بررسی تاثیر میزان بکارگیری فن‌آوری اطلاعات بر ساختار سازمانی شرکت سهامی بیمه ایران در شهر تهران (از نظر مدیران و معاونین)

تحولی ژرف در شرف وقوع است تحولی که در سالهای آینده جامعه صنعتی را اساساً دگرگون خواهد نمود این تحول ویژه، نتیجه پیشرفتهای سریع و بی‌سابقه تکنولوژی اطلاعات در سالهای اخیر است پیشرفت علم و دانش در سالهای اخیر دستاوردهای فراوانی را برای انسان به همراه داشته است آخرین پیشرفتها در زمینه ارتباطات، مخابرات، ماهواره‌ها، کامپیوترها، مسافرتهای فضایی، مهندسی

دسته بندی	فنی و مهندسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	1420 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	200

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول:

معرفی تحقیق

- مقدمه

- تعریف موضوع

- بیان مساله

- اهداف تحقیق

- اهمیت و ضرورت تحقیق

- فرضیه‌های تحقیق

- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه‌های اصلی تحقیق

مقدمه:

تحولی ژرف در شرف وقوع است. تحولی که در سالهای آینده جامعه صنعتی را اساساً دگرگون خواهد نمود. این تحول ویژه، نتیجه پیشرفتهای سریع و بی‌سابقه تکنولوژی اطلاعات در سالهای اخیر است. پیشرفت علم و دانش در سالهای اخیر دستاوردهای فراوانی را برای انسان به همراه داشته است. آخرین پیشرفتها در زمینه ارتباطات، مخابرات، ماهواره‌ها، کامپیوترها، مسافرتهای فضایی، مهندسی ژنتیک و سایر علوم، نوید بخش تحولات بیشتر در قرن آینده است. (فقیه و سرافراز، 1372، ص 22)

الوین تافلر در کتاب جابجایی در قدرت به عناصر سه گانه قدرت اشاره می‌کند که عبارتند از:

خشونت، ثروت و دانایی. بدین معنا که اگر در زمان انقلاب صنعتی، قدرت سرمایه یا ثروت حرف اول را در جهان آنروز می‌زد ولی امروزه این قدرت، مفهوم دانایی است که حرف اول را در جهان خواهد زد. به زعم تافلر بر خلاف دهه‌های قبل این قدرت زور یا بازو نیست که تعیین کننده قدرت جهانی یا گوینده حرف اول در جهان است بلکه این دانایی و اطلاعات بشری است که می‌تواند تکلیف ابرقدرت آینده را در جهان آینده روشن کند در نتیجه سرمایه‌گذاری‌های انفعالی و اقتصادی در این قرن در مقابل سرمایه‌گذاریهای اطلاعاتی و علمی بسیار ناچیز و کم و کمتر خواهد شد. تافلر علت فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را نیاز اطلاعاتی او به تکنیکها و فنون اطلاعاتی پیشرفته در زمینه تکنولوژی نظیر کامپیوتر می‌داند و همچنین علت قدرتمندی ژاپن در صحنه جهانی امروز و آینده را بعلت برخورداری از نظام اطلاعاتی و دانایی دقیق در صحنه جهانی می‌داند و یا علت ابرقدرت شدن احتمالی اروپا در یکی کردن قدرت تحقیق و توسعه و جمع‌آوری توان اطلاعاتی و دانایی خود در زمینه پیشرفت و تکنولوژی می‌داند. (تافلر، 1370، ص 90)

عصر اقتصاد خود معیشتی و کشاورزی با بهره‌گیری از روشهای مبتدی مانند نیروی فیزیکی انسان و حیوان نقش اقتصادی خود را ایفا کرد و عصر انقلاب صنعتی نیز بر پایه بهینه سازی روش تولید انبوه با استفاده از نیروهای محرکه و بهره‌گیری از منابع انرژی شکوفایی خود را نمایان ساخت. اما اکنون عصر اطلاعات است که هسته و یاخته اساسی آنرا توانهای رایانه‌ای و شبکه‌های ارتباطی تشکیل می‌دهد در این دوران هدف اساسی بر افزایش توان فکری و اطلاعاتی و ارتباطی جامعه قرار دارد که محصول چنین ساختاری افزایش آگاهی اجتماعی و برقراری تعادل در دانش عمومی و بهره‌گیری از فناوریهاست و از آنجایی که بهره‌گیری از رایانه‌ها از دهه 50 آغاز شده. اهمیت این فناوریها بر همگان اثبات شده است. (مومنی، 1380، ص 664)

نگرش جدیدی که بر دنیای پست مدرن[1] حاکم است نشان می‌دهد که خواسته‌های اقتصاد پویا و سازمانهای جدید و در حال تحول مستلزم ایجاد ساختارهای جدید اجتماعی، سبکهای رهبری جدید و همچنین رهیافتهای نوین در ساختار سازمانی است و همه ناشی از سیل عظیم تولید و گسترش اطلاعات در عصر حاضر است که سازمان را مجبور به نگرش مجدد در عملکرد و فعالیتهایش می‌کند.

تعریف موضوع:

دوران جدید که به عصر اطلاعات یا انفورماتیک معروف شده نوید دهنده جهانی نو با شیوه‌های نوین بکارگیری اطلاعات است. تاثیر شگرفی که فناوری اطلاعات[2]در دو دهه اخیر بر کار و زندگی بشر گذاشته در خلال تمدن چندین هزار ساله او سابقه ندارد. IT یا بعبارتی کاربرد علمی نظامهای کامپیوتری توانسته علوم مختلف را یاری دهد که هر یک گامی بلندبر داشته‌اند. (فلاح همت‌آبادی، 1382، صفحه 3)

سازمانها نیز در این دوران به مثابه «مغزهای پردازش کننده اطلاعات»[3] در نظر گرفته می‌شوند. سازمانها سیستمهای اطلاعاتی هستند. هر جنبه‌ای از عملکرد سازمان بستگی به پردازش اطلاعات دارد و مدیران تصمیمات خود را از طریق پردازش اطلاعات اتخاذ می‌کنند. با پیدایش اینترنت و اینترانت سازمانها مترادف با جریان اطلاعات گردیده‌اند. (مورگان به نقل از وارث 1380، صفحه 124)

همچنین در سازمانهای امروزی مدیران مجهز به رایانه‌های شخصی شده‌اند که نه تنها امکان دسترسی به پایگاههای مرکزی داده‌ها را برای آنها فراهم می‌کند بلکه به آنها اجازه می‌دهد که خود اطلاعاتی را ایجاد نموده و در پایگاههای اطلاعاتی ذخیره نمایند. مدیران در جوامع کنونی در جمع‌آوری اطلاعات و ذخیره‌سازی آن روی به عدم تمرکز آورده‌اند. در ده سال آینده یافتن مدیری که بطور منظم از کامپیوتر برای نظارت بر فعالیتهای سازمانی خود و همچنین جمع‌آوری اطلاعات اولیه برای تصمیم‌گیری استفاده نکند غیرعادی بنظر خواهد آمد غیر معقول نیست که پیش‌بینی کنیم در آینده بسیار نزدیک سازمانها بر اساس شبکه اطلاعاتی خود ساختاربندی خواهند شد. در آینده مدیران با استفاده از سیستم اطلاعاتی قادر خواهند شد که به طور اثربخش فعالیتها را هماهنگ و کنترل نمایند و نیاز به دوائر ستادی و تعداد زیادی از مدیران میانی را کاهش دهند. استیفن را بینز در کتاب تئوری سازمان برخی از تبعات انقلاب حاصله در فناوری اطلاعاتی که امکان وقوع آن هست را بدین گونه بر می‌شمارد:

1- بوجود آمدن ترکیبی از تمرکز و عدم تمرکز در سازمان

2- بوجود آمدن سازمانهای تخت‌تر (سطح‌تر)

3- امکان کار کردن دهها میلیون نفر از کارگران و کارمندان در منزل

(رابینز، 80، ص 417)

بنابر شواهدی که ارائه گشت امروزه IT بعنوان ابزار استراتژیک مطرح است. در این شرایط حساس که کشورهای صنعتی سخت غرق در انقلاب ناشی از فناوریهای اطلاعاتی، کامپیوتر و میکروالکترونیک هستند کشورهای در حال توسعه در حاشیه قرار می‌گیرند. ولی در آینده این کشورها یا با بدست آوردن و بکارگیری دانش در جهت سرعت بخشیدن به حرکت چرخهای اقتصادی و اجتماعی خود جلو خواهند رفت یا در بازار رقابت فشرده و در حال افزایش جهانی واپس خواهند رفت.

بیان مساله:

فن‌آوری اطلاعات در عصر انفجار اطلاعات با سرعتی فزاینده در حال پیشرفت و دگرگونی است. سیستمهای مختلف رایانه‌ای هر روزه در نهادهای مختلف اقتصادی اجتماعی و صنعتی و اداری جهان پیشرفته، بیشتر و بیشتر ریشه دوانیده و در روند تصمیم‌گیریهای درون سازمان تحولات اساسی ایجاد می‌کنند. بهره‌گیری از امکانات ناشی از توسعه سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر برای تسریع در عملیات اداری و عرضه سریع و مقرون به صرفه خدمات و محصولات تولیدی سازمانها، باعث شده است که در کشورهای توسعه یافته اینگونه سیستمها تقریباً در بیشتر رشته‌ها بکار گرفته شوند. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و از جمله کشورمان ایران سازمانها تمایل زیادی برای بهره‌گیری و استفاده از این فناوریهای اطلاعاتی از خود نشان می‌دهند. با در نظر گرفتن این موضوع که در آینده هیچ عاملی مانند فناوری اطلاعات قادر به تغییر طراحی سازمانها نخواهد بود. تحقیق در این زمینه امری ضروری خواهد بود. از طرفی دیگر با توجه به تمایل سازمانهای کشور ما جهت استفاده از فن‌آوریهای اطلاعاتی لازم است مدیران پیشاپیش از اثراتی که احتمالاً این فناوریها بر سازمان، افراد و… می‌گذارند آگاهی یافته و با چشمانی کاملاً باز فن‌آوریهای اطلاعاتی را وارد سازمان کرده (متناسب با سطوح مدیریت و مهارت کاربران) و از آنها استفاده نمایند. با در نظر گرفتن این موارد در تحقیق حاضر به بررسی اثرات ناشی از کاربرد فن‌آوریهای اطلاعاتی در سازمان بر ساختار سازمانی خواهیم پرداخت و به این سوال اساسی پاسخ خواهیم داد که: کاربرد فن‌آوری اطلاعات چه اثراتی بر ساختار سازمانی دارد؟

اهداف تحقیق:

هدف اولیه تحقق ارائه چهارچوبی از میزان و چگونگی اثرگذاری فن‌آوری اطلاعات بر ساختار سازمانی می‌باشد که این موضوع به مدیران کمک خواهد کرد تا نسبت به اثرات فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان آگاهی یابند و به آنها در جهت حل مشکلات سازمان (از نظر ساختاری) یاری خواهد رساند.

دوم: شناخت بهتر فناوریهای اطلاعاتی و پیشرفتهای حاصله در این زمینه در جهت استفاده مدیران، دانشجویان و محققان.

سوم: بررسی رابطه میان فناوریهای اطلاعاتی و ابعاد ساختار سازمانی جهت استفاده مدیران، دانشجویان و محققان.

چهارم: بررسی وضعیت سازمان مورد مطالعه (شرکتهای سهامی بیمه ایران) از لحاظ بهره‌گیری فناوریهای اطلاعاتی.

پنجم: فهم اینکه متغیر فناوری اطلاعات بر کدامیک از ابعاد ساختاری سازمانی بیشترین تاثیر را دارد.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

تا قبل از سال 1960 در روند سیر تکاملی تئوری سازمان ما شاهد این قضیه هستیم که در آن دوران به سازمان بعنوان سیستمی بسته نگاه می‌شد که پدیده‌ای بود جدا از محیط خارج از خود. با آغاز دهه 1960 و تحقیقات التون میو در کمپانی وسترن الکتریک دیدگاه سیستم باز شروع به غالب شدن بر تئوری سازمان کرد. در این دیدگاه سازمان پدیده‌ای است که با محیط بیرون خود ماده، انرژی و اطلاعات تبادل می‌کند. در واقع کلید درک سازمان بعنوان سیستم باز واقف شدن به این قضیه است که سازمان با محیط در تعامل است و اگر سازمان خواهان اثربخشی خود است لازم است که سازمان خود را با محیط تطبیق دهد. این امر در قالب سیستمهای باز نیاز به این دارد که سازمانها ساز و کارهای نظارت و بازخورد را برای تعیین، تشخیص و درک محیط واحساس تغییرات حاصله در محیط تعدیلات ضروری ایجاد کرده و توسعه دهند. بدون اطلاعات صحیح و کافی سازمان در دریای عدم اطمینان غوطه‌‌ور است و هر قدر بر پیچیدگی محیطی و سرعت و شتاب تغییرات افزوده شود. عدم اطمینان زیاد می‌شود و تنها چیزی که می‌تواند این عدم اطمینان را کاهش دهد اطلاعات است.

در دنیای امروز اطلاع رسانی بعنوان مجموعه‌ای از روشها و ابزارهای که ذخیره‌سازی، سازماندهی، پردازش و بازیابی اطلاعات را در ابعاد گوناگون محقق می‌سازد به منزله یک سرمایه ملی درآمده است و در حکم پشتوانه‌ای برای نیل به اهداف توسعه که نهایتاً پیشرفتهای صنعتی، فرهنگی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. مجموعه این ابزارهایی که منجر به ذخیره‌سازی، سازماندهی، پردازش و بازیافت اطلاعات در دنیای امروز شده‌اند فناوری اطلاعاتی می‌باشد. و از زمان مطرح شدن این قضیه بیش از چند دهه نمی‌گذرد چرا که تمایل و نیاز به استفاده از فن‌آوری اطلاعاتی جدید بصورت موجی فراگیر در آمده است و مدیران و سازمانهای کشورها از جمله کشورمان ایران را نیز متاثر ساخته است. آنچه که تا چند سال قبل بعنوان یک مزیت رقابتی محسوب می‌شد امروزه بعنوان یکی نیاز رقابتی مطرح می‌باشد و از حالت انحصاری که در قبل داشت بیرون آمده و در اختیار همگان قرار گرفته است. نکته قابل توجه در استفاده از فناوریهای اطلاعاتی در سازمانهای کشورهای در حال توسعه مساله کنترل معدودی از کشورهای در حال توسعه بر فناوریهای جدید و نیاز به منابع مالی هنگفت در اجرای تحقیقات مرتبط با فناوریهای اطلاعات می‌باشد که سبب گشته تا پیشرفتهای حاصله در این زمینه مبتنی بر نیازهای کشورهای در حال توسعه نباشد. با این وجود این کشورها برای ورود به عرصه رقابت جهانی و دنیای فراصنعتی ناگزیر به بهره‌گیری از فناوریهای اطلاعاتی جدید بوده و هیچ‌گونه سستی در این زمینه توجیه پذیر نخواهد بود با توجه به هزینه‌بر بودن ابزارها و تکنیکهای مربوط به کاربرد فناوریهای اطلاعاتی و ضعف مالی کشورهای در حال توسعه آگاه نمودن مدیران سازمانها در این کشورها از اثرات فناوری اطلاعات بیش از پیش ضرورت می‌یابد. در ضمن باید به این نکته نیز توجه داشت که خرید و هزینه‌های مربوط به ابزارها و وسایل فناوریهای اطلاعاتی و رایانه‌های پیشرفته تعیین کننده تحول و پیشرفت و توسعه سازمانی نیست و آنچه اهمیت دارد چگونگی میزان کاربرد این فناوریها در سازمانهاست لذا در این پژوهش در پی آنیم تا این بینش را فراروی مدیران قرار دهیم که اثرات ناشی از کاربرد این فناوریهای اطلاعاتی بر ساختار سازمانی (ابعاد ساختار سازمانی) چگونه خواهد بود.

فرضیات تحقیق:

فرضیه اصلی تحقیق: بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی رابطه معنا‌داری وجود دارد.

فرضیه اول: بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و پیچیدگی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه دوم: بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و رسمیت سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه سوم: بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و تمرکز سازمانی رابطه‌ معناداری وجود دارد.

فرضیه چهارم: بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و نسبت پرسنلی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.

تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه‌های اصلی تحقیق

- فناوری اطلاعات[4]:

عبارتست از مجموعه‌ای از ابزارها و روشهایی که بعنوان نقطه همگرایی الکترونیک و پردازش اطلاعات دانش جدیدی را برای گردآوری، ذخیره‌سازی، پردازش، سازماندهی، انتقال و نمایش اطلاعات در اختیار انسان قرار می‌دهد از اینرو اصطلاح فناوری اطلاعات برای توصیف فناوریهایی بکار می‌رود که ما را در راه ثبت، ذخیره‌سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می‌کنند. این اصطلاح فناوریهای نوینی مانند کامپیوتر، انتقال از طریق فاکس، میکروگرافها، ارتباطات از راه‌دور، میکروالکترونیکها، همچنین، فناوریهای قدیمی‌تر نظیر سیستمهای بایگانی اسناد، ماشینهای محاسباتی مکانیکی و چاپ و حکاکی را در بر می‌گیرد. (بهان، هولمز، 1377، ص 5)

منظور از فن‌آوری اطلاعات در این تحقیق میزان کاربرد مدیران شرکتهای سهامی بیمه ایران از این نوع فن‌آوریها من جمله سیستمهای اتوماسیون اداری، سیستمهای بایگانی، سیستم اطلاعات مدیریت، فناوریهای اینترنت و دیگر مواردی است که در نتیجه نمره‌دهی مدیران به پرسشنامه‌ای که به همین منظور تهیه شده است مشخص می‌شود.

- ساختار سازمانی[5]: ساختار سازمانی راه یا شیوه‌ای است که بوسیله آن فعالیتهای سازمانی تقسیم، سازماندهی و هماهنگ می‌شوند. (اعرابی، 1376، ص 15) در این تحقیق 4 بعد از ابعاد ساختار سازمانی یعنی پیچیدگی، رسمیت، تمرکز و نسبت پرسنلی شرکت سهامی بیمه ایران بعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است و منظور از ساختار سازمانی پاسخهایی است که مدیران شرکتهای سهامی بیمه ایران به دو پرسشنامه ابعاد ساختار سازمانی رابینز و پرسشنامه محقق ساخته نسبت پرسنلی می‌دهند، خواهد بود.

- پیچیدگی[6]:

پیچیدگی به میزان تفکیکی که در سازمان وجود دارد اشاره می‌کند تفکیک افقی، میزان یا حد تفکیک افقی بین واحدها را نشان می‌دهد. تفکیک عمودی به عمق یا ارتفاع سلسله مراتب سازمانی نظر دارد تفکیک بر اساس مناطق جغرافیایی، به میزان پراکندگی واحدها و امکانات و نیروهای انسانی از لحاظ جغرافیایی اشاره دارد.

- رسمیت[7]:

رسمیت به میزان یا حدی که مشاغل استاندارد شده‌اند اشاره می‌کند.

(رابینز، 1380، ص 102-81)

- تمرکز[8]:

در سلسله مراتب اختیارات، تمرکز به آن سطح از اختیارات گفته می‌شود که قدرت تصمیم‌گیری دارد، هنگامی که تصمیم در سطح بالای سازمانی گرفته می‌شود آن سازمان متمرکز و هنگامی که تصمیم‌گیری‌ها به سطوح پایین‌تر سازمان تفویض گردد می‌گویند که سازمان غیر متمرکز است. (دفت، 1379، ص 31)

نسبت‌های پرسنلی[9]:

این نسبت بیان کننده بکارگیری افرادی است که برای وظایف مختلف و دوایر گوناگون به استخدام سازمان در می‌آیند. نمونه‌هایی از نسبت پرسنلی عبارتند از نسبت مدیریت، نسبت اداری، نسبت ستادی یا نسبت کارکنانی که دستمزد مستقیم و کارکنانی که دستمزد غیرمستقیم می‌گیرند.

(همان ماخذ، ص 32)

منظور از هر چهار مقوله رسمیت، پیچیدگی، تمرکز و نسبتهای پرسنلی در این پژوهش میزان امتیازی است که هر مدیر یا معاون به پرسشنامه‌ای که برای سنجش این مولفه‌ها در نظر گرفته شده است می‌دهد، می‌باشد.

فصل دوم :

ادبیات نظری و تجربی تحقیق

1- قسمت اول: فن‌آوری اطلاعات

2- قسمت دوم: سازمان و ساختار سازمانی

3- قسمت سوم: پیشینه تحقیق

4- قسمت چهارم: تاریخچه و معرفی شرکتهای سهامی بیمه ایران

قسمت اول:

فن‌آوری اطلاعات

(IT)

مقدمه:

اطلاعات همانند خونی است که در کالبد سازمان جریان می‌یابد و به آن حیات می‌بخشد، اطلاعات می‌تواند فرایند تصمیم‌گیری را در مورد ساختار، تکنولوژی و نوآوری تغذیه نماید، و همچنین اطلاعات همانند یک رگ حیاتی است که سازمان را به عرضه کنندگان مواد اولیه و مشتریان متصل می‌سازد، توسعه فن‌آوری اطلاعات مانند کامپیوترها و وسایل ارتباط الکترونیکی ماهیت بسیاری از کارهای دفتری را دگرگون کرده‌اند، شبکه‌های کار در خانه و خودکار شدن، امکان محدود کردن بعضی بخشها و کاهش تعداد کارکنان سازمان را فراهم آورده‌اند. از این پدیده‌ها (فن‌آوری اطلاعات) ممکن است چنین استنباط شود که سازمانهای بزرگ کوچکتر می‌شوند و گرایش بسوی انواع انعطاف‌پذیرتر و کوچکتر سازمان نیرومندتر می‌شود.

فن‌آوری اطلاعات همچنین می‌تواند منجر به تغییرات نسبتاً وسیعی در سطح بین‌المللی باشد. زیرا این فن‌آوریهای اطلاعاتی و کامپیوترها می‌توانند تاثیر شدیدی بر عملکردهای اقتصادی و اجتماعی و مناسبات جهانی داشته باشند. هم در پیش‌بینیهای خوشبینانه از نظر ابعاد مثبت تاثیرات فن‌آوری اطلاعات بر شیوه‌های زندگی و هم در بدبینیهای موجود نسبت به تاثیرات مخرب آن عناصری از واقعیت نهفته است، به هر تقدیر، بر بازار کار و شیوه زندگی تاثیر خواهد نهاد. در حال حاضر فن‌آوری اطلاعات مهمترین مساله‌ای نیست که یک کشور بخصوص با آن روبرو باشد بلکه تجلی آن بعنوان سریع‌التغیرترین عامل اقتصاد بسیاری از کشورها، مساله‌ساز است. این فن‌آوری به سرعت در حال بهسازی و ارتقاست و هزینه‌ها با سرعت قابل توجه کاهش می‌یابند. دامنه کاربرد آن بسیار وسیع است و در غالب صنایع تاثیرات آن بر قیمت تمام شده محصول از نظر سهم هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی از اهمیت بسیار برخوردار است.

همچنین کاربرد این فن‌آوریهای اطلاعاتی در سازمانها در حکم یکی از منابع و دارائیهای با ارزش سازمانی است و انتخاب و تعیین استراتژی صحیح برای کاربرد آن ضروری است.

البته در مرحله اول این مطلب برای بسیاری از مدیران سازمانها چندان پذیرفتنی نیست و برخورد با اطلاعات در حکم منبعی همپایه همچون نیروی انسانی، مواد اولیه، منابع مالی و … و گاه مهمتر از این‌ها، امر راحتی نیست. حتی برای بسیاری از مدیران سطح اجرایی نیز، تلقی عنصری غیر ملموس در حکم منبع اصلی امکانات حیاتی، مشکل است. اما اگر درست توجه کنیم می‌بینیم که چطور این عناصر غیر ملموس، بر بالا رفتن بهره‌وری و سوددهی هر سازمانی و بهینه‌سازی اتخاذ تصمیمات مدیران راهبردی تاثیر می‌گذارند. اطلاعات در حیات هر سازمانی می‌تواند نقش مهمی را بعهده داشته باشد. در واقع اطلاعات وسیله‌ای است که امکان استفاده بهتر و مناسبتر از منابع ملموس سازمان را برای مدیریت فراهم می‌آورد. اطلاعات در سازمان غالباً به شکل موثری اداره نمی‌شود و با وجود آنکه در بسیاری از سازمانها، اطلاعات با فن‌آوری پیشرفته همراه شد و نظام‌های پیچیده خودکار برای خدمات اطلاعات[10] و همچنین نظامهای خودکار دفتری و اداری[11] در سطح وسیع به کار گرفته می‌شوند، هنوز در مورد مسئله مدیریت این نظامها و مراکز خدمات اطلاعاتی و چگونگی و میزان کاربرد این فن‌آوریها و مدیریت منابع اطلاعاتی بحث و بررسی دقیق و مفصلی نشده یا اجرا نگردیده است.

می‌توان اولین گام برای کاربرد فن‌آوریهای اطلاعاتی را آگاهی مدیران از ارزش بالقوة آن دانست. همان‌ طوری که با فعالتر شدن مدیریت، بکارگیری اصول و علوم آن ساده‌تر گردید، با ارج نهادن به نقش اطلاعات در سازمان به کاربرد فن‌آوریهای اطلاعاتی و نیز نقش‌آفرینی اطلاعات در تصمیمات و استراتژیهای مدیریتی و چگونگی بهره‌گیری از آن آگاه‌تر خواهیم شد.

تکنولوژی (فن‌آوری) :

تکنولوژی یکی از عوامل موثر و تعیین کننده در ساختار سازمانی است و تغییرات و تحولات تکنولوژیکی باعث پیدایش صنایع و مشاغل جدید و از بین رفتن یا بی‌اهمیت شدن بعضی از صنایع و مشاغل قبلی می‌گردد. بنابراین ورود تکنولوژی به سازمان محدودیتها و فرصتهایی را پدید می‌آورد که از جمیع جهات بر سازمان تاثیر می‌گذارد. تکنولوژی ترکیب جدیدی از تلاش انسان، ماشین‌ها و تجهیزات و روشهای انجام کار را ایجاد می‌کند که نیازمند آمادگی سازمان در جهت پذیرش و انتخاب ترکیب صحیح می‌باشد. در مفهوم واقعی تکنولوژی، اتفاق نظر کامل وجود ندارد. برداشتهای متفاوت از تاثیر تکنولوژی در سازمان شده است همچین سطوح تجزیه و تحلیل تاثیر تکنولوژی در سازمان نیز متفاوت بوده است و عده‌ای کل سازمان را بعنوان استفاده کنندگان تکنولوژی‌های متفاوت و حتی عده‌ای دیگر فرد را بعنوان یک واحد تاثیرپذیر تکنولوژی مورد بررسی قرار داده‌اند.

به همین جهت تعریف واحدی از تکنولوژی ارائه نشده است.

به هر حال، تکنولوژی عبارتی است که برای هر نوع سازمانی قابل کاربرد است. سازمانها همگی اعم از صنعتی و خدماتی از تکنولوژی استفاده می‌کنند. همه سازمانها به این منظور بوجود آمده‌اند که تغییری را در «شیء» بوجود آورند و ایجاد این تغییر مستلزم داشتن تکنولوژی است. البته شیء مذکور حتما نباید دارای شکل ظاهری و مادی باشد، بلکه می‌تواند شامل مواردی مثل اطلاعات، نمادها و حتی افراد نیز باشد. محسوس و ملموس بودن یا نبودن شیء مورد تغییر در سازمان، تاثیری در مفهوم و اهمیت تکنولوژی به طور عام ندارد به عبارت دیگر بعنوان عامل موثر هماهنگی که در یک پالایشگاه نفت مورد بررسی قرار می‌گیردبه همان نحو نیز در یک موسسه بیمه مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.(Scott . Bedeian . 1986)

تکنولوژی در جهان پیشرفته امروز، همان گنج پر ارزشی است که نوع بشر پس از قرن‌ها تلاش برای دانستن و کاربرد دانشها برای زندگی بهتر و آسانتر بدست آورده است و در یک کلام می‌توان گفت تکنولوژی دستاورد دانش است. (هوا کیمیان، 1374، ص 20)

علم، صنعت و تکنولوژی می‌توانند جامعه و جهان را متحول کنند تا آن حد که پایه‌گذار تحولهای تاریخی باشند و جوامع بشری را از دورانی به دوران دیگر، با ویژگی‌های کاملا متفاوت انتقال دهند. «ژان ـ ژاک سروان ـ شرایبر» نویسنده کتاب (تکاپوی جهانی)‌از لحظه‌های استثنایی و دگردیسی جوامع سخن می‌گوید که پیشرفت تکنولوژی زمینه‌ساز آن خواهد بود. شرایبر می‌گوید «ما در لحظه‌ای استثنایی از دگردیسی جوامع از جمله جامعه خودمان (فرانسه) زندگی می‌کنیم، لحظه‌ای که نظیر آن در طول قرن‌ها کمتر پیش می‌آید. … شرایبر برای اثبات این سخن به پیشگفتار کتاب «تکاپوی آمریکا» استناد می‌کند.

پنج قرن پیش، رابله و سروانتز، بر پایه اختراع صنعت چاپ، جهش بزرگ نورزایش (رنسانس) را بنا نهادند. و نظم اخلاقی را به لرزه در آوردند. زیر و رو شدن فنون در ساختهای اجتماعی و الگوی ذهنی جامعه قرون وسطی شکاف ایجاد کرد. این ضربه «نوزایش» را بوجود آورد.

شرایبر ابراز امیدواری می‌کند که این بار تحول جهان به گونه‌ای باشد که همه جوامع از دستاوردهای آن برای رفاه و بهرورزی بهره گیرند. او می‌گوید «البته اراده و حماسه را نباید از ماشین‌های کوچکی که مردمان سواحل اقیانوس آرام یکی پس از دیگری به خدمت ذکاوت انسانها در می‌آورند، انتظار داشت. اگر قرار است و باید جامعه اطلاعات که هم اکنون جانشین جامعه صنعتی فرو پاشیده می‌شود، به اشتغال کامل استعدادهای همه بیانجامد و درهای آینده را بر روی ما و پنج میلیارد انسان دیگر پیش از پایان نفت، بگشاید، یک انقلاب اجتماعی آنهم همین امروز ضروری است…»

با این تفاسیر باز بنظر می‌رسد که هنوز نمی‌توان تعریف جامعی را از تکنولوژی ارائه داد ما در این پژوهش پس از بررسی تعاریف متعدد از تکنولوژی تعریف هنری مینتزبرگ از تکنولوژی را جامع‌تر یافتیم مینتز برگ تکنولوژی را عبارت از ابزاری می‌داند که برای دگرگون کردن «وارده یاin Put » به «ستاده یا Out Put» در هستة عملیاتی بکار می‌رود. مجموع تکنولوژیهای مورد استفاده در سازمان، نظام فنی سازمان را تشکیل می‌دهند که شامل سه تکنولوژی، انسانی، ماشینی و روشهای انجام کار می‌باشد. (مینتز برگ، 1371 ص 17)

همانطور که در صفحات پیشین اشاره کردیم تکنولوژی یکی از عوامل تاثیرگذار بر ساختار سازمانی است. و از نخستین سالهای انقلاب صنعتی آنچه نقطه همگرایی صاحب نظران قرار گرفت، فن‌آوری و پیشرفتهای آن بود که ضمیمه استمرار انقلاب را فراهم آورد. تاثیر فن‌آوری بر روابط افراد، گروهها و سازمانها مورد توجه صاحبنظران قرار گرفت و در طول سالهای قرن بیستم تحقیقات قابل ملاحظه‌ای به منظور شناخت ماهیت و عوامل موثر در فن‌آوری صورت گرفته است در اینجا ما به چند نمونه اشاره خواهیم کرد:

1- پژوهش وود وارد[12]:

خانم جون وود وارد (1971 ـ 1916 م) استاد جامعه شناسی صنعتی دانشگاه علوم تکنولوژی امپریال دانشگاه لندن بود او تحقیقات خود را در دانشگاه لیورپول شروع کرد ولی اشتهارش را مرهون مطالعاتی است که وی متعاقبا در سمت مدیره واحد پژوهش‌های مناسبات انسانی در دانشکده فنی اسکس جنوب شرقی بر روی تکنولوژی و ساختار در شرکتهای تولیدی بعمل آورده است. بعدها او و همکارانش، ضمن توسعه مطالعات یاد شده بر عمق آنها نیز افزودند. وود وارد و همکارانش حدود 100 شرکت را مورد مطالعه قرار دادند که اطلاعات بدست آمده از هر شرکت با شرکتهای دیگر متفاوت بود شاید یکی از دلایل متفاوت بودن نتایج اندازه شرکتها بود که یکی شاید 10 کارمند و دیگری 100 کارمند داشت. (نمودار 1 ـ2)

وود وارد سازمانها را در سه گروه کلی فره‌مند، سنتی و بور و کراتیک جای داد و در این نوع طبقه‌بندی نکاتی از قبیل: سلسله مراتب اداری بین بالاترین و پایین‌ترین سطح، حیطة نظارت و یا میانگین افرادی که زیر نظر یک سرپرست بکار اشتغال دارند، میزان ابهام یا وضوح در شرح وظایف کارکنان، حجم مکاتبات و دستور العمل‌ها، میزان تقسیم وظایف کارشناسان و متخصصین مورد نظر وی بودند. وود وارد درمی‌یابد که سازمانها از نظر ویژگی‌های بالا با هم متفاوت هستند. مثلا در یکجا افراد تحت سرپرستی یک سرپرست خیلی کم بودند و در جایی دیگر شاید 80 تا 90 نفر. سلسله مراتب در واحدهای تولیدی از حداقل 2 تا حداکثر 8 رده می‌رسید و ارتباطات در جایی بکلی بصورت شفاهی انجام می‌گرفت اما در جایی دیگر همین ارتباطات کلا بصورت کتبی صورت می‌پذیرفت. او از خود پرسید این تفاوتها ناشی از چیست؟

گروه خانم وود وارد برای یافتن پاسخ به سوال فوق ابتدا فرض کردند که ممکن است اندازه یا سوابق تاریخی سازمانها دلیل اختلافشان باشد. اما به جوابی نرسیدند. ولی وقتی تفاوت بین فنون متفاوت تولید بررسی گردید، معلوم شد واقعا فن‌آوری تولید با سلسله مراتب،‌ حیطه نظارت و آن ویژگی‌های سازمانی فوق الذکر ارتباط دارد. وود وارد و همکارانش ادعا نکردند که فن‌آوری تنها عامل موثر در ساختار یک سازمان است همچنان که نگفتند مدیران نمی‌توانند بر ساختار سازمان‌ها اثر بگذارند اما تاکید کردند که‌ فن‌آوری در ساختار سازمان اثر عمده‌ای دارد.

نتایج اصلی تحقیقات خانم وود وارد بشرح ذیل می‌باشد:

1ـ ساختار سازمان با فن‌آوری ارتباط دارد.

2ـ سلسله مراتب همراه با پیچیدگی فن‌آوری تولید بیشتر می‌شود.

3ـ تعداد افراد تحت نظارت در تولید انبوه بیشترین ولی در تولید سفارشی و پیوسته پایین است.

4ـ‌ هزینه نیروی کار همراه با افزایش پیچیدگی فن‌آوری کاهش می‌یابد و از 36 درصد تولید سفارشی 34 درصد از کل هزینه‌های تولید در تولید انبوه به 14 درصد در تولید پیوسته می‌رسد.

5 ـ نسبت کارکنان اداری و سرپرستی به کارگران ساعت مزد با پیچیدگی فن‌آوری کاهش می‌یابد.

6ـ با پیچیدگی فن‌آوری سطح تحصیلات کارکنان بالا می‌رود.

7 ـ با افزایش پیچیدگی فن‌آوری، حیطه نظارت مدیریت سطح بالا افزایش می‌یابد.

8 ـ‌ سازمان تولید سفارشی و پیوسته انعطاف‌پذیر است ولی در تولید انبوه شرح وظایف، مقررات و مسئولیتها دقیقا باید رعایت شود.

9 ـ ارتباطات کتبی بخصوص در تولید انبوه بیش از ارتباطات کتبی در تولید سفارشی و پیوسته است.

10 ـ تقسیم کار و تخصص در تولید انبوه شدید است.

11 ـ علی‌رغم نیاز به کنترل شدیدتر در تولید انبوه، فاصله مدیریت با سرپرستی بیشتر است.

(رحمان سرشت، 1377، ص 134 ـ 132)

لازم به یادآوری است که خانم وود وارد شرکتهای مورد مطالعه خویش را به سه دسته ذیل تقسیم کرد:

1 ـ تولید تک محصولی و دسته‌های کوچک[13]: که این شرکتها معمولا به صورت کارگاه هستند و سفارشات اندک می‌گیرند و بر طبق خواست مشتری عمل می‌کنند و در نتیجه استفاده بسیاری زیادی از دستگاههای پیشرفته و مکانیزه ندارند.

2 ـ تولید انبوه و دسته‌های بزرگ[14]: که یک نوع فرایند تولید یا ساخت است که از قطعات استاندارد استفاده می‌کند و سیستم تولید نسبتا طولانی است.

3 ـ فرایند تولید مستمر[15]: در فرایند تولید مستمر همه کارها بوسیله دستگاههای پیشرفته و مکانیزه انجام می‌شود. در این فرایند چیزی بنام شرع یا متوقف ساختن دستگاه وجود ندارد. (دفت، 79، ص 211 ـ 207)

نمودار (1 ـ 2) طبقه‌بندی وود وارد از صد شرکت برتیانیا بر اساس سیستم تولید.

منبع: (وود وارد، به نقل از دفت، 1379، ص 209)

2 ـ پژوهش، درک پیوو و گروه آستن:

این گروه سازمانها را آنچه که هستند مورد مشاهده و مطالعه قرار دادند. آنان در تحقیقاتشان ویژگیهایی از قبیل هدف، مالکیت، فن‌آوری، اندازه و وابستگی سازمانی را مطالعه کردند، تا اثر آنها را بر میزان و شدت ساخت ارادی، وظایف کارکنان و تمرکز اختیارات در سازمان آشکار سازند. معلوم گشت مالکیت و فن‌آوری هیچ‌ کدام بر ساختار سازمانی اثر قابل ذکری نمی‌نهند! مالکیت دولتی یا خصوصی چه محدود به یک خانواده کوچک یا گسترده در بین جمع بزرگی از افراد غیر مربوط به هم و نیز فن‌آوری تولید هیچ تغییر محسوس در قالبمندی فعالیتهای اعضای سازمان و تمرکز اختیارات سازمانی بوجود نمی‌آورد. طبعاً این یافتة علمی حتی نتایج حاصل از تحقیقات خانم وود وارد را قابل تعمق‌تر و ارزش و اعتبار آن را محدود می‌کند.

عواملی که بر ساختار سازمانی اثر گذاشته و می‌گذارد اندازه سازمان و اتکا یا وابستگی آن به سازمانهای دیگر است. هر قدر سازمان بزرگتر شود احتمال اینکه شمار تخصصهای مورد نیاز آن فزونی یابد بیشتر خواهد شد و هر قدر سازمان بزرگتر شود (یعنی تعداد کارکنان آن افزایش یابد) نیاز به کنترل امور از طریق تدوین و اعمال راهکارهای استاندارد و استفاده از دستورالعملها و چارچوبهای مشخص بیشتر خواهد شد. هر قدروابستگی سازمان به تعدادی از اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از سهامداران، فروشندگان مواد اولیه، خریداران محصولات تمام شده بیشتر باشد برای تصمیم‌گیری از آزادی عمل کمتری برخوردار خواهد بود حتی اگر به یک سازمان وابسته اختیار تصمیم‌گیری در بعضی موارد داده شود باز تصمیمات در درون خود حالتی متمرکز خواهد داشت و بطور غیر متمرکز قابل اتخاذ نخواهد بود.

3 ـ مطالعات جیمز تامپسون:

تامپسون در مطالعات تئوریک خود به بررسی و طبقه‌بندی فن‌آوری‌های موجود پرداخته است به نظر تامپسون در ساختار سازمانی فن‌آوری که دارای نقش کلیدی است، فن‌آوری اساسی است. فن‌آوری اساسی عبارتست از فرایندی که برای تبدیل درون داد به برون داد و عودت آن به محیط، بکار می‌رود. (رابنیز، ص 162)

تامپسون فن‌آوری را به صورت ذیل طبقه‌بندی می‌کند:

1 ـ فن‌آوری پیوسته مستمر: اگر وظایف عملیات بطور متوالی با هم وابستگی متقابل داشته باشند، فن‌آوری پیوسته خواهد بود. در فن‌آوری میانجی روابط بین فعالیتها بصورت روابط متقابل مکمل و یا تمام کننده می‌باشد. یعنی فعالیت الف باید قبل از فعالیت ب انجام شده و فعالیت ب پس از تکمیل به فعالیت ج منتهی خواهد شد. خطوط تولید شرکتهایی که بصورت انبوه بوده از نوع فن‌آوری مستمر استفاده می‌کنند.

2 ـ فن‌آوری واسطه‌ای: تامپسون فن‌آوری واسطه‌ای را نوعی فن‌آوری که مشتری را به دستاورد سازمان پیوند می‌دهد تعریف کرده است. ویژگی مهم این فن‌آوری وابستگی متقابل فعالیتهاست. در این فن‌آوری روابط بین فعالیتها بصورت وابستگی متقابل پشت سر هم می‌باشد. در سازمانهایی که از این نوع فن‌آوری استفاده می‌شود، استاندارد کردن کارها و برنامه‌ریزی ابزار هماهنگی محسوب می‌شود.

3 ـ فن‌آوری متمرکز (فشرده): سومین گروه فن‌آوری از دیدگاه تامپسون، فن‌آوری متمرکز است. فن‌آوری متمرکز دادن پاسخ متعارف به مجموعه متنوعی از شرایط گوناگون و موارد استفاده اقتضایی است. فعالیتها در این نوع فن‌آوری به طور متقابل به هم وابسته هستند. به علت وجود این وابستگی متقابل، نیاز است تا ارتباط چند جانبه، درک متقابل پرسنل از یکدیگر، توانایی برخورد با مشکلات از دید دیگران در این سازمانها وجود داشته باشد. روابط بین عوامل سازمانی با انواع فن‌آوری ذکر شده در

جدول (1 ـ 2) بطور خلاصه آمده است. (رابنیز، 1380، ص 163 ـ 160)

نوع فن‌آوری	نوع رابطه بین فعالیتها	اطلاعات و نقش آن در تصمیم‌گیری	پیچیدگی سازمانی لازم	نوع هماهنگی لازم
فن‌آوری پیوسته	ردیفی	متوسط	متوسط	برنامه
فن‌آوری واسطه‌ای	مکمل	کم	کم	استاندارد کردن
فن‌آوری فزاینده	چندسویه	زیاد	زیاد	تعدیل متقابل

جدول (1 ـ 2) روابط بین عوامل سازمانی با انواع فن‌آوری

تعریف فن‌آوری اطلاعات:

فن‌آوری اطلاعات واژه‌ای است که در بر گیرنده دو موضوع محاسبات[16] و ارتباطات[17]می‌باشد. تعابیر مختلفی از این واژه ارائه شده است، در یکی از تعابیر، به پردازش اطلاعات اداری محدود شده است و در تعبیر دیگر به کاربرد رایانه در امور تولیدی مانند استفاده از آدم واره‌ها و کنترل‌های از راه دور اشاره دارد. (مومنی، 1372، ص 191)

«اصطلاح فن‌آوری اطلاعات برای توصیف فن‌آوریهایی بکار می‌رود که ما را در ضبط ذخیره‌سازی، پردازش، بازیابی، انتقال از طریق فاکس، میکروگرافها ارتباطات از راه دور، همچنین فن‌آوریهای قدیمی‌تر بایگانی اسناد، ماشین‌های محاسباتی مکانیکی، چاپ و حکاکی را در بر می‌گیرد. (بهان، هولمز، 1377، ص 5)

فن‌آوری اطلاعات بر بکارگیری سیستمهای اطلاعات، ارتباطات و سیستمهای مکانیزاسیون اداری بنام کامپیوتر تاکید دارد. (تهرانی، تدین، 1379، ص 9)

می‌توان گفت فن‌آوری اطلاعات در تعریف محدودش به جنبه‌های مرتبط با فن‌آوری یک سیستم اطلاعاتی اشاره دارد و شامل: سخت‌افزار، بانک اطلاعاتی، شبکه‌های نرم‌افزار و دیگر ابزارها می‌باشد در این تعریف فن‌آوری اطلاعات: می‌توان بعنوان یک زیر سیستم، سیستم اطلاعاتی در نظر گرفته شود. برخی مواقع فن‌آوری اطلاعات را مترادف سیستمهای اطلاعاتی نیز بکار می‌برند و یا حتی می‌توان بعنوان یک مفهوم گسترده‌تر، در بر گیرنده چندین سیستم اطلاعاتی، کاربران و مدیریت بکار رود.(Turban & others,1996. P:9)

در تعریف دیگری گفته شده است که فن‌آوری اطلاعات یک طبقه‌بندی وسیع از تکنیکهای ارتباطات است که سریعا به چگونگی ارتباط مدیران اثر می‌گذارد و شامل دستگاه ضبط نوارهای ویدئویی، وسایل و خدمات پاسخگویی تلفنی، سیستمهای تلویزیونی مدار بسته و دستگاه پست تصویری می‌باشد.(Lewis & others. 1995, P:392)

در یک جمع‌بندی کلی فن‌آوری اطلاعات را می‌توان نقطه همگرایی الکترونیک، پردازش داده و ارتباطات دور برد[18] دانست. این همگرایی دو جنبه دارد: نخست از میان رفتن فاصله‌ها و در نتیجه قرار گرفتن رایانه‌های سابقا مجزا از هم در یک شبکه گسترده جهانی، و دوم رایانه‌ای شدن سیستمهای ارتباطات دور برد که باعث ایجاد ظرفیتهای جدیدی، در انتقال صدا و تصویر می‌شود. این همگرایی دو وجهی ابزارهای جدیدی را برای گردآوری، ذخیره‌سازی، پردازش، سازمان‌دهی، انتقال و نمایش اطلاعات در اختیار انسان قرار می‌دهد. (فرنه، 1375، ص 132)

پیشرفتهای،حاصل در زمینه فن‌آوری اطلاعات را می‌توان بی‌واسطه ناشی از پیشرفت اخیر میکرو الکترونیک دانست. زیرا نتایج علمی و مرتبط با فن‌آوری بدست آمده در عرصه ترانزیستورها، نیمه‌هادیها[19] و مدارهای یکپارچه[20]، و تراشه‌ها[21]، چنان بوده است که امروزه نقش چسبی را دارد که بخش‌های گوناگون سازمان را به یکدیگر پیوند می‌دهند. این عامل همچون تیری در ترکش مدیریت بوده و همزمان ابزار کنترل و نوآوری است.(Turban, 1996. P:13)

تکنولوژی اطلاعات، امروزه از مدارهای الکترونیکی برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کند. تکنولوژی اطلاعات جایگزین و یا مکمل توانایی‌های جسمی انسان شده است و این مورد در مقایسه با تکنولوژی مکانیکی که جایگزین توانایی‌های جسمی انسان است قابل توجه است، عده‌ای معتقدند که تکنولوژی اطلاعات تنها برای فعالیتهایی قابل کاربرد است که تحت عنوان «پردازش داده» و بایگانی اطلاعات قرار می‌گیرند، در حالی که عده‌ای دیگر هرگونه کاربرد و استفاده از تجهیزات الکترونیکی مانند رباتها در اتوماسیون تولید را نیز تحت عنوان تکنولوژی اطلاعات می‌دانند. نظر منطقی دیگر آنست که مفهوم تکنولوژی اطلاعات آن کاربردها و مواردی را در بر می‌گیرد که تا حدی در بر دارنده پردازش الکترونیکی داده‌هاست. (Child, 1984, P:20)

تاریخچه فن‌آوری اطلاعات:

تاریخچه فن‌آوری اطلاعات به چهار دوره اصلی تقسیم‌بندی می‌گردد و هر یک به وسیله فن‌آوری اصلی که در آن زمان برای حل مسائل مربوط به داده، پردازش، بازداد و ارتباطات بکار می‌رفته متمایز می‌گردد. این چهار دوره عبارتند از:

عصر قبل از مکانیکی[22] (1450 ـ 3000 قبل از میلاد مسیح)

عصر مکانیکی[23] (1840 ـ 1450 پس از میلاد مسیح)

عصر الکترو مکانیکی[24] (1940 ـ 1840 پس از میلاد مسیح)

عصر الکترونیک[25] (زمان حال ـ 1940 پس از میلاد مسیح)

چگونگی ذخیره و نمایش اطلاعات بگونه‌ای که دقیق و روشن و دائمی باقی بماند، از جمله مسائل اساسی بود که انسانها در طی دوره ما قبل مکانیکی با آن روبرو بودند و با اختراع الفبا و اولین سیستم‌های نوشتاری و شمارش، ایجاد سیستمهای شمارش 9 رقمی و سپس 10 رقمی، کاغذ، قلم، کتاب و کتابخانه به انسان امکان غلبه بر موانع و شناخت بهتر جهان اطراف را عطا نمود و به او اجازه داد به ثبت و انتقال دیده‌هایش بپردازد. اما زمان و هزینة زیادی مورد نیاز بود و برای همه بهره‌گیری از این امکانات ممکن نبود. مخترعین با بهره‌گیری از ابزارها و فن‌آوری موجود (چرخ زنده، محورها و قدرت انتقال مکانیکی بوسیله آنها) ماشین‌هایی را اختراع نمودند که برخی کارها را که انسان عادت داشت خودش انجام دهد به جای او انجام می‌داد. (عصر مکانیکی). با پیچیده‌تر شدن نیازهای جوامع صنعتی، نیاز به فن‌آوری قدرتمندتر برای پشتیبانی از سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته افزایش می‌یافت. دستیابی به روشهایی برای مهار الکتریسیته کلید پیشرفت در این دوره (الکترو مکانیکی) بود و دانش و اطلاعات می‌توانست تبدیل به ضربات الکتریکی گردد. در طی 50 سال پس از عصر الکترو مکانیکی نیاز به فن‌آوری سریع‌تر، قدرتمند‌تر و معتبرتر برای کمک به انطباق با تغییرات سریع دنیای اطراف. یک مساله کلیدی بود و کشف فن‌آوری دیجیتال که قادر بود این نیاز را مرتفع سازد پیشرفت اصلی این دوره بود.

(laudon & others, 1996, PP:37 - 48)

نمودار زیر منعکس کننده این طبقه‌بندی است:

اولین سیستم شمارش (چرتکه)	اولین سیستم نوشتاری و الفبا
1000 سال قبل از میلاد	قبل از میلاد 3000

ابزارهای اولیه: خاک رس (سفال)،پاپیروس ـ نی

مفهوم صفر و سیستم شمارش 10 رقمی	اولین سیستم شمارش 9 رقمی	اولین کتابها و کتابخانه‌ها
1000 بعد از میلاد	100 بعد از میلاد	قبل از میلاد 900

ماشین بافندگی جوزف ژاکار	دستگاه چاپ نورنبرگ	عصر مکانیکی (1840-1450)	ساخت کاغذ در اروپا
1800	1500	1450	بعد از میلاد 1100

محاسبه‌گرهای الکترومکانیکی	شروع ارتباطات از راه دور	عصر الکترومکانیکی (1940-1840)	ماشین بابیج
1890	1880	1840	1820

اختراع تلفن و تلگراف

عصر الکترونیک (حال 1940)	ماشین Mark Hollerith	محاسبه‌گرهای الکترومکانیکی
1940		1890

نسل چهارم رایانه‌ها	نسل سوم رایانه‌ها	نسل دوم رایانه‌ها	نسل اول رایانه‌ها
حال	1979	1964	1959-1958

(2 ـ 2. نمودار تاریخچه فن‌آوری اطلاعات)

همانگونه که در نمودار فوق نشان داده شده است. یکی از نخستین و مهمترین وسیله محاسبه‌ای که در اختیار انسان بوده، انگشتان دست است. او از وسایل ابتدایی دیگری نظیر دانه‌های شن، تکه‌های چوب و … نیزه بهره‌ گرفته است. اما با پبشرفت زندگی اجتماعی این وسایل و ابزارهای اولیه بتدریج کارآیی خود را از دست دادند و انسان مجبور شد وسایل دیگری را ساخته و بکار گیرد. چرتکه یکی از قدیمی‌ترین ابزارهایی است که برای این منظور ساخته شده و بکار گرفته شده است. در سال 1642 دانشمند جوانی بنام بلز پاسکال[26] اهل فرانسه برای رهانیدن خود و پدرش از زحمت محاسبات مربوط به دربار فرانسه، اولین ماشین حساب مکانیکی را که به آن ماشین جمع زن مکانیکی لقب دادند، ساخت. استفاده از این وسیله به علت حجم و وزن زیاد آن عملا گسترش چندانی نیافت. اما ایده بکار برده شده در آن مورد توجه لایب نیتز ریاضیدان آلمانی قرار گرفت. وی در سال 1671 ماشین محاسبه کاملتری ساخت که علاوه بر اعمال جمع و تفریق قادر به انجام دادن محاسبات ضرب و تقسیم نیز بود. ضمن کاملتر شدن ماشین‌های محاسباتی مختران به دنبال یافتن وسیله‌ای بودند که بتوان فرمانهایی را در آن ضبط و سپس به کمک آنها اعمال ماشین‌های مخصوص دیگر را کنترل کرد. باسیل بوشون[27] توانست با استفاده از نوارهای کاغذی سوراخ شده، کار ماشین‌های بافندگی را به گونه‌ای کنترل کند. با توسعه این روش، کارخانه‌های بافندگی ماشین‌های کاملا خودکار در فرانسه ساخته شد که بوسیله یک سری کارتهای مقوایی سوراخ شده کنترل می‌شد. ژوزف ژاکار در ساخت این ماشینها سهم عمده‌ای داشت. (فتح‌آبادی و علاقه‌بند، 1375، ص 13 ـ 12)

در همین دوره چارلز[28] بابیج استاد دانشگاه کمبریج، طرح‌های مختلف ساخت وسایل محاسباتی را با هم ترکیب کرد تا به یک وسیله محاسباتی برای انجام اعمال ریاضی پیچیده‌تر دست یابد و در دهة 1820 ماشینی را طرح کرد که موتور تفاضلی[29] نامید. وی در دهة 1830 وسیلة دیگری را طراحی نمود که از طریق کارتهای سوراخ شده اطلاعات را دریافت می‌نمود. و پس از انجام محاسبات لازم، داده‌ها و نتیج حاصله را چاپ می‌نمود. این ماشین دارای حافظه بوده، می‌توانست. اعداد ورودی و نتایج محاسبات را ذخیره نماید. وی این دستگاه را موتور تحلیلی[30] نامید. (Laund on and Others, Opcit, P.41)

کار این ماشین‌ها، اساس کار کامپیوترهای امروزی گردید. از این رو بابیج را پدر رایانه‌های الکتونیکی گویند، بابیج در اثر محدودیتهای فنی و مهندسی آن دوره نتوانست ماشین‌های مورد نظر خود را تکمیل کند. و بر این اساس این نوع رایانه‌ها هرگز ساخته نشدند. (رحمانی، 1376، ص 1)

در ادامه این تلاشها شخصی بنام هرمان هولریث[31] در اولین تلاش برای مکانیزه کردن کار آمارگیری شکست خورد. اما سرانجام به ساختن دستگاهی موفق گردید که او را به شهرت جهانی رساند. او ماشین جدول‌بندی الکترونیکی ساخت خود در سال 1986 آنرا به یک شرکت فروخت. بعدا از ادغام این شرکت در چند شرکت دیگر شرکت I.B.M بوجود آمد. (فراخانی بهار، 1370، ص 27 ـ 23)

عصر الکترونیک عصر پیدایش تحولات چشمگیردر رایانه‌ها و ظهور نسل‌های جدیدی از آنهاست به گونه‌ای که در سالهای حدود 1940 تاکنون شاهد عرضه چهار نسل از آنها می‌باشیم:

الف) رایانه‌های نسل اول:

یکی از رایانه‌هایی که در این دوره ساخته شد، ایناک با 30 تن وزن که 170 متر فضا را اشغال می‌کرد و 1800 لامپ خلاء در آن بکار رفته بود. برخی از ویژگی‌های رایانه‌های نسل اول عبارت بودند از: حجم زیاد، ظرفیت محدود حافظه، سرعت محدود، برنامه‌ نویس به زبان ماشین، تک منظور بودن آنها، تولید گرما و حرارت زیاد و نیاز به دستگاههای خنک کننده قوی، نیاز به نیروی برق بالا و غیر قابل اعتماد بودن.

ب) رایانه نسل دوم:

پس از اختراع ترانزیستور نخستین رایانه تمام ترانزیستوری در سال 1958 ساخته شد. پیشرفت دیگری که در همین دوره بوجود آمد پیدایش زبانهای رایانه‌ای بود (اسمبلی، فرتون، کوبل). با استفاده از ترانزیستورها جای لامپ خلاء از مصرف برق کاسته شد و حرارت و گرمای کمتری تولید شد. رایانه‌های این نسل، افزون بر حجم و وزن کمتر، قابل اعتمادتر نیز بودند و به سرعت آنها نیز افزوده شده بود

بررسی تاثیر میزان بکارگیری فن‌آوری اطلاعات بر ساختار سازمانی شرکت سهامی بیمه ایران در شهر تهران(از نظر مدیران و معاونین)ادبیات نظری و تجربی تحقیقنسبت‌های پرسنلی

بررسی موقعیت در بازار CRM

بازار ابزار استخراج داده ها از دو راه ابتدایی خود در حال ظهور می‌باشد بسیاری از ابزارهایی که در اینجا توضیح داده می‌شوند ، در مرحلة اول انتشار می‌باشند

دسته بندی	بازاریابی و امور مالی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	397 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	83

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

بخش اول : تأثیر استخراج داده‌ها بر CRM........... 1

فصل اول : روابط مشتری

مقدمه............................................ 2

استخراج داده‌ها چیست.............................. 5

یک نمونه ........................................ 6

ارتباط با فرآیند تجاری .......................... 8

استخراج داده‌ها و مدیریت روابط مشتری ............. 11

استخراج داده‌ها چگونه به بازاریابی بانک اطلاعاتی کمک می‌نماید 12

امتیاز دهی ...................................... 13

نقش نرم‌افزار مدیریت مبارزه....................... 13

افزایش ارزش مشتری ............................... 14

ترکیب استخراج داده‌ها و مدیریت مبارزه ............ 15

ارزیابی مزایای یک مدل اسخراج داده ها ............ 15

فصل دوم: استخراج داده‌ها و ذخیره داده‌ها- یک منظره مرتبط به هم

مقدمه ........................................... 17

استخراج داده‌ها و ذخیره داده‌ها ، یک ارتباط ....... 18

بررسی ذخیره داده‌ها............................... 21

ذخیره داده‌ها ROI................................. 21

ذخایر داده های علمی واطلاعاتی .................... 23

تعریف و خصوصیات یک مخزن اطلاعاتی ................ 30

معماری انبارداده‌ها .............................. 34

استخراج داده‌ها .................................. 38

استخراج داده‌های تعریف شده ....................... 38

قملروهای کاربرد استخراج داده‌ها................... 40

مقوله‌های استخراج داده‌ها و کانون تحقیق ........... 41

فصل سوم: مدیریت رابطه با مشتری

مقدمه............................................ 48

سودمندترین مشتری ................................ 49

مدیریت رابطه مشتری............................... 50

بانک اطلاعاتی متمرکز برمشتری ..................... 53

اداره مبارزات ................................... 54

تکامل تدریجی بازاریابی .......................... 56

بازاریابی حلقه بسته ............................. 57

معماریCRM....................................... 57

نسل بعدیCRM..................................... 58

بخش دوم: بنیاد - تکنولوژیها و ابزار ............. 60

فصل چهارم : اجزاء ذخیره سازی داده‌ها

مقدمه ........................................... 61

معماری کلی ...................................... 62

بانک اطلاعاتی انبار داده‌ها ....................... 63

ابزارهای ذخیره‌سازی، تحصیل، تهذیب و انتقال ....... 64

متادیتا.......................................... 65

ابزار دسترسی .................................... 70

دسترسی و تجسم اطلاعات ............................ 71

اصول مشاهده یا تجسم داده‌ها ...................... 72

ابزار بررسی و گزارش ............................. 76

کاربردها ........................................ 77

ابزار OLAP...................................... 77

ابزارها استخراج داده‌ها .......................... 78

مقدمه

بازار ابزار استخراج داده ها از دو راه ابتدایی خود در حال ظهور می‌باشد . بسیاری از ابزارهایی که در اینجا توضیح داده می‌شوند ، در مرحلة اول انتشار می‌باشند.

موقعیت در بازار CRM که عموماً بخشی از سیستم تجارت الکترونیکی در نظر گرفته می‌شود ، پیچیده تر می‌باشد و بنابراین با سرعت وب یا شبکه در حال حرکت می‌باشد. بازار CRM ، حتی بیشتر از بازار ابزار استخراج داده‌ها با چندین فروشنده که بر تعریف خود بازار و موقعیت خود در این بازار متمرکزند ، توصیف می‌گردد.

این اشتباه، با ماهیت بسیار دینامیک خود بازار که یک فعالیت قابل رویت تحکیم مشتری، شرکتهای ادغامی‌و تملیک ها را تحمل می‌کند، بیشتر می‌گردد. علی رغم کل این چالشها، باز رو به تکامل می‌رود و فروشندگان، پیشرفت مهمی‌در علمی‌بودن ابزار، قابلیت استفاده و قابلیت اداره‌ کسب می‌کنند.

اولین بخش این فصل ، به کاربردهای بسته بندی شده استخراج داده ها می‌پردازد. این کاربردها ، بر اساس چندین تکنیک استخراج داده ها ادغام شده در ابزارهای بهتر می‌باشد . همراه با بهترین عملکرد ها ، اسلوب شناسی های خوب تعریف شده و فرآیندها، راه خود را در محیط های تولید شرکتها که در آن استخراج داده ها بخشی از یک فرآیند موسسه ای شده می‌شود می‌یابند که شامل رشد و یادگیری سازمانی می‌شود .

بازار استخراج داده ها

بیائید بازار استخراج داده ها را از نقطه نظر منحنی اقتباسی تکنولوژی در نظر بگیریم ایمنی به اقتباس کنندگان اولیه ، از تکنولوژی لبة یادگیری برای دستیابی به مزیت رقابتی استفاده می‌کنند ؛ هنگامیکه تکنولوژی تکامل می‌یابد ، شرکتهای بیشتری آن را اقتباس می‌کنند ، و در یک حالت تجارت زمانی و عادی درج می‌نمایند . همچنین مناطق عملی بودن ابزاهای استخراج داده ها بزرگتر و بزرگتر می‌شوند. به عنوان مثال ، تکنولوژی وایت اوک ( یک شرکت استخراج داده ها در مریلند) از جانب کمیسیون فدرال الکترون، مجوز فروش سیستم گچین ماینر Capain Miner را کسب کرده است که بی نظمی‌در دخالتهای سیاسی فدرال را کشف می‌کند . نورتل، یک بسته کشف کلاهبرداری را توسعه داده است به نام سوپر اسلوت فراود ادوایسور ، که از تکنولوژیهای شبکة عصبی استفاده می‌کند .

صنعت ابزار استخراج داده ها ، برخلاف تکنولوژیهای استخراج داده ها ، در مرحلة عدم تکامل قرار دارد و می‌کوشد تا بازار را تعیین نماید . و وجودش را تائید کند . به همین دلیل است که در می‌یابیم بازار ابزارهای استخراج داده ها تحت تاثیر موارد زیر قرار دارد:

qادغام پیوسته و مداوم ابزارها با اتکاء به تکنولوژیهای مکمل و به عنوان مثال OLAP

q ظهور کاربردهای بسته بندی شدة عمودی و یا اجزاء استخراج داده ها برای توسعة کاربرد .

q استراتژیهای بسیار اقتباس شده شرکت بین فروشندگان ابزار استخراج داده ها و فروشندگان تهیه کنندگان راه حل جامع و ادغام کننده های سیستم ها : فروشندگان مقیاس مؤسسه ، همانند IBM NCR ، اوراکل ، میکروسافت ) به عنوان مثال ، اوراکل چندین شریک متعدد استخراج داده ها به عنوان بخشی از او را کل ویرهاوس اینتیشیتیو از جمله آنگاسن دیتا مایند ، دیتاپکیج اینفورمیشن دیسکاوری ، SRA , SPSS اینترنشنال و تینکینگ ماشینز را انتخاب کرده است .

اصول طبقه بندی ابزارهای استخراج داده ها

ما می‌توانیم کل بازار ابزارهای استخراج داده ها را به سه گروه اصلی تقسیم نمائیم ؛ ابزارهای دارای هدف کلی ، ابزارهای ادغام شدة استخراج داده ها DSSOLAP ، و ابزارهای به سرعت در حال رشد و برای کاربرد.

ابزارهای هدف کلی بخش بزرگتر و کامل تر بازار را اشغال می‌کند . آنها بنا به تعریف و برای کاربرد نیستند و حوزه آنها از نظر ماهیت افقی است . این ابزار شامل موارد زیر می‌شود .

· SAS اینترپراز ماینر

· IBM اینتلیجنت مایننر

· یونیکا PRW

· SPSS کلمنتین

· SGI ماین ست

· اوراکل داروین

· آنگاس نالج سیکر

بخش ابزار مرکب یا اداغام شدة استخراج داده ها بر شرط تجاری بسیار واقعی و اجباری داشتن ابزار چند منظورة تقویت تصمیم تاکید می‌کند که گزارش مدیریت ، پردازش تحلیلی روی خط ، و قابیت های استخراج داده ها در یک قالب کاری عادی را فراهم می‌کند . نمونه های این ابزار های مرکب شامل کاکنوس سیناریو و بیزینس آبجکت می‌شود.

بخش ابزارهای ویژة کاربرد ، به سرعت در حال حرکت است ، و فروشندگان در این فضا ، می‌کوشند تا خود را با ارائة راه حلهای تجاری به جای جستجوی تکنولوژی برای یک راه حل ، از سابرین متمایز نمایند . حوزة این ابزار ، بنا به تعریف از نظر ماهیت عمودی است . در بین این ابزارها ، موارد زیر قرار دارند:

· KD1 ( متمرکز بر خرده فروشی است )

· حق انتخابها و انتخابها ( بر صنعت بیمه متمرکز است )

· HNC ( بر کشف کلاهبرداری متمرکز است )

· یونیکا مدل 1 ( بر بازاریابی متمرکز است )

ارزیابی ابزار : صفات و اسلوب شناسی ها

کل این عوامل ارائه یک توصیف بهینه از ابزارهای استخراج طولانی تر موجود را مشکل ساخته است . بنابراین . بطور کلی ابزارهای استخراج داده ها را می‌توان با استفاده از صفات زیر ، توصیف نمود :

qتکامل محصول و ثبات و استحکام شرکت . به دلیل عدم تکامل کلی بازار تجاری برای ابزارهای استخراج داده ها ، این مقوله محصولاتی را توضیح می‌دهد که برای جنبش از چند سال وجود داشته اند.

q سکوها و معماری. سکوهای متنوع از نظر تجاری موجود را تقویت کنید ، مدل چند تأبیری مشتری / خادم را تقویت کنید . هدف قابلیت سنجش، دسترسی به سرعت نزدیک به خطی و سنجش زمان اجرا ، به عنوان میزان داده ها ( اندازة بانک اطلاعاتی ) ، تعداد متغیرها ، و تعداد کاربران متصل به هم می‌باشد که در حال رشد هستند .

q تداخلهای داده ها ، قابلیت ابزار برای دسترسی به بانکهای اطلاعاتی ارتباطی ، فایلهای یکنواخت و سایر فورمتها.

q قابلیتهای استخراج داده ها از جمله تکنیکها ، الگوریتم ها و کاربردهای تحلیلی ،‌ تکنیکهای استخراج داده ( ANN ، CART ، ایفاء قانون و غیره ) با تداخل عادی کاربر که ابزار می‌تواند آن را تقویت نماید، توانایی ایجاد و مقایسة چندین مدل ؛ و توانایی برای تقویت تعدادی از انواع مختلف تجزیه و تحلیل از جمله طبقه بندی ، پیشگویی و کشف اتحاد.

q ایجاد داده ها قابلیت تغییر شکل و طبقه بندی متغیرهای پیوسته ، ایجاد متغیرهای جدید ، استفاده از تاریخها و زمان ، استفاده از ارزشهای از دست رفته و غیره.

q مدل (خصوصیت تفسیر ، ارزیابی ، صف بندی) . این مقوله ، ابزار را از نظر قابلیت انجام کارهای زیر ، ارزیابی می‌کند:

· شناسایی مدل بطور اتوماتیک یا دستی ، توسط کاربر

· توضیح نتایج و تعریف مقایسهای اعتمادی یعنی احتمالات طبقه بندی ،‌ حدود اعتماد و غیره

· ارزیابی نتایج مدل با درجه و تناسب

· گزارش دخالت و سهم هر متغیر در مدل ، گزارش درجة افزایش و غیره

· صف بندی مدل برای امتیاز بانکهای اطلاعاتی منبع

· استخراج مقرارت از مدل

· دسته بندی قوانین استخراج شده در یک شکل استاندارد ( به عنوان مثال کد SQL، اظهارات روشی )

qعملکرد

· اعتبار پیشگویی اعتبار بر اساس نرخ خطای نمونة پیشگویی می‌باشد ؛ اعتبار مدل را می‌توان با درجة افزایش اندازه گیری نمود.

· کارایی پردازش . اجزای بهینة زمان اجرای الگوریتم ها

qتداخلهای کاربر . این مقوله در می‌یابد آیا ابزار یک کاربر مبتدی و یا کارشناس را تقویت می‌کند یا نه و موارد زیر را تقویت می‌نماید:

· الگوهای سنجش تجاری . قابلیت ایجاد الگوهای از قبل بسته بندی شده ، برای تقویت بسته های تجاری ویژه ( به عنوان مثلا بازاریابی هدف ، امتیازدهی اعتبار، کشف کلاهبرداری ).

· تداخل متادیتا . قابلیت تقویت وظیفة طراحی معنایی ؛ دستیابی به متادیتا برای کدگذاری جداول مقادیر مقوله ای ، دستیابی به قوانین استخراج ، تغییر شکل و مهاجرت به تعریف دیدگاه تجاری خروجی مدل

qقابلیت اداره

· کنترل پیچیدگی . این یکی از روشهای اصلاح تصمیم مدل است ، بنابراین مدل را بیشتر قابل اداره می‌نماید . به عنوان مثال ، استفاده از پارامترهای بسیار آزاد منجر به تناسب بیش از حد می‌گردد ( قبلاً بحث شد ) ؛ این پیچیدگی را می‌توان با زوال وزن ، کنترل نمود . الگوریتم های درخت تصمیم CART از فاز شاخه زنی یا ضریب برای کاهش پیچیدگی مدل درخت استفاده می‌نمایند .

· سختی . اعتبار درخت و موجود بودن به قابلیت یا بهبود سریع از یک نقطة ضعف . استفاده از اجزاء کلیدی به منظور ادغام در قالب کاری مدیریت سیستم ها ( به عنوان مثال BMCpatrol ، Tivolitme10 و غیره.)

· مرسوم سازی . قابلیت ابزار برای ایجاد یک معماری باز، انعطاف پذیر و قابل گسترش با تداخلهای برنامه ریزی کاربرد منتشر شده و نقاط خروجی کاربر که امکان این کاربردهای تقویت تصمیم، ویژة کاربر و همینطور ادغام با سایر کاربردها را فراهم می‌آورد.

هر گاه که ممکن باشد، ما ابزارهایی که از این مقوله ها استفاده می‌کند را مورد بحث قرار خواهیم داد. با این وجود ، به دلیل این که هدف این فصل ،‌ ایجاد یک بررسی کلی از ابزرهای برجسته و استخراج داده ها می‌باشد و صفات یا خصوصیات عملکرد که می‌توانیم تنها با انجام یک ارزیابی جامع از محصول با استفاده از داده‌ها بدست آوریم ، در این بحث در نظر گرفته نخواهد شد . دیگر این که فروشنده یک معیار منتشر شده یا اطلاعات بررسی کاربر در مورد عملکرد ابزار را فراهم نماید.

ارزیابی ابزار

ابزارهایی که بطور مفصل در این فصل بحث شد ، شامل کلمنتین (SPSS) ، کاکنوس 4t hought ، کاکنوس سناریو ، دینا ماینر دیتا مایند ) ، داروین ( اوراکل ) ایستگاه کاری استخراج بانک اطلاعاتی (HNC) سریهای تصمیم ( نئوویستا ) ، اینترپرایزماینر SAS . اینتلیجنت ماینر (IBM) ، نالوج سیکر و نالوج استادیو (AGNOSS) ، و مدل 1 و PRW ( یونیکا ) . ابزارهای دیگر بطور مختصر مورد بحث قرار می‌گیرند . سطح جزئیات موجود برای برخی از این ابزارها به دلیل فقدان تکامل محصول محدود می‌باشد . این ابزارها به ترتیب حروف الفبا مورد بحث قرار می‌گیرند.

کلمنیتین (SPSS)

بررسی ، کلمنیتین ، یک ابزار کاربرد استخراج داده ها از SPSS می‌باشد . این ابزار یک تداخل کاربر گرافیکی را با چندین نوع تکنیکهای تجزیه و تحلیل از جمله شبکه های عصبی به قوانین اتحاد و تکنیکهای القاء قانون ،‌ ترکیب می‌کند . این قابلیتهای فنی ، در یک محیط برنامه ریزی دیداری که استفاده از آن ساده است ارائه می‌شوند .

استعارة گرافیکی که کلمنتین استفاده می‌کند، استعارة گرفتن ، انداختن و اتصال گره های عمل روی صفحه است. گره هایی برای دسترسی داده ها ، ساخت داده‌ها ، تجسم داده ها ، یادگیری ماشین ، تجزیه و تحلیل مدل وجود دارد . فرایند توسعة مدلی مرکب از انتخاب گره های صحیح از یک پالت ، قرار داده آنها روی صفحه و اتصال گره ها می‌باشد.

کلمنتین دارای یک سری غنی از قابلیت های دسترسی اطلاعات از جمله فایلهای یکنواخت و بانکهای اطلاعاتی ارتباطی ( از طریق ODBC ) می‌باشد . بیشتر، کلمنتین قابلیت دائمی‌ساختن نتایج طراحی را از طریق نوشتن آنها در ODBC – Compliant DBMS دارد.

ساخت داده های ورودی شامل هماهنگی در نماها و توانایی اشتقاق حوزه های جدید ، می‌شود . قابلیت های تجسم داده های کلمین شامل نمودارهای پراکندگی ، طرحهای خطی و تجزیه و تحلیل وب می‌باشد.

کلمنتین روی سیستم های اینتل پنتیو اجرا می‌شود که سریهای ویندوز ، NT ، HP 9000 که HPUX10 و بالا سیلیکون گرافیکس که IRIX ، Sun SPARC که سولاریس 2.x و دیجیتال APLHA که دیجیتال UNIX 3.X یا VMS 6.X را اجرا می‌کند .

دسترسی به اطلاعات ساخت و پیش پردازش . کلمنتن فایهای متن تحریر شده ، فایلهای ارزش مجزا شده با کاما و فایلهای ثبت ثابت (ASCII) را وارد می‌کند . سایر منابع اطلاعاتی از طریق یک تداخل ODBC حمایت می‌شوند . سیستم های بانک اطلاعاتی ارتباطی اصلی ، از جمله اوراکل سیباس ، اینفورمیکس و CA-IN gres از طریق ODBC در دسترس می‌باشد.

قابلیت های ساخت داده های کلمنتین شامل موارد زیر می‌شود:

· ادغام ثبت ها از طریق توالی ثبت

· تراز داده ها با افزایش نسبت ثبت ها با خصوصیات ویژه

· تراکم تعیین شده کاربر

· تصفیه ثبتهای بیگانه و نامربوط

· اشتقاق جدید حوزه با استفاده از فرمولهای تعیین شدة‌ کاربر و اپراتورهای منطقی

· قابلیت های نمونه گیری داده هاا ، از جمله اولین و آخرین N ثبت ، 1 در N نمونه گیری ، و نمونه گیری اتفاقی تکنیک های استخراج داده ها ، الگوریتم ها و کاربردها

· کلمنتین ـ الگوریتم های القایی قانون ـ شبکه های عصبی و از جمله شبکه های کوهونن ، او قوانین مربوطه را تقویت می‌کند :

· درک الگوریتم های القاء قانون کلمنتین ساده می‌باشد : الگوریتم ها هنگامیکه آموزش داده شوند یک درخت تصمیم را ایجاد می‌کنند که قانون را نشان می‌دهد . یک فرآیند دائمی‌که دنبال می‌شود ، قرار دارد و متغیرهای مهم در سطوح بالای درخت و سپس آموزش شبکة عصبی با این متغیرها می‌شود.

· شبکه های عصبی کلمنتین در توپولوژیهای متنوع و روشهای آموزش ، ارائه می‌شوند . شبکة معیوب لایة پنهان برای ارزیابی عملکرد

· کلمنتین شبکه های عصبی سولمونس را بـرای حل مسائل دسته بندی ارائه می‌کند .

· قوانین اتحاد همانگونه که از نامش پیداست . یک نتیجه ویژه را به یک سری از صفات ، مربوط می‌نماید . اتحادها را می‌توان بین صفات یافت که برای کاربردهایی همانند تجزیه و تحلیل سبد بازار ، بسیار مفید است .

· کلمنتین برش عمودی مشتری ، تجزیه و تحلیل سریهای زمانی ، تجزیه و تحلیل سه بازار و کشف کلاهبرداری را تقویت می‌کند .

کار با ابزار مدل در محیط برنامه ریزی دیداری با استفاده از استعارة گره های متصل ، مشخص می‌گردد . جعبه های دیالوگ با گره های طراحی مدل وجود دارد که به کنترل الگوریتم ها و روشهای آموزشی کمک می‌کند .

کلمنتین به کاربران امکان می‌دهد تا در یابند کدام ورودیها در مدل دارای اهمیت در پیشگویی کننده هستند ، گر چه تغییر شبکه های عصبی ذاتاً مشکل است. الگوریتم های درخت تصمیم یک بررسی قانون دارای تاثیر متقابل ، که استفاده از از آن ساده است را تقویت می‌کند .

کلمنتین حدودی از وظایف را برای ارزیابی مدل ،‌ ارائه می‌دهد . اینها شامل یک گره تجزیه و تحلیل می‌شود که تعداد تشخیص های صبح را برای ورودی مدل گزارش می‌کند ؛ مقادیر اطمینان متغیر از 0 تا 1 ، گرة ماتریس که کاربر می‌تواند جدول سازی در زمینه های انتخابی را در آن انجام دهد.

کلمتین می‌تواند درختان تصمیم، شبکه های عصبی ، و شبکه های کوملونس را به عنوان کد C ، صادر نماید . بعد از آنکه مدل در کلمنتین ساخته شد ، آن را می‌توان به عنوان کد C که باید در محیط خارجی صف بندی شود ، صادر نمود . به عنوان مثال ، اگر مدل شبکة ‌عصبی بایستی صادر شود . کلمنتین سه فایل را صادر خواهد نمود : یک سر فایل ، یک فایل وظیفه ، و یک فایل تعریف شبکه. قوانینی که الگوریتم القاء قوانین ایجاد می‌کند ، قابل صدور می‌باشد.

محیط برنامه ریزی دیداری کلمنتین ، برای یک مبتدی ، مناسب است . توالی طراحی به طور مشخص ارائه می‌گردد و حق انتخابهای متعدد ،‌ انعطاف پذیری را افرایش می‌دهند . یک کاربر کارشناسی که مایل به ساخت الگوریتم های کلمنتین می‌باشد ،‌ آن آزادی را ندارد . با این وجود ، حذف انتخابهایی در شبکه های عصبی برای تنظیم نرخ یادگیری و کنترل خستگی مشتری در الگوریتم های درخت تصمیم وجود دارد . کلمنتین الگوهای تجاری ارائه نمی‌کند . تداخل مقاومتها در میزان نوشتن این بحث وجود نداشت .

نتیجه گیری . کلمنتین یک محصول قوی است . در معیارهای منتشر شدة مشتری ،‌ آن برحسب قابلیت سنجش اعتبار پیشگویی کننده و زمان پردازش خوب کار می‌کند . بطور کلی ،‌ کلمنتین ، بسیار خوب با اجراهای تجزیه و تحلیل مقیاس اندک و بزرگ ، همانگ بود.

4 تفکر و سناریو ( cognos)

بررسی کوگنوس ، به عنوان یکی از رهبران در بازار OLAP ، با معرفی دو ابزار استخراج داده ها در موجودی دارایی خود از نظر مقام ،‌‌ ارتقاء یافته است :

این ابزارها یا بهره برداری از شبکه های عصبی و تکنیکهای CHAID قابلیت های استخراج داده ها را ارائه می‌کند . بطور کلی این ابزارها در سکوهای کاکنوس تقویت می‌شوند. و بطور مشخص در محیط ویندوز مورد توجه قرار می‌گیرند . هر دو ابزار داده ها را از صفحه گسترده بانکهای اطلاعاتی و فایلهای متن Ascll تحصیل می‌کند .

4 thought برای رسیدگی به مسائل تجاری متنوع از جمله بهینه سازی قیمت، پیش بینی تقاضا و پیشگویی و سنجش عملکرد ایجاد می‌گردد . 4 thought از پیشگویی چند لایه ای ( MPL ) تکنولوژی شبکة عصبی استفاده می‌کند که بسیار برای تجزیه مسائلی که به اشکال غیر خطی ،‌ داده های اغتشاش و مجموعه های کوچک داده ها می‌پردازد، هماهنگ است . دو تجزیه و تحلیل اصلی که 4 thought ارائه داد تجزیه و تحلیل سریهای زمانی و برش عمودی مشتری هستند . تجزیة و تحلیل سریهای زمانی ، به دنبال روندهایی بر اساس رفتار متناوب هستند. در صورتیکه ، ایجاد برش عمودی مشتری به داده های دموگرافیک ، به عنوان مثال برای پیشگویی این که آیا مشتری یک محصول ویژه را خریداری می‌کند یا نه می‌پردازد.

سناریو برای طبقه بندی و مسائل اتحاد، طراحی می‌شوند ؛ آن می‌تواند روابطی را بین متغیرها در مجموعه داده ها بیابد . سناریو از کشف تاثیر متقابل اتوماتیک مربع خی دو (CHAID) استفاده می‌کند ، و می‌تواند اشتقاقهای چند جهته را برای متغیرهای پیشگویی کننده فراهم نماید . سناریو ، استراتژیهای تجزیه و تحلیل متفاوت ، نمونه گیری اتوماتیک و تصمیم و ایجاد درخت را ارائه می‌دهد . با این وجود ، سناریو برای رسیدگی به متغیرهای هدف مقوله ای طراحی نمی‌شود. سناریو در کشف و تجسم داده ها قوی است.

ثبات سناریو و 4 thought ، تداخل کاربر جامع و درک کنندة آن است، اساساً در یک کاربر مبتدی هدف قرار می‌گیرد . آن از ترسیم نمودار برای تجزیه و تحلیل تک متغیره با استعاره درخت تصمیم استفاده می‌کند ،و نمایش دیداری خوب را برای تغییرات اطلاعاتی بین بخشها برای تجزیه و تحلیل روند و همبستگی عامل فراهم می‌سازد . سناریو ، دارای الگویی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات سود از داده های رقابتی و فصلی می‌باشد.

کاکنوس ذکر کرد که آن 4 thought و سناریو را با پاور پلی (OLAP ) و کاربردهای (گزارشی ) Impromtu ترکیب خواهد نمود.

محصولات کاکنوس در سیستم های عملیاتی ویندوز میکروسافت اجرا می‌شوند (ویندوز 95 یا با راحتی ، و یا NT ).

دسترسی به داده ها ، ساخت و پیش پردازش . 4 thought می‌تواند داده ها را به شکل صفحه گسترده های اکسل به فایلهای لوتوس 123 ، فایلهای SPSS ، فایلهای متن صدور شده ، فایلهای ارزش با کاما جدا شده فایلهای دارای پهنای ثابت ، وارد نماید . بعلاوه ، دسترسی به بانکهای اطلاعاتی ارتباطی از طریق محرک odbc از کتابخانه و بانک اطلاعاتی Q&E تقویت می‌شود.

سناریو می‌تواند داده ها را از فایلهای یکنواخت ، صفحه گسترده اکسل ، و جداول dBase ، وارد نماید همچنین ، سناریو می‌تواند از کاکنوس ایمبرومتو برای وارد ساختن داده ها از بورلاند اینتربیس، سنئورا SQLBase ، اینفورمیکس ،‌ میکروسافت SQL سرور، اوراکل ، سیبس SQL سرور ، و مسیرهای بانک اطلاعاتی اصلی از جمله مسیر MDI DB2 ، مسیر omni SQL ، مسیر اوراکل ترانس پرنت، مسیر سیبس نت ، استفاده می‌کند .

قابلیتهای ساخت اطلاعات شامل موارد زیر می‌شود.

· طبقه بندی

· جایگزینی ارزش از دست رفته ( با یک ارزش مقدم یا استفاده از تفسیر)

· تبدیل ارزش رشتة متن به ارزش عددی

· تبدیل خودکار سیاه به صفر

· تصفیه ثبت های بیگانه یا دور دست

· قابلیتهای محدود نمونة گیری داده ها و 4 thought می‌تواند نمونه گیر اتفاقی را تقویت نماید ، اما نمونه گیری لایه لایه وجود ندارد .

تکنیک های استخراج داده ها ، الگوریتم ها و کاربردها

4 thought از تکنولوژی شبکة عصبی پیشگویی چند لایه استفاده می‌کند که طراحی ورودی به خروجی را بر اساس محاسبات گره های متصل بهم ایجاد می‌نماید . خروجی هر گره یک تابع غیر خطی مجموع وزن دار و ورودیهای از گرمای دو لایه های قبلی می‌باشد.

سناریو از الگوریتم درخت تصمیم بر اساس CHALD استفاده می‌کند . آن قوانینی را ایجاد می‌کند که می‌تواند برای مجموعه داده های طبقه بندی شده برای پیشگویی این که کدام ثبت ها پیامد مطلوب خواهند داشت که بکار برد . الگوریتم درخت تصمیم سناریو . به اندازه کافی انعطاف پذیر است که حق انتخاب تقسیم هر متغیر یا یک اشتقاق بر اساس اهمیت آماری به کاربر می‌دهد .

سناریو ، طبقه بندی وسائل اتحاد را تقویت می‌کند، و می‌توان در ترسیم برش عمودی و تقسیم بندی بازار ، از آن استفاده نمود . 4 thought برای تجزیه و تحلیل سریهای زمانی طراحی مدل پیشگویی کننده و پیش بینی مسائل بهتر مناسب است . هر دو ابزار ، امکان تجزیه گرافیکی مواد خام از طریق نقشه های خطی میله ای و نمودار پراکندگی را فراهم می‌آورد. سناریو منظرة گراف و درخت را که بر اطلاعات کلی مشابه تکیه دارد ، پیشنهاد می‌دهد. سناریو می‌تواند از متغیرهای دو تایی مداوم ،‌ و پیشگویی کنندة‌ مقوله ای استفاده نماید ؛ اما آن تنها از متغیر عددی به عنوان اهداف استفاده می‌نماید.

سناریو سه استراتژی تجزیه و تحلیل را ارائه می‌دهد.

· حالت طبقه بندی . حداقل به 1000 ثبت نیاز دارد ،‌ که نیمی‌از آن برای تست حفظ می‌شود و به تولید نتایج با اطمینان بالا ، توجه می‌کند .

· حالت تست یا آزمایش ، نیازمند ثبت های کمتری می‌باشد ، و از یک سوم این ثبت ها برای تست استفاده می‌کند . و بطور کلی معیارهای کمتر بی ارزش را برای دسته بندی ارائه می‌دهد .

· حالت بررسی . به حداقل شرایط ثبت نیاز ندارد و برای بررسی داده های اولیه طراحی می‌شود .

کار با ابزار در سناریو ، ، مدلی در یک محیط برنامه ریزی دیداری با استفاده از یک افسونگر مشخص می‌گردد. سناریو بطور خودکار انواع متغیر را انتخاب می‌کند ،‌ و به کاربر امکان می‌دهد تا داده ها را نمونه گیری کند و داده ها را به نمونه های آموزشی و تست، تقسیم نماید . همانگونه که قبلاً ذکر شد ، سناریو سه استراتژی تجزیه و تحلیل را ارائه می‌دهند که شناسایی ، تست و بررسی سناریو می‌تواند یک درخت را بطور خودکار ایجاد کند، یا به کاربر امکان می‌دهد تا هر بخش و قسمت را به یک درخت تبدیل کند . کاربر می‌تواند بطور مداوم به سادگی محصور شوند و سناریو فهرستی از متغیرهای از نظر آماری مهم درجه بندی شده را ایجاد می‌کند ، و می‌تواند بطور خوکار به متغیرهای دارای بالاترین رتبه تقسیم شود.

4 thought به کاربر امکان می‌دهد تا مدل شبکه عصبی را با اولین تصمیم گیری در این مورد که آیا آن برای تجزیه و تحلیل سریهای زمانی می‌باشد یا نه ، شناسایی نماید . کاربر در مورد ماهیت سریهای زمانی تصمیم می‌ گیرد (روزها ، هفته ها و ماهها و سالها و یا زمان مشخص شده توسط کاربر). برای سریهای زمانی و تجزیه و تحلیل طراحی مدل پیشگویی کننده، کاربر ، مدل را از طریق جعبه شناساسی و یا اگر مدلی ایجاد می‌نماید . کاربر دارای انعطاف پذیری انتخاب یک شبکة تک لایه دو لایه ، می‌باشد. 4 thought دو حالت از تست مدل را برای تعیین زمان توقف ارائه می‌دهد :

تست ساده : ابزار داده ها را به گروههای آموزشی و تست تقسیم می‌کند ، و از یک گروه تست در سراسر فاز آموزشی برای تعیین نقطة انقضاء وخاتمه ، استفاده می‌کند .

تست کامل : که ابزار چندین مدل را ایجاد می‌کند ، و سعی می‌کند تا یک نقطة توقف بهینه را بیابد.

4 thought ، یک تفسیر گرافیکی و یک نمودار پراکندگی مدل در برابر داده های واقعی و همینطور فهرست دینامیکی از متغیرهای بحرانی را برای کاربر فراهم می‌کند .

در سناریو ، خواه یک نمودار یا منظرة درخت استفاده شود ، کاربر می‌تواند خلاصة، آمار همانند میانگین متوسط انحراف معیار و غیره را مشاهده نماید 4 thought یک گزارش آماری کامل ، یک گزارش مسطح مقطع و گزارش سناریو را ارائه می‌دهد . گزارش آخر ، به کاربر امکان می‌دهد تا مقادیر کل متغیرهای ورودی را برای برگشت پاسخ خروجی انتظاری مدل شناسایی نماید.

مدلهایی که توسط سناریو ساخته شده قابل صدور نیستند ، اما شرحهایی تعقیبی طراحی می‌شوند که دارای قوانین قابلیتهای صدور می‌باشد . 4 thought می‌توانند در ارتباط با اکسل لوتوس 123 و spss کار نمایند . و می‌توانند یک مدل آموخته شده را به صورت یک تابع ریاضی در هر یک از این محیط ها ، صف بندی نمایند.

نتیجه گیری. 4 thought و سناریو هر دو قابلیت های حمایت تصمیم کوکناس را توسعه می‌دهند . و عملی بودن استخراج داده ها را ایجاد می‌نماید . در معیارهای منتشر شده مشتری سناریو ، نتایج خوب و تداخل دوستانة کاربر را نشان می‌دهد . 4thought دسترسی به درجه بندی های معقول بر اساس عملکرد و اعتبار را گزارش می‌کند .

داروین ( اوراکل )

بررسی . داروین که اغب، یکی از ابزارهای ابتدایی استخراج داده ها در نظر گرفته می‌شود،‌ شهرتش را تائید می‌کند . اخیراً ، اوراکل، داروین را از شرکت Thinking Machine برای افزایش پیشنهاد و تولید خود بدست آورد و خصوصاً در فضای CRM که استخراج داده ها همانگونه که قبلاً بحث شد، نقش بحرانی ایفا می‌کند . بحث زیر بر اساس خصوصیات داروین می‌باشد ، درست همانگونه که Thinking Machine توسعه داده و بازاریابی کرد . و ارواکل ، تصمیم می‌گیرد تا هر مشخصه ، اجزاء و معماری ابزار را تغییردهد.

ابزار استخراج داده های داروین به عنوان یک محصول پیچیدة حاوی ابزار استخراج داده ها طراحی شد : شبکه های عصبی ، درخت k نزدیکترین همسایه . ابزار شبکة عصبی داروین ( Darwin Net ) یک سری جامع از توابع را برای ساخت مدل فراهم می‌کند . آن می‌تواند از پیشگویی کننده های مقوله ای و مداوم و متغیرهای هدف استفاده کند . و می‌توان برای مسائل طبقه بندی ، پیشگویی ، و پیش بین مورد استفاده قرار داد.

ابزار درخت تصمیم ( درخت داروین ) از الگوریتمهای CART استفاده می‌کند . می‌توان برای حل مسئله طبقه بندی با متغیرهای مداوم و مقوله ای مورد استفاده قرار داد. ابزار k نزدیکترین همسایه (darwin Match) را می‌توان برای حل مسئله طبقه بندی متغیرهای وابستة مقوله ای و متغیرهای پیشگویی کنندة‌ مقوله‌ای و پیوسته مورد استفاده قرار داد.

اگر چه هر ابزار جزء دارایی نقصهای است . اما Darwin شامل یک سری کامل از توابع برای ارزیابی مدل می‌شود . آن خلاصة آمار ، ماتریس اغتشاش و جداول درجة افزایش را برای کل انواع مدلها ، ایجاد می‌کند .

داروین تداخلهای نسبتاً قوی کاربر را برای افراد مبتدی همینطور کارشناسها ارائه می‌دهد ، اگر چه تداخلها بهتر با یک کاربر کارشناس هماهنگ هستند.

داروین که از یک شرکت معروف به عنوان یکی از اولین سازندگان کامپیوتری موازی حاصل شده است ، مزیت زیادی در پردازش کارایی و قابلیت انعطاف پذیری دارد . الگوریتم های آن برای اثبات موازی بهینه می‌شوند و به اندازة کافی بهینه هستند که در معماریهای موازی و سری اجرا می‌شوند . این قابلیت بطور مشخصی از توجه اوراکل فرار نکرد و به اوراکل کمک می‌کند تا به یک فروشنده اولیه بانک اطلاعاتی و محصـولات کاربر تبدیل شوند که می‌تواند یک مؤسسه جهانی بزرگ را درجه بندی کند.

داروین به عنوان یک سیستم ارباب رجوع / سرور یا خادم طراحی می‌شود و سکوی خادم از پردازشگرهای متحد تا SMPS تا پردازشگرهای موازی از جمله سیستم های وینتل که در ویندوز NT اجرا می‌شوند و همینطور محصولات مبتنی بر UNIX از میکور سیستم های SUN ، HP ، IBM و NER ، Compag/Digital متغیر است.

دسترسی به داده ها ، ساخت و پیش پردازش. داروین می‌تواند داده های محدود با طول ثابت را از فایلهای یکنواخت (ASCII) و بانکهای اطلاعاتی ارتباطی از طریق ODBC وارد نماید . بطور داخلی ، داده ها در یک قالب و فورمت اختصاص ذخیره می‌شوند که می‌توان بطور مؤثر در یک سیستم چندین پردازشگر ، طرح بندی نمود .

قابلیت های ساخت داده های داروین شامل موارد زیر می‌شود.

· قابلیت ادغام برای مجموعه داده های مجزا

· حذف متغیرها از مجموعة اطلاعاتی

· تعیین نوع متغیر ( به عنوان مثال مقوله ای مرتب شده )

· تبدیل به یک محموعة داده های سری به مجموعة داده های موازی

· نمونه گیری داده ها و جداسازی

تکنیکهای استخراج داده ها ، الگوریتم ها و کاربردها. الگوریتم های اصلی که در زمان چاپ تقویت و تائید می‌شوند ، و شبکه های عصبی ، درخت تصمیم نزدیکترین همسایه می‌باشد.

الگوریتم های آموزشی شبکة عصبی شامل انتشار رو به عقب ، تندترین فرود یا نزول ، نیوتن اصلاح شده و غیره می‌باشد . توابع انتقال شامل خطی ، سیگموند ، هیپوتانژانت می‌شوند.

درخت تصمیم از الگوریتم های CART استفاده می‌کند که می‌تواند به طور خودکار درخت را با انتخاب تعداد درختان فرعی که در تجزیه و تحلیل در نظر گرفته می‌شود . هرس نماید.

الگوریتم K نزدیکترین همسایه بر اساس تکنیک استدلال مبتنی بر حافظه ( MBR) می‌باشد آن یک ارزش متغیر وابسته را بر اساس واکنشهای K نزدیکترین ثبت هماهنگ کننده در مجموعة آموزشی پیشگویی می‌کند که در آنجا نزدیکی همسایه با به حداقل رساندن فاصلة وزن دارEuclidean بین متغیرها ، تعیین می‌شود.

شبکة عصبی داورین را می‌توان برای ساخت مدلهای پیشگویی کننده و پیش بینی کننده مورد استفاده قرار دارد و متغیرهای مقوله ای و مداوم را بکار برد . درخت تصمیم و ابزارهای k نزدیکترین همسایه را برای مسائل طبقه بندی مورد استفاده قرار داد.

کار با ابزار داروین ، یک سری غنی از حق انتخابها را برای شناسایی مدل فراهم می‌نماید . به عنوان مثال برای شبکة عصبی ، داورین امکان شناسایی معماری شبکة عصبی ، توپولوژی ، تابع های انتقال الگوریتم آموزشی و تابع هزینة حالت یادگیری و حداکثر تعداد تکرارهای آموزشی را فراهم می‌آورد . این حق انتخابها کاربر کارشناس را هدف قرار می‌دهد.

با این وجود تفسیر شبکه های عصبی ذاتاً مشکل است. داروین ، خلاصه ای از معماری مدل ، توپولوژی اللگوریتم‌ها ، و تابع ها را ارائه می‌دهد جزء درخت تصمیم مدل را به صورت یک مجموعة ساده از قوانین اگر - پس توضیح می‌دهد که کاربر می‌تواند آن را آزمایش نماید.

داروین یک مجموعة جامع از تابعها را که برای ارزیابی مدل از جمله گزارشات در مورد آمار خطا ، فهرستی از خطاهای طبقه بندی نادرست ، گزارشات مقایسه ای از پیامد پیشگویی شده و واقعی ، ماتریس اغتشاش و جدول درجه افزایش فراهم می‌نماید.

نتیجه گیری . مزیت داروین در تقویت الگوریتم ها و با طرحهایی برای افزودن الگوریتم های ژنتیکی و منطق نامعلوم می‌باشد . آن را می‌توان در چندین سکو در شکل ارباب رجوع / خادم اجرا نمود، که خادم ممکن است یک پردازشگر یا چندین پردازشگر متقارن، یا پردازشگر موازی باشد . در حالت خادم چند پرداشگر ، داروین می‌تواند از مشخصه های قابلیت سنجش سخت افزار سود ببرد . در معیارهای منتشر شده یا مشتری ، داورین عملکرد و قابلیت مقایسه قوی را نشان داد . بطور کلی داورین برای اجراها در قیاس متوسط و بزرگ ، مناسب می‌باشد . به عنوان مثال اخیراً داروین برای کاربردهای رابطه مشتری وفاداری مشتری توسط GTE و Credit suisse انتخاب گردید.

ایستگاه کاری استخراج بانک اطلاعتی ( HNC)

بررسی HNC یکی از موفق ترین شرکتهای استخراج داده ها می‌باشد . ایستگاه کاری استخراج بانک اطلاعاتی (DMW) یک ابزار شبکة عصبی است که بطور گسترده برای کاربردهای تجزیه و تحلیل کلاهبرداری کارت اعتباری قابل قبول می‌باشد . DMW مرکب از کاربردهای نرم افزار مبتنی بر ویندوز و یک مورد پردازش مرسوم می‌باشد . سایر محصولات HNC شامل کاربردهای فاکون و پرافیت ماکس برای خدمات مالی و راه حل کشف کلاهبرداری سیستم کنترل سوء استفادة ارتباطات از راه دور پیشرفته (ATACS) می‌باشد که hnc قصد دارد تا در صنعت ارتباطات از راه دور ، صف بندی نمایند .

شبکة عصبی DMW ، الگوریتم شبکة عصبی انتشار رو به عقب را تقویت می‌کند، و می‌تواند در حالات اتوماتیک و دستی کار کند. مدل آن را می‌توان با استفاده از آمار جامع و عملی بودن برای محاسبة همبستگی های بین متغیرهای پیشگویی کننده و حساسیت آنها نسبت به یک متغیر وابسته ، تفسیر نمود.

DMW ، تعدادی از حق انتخابهای مشخص کاربر را ارائه می‌نماید که امکان انعطاف پذیری مهم در اصلاح الگوریتم ، متغیر داده ها و تابعهای ساخت داده ها را فراهم می‌سازد . DMW بطور مؤثر متغیرهای پیوسته و مقوله ای را مورد استفاده قرار می‌دهد که می‌توان برای مسائل پیشگویی ، طبقه بندی و پیش بینی مورد استفاده قرار داد .

DMW، تداخلهایی را برای کاربران مبتدی و با تجربه از جمله حق انتخابهای هماهنگ کنندة پیشرفته و امکانات مورد استفاده قرار داد .

DMW ، برای ایجاد یک مدل معتبر و مؤثر پیشگویی کننده شهرتی را کسب کرده است، عملکرد پردازش آن، قابلیت سنجش آن و برای تائید شرایط اصلی پردازش کارت اعتباری کافی می‌باشد.

دسترسی به داده ها ، ساخت و پیش پردازش . محصول DMW ، بطور مسقیم فایلهای ASCII با طول ثابت را تقویت می‌کند . محصول حمل می‌شود و با DDMS/COPY ترکیب می‌شود (شرکت نرم افزار تصویر ).

این ابزار می‌تواند DBMS اصلی فورمتهای آماری و صفحة گسترده را در یک فورمت ASCII با طول ثابت مناسب برایDMW را تبدیل نماید.

قابلیتهای ساخت داده های DMW شامل موارد زیر می‌باشد:

· حذف متغیرها از یک مجموعه اطلاعاتی

· نوع متغیر تعریف شده توسط کاربر

· تعداد مقوله های تعیین شده توسط کاربر

· تابع عادی سازی داده های تعیین شده توسط کاربر

· تغییر شکل اتوماتیک متغیرهای مقوله ای به متغیرهای دوتایی

· جایگزینی داده های از دست رفته

· نمونه گیری اطلاعاتی انتخاب شده توسط کاربر

ضریب تغییر شکل داده های DMW تساویها را حفظ می‌کند که پارامترهای شکل ، متغیرها و نوع اطلاعات تابع های عادی سازی نرمال، تعداد مقادیر بی نظیر و ارزشهای اختصاص یافته به داده های از دست رفته را توضیح می‌دهد.

تکنیکهای استخراح داده ها ، الگوریتم ، و کاربردها DMW یک الگوریم شبکة عصبی انتشار رو به عقب را بکار می‌برد . یک کاربر می‌تواند تابع انتقال (آستانه ، منطقی ، خطی ، گواسیان عکس تانژانت ، یا تانژانت هیپربولیک)، حالت یادگیری و چندین پارامتر دیگر را مشخص کند .

DMW ، مدلهای پیشگویی کننده ای را برای مسائل طبقه بندی بر پیشگویی و مسائل پیش بینی ایجاد می‌کند . کاربرد تحلیلی اصلی آن، کشف کلاهبرداری ( طبقه بندی ) برای صنعت کارت اعتباری می‌باشد.

کار با ابزار . DMW یک انعطاف پذیری مهم در شناسایی مدل را ارائه می‌دهد . مدل را می‌توان بطور دستی یا خودکار با تعریف معماری اصلی و پارامترهای توپولوژیکی ، مشخص نمود . در حالت اتوماتیک ، DMW می‌تواند با انجام یک تجزیه و تحلیل دسته بندی در حوز‌ه متغیر ، متغیرهای پیشگویی کند تا مناسب را انتخاب نماید.

DMW ، دو تابع را برای تفسیر مدل ارائه می‌دهد : تجزیه و تحلیل حسایت و تابع کمک که تک تک سکویی ها را توضیح می‌دهد. به عنوان مثال این تابع را می‌توان برای توضیح این که چرا کاربر وام رد شد و عوامل رد تا چه حد قوی بودند مورد استفاده قرار دارد.

برای هر مدل ، DMW یک فایل لوگ و فایل مسابقه را ایجاد می‌کند که حاوی اطلاعاتی در مورد این که چه تعداد ارزیابی انجام شد، آمار ارزیابی و جداول پیشگویی های صحیح در برابر پیشگویی های نادرست می‌باشد . نتایج ارزیابی را می‌توان در یک صفحه گسترده اکسل برای تجزیه و تحلیل معاملات کارت اعتبای مورد استفاده قرار داد. اگر چه DMW نمی‌تواند مستقیماً بانک های اطلاعاتی را امتیازدهی نماید، آن یک API موسوم به Deploy Net را برای صف بندی مدلهای ساخته شده با DMW ،‌ارائه می‌نماید.

نتیجه گیری . DMW یک محصول کامل و قوی است و در پذیرش بازار، بسیار موفقیت آمیز بوده است. کاربرد طبقه بندی / کشف کلاهبرداری آن در زمان واقعی برای تجزیه و تحلیل معاملات کارت اعتباری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این یک شاهد قوی برای قابلیت سنجش و عملکرد محصول می‌باشد.

بازار استخراج داده هاصفات و اسلوب شناسی هااصول طبقه بندی ابزارهای استخراج داده ها

بررسی موقعیت جغرافیایی ایران

موقعیت جغرافیایی ایران بگونه ای است که همواره مورد سکونت انسانها از هزاران سال پیش از تاریخ قرار گرفته است نجد ایران مثلثی است بین دو فرورفتگی خلیج فارس در جنوب و دریای خزر در شمال کوههای مغرب یا سلسله زاگراس از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد یافته است و سلسله جبال البرز در قسمت شمالی مثلث مذکور قرار گرفته است

دسته بندی	جغرافیا
فرمت فایل	doc
حجم فایل	49 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	88

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه

موقعیت جغرافیایی ایران بگونه ای است که همواره مورد سکونت انسانها از هزاران سال پیش از تاریخ قرار گرفته است. نجد ایران مثلثی است بین دو فرورفتگی خلیج فارس در جنوب و دریای خزر در شمال. کوههای مغرب یا سلسله زاگراس از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد یافته است و سلسله جبال البرز در قسمت شمالی مثلث مذکور قرار گرفته است.

به شهادت تاریخ و گواهی باستانشناسانی که از سالها قبل از این، در مناطق مختلف و بر روی آثار بجای مانده از ایران باستان کند و کاو می کردند نجدایران از جمله اولیه نواحی سکونت بشر اولیه بوده است. در قسمت داخلی نجد ایران از جمله مناطقی که مورد سکونت قرار گرفته است دشت پهناور خوزستان یا سوزیانای[1] قدیم است این دشت که در قسمت جنوب غربی قرار گرفته است همان امتداد دشت بین النهرین است.

تحقیقات باستانشناسی نشان داده است که انسان عهد حجر که تازه از کوه فرود آمده و در دشت سکونت گزیده بود بر روی مسیر کمانی شکل اطراف کویر نمک واقع در مرکز ایران ساکن شد. (هزاره پنجم ق.م) از جمله قرارگاههای انسانی بر روی این مسیر سیلک کاشان، قم، ساوه، ری و دامغان است.

بشر اولیه تا زمانی که یکجا نشینی را آغاز نکرد نتوانست به طور مطلوب از صنایع مختلف از جمله سفالگری، کشاورزی، دامداری و غیره بهره لازم را ببرد. اگرچه باستانشناسان، قدیمی ترین ظروف گلی حرارت دیده را به هشت هزار ق.م نسبت می‌دهند و نمونه آن در غار کمربند در نزدیکی بهشهر بدست آمده لیکن سفالهای این دوره ضخیم، کم پخت، شکننده، خشن، قهوه ای رنگ و بدون نقش است و در آن مقدار زیادی علف به عنوان شاموت[2] بکار رفته است و این نشاندهنده آن است که سفال در این سالها در مرحله ابتدایی پیشرفت خود بوده است و احتمالاً مدت زمان زیادی از استفاده پوسته کاسه ای گیاهان و قطعات سنگی با سطح مقعر به عنوان ظرف نگذشته بوده است.

در مرحله بعد با گذشت زمان و تشکیل دهکده ها و پیشرفت صنایع مختلف بخصوص سفالگری، ظروف سفالی ظریفتر، با ضخامت کمتر و با درجه حرارت بالاتر پخته شدند و کم کم نقوش مختلف با تکامل تدریجی خود بر روی ظروف بکار گرفته شد که این تکامل تدریجی را با بررسی لایه های مختلف تپه های سیلک کاشان، شوش و سایر نقاط می توان مشاهده کرد.

همزمان با شکل گیری نقوش تزئینی بر روی سفال، با هنر نقش برجسته در این دوره‌ها روبرو هستیم. هنر نقش برجسته از هنرهایی است که ایرانیان باستان از هزاران سال پیش از تاریخ به آن توجه داشتند لیکن این هنر در اندازه های بزرگ آن بیشتر بر روی سنگ و با حجاری اجرا می شد و فقط اندازه های کوچک آن بود که به کمک فلز و گاهی گل انجام می شد. نقوش این نقش برجسته ها در بیشتر مواقع واقعی و در مواردی در دوره هایی خاص نقوش تجریدی بکار می رفت.

امروزه نقش برجسته ها بیشتر حالت تزئینی یافته اند و در اندازه های مختلف بیشتر با گل برای تزئینات داخلی و خارجی بکار می روند. آنچه باعث کاهش ارزش این آثار به عنوان هنر می شود طرحهایی است که هنرمندان اجرا می نمایند. بیشتر طرحهایی که امروزه نه فقط در نقش برجسته بلکه در هنرهای دیگر نیز اجرا می شود چیزی جز تقلید زود هنگام از هنر غرب نیست که هیچ گونه سنخیتی با فرهنگ و تمدن ایرانی ندارد. تمدنی که در آن با وجود همه پستیها و بلندیها، هنر روال طبیعی تکامل خود را طی کرد و در این راه هیچگاه از چهارچوب روح ایرانی خارج نشد.

در طراحی پروژه عملی ارائه شده سعی شده است نیم نگاهی به هنر اصیل ایرانی، سفالگری و هنر اصیل ایرانی، نقوش روی سفال، صورت گیرد.

در طراحی این نقوش، از نقاشی های اجرا شده بر روی سفال پیش از تاریخ بخصوص در سه منطقه سیلک کاشان، شوش و تل باکون الهام گرفته شده است.

در این رساله نیز هر چند سعی شد تا نقوش بیشتر از حیث معنی و مفهوم مورد بررسی قرار گیرند ولی بدلیل کمبود منابع این منظور به طور کامل برآورده نشد.

فصل اول

1- اهمیت هنرهای ایران (تزئینات و آرایه ها)

هنر از جمله اموری است که در هزاره های پیش از تاریخ هم همراه همیشگی بشر بوده است و همگام با پیشرفت فرهنگ و تمدن بشر به رشد و توسعه خود ادامه داده است و امروزه که بسیاری از علائم و نشانه های فرهنگ و تمدن های قدیم از بین رفته است آثار هنری که از آن زمان باقی مانده است تا حدود زیادی به دانسته های ما در مورد این تمدنها و فرهنگ انسانهای پیش از تاریخ می افزاید البته در این میان ایران از جمله مناطق محدودی است که مورد سکونت بشر اولیه قرار گرفته و هنر در این سرزمین مورد توجه خاص بوده و با ویژگیهای مخصوص این سرزمین تکامل یافته است.

دکتر آرتور اپهام پوپ در مورد اهمیت و ویژگیهای هنر ایران چنین می نویسد: «در سراسر تاریخ دراز و پر حادثه ایران که پر از انقلابها و پیروزیها و شکستها و کام و ناکامیهاست و همیشه در پی هرافول و نزولی صعود و ترقی پرثمری داشته هنر بزرگترین مایه و صفت خاص آن و هدیه دائم ملت ایران بتاریخ جهان بوده است.

هنر ایران در درجه اول به زندگی پیوند نزدیک دارد و تار و پود آن از تجربیات بشری بافته شده است. آنچه را که خوار مایه و بازاری است می آراید و زیور می‌بخشد. در همه دوران ایران باستان هنر ایران نیروهای آسمانی را می جوید و می‌کوشد با وسایلی که دارد با این نیرو ارتباط بیابد، از او یاری بخواهد، قهر و خشم او را فرو بنشاند و او را مدح و ستایش کند. از قدیمترین زمان اگرچه هنر امری عادی و معمول بود ایرانیان برای زیبایی مقامی بلند قائل بودند. در طی قرنها همیشه ذوق و فهمی عام و استادانه مایه ترقی هنر بود. حمایت شاهان که نسبت به هنر دلبسته و کریم بودند پیوسته وجود داشت و زیبایی همیشه و در هر امری به مقام عالی می رسید.

هنر با زندگی پیوسته بود و انواع هنرها نیز با یکدیگر پیوند داشتند شیوه تجزیه و تقسیمی که امروز معمول است شاید در نظر هنرمند ایرانی عجیب می نمود. هر هنری از هنر دیگر مشتق می شد. اغلب موضوع نقاشی و شاعری یکی بود و شاعر و نقاش هر یک نکاتی از الهامات ذهن خود را بدیگری القا می کردند. هر دو در اجرای امر واحدی می کوشیدند و اینقدر کم در بند شهرت و نام خود بودند که ایثار نفس و فروتنی ایشان برای ما موجب تعجب است»[3].

هنرمند ایرانی در راه ایجاد اثر هنری خود پیوسته به هدف و آرمانی و الهامی اندیشید و با این اندیشه احساسات درونی خود را به دنیای مادی منتقل می کرد و به خاطر وجود همین تفکر و جنبه فراطبیعی هنر هیچگاه در پی بجا گذاشتن نام و نشانی از خود بر نیامد.

«هنر ایرانی بر تزئین مبتنی است. از همان آغاز هنرمندان خواسته اند نقشهایی را که کنایه و نشانه ای از اشکال و امور خارجی است بنگارند و این شیوه در نظر بعضی از فیلسوفان عمل اصلی و خاص ذهن بشری است. در این شیوه امور خارجی با نقشهایی تصویر می شود که آنها را تعبیر و تنظیم می کند. این گونه نقشها نه همان اشیاء را به صورت انتزاعی نشان می دهد بلکه جنبه عاطفی آنها را نیز جلوه گر می سازد و چون این نقوش بر عادات و عقاید دینی مبتنی باشد و رابطه میان هر علامت با آداب مذهبی ادراک شود ممکن است عمیق ترین تاثیر را بوجود بیاورد.

ابهت و جنبه روحانی هنر باستانی ایرانی بسبب آنست که کمال آن در تزئین مطلق است. تزئین که منبع اصلی و هدف هنر ایرانی است تنها مایه لذت چشم یا تفریح ذهن نیست بلکه مفهومی بسیار عمیق تر دارد.

نخستین ادراک مبهم ولی اساسی که بشر از جهان داشت با نقوش و اشکال تزئینی صورت خارجی یافت و بوسیله همین نقوش انسان با سرنوشت دشوار و پرخطر خویش ارتباط بیشتری پیدا کرد. هر نقش و شکلی وسیله ای برای پرستش و مایه ای برای راز و نیاز و آرامش و نیروی باطنی گردید. بسبب مجموع این امور هنر تزئینی ایران که از تجربیات ضروری ناشی شده بود به بالاترین درجه کمال رسید و چون پیوسته بتاثیر این عوامل ظریفتر شده و توسعه فراوان یافته است اکنون می تواند مستقیماً با دل آدمی سخن بگوید.»[4]

چنانچه امروزه با مشاهده نقوش تزئینی بر روی اشیاء بجا مانده از آن دوران دریافته می شود که نقوش طراحی شده توسط هنرمند آن زمان اگرچه دارای اشاراتی به زندگی و عالم واقعی است لیکن بیشترین توجه آن به سمت عالم غیر واقعی و روحانی است.

«این نقشهای رمزی برای آنکه در ذهن انسان تاثیر کند و روح را به هیجان بیاورد لازم بود که با وجوه اصلی ادراک بشری متناسب گردد. نقاشان می بایست زبانی برای بیان عواطف کشف کنند، نه تنها به منظور آنکه نقشهای شناختنی حاکی از اشیاء و وابسته به زندگی بوجود آورند، بلکه به آن قصد که اندیشه خود را با نقوشی بیان کنند که هر یک بخودی خود دارای تاثیر خاصی باشد. البته این روش با علم و اراده هنرمند پیش نمی رفت اما هنرمندان کهن که نخستین نگارگران ظروف سفالی بودند علائم و اشکال خاصی ابداع کردند که در نهایت وضوح و شدت تاثیر بود و این نقوش قراردادی برای ذهن خیال پرور ایرانیان راه توسعه و ترقی را گشود. نقاشان این اه را در طی هزاران سال پیمودند. نقاشان ایران در عین آنکه به رسوم کهن پایبند بودند و آن را با متانت و وفاداری حفظ می کردند در تکمیل آن رسوم و ابداع دقایق جدید کوشیدند. اگر این هنر بر اثر حوادثی که نیروی ملی ایران را ناتوان می کرد گاهی رو به ضعف نهاد قالبهای آن روح کهن را حفظ کرد و زمینه را برای تجدد و تجدید رونق آماده نگهداشت.»[5]

این به نحوی بود که با وجود فواصل زیاد از نظر مکانی و زمانی بین تمدنهای مختلف که گاهی به صدها کیلومتر و هزاران سال می رسید و نیز دگرگونیهای اساسی در تمدنها، روح حاکم بر هنر ایرانی هیچگاه به طور کامل از بین نرفت و با نابود شدن یک تمدن هنر ایرانی در منطقه‌ای دیگر از این سرزمین با همان روح حاکم به تکامل خود ادامه داد.

«این امر که در ایران نقاشی تابع شعر و اندیشه های دینی و فلسفی است نباید اتفاقی تلقی شود، ایرانیان چنانکه ادبیات هزار ساله ایشان نشان می دهد شاعرترین ملتها هستند. برای این نوع نقاشی که معمول هنرمندان ایران است در زبانهای اروپائی اصطلاحی که کاملاً متناسب با آن باشد وجود ندارد، کلمات تزئین و آرایش هر دو مفهوم پست تری دارند و حاکی از اموری است که فرع و تابع حقیقت و اعتبار ملی است.

شاید بسیار اشتباه نکرده باشیم اگر هنر ایران را هنر نقش مطلق بخوانیم یعنی هنری که باید ما نند موسیقی و معماری تلقی شود. راستی هم غالباً مهمترین نمونه های هنر تزئینی به موسیقی مرئی تبدیل شده است، زیرا که این هنر از زیبایی و کمال اجزاء، و حسن ترکیب آنها به صورتی با معنی و موثر و در هیاتی که دارای قدرت تاثیر باشد حاصل می شود و هرگز اشیاء را با صفات اصلی که معرف جنبه خارجی یا جاندار آنهاست نمایش نمی دهد.

چنین هنری در دست استادان فن دارای چنان قدرت و نفوذی است که هرگز نمایش طبیعی اشیاء به پای آن نمی رسد. گویی تا عمق وجود ما تاثیر می کند. گاهی چنان لذتی می یابیم که از خود بی خود می شویم و گاهی از تماشای آنها آرامشی لطیف در روح ما پدید می آید.

برای آنکه نقاشی در خور احترام باشد لازم است که هدف آن از تقلید و نمایش طبیعت فراتر رود. نخستین شرط ضروری زیبایی، کمال نقش است و کوشش در حصول این کمال مهمترین وظیفه هنرمند بشمار می رود و این نکته که تازه در مغرب زمین مورد قبول قرار گرفته است در آسیا همیشه امری مسلم و عادی شمرده می شد. اما ادراک زیبایی نقش مطلق بوسیله استدلال ممکن نیست و قابلیت این ادراک را نه به آرزو و نه به دعوی می توان کسب کرد.

تجربه ای دقیق و احساسی صادقانه و قابلیت ادراک کمال، و همدلی با طبیعت، و تخیلی پرورده و منظم چنانکه بوسیله موسیقی و ریاضی کسب می شود، و نیروی حفظ آداب و سنت های کهن و عادت به آنکه بتوان از صورت به معنی و مبدا پی برد، و استادی و مهارتی از روی علم و آگاهی تا هنرمند بتواند آن معانی را که دریافته است بپروراند و صورت و شکلی به آن بدهد، این صفات لازم است تا هنر طراحی یا نقش مطلق به حد کمال خود برسد. هنر ایران در همه دوران خود و در طی قرنهای متمادی این صفات را داشته است.»[6]

البته باید این را هم گفت که همانطور که هنرمند پیش از تاریخ باید دارای خصوصیات ویژه می بود تا بتواند این نقوش را بپروراند و طراحی کند امروزه نیز با مشاهده ساده و عدم تعمق، این نقوش به صورتی اگرچه زیبا، بی مفهوم دیده می شود و بدون تامل و تفکر و تحقیق نمی توان به مفاهیم عمیق این نقوش پی برد.

«در ایران هنر به آهستگی تکامل یافت و اصول و مبانی خود را که به محک زمانی آزموده شده بود تکمیل کرد و در عصرهای متمادی همچنان سلطه داشت. یکی از این مبانی صراحت و روشنی بود. ذهن ایرانی بنهایت منطقی و استدلالی بود حتی خیالپردازیهای او چه در افسانه ها و داستانهای پریان و چه در توصیف دیوهای نابودنی اغلب رنگ زندگی و امکان قبولی داشت.

اما این اصرار در صراحت و جستجوی کمال در حسن نظم و زیبایی حرکت و خط و رنگ هرگز هنری سرد و دور از زندگی بوجود نیاورد. البته اعتراف باید کرد که گاهی ممکن است بیش از آنچه باید دقیق و تعمدی و ملال انگیز باشد اما این گونه نقصها در هر شیوه ای هست. بر روی هم هنر ایران همیشه متعادل و متناسب و جا مع بوده است.

طراحان هنر ایرانی از هنرمندان کشورهای دیگر در ایجاد طرحهای در هم پیچیده که بهم انداختن و هموار کردن آنها مستلزم چیره دستی و قوه تخیل است مهارت بیشتری داشتند و در عین حال در تبدیل شکلها به ساده ترین صورت استادی خاصی نشان می‌دادند. در ترسیم خطوط پیرامون شکلها بطریقی که خصوصیات نقش را جلوه بدهد استاد مسلم بودند و خوب می دانستند که چگونه می توان امری را با خطوط ساده بی‌افراط در نقوش و صور بیان کرد.

اگرچه هنر ایرانی در بعضی از دوره‌ها تنها در پی آن بود که با ساده‌ترین و سریع‌ترین وسیله تاثیری عظیم ایجاد کند در تمام ادوار مهارت و ریزه‌کاری در آن اهمیت فراوان داشت. در ضمن جستجو و کوششی که ایرانیان برای تکمیل هنر خود بکار می بردند گاهی نیز خواه بر اثر توجه خود و خواه در نتیجه تاثیر یونان و روم به تقلید طبیعت و نمایش امور واقعی پرداختند و در آن به مقامی عالی رسیدند. اما این شیوه هیچگاه ایرانیان را خرسند نکرد. این کار در نظر ایشان سطحی و خصوصی و فردی جلوه می کرد. ذوق ایشان بیشتر در نمایش اشکال طالب آن شیوه بود که از قید زمان و مکان آزاد باشد و طعم فنا ندهد بلکه بسوی بقا میل کند.»[7]

2- سفال و سفالگری معرف فعالیت جوامع بشری

اگرچه امروزه علم باستانشناسی پیشرفت شایانی نموده است و می توان بوسیله این علم تاریخ و اطلاعات بسیاری در مورد تمدن و فرهنگ های پیش از تاریخ بدست آورد لیکن هنر بشر پیش از تاریخ نقش بسیار عظیمی را در پیشرفت این علم ایفا کرده است و در واقع علم باستانشناسی بر پایه آثار هنری استوار گشته است به گونه‌ای که اگر انسان پیش از تاریخ هیچ گونه اثر هنری از خود باقی نگذاشته بود دانسته های ما بسیار ناقص تر از آن چیزی بود که در حال حاضر می دانیم.

خانم لیلا رفیعی در کتاب خود چنین می نویسد:

«هنر اقوام و ملل در حکم حرکتی بالنده تحت تاثیر شرایط ویژه اجتماعی- اقلیمی مسلط بر محیط زیست انسانها و محل نشر و نمای آنان. هنرهای ملی عموماً نشانه‌هایی است از سیر تکامل فرهنگ و اوضاع و احوال ویژه هر قوم.

از جمله مدارک موجود برای ثبوت غنای فرهنگی هنری و رشد و نمو تمدن هر قومی در دوران باستان پیشرفت هنر سفالگری آن قوم است. در ایران باستان نیز سفالگری از لحاظ صنعتی، اجتماعی و اقتصادی کهنترین، جالبترین و مهمترین هنرها محسوب می شود و ارزش هنری و فنی آن گویای قدر و منزلت والای این هنر در این منطقه بسیار کهن است.»[8]

این هنر تنها هنری است که تقریباً از همان اولین روزهای متمدن شدن بشر باوی همراه بوده است و همگام با متمدن تر شدن او تکامل یافته و نیز امروزه به میزان فراوان در مناطق مختلف باستانی همانند سندی مکتوب بدست ما رسیده است.

«در واقع هنر سفالگری به دلیل عمومیت و مردمی بودن آن در هر منطقه، ناحیه و حتی کارگاه گویای ویژگیهای اقلیمی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری کسانی است که در آن منطقه می زیسته اند. زیرا طرز ساخت ظروف و اشیاء سفالین از نظر روش فنی، اشکال، رنگها و نقوش تزئینی مورد استفاده زبان گویایی است که پس از هزاران سال ما را به شیوه تفکر و قدرت تخیل سازندگان آن آشنا می کند و رازهای بسیاری را که نگارش و تکلم قادر به انتقال آن نبوده است بر ما فاش می سازد.

سفالگر باستانی به دلیل نبود خط و کتابت از طریق تغییراتی که در شکل ظاهری و نقوش تزئینی بوجود می آورده افکار خود را در رابطه با طبیعت و جامعه زمان خود به ما منتقل کرده است، استادی و مهارت این سفالگران اولیه در طرحها و نقوش و فنون مختلف گاه بسیار شگفت آور است.

شاید به جرات بتوان گفت که سفالگری تنها چیزی است که از هزاران سال پیش از تاریخ تا امروز ادامه یافته و در ایران نیز از نظر تنوع سبکها، تحول روشهای فنی، فراوانی فرمها و غیره با دیگر هنرهای کهن مقایسه پذیر نیست بلکه از آنها با ارزشتر و ستایش انگیزتر است.»[9]

هنر سفالگری به خاطر مواد و مصالح مخصوص به خود هیچگاه به سادگی دچار آسیب نمی شود و اگر مستقیماً در مقابل عوامل جوی قرار نگیرد هزاران سال به طور سالم باقی می ماند و می بینیم اگرچه هنری چون فلز کاری هزاران سال بعد از سفالگری بوجود آمد اما آثار فلزی بجا مانده از اولین دوره فلز بسیار کمتر از ظروف سفالین ابتدایی است.

«سفال ایرانی پیوسته به عنوان هنری مردمی شناخته شده است. از طریق سفالینه‌هاست که مزیت و قدرت آفرینش صنعتگران و عمیقترین جلوه های بیان آنها را در می یابیم. زیرا این هنر که از دوران پیش از تاریخ مضامین مختلفی را بیان کرده است تنها یک بیان ظاهری نیست بلکه صنعتگر در حقیقت از طریق آن دید خود را از طبیعت بوسیله طرحهای زینتی نشان داده است و همین عینیت هنرمندانه بوده که مردم ایران را به عنوان استادان سربلند سفالگری معرفی کرده و دستیابی به ابتکارات مختلف در روشهای فنی جدید و بهره وری از امکانات و طرحهای گوناگون و زیبا و آفرینش مضامین زینتی جدید را برای آنان ممکن ساخته است.

اندک تحقیق و شناختی در تایخ سفال کهن ایران نشان می دهد که گرایش شدید به جستجوی مضامین زینتی تازه و پدید آوردن روشهای فنی بهتر و جدیدتر در تمام اعصار هنر ایران نیز یافت می شود. در دوران پیش از تاریخ سفالگر ایرانی قادر به ساختن زیباترین سفال منقوش در جهان بوده است.

هنرمند سفالگر دوران کهن بدون در دست داشتن ابزار پیشرفته کنونی و بدون بهره‌گیری از دانش امروزی توانسته است با قدرت درک عمیق و احساس بی نظیر خلاقیت خود را همراه با اصالت و طبیعت نشان داده و ابدیت را نمایان نموده و اینها مضمونهایی است که در سفالگری امروز به ندرت به چشم می خورد.

باید اعتراف کرد که بیان هنرمندان سفالگر در دورانهای باستانی بسیار گویاتر، عمیقتر و با احساستر از سفالگر امروزی بوده است. سفالگر این دوره با وجود استفاده از جدیدترین اختراعات علمی، دیگر امکان یا فرصت انتقال مفهوم یا مضمونی را به بیننده ندارد و تنها در فکر تکثیر و بالا بردن میزان تولید خویش است.

تعریف سفال:

سفال= سفال= سوفال= سوفار= سفاله. این اصطلاحات همگی به معنای اشیاء ساخته شده از گل پخته هستند.

اصطلاح سفال به معنای عمومی پوستهای گردو، پسته، بادام، فندق و پوست انار خشک نیز آمده است.

سفال در واقع نخستین محصول هنری و صنعتی مردمان اولیه (پس از سبدبافی) و حاصل نیاز و شعور آدمی در بکارگیری عوامل طبیعت است و از آنجا که مواد اولیه آن: خاک، آب و آتش در سرزمینهای محل سکونت بشر یافت می شده نشانه های تولید آن را در تمامی نقاط مسکونی انسان مشاهده می کنیم.»[10]

سفال ایران در دوران پیش از تاریخ

سفالگری در ایران بر پایه و مبنایی استوار بنا گشته است یعنی دارای چنان قدمتی است که هرگز نمی توان گفت هنری عاریتی از سرزمینی دیگر است. از ابتدا در همین سرزمین ابداع شده است و در همین سرزمین توسط اقوام مختلف تکامل یافته است.

«سفالگری فعالیت اصلی جامعه روستایی ایران باستان بوده است. سفال ایران شیوه‌های وسیع و متنوعی را دنبال کرده که بازتابی است از ویژگیهای جغرافیایی شهرها و مناطق کوهستانی مختلف، دره های عمیق و دشتهای گسترده به طوری که هر منطقه هویت ویژه خود را در تولیدات سفالینش جلوه‌گر ساخته است. در واقع سفالگری هنری است که به صورت سنتی از ادوار بسیار کهن طی گذشت هزاران سال اصول فنی با ارزشی را تا امروز حفظ کرده است. ارزش هنری سفال امکان شناخت حرفه‌ها، صنایع جوامع و دیگر آثار مادی طوایف بشری در قلمرو فرهنگهای گوناگون را فراهم می سازد.

یک شیء سفالین نه تنها سلیقه ابداع کننده بلکه نشانه های معینی از زندگی اجتماعی و دوره زندگی و ویژگیهای مادی و معنوی آن را به ما نشان می دهد و وسیله مستقیمی برای شناسایی تمدن شهرها، ادوار و اقوام مختلف است زیرا هر ملتی برای تزئین سفالهای خویش نشانه ها، اشکال و تزئینات ویژه خود را بکار می برده است. شکل، رنگ، نقش، لعاب و میزان حرارت و حتی نوع خاکی که هنرمند برای کار خود انتخاب کرده است مجموعاً نهادها و نشانه هایی هستند برای برقراری ارتباط میان انسان امروز و نیاکان هزار سال پیش او و از راه آشنایی با این زبان ویژه می توان به راز و رمز زمان و محیط اجتماعی و طبیعی هر منطقه نزدیکتر شد.

ژان لوئی اوئو، شوش را نخستین کانون سفال منقوش شناخته و تاریخ آن را هزاره پنجم پیش از میلاد معین کرده است.

بررسی موقعیت جغرافیایی ایراناهمیت هنرهای ایران (تزئینات و آرایه ها)سفال و سفالگری معرف فعالیت جوامع بشری

بررسی اسلام گرایان (پدرسالاران)

در فوریه 1917 روسیه سلطنتی، نصف اروپا، یک سوم آسیا، تحت رژیم پلیسی انعطاف ناپذیر و متمرکز ی زندگی می کرد و تنها یک قدرت سیاسی درآن به حساب می آید و آن شخص تزار بود روسیه به عنوان یکی از مقتدرترین، کم تمدن ترین و تسخیر ناپذیر ترین دولت های زمان شهرت داشت

دسته بندی	تاریخ و ادبیات
فرمت فایل	doc
حجم فایل	26 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	31

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه

در فوریه 1917 روسیه سلطنتی، نصف اروپا، یک سوم آسیا، تحت رژیم پلیسی انعطاف ناپذیر و متمرکز ی زندگی می کرد و تنها یک قدرت سیاسی درآن به حساب می آید و آن شخص تزار بود. روسیه به عنوان یکی از مقتدرترین، کم تمدن ترین و تسخیر ناپذیر ترین دولت های زمان شهرت داشت.

درباره روش ها و هدف های انقلاب روسیه هر طور قضاوت شود تردیدی نسیت که این انقلاب ارزش بررسی و تعمق را دارد. از لحاظ اجتماعی، اقتصادی و تکنیک بسیار عقب مانده بود و حدود 90 درصد از مردم این کشور تحت نظام ارباب رعیتی سرواژ به کشاورزی بود.

انفجار انقلابی 1917 ریشه های عمیقی داشت، عدم رضایت قرن ها بود که رویهم انباشته شده بود، طبقه دهقان یعنی 85 درصد جمعیت از قدیمی ترین ایام زیر چکمه بردگی تقریبا کامل زندگی می :ردند در حالی که در قسمت های دیگر جهان وضع زندگی دهقان به تدریج بهتر می شد در روسیه رژیم سرواژ پیوسته سخت تر می گردد.

فقر عظیم دهقانان بیش از اینکه نتیجه فقدان زمین که امری مسلم بود باشد، ناشی از روش های بیش از حد ابتدایی کشاورزی بود.دهقان آزاد شده که پرداخت بهای باز خرید دست و بالش را بسته بود، می دید روزی که او بتواند برای بازده زمین مورد بهره برداریش به قدر کافی سرمایه بیندوزد، به این زودی ها نخواهد رسید.

افزون بر این دهقان صاحب اختیار خود نبود، اگر او از قید مالک زمین آزاد شده بود کماکان به تمدن روستایی که عنصر تشکیل دهنده اصلی و بنیادی سازمان هاست به شمار می رفت، وابسته بود. این رویه تا انقلاب 1905 که لنین آن را تمرین عمومی انقلاب 1917 می نامید ، حکمفرمان بود این ضربه بزرگ لازم بود تا طبقات مسلط به طور جدی در صدد ایجاد یک طبقه خرده دهقان برآیند تا در برابر تبلیغات گروه های افراطی محکمترین نقطه اتکا نظام اجتماعی باشند.

رشد طبقه کارگر، به منتها درجه زنده نیز عامل بی نهایت مهم در جامعه روسیه قبل از انقلاب به شمار می آید. سرمایه داری به اسلوب غربی دیر وارد روسیه شد. به همین دلیل بود که بر شالوده های کهن و قدیمی پیشرفت های بی نهایت سریع کرد. در مورد رونق بزرگ صنعتی می توان گفت که بین رویدادهای تازه ای که قبل از جنگ در روسیه به وقوع پیوست مهمترین آنها بود اگر این رونق چنین گستره ای داشت دقیقا به این سبب بود که در چهارچوب عقب ماندگی کشور روی دارد.

هیچ چیز حیرت انگیز تر از تضاد بین وضع صنعت و کشاورزی نبود. سرنوشت ساز ترین جنبه این فرآیند یکی از نتایج سیاسی آن بود. تمرکز کارگران در کارخانه های خیلی بزرگ، معنی بسیار ساده آی داشت. کارگران هر روز با یکدیگر در تماس بودند. شرکت آنها در مبارزات یگانه روزانه برای تامین زندگی آنها را متحد کرد. این وضع با متحد کردن آنها و با ایجاد روحیه دسته ای و گروهی درآنان صرف نظر ازایداولوژی یا اندیشه­های سیاسی
این افراد به یک عامل ویژه بسیارمهم درسطح کل جامعه تبدیل کرده بود.(کارمایکل 1363، 3-12).

درواقع امواج انقلاب در اروپا ، روسیه تزاری را نیز تحت تاثیر خود در آورده بود. دکابریست ها با ایجاد مجمع نجات خواستار ایجاد اصلاحاتی در نظام سیاسی اجتماعی روسیه گردیدند. این شورش که عمدتا توسط عده ای از روشنفکران، ثروتمندان، مالکان و نظامیان صورت پذیرفته بود، به علت ماهیت غیر توده ای آن به شدت سرکوب گردیده و عاقبت ناکام ماند.

نهضت ملی روسیه پس از ناامیدی مردم از اصلاحات سال 1961 میلادی تزار الکساندر دوم در قالب 4 جریان شکل گرفت که این جریان ها نارضایتی توده های را سازمان داده و درنهایت زمینه های انقلاب اکتبر 1917 را به وجود آوردند.

الف) مردم گرایان یا پوپوکسیت ها (دهقانان) نهضت مردم گرایی متکی بر پرستش مردم بوده و معتقد بودند که تنها یک سوسیالیسم ارضی که بر مبنای کمون روستایی استوار باشد، می تواند روسیه را نجات دهد. اینها معتقدند دهقانان در تضاد شدید و ریشه ای با حکومت تزاری قرار داشتند و در پی متشکل ساختن آنها بودند. مردم گرایان اعتقاد شدید به شورش و طغیان داشتند و از درون این جنبش مردم گرایی یک جناح تروریست به وجود آمد که به قتل الکساندر دوم فعالیت خود را به اوج رساندند. از معروف ترین چهره های مردم گرایی روسیه،نوچایوف، باکونین، پیتر لاوروف و تکاچوف بودند.

ب) مارکسیت ها (کارگران) بر ظهوریک طبقه کارگر (پرولتاریا)توجه داشتند که به نظر آنها می بایست وظیفه برپا کردن انقلاب را بر عهده گیرند. در واقع مارکسیسم روسی ترکیبی بود از امید مسیحیایی نیرومند ویک متدولوژی که علمی وانمود می شد.

ج) گرایش به غرب

د) اسلام گرایان (پدرسالاران)

در برابر غرب گرایان گروه هایی از روشنفکران از روسیه گرایش به فرهنگ و سنت های ملی ملی روسها و اسلارها را مورد تاکید قرار می دادند دراین باور بودند که روسیه تزاری باید با تکیه بر ویژگی های انحصاری فرهنگی و تاریخی خویش در پی تحقق رسالت تاریخی خود و نه پیروزی از غرب باشند. از این نظر آنها پطر کبیر با انهدام زندگی سنتی روسها سبب تضعیف کلیسای ارتودوکس نیز گردیده بود. (چزوه استاد میرحسینی صفحه 3 تا 18)

عوامل پیدایش انقلاب سال 1905 م :

1- شکست روسیه از ژاپن در سال 1905

2- افزایش تبلیغات، بولشوییک ها علیه حکومت تزاری

3- نارضایتی مردم از اوضاع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه

4- گسترش اعتراضات و اعتصابات کارگری و شورش های دهقانی

5- ادامه قیام توده ای و درگیری های مسلحانه

نطفه های انقلاب:

اگر در جستجوی نطفه های انقلاب 1917 باید انقلاب 1905 را مرور کنیم. برای یافتن ریشه های اصلی این یک باید بیشتر به عقب برگردیم. منشا برخورد طولانی بین جامع و رژیم سلطنتی را که در 1917 به سقوط امپراتوری300 ساله، خانواده رومانوف و کمی بعد به استقرار رژیم کاملا تازه ای در روسیه منجر شد. باید در اصطلاحاتی که در غیر قرن دوم ، نوزدهم، در این کشور انجام گرفت جستجو کرد.

در دوران سلطنت الکساندر دوم (1881-1855) اصلاحات عمیقی درجهت نوسازی جامعه روس از جمله القای «سرواژ » وایجاد شوراهای محلی ، «زمستوا» و تغییرات در سیستم قضایی صورت گرفت. محرک الکساندر در این اصلاحات عوامل اقتصادی و اجتماعی بود و افکار لیبرالی شایع در بعضی کشورهای اروپایی دراین تغییرات نقشی نداشتند. وقتی الکساندر دوم به تخت نشست در روسیه 22 میلیون «سرف» و متعلق به مالکان بزرگ و 19 میلیون سرف متعلق به دولت وجود داشت.

الغا سرواژ دو نتیجه قابل ذکر به بار آورد از یک طرف موجب سرخوردگی دهقانان شد زیرا اگر قید وبند سرواژ از دست و پای آنها برداشته شده عملا در همان وضیع وابستگی ماندند. بعد از آن همه انتظار آزادی و مالکیت زمینی، که کشت می کردند جز خانه و تکه زمینی که متصل به ان بود چیزی به دست نیاوردند. از طرف دیگر الغای سرواژ به اقتصاد کشور تکانی داد و موجب یک جهش صنعتی شد که وقتی جنگ 1914 آغاز شد، قابل ملاحظه بود. مالکین نیز از این اصلاحات ناراضی بودند زیرا عایدات آنها را سخت تقلیل می داد به طور خلاصه با وجود اصلاحات اکثریت عظیم دهقانان روسی عملا همان وضع عضو درجه جامعه را حفظ کردند. (پزشک زاد، 1383،20)

شروع فعالیت انقلابی:

فعالیت انقلابی که تا آن موقع وجود خارجی نداشت ،بلافاصله بعد از الغای سرواژ به وجود آمد و توسعه یافت. اولین سازمان انقلابی در سال 1861 به نام زمین و آزادی به وجود آمد که از یک مقاله روزنامه انقلابی زنگ که در لندن به وسیله الکساندر هرزن منتشر می شد، الهام گرفته بود. در طول سال های بعد انتشار اوراق انقلابی و اعلامیه های آتشین رو به افزایش گذاشت به خصوص دانشجویان در این جنبش های انقلابی فعال بودند.

دولت جنب و جوش دانشجویان وشورش های دهقانان را به شدت سرکوب کرد. تنها موفقیت انقلابیون قتل الکساندر دوم در سال 1881 بود.

فعالیت های تروریستی که به ترور الکساندر دوم منجر شد، به خوبی نشان داد که ترورهای فردی اگر به عنوان سمبل و تبلیغات بتواند اثری داشته باشد، راه حل مساله نیست. در این احوال بود که مارکسیم به وسیله آنتیلیجنسیا (روشنتفکران) وارد روسیه شد. پل خانوف که به اتفاق آکسلرود گروه رهایی کار را تاسیس کرده بود، آثار مختلف مارکس را به روسی ترجمه کرد و خود او مارکسیم از طریق انتشار آثار فلسفی در باره ماتریاسیم و برداشت مارکس از تاریخ کمک در دوران سلطنت الکساندر سوم (از 1881 تا 1894) اجتماعات دانشجویی متعدد برای مطالعه مارکسیم به وجود آمد. در این احوال که فعالیت تئوریک با توسعه صنایع و ایجاد یک حرکت کارگری مقارن شده بود. سازمانی به نام اتحاد مبارزه برای رهایی طبقه کارگر در سن پترز بورگ به وجود آمد(پزشکراد 1383.23)

ورود لنین به صحنه:

براثر دخالت لمین بود که حزب کارگری سوسیال دموکرات روسیه به دو قسمت تقسیم شد،‌هنگام اخذ رای درباره ایسکرا (روزنامه‌ای که در دردسامبر 1900 از طرف پرخانوف ، لنین و مارتوف تاسیس شده بود) لنین حائز اکثریت شد. از ان موقع به طرفداران لنین عنوان بلشوییک و. به مخالفان انها که در اقلیت بودند لقب منشوییک دادند. (که از الفاظی از زبان روسی به معنای اکثریت و اقلیت گرفته شده است)

سیستم سیاسی روسیه در مجموع تا آغاز قرن بیستم تغییر محسوسی نکرده است. قدرت در دست امپراتور متمرکز است و این قدرت مطلقه حتی با القای سرواژ تا حدی مستحکم‌تر شده زیرا این اصلاحات طبقه اشراف را تضعیف کرده است. کلیسای ارتودوکس پشتیبان قدرت مطلقه است ولی انقلاب 1905 ضربه‌های شدیدی به این قدرت وارد می‌آورد.

مورخین مارکسیت بحران 1905 را به عنوان انقلابی معرفی می‌کنند که در آن کارگران نقش اساسی داشتند. از تظاهرات کارگری «یکشنبه سرخ» تا اعتصاب عمومی اکتبر سپس تشکیل سوییت‌ها و شورش مسکو وغیره همه جا کارگران صف اول صفحه را اشغال می‌کنند و نیروی محرکه بحران هستند. این برداشت ساده انگاری واقعیت و حتی قلب واقعیت است. زیرا به طوری که خواهیم ددید وقایع بسیار پیچیده تر از این است. (پزشک زاد 1383و25)

جنگ روس و ژاپن

در ژانویه 1904 جنگ روس و ژاپن که علت عمهد آن رقابت دو کشور بر سر تسلط بر منچوری و کره آغاز شد.

ارتش روسیه بر اثر فرماندهی نالایق و فقدان تجهیزات مناسب از ارتش ژاپن شکست خورد . در سپتامبر 1905 با میانجی‌گری رییس جمهوری آمریکا تئودور روزولت قرارداد صلح در شهر پورتموث آمریکا بین طرفین امضا شد.

حکومت تزار بر اثر این شکست تضعیف شد. مسائل و مشکلات داخلی وضع قابل انفجاری به وجود آورده بود و این شکست در حکم جرقه‌ای بود که به انبار باروت رسید به این ترتیب که نیروهای اجتماعی و سیاسی انقلاب فرصت حمله به رژیم واقدام موثری یافتند. خلاصه آن که بحران ااجتماعی که بر اثر بحران اقتصادی به وخامت گراییده بود به بحران حکومت گره خورد.

در آغاز ژانویه 1905 چند اعتصاب در پایتختد سن پترزبورگ صورت گرفت. دولت برای مقابله با تبلیغات سوسیال دموکرات‌ها و اقدامات نفوذی آنها در بین کارگران ایجاد اتحادیه ‌های کارگری تحت هدایت کشیشی به نام گاپون را تشویق کرده بود. به این ترتیب در سن پترزبورگ 12 اتحادیه کارگری به وجود آمده بود که 30 هزار عضو داشت. گاپون که مامور پلیس سیاسی روسیه بود ماموریت داشت که کارگران را از تقاضاهای سیاسی بازدارد و تقاضا‌های آنها را در اطراف مسائل منحصرا اقتصادی متمرکز سازد.

روز 21 ژانویه 1905 تعداد 25 هزار تن از کارگران در پایتخت در حال اعهتصاب بودند (پزشک زاد 1383و28)

اسلام گرایان (پدرسالاران)گرایش به غربجنگ روس و ژاپن

بررسی سیری در آثار باستانی عراق

سرآغاز هر‌کدام از شهرهای باستانی کشور عراق، دوره‌ای از ادوار تاریخی را با سیر تطوٌر و تحول شتابان تمدن پشت‌سر نهاده است اَلْحضراء (هاترا) نیز عصر درخشانی را در شرایط منحطی که در آن بود، در صحنة تاریخ آن‌زمان سپری نمود، باآنکه در اقطار جنوب‌غربی آسیا تمدنهای اعراب و آرامی و آشوری و ایرانی و یونانی و رومی و مصری حضور داشتند درآن دورة پرآشوب که کشوره

دسته بندی	باستان شناسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	17 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	27

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

سیری در آثار باستانی عراق

سرآغاز هر‌کدام از شهرهای باستانی کشور عراق، دوره‌ای از ادوار تاریخی را با سیر تطوٌر و تحول شتابان تمدن پشت‌سر نهاده است. اَلْحضراء (هاترا) نیز عصر درخشانی را در شرایط منحطی که در آن بود، در صحنة تاریخ آن‌زمان سپری نمود، باآنکه در اقطار جنوب‌غربی آسیا تمدنهای اعراب و آرامی و آشوری و ایرانی و یونانی و رومی و مصری حضور داشتند. درآن دورة پرآشوب که کشورهای مقتدر و متخاصم راه‌انداختند و صدمات آن به اکثر مناطق رسید، حضر (هاترا) همچنان از این حوادث خانمان‌برانداز برحذر بود و لذا به هنر و صنایع خود (در آن بحبوحة حوادث) رنگ و شکلی تازه بخشید، و اعتقاد و باورهای خود را برروی بناها و حجاریهای بسیار بر سنگ به نمایش گذاشت. همه این هنرنمایی حاصل فکر و قٌاد و آگاه و روشن و مجرٌب، و نیز برخواسته از روح و روانی صاف و بی‌آلایش و آرام مردمانی بود که در چنان محیطی استعدادها را برمی‌انگیزاند و با جان و دل در فضای بادیه احساس می‌شد. محیطی که نه مرزی و حدودی برای آن وجود داشت و نه بیگانه‌ای بر آن حکم می‌راند. شهر حضر (هاترا) با موقعیت جغرافیایی ویژه خود در بادیه‌های سرزمین عراق، در دوردست‌ترین مناطق نفوذ کشورهای متخاصم واقع بود، که با داشتن قلعه‌ها و باروها و خندقهای عمیق در اطرافِ آن، از حوادث دوران محفوظ و مصون ماند. در وسط این شهر معبد باشکوهی قرار داشت که به اطراف شهر محیط و با صخره‌های سنگی عظیم بنا شده، و داخل معبد را مجسمه‌های بزرگان شهر و بتهای بزرگترین خدایان مزیٌن کرده‌بود. هنگامیکه اوضاع سیاسی در کشورهای مشرق‌زمین در نیمة قرن سوم میلادی (باظهور ساسانیان) دستخوش تحوٌل گشت، دوران تمدن درخشان حضر(هاترا) نیز اوفول و پایان یافت و همة آثار تمدن فروکش نمود و به بوته فراموشی رفت تا زمانیکه مدیریت آثار باستانی کشور به سال 1951 میلادی برآن شد که آثار باقیماندة تمدن هاترا را کاوش کند. در مراحل اوٌلیه کاوش، پیوسته به خاک‌برداری بناهای برجای مانده مشغول بودند و سپس تدریجاً به بازسازی و احیاء ابنیه هاترا اقدام شد. کتابِ «حضر شهر خورشید» به‌عنوان شناسنامه و سند تاریخی این‌شهر باستانی محسوب می‌شود. بنابراین تاآنجا که کاوشهای باستانشناسی انجام گرفته و امکان بررسی و شناسایی جهت آشکار‌کردن تمدن

معماری حضر معماری حضر بطور کلی در شیوة ساخت و ساز و استفاده از مواد و مصالح و نوع سبک معماری و هنرهای تزیینی و آرایشی بناها اسلوب‌های ویژة خود را داراست. در آثار معماری حضر، معمولاً از سنگهای تفته و گچ به کثرت استفاده شده و نیز در ساخت ایوانها که یکی از عنصرهای اصلی سبک معماری آن بشمار می‌آید. تزیینات برروی ایوانهای معبد کبیر با ساختنِ مجسمه‌ها و آرایشهای هنری و ستونها و نیمه ستونهای نهاده شده با اسلوب معینی از معماری دقیق آن حکایت می‌کند. ابنیة حضر در مرحلة اول به دو نوع تقسیم می‌شود: یکدسته که با خشت خام و ملاط گچ ساخته شده‌اند و دسته دیگر از ابنیه که ارتفاع بلندی را دارا هستند که با تخته سنگهای بزرگ و تفتیده همراه با استفاده از گچ ساخته شده‌اند. براین اساس شهر حضر از کهننترین شهرهای معروفی است که در ابنیه آن گچ به‌طور وسیعی بکار گرفته شده‌است. البته ملاط در آثار و بناهای شهرهای قدیمی مثل آشور و نینوی و بابل که از گل ساده و احیاناً از قیر بوده کاربرد داشته است. ساختمانهای مسکونی و معابد کوچک از ابنیة نوع اوٌل است که معمولاً با خشت خام و گچ ساخته شده‌اند البته قسمت زیربنایی دیوارها را بطور بسیار قلیل از قطعه سنگهای مرتب و به‌ اندازه ساخته‌اند. و پس از آن ساختمان را به همین شیوه به اتمام رسانده و اطاقها و دیوارهای آن را با خشت خام و گچ محکم می‌کردند. از دورة سکونتهای اوٌلیه، در جبهة شرقی شهر در وسط آن، قسمت بیرونی حیاط خانه‌ای کشف گردید که اطرافش را اطاقها و تأسیسات سکونتگاههای دیگر تشکیل داده‌بود. و اگر این خانه بنای وسیعی بوده باید بیش از یک حیاط داشته باشد و در حین‌حال مشتمل بر قسمتی ویژه برای پذیرایی مهمانان نیز باشد. البته موقعیٌت این ساختمان به‌ گونه‌ای است که کسی نمی‌تواند به داخل آن راه پیدا کند بلکه از لابلای خلال گذرگاهی که دارد می‌توان به آن راه پیدا نمود. از بناهای دیگری که با خشت خام بزرگ ساخته شده‌اند معابد کوچکی هستند که تاکنون با توجه به کاوشهای باستان‌شناسی بالغ بر یازده معبد شده‌اند. این معابداز حیث سبک معماری شبیه به هم هستند. یکی از آن معابد از مصلٌی مستطیل شکلی تشکیل شده در قسمت وسطی یکی از ضلعهای طولی مُصَلٌی، اطاق چهارگوش کوچکی به آن متصل بوده که خلوتگاه «ایزدی» استا که مجسمه‌اش را در آنجا نصب کرده‌اند. و در جلوی مصلٌی حیاط بزرگی واقع شده که در اطراف آن ساختمانهای مسکونی و یا خانه‌های کوچک و نیز ایوانهائی باشبستان برای خدمات ویژه معبد ساخته‌اند. یکی از این معابد کوچک که همان معبد هشتم است دارای دو مصلٌ و یا خانه برای بتان می‌باشد که یکی از آنها پس‌از تخریب آن دیگری بنا گردیده و آن مصلٌای قدیمی را طایفة بنوتیمو و بنوبلقب در سال 98 میلادی برای عبادت (نرجول) ساخته‌اند این مصلٌی دارای اطاقکی چهارگوش بوده که از طریق درب ورودی وسط یکی از ضلعهای طولی معبد به آن داخل می‌شوند، روبروی این درب ورودی در ضلع طولی معبد محرابی تعبیه شده که در آن بت خدای نرگول (نرجول) قرار داده شده‌است. در مصلاٌی دومی معبد هشتم مشاهده می‌شود که اطاقک چهارگوش کوچکی برای محل این محراب ساخته شده‌است. این اطاق دیوارهایش به خارج از ساختمان اصلی بیرون زده‌است به صورتی‌که مصلی از بخش بیرونی به شکل مستطیلی چسبیده به چهارگوش کوچکی (در قسمت وسطی طول معبد) خود را نشان می‌دهد، و این سبک معماری برای همه معابد کوچک در حضر مرسوم گردید. شکوه و زیبندگی این شکل معماری همچنین با افزودن آن به خلوتگاه شمس نیز که پشت ایوانهای همردیف قرار دارد، مشاهده می‌گردد، خلوتگاه شمس را تقریباً شبیه به شکل معابد کوچک ساخته‌اند. معبدی نیز با سبک و شیوه معابد کوچک حضر در شهر دورااورپوس نیز وجود دارد که این معبد مخصوص پرستش «جد» الهة خوشبختی است. امٌا نوع دوم از ابنیة حضر که با تخته‌سنگها ساخته شده‌اند بلندترین و بزرگترین این آثار دیوار و باروی قدیمی شهر است، و نیز همراه با برجها و دروازه‌های آن و همچنین معبد کبیر که در وسط شهر حضر بنا شده‌است، و همچنین گورها و قبرها و آرامگاههای مخصوصی که در داخل شهر پراکنده می‌باشند بویژه در جبهه شرقی شهر. معبد کبیر باشکوهترین و بزرگترین بناهای شهر حضر است. و مهمترین بنای معبد ساختمان مستطیل شکلی است که دیوارهای سنگی آن را احاطه کرده‌اند که معبد را به دو بخش مجزای صحن و حرم معبد تقسیم می‌کند، دارخل معبد کبیر، شش معبد مشخص یا عبادتگاه (مصلی) پراکنده که هرکدام مخصوص عبادت یکی از خدایان است قرار دارد. دیوارهای این بناها با شیوه و سبک خاصی ساخته شده‌اند. سطح نمای هر دیواری را با تخته‌سنگهایی صاف و مرتب بنا کرده‌اند و قسمت و روی داخلی دیوار را با قلوه‌سنگها ساخته‌اند. و جاهای خالی دیوارها را با ملاط گچ و خرده سنگها پر کرده‌اند و قسمت و روی داخلی دیوار را با قلوه‌سنگها ساخته‌اند. و جاهای خالی دیوارها را با ملاط گچ و خرده‌سنگها پر کرده‌اند، با توجه به ضرورت ربط و پیوند قسمت بیرونی و درونی دیوار در فاصله‌های مناسب با سنگهای پهن و دراز، همان کاری را که میخ در به هم وصل کردن چوب دارد همان را نیز این سنگهای دراز انجام می‌تدهند. از ویژگیهای معماری حضر عدم جمع ابنیه، داخل یک معبد واحد در مرکز واحد معینی می‌باشد. لذا ابنیه و آثار داخل و محدودة معبد کبیر پراکنده هستند و به همین‌گونه این قضیه در مورد معابد کوچک صادق است، از آنجا که ما مشاهد می‌کنیم که خانه‌های ساخته‌شده در اطراف حیاط با عبادتگاه همگی از هم فاصله دارند و به هم متصل نمی‌باشند. در هر بنایی از بناهای شهر حضر که کاوش و موردبررسی قرار گرفته‌است تقریباً داری ایوان می‌باشند. و ایوان در کلیه معابد و کاخها و خانه‌های مسکونی شهر به عنوان یک عنصر معماری حضور دارد. و این عنصر معماری متداول در حضر، بناهای آن را از آثار و بناهای هلنی و رومی متمایز و متشخص می‌گرداند. زیرا که در بناهای هلنی و رومی سنگی به وفور به جای ایوان بکار گرفته می‌شود بویژه در شهرهایی که معاصر دورة معماری حضر هستند. ایوان در معماری حضر برای یکی از دو هدف یا دو هدف اصلی زیر برپای می‌شد: یکی اینکه برای افزونی ضخامت و بزرگی و زیبایی و تزیین بنا ساخته می‌شد. دو دیگر اینکه برای افزودن و زیادکردن مکان و فضای ساختمان اصلی؛ و ایوان به صورت سقف‌دار نیز ساخته می‌شود که این ایوان همان کاربردی را دارد که صُفٌة و پیش سراها در کاخها دارند. ایوان در وقت خودش عبارت بوده از یک فضای سرپوش که از بارش باران و اشعه و نور خورشید به داخل ساختمان اصلی محافظت و جلوگیری می‌کرده‌است. هنرهای تزیینی در معماری حضر در وجه نخست بر روی قسمت‌های بیرونی ایوانها در نیم ستونهایی که به بنای اصلی متٌصل بودند انجام می‌گرفت. و نیز بر روی ستونهایی که در بالاترین ارتفاع و بهترین قسمت بنا قرار می‌گرفتند. و نیز تزئینات بر روی مجسمه‌ها و پیکره‌های تراشیده‌شده از سنگهای قوسی در قسمت جلویی ایوانها که مجموعه‌ای از خدایان و موجودات اسطوره‌ای و احیاناً اشخاصی که در ساخت بنا نقش داشته‌اند را نشان می‌داد. و همچنین از تزیینات و هنرهای بکار گرفته شده در قسمت بیرونی بنا عبارتند از : 1- شکلهای حیوانی 2- شکلهای گیاهی 3- شکلهای هندسی؛ که بین اینها شکلهای مار افسانه‌ای و برگ گیاه اکانتوس (تاج‌الملوک) و طناب محکم و کلاه‌خود آهنی و سرنیزه دیده می‌شود. تزیینات هنری با این شکل و شیوه از ابتکارات معماری حضر است که برخی از عناصر معماری آن از «معماری آشوری» اقتباس شده و برخی دیگر از معماری هلنی و از خود نیز عناصری معماری افزون بر آنها اضافه نمودند و بکار گرفتند. مردم حضر بدون گمان در بکارگیری همه این عناصر معماری گوناگون و ایجاد پیوند و ارتباط در کمال ابتکار و انسجام و زیبایی و ترکیب بین آنها موفق بودند. تزیینات طاقهای ایوانها با مجسمه‌ها و پیکره‌ها در حضر همراه با نقوش زیبا، یادآور همان چیزی است که آشوریها بر روی صاقها تزیین می‌کردند و آن اینگونه بود که بر روی الواح سنگی بنام «کاشانی» ترسیم می‌نمودند و از این نوع هنر، صاقی تزیین یافته بر روی لوح «کاشانی» در قلعة «شلمنصر سوم² در نمرود³ کشف گردیده است. و این لوح از دورة آشوری در موزة ملی عراق نگهداری می‌شود. تأثیرات معماری آشوری همچنین در شکل سرِ حیواناتی که در تزیینات معماری حضر بکار رفته مشاهده می‌شود که در قسمت ورودی ایوان زیرِ دو سر ستون کار گذاشته‌اند این سر حیوانات در جایی که برای آنها نوعی پالان برای سوارکردن آنها ساخته‌اند قرار می‌گیرند، که در ورودیهای کاخها و معابد آشوری پیدا شده‌اند. و امٌا ماسکهایی که بر روی دیوارهای دو ایوان بزرگ جنوبی و شمالی از مجموعه ایوانهای همردیف تزیین شده‌اند جز این نیست که از معماری آشوری اقتباس شده‌ که معابدِ آنجا را معمولاً با ماسکهای سنگی و تعویذات و شکلهای گوناگون تزیین می‌کردند. امٌا ساخت و ساز بناهای حضر با قطعه‌سنگها و تزیینات این آثار با برگ گیاه اکانتوس (تاج‌الملوک) و کلاه‌خود آهنی و سرنیزه و آرایشهای دایره‌ای شکل در بنا، از اسلوبهای معماری هلنی می‌باشد. ولی معمار حضری همگی این عناصر معماری و اسلوبهای اقتباسی را متحول کرد و آنچه را ذهن خلاٌق معمار حضری در افزودن به این عناصر و ترکیب بین آنها می‌رسید محصول آن یک سبک و اسلوب معماری جدید بود که می‌توان با وجود این ویژگیها، آن را «سبک معماری حضر» نامید. البته این عناصر و اسلوب ویژه در هیچکدام از شهرهای معاصر دورة ...

بررسی سیری در آثار باستانی عراقعراق