دسته بندی | گزارش کارآموزی و کارورزی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 821 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 90 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول – آب یک نگاه کلی
1-1- مقدمه .............................................................................................................................. 1
1-2- آب و اهمیت آن ........................................................................................................... 4
1-3- کیفیت آب ..................................................................................................................... 4
1-4- کیفیت آبها ..................................................................................................................... 10
فصل دوم – کاربرد تکنولوژی غشاء در تصفیه آب (اسمز معکوس)
2-1- دانشگاه کالیفرنیا و اولین دستگاه اسمزمعکوس ...................................................... 14
2-1-1- اساس کار اسمز معکوس .......................................................................................... 16
2-1-2- تکنولوژی اسمز معکوس ........................................................................................... 18
2-1-3- تعاریف مهم در اسمز معکوس ................................................................................ 22
2-1-4- غشاء اسمز معکوس (غشای مناسب) .................................................................... 24
2-2- جلوگیری از تشکیل رسوب و معلق نگه داشتن آن ............................................... 28
الف ) رسوب گرفتگی غشاء ....................................................................................................... 28
2-2-1- محل مناسب تزریق .................................................................................................... 32
2-2-2- تزریق بیش از حد ماده بازدارنده ........................................................................... 32
2-2-3- مقایسه مواد بازدارنده تشکیل رسوب .................................................................... 33
ب ) آلودگی ناشی از اکسیداسیون ......................................................................................... 34
2-2-4- کارتریج فیلتر ............................................................................................................... 35
2-3- آلودگی (فولینگ) بیولوژیکی ........................................................................................ 36
2-3-1- محلول شستشو ........................................................................................................... 37
الف ) محلول اسیدشویی غشاء PA ....................................................................................... 37
ب ) محلول قلیاشویی غشاء PA............................................................................................ 37
2-3-2- مثالهایی از آلودگی غشاء .......................................................................................... 38
2-3-3- روند شستشوی شیمیایی سیستم RO .............................................................. 39
الف ) حجم محلول و نرخ جریان شستشوی پیشنهادی برای RO ............................... 40
ب ) دستورالعمل روند شستشوی RO ................................................................................. 40
ج ) از سرویس خارج بودن طولانی RO .............................................................................. 41
2-3-4- حمله مواد اکسید کننده به غشاء PA ................................................................ 44
2-3-5- بروز پدیده کامپاوند X .............................................................................................. 46
2-4- تعمیر و نگهداری اسمز معکوس ................................................................................. 47
2-5- عیب یابی اسمز معکوس به روش تفسیر نتایج عملکرد آن ................................ 57
فصل سوم – راهکارها و پیشنهادات برای کاهش هزینههای جاری تصفیه خانه آب نیروگاه
3-1- انفصال آب شرب از آب مصرفی .................................................................................. 69
3-1-1- هدایت آب شرب تولیدی به کانتین و آبدارخانهها ........................................... 69
3-1-2- هدایت آب مصرفی به کانتین - آبدارخانهها، سرویسها و غیره .................. 69
3-1-3- جایگزینی تانک Potable برای مصارف غیر شرب ......................................... 70
3-1-4- زمان بندی نمودن مصرف آب شرب و مصرفی .................................................. 70
3-2- تعمیرات به موقع ............................................................................................................. 71
3-2-1- استفاده از لوازم یدکی مرغوب ................................................................................ 71
3-2-2- کانال کشی برای لولههای جای گرفته در زمین ................................................ 72
3-3- جایگزینی غشاء پلی سلوفان باردار به جای غشاء PA ......................................... 73
3-3-1- معایب و محاسن غشاء PA (پلی آمید) .............................................................. 73
3-3-2- معایب و محاسن غشاء AC (استات سلولز) ....................................................... 74
3-4- احداث چاله نمک بهداشتی در محل تصفیه خانه .................................................. 74
3-5- هزینه تولید آب آشامیدنی به ازای هر متر مکعب در حال حاضر ..................... 76
3-5-1- هزینههای پیش بینی شده ...................................................................................... 76
الف ) نیروی انسانی ..................................................................................................................... 78
ب ) نمک مصرفی ........................................................................................................................ 77
ج ) کلر و آنتی اسکالانت و مواد تست کننده سختی آب ................................................ 77
د ) برق مصرفی ............................................................................................................................ 77
و ) فیلتر کارتریج .......................................................................................................................... 78
ه ( شستشوی RO و تعویض غشاء ممبرانها .................................................................... 78
ی ) هزینه ماهیانه تست آب آشامیدنی ................................................................................ 78
3-5-2- هزینههای پیش بینی نشده .................................................................................... 79
الف ) نشتی و شکستگی لولهها در محل نیروگاه ................................................................ 79
ب ) خرابی پمپها ......................................................................................................................... 79
ج ) نارسایی آب به دلایل مختلف و خرید آب شرب ......................................................... 79
د ) هزینه تعمیرات و خرید لوازم یدکی ............................................................................... 80
3-6- مقرون به صرفه بودن یا نبودن سیستم فعلی با توجه به موارد فوق الذکر ...... 80
فهرست اشکال صفحه
شکل شماره 1 ........................................................................................................................... 14
شکل شماره 2 ............................................................................................................................ 16
شکل شماره 3 ........................................................................................................................... 21
شکل شماره 4 ........................................................................................................................... 25
فهرست جداول صفحه
جدول شماره 1 ........................................................................................................................... 9
جدول شماره 2 ......................................................................................................................... 27
جدول شماره 3........................................................................................................................... 29
جدول شماره 4 ......................................................................................................................... 42
جدول شماره 5........................................................................................................................... 43
جدول شماره 6........................................................................................................................... 59
1-1- مقدمه
محدودیت منابع آب، نیاز روز افزونی به آب شرب، تولید فاضلابهای حاصل از فعالیتهای گوناگون آلودگی بیش از پیش آبها بیماریهای مرتبط با آب غیر بهداشتی موجب میشود که کیفیت آب جهت مصارف مختلف (بویژه آب آشامیدنی) مورد توجه قرار بگیرد بهمین منظور یکی از برنامههای عمران شهری تأمین آب سالم مطابق با استانداردهای بین المللی، ایجاد سیستمهای جمع آوری و تصفیه فاضلابها بویژه فاضلاب شهری است که در صورت عدم جمع آوری و تصفیه فاضلابها بویژه فاضلاب شهری است که در صورت عدم جمع آوری و تصفیه فاضلابها بویژه فاضلاب شهری است که در صورت عدم جمع آوری و تصفیه میتواند خطر جدی برای آبهای زیرزمینی و سطحی و نهایتاً محیط زیست بشمار آیند به این ترتیب حفظ کیفیت محیط زیست بویژه منابع آب شرب، پیشگیری از آلودگی آبها و بکارگیری شیوههای مناسب تصفیه آب و فاضلاب نیازمند یک برنامه ریزی اصولی و عملی در زمینه کنترل کیفی منابع آب است در رئوس این برنامهها مواردی مانند شناخت و ارزیابی منابع آلوده کننده آب ظرفیت پذیرش آن ذخیرهها توسط منابع آب پذیرنده، اندازه گیری پارامترهای تعیین کننده کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب و تجزیه و تحلیل نتایج و کنترل آلودگی قرار دارند. در راستای اجرای این اهداف نخستین گام، ایجاد مراکز آزمایشگاهی و تربیت پرسنل کارآموز است که بتوانند مسئولیت کنترل کیفیت آب و فاضلاب را در بخشهای مختلف بعهده گیرند. این کار از شناسائی منابع مورد استفاده، نحوه و ویژگیهای نمونه برداری شروع و با بکار گیری روشهای مناسب آنالیز برای پارامترهای کیفی نمونه در آزمایشگاه ادامه و سرانجام بصورت گزارش نتایج تفسیر شده و با ارائه پیشنهادات در زمینه رفع مشکل به پایان میرسد. البته فرآیند کنترل کیفی در این مرحله پایان نیافته و در ادامه میبایست نتایج ارزیابیها و اعمال شیوههای کنترل بازنگری شود به این ترتیب روشن است که نتایج بدست آمده از آزمایشگاههای کنترل کیفیت آب و فاضلاب، شالوده برنامه ریزیها و تصمیمی گیریهای خود و کلانی است که قرار است در این ارتباط صورت گیرد و چنانچه کار آزمایشگاهی با دقت و مبتنی بر روشهای علمی و مستند صورت نگیرد پایه محاسبات و طراحیهای محکم و استوار نخواهد بود. حتی امور بظاهر سادهای مثل نمونه بردای، نگهداری و انتقال نمونهها اگر درست و دقیق صورت نگیرد تمام مراحل آنالیز آزمایشگاهی، تجزیه و تحلیل نتایج و کاربرد آنها را زیر سوال خواهد برد. بر این اساس اجرای طرحی تحت عنوان بهینه سازی آزمایشگاهی آب و فاضلاب به صورت ارزیابی و ضعیف کنندگی آزمایشگاههای موجود ایجاد که آزمایشگاه مرکزی و مرجع و پیشنهاد احداث و تجهیز آزمایشگاههای مورد نیاز در برخی شهرستانها یا تأسیسات تصفیه خانه مطرح شد.
1-2- آب و اهمیت آن :
بیشتر سطح زمین پوشیده از آب است و بشر تقریباً 1% کل آب روی زمین را مورد بهره برداری قرار میدهد. آب گواراترین نوشیدنی است و جایگزین برای آن فعلاً وجود ندارد کمتر کارخانه یا موسسهای است که با آب سروکار نداشته باشد و در عین حال مسئله ساز بسیاری از کارخانههاست. انسان و دیگر موجودات زنده بدون آب قادر به ادامه حیات نیستند و به طور پیوسته به آن نیاز دارند ضمن اینکه با وارد کردن آب آلوده به محیط این سرمایه طبیعی را مورد تهدید قرار میدهند.
1-3- کیفیت آب
آب یکی از فراوانترین ترکیباتی است که بصورت خالص در طبیعت یافت نمیشود. زیرا از یک سو نظر به قدرت حلالیتی که دارد تمام عناصر موجود در مسیر خود را کمابیش حل میکند و از طرف دیگر بشر آن را مستقیم یا غیر مستقیم آلوده میکند ضمناً شرایط اقلیمی بر کیفیت آب اثر قابل توجهی میگذارد. کیفیت آب بستگی به خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی آب دارد.
الف خواص ظاهری آب :
بو، طعم، کدورت و رنگ از خواص ظاهری آب بشمار میآیند. اساسی ترین مسئله در مورد آب تصفیه شده عدم داشتن بو و طعم است. بوی آب قاعدتاً باید ارتباط نزدیکی با طعم آن داشته باشد البته مواد غیر فراری مثل کلرید سدیم با تأثیر بر روی طعم آب اثری روی بوی آن نمیگذارند. عوامل مختلفی از جمله جلبکها، تجزیه گیاهان آبزی، محصولات حاصل از کلرینه کردن آب مثل کلرو فنلها و آبهای راکد در ایجاد طعم و بو مؤثرند. کدورت پدیدهای است که میزان شفافیت آب را مشخص میکند و بعنوان یک خاصیت ظاهری آب بحساب میآید. کدورت باعث میشود نور تابیده شده به نمونه متفرق یا جذب شود ولی عبور نکند مواد کلوئیدی این ویژگی را به آب میدهند. رنگ آب میتواند از مواد در حال گندیدگی با نمکهای فلزی موجود در طبیعت یا آلودگیهای صنعتی ناشی شود.
ب اختصاصات فیزیکی و شیمیایی آنها :
PH : آب بصورت برگشت پذیر ولی خیلی کم یونیزه میشود، تجزیه آب آنقدر جزیی است که در دمای اتاق در هر لیتر آب فقط 7-10 مول +H ، همین مقدار OH- در حال تعادل است. حاصلضرب یونی آب KW ، بستگی به دما دارد و به ناخالصیهای آب بستگی ندارد. در
C ْ25 آبهای طبیعی معمولاً دارای PH بین 4 تا 9 هستند.
آب اسیدی نوعی آب است که PH آن کمتر از 7 است در آب آلوده نشده اسیدیته توسط CO2 حل شده در آب ایجاد میشود. بعضی اسیدهای آلی که از تجزیه گیاهان حاصل میشوند نیز در اسیدی شدن آب مؤثرند. قلیائیت آب در بیشتر موارد در اثر وجود یونهای بی کربنات و کربنات که معمولاً همراه یونهای کلسیم و منیزیم و سدیم و پتاسیم میباشند و هدیروکسید در آب است. معمولاً برحسب مقدار کربنات و بی کربنات کلسیم اندازه گیری میشود. در PH بین 6/4 و 3/8 قلیائیت آب به شکل تعادل بین بی کربنات و دی اکسید کربن میباشد. موقعی که مقدار PH بین 3/8 و 4/9 باشد مقدار Co2 آزاد تمام شده و قلیائیت بصورت کربنات و بی کربنات بروز میکند و در PH بین 4/9 و 10 قلیائیت به علت وجود هیدروکسید در آب است.
قابلیت هدایت الکتریکی (EC) :
هدایت الکتریکی آب معرف قدرت یونی یک محلول برای انتقال جریان برق است چون در محلولها یونها جریان برق را منتقل میکنند. هدایت الکتریکی با کل مواد جامد محلول رابطه دارد. اهمیت این دو پارامتر در این است که سرعت خورندگی آب با افزایش EC (یا TDS کل مواد محلول جامد) افزایش مییابد.
خاصیت خورندگی :
فاکتورهای متعددی در خورندگی آب مؤثرند که عبارتند از : غلظت اکسیژن محلول، PH پایین، درجه حرارت، سرعت آب، کلر باقیمانده و یون کلر. آبهای چاههای کم عمق دارای PH پائین با سختی موقت کم و سختی دائم زیاد آبهای آهن دار و آبهای گچ و آهک دار با محتوی Co2 بالا، آبهای حاوی ماسه و زغال سنگ و آبهای دارای کلر و کلر آزاد باقیمانده برای آزمایش خورندگی آب میتوان آن را در مدتی تماس پودر سنگ مرمر یا گچ قرار داد.
- مواد معلق : مواد معلق در آب مقدار ذرات موجود در آن را نشان میدهد این مواد شامل مواد آلی و غیر آلی از قبیل باکتریها، جلبکها، مواد ریز کلوییدی و گل و لای میشود.
- مواد آلی : مواد آلی موجود در آب میتواند از منابع گوناگون چون گیاهان، جانوران، فاضلابهای کاملاً تصفیه نشده خانگی و صنعتی ناشی شود. بعضی از مواد آلی بصورت ذرات کلوئیدی هستند اما بیشتر مواد آلی بصورت محلول هستند.
- گازهای محلول : گازهای اکسیژن، Co2 و سولفید هیدروژن، نیتروژن و متان در آب حل میشوند، حلالیت گازها تابع دما و فشا جزیی آن گاز است. هر چه دمای آب بیشتر باشد حلالیت آن گاز در آب بیشتر است. عامل دیگر باکتریها هستند، باکتریهای بی هوازی با مصرف اکسیژن محلول در آب باعث کاهش اکسیژن میشوند ولی باکتریهای غیر هوازی با مصرف بعضی از ناخالصیهای آب تولید گاز متان، گاز آمونیاک یا هیدروژن سولفور میکند و وجود این گازها در آب معرف فعالیت این باکتریهاست و وجود این گازها میتواند نشانة آلودگی آب به فاضلابهای صنایع شیمیایی یا مواد آلی در حال فشار باشد. البته H2S در حضور O2 نمیتواند وجود داشته باشد زیرا :
اکسیژن، دی اکسید کربن و هیدروژن سولفور در فرآیند رسوب گذاری بسیار مهم هستند. آبهای طبیعی معمولاً حاوی Co2 و HCo3 – میباشند و این دو با اسید کربنیک سیستم بافری بوجود میآورند که باعث میشود PH آبهای طبیعی بسیار کم دستخوش تغییر شود. جدول حلالیت گازها در ذیل آمده است :
گاز مورد نظر |
760 mmHg |
درجه حرارت |
||||||
Co2 |
H2S |
O2 |
N2 |
CO2 |
Ar |
O2 |
N2 |
C ْ |
3400 |
7000 |
70 |
30 |
1 |
0.9 |
15 |
23 |
0 |
2300 |
5200 |
57 |
23 |
0.7 |
0.7 |
11 |
19 |
10 |
1700 |
3900 |
44 |
19 |
0.6 |
0.6 |
9 |
16 |
10 |
1300 |
3000 |
37 |
16 |
0.4 |
0.5 |
8 |
14 |
30 |
760 |
1900 |
27 |
12 |
0.3 |
0.4 |
6 |
11 |
50 |
ppm وزنی در تعادل با فشار 760mmHg گاز مورد نظر |
ppm وزنی در تعادل با اتمسفر در فشار 760mmHg |
|
جدول شمارة (1)
1-4- کیفیت آبها
- آب زیرزمینی :
کیفیت آب زیرزمینی نتیجة تمامی مراحل واکنشهای محیطی بر آب از لحظة تشکیل قطرهای از آن در جوتا زمان استخراج از چاه، چشمه و قنوات میباشد. لذا تشکیل ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی میتواند متأثر از ترکیبات تشکیل دهنده لایههای زیرزمینی در تماس با آب و درجه حرارت اعماق زیاد زمین باشد. عناصر شیمیایی موجود در نزولات جوی هنگام جریان بر سطح زمین به لایههای زیر زمینی نفوذ میکند. آبهای زیرزمینی با منشأ جوی بجز آنهایی که ساکن بوده و یا از طریق مختلف از سیکل هیدرولوژی جدا مانده و در آبهای غنی از رس و املاح به تله افتادهاند یا در تماس با آبهای زیرزمینی نمکی میباشند و یا در تماس با لایههای تبخیری قرار دارند. بقیه دارای کیفیت خوبی هستند. آبهای زیرزمینی در سنگهای آذرین درونی و بیرونی عموماً دارای کیفیت عالی بوده و میزان املاح آنها عموماً کمتر از mgr/lit 100 و به ندرت بیشتر از mgr/Wk 500 است. کیفیت آب سنگهای آتشفشانی تماماً خوب بوده و معمولاً دارای نسبتاً کمی میباشند، سنگهای رسوبی عموماً دارای آب زیرزمینی با کیفیت مناسب بوده و آبهای استخراجی از ماسه سنگها ممکن است دارای مقدار زیادی سدیم و بی کربنات باشند. سنگهای آهکی دارای آب با کیفیت قلیایی ضعیف و محتوی کلسیم و منیزیم میباشند. آبهای استخراجی از مواد آبرفتی در صورت بسته بودن حوزه و یا تغذیه از آبهای عمیق در تماس بالایههای تبخیری با آبها ی محبوس دارای مقدار نسبتاً بالایی املاح میباشند. آب با املاح نسبتاً کم را از مناطقی میتوان استخراج کرد که دارای معابری جهت خروج آبهای زیرزمینی بوده و یا در تله افتاده باشند و بتوانند توسط آبهای جوی جدید جای گزین شوند. 00
- بررسی کیفیت شیمیایی آبهای زیرزمینی تهران :
آبهای زیرزمینی منطقه عموماً در حاشیه سازندههای دارای مقدار املاح زیاد بطور نسبی و در طول مسیر مقادیری از املاح محیط را حل کرده که باعث افزایش املاح و بتدریج ضایع شدن وضعیت کمی و تغییر نوع آنیون و کاتیون آنها میگردد بدین لحاظ میتوان با بررسی تغییرات مقادیر و نوع املاح در طول مسیر جریان تا اندازه زیادی به تأثیر سازندههای حواشی دشت، نوع آبرفت از نظر کیفی، سرعت و مسیر جریان و بسیاری عوامل هیدرولوژیکی منطقه پی برد.
تیپ آب زیرزمینی :
بطور کلی تیپ آب در نواحی تغذیه بی کربناته و پس از عبور از لایههای زمین تبدیل به سولفاته و در نهایت در نواحی خروجی و تبخیری به کلروره تبدیل میشود.
آب کشاورزی :
با استفاده از S.A.R و هدایت الکتریکی آزمایشات کامل شیمیایی نتایج طبقه بندی آبهای زیرزمینی دشت تهران از نظر مصرف کشاورزی و حدود گسترش هر کدام روی نمودارها مشخص گردیده است و با توجه به نمودارها در این دشت کلاس آبهای کشاورزی در دستههای قرار داشته و بهترین آبهای منطقه در کلاس C2S1 قرار داشته که در محدودهای به وسعت 60% حدود km 400 در نواحی شمالی و غربی و نواحی مرکزی دیده میشود. کلاس که در ردیف آبهای دارای محدودیت آبیاری قرار دارند و در سایر نقاط این دشت وجود دارد. بطور کلی این دشت از نظر کیفیت آب برای کشاورزی تا ناحیة جنوبی با هیچگونه محدودیتی روبرو نمیباشد.
دسته بندی | حقوق |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 528 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 520 |
فصل اول
گزارشات حقوقی
الف) دفاتر حقوقی
ب) دادگاه عمومی (حقوقی)
ج) اجرای احکام مدنی
فصل دوم
گزارشات کیفری
الف) دادگاههای عمومی (جزایی)
ب) اجرای احکام کیفری
ج) دادگاه انقلاب
د) دادگاه اطفال
و) دادگاه تجدید نظر
فصل سوم
گزارشات خانواده
دادگاه خانواده
فصل چهارم
گزارشات امور حسبی
دایره سرپرستی
فصل اول
گزارشات حقوقی
الف) دفاتر حقوقی
ب) دادگاه عمومی (حقوقی)
ج) اجرای احکام مدنی
فصل دوم
گزارشات کیفری
الف) دادگاههای عمومی (جزایی)
ب) اجرای احکام کیفری
ج) دادگاه انقلاب
د) دادگاه اطفال
فصل سوم
گزارشات خوانواده
دادگاه خانواده
100. قرار تأمین خواسته
101. فرزند خواندگی
102. تمکین
103. گواهی عدم امکان سازش
104. الزام به استرداد وسایل شخصی
105. توقیف عملیات اجرایی
106. مطالبه نفقه آینده
107. طلاق توافقی (رجعی)
108. طلاق توافقی (خلع)
109. طلاق (مبارات)
110. درخواست اجاره ازدواج
111. قرار موقوفی تعقیب
112. استرداد جهیزیه
113. الزام به تهیه مسکن علیحده
114. تقاضای ازدواج مجدد
115. فسخ نکاح
116. حضانت دائم
117. گواهی رشد
118. تعیین وضعیت ملاقات
119. بذل مدت ازدواج موقت
120. طلاق خلع
فصل چهارم
گزارشات امور حسبی
دایره سرپرستی
121. نصب امین
122. اعلام فوت
123. قیومیت
124. اعلام حجر
125. تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت
126. حفظ و نگهداری اموال بلاصاحب و بلا وارث
127. حفظ و نگهداری اموال غائب مفقودالاثر
128. اعلام مفقودیت
129. اعلام حجر
1. «دفاتر حقوقی»
2. دفاتر شعبات حقوقی شامل 1. دفتر ثبت عرایض، 2. دفتر اوقات، 3. دفتر احکام یا دادنامه، 4. دفتر ثبت اجرائیه
3. دفتر ثبت عرایض
4. پس از ارجاع پرونده به شعبه پس از ثبت در دفتر کل در دفتر ثبت عرایض ثبت که شماره ردیف دفتر ثبت عرایض به عنوان کلاسه پرونده منظور میگردد. دفتر ثبت عرایض شامل شماره، ردیف، تاریخ ثبت، مرجع ارسال کننده، شماره گزارش، خواهان، خوانده، خواسته، شماره ثبت دفتر کل، نتیجه اقدامات انجام شده میباشد. پس از ثبت پرونده در دفتر ثبت عرایض مدیر دفتر دادگاه پرونده را از حیث هزینه دادرسی، مشخصات اصحاب دعوی و نسخ ثانی دادخواست و ضمائم به تعداد خوانده یا خواندگان به علاوه یک، کنترل و بررسی و در صورتیکه دادخواست دارای نواقصی باشد در صورت عدم درج مشخصات خواهان و یا عدم شناسایی خواهان مدیر دفتر دادگاه به موجب قرار مستفاد ماده 56 قانون آئین دادرسی مدنی دادخواست خواهان را رد که قرار صادره قطعی است و در صورتی که دادخواست از حیث نشانی خوانده و یا هزینه دادرسی و کسری نسخ ثانی دادخواست و ضمائم و عدم تصدیق ضمائم دادخواست مدیر دفتر دادگاه طی اخطاریهای به خواهان ضمن تسریع موارد نقص متذکر میگردد که ظرف 10 روز پس از ابلاغ نسبت به رفع نقص اقدام نمایند. در صورت عدم رفع نقص مدیر دفتر دادگاه به استناد ماده 54 قانون آئین دادرسی مدنی دادخواست خواهان را رد که قرار صادره ظرف 10 روز پس از ابلاغ قابل شکایت در همان دادگاه میباشد و در صورت رفع نقص پرونده به دادگاه ارسال که دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت طرفین از ناحیه دادگاه صادر میگردد.
5. توضیح اینکه هزینه دادرسی در پروندههای غیر مالی مبلغ 5000 ریال و در دعاوی مالی مبلغ 000/000/10 ریال به میزان 5/1 درصد و به بالا 2% میباشد.
6. دفتر اوقات
7. پس از تقدیم دادخواست پرونده ظرف 2 روز تکمیلاً به دادگاه ارسال میگردد که دادگاه با دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین و ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمائم برای خوانده یا خواندگان پرونده را به دفتر اعاده دفتر دادگاه در دفتر تعیین اوقات که شامل کلاسه پرونده، ساعات دادرسی، خواهان، خوانده، خواسته نتیجه دادرسی میباشد. برای روز مقرر وقت دادرسی را تعیین و طی اخطاریهای خواهان و خوانده یا خواندگان به دادرسی در موعد مقرر دعوت میگردند که نسخ ثانی دادخواست و ضمائم جهت خوانده یا خواندگان ارسال میگردد. پس از اعاده اخطاریه ابلاغ شده از مرجع ابلاغ مدیر دفتر دادگاه اخطاریه را از حیث نحوه و کیفیت ابلاغ کنترل و ضن پرونده در موعد مقرر به دادگاه ارسال خواهد شد. دفتر اوقات دارای 2 نوع وقت میباشد که یکی وقت مقرر که به نحو فوق اقدام میگردد و دیگری وقت نظارت که تعیین وقت نظارت صرفاً جهت عدم رکود پرونده میباشد.
8. دفتر احکام یا دادنامه
9. پس از صدور رأی از ناحیه دادگاه در دفتر ثبت دادنامه ثبت که شماره آن به عنوان شماره دادنامه یا رای میباشد که دفتر ثبت دادنامه شامل شماره ردیف، تاریخ، شماره پرونده، تاریخ دادخواست، داد برده (محکوم له)، دادباخته یا (محکوم علیه)، خواسته، قاضی صادرکننده رأی، تاریخ ختم رسیدگی، تاریخ صدور رأی و شرح دادنامه میباشد.
خواهان: حسن با وکالت حاجی محمد....
خوانده: محمد ابراهیم
تعیین خواسته: الزام به انتقال رسمی یک قطعه زمین مورد معامله پلاک 298 را مجزا و تفکیک شده از 12 اصلی واقع در بخش 4 ثبت گرگان مقوم به 3 میلیون و یکصد ریال
دلایل و ضمانت:1. عین وکالتنامه، 2. فتوکپی مصدق قرارداد معامله، 3. محتویات پرونده کلاسه 1671،2012/76 و 1661/80 شعبه اول دادگاه عمومی گرگان
در خصوص دادخواست تقدیمی آقای حاجی محمد بوکالت از آقای حسن بطرفیت آقای محمد ابراهیم بخواسته الزام به انتقال رسمی یک قطعه زمین بدین شرح که بموجب مدرکیه مورخه 13/3/69 یک قطعه زمین واقع در جاده نهارخوران را از خوانده خریداری و تمامی حق و حقوق قانونی متعلقه را انتقال گرفته و فروشنده وفق بندهای 5 و 6 قرارداد موصوف تعهد نموده با دریافت مبلغی بابت سود معامله به تحویل مبیع و انتقال سند مربوطه اقدام نماید تا الباقی ثمن نیز بوی تأدیه شود ولیکن مشارالیه علیرغم اخذ سند آن با بهانههای واهی از ایفای تعهد خود استنکاف ورزیده است و تقاضای محکومیت خوانده را به انجام تعهد باستناد پروندههای ذکر شده تقاضا نمودند.
پس از دستور از مقام قضایی پرونده به شعبه اول دادگاه عمومی ارجاع و به کلاسه 1732/80/1 ثبت دفتر شد.
در تاریخ 21/3/83 دادگاه تشکیل جلسه نمود. ملاحظه میشود که خوانده دعوی تقابل خواهان دعوی اصلی آقای حسن و خواهان دعوی تقابل و خوانده دعوی اصلی آقای محمد ابراهیم در حلسه حضور دارند. وکیل خواهان اصلی در جلسه حاضر نیست لایحهای ارسال نمودند. خواهان دعوی اصلی و خوانده دعوی تقابل اظهار داشت چون دادخواست و منضمات دعوی تقابل در حال حاضر به من ابلاغ میشود جهت تدارک دفاع تقاضای تجدید جلسه را دارم. تصمیم دادگاه: وقت رسیدگی تعیین و طرفین دعوت شوند.
دادخواست دعوی تقابل
خواهان: محمد ابراهیم
خوانده: حسن
خواسته: دعوی تقابل در پرونده کلاسه 1732/80/1 بخواسته اعلام فسخ و بیاعتباری قولنامه مورخ 13/3/69 مقوم به سه میلیون و یکصد ریال
دلائل و مضمات: 1- قولنامه مورخه 13/3/69، 2. اظهارنامه شماره 394-24/4/76 تحقیق از مطلعین عنداللزوم، سند عادی 187 مورخه 2/7/69
به استحضار می رساند اینجانب حق قانونی خود را نسبت به یک قطعه زمین واقع در جاده نهارخوران به نام شهرک تحقیقات کشاورزی از قطعات زمینهای شرکت تعاونی مسکن با شرایط مندرج در قولنامه بخوانده واگذار و مقرر بوده قیمت قطعی و مقدار مساحت زمین و مشخصات آن پس از انجام قرعه و برآورد از طرف شرکت اعلام گردد و برابر بند 8 قرارداد تنظیمی اینجانب تعهد داشتم ظرف 10 روز پس از تعیین مشخصات زمین و دریافت سند با ذکر مشخصات و حدود آن زمین را بخوانده تحویل و خوانده موظف بود به سایر تعهدات خود عمل نماید.
نظر به اینکه برابر بند 7 قولنامه مورخه 13/3/69 هر کدام از طرفین از انجام معامله خودداری نماید بایستی ضمن فسخ معامله بدون هیچگونه عذری 2 میلیون ریال به عنوان ضرر و زیان به دیگری پرداخت نماید. ضمناً معروض میدارد که قبلاً همین خواسته اقدام طرح دعوی گردیده که خواهان پرونده اصلی آقای حسن نیز اقدام به طرح دعوی تقابل نموده که موضوع مورد رسیدگی قرار گرفته و دادنامههای به شماره 582-4/5/78 در پرونده کلاسه 1671-2012/76 و دادنامه 168-167 را مورخه 4/7/78 صادر گردیده است.
در تاریخ 20/6/81 دادگاه تشکیل جلسه نمود. اظهارات وکیل خواهان به شرح دادخواست تقدیمی و اظهارات خوانده: وقوع معامله خرید و فروش قطعه زمین مورد بحث را اقرار دارند و با توجه به لازم بودن عقد ما نحن فیه هیچکدام از طرفین نمیتوانند بدون عذر و علت خاص آن را فسخ نمایند. البته این ادعای خوانده قبلاً در همین دادگاه رسیدگی و حکمی درباره آن صادر شده در نتیجه تجدید نظرخواهی اینجانب به وکالت از سوی موکل قطعیت نیافته و در عین حال دعوی موکل نیز به علت آنکه در تاریخ رسیدگی به موضوع ملک مورد معامله خوانده نبود مردود اعلام می گردد و در همین رابطه هم شکایتی علیه نامبرده مطرح شده و با توجه به اینکه دادگاه تشخیص داده بود زمین مورد شکایت سوای زمین موضوع سند مشتکی عنه میباشد حکم بر برائت وی صادر گردیده است و با توجه به اینکه زمین مورد اختلاف همان است و خوانده برای اینکه برای خود سند دریافت کرده ضمن رد دعوی تقابل مشارالیه تقاضای صدور حکم مبنی بر الزام انتقال سند رسمی بیع زمین با مشخصات معینه در سند همان زمین خریداری موکل میباشد.
تصمیم دادگاه: نظر به اینکه متداعیین در خصوص ایراد و دفاع خود پروندههای به کلاسههای ذکر شده استناد نمودند لذا دفتر وقت نظارت تعیین پرونده استنادی مطالعه و استعلام وضعیت ثبتی ملک مورد ادعای ضروری میباشد.
پاسخ استعلام از اداره ثبت کافی و مقصود نیست.
عین وکالتنامه وکیل دوم آقای حسن ضمیمه پرونده شد به نام آقای یحیی.
در تاریخ 9/7/82 دادگاه تشکیل جلسه نمود. آقای یحیی وکیل مدافع خواهان و آقای ابراهیم به عنوان خوانده دعوی در جلسه حضور دارند و وکیل خواهان و خود خواهان در جلسه حضور نیافتند. اظهارات وکیل خواهان خواسته به شرح دادخواست تقدیمی است با این وصف که بموجب مبایعهنامه مورخه 13/3/69 ملک مورد بحث در ملکیت موکل قرار گرفته و فروشنده برخلاف قانون و با علم و اطلاع از اینکه مالکیت نسبت به عرصه مذکور نداشته مبادرت به اخذ سند مالکیت رسمی نموده است. لذا از آنجا که برابر قانون مدنی فروشنده ملزم به انجام لوازم عرفی معاملات میباشد تقاضای الزام وی به حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی و انتقال سند مالکیت ملک مزبور به شرح پلاک ثبتی مندرج در نامه ثبت اسناد مورد تقاضاست.
اظهارات آقای محمدابراهیم برابر قولنامه مورخه 12/3/69 هیچ تعهدی نسبت به تهیه سند ثبتی نداشتهام. همانگونه که سایر اعضاء شرکت بر اساس سند عادی شرکت تعاونی و اعضاء واگذار گردید و همچنین طی سند عادی 187 مورخه 2/7/69 قطعه زمین 43 بر اساس همین سند عادی به اینجانب تحویل و نسبت به تحویل سند زمین بر اساس همین سند عادی به خواهان کراراً مراجعه کردم و ایشان به دلیل خاصی و همچنین قطعه زمینی در سال 70 و 71 از طریق زمین شهری از تحویل زمین و تنظیم سند به نامش خودداری میکند و اینجانب بر اساس درخواستی که در پرونده به کلاسه موجود میباشد، نسبت به دادخواست اقدام نمودم که منجر به دادنامه 582 مورخه 4/5/78 شعبه اول عمومی و همچنین دادانامه 168 مورخه 4/8/79 شعبه اول تجدیدنظر گردید. لذا بر اساس دادخواست تقابل که طی شماره ثبت دفتر دادگستری 144599 مورخه 20/3/81 تقاضای رسیدگی و احقاق حقوق خود را دارم.
مرجع رسیدگی: شعبه اول دادگاه عمومی
شماره پرونده:1732/80/1 شماره دادنامه: 125 و 115-30/1/83
خواهان: حسن با وکالت آقایان یحیی و حاجی محمد
خوانده: محمد ابراهیم
خواسته: الزام به انتقال رسمی یک قطعه زمین
«رأی دادگاه»
در خصوص دادخواست تقدیمی خواهان آقای حسن با وکالت آقایان حاجی محمد و یحیی بطرفیت آقای محمد ابراهیم بخواسته الزام به انتقال رسمی یک قطعه زمین و همچنین آقای محمد ابراهیم دادخواستی در این رابطه به طرفیت آقای حسن بخواسته اعلام فسخ و بیاعتباری قولنامه مورخه 3/3/69 تقدیم نموده است که هر دو پرونده ضمیمه و توأم یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته است. دادگاه پس از بررسی موضوعات هر دو دادخواست و تشکیل جلسات رسیدگی و استعلام وضعیت ثبتی و نیز ملاحظه پروندههای استنادی طی کلاسههای 167-2012/76/1 شعبه اول دادگاه عمومی و 1013 و 1039/78 شعبه اول دادگاه تجدید نظر استان که مورد استناد طرفین واقع گردیده مآلاً نظر به اینکه پروندههای استنادی و دادنامههای صادره از سوی شعبات مزبور در آن حاکی از طرح قبلی همین دعاوی با همین کیفیت بطرفیت یکدیگر دارد لذا در این مرحله از رسیدگی دعوی آقای محمد ابراهیم را بطرفیت آقای حسن مشمول امر مختومه تلقی و چون حکم قطعی درباره آن صادر شده است. لذا باستناد بند 6 ماده 84 قانون آئین دادرسی مدنی ناظر به ماده 89 همان قانون قرار رد دعوی صادر مینماید. همچنین در رابطه با دعاوی الزام به سند رسمی نیز چون دادگاه در دانامه قبلی خود طی شماره 660 و 582 به این استدلال که در زمان عقد زمین موضوع قرارداد با اوصاف مذکور در آن قرارداد وجود نداشته و نظر به بطلان معامله موصوف داده است لذا دعوی فعلی خواهان بر الزام خوانده به تنظیم سند رسمی بر اساس همان معاملهای که قبلاً به بطلان آن نظر داده شده است و حکم قطعی درباره آن صادر گردیده فاقد وجاهت تشخیص و لذا حکم به بطلان این دعوی صادر و اعلام می گردد رأی صادره ظرف 20 روز قابل تجدید نظرخواهی در دادگاه تجدید نظر استان میباشد.
آقای حسن به رأی صادره اعتراض و دادخواست تجدید نظرخواهی خود را به دادنامه شماره 115 و 125/83 از شعبه اول دادگاه عمومی اعلام می نماید بدین شرح که دادنامه صادره به دلیل عدم توجه دادگاه محترم بدوی صادره به شماره 582/78 در پرونده کلاسه 167/76 شعبه اول دادگاه عمومی بر خلاف قانون میباشد زیرا دادگاه محترم بدوی با این استدلال که معامله فیمابین موکل و تجدید نظرخوانده قبلاً توسط همان شعبه حکم به بطلان آن داده شده دعوی فعلی وی را مبنی بر انتقال سند رسمی را نیز مردود دانسته است در حالیکه با ملاحظه دادنامه صادره استنادی چنین استدلال نموده که دعوی فسخ معامله فاقد وجاهت قانونی میباشد. لذا دعوی خواهان تحت عنوان ابطال معامله مطابق مواد 342 و 361 قانون مدنی میبایست مطرح می شد نه اینکه دادگاه رسیدگی کننده حکم بر ابطال معامله موصوف داده باشد چراکه اصلاً چنین دعوایی با چنین کیفیتی توسط تجدید نظر خوانده تا کنون مطرح و مورد رسیدگی قرار نگرفته است و از دادگاه محترم ضمن نقض دادنامه صادره تقاضای محکومیت تجدید نظرخوانده را به شرح دادخواست تقدیمی مورد استدعاست.
تاریخ رسیدگی: 9/6/84 شماره دادنامه: 630-84
مرجع رسیدگی: شعبه چهارم دادگاه تجدید نظر استان گلستان
هیدت دادرسان:
تجدیدنظر خواه: حسن به وکالت یحیی و حاجی محمد
تجدید نظرخوانده: محمد ابراهیم
تجدید نظرخواسته: تجدید نظرخواهی از دادنامه شماره 125-115-83 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی
«رأی دادگاه»
در خصوص تجدید نظرخواهی آقای حسن به وکالت آقای یحیی و حاجی محمد نسبت به دادنامه شماره 125- 115-83 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی صرفنظر از اینکه با ابلاغ دادنامه به آقای یحیی وکیل دیگر تجدید نظرخواه وی تجدیدنظرخواهی ننموده که با احتساب تاریخ آن تجدید نظرخواهی خارج از مهلت است البته به نظر با توجه به استدلال دو وکیل در انجام موضوع وکالت و خصوصاً طرح دعوی تجدید نظرخواهی و با توجه به تبصره ماده 47 قانون آئین دادرسی مدنی از جهت حفظ حقوق موکل و فلسفه انتخاب دو وکیل به نظر اشکال و خدشهای در پذیرش تجدید نظرخواهی نیست و اگرچه در دادنامه شماره 582 - 78 حکم به بطلان معامله که البته موضوع خواسته نیز نبوده صادره نشده لکن هر دو دعوی و خواستهای مبنی به تعهدات و جهاتی است که خواهان خود را مستحق مطالبه میداند و ادله و اسناد و وسایل است که خواهان مثبت ادعایش میداند و مطابق بندهای 4 و 6 ماده 51 قانون آئین دادرسی مدنی ناگزیر از ذکر آن در دادخواست است که خواهان مثبت ادعایش میداند و اگرچه دادگاه در رأی سابقالصدور فقط در چارچوب خواسته میبایست رسیدگی نمود که آیا فسخ و خیار اشتراط و ... دارد یا خیر بدون تعرض به جهات و دلایل اظهار نظر مینمود دعوی فسخ را از این حیث که جهت ادعا که عمل حقوقی بیع است و مستند آن قرارداد 383/69 باطل بوده و اثری به بطلان بار نیست فسخ را موجه ندانسته به عبارتی دعوی فسخ را مربوط به زمانی میداند که جهت آن یعنی معامله صحیح باشد و ارکان آن جمع باشد لذا با خدشه به ارکان بیع و بطلان آن پذیرش دعوی فسخ را غیرموجه دانسته و به عبارتی جهت و دلیل استنادی که جهت و دلیل دعوی فعلی نیز هست را بیاعتبار میداند و به این لحاظ رأی معترض علیه که با توجه به رأی 852- 78 صادر شده صحیح و صائب بوده و خدشهای به آن وارد نیست مستند به ماده 358 قانون آئین دادرسی مدنی حکم به تأیید و استواری دادنامه معترض علیه صادر و اعلام میگردد.
رئیس و مستشار شعبه 4 دادگاه تجدید تظر استان گلستان
نام و امضاء قاضی سرپرست
نظریه کارآموز
در دعاوی حقوقی دادگاه مکلف است که قبل از ورود به ماهیت دعوی توجه کافی به ایرادات شکلی داشته باشد. در پرونده حاضر علیرغم رسیدگی، ملاحظه میگردد که مطابق بند 6 ماده 84 قانون آئین دادرسی مدنی با توجه به اینکه دعوی طرح شده سابقاً بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوی قائم مقام آنان هستند رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر گردیده. در ما نحن فیه با عنایت به اینکه نسبت به موضوع فوق تصمیم سابقاً تصمیم قضائی گرفته شده است دیگر دعوی فوق قابلیت استماع را ندارد لذا آراء صادره از مراجع محترم بدوی و تجدید نظر وفق قانون است.
باسمه تعالی
نام مرجع کارآموزی: دادگاه حقوقی نام و سمت قاضی سرپرست: آقای حسینی
پرونده مطروحه مربوط به: شعبه اول نام مساله مورد آموزش: قرار تأمین خواسته
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گزارش: (2) کلاسه: 1564/84/1
خواهان: حجتاله
خوانده: منوچهر
تعیین خواسته: 1- تقاضای صدور قرار تأمین خواسته از اموال خوانده، 2- مطالبه وجه یک فقره چک به شماره ...... مورخ 3/4/84 به مبلغ 10000000 ریال به انضمام پرداخت هزینه دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه
دلایل و منضمات: کپی مصدق ظهر و روی چک و کپی مصدق گواهی عدم پرداخت
خواهان دادخواستی مبنی بر یک فقره چک بلامحل تقدیم دادگاه نموده است بدین شرح که خوانده صادر کننده یک فقره چک به مبلغ 10000000 ریال از حساب شخصی خود در مورخه 3/5/84 مواجه با گواهی عدم پرداخت گردیده و تاکنون علیرغم بعد مسافت و اینکه مشغول به خدمت سربازی میباشم صبر نموده ولیکن از پرداخت امتناع مینماید تقاضای صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ وجه چک به انضمام خسارت تاخیر تأدیه به نرخ بانک مرکزی به انضمام هزینه دادرسی را داشته و قبل از آن تقاضای صدور قرار تأمین خواسته به مبلغ وجه چک از اموال بلامعارض خوانده را دارم.
پس از دستور مقام قضایی پرونده به شعبه اول دادگاه عمومی ارجاع و به کلاسه 1564/84/1 ثبت دفتر شد.
در تاریخ: 8/12/84 شماره قرار: 1639/84 پرونده کلاسه: 1562/84/1
مرجع رسیدگی: شعبه اول دادگاه حقوقی گرگان
خواهان: حجتاله
خوانده: منوچهر
خواسته: صدور قرار تأمین خواسته و مطالبه طلب
«قرار دادگاه»
در خصوص دادخواست تقدیمی آقا حجتاله به طرفیت آقای منوچهر بخواسته صدور قرار تأمین خواسته مطالبه طلب نظر به اینکه خواهان ضمن دادخواست تقاضای صدور قرار تأمین خواسته نموده است چون ارکان و شرایط درخواست فراهم میباشد لذا دادگاه باستناد مادتین 202 و 309 قانون تجارت و ماده 108 قانون آئین دادرسی مدنی قرار تأمین خواسته معادل 10 میلیون ریال از اموال خوانده آقای منوچهر را تا پایان رسیدگی صادر و اعلام می دارد هزینه اجرای قرار به عهده خواهان است قرار صادره پس از ابلاغ قابل اجراء و ظرف 10 روز قابل اعتراض در این دادگاه میباشد. ضمناً پرونده نسبت به اصل خواسته مفتوح میباشد.
در تاریخ 4/2/85 دادگاه تشکیل جلسه نمود. خواهان در جلسه حضور ندارد و اخطاریهاش از مرجع ابلاغ اعاده نگردیده و خوانده علیرغم ابلاغ اخطاریه و رعایت انتظار کافی در جلسه حضور نیافته و لایحهای نیز در دفاع از خود تقدیم ننموده است. با توجه به عدم حضور خواهان و عدم اعاده اخطاریه رویت شده و چون موجبات رسیدگی فراهم نبوده مقرر است دفتر وقت رسیدگی دیگری تعیین و طرفین به سیاق دستور قبلی به جلسه دادگاه دعوت شوند.
در تاریخ 13/3/85 پرونده مطروحه مورد وکالت قرار گرفت که وکلای معرفی شده متفقاً و منفرداً و یکی از وکلا منفرداً حق وکالت دارد و فرم وکالتنامه آنها ضمیمه پرونده میباشد.
در تاریخ 13/3/85 دادگاه تشکیل جلسه نمود خواهان در جلسه حضور نیافت ولیکن وکیل خواهان حضور یافته و خوانده با وصف ابلاغ حضور ندارد و لایحهای ارسال نکردهاند وکیل خواهان اظهار داشت: اظهارات اینجانب به شرح دادخواست تقدیمی است و تقاضای محکومیت نامبرده به پرداخت وجه چک به انضمام هزینه دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه و حقالوکاله وکیل را نمودند.
«رأی دادگاه»
در خصوص دادخواست تقدیمی آقای حجتاله بطرفیت آقای منوچهر به خواسته مطالبه وجه یک فقره چک به شماره ... به مبلغ ده میلیون ریال بانضمام پرداخت هزینه دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه دادگاه با توجه به محتویات پرونده از توجه به محتویات از جمله تصویر چک موضوع دعوی و گواهی عدم پرداخت بانک مربوطه و اینکه خوانده با وصف ابلاغ در جلسه دادگاه حضور نیافته و لایحهای نیز ارسال نکرده و از خود دفاعی به عمل نیاورده است دعوی خواهان و مدیونیت خوانده ثابت و تشخیص لذا دادگاه به استناد ماده 198 قانون آئین دادرسی مدنی حکم به محکومیت خوانده به پرداخت 10 میلیون ریال به عنوان اصل خواسته و هزینه دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ چک تا زمان پرداخت بر اساس شاخص قانونی صادر و اعلام میگردد رأی صادره غیابی است ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل واخواهی در این شعبه و پس از 20 روز قابل اعتراض در دادگاههای تجدید نظر مرکز استان گلستان میباشد.
دسته بندی | پزشکی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 196 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 120 |
فهرست مطالب
بخش اول : بررسی دستورالعمل های نگهداشت و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی ............................................... 1
- سیر تاریخی تحولات علم نگهداشت و تعمیرات..... 2
- انواع سیستم های نگهداری و تعمیرات.......... 5
- معرفی ویژگی های نرم افـزار مدیریــت نگهـــداری پیشگیـــرانــه و شرکت ارائه دهنده ............................. 9
- معرفی شرکت های ارائه دهنده خدمات نگهداری پیشگیرانه 14
- نگهداری تجهیزات پزشکی ، تدابیر ، تسهیلات ، تجهیزات 17
- کالیبراسیون و اهداف آن .................... 20
- تقسیم بندی استانداردهای آزمایشگاه کالیبراسیون 22
- شیوه اجرای کالیبراسیون .................... 23
- فنون کالیبراسیون........................... 25
- برچسب های کالیبراسیون...................... 28
- آزمایشگاه کالیبراسیون و تجهیزات پایه آن ... 30
- نظرات مسئولین وکارشناسان در زمینه آداب نگهداری تجهیزات پزشکی ........................................... 32
- جمع بندی و پیشنهادات...................... 55
بخش دوم : آشنایی با سیستم بیمارستان و شناسنامه های تجهیزات پزشکی............................................ 57
- تاریخچه بیمارستان های 22 بهمن و آریا .... 58
- ساختار و چارت بیمارستان................... 60
- شرح وظایف کارشناس مسئول مدیریت نگهداشت.... 62
- مدیریت تجهیزات پزشکی...................... 63
- سیستم سنتی مدیریت تجهیزات پزشکی.......... 63
- سیستم مدرن مدیریت تجهیزات پزشکی.......... 65
- اهم فعالیت های گروه مدیریت تجهیزات پزشکی.. 65
- شناسنامه گازومتری......................... 71
- شناسنامه میکروسکوپ........................ 77
- شناسنامه سانتریفوژ........................ 83
بخش سوم : کالیبراسیون ......................... 89
- کالیبراسیون PH متر........................ 90
- کالیبراسیون سانتریفوژ..................... 91
- کالیبراسیون ترازوی حساس................... 96
ضمائم.......................................... 99
- پیش نویس ضوابط مدیریت نگهداشت وسایل و تجهیزات پزشکی
- سیستم جامع مدیریت تجهیزات پزشکی ( PMq )
منابع ........................................ 100
مقدمه :
لزوم توجه به مسائل حفاظت فنی از دستگاهها و برقراری سیستم منظمی که با مدیریتی متشکل ، به امور نگهداری دارایی های فیزیکی ( شامل ماشین آلات تولیدی ، تجهیزات تاسیسات و ساختمان ها و . . . ) رسیدگی نماید هم اکنون در جهان صنعتی به حد کافی احساس می شود. در جهت بهبود بازدهی تولید و کارایی تجهیزات ، لازم است فعالیت های مدیریت فنی ( تروتکنولوژی ) در مراحل طراحی ، ساخت ، نصب و راه اندازی و بهره برداری در سیستم های صنعتی به عنوان یک بخش اساسی و بنیانی مورد مطالعه قرار گیرند.
به عنوان نمونه در دهه سال های 1960 بر اساس تخمین های گروه مهندسین نگهداری و تعمیرات « کشور انگلستان » ، هزینه های سالیانه نگهداری و تعمیرات در کارخانه های تولید ماشین آلات ، بالغ بر سه میلیون پوند بوده ، و این مبلغ بیش از جمع هزینه های صرف شده در سال جهت تامین بهداشت ملی برای آن کشور بوده است.
طبق مطالعات انجام شده ، از کل گردش سالیانه سرمایه های کشور آلمان 5 درصد آن به بحث نگهداشت اختصاص یافته است . شاید در نگاه اول نگهداشت هزینه هایی را به سیستم اعمال نماید ، اما با مطالعات صورت گرفته در کشورهای اروپایی معلوم گردید که این سرمایه گذاری منجر به کاهش 30 درصد هزینه ها گردیده است.
اهمیت تجهیزات در سه بخش تشخیص ، مراقبت و درمان بیماران سبب شده است که بخش زیادی از بودجه مراکز درمانی به خرید تجهیزات پزشکی از داخل و عمدتاً خارج از کشور ، اختصاص یابد. به طوری که طبق تحقیقات انجام شده و اطلاعات بدست آمده می توان گفت تاکنون عددی بالغ بر 5000 میلیارد تومان دستگاه پزشکی ، آزمایشگاهی ، دندانپزشکی و بیمارستانی در کشور موجود می باشد.
متاسفانه با وجود صرف هزینه های سنگین تا کنون برنامه ریزی دقیقی برای مدیریت تجهیزات پزشکی و خصوصاً نگهداری مناسب تجهیزات پزشکی به صورت اجرایی صورت نگرفته است . تا آنجا که حتی مراکز درمانی از میزان خسارت بعمل آمده به علت فقدان نگهداری صحیح تجهیزات پزشکی ، کمبود چک لیست ها و دستورالعمل های مناسب که منجر به استفاده نادرست ، و در نهایت تعمیرات غیر قابل پیش بینی ، مکرر و خواب دستگاه شده است ، اطلاع دقیق ندارند.
معمولاً از کارافتادگی و خواب دستگاهها می تواند پیامدهای نامطلوب زیادی را به همراه داشته باشد که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می گردد :
در این راستا ، سعی نمودیم مطالبی برای آشنایی دانشجویان رشته مهندسی پزشکی با بخشی از دستورالعمل های نگهداشت و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی گردآوری کنیم ، به امید آنکه با بکارگیری و استفاده از مطالب و تحقیق بیشتر در این زمینه ، گامی هر چند کوتاه در جهت رشد و شکوفایی کشورمان برداریم .
در پایان از تمام اساتید و دوستان بخصوص جناب آقای مهندس مهدی آذرنوش که با تلاش خالصانه خود را در تهیه و بهبود کیفیت این تحقیق یاری نمودند ، سپاسگزاریم .
بخش اول :
بررسی دستورالعمل های نگهداشت و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
سیر تاریخی علم نگهداشت :
دانش نگهداری و تعمیرات ( نت ) در طول دوران شکل گیری خود دستخوش تحولات گوناگونی بوده است. در این جا به بررسی روند دگرگونیها خواهیم پرداخت و بر این اساس سیر تاریخی تحولات حوزه نت را به سه دوره اساسی تقسیم می نماییم :
1 - دوره نخست ( BM ) :
سیر تحولات در دوره نخست تحقیقات نشان می دهد که گامهای اولیه در پیاده سازی نت در سالهای قبل از جنگ جهانی دوم رخ داده است. در آن ایام صنایع به شکل امروزی مکانیزه نبوده و لذا خرابیها و توقف ناگهانی ماشین آلات مشکلات جدی را برای دست اندرکاران امر تولید ایجاد نمی نمود ؛ به بیان دیگر ، جلوگیری از بروز عیب در ذهن اکثر مدیران و مهندسین مفهوم نداشته و یا حداقل ضرورتی از این نظر احساس نمی گردید. و اکثر شرکتها و واحدهای تولیدی و صنعتی تنها در زمانی که دستگاه و یا تجهیزات از کار می افتادند ، بازبینی و یا تعمیر آنها را آغاز می نمودند ؛ در واقع سیستم نگهداری و تعمیرات به هنگام از کار افتادگی ( Breakdown Maintenance ) معمول بود.
2 - دوره دوم ( TPM ) :
همه چیز در خلال جنگ جهانی دوم به صورتی انفجار آمیز دستخوش تحول گردید. فشارهای ناشی از زمان جنگ ، تقاضا برای انواع محصولات را افزایش داده و این در حالی بود که نیروی انسانی صنایع بشدت کاهش یافته بود ؛ این عامل سبب گردید تا مکانیزاسیون افزایش پیدا نماید. می توان سال 1950 را سال رونق طراحی و ساخت ماشین آلات مکانیزه نامید و این ایام ، سرآغاز وابستگی صنایع به تجهیزات مکانیزه و اتوماسیون بوده است.
با افزایش روزافزون اتوماسیون مساله شکست و از کارافتادگی ماشین آلات نیز از اهمیت بیشتری برخوردار می گشت. پس از گذشت چند سال روند افزایش خرابیها به گونه ای گردید که کمیت و کیفیت تولیدات را تحت الشعاع خود قرار داده و اسباب نارضایتی صاحبان صنایع را فراهم نمود. ادامه این روند ناخوشایند ، مدیران و کارشناسان را به فکر چاره و راه حلی مناسب برای جلوگیری از روند رو به رشد عیوب نمود.
در این رهگذر سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه ( Preventive Maintenance ) بعنوان چاره درد و راه حلی مناسب در کشور آمریکا پیشنهاد گردید و به اجرا درآمد. نیاز صنایع بر تولید محصولات با کیفیت بالا و قیمت مناسب جهت افزایش توانایی رقابت در بازار موجب گردید که استفاده از سیستم PM رونق یافته و در این راستا اجرای تعمیرات و تعویضهای پیشگیرانه دوره ای بعنوان موثرترین راه حل جهت کاهش خرابیها مورد استفاده قرار گیرد.
در طول دهه 1950 نت پیشگیرانه به تدریج تکامل یافت تا پاسخگوی نیازهای جدید صنعت باشد. در این راستا سیستم نگهداری و تعمیرات بهره ور( Productive Maintenance ) در سال 1954 به صنایع آمریکا معرفی گردید. در این سیستم ضمن تاکید بر روی اصلاح خرابیهای اتفاقی و از کار افتادن غیر منتظره تجهیزات با بهره گیری مناسب از علوم آمار و احتمالات و پژوهش عملیاتی ، شبیه سازی ، اقتصاد مهندسی ، تئوری صف و نگرشهای تحلیلی ، تکنیکها و مدلهایی برای حالات مختلف انواع دستگاهها و تجهیزات ابداع شد که متخصصین این رشته می توانستند اصول فعالیتها و عملیات نگهداری و تعمیرات را به نظم درآورده و خرابیها را پیش بینی نمایند تا جهت نگهداری و تعمیر آنها برنامه ریزی انجام پذیرد.
دهه 1960 را می توان دهه گسترش استفاده از نت بهره ور در صنایع نامید. معرفی نت بی نیاز از تعمیر ، مهندسی قابلیت اطمینان و مهندسی قابلیت تعمیر ( 1962 ) از نتایج تحقیقات انجام شده در این دهه بوده که در تکامل سیستم نت بهره ور بسیار موثر بوده است.
معرفی سیستم نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ( Total Productive Maintenance ) در دهه 1970 از سوی صنایع ژاپنی را می توان بعنوان آخرین دستاورد در دوره دوم تحولات نگهداری و تعمیرات نامید. سیستم TPM در حقیقت همان سیستم نت بهره ور به شیوه آمریکایی است که در جهت سازگاری با شرایط صنعتی ژاپن در آن بهبودهایی داده شده است ؛ ابتکار محوری و حساس در اصول TPM این است که اپراتورها خودشان به امور اصلی و اولیه نگهداری و تعمیرات ماشینهای خودشان می پردازند. در نت بهره ور فراگیر نتایج حاصل از فعالیت های صنعتی و تجاری به صورت
اعجاب انگیزی بهبود یافته و سبب ایجاد یک محیط کاری با بهره وری بالا ، شادی آفرین و ایمن با بهینه سازی روابط بین نیروی انسانی و تجهیزاتی که با آن سر و کار دارند ، می گردد.
3 - دوره سوم ( RCM ) :
میزان افزایش سرمایه گذاری بر روی ماشین آلات صنعتی و اتوماسیون از یکسو و افزایش ارزش مالی و اقتصادی آنها از سوی دیگر منجر به آن شد که مدیران و صاحبان صنایع به فکر راهکارهایی منطقی بیفتند که قادر به بیشینه سازی طول عمر مفید تجهیزات تولیدی و طولانی کردن چرخه عمر اقتصادی آنها باشد. افزایش میزان اثربخشی ماشین آلات ، بهبود کیفیت محصولات در کنار کاهش هزینه های نت و عدم خسارت به محیط زیست از جمله مواردی است که باعث ایجاد تحولی جدید در زمینه نگهداری و تعمیرات گردید.
دست آوردهای جدید نت در این دوره عبارتند از :
3-1- معرفی سیستم نگهداری و تعمیرات بر پایه شرایط کارکرد ماشین آلات و ترویج استفاده از روشهای CM همچون آنالیز لرزش ، حرارت سنجی و... ( Reliability Centered Maintenance )
3-2- معرفی و بکارگیری انواع روشهای تجزیه و تحلیل خرابیهای ماشین آلات.
3-3- طراحی تجهیزات با تاکید بیشتر بر قابلیت اطمینان و قابلیت تعمیر .
3-4- تحول اساسی در تفکر سازمانی به سمت مشارکت و گروههای کاری.
3-5- معرفی سیستم نگهداری و تعمیرات موثر .
3-6- معرفی روش نت مبتنی بر قابلیت اطمینان به عنوان روشی جامع جهت تصمیم گیری در استفاده صحیح از انواع سیستم های نگهداری و تعمیرات موجود.
RCM فرآیندی است که اولاً معین می کند چه کاری می بایست برای تداوم عمر هر گونه سرمایه فیزیکی انجام شود و دوم آنکه انتظاراتی را که کاربران از تجهیزات دارند ، عملی می نماید.
انواع سیستم های نگهداری و تعمیرات :
سیستم نگهداری و تعمیرات واکنشی ( Reactive Maintenance )
این استراتژی بیان می کند که :
بعد از وقوع خرابی نسبت به تعمیر ماشین و بازگشت وضعیت به حالت اولیه اقدام می گردد. ( Fix it after it Breaks)در استاندارد TPM از این روش با عنوان (Breakdown Maintenance ) یاد شده و در ایران نیز عنوان (Emergency Maintenance ) برای این روش مورد استفاده قرار می گیرد.
همانگونه که اشاره نمودیم این سیستم در سالهای آغازین تکامل نت مورد استفاده قرار می گرفته و بدین سبب با ساختار امروزی ماشین آلات و تجهیزات همخوانی چندانی نداشته و معایب زیر را با خود به همراه دارد :
1 - کاهش ایمنی کار با ماشین آلات .
2 - عدم برنامه ریزی دقیق تولید به علت بروز مشکلات کمی و کیفی .
3 - نیاز به گروه تعمیراتی قوی و آماده به کار .
4 - افزایش زمان تعمیرات به علت مشاهده خرابیهای فرعی .
5 - نیاز به ذخیره و انبار کردن وسیع قطعات .
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه ( Preventive Maintenance )
این استراتژی بیان می کند که :
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه عبارت است از یک روش سیستماتیک برنامه ریزی و زمان بندی شده جهت انجام کارهای نگهداری مورد نیاز .
این کار باید بر طبق برنامه تنظیمی با هدف جلوگیری از فرسایش غیرعادی اجزا ماشین و کاهش توقفات اضطراری ماشین آلات انجام پذ یرد . ( Fix it before it breaks )
Maintain based upon calendar or running time
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه از یک روش سیستماتیک برنامه ریزی و زمان بندی شده جهت انجام کارهای نگهداری مورد نیاز بر طبق برنامه تنظیمی با هدف جلوگیری از فرسایش غیر عادی اجزا ماشین و کاهش توقفات اضطراری ماشین آلات.
نت پیشگیرانه بر اساس تناوب اجرای فعالیتها برنامه ریزی و اجرا گردیده و به همین دلیل عبارت : Time Based Maintenance نیز به این دسته از فعالیتها اطلاق می گردد .
فعالیت های نت پیشگیرانه عبارتند از :
1 - جلوگیری از فرسایش غیرعادی اجزاء ماشین : نظافت ، آچارکشی و روانسازی ( روغنکاری و گریسکاری )
2 - کاهش توقفات اضطراری : تعمیر و تعویض های دوره ای مطابق با برنامه زمانی از پیش تعیین شده .
نگهداری و تعمیرات پیشگویانه ( Predicative Maintenance )
Maintain based upon known condition
نت پیشگویانه به مجموعه فعالیت هایی اطلاق می گردد که جهت تعیین شرایط فنی کارکرد اجزاء ماشین ( اندازه گیری میزان فرسایش اجزاء ) در حین بهره برداری انجام گردیده و بر اساس نتایج حاصله از آن ، زمان و نوع فعالیت نت مورد نیاز تعیین می گردد.
نت پیشگویانه بر اساس شرایط کارکرد اجزاء ماشین برنامه ریزی و اجرا گردیده و به همین دلیل عبارت Condition Based Maintenance نیز به این دسته از فعالیتها اطلاق می گردد.
فعالیت های نت پیشگویانه ( PDM ) عبارتند از :
1 - بازرسی فنی توسط حواس انسانی : انجام بازرسی فنی توسط پرسنل ماهر نت با استفاده از حواس انسانی ( همچون بازرسی سر و صدای غیرعادی یا گرم شدن بیش از حد اجزاء )
2 - اندازه گیری فرسایش با استفاده از ابزار توسط انسان : بازرسی فنی اجزاء ماشین و اندازه گیری فرسایش با استفاده از ابزارهایی همچون ارتعاش سنج ، حرارت سنج ، آنالایزر روغن . در این روش بازرس PM در فواصل زمانی مشخص و در حین کارکرد ماشین با استفاده از ابزار نسبت به اندازه گیری میزان فرسایش اجزاء اقدام و نتایج به دست آمده را با محدوده کارکرد مجاز اجزاء مقایسه می نماید. تصمیم جهت ادامه کار ماشین و یا توقف آن جهت انجام فعالیت های نت بر اساس نتایج حاصله از این تحلیل خواهد بود. در این روش هیچ فعالیت اضافی نت انجام نمی گیرد و بر همین اساس عبارت نت اقتصادی نیز به این گروه از فعالیت های نت اطلاق می گردد .
3 - بازرسی و اندازه گیری پیوسته توسط ابزار : امروزه با استفاده از روش کنترل پیوسته توسط طراحان ماشینهای صنعتی به عنوان روشی جهت جلوگیری از خطاهای برنامه ریزی نت مورد توجه قرار گرفته است . فیلترهای هوا مجهز به سنسورهایی جهت تعیین زمان دقیق تعویض فیلتر شده اند ؛ برای یاتاقانها سنسورهای حرارتی طراحی گردیده تا زمان دقیق روانسازی آنها مشخص و به اپراتورها اعلام گردد و . . .
نگهداری و تعمیرات موثر ( Proactive Maintenance )
این استراتژی بیان می کند که :
نت موثر به مجموعه فعالیت هایی اطلاق می گردد که با هدف بهبود وضعیت کارکرد ماشین آلات ، کاهش میزان نیاز آنها به اجرای نت و حذف کامل علل وقوع خرابیها انجام می گیرد.
( Don't just fix it , improve it )
Eliminate defects from all sources Maximize equipment uptime
در استاندارد نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ( TPM ) که از سوی انجمن مهندسین نت ژاپن تدوین گردیده عبارت ( Maintenance Prevention ) برای نت موثر استفاده گردیده است.
مهمترین روشهای تحلیلی مورد استفاده در سیستم نگهداری و تعمیرات موثر عبارتند از :
RCA : Root Cause Analysis
MFMEA : Machine Failure Mode and Effects Analysis
فعالیت های نت موثر عبارتند از :
1- انتخاب ماشین آلات و تجهیزات و یا تغییر در نحوه استفاده از آنها بر اساس سوابق نت و تجربیات پرسنل نت و تولید.
2 - طراحی مجدد اجزاء ماشین با هدف حذف علل وقوع خرابیها.
3 - بازنگری در طراحی ، نصب و نحوه بهره برداری از تجهیزات .
نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ( Total Productive Maintenance )
همانگونه که اشاره نمودیم سیستم TPM در حقیقت همان سیستم نت بهره ور به شیوه آمریکایی ( که در سال 1954 معرفی شد ) است که در جهت سازگاری با شرایط صنعتی ژاپن در آن بهبودهایی داده شده است ؛ ابتکار محوری و حساس در اصول TPM این است که اپراتورها خودشان به امور اصلی و اولیه و نگهداری و تعمیرات ماشینهای خودشان می پردازند. در نت بهره ور فراگیر نتایج حاصل از فعالیتهای صنعتی و تجاری به صورت اعجاب انگیزی بهبود یافته و سبب ایجاد یک محیط کاری با بهره وری بالا ، شادی آفرین و ایمن با بهینه سازی روابط بین نیروی انسانی و تجهیزاتی که با آن سر و کار دارند ، می گردد.
از زمانیکه اولین اسناد در زمینه سیستم نت بهره ور جامع ( TPM ) ارائه گردید بیش از سی سال می گذرد. نسخه اول سیستم TPM به مدل Nakajima ( از بنیانگذاران TPM ) مشهور بوده و تا سال 1989 نیز در اصول پنجگانه آن تغییری داده نشد.
با تغییر نگرش در سیاستهای کلان TPM ، ویرایش دوم و سوم سیستم مذکور در طول سالهای 1989 تا 1994 توسط T . Suzuki ارائه گردیده که یکی از ویژگیهای مهم ویرایش سوم ویرایش سوم افزایش اصول سیستم به هشت اصل زیر می باشد :
1 - افزایش میزان اثربخشی اصلی ماشین آلات.
2 - اجرای نت خود کنترلی توسط خطوط تولید.
3 - اجرای نت برنامه ریزی شده توسط بخش نگهداری و تعمیرات.
4 - برگزاری دوره های آموزش تئوری و عملی برای پرسنل ذیربط .
5 - مدیریت زودهنگام بر روی ماشین آلات.
6 - استقرار سیستم نت کیفیتی با ایجاد ارتباط بین واحدهای نت و کنترل کیفیت.
7 - استقرار نت بهره ور فراگیر در واحدهای پشتیبانی و ستادی نت .
8 - مدیریت ایمنی و محیط زیست[1].
معرفی ویژگیهای نرم افزار مدیریت نگهداری پیشگیرانه و شرکت ارائه دهنده
با گسترش روزمره فن آوری تجهیزات پزشکی ، بیمارستانها و مراکز درمانی خود را به انواع مدل ها و مارک های تجهیزات و وسایل پزشکی مجهز کرده اند. هر یک از این دستگاهها بنا به کاربردهای گوناگون خود در گوشه ای از مرکز قرار گرفته است.
با توجه به تنوع این تجهیزات و گستردگی رو به افزایش کاربرد آنها در بخش های مختلف ، به خاطر سپردن اطلاعات مرتبط امری بسیار دشوار به نظر می رسد. حال تصور کنید یک مدیر مجبور باشد علاوه بر به خاطر سپردن اطلاعات کلی دستگاهها، وضعیت کالیبراسیون ، تعمیرات و نگهداری آنها را نیز به شیوه های سنتی ثبت کند و در این بین یکی از مدیران ارشد از وی گزارش موجودی یا مثلا گزارش هزینه های تعمیرات دو ماه گذشته را بخواهد. در چنین شرایطی زمانی که از او و کارکنانش صرف می شود تا اطلاعات مربوط را از بایگانی ها استخراج کنند و سپس محاسبات مرتبط را انجام دهند بسیار زیاد خواهد بود و باید پیگیر دریافت اطلاعات از بخش ها نیز باشد.
چنین مدیری ضمن آنکه انرژی زیادی را صرف این مساله می کند ، از کارهای اصلی خود که ساماندهی وضعیت تجهیزات پزشکی مراکز زیر مجموعه اش هست باز می ماند و راندمان عملکردش کاهش چشمگیری پیدا می کند.
مسلماً مراکز درمانی ، بدون تجهیزات پزشکی مناسب و در دسترس ، به طوریکه همیشه قابل استفاده باشد و جایگزین آماده به کار داشته باشد معنی پیدا نمی کنند. در اختیار نداشتن شناسنامه و سوابق نگهداری یک دستگاه موجب پایین آمدن قابلیت اطمینان آن می شود. مدیر مجموعه را دچار سردرگمی می سازد و او را مجبور می کند که تصمیمات اشتباه و یا حتی پرهزینه اتخاذ نماید. در یک سیستم مدیریتی از هم گسیخته که مدارک دستگاهها در جاهای مختلف بایگانی می شود و به سوابق تعمیرات ، قطعات جانبی ، کالیبراسیون و PM آنها به طور یکپارچه دسترسی وجود ندارد مدیر نمی تواند روالهای حیاتی کالیبراسیون را به طور پیوسته و منظم پیگیری نماید در نتیجه طول عمر دستگاه کاهش می یابد و احتمال در دسترس نبودن به موقع آن در مکان و زمان لازم به شدت پایین می آید.
امروزه در اکثر بیمارستانهای کشور حداکثر کاری که در مورد سوابق تعمیر یک دستگاه انجام می گیرد بایگانی آنها بر حسب تاریخ است و هیچگاه در یک سیستم مبتنی بر کاغذ نمی توان به این اطلاعات بر حسب دستگاه دسترسی پیدا کرد تا بتوان از آن طریق به تحلیلی درست برای طول عمر دستگاه و به صرفه بودن نگهداری یا تعویض آن با یک دستگاه جدید دست یافت.
خوشبختانه هم زمان با گسترش فن آوری تجهیزات پزشکی و پیچیده شدن نگهداری و مدیریت آنها ، ذهن خلاق بشر ابزار هوشمندی همچون سیستم های اطلاعاتی مدیریت را نیز در خدمت مدیران موفق قرار داده است.
فناوری مدیریت اطلاعات بستری فراهم کرده که در سایه آن می توان آمار و اطلاعات کلیه پارامترهای مورد نیاز را جمع آوری ، دسته بندی و پردازش نمود. سیستم های برآمده از این بستر در حوزه تجهیزات پزشکی تحت عنوان سیستم های مدیریت اطلاعات تجهیزات پزشکی شناخته می شوند.
توسعه این گونه سیستم ها اگر به صورت هوشمند ، آگاهانه و مبتنی بر فن آوری روز انجام شود ، آنچنان بر کارآیی مدیران تجهیزات پزشکی تاثیر می گذارد که گویی تحولی سازنده و پایدار در تواناییهای ایشان ایجاد شده است.
یکی از مهمترین ویژگی های سیستم های کارآمد توسعه کاربری آنها می باشد. قطعاً بکارگیری نرم افزارها و سیستم های اطلاعاتی اگر به صورت یکپارچه و جامع صورت نگیرد ممکن است مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. توسعه کاربری شبکه های داخلی و همچنین اینترنت امکانات بی نظیری را در اختیار کاربران سیستم های اطلاعاتی قرار داده است. ویژگی های منحصر به فرد اینترنت میزان استفاده از نرم افزارهای تحت وب را افزایش داده است. می توان برخی از ویژگی های نرم افزارهای تحت وب را چنین بر شمرد :
بنابراین نرم افزارها و سیستم های تحت وب توانایی ارائه قابلیت هایی نظیر تمرکز اطلاعات در مراکز مستقل ، ارزان بودن و سهولت ارتقا و بروز رسانی ، جامعیت گزارش ها و در دسترس بودن اطلاعات مدیران را دارا می باشد.
سیستم pMq نمونه موفقی از نرم ا فزارهای مدیریتی تحت شبکه است . این سیستم به سادگی از طریق شبکه در دسترس قرار می گیرد و بدون نیاز به هیچگونه نرم افزار اضافه ای و کاملاً مستقل از سیستم عامل کاربران اجرا می شود و ضمن در دسترس بودن دائمی ، امنیت فوق العاده بالایی نیز دارد.
این سیستم را می توانید فقط در یک مرکز درمانی نصب کنید و یا به صورت جامع کلیه مراکز زیر نظر خود را از طریق آن کنترل نمایید. قسمت های مختلف این سیستم با هماهنگی یکدیگر اطلاعات گوناگون را جمع آوری می کند و مرکز کنترل را قادر می سازد تا گزارشهای کاربردی و متنوعی را بر حسب سلیقه مدیران ، به سهولت در اختیار ایشان قرار دهد.
آگاهی از ساختار سازمانی اعم از مراکز درمانی ، بخش های کلینیکی و آموزشی ، آزمایشگاهها و . . . کمک شایانی به مدیریت اطلاعات مراکز می نماید. یکپارچه بودن بانک اطلاعاتی هر مرکز این امکان را می دهد تا ساختار سازمانی با بخش مدیریت کاربران و همچنین شناسنامه ارتباط موثر داشته باشد.
برای درج اطلاعات دستگاهها، از فرمهای شناسنامه که شامل مشخصاتی مانند شماره اموال، شماره سریال ، شماره فرم و اطلاعات عمومی دستگاه مثل مارک و مدل و . . . است استفاده می شود.
برای پیگیری تعمیرات هر یک از دستگاه ها ، سیستم سازماندهی شده تعمیر که شامل درخواست تعمیر ، نتیجه تعمیرات و سوابق تعمیرات انجام شده می باشد در سیستم لحاظ شده است. همانطور که می دانید بخش عمده ای از عملیات سازماندهی کالیبراسیون و PM بر اساس مستندسازی آنهاست که توسط فرمهای گوناگون صورت می گیرد. سیستم pMq قابلیت طراحی انواع فرمها را دارا می باشد. با این قابلیت منحصر به فرد ، مدیران می تواند فرمهای مورد نیاز را طراحی و در طول زمان برای مستند سازی و پیگیری سوابق مورد استفاده قرار دهند. برای مدیریت کالیبراسیون و PM تجهیزات فرمهای مخصوص هر دستگاه در موقع مقرر در سیستم ثبت می شوند و جدول زمانی هوشمند فرآینهای مربوطه به طور مستمر در اختیار کاربران قرار می گیرد.
از آنجا که گزارش ها در هر سیستم مدیریتی مهمترین نقش را در تصمیم گیری دارد pMq قابلیت ایجاد گزارش بر حسب نیاز و سلایق مدیران را فراهم آورده است. انواع ساختارهای از پیش تعیین شده و همچنین قابلیت تنظیم بازه های زمانی موجب شده تا مدیران از کار با این بخش سیستم لذت ببرند. کلیه گزارش ها دارای نسخه چاپی و امکان ارتباط با انواع چاپگرها را دارا می باشند.
کلیه بخش های این سیستم توسط متخصصین داخلی در موسسه اطلاع رسانی مهندسی پزشکی پرشیا شبکه تهیه شده است. بر همین اساس به طور پیوسته مورد بازبینی قرار گرفته و قابلیت های جدیدی بدان افزوده می شود.
مدیریت بخش تجهیزات پزشکی به صورت Online و متمرکز دسترسی به اطلاعات را در سطح کارکنان و مدیران بخش ها ، مدیران بیمارستانها و مراکز درمانی و همچنین دانشگاههای علوم پزشکی به ساده ترین شکل ممکن فراهم می کند.
بدین سان هزینه ذخیره و بازیابی اطلاعات مراکز درمانی به حداقل رسیده و امنیت اطلاعات به کمک ایمن ترین پروتوکل های موجود تامین می شود.
بخش های اصلی سیستم عبارتند از :
سیستم جامع مدیریت تجهیزات پزشکی pMq یکی از چندین پروژه ای است که موسسه اطلاع رسانی مهندسی پزشکی پرشیا شبکه به عنوان یکی از پیشگامان توسعه فن آوری اطلاعات در عرصه تجهیزات پزشکی کشور طراحی و پیاده سازی کرده است . این موسسه با بهره گیری از بهترین متخصصین مهندسی پزشکی و علوم رایانه خدمات شایانی را در عرصه فن آوری اطلاعات پزشکی ارائه داده است.
جهت آشنایی بیشتر نمایی از سیستم فوق در بخش ضمائم آورده شده است [1] .
معرفی شرکت های ارائه دهنده خدمات نگهداری پیشگیرانه
امروزه بخش وسیعی از تبادلات مالی به عملکرد موسسات و سازمان های خدماتی اختصاص دارد. از آنجا که ابعاد کیفیت خدمات همچون ابعاد کیفی محصول ، شناخته شده نیست ، جلب رضایت مشتریان با حرارت بسیار همراه است.
سیستم نگهداری و تعمیر پیشگیرانه ( Preventive Maintenance ) در واقع طراحی و
پیاده سازی تعمیر و نگهداری با روش علمی است. ثبت ، ضبط ، تحلیل داده ها و کنترل عملیات نگهداری و تعمیر با توجه به ویژگی ها ، عملکرد ، حساسیت دستگاه و همچنین ملاحظات اقتصادی برای هر دستگاه مناسب انتخاب می شود. در این روش همه فعالیت ها از قبل برنامه ریزی شده و یک سیستم جمع آوری و گردش اطلاعات و آمار و پردازش داده ها نیز طراحی می شود.
اگرچه صنایع دیگر سیستم نت ( نگهداری و تعمیرات ) را مدت زیادی است که به صورت علمی دنبال می کنند، اما در حوزه تجهیزات پزشکی به تازگی مباحثی همچون نگهداری پیشگیرانه مطرح شده است.
از این رو یکی از مهمترین ویژگی های شرکت های نگهداری پیشگیرانه ( PM ) تجهیزات پزشکی را باید سطح علمی و آگاهی کارکنان آن دانست لذا این شرکت ها بایستی دارای یک هسته قوی R&D باشند تا روش های تئوری متعدد را بررسی نموده و آنها را عملیاتی نمایند. امروزه تعمیر و نگهداری همچون گذشته به صورت اتفاقی و واکنشی انجام نمی گیرد ، بلکه مباحث مهمی همچون پیش بینی زمان خرابی دستگاه ها ، تعیین دوره های زمانی بازدید ، فرایند انجام نگهداری و تعمیرات بصورت کاملا عملی و با تکنیک های ریاضی انجام می شود.
اقداماتی که در این راستا باید انجام گیرد عبارت است از :
1 - برنامه ریزی و توسعه نگهداری پیشگیرانه
2 - نظارت بر اجرای نگهداری پیشگیرانه و کنترل ایمنی دستگاه ها
3 - برچسب گذاری و گزارش دهی
4 - آموزش استفاده از دستگاه ها
5 - اجرای PM توسط مهندسین بیمارستان
6 - تعیین شرایط و حدود مجاز برای انجام نگهداری پیشگیرانه ( شامل الف - سطح ریسک ، ایمنی ب- قابلیت دسترسی ج -احتیاجات بیمارستان د - قیمت ) .
پس پرسنل شرکت های فعال در حوزه PM ، علاوه بر کسب دانش و آشنایی کافی با تجهیزات پزشکی ، الزامات ایمنی بیمارستان ها و مراکز درمانی فرایندهای عملکردی و سازمانی بیمارستان ها باید با مباحث علم صنایع آشنا باشند . از سوی دیگر این افراد از اصول عملکرد تجهیزات پزشکی و بیمارستانی و چگونگی تعمیر و نگهداری آگاهی داشته باشند. همچنین برنامه PM تجهیزات را باید بر اساس الزامات و استانداردهای ملی بین المللی تنظیم نمایند ، لذا شرکت های مورد نظر باید به منابع لازم دسترسی داشته و دارای یک هسته R&D قوی باشند.
نیروی انسانی که پیاده سازی سیستم PM در مراکز درمانی را به عهده دارند، علاوه بر اشراف بر تجهیزات پزشکی و مسائل مربوط به تعمیر و نگهداری باید با مباحث مدیریتی نیز آشنا باشند ، تا با نگاه سیستمی به تجهیزات بیمارستانی ، و طبقه بندی و ارزیابی تجهیزات ، برنامه نگهداری آنها را پیاده سازی نموده همچنین از آنجا که آموزش و تعلیم یکی از راهکارهای افزایش کیفیت در مراکز درمانی می باشد ، یکی دیگر از وظایف این شرکت ، توسعه سطح دانش پرسنل در ارتباط با چگونگی نگهداری تجهیزات پزشکی می باشد. بنابراین چنین شرکتهایی باید دارای یک تیم آموزشی قوی باشند که اطلاعات ضروری را در حدی که مورد نیاز پرسنل است به آنها آموزش دهد.
در نهایت آنکه ، انجام نگهداری پیشگیرانه تجهیزات پزشکی ، نیازمند یک سری تجهیزات کالیبراتور است. صحت و درستی عملکرد کالیبراتورها در نتایج PM بسیار تاثیرگذار است ، بنابراین کالیبراتورها نیز باید کالیبره شده و از نظر دقت و کارایی مورد ارزیابی قرار گیرند به طور کلی می توان گفت این شرکت ها باید دارای خصوصیات زیر باشند :
در حال حاضر یکی از شرکت های فعال در حوزه نگهداری پیشگیرانه و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی شرکت فرادید آزما آرمان است. اعضاء این شرکت با داشتن سابقه 6 ساله در امور کیفیتی تجهیزات پزشکی همواره در کشور در این زمینه پیشتاز بوده اند.
کادر فنی شرکت فرادید آزما آرمان که همگی از فارغ التحصیلان مهندسی پزشکی و رشته های مرتبط هستند با مباحث کالیبراسیون و PM کاملاً آشنا بوده و بر تجهیزات پزشکی و مسائل مربوط به تعمیر و نگهداری آنها اشراف داشته و با مباحث مدیریتی بهره وری سیستم ها نیز آشنا هستند. از آنجا که الزامات و قوانین کالیبراسیون و PM هر ساله تغییر می کند ، پرسنل این شرکت ملزم به آگاهی و شناخت نسبت به این تغییرات هستند. همچنین این شرکت به منابع اصلی PM دنیا همچون نرم افزارهای تخصصی PM و IPM ، استانداردهای AAMI/ANSI آمریکا ، استانداردهای IEC اروپا و استانداردهای تجهیزات تصویربرداری دسترسی دارند.
همچنین این شرکت با بهره مندی از گستره وسیعی از دستگاه ها اندازه گیری و آنالیز تجهیزات پزشکی ، بیمارستانی و آزمایشگاهی و آزمایشگاه سیار کالیبراسیون مجهزترین و کامل ترین آزمایشگاه را در سطح کشور دارا می باشند.
از آنجائیکه شرکت های ارائه دهنده خدمات PM در زمینه تست و کالیبراسیون تجهیزات و ابزارآلات پزشکی فعال هستند ، ضروری است که استاندارد ایزو 17025 را در سازمان خود پیاده سازی نموده و توسط سازمانهای دارای صلاحیت ممیزی گردند.
شرکت فرادید آزما آرمان با استقرار و پیاده سازی الزامات مدیریتی و فنی این استاندارد موفق به اخذ گواهینامه استقرار این استاندارد گردیده است [1] .
جهت کسب اطلاعات بیشتر می توان به سایت این شرکت به آدرس www.Faradidazma.com مراجعه نمود .
نگهداری تجهیزات پزشکی ، تدابیر ، تسهیلات ، تجهیزات
انتخاب های متعدد مدیریتی برای نگهداری تجهیزات پزشکی وجود دارند. یک سازمان نظیر یک بیمارستان ، سرویس پزشکی اضطراری دولت محلی ( EMS ) ، یا مطب ها می توانند اشکال گوناگونی از سازمان های تعمیر و نگهداری ( MRO ها ) را برای حل و فصل مشکلات تجهیزاتی خود مد نظر داشته باشند.
انواع MRO ها
اگرچه ساختار MRO ها به طور قابل ملاحظه ای متغییر است ، چندین طبقه بندی مهم وجود دارد. کارگاه های سرویس سازنده ها ، MRO های تجاری ، MRO های در محل بیمارستان ، MRO های سرویس های مشترک ، پیمانکارهای در محل . کارگاه های نیمه وقت ، و کارگاه های تک نفره . به علاوه ، سطوح قابلیت متعددی وجود دارند. با برداشت این نام از تدارکات نظامی ، این سطوح را سازمانی ( O-level ) ، متوسط ( I-level ) و دپو ( D-level ) می نامیم. نوع برنامه سرویسی که به وسیله هر سازمان معین بکار می رود باید از این گزینه ها بوجود آید و ممکن است ترکیب خوبی از چندین نوع باشد.
O-Level
این سطح از توانایی بیشتر محلی و ارزان است و به کمترین مقدار تعلیم و حمایت نیاز دارد ولی حداقل قابلیت را دارد. البته کارگاه O-level را نباید دست کم گرفت ، چون « خط اول دفاعی » را ارائه می دهد که می تواند کارهای زیر را انجام دهد :
1 - مشخص کند آیا واقعاً یک ایراد وجود دارد ، یا خطای اپراتور علت غیرطبیعی بودن دستگاه است.
2 - تعویض ماژول یا کل دستگاه برای راه اندازی مجدد خدمات دهی پزشکی سریعاً انجام می شود ، در حالی که تجهیزات ناقص به کارگاه برای تعمیر برگردانده می شوند.
3 - وظایف فنی کوچکی که می تواند آنها را به پرسنل فنی تجربی سپرد.
4 - خدمت به عنوان یک مرکز کنترل فهرست وسایل برای مدیریت ، با هدف نظارت بر تجهیزاتی که به گروه های نگهداری سطح بالاتر ارجاع داده شده اند.
5 - اسناد مربوط به سوابق نگهداری تجهیزات را بایگانی کند.
فعالیت نگهداری O-level تقریباً همیشه در محل است. اما سطوح قابلیت بالاتر ممکن است در محل یا در خارج از محل باشد.
I-level
این سطح از MRO از نظر فنی بالاتر از MRO سطح O است. تکنسین های الکترونیک و مکانیک . تکنسین های تجهیزات بیومدیکال ( BMET ها ) یا حتی مهندسین حرفه ای فارغ التحصیل ممکن است استخدام شوند که بستگی به دورنمای ماموریت MRO دارد. MRO سطح I می تواند هر وظیفه ای را که می توان در O-level انجام داد و بیشتر از آن را انجام دهد. یک کارگاه I-level ، کارگاهی است که می تواند کارهای زیر را انجام دهد :
1 - تجهیزات پزشکی را برای تائید کارآیی و تطابق با مشخصات و استانداردهای ایمنی آزمایش کند.
2 - تجهیزات را حداقل در سطح زیر مونتاژی تشخیص عیب داده و رفع اشکال کند.
3 - کنترل های داخلی که معمولاً برای اپراتور قابل درسترس نیستند را تنظیم ، تراز و یا هماهنگ نماید.
D-level
دپو بالاترین سطح فعالیت تعمیری است. برای بسیاری از سیستم ها ، فقط یک MRO محلی اصلی یا ناحیه ای مناسب خواهد بود. در این موارد سازنده ممکن است تنها کارخانه در دسترس باشد. کارگاه سطح D قادر است حتی قطعات ریز را هم رفع عیب کند. در حالیکه کارگاه سطح I در سطح زیر مونتاژ ( برای مثال بردهای مدار چاپی ) کار می کند ، کارگاه سطح D می تواند اجزای خراب زیر مجموعه را پیدا کرده و تعویض کند ( برای مثال ترانزیستور سوخته ریز تراشه که مشکل ساز شده است ) .
اغلب کارگاه های سطح D روی تجهیزات به عنوان یک مجموعه کامل کار نمی کند ، بلکه روی اجزای زیر مونتاژی کار می کنند که از کارگاه سطح I فرستاده شده اند. معمولاً ماجرا از این قرار است که یک تکنسین سطح I یک برد مدار چاپی را ( PCB ) تعویض می کند تا دستگاهی به سرویس باز گرداند. PCB معیوب سپس به کارگاه سطح D فرستاده می شود تا رفع عیب کاملتری در سطح قطعات ریز انجام شود.
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 105 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 75 |
فهرست صفحه
v بخش اول : حقوق پایه فوق العاده کارگران
مقدمه 1
اهداف و مزایای سیستم 1
خلاصه 1
روش عملیات 1
انتقال اطلاعات 4
ضمایم ( حقوق پایه ) 5
فوق العاده بدی آب و هوا 6
فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی 7
فوق العاده مامور پرداخت دستمزد کارگران 7
فوق العاده 2 نوبتکاری صبح و عصر 8
فوق العاده اضافه کاری 8
مقررات مربوط به مرخصی کارکنان 10
بخش 1 – 2 وام ها . 12
مزایای وامها 12
تبادل اطلاعات 13
بخش 1 – 3 استخدام 14
v بخش دوم
خالص حقوق 16
اطلاعات پایه ی سیستم حقوق 16
نحوه محاسبه بازنشستگی وبیمه 17
نحوه محاسبه پس انداز 17
مالیات بر درآمد 18
نحوه محاسبه مالیات بردرآمدحقوق 21
محاسبه خالص حقوق 23
اجزا صورت حساب حقوق 25
گزارش صورت مالیات بر درآمد حقوق کارکنان 27
حسابداری حقوق 28
اهداف و مزایا 29
عملیات حسابداری 31
v بخش سوم : محاسبات دستمزد کارگران
نحوه تهیه برگ حضور غیاب و ارسال به واحد ها 38
افزایش یا کاهش دستمزد کارگران 39
کارگرانی که برگ حضور غیاب آنها به سیستم وارد نمی شود 40
v بخش چهارم : تعدیلات ایام دستمزد کاگران
نحوه تکمیل برگ تعدیلات ایام دستمزد 43
بیماری کارگران 43
محاسبه غرامت دستمزد ایام مرخصی 43
v بخش پنجم : مرخصی کارگران
نحوه محاسبه دستمزد ایام مرخصی 44
v بخش ششم : باز خرید مرخصی
محاسبه باز خرید مرخصی 46
v بخش هفتم : فوق العاده ها
کلیات 47
v بخش هشتم : جدوا انواع فوق العاده های نوبتکاری
جدول 49
v بخش نهم : فوق العاده مسکن
نحوه محاسبه 50
v بخش دهم : فوق العاده ترمیم درآمد
توضیحات 50
v بخش یازدهم : فوق العاده عائله مندی
توضیحات 51
v بخش دوازدهم : مالیات
توضیحات 51
نواحی محروم و دور افتاده در کشور 52
v بخش سیزدهم : حق بیمه تامین اجتماعی
توضیحات 52
گروه بندی کارگران – محاسبه دستمزد حالات ویژه 54
عملیات سیستم دستمزد کارگران 56
اصلاح اشتباهات ویرایش 57
v بخش چهاردهم : ویرایش مقابله ای
توضیحات 58
v بخش پانزدهم : بودجه
توضیحات 59
اصول بودجه 61
ساختار و چگونگی تشکیل شماره حسابها 62
v بخش شانزدهم : چگونگی رمز واحد / شرکت
بخش جدول انواع حسابهای هزینه های جاری 63
شرح انواع حسابهای هزینه های جاری . 64
دستور کارهای تعمیراتی 64
v بخش هفدهم : فرم ها و اسناد
توضیحات 65
حسابداری مالی 66
v بخش هجدهم : انواع حسابها و انواع تایپها
توضیحات 68
v بخش نوزدهم : گزارشهای پیمانکاران
توضیحات 68
انواع گزارشهای پیمانکاران 69
v بخش بیستم : حسابداری
توضیحات 71
نتیجه گیری و پیشنهاد
بخش اول : حقوق پایه و فوق العاده های کارمندان
1-1 مقدمه
منظور از تهیه و تدوین این دستور العمل شناخت کلیه پرداختها اعم از حقوق پایه، فوق العاده ها مزایا و پاداش کارمندان ایرانی و خارجی می باشد.
1-2 اهداف و مزایای سیستم
1-2-الف: اهداف: اهداف این مجموعه را به شرح ذیل می توان مشخص نمود :
1- مکانیزه نمودن نحوه محاسبه کلیه پرداختهای کارمندان
2- ساده بودن روشهای عملیاتی
1-2- ب: مزایا: مزایای این روش عبارتند از:
1- استفاده از سیستم مکانیزه به منظور تغییر و یا حذف کلیه پردختها
2- حذف محاسبات دستی و غیره ماشینی تا حد امکان
1-3 خلاصه
1-3-الف: خلاصه به طور کلی مجموعه پرداخت به کارمندان ایرانی و کارمندان خارجی که حقوق آنان به ریال پرداخت می کرد عبارتنداز:
1- حقوق پایه 2- فوق العاده ها 3- حق الزحمه و باز پرداخت هزینه ها 4- پاداشها
1-4- روش عملیات:
ایجاد و محاسبه هر نوع فوق العاده در سیستم به 2 شکل زیر انجام می گیرد.
- به طور مکانیزه و خودکار- به طور دستی
پرونده پارامتر مربوط به سیستم حقوق کارمندان محتوی کلیه اطلاعات لازم مربوط به فوق العاده به شرح زیر می باشد:
- شماره رمز انواع پرداختها- تاریخ اجراء- نوع محاسبه اعم از اینکه پرداخت بصورت درصدی، مبلغی، ساعتی روزانه کمتر از یک ماه و یا اینکه روزانه بیش از یک ماه باشد.
- حداکثر پرداخت اعم از اینکه پرداخت به صورت بصورت درصدی باشد و یا ادینکه به صورت مبلغ باشد.
- شرایط پرداخت با توجه به وضعیت پرسنلی کارمند اعم از وضعیت تاهل یا تجرد- وضضعیت رتبه شخصی و چگونگی وضعیت استخدامی و غیره.
1-4-1: روش مکانیزه فوق العاده ها:
ایجاد، حذف و یا هر نوع اصلاح مربوط به هر یک از فوق العاده های تعبیه شده در سیستم با استفاده از اطلاعات پایه ای و ثابت حقوق کارمندان انجام پذیر است.
1-4-2- فوق العاده هایی که بصورت دستی عمل می گیرند:
به منظور احتساب فوق العاده هائیکه بصورت دستی عمل می گردند از برگ ورودی – کامپیوتر بنام در برگ اعلام پرداخت، استفاده می گرددکه طی آن شماره کارمندی شخصی که استحقاق دریافت فوق العاده را دارد به کامپیوتر اعلام می گردد.
1-4-3: فوق العاده های ثابت و متغیر:
اصولاً متغیرها از نظر پرداخت 2 صورت دارند:
الف: پرداختهای ثابت ب: پرداختهای متغیر
فوق العاده های متغیر به طور کلی 2 حالت دارند:
1- فوق العاده هایی که دارای فرمول محاسبه بوده و عمدتاً بر اساس روزهای کارکرد و یا ساعات کارکرد محاسبه و به کارمند پرداخت می گردند. مانند: فوق العاده نوبتکاری، فوق العاده کار در سکو دریا، فوق العاده غواص، فوق العاده اضافه کاری.
2- فوق العاده هایی که با توجه به مقررات و بر حسب مورد ممکن است به کارمند پرداخت نشود. مانند: کمک هزینه زایمان، فوق العاده مأموریت
الف: پرداختهای ثابت: پرداختهای ثابت بر آن گروه از فوق العاده هایی اتلاق می گردد که با توجه به مقررات و شرایط استخدامی کارمند همه ماهه به کارمند پرداخت می شود.
فوق العاده های ثابت ممکن است به طرق ذیل در سیستم ایجاد گردند:
1- در بدو استخدام کارمند و از طریق برگ اقدامات پرسنلی مانند: فوق العاده ها بدی آب و هوا، فوق العاده محرومیت ازتسهیلات زندگی، محرومیت از مطب پزشکان.
فوق العاده های ثابت عمدتاً 2 حالت دارند:
1- درصدی از حقوق پایه را تشکیل میدهند. مانند: بدی آب و هوا و غیره
2- مبلغی بصورت ثابت پرداخت می شود مانند: کمک هزینه مسکن
ب: پرداختهای متغیر: پرداختهای متغیر به آن گروه از فوق العاده هایی اتلاق می گردد که با توجه به شرایط کار و بر حسب مورد ممکن است به کارمند پرداخت گردد.
1-4-4: فواصل زمانی پرداخت فوق العاده ها
1- سالیانه: فوق العاده هائی ستند که فقط یکبار در سال قابل پرداخت می باشند. مانند: پاداش نوروزی.
2- سه ماهه: فوق العاده هایی هستند که هر سه ماه یکبار پرداخت می شود. مانند: فوق العاده مسافرت در خارک.
3- ماهیانه: پرداخت اینگونه از فوق العاده ها بر اساس ماهیانه صورت می گیرد. مانند: فوق العاده بدی آب و هوا
4- روزانه: فوق العاده هایی که پرداخت آن به کارمندان بر اساس روزمحاسبه می شود. مثل: فوق العاده نوبتکاری. فرمول:
5- ساعتی: فوق العاده هایی که پرداخت آن به کارمندان بر اساس ساعت محاسبه می گردد. مانند: فوق العاده غواص. تعداد ساعت * ( بدی آب و هوا+ حقوق پایه*درصد فوق العاده= فرمول
1-5- انتقال اطلاعات:
1-5-1 اطلاعات ورودی: منظور از اطلاعات ورودی این است که به هنگام استخدام کارمند در شرکت از آن استفاده می شود. اطلاعات ورودی توسط برگ اعلام پرداخت انجام می گیرد. که در این برگ تمامی مشخصات فردی شخص و چگونگی دریافت حقوق آن می باشد. برای حذف و یا اصلاح و با تغییر فوق العاده ای ثابت که به کارمند پرداخت می شود از برگ اعلام پرداخت کارمند ( سند 32- ح) استفاده می شود.
الف) حذف و قطع پرداخت: برای حذف و یا قطع پرداخت فوق العاده ثابت زیر بایستی در سند 32 –ح قید گردد: رمز واحد، شماره شناسایی، تاریخ اجرا: بایستی دقیقاً ذکر شود که از چه تاریخ کامپیوتر نسبت به قطع پرداخت آن فوق العاده اقدام نماید.
ستون ثابت متغیر بودن مبلغ فوق العاده همواره بایستی 1 نوشته شود.
ملاک محاسبه: اگر فوق العاده مورد نظر درصدی است در ستون ملاک محاسبه بایستی صفر نوشته شود. و ستون مبلغ خالی بماند.
مبلغ: اگر فوق العاده مورد نظر مبلغ دار است در ستون مبلغ بایستی صفر نوشته شود و در نتیجه در ستون ملاک محاسبه رقمی نوشته نمی شود.
ب: تغییر و یا اصلاح نرخ فوق العاده: برای این کار بایستی در سند برگ اعلام پرداخت( 32-ح) اطلاعات زیر نوشته می شود: رمز واحد، شماره شناسایی کارمند، شماره رمز پرداخت می شود مربوطه.
ستون ثابت و متغیر: در مورد فوق العاده ثابت بایستی عدد 1 نوشته شود، تاریخ اجرا، ملاک محاسبه.
در ستون ملاک محاسبه بایستی نرخئ جدید فوق العاده نوشته شود. مثلاً: کارمندی در اصفهان خدمت نموده است و 15 درصد فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی دریافت نموده است. حال به محل دیگری منتقل شده و فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی در محل جدید 20 درصد می باشد. در این جا بایستی در ستون ملاک محاسبه نرخ 20 درصد نوشته شود.
1-5-2- انتقال اطلاعات – محاسبه و نگهداری اطلاعات
در این بخش به طور دقیق و روشن از نشخصات عمومی مورد نیاز جهت پرداخت یک فوق العاده بیان گردیده است . برای هر یک از فوق العاده ها یک برگ مشخصات پرداخت فوق العاده تهیه شده است.
بدیهی است هر نوع تغییر و اصلاحیه جدید در مورد هر یک از فوق العاده که می بایستی در برگ مزبور ثبت شود.
مندرجات برگ مشخصات پرداخت فوق العاده به طو رتفکیک عنوان گردیده است.
1- نام فوق العاده 2- علت پرداخت فوق العاده 3- شرایط پرداخت فوق العاده 4- نحوه محاسبه فوق العاده و مبلغ فوق العاده 5- شماره فرم پرداخت 6- مشمولیت یا عدم مشمولیت مالیاتی .
1-6- ضمایم( حقوق پایه )
1-6-الف: برگ اعلام پرداخت کارمندان: این برگ همان طور که قبلاً توضیح داده شده کاملاً برای دادن فوق العاده ها به کارمندان تهیه می شود که این برگ شامل اطلاعاتی مثل: به ترتیب برگ: نوع سند، رمز عمل، رمز واحد، شماره حساب، شماره سند و شرح فقط برای رمز متفرقه : که این فوق العاده بابت چه کاری پرداخت می شود. که قسمت پایین این برگ اعلام مشخصات بررسی کننده در حسابداری – تصویب کننده، تأیید کننده، تهیه کننده به ترتیب اسم و امضاهای آن ضروری است.
1-6-ب: برگ مشخصات فوق قالعاده ها : 1- بخش حقوق پایه . این برگ شامل :
- علت پرداخت: تسلیم نیروی کار کارمندان بابت اشتغال در وزارت نفت
- شرایط پرداخت: حقوق پایه در قبال تسلیم نیروی کار کارمند بابت اشتغال در شرکت پرداخت می شود. و با توجه به ضرورت های عملیاتی و شرایط کار، مطلق است علاوه بر حقوق پایه، فوق العاده و مزایای دیگری پرداخت شود.
- شماره رمز پرداخت
- نحوه محاسبه: حقوق پایه هر کارمند با توجه به مدارج تحصیلی، سوابق خدمت و سایر مقررات و قوانین از طرف امور اداری تعیین می شود.
- حقوق پایه مشمول کسور مالیات و پس انداز بازنشستگی می باشد.
- نوع فوق العاده مثلاً ثابت
1-6-فوق العاده بدی آب و هوا
علت پرداخت: اشتغال کارمندان در مناطقی که طبق تقسیم بندیها و مقررات جاری شرکت مناطق گرمسیر شناخته می شوند.
شرایط پرداخت: این فوق العاده به کارمنددانی که محل دائمی اشتغال آنها در یکی از مناطق گرمسیر کشور می باشد قابل پرداخت است.
شماره رمز پرداخت: 102 می باشد.
نحوه محاسبه: معادل 25درصد حقوق پایه .
فوق العاده فوق مشمول کسور پس انداز و بازنشستگی یا بیمه می باشد.
نوع فوق العاده : ثابت.
فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی
نحوه محاسبه: این گونه فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی با توجه به جداولی که در آن نام شهرستان و شماره شهرستان و درصد حقوق پایه پرداخت می گردد.
اینگونه فوق العاده ها به منظور جبران ناراحتی های ناشی از خدمت در نقاط دور از مراکز این فوق العاده در نظر گرفته می شود و به کارمندانی که خارج از تهران اشتغال دارند پرداخت می گردد.
حال به دیگر فوق العاده هایی می پردازیم که امکان توضیح بیشتر وجود ندارد و همچنین نحوه محاسبه فوق العاده آنها.
محرومیت از مطب
دور ی از خانواده اقماری
نحوه محاسبه: معادل 15 درصد ( حقوق پایه + بدی آب و هوا ) برای تمامی ماه این فوق العاده در زمان مرخصی سالیانه ومرخصی استعلاجی قابل پرداخت می باشد و مشمول کسر کالیات و حق بیمه می باشد. و نوع این فوق العاده ثابت می باشد.
فوق العاده مأمور پرداخت دستمزد کارگران:
شرایط پرداخت: به آن دسته از کارمندانی قابل پرداخت خواهد بود که مسئولیت مستقیم پرداخت دستمزد کارگران را در هر نیمه ماه به عهده دارند.
نحوه محاسبه: تا 100 پاکت با پرداخت 000/5000 ریال در هر نوبت 2000 ریال از 101 پاکت تا 2000 پاکت با پرداخت 000/000/10 ریال در هر نوبت 4000 ریال حداکثر مبلغ قابل پرداخت تا میزان 8000 ریال خواهد بود.
فوق العاده 2 نوبتکاری صبح و عصر
شرایط پرداخت: فوق العاده نوبتکاری صبح و عصر صرفاً به آن دسته از کارمندان پرداخت می شود که در طول هفته 42 ساعت کار نوبتکاری صبح و عصر انجام می شود.
نحوه محاسبه : 10% حقوق پایه به کارمندانی که در شمال انجام وظیفه می نمایند.
10% ( حقوق پایه + فوق العاده بدی آب و هوا ) برای کارمندانی که طبق مقررات جاری به آنها تعلق میگیرد.
فوق العاده نوبتکاری مشمول کسر مالیات و بیمه بوده ولی مشمول کسور بازنشستگی و پس انداز نمی باشد. و نوع فوق العاده متغیر می باشد.
فوق العاده اضافه کاری کارمندان:
شرایط پرداخت: به کارمندانی پرداخت می شود که علاوه بر ساعات کار روزانه و معمول خود بعد از اوقات اداری نیز به ضرورت و تصمیم شرکت ساعاتی را نیز به انجام وظیفه اداری مبادرت می ورزند.
نحوه محاسبه: پنج هزار ( حقوق پایه + بدی آب و هوا + ویژه ) منهای 7500 ریال در ازاء هر ساعت کار اضافی و مشمول کسر مالیات و حق بیمه است. و نوع آن متغیر می باشد.
بازخرید مرخصی: ممکن است بنا به ضرورت، نیاز به بازخرید تعداد روز مرخصی کارمند گردد. حال مبلغ باز خرید مرخصی بر اساس فرمول زیر محاسبه می گردد.
مبلغ باز خرید مرخصی :
تعداد روز های مرخصی × 12 × ( حقوق پایه + فوق العاده های مرتبط با حقوق )
365
فرض کنیم کارمندی با حقوق خالص 000/90 ریال در ماه به استخدام شرکت درآمده باشد برای پیدا کردن ناخالص حقوق به قرار زیر عمل می کنیم.
حقوق ماهیانه |
درصد |
مالیات متعلقه |
خالص درآمد |
000/40 |
- |
- |
00/40 |
000/50 |
6% |
600 |
400/49 |
000/60 |
8% |
1400 |
400/558 |
000/70 |
12% |
2600 |
400/67 |
000/80 |
20% |
4600 |
400/75 |
000/90 |
20% |
6600 |
400/83 |
000/100 |
30% |
9600 |
400/90 |
000/110 |
30% |
12600 |
400/97 |
000/120 |
30% |
15600 |
600/104 |
حال چنانچه به ستون خالص درآمد توجه نماییم مشاهده می شود که 000/90 ریال در جدول فوق بین 83400 ریال را از 83400 ریال کسر نماییم تا به مبلغ به التفاوت برسیم پس خالص ما به التفاوت 83400-90000 پس این 6600 ریال پس از کسر 30% مالیات متعلقه به دست آمده است .
بنابراین ناخالص ما به التفاوت 9428=100×6600
70
نا خالص ما به التفاوت = 100× خالص ما به التفاوت 9428= 100 ×6600
70 70
جمع مبلغ ناخالص حقوق خالص+ ناخالص ما به التفاوت
99428 =90000+9428
حال اگر مبلغ ناخالص بدست آمده از محاسبه فوق را در جدول مالیاتی قرار دهیم به مبلغ خالص 000/90 ریال خواهیم رسید.
اکنون طی 2 سال است که این مالیاتها تغییر کرده اند و محاسبه آن طی یک روش ساده تری می باشد که برای منطقه جنوب مأموریت اداری - حقوق × 10%
برای مناطقی که مثل گچساران محروم می باشد حال اگر مأموریت دفتر باشند و از تسهیلات و همه امکانات استفاده کرده باشد این هزینه مأموریت از آنها کم نمی شود که طبق فرمول زیر عمل می شود.
منطقه گچساران حقوق × 50%
مقررات مربوط به مرخصی کارمندان
1- مدت مرخصی اعطایی به هرکارمند تمدید نمی شود مگر اینکه اجازه کتبی از اداره مربوطه و با اداره پرسنل کسب شده باشد. تقاضای تمدید یا به ادارات نامبرده در تاریخی تسلیم یا فرستاده شود که فرصت کافی برای دادن پاسخ باشد.
1- کارمند باید در برگشت از مرخصی بلافاصله مراجعت خود را به اداره مربوطه گزارش داده و نسبت به حل و فصل قطعی و نهایی امور مربوطه به مرخصی خود از طریق اداره مربوط اقدام نماید. در صورتیکه کارمندان بدون اجازه و اطلاع قبلی شرکت، در مراجعت از مرخصی تأخیر کند، در روز بیست و دوم غیبت مداوم ( از تاریخ شروع غیبت) از خدمت شرکت برکنار خواهد گردید.
2- کارمندانیکه به معالجه پزشکی نیاز پیدا می کنند باید شخصاً در این مورد اقدام نمایند. در نقاطی که بهداری شرکت ملی نفت ایران دارای تسهیلات بهداری می باشد. بهداری آماده است فقط در موارد حاد و یا سوانح و حوادث خدمات درمانی را دراختیار کارمندان و خانواده بلا فصل آنان در حین مرخصی قرار دهد. شرکت بیماری کارمندان در ایام مرخصی را در صورتی عذر موجه برای تأخیر یا تمدید مرخصی محسوب می دارد که شرایط زیر عیناً رعایت شده باشد.
3- الف- در صورت ابتلاء به بیماری در تهران، بهداری شرکت ملی نفت ایران در تهران، کارمندان بیمار را که طبق گواهی پزشک معالج خصوصی نتوانند پس از پایان مدت مرخصی در محل خدمت خود حاضر شوند، مورد معاینه قرار خواهد داد، دراین صورت کارمند باید گواهی پزشک معالج را که به تأیید بهداری شرکت ملی نفت ایران نیز رسیده باشد در مراجعت همراه داشته باشد. ب: در مواردی که کارمندان بیمار دردوران مرخصی در محلی خارج از تهران اقامت داشته باشند گواهی پزشک معالج مربوطه باید از طرف رئیس اداره بخش شرکت ملی نفت در نزدیکترین نقطه ممکنه مورد تأیید قرار گیرد. ج: چنانچه کارمندی به علت بیماری در موعد مقرر نتواند سر خدمت حاضر شود باید مراتب را ضمن تعیین تقریبی تاریخ برگشت خود تلگرافاً به اداره مربوطه خود اطلاع دهد. د: در مواردیکه کارمند ضمن استفاده از مرخصی بیمار شود و بیماری وی به مدت هفت روز یا بیشتر در بیمارستان بستری گردیده و این امر توسط مقامات بهداری شرکت تأیید گردد مدت بستری بودن و مدتی که به تجویز پزشک شرکت برای گذراندن دوره نقاهت صرف گردیده به مدت مرخصی وی اضافه می گردد و چنانچه پس از خاتمه مرخصی تنظیمی شرکت، خدمت کارمند مورد لزوم باشد به موافقت شرکت مدت بیماری، در سال بعد به مرخصی وی اضافه می گردد. و: همچنین به کلیه کارمندان توصیه می شود که در مدت مرخصی شناسنامه عکس دار وکارت شناسایی خود را همراه داشته باشند.
بخش 1-2 : وام ها
مقدمه:
وامها را میتوان به دو نوع زیر تقسیم نمود:
الف: وامهائیکه پس از تصویب امور صندوقهای بازنشستگی و پس انداز و رفاه کارکنان قابل پرداخت می باشد. مانند: وام مسکن- وامتملک مسکن- وام تعمیرات مسکن – وام پس انداز- وام اضطراری
ب: وامهائیکه پس از تصویب امور اداری قابل پرداخت می باشد. مانند: وام خرید اثاثیه منزل- وام خرید اتومبیل- وام سربازی و سایر وامهائیکه ممکن است بنا به ضرورت و تشخیص مقامات ذیصلاح پرداخت گردد.
ج: برای کسر اقساط انواع وامها از سند 23 ح استفاده می شود.
مزایای وامها:
از میان برداشتن مشکلات عیده ای که در سیستم های فعلی وجود دارد. 2- از میان برداشتن محدودیت تعداد وام کارمندان در سیستم.
دسته بندی | صنایع نفت و گاز |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 487 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 300 |
نقطه اشتعال
تعریف: نقطه اشتعال یک فرآورده نفتی درجه حرارتی است که در آن بخارت حاصله در فرآورده در دستگاه مخصوص استاندارد و در مجاورت شعله آتش گرفته و خاموش شود. واحد نقطه اشتعال درجه فارنهایت می باشد (اخیراً بر حسب درجه سانتیگراد گزارش می شود)
مهمترین استفاده از نقطه اشتعال رعایت نقاط ایمنی در موارد حمل و نقل، ذخیره سازی، آلودگی محیط زیست و تشخیص وجود مواد سبکتر از حدّ استاندارد در فرآورده های سنگین می باشد. البته نقطه اشتعال با نقطه آتش فرق دارد و نبایستی با Fire Point اشتباه شود.
نقطه آتش:
تعریف: درجه حرارتی است که در آن درجه حرارت فرآورده به سوختن ادامه دهد.
برحسب فرآورده های نفتی روشهای مختلفی جهت اندازه گیری نقطه اشتعال وجود دارد که درباره هر یک شرح داده خواهد شد.
|
اسم روش |
موارد مورد استفاده |
Tag open cup abel |
برای حلال قابل اشتعال بین صفر تا 235 درجه فارنهایت |
|
Cleveland open cup |
برای فرآورده هایی که نقطه اشتعال آنها کمتر از 175 درجه فارنهایت است |
|
Tag closed cap |
برای کلیه فرآورده های نفتی به استثنای نفت کوره و فرآورده هائیکه نقطه اشتعال کمتر از 175 درجه فارنهایت دارند. |
|
Pensky mertens closed tester |
برای فرآورده هایی که نقطه اشتعال بالاتر از 175 درجه فارنهایت دارند مانند نفت کوره و نفت گاز |
|
صفحه 1-42
چون برشهای نفتی از تعداد زیادی از هیدروکربورها تشکیل شده است لذا مثل ترکیبات خالص نقطه جوش ثابت و مشخصی نداشته بلکه در هر فشاری در محدوده ای از درجه حرارت خواهد جوشید. جهت درک بهتر پدیده جوشیدن برش های نفتی تعریف و شناخت تحول تقطیر لازم بنظر می رسد.
تقطیر: عمل جدا کردن یک مایع از چند مایع بوسیله جوشاندن و مایع کردن دوباره آن بوسیله سرد کردن را تقطیر گویند. در این پدیده مولکولهای سبکتر (فرارتر) زودتر از مولکولهای سنگین تر (غیرفرار) از مخلوط اصلی جدا می شود.
صفحه 1-51
تقطیر مواد نفتی در فشار کم (تقطیر در خلاء اتوماتیک)
وسایل لازم:
دستگاه تقطیر اتوماتیک تقطیر در خلأ و لوازم مربوطه
طرز کار:
با توجه به وزن مخصوص نمونه در دمایی که Reciver دارد وزن 200 میلی لیتر نمونه را محاسبه کرده و در داخل فلاسک تقطیر به صورت وزنی 200 میلی لیتر نمونه برمی داریم. در دستگاه اتوماتیک (کامپیوتری) موجود، این مقدار توسط کامپیوتر محاسبه می شود، پس از اینکه مشخصات نمونه به دستگاه (کامپیوتر) داده شد مشخصات چگونگی تقطیر در جداول مختلف به کامپیوتر داده می شود و نهایتاً پس از دادن وزن مخصوص و تعیین مقدار وزن نمونه توسط دستگاه نمونه را وزن کرده در داخل هیتر دستگاه قرار می دهیم و پس از تایید نهایی تمام مراحل توسط زدن دکمه Enter دستگاه، تقطیر نمونه به صورت اتوماتیک آغاز می شود. ابتدا نمونه تا دمای 60 درجه سانتیگراد گرم می شود. سپس افزایش دما متوقف شده و سیستم پمپ خلأ، فشار سیستم تقطیر را تا حد 1.00 Torr پایین می آورد. پس از آنکه با کنترل فشار در حد یک Torr گرم کردن نمونه مجدداً آغاز شد تا زمانی که نمونه به جوش آمده و تقطیر آغاز شود، و با توجه به داده های مربوطه به کامپیوتر، چگونگی تقطیر توسط دستگاه تا زمانی که 95% از نمونه تقطیر شود، کنترل می شود. سپس تقطیر خاتمه یافته و فلاسک تا دمای 140 درجه سانتیگراد خنک شده و پس از آن فشار داخل سیستم به محیط راه پیدا کرده و دستگاه آماده ضبط اطلاعات مربوط به تقطیر می گردد. پس از ضبط کردن اطلاعات بر روی دیسکت می توان اطلاعات را توسط پرینتر ثبت کرد.
صفحه 2-51
اندازه گیری رنگ مواد نفتی
به طور کلی رنگ را می توان ارزیابی حس بینایی نسبت به کیفیتهای اشعه نورانی جاذب و دافع یک جسم دانست. عموماً آزمایش تعیین رنگ از روی مقایسه انجام می گیرد زیرا هر رنگ قادر است مقدار معینی هادی نور باشد که چون مقدار نور کدر عبور کننده از یک حجم فرآورده ها، شاخص رنگ آن خواهد شد می توان از این پدیده روش قیاسی تعیین رنگ را مورد استفاده قرار دهیم. در صنعت نفت رنگ هر فرآورده نفتی معرف چگونگی پالایش فراورده مربوطه است. هیدروکربورهای خطی شفاف و بی رنگ هستند. Colour آب دیانایز در 5 درجه سانتیگراد ، 30 می باشد.
در صنعت نفت برای تعیین رنگ فرآورده های مختلف نفتی از روشهای گوناگونی استفاده می شود که در اینجا 2 روش بکار رفته در آزمایشگاه را توضیح می دهیم.
الف- این روش برای تمام محصولات نفتی که رنگی بین 5/0 تا 8 داشته باشند قابل اندازه گیری می باشد.
وسایل لازم:
1- دستگاه اندازه گیری رنگ مطابق شکل (یبوست)
2- 16 عدد شیشه رنگی استاندارد.
3- لوله مخصوص به اندازه های 130-120 میلیمتر ارتفاع و 4/33-5/32 میلیمتر قطر داخلی و ضخامت 2-2/1 میلیمتر.
طرز کار:
مقدار معینی از نمونه را داخل لوله آزمایش ریخته (حداقل تا ارتفاع 45 میلیمتری لوله) و در لوله دیگر به همان نسبت آب مقطر می ریزیم لوله ها را داخل دستگاه Colorimeter گذاشته و توسط عدسی چشمی رنگ نمونه را مقایسه می کنیم آنقدر پیچ را می چرخانیم تا رنگ مشاهده شده در دو نیم دایره یکی شود در این حالت عدد بدست آمده برابر است با عدد رنگ نمونه مورد آزمایش در صورتیکه رنگ بیشتر از 8 باشد عدد رنگ را 8 < گزارش می کنیم. در مورد نمونه هایی که شفاف و روان نیستند نمونه را تا 6 درجه سانتیگراد یا 10 درجه فارنهایت بالاتر از نقطه ابری نمونه حرارت می دهیم. در صورتیکه رنگ بیشتر از 8 باشد 15% از نمونه و 85% نفت سفید را مخلوط کرده و آزمایش را تکرار می کنیم. می توان نمونه را 30-20 درجه فارنهایت گرم کرد. در حالیکه رنگ نمونه بیشتر از 8 باشد باید روی نمونه spot test را نیز انجام داد.
Spot test
همانطور که در بالا توضیح داده شد این تست را روی
نمونه هایی که دارای عدد رنگ بیشتر از 8 می باشد انجام می دهند. روش کار به این صورت است که ابتدا یک کاغذ صافی تمیز را برداشته توسط پیپت یک یا چند قطره از نمونه را در چند نقطه کاغذ صافی
می ریزیم و توسط حرارت آنرا کاملا خشک می کنیم اگر در محل قطرات نمونه لکه های سیاهرنگ یا هاله های پررنگی باقی مانده باشد نشان دهنده این است که نمونه ما دارای مواد آسفالتی می باشد در غیر این صورت دارای مواد آسفالتی نیست.
ب- این روش برای کلیه محصولات شفاف و روشن L.S.R.G و H.S.R.G و Kero و Unifiner و Platcharge و Platformate و محصولات دیگر مورد آزمایش قرار می گیرند که محدوده رنگ آنها بین 30+ (روشن ترین) و 16- (تیره ترین) می باشد.
وسایل لازم: دستگاه Saybolt Cromometer
طرز کار:
این روش مخصوص نمونه های بی رنگ مثل نفت سفید می باشد. در این روش ارتفاعی از ستون نمونه با ستونی از هوا با استفاده از عدسی های رنگی مقایسه می شود شماره رنگها در این آزمایش بین 30+ روشن ترین رنگ تا 16- تیره ترین رنگ می باشد. مقداری از نمونه صاف شده را وارد لوله مدرج می کنیم در زیر لوله دیگر عدسی های رنگی استاندارد قرار می دهیم و از بالا عمود نگاه می کنیم جهت بهتر دیدن از نور چراغ استفاده می گردد. توسط شیری که در زیر لوله مدرج است مقداری از مایع را خالی می کنیم، تا آنجاییکه رنگ لوله مزبور با رنگ شاهد یکی شود در این حالت ارتفاع مایع موجود در لوله را خوانده و طبق جدول شماره یک Test Method مقدار رنگ را گزارش می کنیم.
توجه شود مقایسه با عدسی شماره دو صورت می گیرد ا گر نمونه روشن تر از عدسی دو بود با عدسی شماره یک مقایسه می شود و در صورتیکه از عدسی یک هم روشن تر بود از عدسی 2/1 استفاده می گردد.
صفحه 1-56
تعیین وزن مخصوص و چگالی و گراویته API در محصولات نفتی (Specific Gravity)
این روش شامل تعیین آزمایشگاهی چگالی و وزن مخصوص مواد نفتی است که بوسیله چگالی سنج (Hydrometer) انجام
می شود.
این روش برای تمام مواد نفتی مایع سبک که شفاف باشند و همچنین برای مواد نیمه سنگین و سنگین بشرطی که به اندازه کافی زمان داده شود تا چگالی سنج به حالت تعادل قرار گیرد انجام می شود و گاهی لازم است نمونه های سنگین را بطور یکنواخت گرم کرد تا عمل تعیین چگالی بهتر انجام شود.
خلاصه آزمایش:
نمونه را به درجه حرارت آزمایش رسانیده و در ظرف مخصوص که به همان درجه حرارت است بریزید و آنگاه چگالی سنج مناسب را آهسته در آن فرو برده و مهلت می دهید تا ثابت بماند و در همان حال درجه حرارت نمونه را اندازه گرفته، هنگامیکه درجه حرارت نمونه و چگالی سنج بحالت تعادل رسید درجه چگالی را و همچنین درجه حرارت را یادداشت کنید. در بعضی موارد بهتر است ظرف نمونه و چگالی و حرارت سنج درون آن را در حمام مخصوص با درجه حرارت ثابت قرار داد تا از تغییر زیاد درجه حرارت که باعث اشتباه در مقدار چگالی می شود جلوگیری شود.
اهمیت چگالی وزن مخصوص به دلایل مختلف بسیار زیاد است و از آن جمله تعیین چگالی و API Gravity نفت خام که یکی از فاکتورهای اصلی برای قیمت گذاری نفت خام می باشد و همچنین وزن مخصوص محصولات نفتی برای تعیین وزن محموله های وزنی بسیار ضروری می باشد.
تعاریف:
1- وزن مخصوص در این روش عبارت است از وزن واحد حجم در 15 درجه سانتیگراد (60 درجه فارنهایت) مثلا گرم در سانتیمتر یا کیلوگرم در لیتر.
2- وزن مخصوص نسبی یا چگالی که در این روش نسبت وزن مخصوص یک مجهول نفتی در 15 درجه سانتیگراد (60 درجه فارنهایت) به وزن مخصوص آب در همین درجه می باشد.
3- چگالی API در این روش از فرمول زیر حاصل می شود. (چگالی ها همه در 60 درجه فارنهایت می باشند).
وسایل لازم:
1- چگالی سنج (Hydrometer) مدرج که مطابق با استانداردهای ASTM یا B.S. که مطابق با لیست ضمیمه می باشند.
2- حرارت سنج مطابق با استانداردهای B.S. یا ASTM (که در لیست ضمیمه آمده است)
3- استوانه چگالی از جنس شیشه، پلاستیک یا آهن که قطر داخلی آن حداقل 25 میلیمتر از قطر بیرونی چگالی سنج بیشتر باشد و بلندی استوانه طوری باشد که فاصله ته چگالی سنج مناسب هر نمونه ای حداقل 25 میلیمتر از قطر بیرونی چگالی سنج بیشتر باشد و بلندی استوانه طوری باشد که فاصله ته چگالی سنج مناسب هر نمونه ای حداقل 25 میلیمتر با ته استوانه فاصله داشته باشد.
4- حمام ثابت مخصوص چگالی که بر حسب نیاز و شرایط نمونه از حرارت محیط سردتر و یا گرمتر انتخاب می شود.
درجه حرارت آزمایش:
چگالی دقیق هر نمونه نفتی در 60 درجه فارنهایت بدست می آید و در مورد چگالی مواد نفتی بهتر است سعی شود که هر چه به این درجه نزدیکتر باشد، معهذا بر حسب نیاز می توان چگالی را در درجاتی بین (صفر تا 195 درجه فارنهایت) مطابق جدول 3 ضمیمه مشاهده نمود و بعد از روی جدول تبدیل که در آزمایشگاه موجود است آنها را به درجه 60 فارنهایت تبدیل کرد.
روش آزمایش:
1- درجه حرارت نمونه را بر طبق اطلاعات داده شده در جدول 1 تنظیم کنید و حرارت چگالی سنج و استوانه آزمایش و خود نمونه باید یکی باشد (معمولاً نمونه سرد شده را در استوانه تمیز ریخته، چگالی سنج را در آن قرار داده تا حرارت نمونه و ظرف و چگالی سنج یکی شود و گاهی چنانچه لازم باشد همه را در حمام آب سرد و یا گرم وارد نموده وقتیکه حرارت به تعادل رسید درجه حرارت آن را تعیین کرده و سپس با دقت و سرعت میزان چگالی را از روی چگالی سنج با دقت 0001/0 بخوانید. باید دقت کرد که چگالی سنج در موقع خواندن بی حرکت بوده و در عین حال طوری باشد که کاملاً در استوانه
غوطه ور باشد و چنانچه بطرف پایین و یا بالا کشیده شود دوباره سرجای خود برگردد).
2- برای خواندن و یا بعد از خواندن درجه چگالی به اندازه 2 درجه آنرا بطرف پایین فشار دهید و ببینید که آیا بجای قبلی خود برمی گردد.
تبصره: در مورد خواندن نمونه های شفاف مانند بنزین و نفت سفید و گازوئیل، باید حد وسط بین انحناء بالا و انحنای پایین را در نظر گرفته و بعنوان چگالی یادداشت کنید، ولی در مورد نمونه های سیاه که انحناء زیرین مشخص نیست انحناء بالا را خوانده و با توجه به وضعیت چگالی سنج در مورد نمونه های شفاف مقدار معینی از آن را کم کنید و درجه حرارت را هم با دقت 1 درجه فارنهایت (5/0 درجه سانتیگراد) یادداشت کنید.
محاسبه و گزارش:
1- هر گونه تصحیح لازم را در مورد حرارت سنج و چگالی سنج را در نظر داشته و در محاسبات بکار برید و تا 0001/0 دقت مقادیر چگالی وزن مخصوص و همچنین تا 1/0 دقت API Gravity را منظور کنید. درجه حرارت را نیز تا 1 درجه فارنهایت یا 5/0 درجه سانتیگراد دقت در نظر داشته باشید و درجات حرارت را قبل از خواندن چگالی و بعد از آن یادداشت کرده نباید بیش از یک درجه فارنهایت اختلاف داشته باشند.
2- در مورد درجات حرارت زیر یا بالای 60 درجه فارنهایت آنها را با استفاده از جداول کتاب The petroloum Measurement Tables بشرح زیر تصحیح کنید:
2-1- در مورد وزن مخصوص برای تبدیل به 15 درجه سانتیگراد (60 درجه فارنهایت) از جداول 53A یا 25B استفاده کنید.
2-2- در مورد چگالی (Specific Gravity) و تبدیل به 60 درجه فارنهایت از جداول 23A یا 25B استفاده کنید.
2-3- در مورد API Gravity جداول 5A و 5B را بکار برید. بعلاوه با استفاده از جداول مختلف کتاب می توان اندازه گیری از یک نوع را به نوع دیگر تبدیل کرد. مثلا از وزن مخصوص به چگالی و یا برعکس و به این منظور می توان از جداول 3-21 و 51 استفاده کرد.
3- مقادیر نهائی را چنانچه وزن مخصوص باشد در واحد کیلوگرم در لیتر در 15 درجه سانتیگراد و اگر چگالی باشد در 60 درجه فارنهایت و یا درجات مترادف API گزارش کنید.
دقت آزمایش:
1- در مورد نمونه های شفاف برای یک نفر و یک نمونه در مورد چگالی وزن مخصوص 0005/0 و برای نمونه های تیره 0006/0 و برای چگالی API2/0 می باشد.
2- دقت آزمایش بین دو آزمایشگاه برای نمونه های شفاف در مورد چگالی و وزن مخصوص 0012/0 و برای نمونه های تیره 0015/0 و برای چگالی API برابر 5/0 می باشد.
3- برای نمونه های خیلی سنگین دقت معینی تعیین نشده است.
صفحه 5-56
دستورالعمل اندازه گیری NaOH%
روش آزمایش بر اساس اندازه گیری گراویتی می باشد.
وسایل مورد نیاز:
1- هایدرومترهایی با رنجهای مختلف 2- سیلندر (مزور) 250cc و 500cc
شرح آزمایش:
در این روش به دلیل اینکه در صد سود بالا می باشد و نمی توان بطریقه وزنی این آزمایش را انجام داد، بطریقه اندازه گیری گراویتی آنها اقدام می شود، برای اینکار جدولی موجود می باشد که در آن سه دمای مختلف (50oF و 60oF و 70oF) جهت انجام آزمایش تعیین شده است و دمای نمونه را باید به یکی از این سه دما رساند و سپس به وسیله هایدرومتر، گراویتی آن را اندازه گرفته و آن مقدار را با دمای حین آزمایش در جدول برده و از روی آن مقدار درصد سود مورد آزمایش را بدست آوریم.
محاسبات:
این آزمایش محاسبه خاصی ندارد و با دانستن دمای نمونه در حین آزمایش و اندازه گیری گراویتی با هایدرومتر می توان از روی جدول درصد محلول سود مورد نظر را بدست آورد.
اندازه گیری %NaOH ، Total Alkal ، Spend ، Strong
وسایل مورد نیاز: 1- بورت 2- سیلندر مدرج 3- ارلن های 250cc 4- هایدرومترهای مناسب
محلول های لازم:
1- برموتیمول بلو Bromothymol blue
2- ایزوپروپیل الکل
3- آب
4- برموفنل بلو Bromophenol blue
5- اسید کلریدریک 0.1N
شرح آزمایش:
ابتدا توسط هایدرومتر مناسب درصد تقریبی قلیائیت نمونه را بر حسب درصد وزنی NaOH بدست آورده و سپس مطابق جدول زیر مقدار نمونه لازم جهت آزمایش را بر حسب وزنی یا حجمی مشخص می نمائیم:
مقدار نمونه |
غلظت NaOH |
10±0.1ml |
0-2 درصد وزنی |
5±0.05ml |
2-4 درصد وزنی |
2±0.01gr |
4-8 درصد وزنی |
1±0.01gr |
8 به بالا |
دو نمونه را بستگی به درصد سودای آنها (مطابق جدول بالا) آماده کرده و آنرا در فلاسکهای 250cc ریخته و به هر کدام از آنها 50cc آب و 50cc ایزوپروپیل الکل اضافه می کنیم به یکی از فلاسکها چند قطره معرف برموتیمول بلو افزوده و سپس با اسیدکلریدریک 0.1N تیتر کرده تا محلول فوق به نقطه پایانی (زرد رنگ) برسد، مقدار اسید مصرفی در این مرحله را به عنوان نقطه پایانی برموتیمول بلو یادداشت کرده که نشاندهنده قدرت بازی نمونه می باشد. (B)
به فلاسک بعدی چند قطره از معرف برموفنل بلو افزوده و آنرا نیز با اسید کلریدریک 0.1N تیتر می کنیم تا به نقطه پایانی (زرد- سبز) برسد، مقدار اسید مصرفی در این مرحله را به عنوان نقطه پایانی برموفنل بلو یادداشت می کنیم. (A)
محاسبات:
طبق روابط زیر محاسبات انجام می گیرد:
درصد قلیائیت کل بر حسب NaOH
A = حجم اسید مصرفی جهت نقطه پایانی برموفنل بلو
N = نرمالیته اسید (HCl)
W = وزن نمونه (ml × Sp.Gr.)=gr
درصد وزنی باز قوی بر حسب NaOH
B = حجم اسید مصرفی جهت نقطه پایانی برموتیمول بلو
N= نرمالیه اسید (HCl)
W= وزن نمونه
صفحه1-67
روش تعیین نقطه انجماد Feezing point
این روش برای بررسی ذرات جامد جداشدنی در درون موتور هواپیما و سوختهای توربینی هوایی در شرایط دمایی مشابه با دمایی که هواپیما در هنگام پرواز با آن موجه است انجام می شود. نقطه انجماد دمایی است که در آن دما کریستالهای هیدروکربن که در اثر سرما ایجاد شده اند ناپدید می شوند.
وسایل لازم:
1- دستگاه Freezing point با حمامهای مختلف
2- جار مخصوص Freezing point 3- ترمومتر 4- همزن
روش کار:
25 ml از سوخت را درون یک لوله تمیز و خشک قرار می دهیم سرپوش را که شامل دماسنج و همزن است بر روی آن قرار داده بطوری که مخزن دماسنج درست در مرکز نمونه قرار بگیرد. لوله را با یک گیره محکم کرده از دی اکسید کربن جامد و یا گاز N2 برای سرد کردن Vaccum استفاده می کنیم بطوریکه دمای آن بالاتر از دمای لوله نمونه باشد. نمونه را بطور یکنواخت هم می زنیم. برای مشاهده دورن لوله این عمل را قطع کرده توجه می کنیم که حلقه های هم زن در طول آزمایش زیر سطح نمونه قرار داشته باشند. دمایی که کریستال های هیدروکربن ظاهر می شود را یادداشت می کنیم. لوله آزمایش را از داخل ماده سرد کننده خارج کرده و اجازه می دهیم نمونه به تدریج گرم شود عمل هم زدن را بطور مداوم انجام می دهیم. دمایی که کریستالهای هیدروکربن کاملاً ناپدید شدند را یادداشت می کنیم اگر اختلاف این دو دما بیش از 3 درجه سانتیگراد باشد عمل سرد کردن و گرم کردن را تکرار کرده تا تفاوت این دو دما کمتر از 3 درجه سانتیگراد شود.
گزارش:
میانگین دو دمای بدست آمده را به عنوان نقطه انجماد گزارش می کنیم.
صفحه 1-70
روشی دیگر برای جدا کردن آب از فرآورده های نفتی
این روش برای اندازه گیری میزان آب در مواد نفتی بوسیله تقطیر می باشد. محدوده این آزمایش از 1/5% به بالا می باشد و بر روی محصولات شفاف و نیمه سبک قابل اجرا می باشد.
وسایل لازم:
1- فلاسک تقطیر
2- تولوئن به عنوان حلال
3- هیتر
طرز کار:
مقداری از نمونه را که بستگی به مقدار آب موجود در نمونه دارد در فلاسک تقطیر ریخته به آن مقداری حلال (تولوئن) اضافه نموده و جریان آب سرد را برقرار می کنیم، دستگاه را سوار، سپس هیتر را روشن و دمای فلاسک را تا نقطه جوش بالا برده تا مخلوط آب و حلال در قسمت آبگیر (Trap) جمع شود این عمل را آنقدر ادامه می دهیم (حدود 30-20 دقیقه) تا حجم آب در آبگیر اضافه نشود سرانجام حجم آب جمع شده در آبگیر را یادداشت می کنیم.
محاسبات:
مقدار نمونه مصرفی بر حسب ml = W
حجم آب جمع شده در Trap بر حسب V = m1
به صفحه 58 اضافه شود
لازم به ذکر است برای نمونه های از قبیل سوخت جت و هواپیما و روغن های توربین همین آزمایش را انجام می دهیم به اضافه اینکه لوله آزمایش حاوی نمونه و تیغه را داخل پمپ قرار داده و مدت 2 ساعت در حمام 100 درجه سانتیگراد قرار می دهیم.
صفحه 2-75
تعیین فشار بخار Vapro Pressure
فشار بخار یک مایع عبارتست از فشاری که به سطح مایع وارد می شود تا از تبخیر بیشتر آن مایع جلوگیری نماید. این فشار بخار با افزایش درجه حرارت مایع با محیط محفظه، افزایش می یابد. در بنزین موتور اگر حداکثر فشار حاصل از گازهای بنزینی در درجه حرارت محیط از حد معینی تجاوز نماید بنزین شروع به تبخیر نموده و بنزین در سیستم سوخت موتور در حد فاصل بین مخزن اصلی و لوله خروجی کاربراتور به صورت حبابهای گازی در خواهد آمد.
این پدیده که به آن قفل بخار گویند باعث می شود که سوخت که باید به صورت مایع به کاربراتور برسد به صورت گاز درآید. در اثر نرسیدن سوخت کافی به کاربراتور و سرسیلندرها قدرت موتور کاهش و در یک مدت زمانی از کار می افتد. برای جلوگیری از این اشکال در دمای سرد سال بنزین موتور را با حداکثر 10 پوند بر اینچ مربع و در دمای گرم سال با حداکثر 8 پوند بر اینچ مربع تحویل امور پخش
می نمایند روشهایی که در صنایع نفتی جهت تعیین مقدار فشار بخار به کار می روند متفاوتند. در آزمایشگاه بیشتر جهت تعیین فشار بخار بنزین یا فرآورده های نفتی سبک از روشی به نام روش Reid استفاده می شود که معمولاً یبن 10 الی 15% از فشار بخار واقعی کمتر است.
این آزمایش در 100 درجه فارنهایت با چهار برابر حجم هوا، بنزین یا فرآورده های سبک نفتی صورت می گیرد.
صفحه 1-86
طرز کار:
قبل از استفاده از دستگاه رعایت نکات زیر ضروری است و بعنوان بازدید اولیه مبنای کار می باشد.
1- شیرهای مربوط به خنک کننده باز شود و اطمینان حاصل شود که جریان آب برقرار می باشد.
2- روغن موتور چک شود و سطح روغن باید بالاتر از نیمی از سطح گیج نشاندهنده روغن باشد.
3- درجه حرارت روغن موتور باید در کلیه شرایط 135+15oF باشد.
4- مقدار آب بی کرومات داخل خنک کننده روی نشاندهنده شیشه ای باید در قسمت پایین باشد.
5- حتماً باید پیستون (داخل سیلندر) در حالت
TOPD CENTER (TDC) باشد.
6- اگر چنانچه میکرومتر عدد پایین را نشان می دهد بهتر است قبل از روشن کردن موتور فضای بالای سیلندر را به حد نصاب برسانیم (بالاتر از 500) سپس اقدام به روشن کردن موتور می کنیم.
7- کلید جرقه را روشن کرده و سپس موتور را روشن می کنیم.
8- جهت گرم شدن موتور ابتدا بهتر است که از سوخت ISO.OCT استفاده شود در صورت نبودن آن از سوختهای معمولی نیز می توان استفاده کرد.
9- هرگاه فشار روغن در شرایط فوق به 25-30psi و مقدار آب بیکرومات روی علامت نصب شده رسید موتور آماده تست می باشد.
در هنگام آزمایش رعایت نکات زیر الزامی است:
در این حالت نمونه مورد نظر را که هدف تعیین اکتان آن
می باشد، داخل یکی از کاربراتور ها ریخته و کاربراتور را در حد بالای آن قرار می دهیم، این عمل بوسیله چرخاندن پیچ بزرگی که زیر آن تعبیه شده امکان پذیر می باشد.
اگر محدوده اکتان نمونه مشخص باشد با ساختن دو نمونه شاهد یکی پایین تر از آن به مقدار یک اکتان و یکی بالاتر از آن به مقدار یک اکتان می توان آزمایش را شروع کرد.
اگر محدوده آن مشخص نباشد می توان با ساختن یک نمونه شاهد از پایین ترین وضعیت یا بالاترین وضعیت آزمایش را آغاز کرد. (شاهدی با اکتان 85 یا 95 ساخته شود.)
برای اینکار طبق جدول شماره 1 موجود در تابلوی پشت دستگاه عمل می شود ، که در این جدول مقدار iso.oct و 80.oct جهت ساختن نمونه شاهد تعیین شده است.
پس از ساختن این نمونه آنرا داخل یکی از کاربرتورها ریخته و جهت آزمایش کاربراتور را در بالاترین حد خود قرار می دهیم. سپس حجم محفظه بالای سیلندر را طبق جدول شماره دو با توجه به فشار محیط که بوسیله بارومتر تعیین می شود با در نظر گرفتن عدد اکتان ساخته شده بطور افقی و فشار بارومتر بطور عمودی و تقاطع این دو در جدول تعیین می گردد.
این عدد با دستگیره COMPRESSION RATIO در یکی از دو جهت بالا یا پایین بر روی میکرومتر تنظیم می گردد.
بعد از این مراحل مقادیر ماکزیمم ضربه برای نمونه شاهد و نمونه مورد نظر را بدست می آوریم و از روی آنها مقدار اکتان نمونه مورد نظر را پیدا می کنیم.
دستگاه مورد نیاز:
دستگاه موتور اکتان
محلولهای مورد نیاز:
Iso.oct و 80.oct جهت ساختن شاهد
محاسبات:
با داشتن مقادیر ماکزیمم ضربه برای نمونه شاهد و نمونه مورد نظر و مقدار اکتان نمونه شاهد می توان مقدار اکتان نمونه مورد نظر را بدست آورد.
از تناسب روبرو مقدار X به راحتی بدست می آید:
A مقدار اکتان نمونه شاهد مقدار ضربه برای نمونه شاهد B
X=? مقدار ضربه برای نمونه مورد نظر C