بررسی پتانسیل های موجود در استان اردبیل برای تولید سیمان پوزولانی

بهره برداری از حداکثر ظرفیت های نصب شده ماشین آلات و سایر عوامل که بتوانند کارآیی کارخانجات را به حداکثر برسانند و در عین حال نقش کاهنده و یا جایگزین منابع دیگر را داشته باشند هدفی است که « مدیریت ظرفیت» در بهره وری بیشتر واحدهای تولیدی دنبال می کند درکنار و هماهنگ بااین موضوع مهندسی صنایع نیزعوامل کیفی تولید را هدایت و سایر واحدهای مهندس را به ای

دسته بندی	عمران
فرمت فایل	doc
حجم فایل	3097 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	157

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

عنوان صفحه

فصل اول:

کلیات................................................................................................................... 1

موقعیت جغرافیایی ............................................................................................ 1

مقدمه ................................................................................................................... 7

فصل دوم:

خلاصه ای از زمین شناسی منطقه اردبیل ......................................................... 13

فصل سوم :

خاصیت پوزولان ................................................................................................ 18

بارزترین نکات مثبت تولید سیمان با مواد افزودنی ........................................ 19

کشورهای تولید کننده سیمان پوزولانی و استانداردهای آن........................... 20

بررسیهای مقدماتی برای شناسایی و اکتشاف مواد پوزولان .......................... 22

مناطق مورد بررسی جهت اکتشاف مقدماتی مواد پوزولانی در اردبیل.......... 24

1- توف برشها وهیا لوکلاستیت های ائوسن .................................................. 24

1-1- زمین شناسی............................................................................................. 24

1-2- سنگ شناسی ........................................................................................... 28

1-3- پوزولان اکتیویته....................................................................................... 32

1-4- ذخیره احتمالی......................................................................................... 33

1-5- نگرشی به جنبه های اقتصادی................................................................ 33

2- توف ها و توف برشهای پامیس دار موجود در رسوبات جنوب اردبیل.. 34

2-1- خلاصه ای از زمین شناسی حوضه رسوبی نئوژن در جنوب اردبیل... 34

2-2- بررسی توفهای پامیس دار موجود در رسوبات جنوب اردبیل بعنوان ماده اولیه سیمان پوزولان ................................................................................................................................... 41

2-2-1 اندیس شماره 1 ( اندیس چای سیغرلی)........................................... 41

الف- موقعیت جغرافیایی ................................................................................. 41

ب- شرح واحدهای سنگی ............................................................................... 42

ج- مطالعات سنگ شناسی................................................................................. 47

د- آزمایشات میزان فعالیت پوزولانی................................................................ 57

م- ذخیره احتمالی .............................................................................................. 59

ه- نگرشی به جنبه های اقتصادی ..................................................................... 60

2-2-2 اندیس شماره 2 ( اندیس دیم سیغرلی – اوچقاز )........................... 61

الف – موقعیت جغرافیائی ................................................................................. 61

ب- شرح واحد های سنگی ............................................................................. 61

ج- مطالعات سنگ شناسی ................................................................................ 66

د- آزمایشات پوزولان اکتیویته........................................................................... 71

م- ذخیره احتمالی............................................................................................... 71

ه- نگرشی به جنبه های اقتصادی ..................................................................... 72

2-2-3 اندیس شماره 3 ( اندیش قشلاق قاسملو )........................................ 72

الف- موقعیت جغرافیایی.................................................................................... 72

ب- شرح واحدهای سنگی ............................................................................... 72

ج- مطالعات سنگ شناسی................................................................................. 74

د- آزمایشات پوزولان اکتیویته ......................................................................... 78

م- ذخیره احتمالی .............................................................................................. 79

ه- نگرشی به جنبه های اقتصادی....................................................................... 79

2-2-4 – اندیس شماره 4 ( اندیس الماس کندی)........................................ 80

الف- موقعیت جغرافیایی.................................................................................... 80

ب- شرح واحدهای سنگی ............................................................................... 80

ج- مطالعات سنگ شناسی ................................................................................ 83

د- آزمایش پوزولان اکتیویته ............................................................................. 83

م- ذخیره احتمالی .............................................................................................. 84

هـ - نگرشی به جنبه های اقتصادی ................................................................. 84

3- ایگنمبریت ها و خاکسترهای آتشفشانی مربوط به فعالیت آتشفشانی سبلان..... 85

3-1- مختصری در مورد زمین شناسی آتشفشان سبلان ................................ 85

3-2- بررسی ایگنمبریت های دره قطور سویی بعنوان ماده اولیه سیمان پوزولان....... 88

3-2-1 مطالعات سنگ شناسی.......................................................................... 89

3-2-2- آزمایش پوزولان اکتیویته .................................................................. 92

3-2-3- ذخیره احتمالی ................................................................................... 92

3-2-4- نگرشی به جنبه های اقتصادی ......................................................... 93

3-3- نهشته های خاکستر دامنه های شرقی سبلان ........................................ 93

3-3-1- اندیس شماره 1( اندیس غرب سرعین ) ........................................ 94

3-3-2- اندیس شماره 2( اندیس حسن باری) ............................................ 97

3-3-3- اندیس شماره 3 ( اندیس ایمچه) .................................................... 97

3-3-4- اندیس شماره 4 ( اندیس باری ) .................................................... 98

3-3-5- اندیس شماره 5 ( اندیس دیج و یجین ) ........................................ 102

3-3-6- اندیس شماره 6- ( اندیس حمله ور ) ........................................... 102

3-3-7- مطالعات سنگ شناسی ...................................................................... 106

3-3-8- آزمایش پوزولان اکتیویته .................................................................. 107

3-3-9- ذخیره احتمالی ................................................................................... 107

3-3-10- نگرشی به جنبه های اقتصادی........................................................ 108

ارزیابی کلی : .................................................................................................... 109

پیش گفتار:

بهره برداری از حداکثر ظرفیت های نصب شده ماشین آلات و سایر عوامل که بتوانند کارآیی کارخانجات را به حداکثر برسانند و در عین حال نقش کاهنده و یا جایگزین منابع دیگر را داشته باشند هدفی است که « مدیریت ظرفیت» در بهره وری بیشتر واحدهای تولیدی دنبال می کند درکنار و هماهنگ بااین موضوع مهندسی صنایع نیزعوامل کیفی تولید را هدایت و سایر واحدهای مهندس را به این منظور بخدمت می گیرد. پژوهش در مورد استفاده از منابع پوزولان نیز از عملیاتی است که در چهار چوب نیل به این اهداف شروع و در حال انجام می باشد.

پوزولان یکی از منابع معدنی و مکانیکی موجود در طبیعت می باشد که از مخلوط کردن آن با کلینکر سیمان وسایش بحد لازم می تواند سیمانی را تولید نمود که از نقطه نظر بعضی از خواص نسبت به سیمان پرتلند معمولی امتیازهائی را دارا می باشد. استفاده از این ماده معدنی که نهایتاً باعث کاهش قیمت تمام شده سیمان و نیز افزایش تولید می گردد.

آنچه در این پروژه آمده است نتایج مربوط به اکتشاف ذخایر پوزولانی در شعاع 150 کیلو متری اطراف کارخانه سیمان اردبیل و هم چنین کارخانجات در دست احداث می باشد. بدین منظور پس از شناسایی هر کانسار پوزولانی روی نمونه ای مخلوط های مختلف صورت گرفته است. براساس این آزمایشات ارزیابی مقدماتی هر کانسار و انتخاب اولویت ها برای اکتشافات تفضیلی و بررسیهای نهایی کاربرد موجود در آن انجام پذیرفته است. بدیهی است انجام بررسیهای تفظیلی می بایست متقابلاً دنبال گردند. امید است این بررسیها بتواند آغازی برای استفاده مطلوب از منابع کشور و تولید انبوده این نوع سیمال گردد.

فصل اول: کلیات

الف- موقعیت جغرافیایی:

منطقه مورد مطالعه در شمال- شمالغرب ایران و بین طول جغرافیایی ´30 و ˚47 ˚40 و ˚48 و عرض جغرافیایی ˚38 تا ´30 و ˚38 واقع است. این منطقه بخش اعظم نقشه 250000: 1 چهار گوش اردبیل و بخش کمی از چهار گوش اهر را در بر می گیرد.

ناحیه مورد بررسی جزء استان اردبیل بوده و دارای آب و هوای سرد و نیمه مرطوب است. پوشش گیاهی آن خیلی کم (بجز ارتفاعات غربی تالش که دامنه شر قی شان پوشیده و جنگلی است) و زمستانی پر برف و سرد دارد. ارتفاعات آن( کوه سبلان ) در تابستان نیز پوشیده از برف میباشد. بطور کلی مشخصات جغرافیایی منطقه مورد مطالعه را بصورت زیر میتوان خلاصه نمود:

1- شهر ها:

تنها شهر منطقه شهر بزرگ و تاریخی اردبیل با بخش های نمین و نیر میباشد. شهر اردبیل با جمعیت 384125 نفر بدون احتساب روستاهای اطراف ( طبق سرشماری سال 1365 ) در طول جغرافیایی َ17 و ˚48 و عرض جغرافیایی 15َ و ˚38 واقع و ارتفاع آن از سطح دریا 1345 متر است.دارای آب و هوای سرد و مرطوب است، بطوریکه حداکثر درجه حرارت آن در تابستان ˚30 درجه سانتیگرادو حداقل درجه حرارت آن در زمستان ˚20- درجه سانتیگراد میباشد. رطوبت متوسط سالیانه هوای این شهر در ساعت 30/6 صبح 76 درصد، در ساعت 30/12 ظهر 65 درصد و مقدار بارندگی سالیانه بطور متوسط 350 میلیمتر است. دارای 135 روز یخبندان در سال است.

اردبیل شهری است با موقعیت کشاورزی، دامپروری و پرورش زنبور عسل، کشاورزی در دشت اردبیل و بیشتر در شرق شمال و شمالغرب این شهر گسترش دارد و محصولات عمده آن گندم، جو، سیب زمینی، تخم چغندر، سبزیجات و حبوبات است. دامپروری و پرورش زنبور عسل بیشتر در غرب و جنوب غرب ( دامنه کوه سبلان) و نیز در ارتفاعات شرقی آن ( کوه های تالش) صورت میگیرد. همه ساله در اواسط بهار عشایرایل سون گوسفندان خود را از ناحیه مغان برای چرانیدن به دامنه سبلان آورده و تا اوائل پاییز در آنجا میمانند و در چادرهای مخصوص ( سیاه چادر) زندگی میکنند. زبان مردم این شهر و نواحی اطراف آن ترکی آذری است و شیعه مذهب میباشند. از بخش های مهم تابع آن چند روستا ( عنبران و... ) وجود دارند که اهل تسنن میباشند. از بخش های مهم تابع آن نمین و نیر را می توان نام برد. بخش نمین در 30 کیلومتری شرق – شمال شرق آن واقع بوده و کارخانه سیمان اردبیل در جنوب این بخش قرار دارد. بخش نیر در حدود 40 کیلو متری جنوب غرب اردبیل واقع و جاده اردبیل – سراب از وسط آن میگذرد.

2- رود ها:

رودهای مهم منطقه مورد مطالعه بصورت زیر می باشند.

رودخانه قره سو: این رود خانه که بزرگترین رودخانه اطراف اردبیل میباشد از کوههای تالش در شرق اردبیل سرچشمه میگیرد و پس عبور از دشت اردبیل بطرف غرب امتداد می یابد. پس از عبور از دشت مشکین شهر در شمال این شهر با رودخانه اهر چای متصل شده و با یک چرخش 90 درجه ای در مسیر مستقیم بطرف شمال جریان یافته و به رودخانه ارس وصل میشود.

روخانه آستارا چای: این رودخانه در مرز ایران و شوروی جریان داشته و از دامنه شرقی ارتفاعات تالش در شرق نمین سرچشمه میگیرد و پس از طی مسافت حدود 50 کیلو متر از شهر مرزی آستارا عبور نموده و به دریای خزر وصل میشود.

رودخانه بالیخلی چای: این رودخانه از دامنه های جنوب کوه سبلان سرچشمه گرفته و پس از قطع نمودن رسوبات پامیس دار جنوب اردبیل از بخش جنوب شرقی این شهر عبور نموده و در شمال آن به رودخانه قره سو وصل میگردد.

3- کوه ها:

از کوه ها مهم اطراف اردبیل میتوان کوه آتشفشان سبلان را نام برد که در 40 کیلومتری جنوب غرب اردبیل واقع و در تمام فصول سال پوشیده از برف است. این کوه که بشکل یک مخروط بلند دیده میشود دارای سه قله میباشد که قله بزرگتر با ارتفاع 4820 متر از سطح دریا را« سبلان سلطان » و دو قله دیگر را « هرم داغ » و « کسری» می نامند. مردم آذربایجان احترام خاصی برای سبلان قائلند و عقیده دارند که یکی از انبیاء در قله آن مدفون است. بعلت وجود مراتع سر سبز فراوان دامپروری و پرورش زنبور عسل در دامنه های این کوه ( چشمه های آب گرم سرعین، قطور سویی، موییل و....) همه ساله توریست های زیادی را به این منطقه میکشاند. از کوههای دیگر این منطقه ارتفاعات تالش در شرق اردبیل را میتوان نام برد که در یک امتداد شمالی- جنوبی کشیده شده اند. این کوه ها از جنوب به کوه های البرز وصل شده و از شمال در خاک آذربایجان کشیده میشوند. شوروی کشیده میشوند. دامنه شرقی این کوه ها که در مقابل دریای خزر قرار گرفته بخاطر وجود رطوبت فراوان پوشیده از جنگل است، در حالیکه دامنه غربی آنها بدون پوشش گیاهی است. بلند ترین نقطه این رشته کوه در اطراف اردبیل کوه حصار بولاغی با ارتفاع 2900 متر از سطح دریاست.

4- راه ها:

راههای عمده ای که شهرستان اردبیل را به بخش ها و شهرهای مجاور وصل میکنند. بترتیب زیر می باشد:

راه اردبیل – آستارا: این راه طول حدود 90 کیلو متر دارد و دو شهر اردبیل و آستارا را بهم وصل میکند راهی است اسفالته درجه 1 که کوه های تالش با ارتفاع حدود 2500 متر را قطع نموده و پس از عبور از گردنه معروف حیران که در زمستان به علت یخبندان شدید غالیاً مسدود است، به شهر مرزی آستا را با ارتفاع همسطح دریا میرسد. کارخانه سیمان اردبیل نیز در مجاور این راه و در جنوب بخش نمین قرار گرفته است.

راه اردبیل – سراب: که اردبیل را به شهر سراب وصل می نماید. یک راه اسفالته درجه یک است که رسوبات پامیس دار جنوب اردبیل را قطع میکند. طول این راه حدود 70 کیلو متر است و گردنه صائین را قطع می نماید.

راه اردبیل – مشکین شهر: که یک راه اسفالته درجه 1بطول 80 کیلو متر است. راه – قطور سویی در مقابل روستای لاهرود از این راه جدا میشود.

راه اردبیل – مغان: یک راه اسفالته درجه 2 بطول حدود 90 کیلو متر است و اردبیل را به شهرستان گرمی در منطقه مغان وصل میکند.

راه اردبیل- خلخال: که اردبیل را به شهر خلخال وصل میکند وطول جاده حدود 70 کیلو متر است.

ب- مقدمه:

از آنجا که مناطق مورد مطالعه بیشتر توف های پا میس دار رویا پامیس برشیا میباشند. بجاست که مقدمتاً در مورد پامیس، منشأ آن و موارد استفاده اش در صنعت شرحی مختصر ارائه گردد.

پامیس به شیشه های ولکانیکی اسید و آبداری اطلاق میشود که سرد شدن سریع گدازه های شیشه ای اسید و سرشار از آب در فشار آتمسفر حاصل شده اند. در این حالت گدازه های اسید به مواد کف مانند حاوی حباب های فراوانی و ذرات جامد کوچک تبدیل میگردند که متشکل از ذرات زاویه دار شیشه و یا قطعات خرد شده پامیس میباشند. آزمایش نشان داده است که اگر یک ماده مذاب ریولیتی با حرارت 870 تا 900 درجه در مجاورت کمی آب ( 5/0 درصد) وجود داشته باشد و در فشار آتمسفر بسرعت سرد شود به پامیس تبدیل میگردد.

پامیس بشدت متخلخل بوده و حفره های بیشمار آن توسط گازها خصوصاً بخار آب حاصل میشوند که موقع سرد شدن سریع حاصل شده اند. اگر چه وزن مخصوص شیشه واقعی 5/2 است، اما ساخت حفره ای پامیس وزن مخصوص آنرا به کمتر از 1 نیز کاهش میدهد و چون این حفرات مسدود میباشند قابلیت نفوذ خیلی کمی داشته و قطعات آن برای مدتهای طولانی بر روی آب شناور میمانند چگالی ظاهری پامیس کلوخه ای 400 تا 1400 Kg/M³ ، تخلخل آن 80 درصد و مقاومت آن در مقابل تراکم 4/0 تا 2 Mpa و سختی آن 6 میباشد. اگر اندازه ذرات پامیس کوچکتر از 2 میلیمتر باشد به آن پامیسیت می گویند. به خاکستر آتشفشانی نیز پامیسیت می گویند. پامیس در حقیقت شیشه جوشیده و کف کرده ایست که حاوی ذرات متراکم و سخت شیشه، ذرات ریز بلورکوارتز، فلدسپات و کانی تیره میباشد. پامیس و پامیسیت معمولاً با هم تشکیل میشوند و در صورت تراکم به توف های اسیدی تبدیل میشوند.

« موارد استفاده پامیس»

پامیس و پامیسیت حدود 60 سال بعنوان ماده ساینده مصرف میگردید و تا سال 1940 نیز مهمترین مورد مصرف آن بعنوان ماده ساینده بوده است.

در صابون سازی و مواد پاک کننده وسایل خانگی نیز مصرف دارد. انواع خیلی ریز آن (مانند ذرات غبار) برای صیقل دادن ظروف نقره و قطعات فلزی و لوازم چوبی مورد استفاده قرار میگرند.

مهندسین رومی درگذشته مخلوطی از آهک و خاکستر آتشفشانی را بصورت یک ملات بکار میبردند که بر ملات آهکی برتری داشت این سیمان خیلی قوی و در مقابل آب دریا مقاوم بوده و در هر دو شرایط زیر آب و بیرون از آب سخت میگردد. خاکستر آتشفشانی این سیمان در اطراف شهرهای پوزولی و ناپل قرار داشته و بهمین منظور به سیمان پوزولان معروف شده است. این نوع سیمان سالهاست که در اروپا مصرف میشود و در امریکا نیز پامیس و پامیسیت را با سیمان پرتلند مخلوط نموده و در ساختمان سدها و کانال ها بکار میبرند.

از سال 1940 به بعد مصرف پامیس در مقیاس وسیعی افزایش پیدا کرد. پامیس خرد شده و درجه بندی شده بعنوان یکی از اجزاء مهم سیمان سبک و قطعات سیمانی پیش ساخته و سیمان نرم مصرف میشود.

پامیس و پامیسیت خرد و آسیاب شده بجای ماسه برای ساختن بتن عایق حرارتی و صوتی، کمک صافی، تقویت کننده و خاک مواد حشره کش و روکش سطح سیاه اسفالت جاده ها، در مرغداری ها و در موراد متعدد دیگری مصرف میگردد.

« خصوصیات پامیس بعنوان ماده افزودنی در سیمان»

پامیس خرده شده تقریباً بین تا ماسه و قلوه سنگ خرد شده وزن دارد و بهمین دلیل بتن تهیه شده با پامیس سبکتر از بتن معمولی است. سبکی این بتن علاوه بر تسریع در کار و راحتی عمل سبب صرفه جویی فوق العاده در مصرف آهن نیز میگردد. بتن پامیس را میتوان بصورت اسپری نیز روی نمای ساختمان پاشید. پامیس غیر متراکم پوشش سقف و کف مناسبی در مقابل حرارت می باشد و بتن پامیس 6 برابر از بتن معمولی در مقابل حرارت عایق تر است.

سبکی وزن و ساختمان متخلخل پامیس قابلیت خم پذیری زیادی به آن داده و حمل قطعات پیش ساخته از بتن پامیسی را بدون ترک خوردن و یا شکستن امکان پذیر میسازد. تغییر شکل پذیری آن در مقابل فشار و حفظ حالت و قابلیت برگشت به وضع اولیه آن 6 برابر بتن بعمولی است. لذا در مقابل زلزله و فشارهای ناگهانی مقاوم تراز بتن معمولی است.

نقطه ذوب متوسط پامیس 1343 درجه سانتیگراد است و تا 760 درجه سانتیگراد هیچگونه تغییری در حجم آن حاصل نمیشود. در این درجه حرارت فیبرهای بیرونی آن شروع به انقباض می نماید نقطه انهدام حرارت در آتش سوزی های بزرگ معمولاً بین 480 تا 650 درجه سانتیگراد است، بنابراین در آتش سوزی ها هیچگونه تغییری در پامیس ایجاد نمیشود.

پامیس خصوصیت چسبندگی خوبی را با اغلب چسب ها دارد و نسبت به مواد شیمیایی قارچ ها و حشرات کاملاً خنثی است. بتن با پامیس برای کانال کشی مناسب تراست. برخلاف بتن معمولی رطوبت کمتری را جذب میکند بهمین دلیل عمر آهن بکار رفته در آن زیاد تر است.

آزمایشات پوزولان اکتیویتهمطالعات سنگ شناسیموقعیت جغرافیائی

بررسی پتانسیل معدنی استان ایلام

منطقه زاگرس کمی کمتر از پهنه میهن را در بردارد، در حالیکه بجز نفت که یک کانسار مواد آلی است، تقریباً هیچ گونه اطلاعات معدنی و علمی و اقتصادی از این ناحیه عظیم در دست نیست امید است با پیگیری مطالعات که آغازش با این گونه پروژه هاست، بتوان با ایجاد کمترین هزینه توان معدنی آنرا مورد پژوهش و ارزیابی قرار داد

دسته بندی	معدن
فرمت فایل	doc
حجم فایل	127 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	68

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

(فهرست مطالب)

عنوان صفحه

چکیده

مقدمه

فصل اول تاریخچه مطالب قبلی

1-1- مقدمه 6

1-2- مشخصات جغرافیایی استان 6

1-3- راههای ارتباطی 12

فصل دوم ژئو مرفولوژی منطقه

2-1- مقدمه 14

2-2- زمین شناسی ناحیه ای 16

2-3- چینه شناسی استان 19

فصل سوم پی جویی وپتانسیل یابی

3-1- سنگ آهک 31

3-2- گوگرد 36

3-3- سنگ های تزئینی 43

3-4- دولو میت 53

3-5- گچ 62

3-6- بیتومین و قیر طبیعی 68

فصل چهارم بررسی کانیهای سنگین منطقه ایلا م

4-1- مقدمه 72

4-2- مشخصات سطحی زمین 72

4-3- طرح اکتشاف ونمونه برداری 73

4-4- تشریح نتایج 75

نتایج و پیشنهادات 80

منابع و مراجع 82

چکیده

در رابطه با طرح پی جویی و پتانسیل یابی کانسارهای غیر فلزی کانسارهای استان ایلام ، مواردزیر استفاده و نقشه های مورد نظرتهیه گردیده است. این مدارک عبارتند از :

1- فتوژئولوژی عکسهای هوایی مناطق موجود در برگه های (sheet) های حمیل، چغا کبود، جویزر، زرنه و رووان.

2- تهیه نقشه های پایه و اصلاح این نقشه ها با توجه به عملیات صحرایی

3- تهیه 5 نقشه زمین شناسی و معدنی با مقیاس 50000 :1 که واجد نقاط معدنی مشخص شده در طرح می باشد.

4- نمونه برداری از مناطق یاد شده و آنالیز نمونه های مذکور.

5- تهیه گزارش مربوط به طرح پی جویی و پتانسیل یابی کانسارهای غیر فلزی.

در این طرح جمعاً تعداد 40 آنالیز بر روی نمونه ها صورت گرفته است و تعداد 100 شبانه روز برای طرح مذکور کار صحرایی صورت گرفته است و نتیجه آن مشخص شدن تعدادی اندیس معدنی می باشد.

در بازدیدهای اولیه این ناحیه سنگ شیلی سیاه رنگ کربناته حاوی ذرات پراکنده سولفید به همراه کانی سبز رنگ و اکسیدهای آهن جلب توجه نموده است.

بر اساس نقشه های تهیه شده و مطالعات انجام شده وجود ناهنجاری های باریت و نیز بیتومین و کمی فسفات و سیلستین به همراه ناهنجاری های سولفورهای آهن (پیریت و مارکاسیت) حاوی مقادیری ارسنیک، روشن گردید. در حالیکه آثار کانیهای مس در سطح زمین یافت نشد. در هر حال نتایج آزمایشات عنصری می تواند امکان حضور عناصر دیگر را بازگو نماید.

مقدمه

منطقه زاگرس کمی کمتر از پهنه میهن را در بردارد، در حالیکه بجز نفت که یک کانسار مواد آلی است، تقریباً هیچ گونه اطلاعات معدنی و علمی و اقتصادی از این ناحیه عظیم در دست نیست. امید است با پیگیری مطالعات که آغازش با این گونه پروژه هاست، بتوان با ایجاد کمترین هزینه توان معدنی آنرا مورد پژوهش و ارزیابی قرار داد.

در اکتشافات ژئوشیمیایی، ویژگی های ژئوشیمیایی و کانی سنگین کمپلکس های زمین شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد. در این ره گذر مسائل نمایان شده در اثر مطالعات فاز قبلی مورد بررسی قرار گرفته و نواحی امیدبخش معدنی با ارزیابی قابلیت تولید معدن آن در فازهای تفصیلی تر بدست می آید.

ناحیه اکتشافی مورد درخواست در خط راست حدود 35 کیلومتری باختر تا شمال باختری شهر ایلام در منطقه ای کوهستانی قرار دارد. گستره مزبور از نظر زمین شناسی در منطقه زاگرس و در قلمرو سنگ های رسوبی با روند ساختاری شمال باختری قرار دارد.

کوشش بر آنست که با ایجاد کمترین هزینه و با بازدهی مناسب طرح اکتشاف ناحیه تدوین گردیده و نتیجه گیری لازم برای پاسخ به سؤال اصلی معدنی ناحیه مزبور،‌ یعنی وجود کانی سازی مس ارائه شود.

خاطرنشان می سازد که زون زاگرس حدود مساحت کشور را در بر گرفته این در حالی است که کمترین اطلاعات زمین شناسی را داراست، به ویژه از نظر تحقیقات معدنی بجز نفت عملاً صفر است شاید زمان آن رسیده باشد که این ناحیه عظیم را برای استفاده از کانیهای صنعتی و مهمتر از آن تحقیق پتانسیل معدنی آن مورد پژوهش قرار داد.

فصل اول

تاریخچة مطالعات قبلی

1-1-مقدمه

استان ایلام طبق تقسیمات زمین شناسی در بخش زاگرس چین خورده یا زاگرس خارجی واقع در جنوب غربی ایران واقع شده است پهنای این زون را 150 تا 250 کیلومتر تخمین زده اند، احتمالاً در برخی نواحی به زیر زاگرس رورانده کشیده می شود. این ناحیه توسط شرکت ملی نفت ایران تهیه شده است علاوه بر مطالعات فوق که بیشتر به صورت ناحیه ای و برای کارهای نفتی صورت گرفته است مطالعاتی که در استان ایلام و در رابطه با مواد معدنی تا کنون صورت گرفته عبارتند از:

- طرح مطالعاتی مواد اولیه مصالح ساختمانی استان ایلام که توسط یک گروه مطالعاتی در سال 1362 صورت گرفته است.

- گزارش طرح مطالعه پی جویی مواد معدنی دولومیت و خاکهای صنعتی استان ایلام – علی امامعلی پور – میرصالح میر – محمدی – مجری طرح: محمدعلی رضا قلی

- گزارش پراکندگی و تخمین ذخیره شن و ماسه شهریور 63 منوچهر سالمی، مجید ابراهیمی ساعتی.

هر چند از دیدگاه زمین شناسی و معدنی نقاط کور فراوانی در استان دیده می شود اما مطالعات فوق کمک شایان توجهی درباره کانسارهای موجود در استان نموده است بطوریکه تقریباً منابع گچ، آهک، شن و ماسه و خاک رس استان شناسایی شده و در بیشتر نقاط نیز به مرحلة بهره برداری رسیده است.

1-2-مشخصات جغرافیائی استان

استان ایلام با مساحتی حدود 19045 کیلومتر مربع تقریباً 2/1 درصد مساحت کل کشور در غرب ایران بین 31 درجه و 58 دقیقه تا 34 درجه و 15 دقیقه عرض شمالی و 45 درجه 24 دقیقه تا 48 درجه و 10 دقیقه

طول شرقی قرار دارد.

استان ایلام از شمال به استان کرمانشاه از غرب به کشور عراق (در حدود 430 کیلومتر از مرز مشترک ایران و عراق در این استان می باشد.) از جنوب به قسمتی از استان خوزستان و از شرق به استان لرستان محدود بوده و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای 5 شهرستان 12 بخش و 41 دهستان و 1022 آبادی می باشد. استان تا قبل از سال 1343 یکی از شهرستانهای تابع استان کرمانشاه بوده و سپس با تغییراتی از نظر تقسیمات کشوری و منظم شدن دهستانهای مجاور در سال 1345 به فرمانداری کل و در سال 1353 به استان تبدیل گردید. شهرستان ایلام در فاصله حدود 730 کیلومتری تهران واقع شده و دارای مساحتی در حدود 4000 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 1319 متر می باشد.

شهرایلام در دره ای کوهستانی قرار گرفته و با ارتفاعات کبیر کوه (در جنوب شرقی) و مانشت (شمال و شرق) محصور گردیده است، استان ایلام منطقه ای است کوهستانی که مهمترین کوههای آن عبارتند از: کبیر کوه که بلندترین قله آن ورزین دارای ارتفاع 3062 متر و دینار کوه که بلندترین قله آن 2600 متر ارتفاع دارد، رشد سالانه جمعیت در دهه گذشته 5/4 درصد بوده که در بعضی از بخشهای استان به 7% نیز می رسد. رشد نرخ بیکاری استان حدود 20% می باشد فعالیت اغلب ساکنین استان را دامداری توأم با کشاورزی تشکیل می دهد. از مساحت استان ،469000 هکتار جنگل، 1200000 هکتار مراتع، 200000 هکتار اراضی دیم و 50000 هکتار اراضی آبی می باشد.

در این استان طوایف عرب، لر و کرد وجود دارد که علیرغم تنوع در گویش و فرهنگ همه در اعتقاد به مذهب شیعه اثنی عشری و وفاداری به انقلاب اسلامی مشترک می باشند. (حدود 93/99 درصد مسلمان هستند) با توجه به سرشماری سال 1370 جمعیت استان به حدود (440693) نفر رسید مردم ایلام در زمره

مطمئن ترین مرزداران کشور هستند که طی 8 سال دفاع مقدس با نثار خون شهیدان خود این واقعیت را ثابت کردند.

مهمترین ارتفاعات این استان عبارتند از:

1- کبیر کوه، که جهت آن از شمال غرب به جنوب شرقی استان ایلام بوده و بلندترین قله آن بنام ورزین 3062 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

2- دینار کوه، با ارتفاع 2600 متر از شعب کبیرکوه بوده و بین آبدانان و دهلران واقع است.

3- کوههای یخجیر، سیاه کوه، سرخ کوه، حمرین کوه، از ارتفاعات مهم منطقه محسوب شده و از شعبات کبیرکوه بشمار می روند.

بخش جنوبی استان ایلام که عمدتاً اراضی شهرهای مهران و دهلران را در بر می گیرد، خالی از ارتفاعات و مرکب از دشتهای صاف و هموار است.

دشتها:

دشتهای مهم استان عبارتند از دشت مهران، محسن آب، حسین آباد، دشت کلات، مورموری در آبدانان و دشت عباس.

استان ایلام از نظر اقلیمی جزء مناطق گرم ایران بشمار می رود ولی عامل ارتفاع نقش مهمی در تنظیم وضع اقلیمی وفصول درجه حرارت محلی دارد. خصوصیت یک چنین منطقه ای اختلاف زیاد درجه حرارت شب و روز و بین کوه و دشت می باشد.

در تیر ماه درجه حرارت دما به 40⁰ درجه سانتی گراد می رسد که همین پدیده به فرسایش مکانیکی کمک می نماید. به هنگام گرمای تابستان، مردم ناگزیر به داخل کوهها و دره های واقع بین دو چین خوردگی مهم

کبیرکوه و انجیرکوه پناه می برند و به هنگام سرمای زمستان روانه مناطق شرق بین النهرین می شوند. به این ترتیب تنها منطقه ای که در تمام سال از حداقل رطوبت لازم برای زندگی برخوردار می باشد، همان دره های واقع بین دو چین خوردگی است. باران بهاره در پشت کوه زیاد است. میزان بارندگی در مناطق مهران و دهلران سالیانه حدود 200 تا 300 میلی متر است و در شمال و شمال شرقی استان به 300 تا 900 میلیمتر می رسد. میزان متوسط باران سالانه 390 میلی متر است ولی در ارتفاعات هر زمستان باید انتظار برف را داشت.

هوای سرتاسر ایلام با وجود کوهستانی بودن منطقه در زمستان مه آلود و در تابستان بر اثر گرمای شدید دشت و سوختن علفها و وزش بادها از دشت به کوه غبارآلود است. می توان گفت که روی هم رفته در بخش کوهستانی 8 ماه و در بخش دشتها 4-3 ماه خوش هوائی وجود دارد. به طور کلی می توان گفت که شهر ایلام منطقه ایست که با ارتفاع زیاد سرد سیری بوده و از هوایی سالم بخصوص در فصل تابستان معتدل برخوردار است.

در صورتیکه منطقه مهران چون در دشت واقع شده و ارتفاع کمتری دارد. دارای آب و هوای گرم است (وزش بادهای گرم در تابستان مزید بر گرمای هوای این منطقه در تابستان می شود).

آب :

با توجه به میزان بارندگی و وجود رودخانه های متعدد،‌ اکثر مناطق این استان از نظر تأمین آب دارای شرایط مطلوبی است. ولی با توجه به اینکه محل استخراج معادن عمدتاً در نقاط دور از نواحی مسکونی می باشد مسئله تأمین آب مورد نیاز برای معادن و یا تأسیسات و کارخانجات بهره برداری و تولیدی از اهمیت خاص برخوردار است.

منابع آب سطح استان را در دو بخش آبهای سطحی (رودخانه ها) و آبهای زیرزمینی می توان بررسی نمود:

رودخانه ها:‌ رودخانه های این استان عموماً از کبیرکوه سرچشمه می گیرند و به طرف شرق جریان دارند.تعدادی از آنها به رودخانه سیمره منتهی شده و برخی دیگر از مرز کشور عبور کرده و به خارج از کشور می ریزند. استان از نظر حجم آب رودخانه غنی است و علی الظاهر تعداد رودخانه ها بیش از 11 بستر با آبدهی های مختلف گزارش شده است که مورد استفاده 146 آبادی قرار می

گیرند و بر روی آنها بیش از 255 هکتار از اراضی را آبیاری می کند، مهمترین رودخانه های این استان عبارتند از:

رودخانه های سرابله، چرداول، سراب کلان، سراب زنجیره، گرو، گنجه، کلم، سیکان و شیخ مکانی که اغلب از کبیرکوه سرچشمه گرفته و پس از مشروب نمودن اراضی وسیعی از استان به رودخانه سیمره می ریزد.رودخانه کنجانچم (آبدهی این رودخانه در زمستان و بهار 5-4 متر مکعب در ثانیه و در پائیز و زمستان 2-8/0 متر مکعب و در مواقع سیلابی نیز به 500 متر مکعب در ثانیه می رسد)، چنگوله (5/1 متر مکعب در ثانیه آبدهی دارد و دارای املاح سولفاته و کلرور است)، گاوی (که از جمله رودخانه های سیلابی بشمار می رود و حدوداً 2-1 ماه در سال آب دارد) و میمه (2 متر مکعب در ثانیه آبدهی دارد و دارای املاح فسفره است) از دیگر رودخانه های این استان محسوب می گردد.

آبهای زیرزمینی:

با وجود پهنه های وسیعی از طبقات غیر قابل نفوذ در سطح استان، سفره های آب زیرزمینی در اکثر مناطق وجود داشته و مورد بهره برداری قرار می گیرد.خروج آب زیرزمینی به سطح زمین به صورت چشمه های متنوع، عمدتاً در کنار ارتفاعات دیده می شود که سرچشمه برخی از رودخانه های منطقه را تشکیل می دهند. این چشمه ها اغلب از لایه های آهکی و در

فصل مشترک آهکها با لایه های نفوذ ناپذیر مجاور خارج می گردند مهمترین این چشمه ها در مناطق سراب، سراب کارزان، سراب باغ، دره شهر و سراب آبدانان دیده می شوند.

سفره های آبرفتی در کلیه دشتهای آبرفتی وجود دارد و بر حسب نوع لایه های زمین شناسی اطراف دشت کیفیت آب سفره ها متفاوت است.

در دشت ایلام سطح آب زیرزمینی بالا است و متوسط عمق آب در حدود 3 متر می باشد. کیفیت آب مناسب بوده و از تیپ کربناته است.

در دشت صالح آباد سفره آب زیرزمینی گسترش مناسب دارد لیکن درصد املاح آب بالاست و تیپ آب کلروره و سولفاته است. در قسمتهای جنوبی تر دشت رودخانه کنجانچم دارای آب شور است.

در سفره آب زیرزمینی دشت مهران، سطح آب بالا بوده و میانگین آن بالای 3 متر است. کیفیت آب در بخشی که توسط رودخانه کنجانچم تغذیه می شود مناسب نیست و نسبتاً شور است ولی در بخشی که توسط رودخانه گاوی تغذیه می گردد. از شرایط بهتری برخوردار است.

در دشت دهلران، سطح آب زیرزمینی دشت نسبتاً بالاست و دارای عمقی معادل 6 متر می باشد. کیفیت آب در بخش بالای دشت مناسب است ولی در وسط دشت وجود آب شور محدودیت هائی در بهره برداری از چاههای آب ایجاد می کند.

دشت عباس – گرچه این دشت وسیع توسط آبرفت پوشیده شده است، لیکن ضخامت آبرفت در بخش اعظم دشت ناچیز است. در بخش شرقی دشت وجود آب با کیفیت مناسب امکان بهره برداری از آن را فراهم کرده است. قابل توجه است که سفره آب سطحی این دشت دارای کیفیت نامناسب می باشد.

دشت کارزان – اگرچه وجود چشمه های فراوان در این دشت، حفر چاههای آبرفتی را منتفی می کند، لیکن

می توان اظهار نمود که سطح آب زیرزمینی در این دشت بالا بوده و کیفیت آن مطلوب می باشد.

دشت هلیلان – این دشت نیز دارای سفره های آبرفتی مناسب می باشد. و کیفیت آب آن خوب است سفره های آب زیرزمینی موجود در آهکها نیز می توانند یکی از مهمترین منابع تأمین آب بخصوص در نقاطی که کیفیت آب سفره آبرفتی نامناسب است، باشد. این سفره ها عمدتاً در آهکهای سازند آسماری و ایلام – سروک ذخیره شده اند.

1-3-راههای ارتباطی:

استان ایلام دارای یک شبکه هماهنگ نمی باشد و با توجه به اینکه استان فاقد هر گونه شبکه راه آهن و فرودگاه بوده و روستاها و شهرها پراکنده می باشد. اهمیت یک شبکه صحیح ارتباطی ضروری بنظر می رسد و اتصال استان به خط راه آهن کشور از محور اندیشمک یا محور الیگودرز پیشنهاد می گردد. همچنین فرودگاه که یکی از عوامل اصلی توسعه منطقه بحساب می آید که بحول وقوه الهی تا پایان سال 73 قسمتی از آن به مرحله بهره برداری می رسد. طول راههای اصلی استان بیش از 400 کیلومتر و راههای فرعی آن بیش از 750 کیلومتر می باشد. شبکه راههای موجود باعث اتلاف مقدار متنابهی از تولیدات کشاورزی و دامی استان شده و این مسئله بر توزیع این محصولات در سطح استان مؤثر می باشد مطالعات انجام شده نشان می دهد در صورت ایجاد یک شبکه هماهنگ ارتباطی، استان می تواند بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز صنایع غذائی ساختمانی را تأمین نموده و باعث رونق سرمایه گذاری در منطقه و جذب نیروی متخصص گردد.

مجموع راههای در دست ساختمان استان 648 کیلومتر است. همچنین 283 کیلومتر راه نیز مطالعه شده جهت گسترش راههای استان در نظر گرفته شده و 658 کیلومتر راه در دست مطالعه و بررسی می باشد. همچنین در برنامه پنج ساله اول 2 محور اصلی، 11 محور فرعی و 500 کیلومتر راه روستائی در نظر گرفته شده است.

ضمناً با توجه به اتمام عملیات حفر تونل آزادی بطول 1172 متر و راه اندازی آن تا پایان سال 75 نقش مؤثری در ایجاد راه ارتباطی استان دارا می باشد.

فصل دوم

ژئومورفولوژی منطقه

2-1- مقدمه

بطور کلی، سیمای ژئومورفولوژیکی استان را رشته کوهها و نواحی کوهستانی، دشتها و تپه ماهورها تشکیل می دهد، بطوریکه – از کل مساحت استان کوهستانی و عمدتاً پوشیده از جنگل و بقیه را دشتها و تپه ماهورها شامل می شود.

گسترش عمومی رشته کوهها و ارتفاعات در نیمه شرقی و شمال شرقی و گسترش دشتها و نواحی کم ارتفاع در نیمه غربی و جنوبغربی می باشد، ولی این حالت کلیّت نداشته بطوریکه در بین رشته کوههای مرتفع نیز دشت های عموماً کم وسعت قرار دارند که زمینهای مزروعی عشایر بر روی آنها واقع شده است.

عوامل کنترل کننده سیمای ریختار شناسی و چهره پرداز منطقه شامل عوامل ساختاری، لیتولوژیکی و فرآیندهای آب و هوائی می شود.

تکنونیک و عوامل ساختاری نقش عمده ای در ایجاد دشتها، تپه ها، چشمه ها و آبراهه ها در منطقه ایفا کرده است. ساختار عمومی منطقه ساده و شامل طاقدیس و ناودیس های فشرده با روند شمالغرب – جنوب شرق

بوده و امتداد طاقدیسها تا فواصل زیاد (گاهی چندین ده کیلومتری) قابل تعقیب هست، به گونه ای که این طاقدیس ها و اشکال بوجود آمده ناشی از فرسایش آنها عموماً ارتفاعات را تشکیل داده و از لحاظ ریختاری طاقدیس ها پشت نهنگی (Long whale – Back Anticline) را بوجود آورده اند.

ناودیس ها نیز عموماً دشت های بین ارتفاعات را تشکیل داده اند که از گسترش چندانی برخوردار نیستند. در مجموع این ارتفاعات و دشتها بین کوهستانی به تبع از وضعیت ساختاری منطقه در جهت شمالغرب – جنوبشرق کشیده شده اند.

از ریخت هائی که بطور معمول در اکثر طاقدیس ها (که هسته آنها بطور کم و بیش فرسایش یافته) و تحت کنترل شرایط ساختاری بوجود آمده اند. می توان ریخت های خرپشته ای (Hog BACK) و کواستا (Questa) را نام برد ، این ریخت ها مربوط به لایه های تشکیل دهنده یالهای طاقدیس ها می باشد که دارای زوایای (شیب) مختلفی هستند. این اشکال ریختاری در هر دو طرف اکثر طاقدیس های استان مشاهده می شود.

بالاخره، از اشکال مهمی که کمابیش بطور پراکنده در اکثر نقاط استان و تحت کنترل عوامل تکتونیکی بوجود آمده اند، کوه لغزه ها (Land Slides) ، سنگریزه ها (Rock Falls) و ریزش را می توان نام برد. کوه لغزه ها در اکثر طاقدیس ها که هسته آنها بر اثر عوامل ساختاری – فرسایشی نمایان است، دیده می شود. این لغزشها، باعث بهم خوردن نظام طبقات و ریزش نواحی وسیعی شده است یکی از مناطقی که این پدیده در وسعت زیاد بوجود آمده، طاقدیس نخجیر است.

گذشته از عوامل ساختاری، عوامل لیتولوژیکی نیز سهم بسزائی در چهره پردازی ناحیه دارند، و بطوری که سنگهای آهکی و دولومیتی عموماً تشکیل صخره ها، دیواره ها (Cliffs) و پرتگاهها را داده اند، بعنوان

مثال، مرتفع ترین نواحی طاقدیس کبیرکوه را عمدتاً‌ سنگهای آهکی سازند سروک تشکیل می دهند، همچنین سنگهای آهکی و دولومیتی سازند آسماری نیز بطور معمول این اشکال را بوجود می آورند. برعکس سازندهای صخره ساز نامبرده، سازندهائی نیز وجود دارند که بر حسب ویژگیهای لیتولوژیکی خود تشکیل نواحی کم ارتفاع، دشت ها و تپه ماهورها را می دهند. در این میان می توان از سازندهای امیران – گورپی – سورگاه و پابده نام برد که عمدتاً از رسوبات شیلی، مارنی، و تیپ فلیش تشکیل شده اند. البته هر کدام از این سازندها در نواحی گسترش دارند، ریخت های مشخصی را بوجود آورده اند،‌ مثلاً هر جا که سازند گورپی گسترش دارد، دشت ها نمایان هستند، همچنین سازند پابده نواحی شیب داری را از دشت ها و تپه ماهورها بطرف ارتفاعات (سنگهای آهکی صخره ساز آسماری) بوجود آورده اند.

2-2-زمین شناسی ناحیه ای

محدودة جغرافیایی استان ایلام از نقطه نظر تقسیمات زمینی شناسی ایران (اشتوکلین 1968، نبوی 1355، افتخارنژاد 1359) در زون زمین ساختی زاگرس و چین خورده (Fol ded Zagros Zone) یا زاگرس خارجی قرار دارد و بخش مرکزی و غربی زون مزبور را تشکیل می دهند بنابراین اختصاصات استراتیگرافی – تکتونیکی آن از واحد زمین ساختی فوق الذکر تبعیت می کند.

زاگرس چین خورده در جنوب غرب ایران واقع شده (ناحیه قرارداد 1954) واحد شمالشرقی آن، منطبق با منطقه تکتونیکی مشهوری است که راندگی اصلی زاگرس (Zagros Trust) نامیده می شود.

از دیدگاه زمین ساخت جهانی، زاگرس چین خورده حاشیه قاره ای غیر فعال (در مقایسه با زون سنندج – سیرجان) که حاشیه تازه ای فعال محسوب می شود، اقیانوس نئوتتیس را تشکیل می دهد که با روند

شمالغرب، جنوب شرق از باختران تا سراسر لرستان مرکزی و خوزستان شرقی تا جزیره خارک در خلیج فارس کشیده شده است. با توجه به اینکه استان ایلام در زون مورد بحث واقع شده است، لذا بررسی تاریخچه رخدادهای زمین شناسی در این منطقه از کشورمان در گرو شناخت حوادث و رخدادهای روی داده در تکوین زاگرس چین خورده می باشد.

بطور کلی سه مرحله با ویژگیهای متفاوت در تکوین زاگرس چین خورده وجود دارد:

1- مرحلة پلاتفرمی که در این مرحله این زون مانند سایر قسمت های ایران مانند البرز و ایران مرکزی از رسوبات پلاتفرمی (پوشش پلاتفرم) پوشیده شده است. این مرحله از اینفراکامبرین تا تریاس میانی (محتملاً تریاس پایانی) بطول انجامیده است. در این مدت بخش هائی از آن خارج از آب بوده اند زیرا که رسوبات سیلورین تا پرمین در برخی نقاط حتی در حفاریهای نفتی هم مشاهده نشده است. رسوبات این مرحله در استان ایلام برونزد نداشته و با رسوبات جدایی پوشیده شده اند.

2- مرحله بزرگ ناودیسی که از تریاس پایانی تا میوسن بطول انجامیده است. در اواخر تریاس، این قسمت از ایران از سایر مناطق جدا شده و بصورت حوضه فرو افتاده ای که دائماً در حال نشت بود (حوضه رسوبی زاگرس) در آمد که در آن رسوبات مزوزرئیک تا میوسن با ضخامتی حدود 1000 متر رویهم انباشته شده اند. البته وجود رسوبات تبخیری که از گسترش نسبتاً زیادی برخوردار هستند و برخی از نبردهای چینه ای کوتاه مدت، نشانه ای از حرکات قائم (اپیروژنیک) در این حوضه بوده است.

در استان ایلام قدیمی ترین رسوبات این مرحله که دارای برونزد می باشد، مربوط به نئوکومین (سازند گرو) است که منحصراً‌ در هسته طاقدیس کبیر کوه (در نتیجه فرسایش طاقدیس) گزارش شده است.

رسوبات تشکیل شده در این مرحله از تکامل زاگرس چین خورده، در طی آخرین فاز آلپی (میوبلیوسن) چین

خوردگی پیدا کرده همگی از آب خارج شده اند. بطوریکه بعد از آن رسوبات تخریبی ناشی از فرسایش ارتفاعات (کنگلوسرای بختیاری) که در محیط های دریاچه ای و رودخانه ای ته نشین شده اند بصورت دیگر شیب رسوبات قدیمی تر را پوشانده اند.

این رسوبات در استان ایلام گسترش زیادی برخوردار بوده و در نواحی صالح آباد، آبدانان دهلران، هلیلان ضخامت های قابل توجهی از آنها مشاهده می شود.

3- مرحله جدید یا پس از فاز کوهزائی که عبارت است از مرحلة‌ کوهزائی پا سادنین که در نتیجه آن تمام فلات ایران تحت تأثیر قرار گرفته و در منطقه زاگرس کنگلومرای بختیاری هم چنین خوردگی پیدا نمود.

بطورکلی از اختصاصات زون زمین ساختی نامبرده آن است، که هیچ نوع فاز ماگمائی و یا متامورفیسم در آن تأثیر نکرده بنابراین بسیاری از کانسارهای فلزی و غیر فلزی که منشاء ماگمائی (ماگما توژن) و دگرگونزاد دارند در این حوضه تشکیل نگردیده و منابع معدنی منحصر به منابع رسوبی گشته است، با این توصیف مواد معدنی تشکیل شده در رابطه با شرایط رسوبگذاری و یا ژنزو تکوین حوضه رسوبی فوق بوده است.

تأثیر فازهای مختلف تکتوتیکی در این حوضه که به صورت حرکات خشکی زائی عمل نموده است، باعث تغییر شرایط رسوبگذاری حوضه در جهات مختلف افقی و قائم (تغییرات جانبی، عمودی رخساره ای) و همچنین تغییر شرایط دیاژنزی شده است که در نهایت در تشکیل ذخایری چون نفت و گاز و همچنین ذخایر غیر فلزی نظیر گچ که پتانسیل بالائی از آن در استان وجود دارد، آهک و دولومیت مؤثر بوده است.

با توجه به مطالب فوق الذکر، مطالعه ذخایر معدنی در استان ایلام بدلیل منشأ رسوبی آنها جدا از شناخت اختصاصات حوضه رسوبی امکان پذیر نبوده و مستلزم آگاهی بر واحدهای لیتولوژیکی و شرایط تشکیل، تکوین و دیاژنز آنها و تغییرات بعدی در اثر عوامل تکوینی، فرسایشی و غیره است، بنابراین آگاهی بر اختصاصات سنگ شناسی سازندهای زمین شناسی (استراتیگرافی) و تغییرات آن در سطح منطقه به ما امکان می دهد که با وقت کافی راجع به وضع گسترش و تغییرات مواد معدنی نتیجه گیری نموده و آن را تعمیم دهیم.

از نظر توالی چینه شناسی و گسترش رخساره های رسوبی در این استان دو توالی رسوبی تقریباً متمایز قابل تشخیص می باشد. اولی توالی رسوبی است که شامل سازنده های گرو – سروک – سورگاه ایلام – گور پی – بابده – آسماری (شامل ممبر کلهر) گچساران – آغاجاری و بختیاری می باشد.

این توالی در مناطق جنوب، جنوبغرب و شمال غرب دارای گسترش می باشد که در واقع بیشترین قسمت استان را تحت پوشش قرار می دهد.

توالی دوم شامل سازندهای گورپی – امیران – نله زنگ – گشکان – آسماری – گچساران – آغاجاری و گنگلومرای بختیاری می باشد که در نواحی شمالشرقی استان گسترش دارند.

بررسی پتانسیل معدنی استان ایلامبیتومین و قیر طبیعیژئو مرفولوژی منطقه

بررسی امواج الکترومغناطیس در اطراف سیمهای برق فشار قوی و تاثیرات آن

مقاله گردآوری شده در مورد بررسی امواج الکترومغناطیسی در اطراف سیمهای برق فشار قوی و تأثیرات آن شامل قسمتهای متنوع امواج و میدانهای الکترومغناطیسی، اندازه‌گیری ثابتهای خط انتقال با استفاده از روشهای تحلیلی و اجزاء محدود، بررسی و تداخل امواج با شبکه‌های مخابراتی، راههای کاهش تداخل، اثرات امواج بر موجودات زنده و سلامتی انسان، بررسی حدود مجاز اطراف سی

دسته بندی	برق
فرمت فایل	doc
حجم فایل	2945 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	102

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

فصل اول

امواج الکترومغناطیسی

میدانهای الکتریکی و مغناطیسی

امواج متحرک روی یک خط انتقال

فتونها و امواج

فتونها

میدانهای الکترومغناطیسی در فرکانس قدرت

فصل دوم

ثابت‌های خطوط انتقال

جنس‌ هادی و ساختمان آن

مقاومت خط

ضریب القائی خط

خطوط سه فاز

هادیهای متساوی‌الفاصله

مساوی کردن ولتاژهای القائی بوسیله پیچیدن خط

ظرفیت خط

ظرفیت خط سه‌فاز

فصل سوم

محاسبه پارامترهای خط انتقال و کابلها قدرت برش اجزاء محدود

مدل ریاضی

معادلات میدانها

انرژی و تلفات

فصل چهارم

تداخل امواج الکترومغناطیسی با شبکه‌های مخابراتی

اثرات الکترومغناطیسی

اثرات الکترواستاتیکی

کاهش اثر تداخل

فصل پنجم

تأثیر میدانهای الکترومغناطیسی 50هرتز بر جنین مرغ، قبل یا در حین انکوباسیون

مقدمه

شرح تحقیق

نتیجه‌گیری

فصل ششم

میدانهای الکترومغناطیسی ELF و سلامت انسان

استانداردهای حدود تابش

استانداردهای حریم خطوط انتقال برق در ایران

اندازه‌گیری شدت میدانهای ELF

بحث و تفسیر نتایج اندازه‌گیری شدت میدان در مشهد مقدس

پیشنهادات

فصل هفتم

اثر امواج الکترومغناطیسی در فرکانسهای قدرت بر انسان

استانداردهای ایمنی

بررسی پارامترهای EM در بدن

آثا و سندرومهای حاصل

اثر امواج الکترومغناطیسی روی شیردهی گاوها و حیوانات دیگر

اثر میدانهای مغناطیسی فرکانس پائین

فصل هشتم

بررسی آثار بیولوژیک خطوط انتقال و توزیع نیرو و مروری بر حد حریم مجاز اطراف آن

پدیده فیزیکی

اثرات بیولوژیک

اثرات کرونا در محیط زیست

اثرات میدان مغناطیسی روی موجودات زنده

بررسی شدت میدانهای الکتریکی در اطراف خطوط انتقال نیرو

چکیده

مقاله گردآوری شده در مورد بررسی امواج الکترومغناطیسی در اطراف سیمهای برق فشار قوی و تأثیرات آن: شامل قسمتهای متنوع امواج و میدانهای الکترومغناطیسی، اندازه‌گیری ثابتهای خط انتقال با استفاده از روشهای تحلیلی و اجزاء محدود، بررسی و تداخل امواج با شبکه‌های مخابراتی، راههای کاهش تداخل، اثرات امواج بر موجودات زنده و سلامتی انسان، بررسی حدود مجاز اطراف سیمهای فشار قوی و جریم مجاز در ایران و دیگر موارد می‌باشد.

از آنجایی که توسعه روزافزون صنایع و همچنین افزایش استفاده از تجهیزات رفاهی برق در واحدهای مسکونی، توسعه و گسترش شبکه‌ها و افزایش میزان تولید را بطور جدی باعث گردیده و گسترش شبکه‌ها انتقال، بوجود آورندة نوعی آلودگی بوده که به نظر من نقش نامطلوب آن در سلامت و بهداشت فرد و جامعه برتر از آلودگی‌های دیگر است.

در این پروژه سعی شده که مجموعه‌ای از تحقیقات انجام شده اثرات امواج الکترومغناطیسی در نقاط مختلف جهان را جمع‌آوری شود و تا حدود عملی راههای پیشگیری و کاهش اثرات بیان گردد.

مقدمه

اهمیت و نقش امواج الکترومغناطیسی از قدیم‌الایام در زمینه‌هایی چون ارتباطات و مخابرات و رادار موضوعی بوده که همگان از آن واقف بوده‌اند ولی از آنجایی که درس میدانها و امواج یکی از دروس اختصاصی رشته مخابرات بوده که به عنوان پایه دروس دیگر مهندسی الکترومغناطیسی تلقی می‌شود و زمینه تخصصهای مختلفی را مانند نظریه و تکنیک میکروویو، آنتن، انتشارات امواج، نظیر امواج الکترومغتاطیسی و غیره را فراهم می‌سازد.

امروزه نقش میدان مغناطیسی در جوامع صنعتی بیش از پیش در سلامت و بهداشت فرد و جامعه حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی و طراحی و ساخت سیستمهای متعدد در واقع هدف از آنها برداشتن قسمتی از مشکلات بشر بوده است، گرفتاریهای، بیشتری عارض نسل بشر بوده است.

صدمات نه تنها در تکنولوژی گسترده بلکه حتی در مقیاسهای کوچک- مثل پرتوافکنی ایزوتوپهای دستگاههای عکاسی کوچک – نیز بوجود آمده‌اند. صدمات وارده را می‌‌توان به چهار قسمت تقسیم کرد:

1-صدمات اقتصادی

2-صدمات تکنولوژی

3-صدمات جسمی

4-صدمات روحی و روانی

البته خود صدمات روحی و روانی در نهایت منجر به صدمات جسمانی می‌شود و صدمات جسمانی ممکن است در تمام حالات صدمات عصبی را شامل شوند.

فصل اول

امواج الکترومغناطیسی] 1[

اتمهای یک ماده می‌توانند بطریق مختلف از محیط اطراف خود انرژی جذب کنند. مثلاً اگر ماده‌ای در معرض تابش حرارت قرار گیرد تمام یا مقداری از انرژی حرارتی که به ماده میرسد، توسط اتمهای آنها جذب میشود و در نتیجه اتمها به حالت تهییج درمی‌آیند.

هر یک از اتمهای تهییج شده ممکن است در بازگشت به حال عادی خود، انرژی جذب شده را بصورت پرتوهایی از خود تابش کند، این پرتوها را پرتوهای الکترو مغناطیس گویند.

اصطلاح الکترومغناطیسی بدان جهت است که هر کدام از این پرتوها همواره با دو میدان الکتریکی و مغناطیسی که جهت آنها بر جهت حرکت پرتو عمودند، همراه است.

شکل 1- جهت حرکت پرتو الکترومغناطیسی و میدانهای الکتریکی و مغناطیسی آن

امواج الکترو مغناطیسی دارای طیف یا اسپکتروم وسیعی می‌باشند که شامل امواج رادیوئی رادار، مادون قرمز، نور مرئی ماوراء بنفش و بالاخره اشعه‌های ایکس و گاما میباشد.

امواج الکترو مغناطیس دارای تعداد خواص مشترک هستند، مثلاً سرعت تمام آنها در خلاء یکسان است. این سرعت را سرعت سیر نور گویند و مقدار آن برابر است با 3´10⁸m/s متر بر ثانیه یا 300.000km/s کیلومتر در ثانیه

میدانهای الکتریکی و مغناطیسی

بین بارهای الکتریکی نسبت بهم نیروئی بوجود میآید، بطوریکه بارهای همنام یکدیگر را دفع می‌کند و بارهای غیر همنام یکدیگر را جذب می‌کنند و این شبیه نیروهای مغناطیسی است، همانطوری که قوای مغناطیسی از میدان مغناطیسی حاصل می‌شود – قوای جذب و دفع الکتریکی از میدان الکتریکی سرچشمه می‌گیرد. وقتی که جریانی از سیم می‌گذرد در اطراف سیم خطوط میدان مغناطیسی که بشکل دایره‌ای متحدالمرکز هستند تشکیل میگردند. ولی خطوط میدان الکتریکی بصورت شعایی از سطح سیم بخارج میروند. ]2[

مقدار فلوی مغناطیسی با افزایش مقدار جریان و شدت میدان الکتریکی با افزایش مقدار ولتاژ زیاد می‌شود. بنابراین در ولتاژهای بالا (اطراف سیمهای برق فشار قوی) شدت میدان الکتریکی بیشتر است ولی در فرکانس بالا شدت میدان مغناطیسی بیشتر است.]6[

شکل 2: میدانهای الکتریکی و مغناطیسی در اطراف یک سیم

امواج متحرک روی یک خط انتقال]3[

راههای زیادی برای انتشار امواج وجود دارد. به هر حال قبل از ادامة مطلب، فهم کامل پدیدة خط انتقال اساسی است زیرا بسیاری از مفاهیم بنیادی مانند ثابت انتشار در شکلهای پیچیده‌تر از انتقال انرژی نمایان می‌شود.

به عنوان نقطه شروعی برای تعمیم مطالب، مسئلة کلاسیک خط انتقال را به جای دیدگاه مداری از دیدگاه میدانی در نظر می‌گیریم. از نظریه مقدماتی میدان می‌دانیم همانطوری که در شکل 3 نشان داده شده است، میدانهای الکتریکی و مغناطیسی در کنار ولتاژ و جریان خط میدانهای الکتریکی و مغناطیسی وجود دارند. همان طور که به ظاهر ولتاژ و جریان در امتداد خط و در جهت انتشار حرکت می‌کنند میدانهای همراه با آنها نیز، مانند سایه‌ای آنها را دنبال می‌کنند.

شکل 3 : امواج متحرک روی یک خط انتقال باز

از آنچه گذشت چون این موضوع صرفاً یک دیدگاه است می‌توان این طور فکر کرد که میدانهای ذکر شده جریانها را در سیم القاء می‌کنند و نه برعکس، بنابراین از این دیدگاه می‌بینیم که به ظاهر میدانهای الکتریکی و مغناطیسی باهم و با یک سرعت در فضا حرکت کرده و سیم‌ها صرفاً کار «هدایت» موج را در جهت خاص انجام می‌دهند.

امواج و فوتونها WAVE AND DHOTOS ]1[

امواج- معمولاً پرتوهای الکترو مغناطیسی را بصورت امواجی فرض می‌کنند که در فضا حرکت کرده و انرژی را با خود از نقطه‌ای به نقطه دیگر حمل می‌کنند (شکل 4). این نوع موج را موج عرضی (Wave Tran sverse) گویند. زیرا امتداد نوسان موج بجهت حرکت آن عمود است.

شکل 4 : پارامترهای یک موج عرضی

یک موج عرضی دارای چهار پارامتر اصلی است این پارامترها عبارتند از:

1-طول موج (Ware Length): که آن عبارتند از فاصله یک نقطه با نقطه مشابه به راز
آن l

2-فرکانس (Freguency): عبارتند از تعداد امواج (سیکلها) که در یک ثانیه تولید شده: واحد HZ

3-سرعت (Velocity): مسافتی که امواج در یک ثانیه طی میکنند V

4-دامنه (Amplitude): فاصله بین نقطه شروع تا مقدار حداکثر آن، آنرا قدرت موج نیز توصیف می‌کنند.

طول موج، فرکانس و سرعت یک موج با یکدیگر ارتباط دارند. زیرا مسافتی را که امواج در مدت یک ثانیه طی می‌کنند، برابر است با تعداد امواج در ثانیه (فرکانس) ضربدر طول موج یعنی

1)

فوتونها ]1[ و ]4[

اگرچه با نظریه موجی بودن پرتونها الکترو مغناطیسی بعضی از پدیده‌های تشعشع را میتوان توضیح داد ولی کاربرد این فرضیه در بعضی موارد کاملاً رضایت بخش نیست. برای مثال: از فرضیه موجی بودن اینطور استنباط میشود که انرژی پرتوهای الکترو مغناطیس به صورت پیوسته و بدون انقطاع منتشر میشود. در حالی که ما می‌دانیم اینطور نیست و انرژی بصورت بارانی از ذرات کوچک و مستقل از هم بنام فوتون از جسم منتشر میشود (شکل 59. هر فوتون دارای مقدار معینی انرژی است و اغلب یک فوتون را یک کوانتوم (quantum) انرژی گویند. (نظریه ذره‌ای و موجی بودن پرتوهای الکترو مغناطیسی). مقدار انرژی یک فوتون (E)، در نظریه ذره‌ای،‌با فرکانس پرتو (V)، از نظر موجی، توسط رابطه زیر بهم مربوط می‌شوند.

2)E=hn

که در این رابطه h ضریب ثابت پلانک است.

شکل5 : نظریه ذره‌ای بودن پرتوهای الکترومغناطیسی

خواص عمومی پرتوهای الکترو مغناطیسی

1-همه آنها در فضا آزاد (خلاء) دارای سرعتی یکسان هستند.

2-همه پرتوها، انرژی را به شکل کوانتا یا (فوتون) از نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل می‌کنند. انرژی (E) یک فوتون بطریق زیر با فرکانس بستگی دارد. E=hn

3-در فضای آزاد (خلاء) همه به خط مستقیم حرکت می‌کنند.

میدانهای الکترو مغناطیسی در فرکانس قدرت ]4[ و ]12[

اگر در یک نقطه مقداری بارالکتریکی مثبت وجود داشته باشد خطوط نیروی میدان الکتریکی (E) حاصل بطور عمودی از آن خارج می‌شوند و بر عکس، و ضمناً میدانیم که هر گاه بار الکتریکی حرکت کند، جریان داریم که عبور جریان از سیم هادی در اطراف آن میدان مغناطیسی بوجود می‌آورد.

حال اگر در یک سیم جریان متناوب بفرستیم در اطراف آن یک میدان الکترو منیتیک (H) تشکیل می‌شود، که این دو میدان (E) و (H) عمود بر یکدیگر بوده و بردار انرژی را میسازد که با سرعت نور انتشار می‌یابد.

P=E.H.sin90

که در این حالت خاص

می‌دانیم که میدان الکتریکی حاصل،‌ مستقیماً با مقدار ولتاژ (بار الکتریکی) و عکس فاصله مربوط است یعنی و میدان مغناطیسی حاصل، با مقدار جریان و عکس فاصله متناسب است و یا ، واحد میدان الکتریکی V/m (ولت بر متر) و واحد میدان مغناطیسی A/m (آمپر بر متر) است، لذا واحد دانسیته بردار انرژی (وات بر متر مربع) خواهد بود.

به موجب رابطه ماکس پلانک E=H.f که در آن h ثابت پلانک و f فرکانس و E انرژی است. میتوان نشان داد که هرچه فرکانس زیادتر باشد انرژی بیشتر است و لذا هرچه طول موج کوچکتر باشد قدرت نفوذ و تخریب آن بیشتر است، اما دانشمندان فرکانس 50 تا60 هرتز را فرکانس قدرت نامیده‌اند. ]1[

فصل دوم

ثابت‌های خطوط انتقال ]5[

یک خط انتقال هوائی از یک گروه سیم تشکیل شده که بموازات یکدیگر روی دکلها کشیده شده اند و بنابراین هادیها نسبت بیکدیگر و بین هر هاری و زمین با هوا عایق میشوند. هادیها مقاومت معینی بسته به سطح مقطع و جنس آنها دارند و چون میدان مغناطیسی ناشی از عبور جریان در یک هادی هادیهای دیگر را قطع می‌کند (در برمیگیرد – یا تراوش میکند) هر سیم مقاومت القائی نیز دارد. بعلاوه بین جفت هادیها و بین هر هادی و زمین نیز ظرفیت الکتریکی موجود است. بالاخره عایق‌ها کامل نیستند و در نتیجه جریان نشتی بزمین خواهیم داشت این اثر را میتوان بصورت مقاومت نشتی که بین سیم و زمین قرار می‌گیرد در نظر گرفت. برای اینکه خط را بتوان بعنوان قسمتی از یک شبکه کامل قدرت قرار داد مقادیر فوق بایستی مشخص باشد و در این فصل محاسبه آنها را خواهیم دید.

جنس هادی و ساختمان آن

معمولیترین نوع هادی مورد استفاده در خطوط انتقال مس و آلومینیوم می‌باشد. آلومینیوم با هدایت خوب و وزن کم برای دهنه‌های بزرگ مناسب است. علیرغم اینکه ضریب انبساط بالا و مقاومت کششی کمی دارد.

مس یا آلومینیوم را باید برای دهنه (فاصله بین دو کابل) کوچک بکار برد و برای فشار قوی که دهنه خط بزرگ میشود هادیهای آلومینیوم با هسته فولادی مجهز می‌شوند تا استقامت آنها بالا رود.

مقاومت خط

مقاومت اهمی یک هادی یکنواخت بطول L و سطح مقطع a چنین است.

که Pمقاومت مخصوص بستگی به جنس هادی و درجه حرارت آن دارد. که برای دو درجه حرارت داریم.

که a ضریب حرارتی مقاومت هادی است و روابط زیر را داریم:

و بهمین ترتیب میتوان دید:

خواهیم داشت:

در هنگام بکارگیری فرمول بالا لازم است توجه داشته باشیم که هادی ممکن است افشان باشد بنابراین افزایش مقاومت در مقایسه با هادی یکپارچه با همان سطح مقطع در حدود %1 یا %2 خواهد بود.

افزایش بیشتر در مقاومت ممکن است ناشی از اثر پوسته باشد. وقتی از یک هادی جریان مستقیم عبور میکند جریان بطور یکنواخت در تمام سطح مقطع توزیع می‌شود در حالی که اگر جریان متناوب عبور کند میدان مغناطیسی متناوب در اطراف هادی تولید میشود که با نفوذ جریان به مرکز هادی مخالفت میکند بطوریکه چگالی جریان در لایه‌های خارجی افزایش یافته و در نتیجه در وسط سیم کاهش می‌یابد. چون افت توان متناسب با I² است اثر پوسته (توجه شود اثر پوسته نتیجه میدان مغناطیسی می‌باشد) باعث میشود که افت مس برای جریان معین افزایش یابد یعنی اثر آن مثل اینست که مقاومت اهمی افزایش یابد. اثر پوسته با ضریب نفوذ و سطح مقطع هادی و فرکانس افزایش مییابد (چون میدان مغناطیسی نیز با افزایش آنها افزایش می‌یابد). بعلت وابستگی آن به سطح مقطع برای هادیهای افشان کمتر از هادی یکپارچه است. برای فرکانس HZ50 افزایش مقاومت برای هادیهای یکپارچه تا قطر mm10 قابل صرفنظر کردن است ولی هادی تا قطر mm25 حدود%8 افزایش می‌یابد. اثر پوست برای آلومینیوم معادل مس است.

ضریب القاء خط ]5[ و ]7[

یک خط هوائی یکفاز را در شکل زیر در نظر می‌گیریم. فاصله dm بین هادیها در مقایسه با شعاع‌های هادی بزرگتر است. جریان عبوری از هر هادی میدان مغناطیسی ایجاد میکند که خطوط قوای آنها دوایر متحدالمرکز بوده که مراکز آنها بر مرکز هادی منطبق است و در صفحه عمود بر هادی قرار گرفته‌اند. بعضی از این خطوط قوا داخل هادی بوده و بقیه در خارج آن است اگر توزیع جریان داخل هادی یکنواخت فرض شود جریان داخل خط قوه‌ای به شعاع X متناسب با سطح بسه آنست بنابراین جریان آن خواهد بود. که I جریان کل به A می‌باشد.

شکل 1- ضریب القاء خط هوایی

بنابراین شدت میدان داخل هادی از مرکز در فاصله X

شار در پوسته استوانه‌ای با ضخامت شعاعی و طول محوری 1 متر عبارتست

شاره کل تراوش داخل هادی

حال شار خارجی را در نظر می‌گیریم. تنها بخشی که هادی را دبرمیگیرد بین دو هادی میباشد زیرا در فاصله X شدت میدان ناشی از یک هادی به تنهائی عبارتست از چون شار گزینه گذرنده از پوسته استوانه‌ای به ضخامت dx و طول محوری 1m

(2-2)شار دربرگیرنده (شار خارجی)

شار کل دربرگیرنده هر هادی مجموع معادلات (2-1)و(2-2) است که عبارتست از:

چون هر دو هادی در چنین شبکه‌ای یک مقدار جریان عبور میدهند مقدار شار دربرگیرنده کل دو هادی عبارتست از:

ضریب القاء =L₁

این عبارت برای فاصله زیاد خطوط به منجر میشود.

جنس‌ هادی و ساختمان آنمعادلات میدانهاهادیهای متساوی الفاصلهمیدانهای الکتریکی و مغناطیسیمیدانهای الکترومغناطیسی در فرکانس قدرتمساوی کردن ولتاژهای القائی بوسیله پیچیدن خطمحاسبه پارامترهای خط انتقال و کابلها قدرت برش اجزا محدودتداخل امواج الکترومغناطیسی با شبکه‌های مخابراتی

بررسی ارتباط نسبتهای صورتهای مالی جریانهای نقدی بر بازده سهام

به دلیل اهمیت بسزای جریانهای نقدی درموقعیت های واحدهای اقتصادی ضرورت آن برای ادامه بقای آنهاپیش بینی جریانهای نقدی به عنوان یکی از اجزا ءلاینفک برنامه ریزی مالی ،ازموضوعات مهمی است که مورد توجه مدیران خاص مدیران واحدهای اقتصادی قراردارداین امر ازچنین اهمیتی برخورداراست که جریانهای نقدی واحدهای اقتصادی را میتوان به جریان گردش خون در بدن تشبیه کردهم

دسته بندی	حسابداری
فرمت فایل	doc
حجم فایل	74 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	70

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول : کلیات تحقیق

1. a. مقدمه (بیان مسأله)................................................................................................... 1
2. b. ضرورت ...................................................................................................................... 2
3. c. اهمیت موضوع .......................................................................................................... 2
4. d. سوال اصلی ................................................................................................................ 3
5. e. فرضیات...................................................................................................................... 4
6. f. قلمرو.......................................................................................................................... 5
7. g. کلید واژه های اصلی .................................................................................................. 5

فصل دوم : ادبیات نظری

2-1) مروری بر ادبیات نظری ............................................................................................. 6

3-1) تاریخچه پیدایش صورتهای جریان نقدی.................................................................. 7

4-1) مفاهیم و تعاریف وجوه نقد........................................................................................ 8

5-1) مزایای صورت جریانهای نقدی.................................................................................. 9

6-1) ماهیت صورت جریانهای نقدی................................................................................. 10

7-1) تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ................................................................................ 12

8-1) ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ........................................................ 13

9-1) نسبتهای مالی ......................................................................................................... 13

1-9-1- نسبتهای نقدینگی ................................................................................... 14

2-9-1- نسبتهای فعالیت....................................................................................... 14

3-9-1- نسبتهای اهرمی........................................................................................ 15

4-9-1- نسبتهای سود آوری.................................................................................. 15

تعریف نسبتهای مالی مبتنی بر صورت جریانهای نقدی ................................................... 16

1-10-1- الف) نسبتهای توانایی پرداخت و ایجاد نقدینگی..................................... 16

2-10-1 – ب) کیفیت سود .................................................................................... 17

3-10-1- ج) مخارج سرمایه ای ............................................................................. 20

11-1 – نظریه تمرکز اطلاعاتی.......................................................................................... 24

12-1- محتوای اطلاعات در سطح دستوری...................................................................... 24

13-1- افزایش اطلاعاتی................................................................................................... 25

1-13-1- الف) اطلاعات مکمل ................................................................................... 26

2-13-1- ب) اطلاعات موازی ..................................................................................... 26

3-13-1- اطلاعات بی اثر............................................................................................ 27

بخش دوم:

1-2) پیشینه تحقیق ....................................................................................................... 28

فصل سوم : روش تحقیق

1- جامعه آماری ................................................................................................................ 36

2) نمونه آماری................................................................................................................... 37

3) اطلاعات مورد نیاز ........................................................................................................ 38

1-3-1- الف) اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه نسبتهای مالی سنتی................... 38

2-3-1- ب) اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه نسبتهای مالی صورت جریان های نقدی 38

3-3-1- ج) اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه بازده سهام شرکت............................. 38

تجزیه و تحلیل فرضیه ها................................................................................................... 40

اندازه گیری متغیرها.......................................................................................................... 41

روش آماری........................................................................................................................ 45

فصل چهارم : یافته های تحقیق

تحلیل آماری...................................................................................................................... 47

تحلیل و بررسی فرضیات................................................................................................... 53

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

خلاصه تحقیق ................................................................................................................... 60

خلاصه و نتیجه تحقیق....................................................................................................... 61

محدودیتهای تعمیم نتایج تحقیقات................................................................................... 63

پیشنهادات........................................................................................................................ 64

فصل ششم : منابع و مأخذ

منابع تحقیق ..................................................................................................................... 65

فصل هفتم : ضمائم

کلـیـات

-بیان مسئله(مقدمه)

به دلیل اهمیت بسزای جریانهای نقدی درموقعیت های واحدهای اقتصادی ضرورت آن برای ادامه بقای آنهاپیش بینی جریانهای نقدی به عنوان یکی از اجزا ءلاینفک برنامه ریزی مالی ،ازموضوعات مهمی است که مورد توجه مدیران خاص مدیران واحدهای اقتصادی قراردارداین امر ازچنین اهمیتی برخورداراست که جریانهای نقدی واحدهای اقتصادی را میتوان به جریان گردش خون در بدن تشبیه کرد.همچنین صورت جریانهای نقدی مورد استفاده گروههای مختلف از جمله سرمایه گذاران واعتباردهندگان ،واحدهای دولتی مورد استفاده قرارمی گیردوازسوی دیگر سرمایه گذاران واعتباردهندگان برای اتخاذ تصمیمات به صورت جریان نقدی علا قه مند هستند زیرا اغلب مدل های اوراق بهادار یا روشهای ارزیابی وهمچنین تاثیر آن بربازده سهام وواحدهای اقتصادی مبتنی برجریانهای نقدی آتی است امروزه تجزیه وتحلیل صورتهای مالی وتجزیه وتحلیل صورتهای مالی وهمچنین صورتهای مالی و.همچنین ترازنامه وسودوزیان نقش به سزایی در پیش بینی روند شرکتهای سهامی دربازار بورس سهام رادارد ومیتواند نقش بسیار مهمی در کاهش نوسانات بازار را ایفا میکند واز دید درون سازمانی توانائی پیش بینی نتایج آتی،خصوصا جریانهای نقدی اداره اموررادرکاراترین شکل خود امکان پذیر میباشد وبه اتخاذ تصمیمات بهینه عملیاتی وسرمایه گذاری وتامین مالی منجر می شود از دید برون سازمانی نیز اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی به خصوص جریانهای نقدی عملیاتی مبنای مناسبی برای تصمیم گیری اقتصادی گروه های ذینفع برون سازمانی فراهم میکند.

-ضرورت :

صورت جریانهای وجوه نقد مبنای ناقص برای ارزیابی دورنمای جریانهای نقدی آتی بدست می دهد .صورتهای عملکرد مالی شامل صورت سودوزیان وصورت سودوزیان جامع درکنارترازنامه وصورت جریان وجوه نقد به عنوان یک مجموعه مبنای مناسبتری برای ارزیابی وضعیت آتی جریانهای نقدی واحدهای تجاری در مقایسه با صورت جریانهای وجوه نقد ی به تنهائی فراهم می سازد (استانداردهای حسابداری ،1380مبنای نظری مالی بند 4-6هرچند برای بررسی اینکه کدام اطلاعات حسابداری ارتباط معنی داربیشتری بربازده سهام دارند تحقیقات متعددی انجام شده اما این سوال پاسخ قطعی نداشته است به نحوی که عده ای اطلاعات برخی اطلاعات نقدی وتعدادی اطلاعات همزمان تعهدی ونقدی رابرای تاثیربربازده سهام سودمند دانسته اند .دراین تحقیقات تلاش می شود به این سوال پاسخ داده شود نسبتهای مالی (ترازنامه صورت سودوزیان )درمقایسه بانسبت صورت جریانهای نقدی آیا همبستگی بیشتری بربازده سهام دارد یانه .

اهمیت موضوع :

صورت سودوزیان جامع بویژه اگر همراه باترازنامه صورت گیرد معمولادر مقایسه باصورت جریانهای نقد،مبنای بهتری برای ارزیابی چشم اندازجریانهای نقدی فراهم میکند ........دربیانیه شماره 95خوددرسال1987هدف اصلی ازتهیه صورت جریان گردش وجه نقد رافراهم کردن اطلاعات مربوط به دریافت وپرداخت های نقدی موسسات دریک دوره مالی توصیف میکند با استفاده از اطلاعات مندرج در این صورت میتوان به اهداف زیر دست یافت :

1. ارزیابی توانائی شرکت در ایجاد جریان های آتی

2. ارزیابی توانائی شرکت در عمل به تعهدات درپرداخت سودتقدی سهام.

3. توجیه دلایل اختلاف بین سود ودریافت هاوپرداخت های نقدی

4. بررسی تاثیر سرمایه گذاری های نقدی وغیر نقدی ومبادلات تامین مالی بر وضعیت مالی شرکت.

1. ارائه اطلاعات به سرمایه گذاران فعلی وبلقوه واعتباردهندگان ودیگر استفاده کنندگان به منظور ارزیابی مبالغ ،زمانبندی وعدم اطمینان دریافت نقدی سود سهام ،فروش ،بازخرید وسررسیداوراق قرضه .

-سوال اصلی:

این تحقیق به دنبال ان است که مشخص کند ایا بکارگیری نسبت ها موجود در صورت های مالی اساسی ترازنامه ،سودوزیان ،صورت جریانهای نقدی به طور همزمان جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات مالی مفیدتر از بکارگیری جداگانه این نسبت ها میباشد .به بیان دیگر ایا افزودن نسبت های استخراج شده از صورت جریانهای نقدی به نسبت های مالی سنتی (ترازنامه وسودوزیان )باعث افزایش وبهبود تاثیر اطلاعاتی این نسبتها میشود یا خیر .یکی ازراههای پاسخ دادن به این پرسش ،ازمون ضریب همبستگی این نسبتها بابازده سهام است .درصورتیکه افزودن این نسبت هامبتنی بر جریانهای نقدی مبتنی برترازنامه وسودوزیان باشد موجب بهبود ضریب همبستگی این نسبتها بربازده سهام می گردد،ومی توان با این توجه اظهارداشت که نسبتهای صورت جریانهای نقدی دارای محتوا می باشد .

-استفاده کنندگان از این تحقیق :

استفاده کنندگان از این تحقیق در مرحله اول سهامداران ،سرمایه گذاران ،مدیران اجرائی شرکت می باشند این تحقیق می تواند در اتخاذتصمیمات مالی کارکزاران ومسئولین بورس اوراق بهادارجهت انجام مشاوره ونظارت وتصمیمات مناسب رامورداستفاده قرارمی دهد درمرحله دوم مجامع دانشگاهی ودانشجویان رشته های مالی وعلاقه مندان به رشته حسابداری ومالی وهمچنین رشته مدیریت ومدیران واعضای هیات مدیره واوراق مشارکت وکارزاران بورس مورد استفاده قرارمی گیرد.

-فرضیــه ها:

• -1مجموعه کامل نسبتهای مالی شامل ترزانامه –سودوزیان وصورت جریان نقدی درمقایسه بانسبتهای مالی سنتی ارتیاط معنی داربیشتری با بازده سهام ندارد.
• 2-مجموعه کامل نسبتهای سنتی شامل ترازنامه- سودوزیان وصورت جریانهای نقدی درمقایسه با نسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی ارتباط معنی داربیشتری با بازده سهام ندارد.
• -3نسبت های مالی صورت جریانهای نقدی درمقایسه بانسبت های مالی سنتی شامل ترازنامه وسودوزیان ارتباط معنی داربیشتری بابازده سهام ندارد .

قلمـــــــرو:

1-قلمرو زمانی :

قلمرو زمانی تحقیق از سال 1387لغایت 1380می باشد .

2-قلمرو مکان :

قلمرومکان تحقیق شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارمشهودمی باشد .

3-قلمروموضوعی :

نسبت های مالی متداول گرفته شده ازصورت مالی (ترازنامه –سودوزیان –صورت جریانهای نقدی )

کلیدو وا‍‍‍‍ ژه های اصلی :

1-نسبت های مالی ترازنامه –سودوزیان وصورت جریانهای نقدی

2-نسبت های مالی شامل شامل تر(ترازنامه وسودوزیان

3-بازده سها م

4-محتوای اطلاعات

بخش اول :

ادبیات نظری :

مرور ادبیات تحقیق:

گزارشگری جریانهای نقدی یکی از موضوعاتی می باشد که در چنددهه گذشته همواره مورد توجه خاص محققان حسابداری بوده است .به نحوی که تاکنون تحقیقات متعددی برای آزمون توانائی تاثیربه سزائی برصورت های مالی شامل ترازنامه وسودوزیان وصورت جریانهای نقدی درمقایسه بانسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی بربازده سهام ومدلهای متضادنیزبرای ارتباط ونسب های مالی صورت جریانهای نقدی بربازده سهام ارائه می کند بااین حال درمورد اینکه کدام یک ازنسبت های بربازده سهام مفیدتر می باشد نظرات متضادوجود دارد که از جمله به مواردزیراشاره کرد:

گرینبرگ وهمکاران(grenberg et al ./986)

برای تاثیرات به سزای نسبتهای مالی بربازده سهام مدلهای رگرسیون ازسودخالص یاجریانهای نقدی دردوره جاری استفاده کردندکه دراین دو مدل ،متغیر وابسته جریان نقدی عملیاتی بود .آنان به جای آزمون مستقیم قدرت پیش بینی مدل ،دو مدل رابااستفاده ازضریب همبستگی رتبه بندی کردندوبه نتیجه رسیدندکه نسبت های مالی شامل ترازنامه –سودوزیان –وصورت جریانهای نقدی بایکدیگرهمبستگی بهتری رادارد .

بوئن وهمکاران bowen et 1986 ))

توانائی ترکیبات گوناگون صورت جریانهای نقدی عملیاتی وسودراجهت ارتباط آنهایک یادودوره بعد مقایسه می کند

درمدل های آنان متغیروابسته جریان های نقدی عملیاتی آنی ومتغیرهای مستقل به ترتیب درمدل اول سودخالص ،دردومدل دوم سودخالص بعلاوه استهلاک ،درمدل سوم بهترازسایرمدلهامی تواندتاثیرات به سزائی نسبت های مالی شامل ترازنامه –سودوزیان وصورت جریانهای نقدی رابهترنشان می دهد .

-2تاریخجه پیدایش صورت جریانهای نقدی :

طی سالهای متمادی ،سودوزیان به همراه یادداشتهاوجداول مکمل ،صورت مالی راتشکیل می دهد .شناخت این واقعیت هاکه باتهیه وارائه صورت های مالی فوق ،دلایل کلیه مواردتحقیق دروضعیت مالی افشا نمی گردد،نهادهای حرفه حسابداری رادرکشورهای مختلف به فکرچاره جوئی انداخت .نخستین باردرسال 1908درآمریکاپرفسور((ویلیام مورس کل ))درکتاب خود((صورت ازکجاآمده وبه کجا می رود ))رابیان نمودومزایاوفواید آن را مورد بحث قرارمی دهد بعدها این صورت تکامل پیداکرد وبه ((صورت وجوه ))تغییرنام پیداکرد.

درسال 1961انجمن Aicpa تحقیق شماره 2خودراتحت عنوان ((صورت تجزیه وتحلیل گردش وجوه(( انتشار داد.

درسال 1963((هیات اصول حسابداری ))بیانیه شماره 3خودراتحت عنوان صورت منابع ومصارف وجوه انتشارداد.

درسال 1971 Aicpa بیانیه شماره 19راتحت عنوان ((گزارشگری تغییرات دروضعیت مالی ))انتشارداد.این بیانیه ارائه صورت گردش وجوه رادرگزارشهای مالی سالیانه الزامی کرده واستفاده ازنام ((صورت تغییرات دروضیت مالی ))رابه جای صورت منابع ومصلرف وجوه ،توصیه نمود.

پس از انتشاربیانیه شماره بیانیه شماره 19کمیتیه بررسی اصول حسابدای چندین سال واحدهای تجاری اقدام

به تهیه صورت تغییرات دروضعیت نمودند.این صورت بیانگرمنابع مالی (سرمایه درگردش )تامین شده ومصرف شده درطی یک دوره مالی بود.

درسال 1987((کمیته تدوین استانداردهای حسابداری مالی بیانیه شماره 95خودراتحت عنوان صورت گردش وجوه نقد انتشارکردوشرکتها راملزم کردکه درپایان هردوره مالی به همراه ترازنامه ،صورت سودوزیان ،صورت گردش وجوه نقد رانیز ارائه نمایند.

-3مفاهیم وتعاریف وجوه نقد :

درطی سالهای متمادی ،تعاریف متعددی از وجوه نقد ارائه شده است که مورد بررسی قرارمی گیرد .

الف –دارائیهای پولی کوتاه مدت :منابعی هستند که به راحتی قابل تبدیل به وجه نقد می باشد .

ب )-خالص دارائیهای پولی :که از طریق کسر نمودن بدهیهای جاری پولی از دارائیهای جاری بدست می آید .در این مفهوم علاوه بردارائیهای وبدهیهای جاری پولی ،دارائیهاوبدهی های جاری غیرپولی نیز مد نظر قرارگرفته است .

ج )مفهوم سرمایه در گردش :از کسر بدهی های جاری ازدارائیهای جاری بدست می آید .در این مفهوم علاوه بردارائیهاوبدهی های جاری پولی ،دارائیهاوبدهی ها ی جاری غیر پولی نیز مد نظر قرارگرفته است .

د)مفهوم تمامی منابع مالی وجوه :این مفهوم تاثیر فعالیتهای مهم تامین مالی ،واحد تجاری را بیان می کند .

ه (مفهوم نقد :این تعریف شامل وجه نقد دردسترس وشبه پول می باشد .که این تعریف در بیانیه شماره 95نیز آمده است .

مزایای صورت جریانهای نقدی:

مهمترین مزایای صورت جریانهای نقدی عبارتند از :

1-از آنجائیکه اندازه گیری اندازه گیری وجه نقد ازارزیابی ذهنی به دور است در نتیجه نسبت به سود از عینیت بیشتری برخورداراست .

2-مشکل مربوط به تشخیص زمان تحقق درآمد وتحمل هزینه در حسابداری جریانهای نقدی بوجود نمی آید .بنابرین اگر چه پیش بینی وجه نقد هردودارای ریسک عدم اطمینان عدم اطمینان هستند اما وجه نقد از عینیت بیشتری برخوردار می باشد .

3-وجه نقد لازمه وبقاءورشد واحد تجاری می باشد وتوانائی پرداخت دیون واحد تجاری را نشان می دهد .

ماهیت صورت جریانهای نقدی :

((صورت جریانهای نقدی منبع تهیه اطلاعات ،درارتباط باتغییرات وجه نقد وجه نقد در طی دوره (به صورت وجه نقد )میباشد که می تواند برای ازریابی نقدینگی شرکت ،قابلیت انعطاف پذیری مالی وتوانائی عملیاتی وریسک شرکت مفیدواقع شود ))معادل وجه نقد انعطاف پذیری وتوانائی های عملیاتی وریسک شرکت مفید واقع شود ))معادل وجه نقد عبارتست از سرمایه گذاریهای کوتاه مدت ،یعنی سرمایه گذاریهائی بانقدینگی بالاکه دارای ویژگی های زیرباشد .

الف )به سرعت وسهولت به مبالغی مشخص از وجه نقد قابل تبدیل باشد .

ب )تاریخ تبدیل آن وجه نقد ،آنقدر نزدیک باشد که احتمال تغییردرارز ش آن بعید به نظر برسد .

اطلاعات موجود درصورت جریانهای نقدی شامل مواردزیر می باشد :

الف )خالص جریان نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی

ب )خالص جریان نقد حاصل از فعالیتهای سرمایه گذاری

ج )خالص جریان نقدی حاصل ازفعالیتهای تانیم مالی

د)خالص افزایش یاکاهش دروجه نقد

ه )تفاوت مانده اول وپایان دوره وجه نقد

و)صورت مکمل ازفعالیتهای غیرنقدی سرمایه گذاری وتامین مالی

فعالیتهای عملیاتی :اولین بخش صورت جریانهای نقدی راگردش وجوه نقد مرتبط باعملیات واحدتجاری تشکیل میدهد که شامل جریانهای ورودی وجه ناشی ازفروش محصولات یاارائه خدمات (ازمحل مبالغ وصولی )ازمشتریان وجریان نقدی خروجی وجه نقد ناشی ازوجوه پرداختی به فروشندگان موادارائه دهندگان خدمات موردنیاز،وجوه پرداختی به کارکنان بابت حقوق ودستمزد ،وجوه پرداختی بابت هزینه های استقراض ،پرداخت به دولت بابت مالیات وعوارض وسایروعوارض وسایرپرداختهای نقدی بابت هزینه هاست .

فعالیتهای سرمایه گذاری :این فعالیتهااساسا"بررویدادهاومبادلات مربوط به تامین یافروش وکنارگذاری دارائیهاتاکیدداردومشتمل برجریان ورودوخروج وجه نقدناشی ازاین رویدادهاومبادلات می باشد.

فعالیتهای تامین مالی :این فعالیتهااساسا"بررویدادهاومبادلات مربوط به تامین ،شامل استقراض وافزایش وکاهش حقوق صاحبان سهام است ودربرگیرنده جریان ورودوخروج وجه نقدناشی ازاین رویدادهاومبادلات می باشد .

تجزیه وتحلیل صورتهای مالی :

یکی از اهداف حسابداری تفسیر اطلاعات مالی ویادرواقع استفاده ازصورتهای مالی به منظور تصمیم گیری اشخاص ومراجع مختلف ازجمله سرمایه گذاران ،بانکها،بستانکاران وسایرعلاقه مندان است .ضرورت تفسیر صورتهای مالی به نحوی که نیازاستفاده کنندگان مختلف ازصورتهای مالی رابرطرف می کند منجر به پیدایش توسعه روشهاوفنونی شد که روابط بین ارقام مندرج درصورتهای مالی راتعیین وامکان مقایسه ،تفسیروتوجیه آنهارافراهم کرده است مجموعه این روشهاوفنون که درجریان پیشرفت حسابداری درپاسخ به نیازهای فزاینده اطلاعلت مالی ابداع،توسعه یافته است ومی یابد ،تجزیه وتحلیل صورتهای مالی نامیده می شود .

لی پولد معتقد است که استفاده کنندگان صورتهای مالی جهت دستیابی به اهداف زیراقدام به تجزیه وتحلیل صورتهای مالی می نمایند .

الف )صاحبان اوراق بهادارجهت ارزیابی ریسک وبازده اوراق بهاداربه پیش بینی قدرت مالی برآوردسودهای آینده علاقه مند هستند

ب )بستانکاران به شناسائی خطرات ذاتی موجود دربدهی هاوپیش بینی هاجریان وجوه آینده اقدام می کنند .

ج )صاحبان سرمایه جهت تصمیم گیری درمورد نگهداری ،فروش ویاخرید سهام شرکت به تجزیه تحلیل صورتهای مالی متوسل می شوند

ابزارهای اصلی تجزیه وتحلیل صورتهای مالی :

عمده ترین روشهای تجزیه وتحلیل صورتهای مالی به شرح زیر طبقه بندی می شود:

الف )مقایسه واندازه گیری های مربوط به اطلاعات مالی برای دودوره یابیشتر(تجزیه وتحلیل افقی یاروند )

ب )مقاسه واندازه گیری مربوط به داده های مالی دوره جاری (تجزیه وتحلیل عمودی یادرونی )

ج)بررسی بااهداف خاص .

د)خطر سنجی

ت )تجزیه وتحلیل سرمایه درگردش

نسبتهای مالی :

نسبتهای مالی متداولترین ابزارتجزیه وتحلیل صورتهای مالی می باشد که درمورد استفاده تحلیلگران مالی جهت ارزیابی نقاط قوت وضعف شرکتها قرار می گیرد .

جهت بکارگیری نسبت های مالی می توان مقایسه های زیر راانجام داد:

1-مقایسه نسبتهای مالی دوره جاری بانسبتهای دوره قبل (روند )

2-مقایسه نسبتهای مالی دوره جاری ودورههای قبل بانسبتهای متوسط صنعت

3-مقایسه نسبت های موجود در صورتهای مالی یک شرکت بایکدیگر (تجزیه وتحلیل درونی )

4-مقایسه نسبت های مالی دوره جاری بانسبت های بودجه ای

ازآنجائیکه هدف این تحقیق مقاسیه محتوای اطلاعاتی نسبت های مالی مندرج درصورتهای مالی سنتی (ترازنامه ،سودوزیان )ونسبتهای مالی صورت جریانهای می با شد ،نسبت های مالی موجود درصورتهای مالی درموجود درصورتهای مالی اساسی تحت این دو طبقه مورد بررسی قرار می گیرد .

تعریف وبررسی نسبت های مالی مبتنی برصورتهای مالی سنتی :

نسبت های مالی به آن دسته ازنسبت های مالی اطلاق می شود که بااستفاده ازاطلاعات وارقام موجود درترازنامه وصورت سودوزیان از هردو محاسبه می شود گروههای مختلف استفاده کنندگان ازاین صورت هامعمولا"این نسبت ها رادرچهارگروه اصلی زیر بکارمی گیرد :

-1نسبتهای نقدینگی :

این گروه از نسبتها شامل نسبت جاری ونسبت آنی می باشد توانائی واحد تجاری رادربازپرداخت بدهی های کوتاه مدت ارزیابی می نماید .

2-نسبتهای فعالیت :

نسبتهای فعالیت ،کارایی کارایی مدیران رادراستفاده بهینه ازدارائیها(منابع مالی دراختیار)نشان می دهد .نسبت گردش موجودی ها،نسبت گردش دارائیها،دوره وصول مطالبات نمونه ای از نسبت فعالیت ها می با شد .

3-نسبتهای اهرمی :

این نسبتها به دوگروه تقسیم می شوند گروه اول به بخش بدهی هاوحقوق صاحبان سهام (مندرج درترازنامه )مربوط است ومبالغی که شرکت ازطریق وام گرفتن تامین می کند ،رامحاسبه می نماید رامحاسبه می نماید که نمونه های آن عبارتند از :نسبت بدهی های بلند مدت به حقوق صاحبان سهام ونسبت کل بدهی ها به کل دارائیها .گروه دوم توان شرکت درایجاد سود کافی برای پرداخت های شرکت رانشان می دهد ،مانند توان پرداخت بهره ..

4-نسبتهای سودآوری :

هدف بکارگیری نسبت های سودآوری تعیین میزان موفقیت واحد تجاری درکسب سود است .بااستفاده ازاین نسبت ها،به بازده سهام شرکت ازدیدگاههای متفاوت ذیل توجه می شود :

سود هر سهم

بازده حاصل از یک ریال فروش

بازده هرریال ازدارائیها(سرمایه گذاریها)

بازده حقوق صاحبان سهام

-تعریف نسبت های مالی مبتنی برصورت جریانهای نقدی :

به نظر می رسد اطلاعات صورت جریانهای نقدی علیرغم سودمند بودن ،کمترمورد استفاده قرارمی گیرد .شاید دلیل این امر جدید بودن تهیه ارائه صورت جریانهای وجوه نقد ی توسط شرکتهاودرنتیجه عدم آشنائی کافی استفاده کنندگان در بکارگیری نسبت های این صورت می باشد ،نظریه تمرکزنیز موید همین مطلب است ،یعنی استفاده کنندگان همه اطلاعات دردسترس به اندازه کافی تجزیه وتحلیل نمی کنند .لذا اطلاعات موجود درنسبتهای صورت جریانهای نقدی کمتر بکارمیگیرند .

نسبتهای مالی مبتنی بر صورت جریانهای نقدی نیز همانند نسبت های مالی مبتنی برورتهای مالی سنتی به چهارگروه اصلی طبقه بندی می شوند :

الف )نسبتهای ارزیابی توانائی پرداخت بدهی

ب )نسبتهای کیفیت سود

ج)نسبتهای مخارج سرمایه ای

د)نسبتهای بازده جریانهای نقدی

الف)نسبتهای توانایی پرداخت وایجاد نقدینگی :

این گروه از نسبتهای موجود در صورت های جریانهای نقدی تقریبا رهنمودی مشابه با گروه نسبتهای نقدینگی که از صورتهای مالی سنتی بدست می آید ،ارائه مینماید .همانطوریکه نسبتهای نقدینگی توانائی پرداخت بدهی های شرکا راازمحل دارائیهای جاری نشان می دهد ،نسبت توانائی پرداخت وایجادنقدینگی ،به ارزیابی موسسه برای ایفای تعهدات وپرداخت سودسهام وبهره کمک می نماید .نسبت پوشش نقدی سودسهام وپوشش نقدی بدهی جزءاین گروه ازنسبت های صورت جریانهای نقدی به شمار می رود :

الف -1نسبت پوشش نقدی هزینه تامین مالی ،این نسبت نشانگردرصد پوشش هزینه ها ی نقدی به وسیله وجه نقد حاصل از عملیات است .ازطرفی که این نسبت به اعتباردهندگان نشان می دهد که چند درصدکاهش ،درجریان وجه نقد خطری رامتوجه بازپرداخت تعهدات مربوط به هزینه تامین مالی موسسه نمی کند .به نظر می آید که بیانیه شماره 95هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی نیز به دلیل سهولت در محاسبه این نسبت ،افشای جداگانه جریانهای نقدی مربوط به هزینه های بهره راالزامی داشته است .

هزینه بهره –وجه نقد حاصل از عملیات = نسبت پوشش نقدی هزینه های تامین مالی

سودسهام ممتاز

سود سهام ممتاز –هزینه بهره –وجه نقد حاصل ازعملیات=نسبت پوشش سودسهام

سودسهام عادی

الف -2-نسبت پوشش نقدی بدهی :این نسبت به نسبت های زیر قابل تفکیک است :

وجه نقد حاصل از عملیات پس از کسر بهره وسود سهام =نسبت پوشش نقدی حصه جاری بدهی های بلند مدت

حصه جاری بدهی های بلند مدت

وجه نقد حاصل از عملیات پس از کسر بهره وسود سهام =نسبت پوشش نقدی بدهیهای بدهیهای جاری

ویابه صورت کلی زیر بکارگرفت :

وجه نقد حاصل از عملیات پس از کسر بهره وسود سهام =نسبت پوشش نقدی بدهی بدهی های جاری +حصه جاری بدهیهای بلند

نسبتهای فوق نشان دهنده قدرت بازپرداخت بدهی جاری موسسه ازمحل جریانهای نقدی حاصل ازعملیات است .ازآنجائیکه یکی از معیارهای سنجش توانائی موسسه جهت تداوم فعالیت ،توانایی موسسه دربازپرداخت تعهدات می باشد لذا از این نسبت ها می توان جهت ارزیابی توانائی موسسه جهت تداوم فعالیت ،توانائی موسسه دربازپرداخت تعهدات می باشد لذاازاین نسبتها می توان جهت ارزیابی توانائی تداوم فعالیت شرکت استفاده نمود .

تحلیل آماریتاریخچه پیدایش صورتهای جریان نقدینسبتهای مالی

بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار

تاریخ رشد و توسعه اقتصادی، با هماهنگی و ترکیب دانش فنی و به کارگیری منابع و نیز وابستگی روزافزون به کاربرد تکنولوژی همراه بوده است استفاده از تکنولوژی و دانش فنی در سازمانها، شرکتها و جوامع همواره متفاوت بوده و تا حدود زیادی بستگی به جدیت و مهارتهای خلاق منابع انسانی و عوامل فرهنگی و اجتماعی داشته است (سبحان الهی، مدیریت و توسعه)

دسته بندی	فنی و حرفه ای
فرمت فایل	doc
حجم فایل	129 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	144

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان	صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه	2
بیان مسئله	5
اهمیت و ضرورت پژوهش	6
اهداف تحقیق	7
سؤالات تحقیق	8
تعاریف عملیاتی واژه ها	11
فصل دوم: مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق
مقدمه	13
مفهوم رشد و توسعة اقتصادی	14
عوامل توسعه اقتصادی	15
نقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی	15
آموزش	18
تعریف آموزش و پرورش	20
مفهوم برنامه ریزی آموزشی	23
جایگاه نیازسنجی در برنامه ریزی آموزشی	24
نیازسنجی آموزشی	27
مفهوم نیاز	29
منابع نیازهای آموزشی	30
انواع نیازسنجی	32
کار	34
عرضة نیروی کار	37
بازار کار	38
نیاز بازار کار	39
مسایل موجود در ارتباط نظام آموزشی و بازار کار	44
ضرورت تحکیم پیوند نظام آموزشی و بازار کار	48
تعاریف آموزش فنی و حرفه ای	49
رویکردهای عمده در آموزش فنی و حرفه ای	51
نارسائی هاومسائل آموزش فنی وحرفه ای در ارتباط با بازار کار	57
آموزش فنی و حرفه ای در ایران	59
سیر تحول آموزش فنی و حرفه ای در ایران	59
تحولات گذشته تحلیل مشکلات و چشم انداز آینده آموزش فنی و حرفه‌ای در برنامه سوم توسعه… مشکلات و تنگناها نقاط ضعف مشکلات تنگناها چالشهای آینده بخش فنی و حرفه‌ای‌ سیاست‌های استراتژیک بخش آموزش فنی و حرفه ای سیاست های اجرای آموزش فنی و حرفه ای راهکارهای اجرایی	63 64 65 68 69 70 72
تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات چیست؟	78
مشخصه های تکنولوژی ارتباطات	81
ویژگیهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات	89
دلایل استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات	82
تکنولوژی اطلاعات وارتباطات چه تغییری درآموزش ایجادمی‌کند	82
روش های اجرایی برای بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات چه تغییراتی برای به کارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباط (ICT ) در آموزشهای آکادمیک لازم است	83 84
پیشینة پژوهش	85
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
مقدمه	93
جامعة آماری	94
نمونة آماری	95
روش تحقیق	96
ابزار جمع آوری اطلاعات	96
اعتبار و پایائی پرسشنامه	97
روش تجزیه و تحلیل داده ها	99
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده	101
آزمون مربوط به سؤال اول تحقیق	102
آزمون مربوط به سؤال دوم تحقیق	104
آزمون مربوط به سؤال سوم تحقیق	106
آزمون مربوط به سؤال چهارم تحقیق	108
آزمون مربوط به سؤال پنجم تحقیق	110
آزمون مربوط به سؤال ششم تحقیق	111
آزمون مربوط به سؤال هفتم تحقیق	112
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری	115
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال اول و دوم تحقیق	116
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال سوم و چهارم تحقیق	120
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال پنجم تحقیق	122
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال ششم تحقیق	123
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال هفتم تحقیق	124
محدودیتها و تنگناهای پژوهش	126
پیشنهادات برای پژوهشهای آتی	127
منابع و مأخذ	128
- پیوستها

فهرست جداول

عنوان	صفحه
جدول 1-2: عملکرد آموزشهای کوتاه مدت فنی و حرفه ای 74-1367	63
جدول 4-1: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول	103
جدول 4-2: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول	103
جدول 4-3: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول	103
جدول 4-4: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم	105
جدول 4-5: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم	105
جدول 4-6: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم	105
جدول 4-7: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم	107
جدول 4-8: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم	107
جدول 4-9: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم	107
جدول 4-10: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم	109
جدول 4-11: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم	109
جدول 4-12: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم	109
جدول 4-13: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم	110
جدول 4-14: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم	111
جدول 4-15: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم	112
جدول 4-16: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم	112
جدول 4-17: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم	113
جدول 4-18: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم	114
جدول 4-19: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم	114

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

تاریخ رشد و توسعه اقتصادی، با هماهنگی و ترکیب دانش فنی و به کارگیری منابع و نیز وابستگی روزافزون به کاربرد تکنولوژی همراه بوده است.

استفاده از تکنولوژی و دانش فنی در سازمانها، شرکتها و جوامع همواره متفاوت بوده و تا حدود زیادی بستگی به جدیت و مهارتهای خلاق منابع انسانی و عوامل فرهنگی و اجتماعی داشته است. (سبحان الهی، مدیریت و توسعه)

عملکرد یک سازمان وقتی می تواند مطلوب و مناسب باشد که نیروهایی ذیصلاح و با کیفیت در آن وجود داشته باشند و سازمان بتواند از آن در مناسب ترین شغل استفاده کند.

در واقع نیروی پیش برندة ماشین و تکنولوژی انسانها هستند. امروزه برای ادامة حیات در بازار رقابت فقط استفاده از تکنولوژی و دانش فنی کافی نیست، چرا که سرعت رشد به اندازه ای است که فرصت یادگیری را بسیار کوتاهتر و درنتیجه، استفادة به موقع و به روز از تکنولوژی را برای رقابت پیچیده تر کرده است. لذا تولید دانش فنی و تکنولوژی برای رقابت، از عوامل اساسی برای ادامة حیات هر سازمان، شرکت و جامعه محسوب می شود.

این کار فقط با منابع انسانی مستعد و با کیفیت و در اختیار داشتن ابزار مناسب و لازم عملی است. لذا ثروت اساسی یک سازمان، نیروی انسانی با دانش و مهارت (یعنی سرمایه های فکری) آن سازمان است.

علی رغم نقش کلیدی آموزش فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور که مورد اذعان و حتی تاکید اغلب سیاستمداران و صاحبنظران است. این آموزش های پرهزینه از لحاظ پاسخ گوئی به انتظارات جامعه و سؤال اصلی نظام آموزشی (= چه آموزشی با چه کیفیتی و به چه میزان؟?) در موقعیت قابل دفاع قرار ندارد. زیرا هرساله خسارت های بسیار زیادی از این بابت به کشور وارد می آید ولی این روند رو به رشد تداوم دارد، که این وضعیت ریشه در نگرش نادرست به آموزش فنی و حرفه ای دارد. علت بروز معضل آموزش فنی و حرفه ای این است که به هر صورت، تعاملی بودن این آموزش ها به دست فراموشی سپرده شده است. مجریان آموزش فنی و حرفه ای، آن را پدیده ای صرفاً آموزشی می بینند. تصمیمات آموزشی تنها توسط مقامات آموزشی و اغلب بدون اطلاع کافی از نیازهای شغلی و نظر طرف های ذینفع اتخاذ می شود. (ملکی، 1381، صفحة 186)

آموزش به حکم انجام تکلیف، عادت، امکانات موجود و یا روحیه توسعه طلبی تحقق می یابد و بر همین اساس نیز به سؤالات اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای پاسخ داده می شود. اما آموزش فنی و حرفه ای دارای دو وجه توأمان آموزشی و شغلی است که میان آنها به صورت بالقوه تعامل برقرار است. لذا مزیت قابلیت استفاده از اطلاعات بازخوردی و مکانیسم خوداصلاحی می تواند در عمل وجود داشته باشد. در آموزش فنی و حرفه ای نظامند زمینه مشارکت در تصمیم گیری و انجام هزینه فراهم است.

رشته های آموزشی، مواد آموزشی، تعداد آموزش گیرنده، محل اشتغال و … از نتیجه تعامل و عوامل طرف های آموزشی (دستگاهای مجری آموزش) و طرف های شغلی (دستگاههای بهره بردار از محصول آموزش، کارآموزان، اولیا، کارفرمایان و …) تعیین می شود.

لذا نواقص و اشکالات آموزش به تدریج در طول زمان رفع می شود و ناهماهنگی دانش و توانمندیهای آموزش دیدگان فنی و حرفه ای از لحاظ کمی و کیفی و از نظر مکانی یا زمانی با خواسته متقاضیان کم تر رخ خواهد داد. به این دلایل تعاملی دیدن آموزش فنی و حرفه ای و فراهم کردن امکان تحقق هرچه بیشتر آن، اساسی ترین قدم برای اصلاح این آموزش ها خواهد بود.

بیان مسئله:

چنین به نظر می رسد که هنرجویان فنی و حرفه ای به جایگاه و پایگاه شغلی قابل ملاحظه ای که نمود موجهی در بازار کار کشور داتشه باشد، دست نیافته‌اند. و به رغم هزینه های سرشاری که صرف تجهیز این نیروها شده، در بازار کار ایران بها و اهمیت مناسبی بدان داده نشده است، در حالی که، از طریق تجهیز و تربیت این گونه نیروها می توان سریع تر به پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی مورد نظر رسید. چون آموزش های فنی و حرفه ای، در قیاس با آموزش های عالی از مزیت و قابلیتهایی به شرح زیر برخوردار است:

الف) هزینه بری اقتصادی کمتر فرآیند تجهیزات

ب) بازدهی سریع تر اقتصادی

ج) پاسخ دهی و ارضاء سریع تر نیازها و احتیاجات فوری و آنی بازار کار به مهارت ها و حرفه ها

د) انعطاف پذیری و قابلیت انطباق با تغییرات تکنولوژی

هـ) تنها منبع تکمیل کننده حلقه ارتباطی بین نیروی انسانی سطوح بالا و سطوح پائین جامعه شغلی

و) بالا بودن زمینه های خوداتکایی شغلی و کار‏آفرینی و در نتیجه وابستگی کمتر به نظام های مزد و حقوق بگیری و …

شاید به خاطر همین ویژگی های ارزنده است که امروزه در بسیاری از جوامع در حال رشد به خصوص آن ها که دچار تنگناهای مالی و سرمایه ای شدیدتری، هستند، ایجاد انگیزه هایی که مشوق روی آوری و گرایش منابع انسانی به آموزش های فنی و حرفه ای شود، به کانونی ترین دلمشغولی های سیاست های توأم آموزش و اشتغال و مطمئن ترین راه غلبه بر بحران های ناشی از کمبود کادرهای ماهر و پدیده شکل گیری مازاد نیروی کار تبدیل شده است. (متوسلی، صفحه 24)

آنچه این تحقیق به دنبال آن است، بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) با نیازهای بازار کار می باشد. در این تحقیق دیدگاه مدیران تولید، فنی و آموزش کارخانه ها و مؤسسات تولیدی، به دلیل مشاهدة عینی و عملی دانش و مهارت فارغ التحصیلان این رشته ها و همچنین مطلع بودن از میزان دانش و مهارت مورد نیاز در صنایع، با توجه به تغییرات تکنولوژی، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است.

اهمیت و ضرورت پژوهش

در مسیر انتقال نوین و متغیر تکنولوژی و صنعت در هزاره سوم که بنیانهای فلسفی، علمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع دچار دگرگونیهای عمیق خواهد شد و جوامع بشری عملاً ویژگی های دورة پست مدرنیسم را در خود تجلی می دهند، جوامع با چالش های متعددی مواجه خواهند شد.

نظام آموزشی می تواند در انطباق، هماهنگی و اعتدال مجدد جوامع با شرایط جدید نقش مهمی را ایفا نماید. در این رهگذر یکی از مقولات مهم، رسالت بسیار اساسی نظام آموزشی، فراهم کردن شرایطی است که در آن نیروهای تحصیلکرده بتوانند از مهارتها، توانائیها و قابلیت های کلیدی متناسب با نیازها و شرایط دنیای صنعت و بازار مشاغل فردا برخوردار شوند. (عزیزی، 1381)

بنابراین باید با تحقیق و پژوهش در مورد دانش ها و مهارتهای مورد نیاز بازار کار، برنامه های آموزش فنی و حرفه ای به سوی همگام شدن با پیشرفت های تکنولوژی سوق داده شود، تا با تربیت نیروی انسانی کارآمد که یکی از مؤلفه های مهم توسعه می باشد، میزان رشد و توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را تسهیل و تسریع نمائیم.

اهداف تحقیق:

اهداف این تحقیق شامل:

1- بررسی میزان دانش و مهارت فارغ التحصیلان رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک، هنرستانهای رسمی.

2- بررسی میزان مطلع بودن مدیران صنایع مؤسسات تولیدی الکترونیک از برنامه های آموزشی هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی.

3- بررسی میزان تطابق مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) با پیشرفتهای فناوری

4- بررسی نقش، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در کمک کردن به انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی این فارغ التحصیلان با نیازهای بازار کار.

این تحقیق در تبیین و ارائه راهکارهای مناسب، جهت تربیت و آموزش نیروهای ماهری که مطابقت بیشتری با نیازهای بازار کار و پیشرفت فناوری روز داشته باشند، تأثیرگذار خواهد بود.

سؤالات تحقیق:

1- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الکترونیک، تا چه اندازه از دانش کافی جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط، برخوردار هستند؟

2- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشته الکتروتکنیک، تا چه اندازه از دانش کافی جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟

3- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الکترونیک، تا چه اندازه از مهارت جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟

4- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الکتروتکنیک، تا چه اندازه از مهارت کافی جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟

5- تا چه اندازه مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) مناطق 9 و 10 شهر تهران (مؤسسات و کارخانه های مرتبط با رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) نسبت به برنامه های آموزشی مراکز آموزش فنی و حرفه ای رسمی شناخت دارند؟

6- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، کارخانه ها و مؤسسات مرتبط مناطق. 9 و 10 شهر تهران، تا چه اندازه مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان مراکز آموزشی فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک)، با پیشرفتهای فناوری قابل انطباق است؟

7- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) شهر تهران، مهارت داشتن فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) در فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) تا چه اندازه می تواند به انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی آنها با نیازهای بازار کار، تأثیر داشته باشد؟

تعاریف عملیاتی:

آموزش فنی و حرفه ای:

آن نوع فعالیت هائی است که می تواند فرد را برای احراز شغل، حرفه، کسب و کاری آماده کند و یا کارائی و توانائی فرد را در انجام امور تقویت نماید. (ناصر حق جو، فصلنامة هماهنگ).

بازار کار:

شامل تمام مؤسسات، کارگاهها و کارخانه هائی که از 100 نفر بیشتر پرسنل داشته و به نحوی با رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک مرتبط باشند و در بخش صنعت کشور اعم از دولتی و خصوصی به ویژه در مناطق 9 و 10 شهر تهران فعالیت می نمایند.

نیاز:

نیاز در ساده ترین شکل آن، فلاصله بین آنچه هست و آنچه که باید باشد، است. یا فاصله میان نتایج جاری و نتایج مورد نظر مطلوب (راجر کافمن و جری هرمن)

پیشرفتهای فناوری:

منظور پیشرفت هائی است که در دستگاهها و ابزارآلات جدید صورت می گیرد، که لازمة استفاده از آنها، داشتن دانش و مهارت ویژه است.

مدیران صنایع: شامل مدیران آموزش، مدیران تولید و مدیران فنی مؤسسات و کارخانه های مرتبط با رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک مناطق 9 و 10 شهر تهران.

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1]

ICT تکنولوژی های بسیار جدیدی را بخدمت گرفته است که فرایند آموزش، صنعت، مدیریت، تولید و … را به چالش می خواند و دسترسی سهل و ساده را به زنجیره ای از اطلاعات ارزشمند فراهم می سازد (جاریانی، 1381)

فصل دوم

مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق

مقدمه:

همانگونه که شاهد هستیم یکی از هدفهای غایی نظام آموزشی کارآمد، رسیدن به رشد و توسعة اقتصادی است. بنابراین با ارائه مطالبی در بارة رشد و توسعة اقتصادی و همچنین ذکر عوامل توسعة اقتصادی و بیان نقش منابع انسانی در توسعه اقتصادی در این فصل به روشن شدن رابطة این امور با نظام آموزشی پرداخته ایم. سپس با توجه به اینکه یک نظام آموزشی کارآمد در سایة برنامه ریزی آموزشی صحیح شکل می گیرد، مطالبی در مورد برنامه ریزی آموزشی و ذکر مراحل آن به خصوص نیازسنجی که اولین قدم و زیربنای برنامه ریزی آموزشی است، آورده شده است. و بعد از آن به ذکر مطالبی در مورد کار، عرضة نیروی کار، بازار کار، نیاز بازار کار و … پرداخته ایم.

همچنین لازم به ذکر است چون یکی از سؤالات تحقیق در مورد نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء سطح کیفی آموزش فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای می باشد، بنابراین مطالبی نیز در این مورد آورده شده است.

مفهوم رشد و توسعة اقتصادی

افزایش کمی ارزش نهایی تولید کالاها و خدمات در یک دوره معین نسبت به دورة قبل به قیمت ثابت را «رشد اقتصادی» می گویند.

r_n = درصد رشد سالانة تولید ناخالص ملی

GNP= تولید ناخالص ملی

«توسعه اقتصادی» مترادف با واژه Development است و نمود ظاهری آن سطح فرهنگ بالا، رفاه نسبی و استاندارد بالای درآمدی اکثریت عظیمی از یک جامعه است. (قاسمیان، 1369)

به لحاظ مفهوم علمی توسعه، تحولی تدریجی در ساختار فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است که متضمن رشدی خودجوش، مستمر و فراگیر در تولید باشد.

تفاوت اصلی مفهوم «رشد اقتصادی» و توسعه اقتصادی در این مسأله نهفته است که رشد اقتصادی مفهومی است که بیان کننده افزایش های کلی تولید در یک جامعه است. در حالی که توسعه اقتصادی فرآیندی پویا را در نظر دارد که در این فرایند تنها آن قسمت از افزایشهای تولید و ظرفیت تولیدی را که متکی بر گسترش مبانی علمی-فنی تولید و درون زا شدن این مبانی است، مورد توجه قرار می دهد. چنانچه پروفسور جرالد میر توسعة اقتصادی را فرآیندی می داند که به موجب آن درآمد واقعی سرانه در یک کشور در دورانی طویل المدت افزایش می یابد.

عوامل توسعة اقتصادی

1- فرهنگ مناسب

2- نظام آموزشی

3- انباشت سرمایه

4- مدیریت و نظام اقتصادی مناسب

5- ثبات اقتصادی

عوامل پنجگانة فوق عواملی هستند که باید هماهنگ و دست در دست هم توسعه و گسترش یابند و فقدان هر یک از این عوامل، حتی در صورت تحقق سایر عوامل، بازهم فرآیند توسعه ای را دچار توقف خواهد کرد. به عبارت دیگر توسعه اقتصادی یک مجموعة به هم پیوسته است و تحقق آن مستلزم سلامت تمامی اجزاء مجموعه می باشد (میکائیل پور 1379)

نقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی

امروزه اهمیت عامل انسانی در اقتصادهای رشد یافته بر محققان مباحث اقتصاد آموزش و پرورش پوشیده نیست. برای شرکت هایی که قصد دارند در دنیای متغیر بازار کار توان بهره وری و رقابت خود را افزایش دهند، سرمایه گذاری هرچه بیش تر برروی مهارت ها و قابلیت های نیروی کار – نیروی انسانی – به منزلة استراتژی اساسی و مهم مد نظر است. این مسأله باعث افزایش حساسیت بخش اقتصادی و بازرگانی نسبت به ناکارایی آموزشی شده است. بنابراین اگر جامعه ای بخواهد توان رقابت را در اقتصاد جهانی حفظ کند، این وظیفة مدیران آن جامعه است که بیش تر از گذشته به شایستگی ها و کیفیت نیروی کار خود توجه نشان دهند. بدون شک، محصولات و خدمات با کیفیت بالا می تواند به وسیلة آن دسته از نیروهایی تولید می شود که از دانش و مهارت بالایی برخوردار هستند.

عوامل توسعه اقتصادیعاریف آموزش فنی و حرفه اینقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی