمید » یا « دی اتانول آمید » است که مایع حاصله از آن بنابر دلایل علمی از کیفیت مناسبتری برخوردار بوده و از نظر ایجاد حساسیت پوستی به دلیل غیر فعال بودن عوامل همراه با الکل مرغوبیت بسیار بالاتری دارد. در این مورد باید توجه داشت که نمی توان از هر نوع الکلی برای خنثی نمودن اسید سولفونیک استفاده شود. به دلیل وزن ملکولی کمتر و فعال بودن ملکول حساسیت شدید روی پوست ایجاد می شود.
فرمولاسیون مایع ظرفشویی
در اکثر قریب به اتفاق فرمولاسیون مایع ظرفشویی در ایران شاهد مصرف فقط یک نوع ماده فعال در سطح هستیم که عبارت از املاح آلکیل بنزن سولفونیک اسید است که فعلاً آلکیل بنزن آن وارداتی است ، امید است پس از راه اندازی واحد LAB اصفهان و سولفونه کردن آن در 8 واحد فعلی سولفوناسیون شاهد خود کفایی در تولید این گروه پرمصرف آنیونی باشیم. در عمل خنثی کردن سولفونیک اسید از آلکانول آمین ها و سود استفاده می شود و آلکانول آمینهای مصرفی با توجه به روند بازار و سیاست های اتخاذ شده در حدوده (مونو ، دی و تری اتانول آمین) تغییر می کند.
در برخی از محصولات از یک گروه ماده فعال غیر یونی که معمولاً آلکانول آمید است استفاده می شود . از این گروه به طور عمده اسید چرب کوکونات دی اتانول آمید بعنوان عامل تثبیت کننده کف و حالت دهنده مورد مصرف قرار می گیرد.
جهت افزایش گرانروانی از یک الکترولیت ( معمولاً سدیم کلراید ) استفاده شده و به عنوان ماده محافظ در بسیاری از فرمولها فرمالین مصرف می شود.
تنها اختلاف مختصر در فرمولهای مختلف را می توان در رنگ و اسانس جستجو نمود.
اکثر فرمولها بر اساس استاندارد ملی ایران شماره 2288 فقط در محدود حداقل 16% تنظیم شده و کمتر شاهد افزایش این میزان حتی بر مبنای فقط همان یک نوع ماده فعال در سطح مصرفی هستیم.
براساس توصیه بند نشانه گذاری استاندارد ملی شماره 2288 پیشنهاد شده است هنگام مصرف مایع ظرفشویی از دستکش استفاده شود ولی با توجه به فرهنگ مصرف جامعه ایرانی معمولاً خانم خانه دار حوصله ندارد برای شستشوی یک لیوان یا یک فنجان و شستشوی ظروف منفرد به دفعات دستکش بپوشد مگر در مواقعی که باید بعد از خوردن صبحانه ، نهار و یا شام ، مقدار قابل توجهی ظروف در آشپزخانه شسته شوند.
نحوه مصرف مایع ظرفشویی نیز در جامع? ایرانی متفاوت است. خانمهای خانه دار همواره مقداری از مایع ظرفشویی را بر روی اسفنج ریخته و هر بار تعدادی ظرف با آن شسته و مجدداً این عمل را تکرار می کند ، در حالیکه باید ظروف در محلول آماده شده از مقدار کمی مایع ظرفشویی در لگن دستشویی آشپزخانه خیسانده شود و سپس شسته شوند.
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی، اساسا بر پایه تئوریهای فیزیکوشیمیایی پاک کنندگی مواد فعال در سطح با در نظر گرفتن محدودیت قانونی و بازار پسندی محصول و نیز بگونه ای که پارامترهای کارآیی و قیمت محصول نیز در آن رعایت شود.
بر این اساس برای تولید مایع ظرفشویی و شوینده های نظیر سیستم دوتایی (Binary) و سه تایی (Ternary) مواد فعال در سطح شامل مواد فعال آنیونی غیر یونی و آمفوتری به طوری که نسبت امتزاج آنها بتواند حداکثر قدرت کف کنندگی و پاک کنندگی را به دست دهد مورد استفاده قرار می گیرند. ملاکهای پاک کنندگی (Detergency) مواد فعال در سطح برگزیده برای مایع ظرفشویی شامل غلظت کم بحرانی میسل (CMCکوچک) جذب سطحی زیاد و قرارگیری مناسب ماده فعال در سطح بین دوفاز است . این ملاکها با ایجاد توازن در فاکتورهای شکل فضایی بخش هیدروفیل ملکولی ، درجه اتوکسیلاسیون (در مواد فعال غیر یونی ) و مؤثر بودن کاهش تنش سطحی قابل حصول است.
مواد محافظ پوست
ملایمت اثر مایع ظرفشویی بر پوست که از مسایل بسیار مهم است ، حاصل اندرکنش انواع مواد فعال موجود در پاک کننده است و معمولاً از طریق کنترل اثر فعالیت بر پوست ماده ای که شدیدترین اثر نامطلوب را بر پوست دارد ، تامین شود. این کنترل از آن جهت ضروری است که ماده فعال در سطح پایه ، بهترین جزء زداینده چربی پوست است و این عمل باید از طریق کاربرد مواد چربی که توسط بافتهای بشره پوست جذب شده و از چربی زدایی کامل پوست دست ممانعت به عمل می آورند ، کنترل شود.
مواد غلظت دهنده
یکی دیگر از عواملی که تولید کننده در جهت جلب نظر مصرف کننده استفاده می کند افزایش گرانروانی است ، در جامعه مصرف کننده ایرانی هرچه مایع ظرفشویی غلیظ تر باشد بیشتر مورد پذیرش است ، بدین جهت تولید کنندگان برای افزایش غلظت معمولاً از یک الکترولیت (در ایران فقط سدیم کلراید مصرف می شود)استفاده می کنند، اما اخیرا بسیاری از تولید کنندگان معتبر جهانی ، سولفات منیزیم را که با پوست سازگارتر است و اثر خورندگی کمتری در فلزات ایجاد می کند ، مورد استفاده قرار می دهند.
در نمودار شماره 3 نشان می دهد کارآیی الکترولیت جهت افزایش غلظت و گرانروانی محدود بوده و با افزایش الکترولیت بیش از حد ، ویسکوزیته کاهش یافته و حتی در برخی موارد شکسته می شوند.
البته باید توجه داشت که همیشه گرانروانی بیشتر به معنای بیشتر بودن درصد ماده فعال و کارآیی بیشتری مایع ظرفشویی نیست. در نمودار شماره 4 دیده می شود که گرانروانی مخلوط سه به یک سدیم آلکیل بنزن سولفات خطی – سدیم لوریل اتر فسفات در حدود 6 برابر مخلوطی از سدیم آلکیل بنزن سولفنات و پلی گلیکول اتر الکل چرب به نسبت 5 به 1 است در حالیکه در غلظتهای بالاتر عکس قضیه صادق است.
مواد فعال در سطح ثانوی مثل آلکانول آمید و آمین اکساید ، علاوه بر خواص دیگر ، یکدستی و گرانروانی مایع ظرفشویی را نیز افزایش می دهد و از نیاز به استفاده از نمک می کاهد.
آشنایی با شامپو
شامپو نیز مانند هر ماده شوینده دیگر بر اساس استفاده از یک ماده شیمیایی استوار است. معروف ترین ماده شیمیایی که برای ساخت شامپو در دنیا و در ایران کاربرد دارد و به کار می رود ، سدیم لوریل اتر فسفات می باشد. این ماده که یونی است ، در حقیقت نوعی صابون صنعتی به شمار می رود و به تنهایی دارای کف فراوان است . در واقع پایه و اساس 99% از شامپوهای جهان را از نظر تناژ مصرف ، همین ماده در بر می گیرد.
در کشورهای صنعتی که روند مصرف و بازار رقابت به گونه ای دیگر است ، ناچار از فاکتورها و عوامل گونه گون دیگر در ساخت شامپو استفاده می شود که موجب ظاهر شدن هزاران نوع شامپو با نام و رنگ و بسته بندی های مختلف در کشورهای دنیا گردیده است. عوامل مزبور را می توان به شرح زیر مورد بررسی قرار داد
- ایجاد حالت صدفی مانند در شامپو ها که موجب جلب توجه بیشتر مصرف کننده می گردد، با استفاده از ماده ای به نام اتیلن گلایکول مونو استئارات انجام پذیر است و حالتی مانند ابریشم به آن می دهد.
- افزودن مشتقات روغن نارگیل برای نرم کردن مو که به تناسب به شامپو ها اضافه می شود و موجب نرم شدن موهای مجعّد می گردد.
- پروپیلین گلایکلول که حالت شفافیت و لخت کنندگی به موها می دهد، یکی از موادی است که معمولاً بطور جداگانه به بازارهای مصرفی عرضه می گردد. اما بعضی از تولیدکنندگان شامپو ها نیز از این ماده برای ایجاد خواص ویژه اش ، در تولیدات خود استفاده می نمایند.
- افزودن نمک طعام به منظور غلیظ نمودن شامپو یکی دیگر از عواملی است که تولید کنندگان برای نشان دادن کیفیت بهتر محصول خود از آن استفاده می کنند. متاسفانه در ایران و در برخی از کشورهای دنیا ، مردم غلظت یک ماد? پاک کننده را معیاری برای سنجش کیفیت آن می دانند و از نظر روانی به استفاده از مواد پاک کننده غلیظ عقیده و اعتقاد دارند. در حالی که هر مصرف کننده ای می تواند افزودن نمک طعام غلظت دلخواه را به مواد پاک کننده و از جمله شامپو بدهد.
- ضد عفونی کننده ها نظیر متیل پاراهیدروکسی بنزوئیک اسید یا فرمالین یبب جلوگیری از فساد شامپو و رشد باکتری در آن گردیده و برای مدتی از فساد شامپو ها جلوگیری می کند.
- رنگ از عوامل دیگری است که در تولید شامپو و جلب نظر مصرف کننده اهمیت دارد. آنچه که شامپوها را به صورت عسلی ، میوه ای و یا در رنگ های گوناگون نمایان می سازد، یک سری رنگهای خوراکی است که فقط جنب? تزئینی برای شامپو ها دارد. رنگ سبز و قرمز و آبی نباید این اشتباه را برای مصرف کننده ایجاد نماید که کیفیت شامپو ها با رنگهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. در شامپوهایی که به شامپوی تخم مرغی معروف هستند به جای استفاده از رنگ زرد ، از پودر خشک آلبومین مصنوعی استفاده می شود و به همین سبب آنها را شامپوی تخم مرغی می نامند. چنانچه از این مورد استثنایی بگذریم ، رنگ های شامپو ها صرفاً جنبه روانی داشته و به منظور جلب توجه مصرف کننده مورد استفاده قرار می گیرند.