دسته بندی | عمران |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 146 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 20 |
فهرست مطالب
فصل اول: آشنایی کلی با مکان کارآموزی 1
فصل دوم: ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته علمی کارآموزی 2
فصل سوم: آزمون، آموختهها، نتایج و پیشنهادات 3
مختصری در مورد دیوارحائل 6
فرمهای پیشرفت کارآموزی
فرم پایان دوره کارآموزی
فصل اول
این پروژه در استان گلستان و شهرستان علیآباد کتول در محور محمدآباد ـ سیاه مرزگوی انجام میگیرد که در مناقصهای شرکت برین سازان مروارید گرگان آن را به مبلغ 61000000 تومان برنده شد.
این پروژه به علت آن بنا میگردد که مسیر این جاده به علت همجواری با رودخانه و بارشهای زیاد جوی در اکثر اوقات با مشکل تخریب مواجه بوده است. لذا اداره راه و ترابری به صورت مناقصه احداث دیوار حائل را به عموم واگذار کرد.
این محل در 22 کیلومتری جاده محمدآباد ـ سیاه مرزگوی میباشد و به علت واقع شدن در سرپیچ و قوس رودخانه تخریب زیادی آن را تهدید میکرد.
فصل دوم
رشته عمران با توجه به مکانیزه شدن دستگاهها و پیشرفت علوم دیگر در کنار آن پیشرفت زیادی کرده و مسائل مختلف دیگری وارد آن شده است، از قبیل مقاومت در برابر زلزله، عایقهای حرارتی و برودتی، عایقهای صوتی و غیره که این رشته را بیش از پیش با سایر رشتهها مرتبط میسازد.
در این کارآموزی، رشتههای مرتبط با کار عمران مختلف بودند:
1. اداره راه و ترابری؛
2. کارخانه سیمان؛
3. نیروهای انسانی؛
4. دستگاههای مکانیکی که خود یک وسیله بسیار لازم برای رشته عمران است.
فصل سوم
انسان از قدیم برای حفظ جان خود در مقابل عوامل طبیعی اقداماتی را بسته به امکانات و لوازم پیرامون خود انجام میداد. از آنجا که اکثر جادههای کوهستانی در دامنه کوهها و در جوار رودخانهها شاخه میشوند. لذا برای جلوگیری از ریزش سنگ و رانش کوه و همچنین برای پیشگیری از تخریب زیرسازی راههای در جوار رودخانهها از دیوارهای حائل استفاده میگردد.
این دیوارهها در انواع مختلف بتنی، سنگی، آجری و غیره ساخته میشوند.
موضوع کارآموزی اینجانب، ساخت یک دیوار حائل سنگی نمای مالونکاری شده به ارتفاع 3 متر و به طول 130 متر در محور محمدآباد ـ سیاه مرزگوی علی آباد کتول میباشد.
این دیواره در کیلومتر 22 محور محمدآباد ـ سپاه مرزگوی در قسمت پایین دست جاده جهت جلوگیری از ریزش جاده و پیشگیری از شسته شدن (فرسایش جاده) توسط آب رودخانه احداث میگردد.
دیواره فوق به صورت سنگچین ملاتی و نمای مالونی طبق نقشه میبایست اجرا گردد که محاسبات آن طبق تیپ ارائه شده توسط اداره راه و ترابری انجام شده است.
در ابتدا چون محل کار در جوار رودخانه قرار داشت، برای آنکه آب رودخانه وارد مخل کار نگردد، مسیر آن را بوسیله بیل زنجیری کوماتسو که به محل آورده شده بود، تغییر داده شد تا کار پیکنی به راحتی انجام گیرد. سپس بیل مکانیکی شروع به کندن زمین برای پیریزی نمود.
پی موردنظر این دیواره به ابعاد 132×4×5/1 متر میباشد که توسط بیل در زمان 5 روزه خاکبرداری میگردد و محل اولیه آن آماده میشود. حجم بتنریزی پی طبق محاسبات تیپ موردنظر 792 مترمربع میباشد.
چون کندن مکان پی توسط بیل به صورت دقیق و صاف و یکدست نیست، لذا پس از کندن توسط بیل چند کارگر شروع به صاف کردن دیواره و سطح کف پی میکنند تا برای ریختن بتن مگر آماده گردد. سپس بتن مگر که عیار سیمان آن 150 کیلوگرم/مترمکعب است، توسط دستگاه بتونیر آماده میگردد و در کف پی ریخته میشود تا سطح کف پی صاف و یکدست و تراز گردد. از طرف دیگر بتن پی که ریخته میشود، با خاک کف پی در تماس نباشد و آب سیمان آن جذب خاک نشود (خاصیت بتن مگر).
پس از خشک شدن مگر روی آن به ابعاد پی ذکر شده قالببندی میکنند. قالبها پس از روغنکاری سطح آن که با بتن در تماس است. برای جلوگیری از چسبندگی آن با بتن توسط پشتبند و سیم آرماتوربندی در جای خود محکم میشوند. این قالببندی به صورت هر 5 متر به 5 متر انجام میگیرد و بین هر قالببندی در حدود 5 سانتیمتر فاصله ایجاد مینمایند تا به عنوان درز انبساط عمل نماید تا در کم و زیاد شدن حجم بتن در تابستان و زمستان از فشار پی و در نتیجه ترکیدن آن جلوگیری شود و این درزها را توسط یونولیت پر میکنند تا آشغال و سنگ درون آن را پر نکند.
پس از قالببندی بتن که با عیار 250 و توسط 2 دستگاه بتونیر و کارگران آماده شده درون این قالبها ریخته میشود و بتن در مراحل مختلف چند بار با دستگاه ویبراتور ویبره میشود تا هوای محبوس در بین خارج شده و بتن متراکم شود. کارگران در هر روز حدود 20 مترمربع بتنریزی میکردند و پیش میرفتند. هنگامی که کار بتنریزی پی به اندازه 20 متر تا 30 متر پیش رفت و پی خشک شد، سنگهایی که از رودخانه جمعآوری شده بودند، توسط تراکتور به محل پی انتقال داده شده و در آنجا سنگتراشها، سنگهایی را که قابلیت تراش داشتند، با چکشهای فلزی مخصوصی و با مهارت خاصی به صورت مکعبهایی درمیآوردند که ابعادشان حدوداً 20×20 یا 30×30 بود.
پس از آن سنگهای تراش خورده را در نما مانند اجرچینی (کله راسته) میچینند (برای جلوگیری از گسستگی و ایجاد شدن درز بین دو رج سنگ) در این دیواره چینی سنگی پس از چیدن یک رج سراسری در نما پشت آنرا نیز با ملات و قلوه سنگهای تراش نخورده رودخانهای پر میکنند تا قطر دیوار به حدود 3 متر برسد.
سپس رج ردیف بعد را در نما ادامه میدهند و پس از اتمام طبقه بالا پشت آن را پر میکنند. این کار تا ارتفاع حدود 1 متر انجام میشود. سپس ادامه کار نما به همان حالت میباشد، ولی از پشت کار حدود 40 سانتیمتر عرض دیوار کمتر میشود تا کار به صورت پله اجرا شود. در فاصله 2 متری نیز دوباره 40 سانتیمتر کار از پشت کم میشود تا پله بعدی ایجاد شود (پله کردن کار باعث پخش شدن بار بر روی دیواره به صورت یکدست میشود).
یادآوری میشود که کار در نما مقدار کمی به سمت داخل شیبدار میباشد تا مقاومتش در مقابل فشارهای وارده بر اثر بارگذاری بیشتر گردد. این کار تا اتمام 130 متر دیوارچینی ادامه پیدا میکند. پس از اتمام کار دیوارچینی، درزهای نما با ملات ماسه بادی و سیمان به نسبت 50 به 50 درزگیری میشود و نمای خوبی به کار میدهد.
کار پس از اتمام صورت جلسه شده و به ناظر و نماینده کارفرما تحویل گردد.
یادآوری میگردد پس از اتمام کار پشت دیواره توسط اداره راه و ترابری قلوه سنگهای ریخته شده و جاده نیز با این دیواره عریضتر گردید.
دسته بندی | عمران |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 3892 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 33 |
اسکلت فلزی:
اجزا تشکیل دهنده ساختمانهای فلزی:ساختمان های فلزی از اجزا مهم زیر تشکیل می شود:
1-ستون ها
2-پل یا تیر های اصلی
3-تیرچه ها
4-پروفیلهای اتصال مانند نبشی و تسمه و...
ستون:
در ساختمانهای فلزی وساختمانهای بتنی به آن قسمت از اجزا که تحت نیروی فشاری واقع هستند ستون می گویند.ستونها از مهمترین و حساسترین اجزا ساختمان فلزی می باشند .بار سقفها به وسیله پلها به ستون منتقل شده و به وسیله ستون به زمین منتقل می شود .قسمتهای مختلف ستون به قرار زیراست:
1-قسمتهای اصلی ستون 2-تسمه های اتصال دهنده
3-صفحه های تقویتی 4-جوش
5-اتصال ستون به صفحه زیر ستون
1-قسمت اصلی ستون:قسمت اصلی ستون عبارت است از آن پروفیلی که بارهای فشاری را تحمل می نماید.برای ساختن ستونها می توان از پروفیلهای مختلف استفاده نمودمانند دو عدد تیرآهن Iمعمولی ویا یک عدد تیرآهن بال پهن و غیره .در مواردیکه بار ستون زیاد است می توان از سه عددتیرآهنIکه به شکلهای مختلف به همدیگر وصل شده استفاده نمود و در طبقات بالاتر که بار ستونها کاهش می یابد می توان از ادامه یکی از آهن ها خودداری کرد.برای ساختن ستونها از دو یا سه عدد Iمعمولی و یا سایر پروفیلها باید دقت کافی بعمل آورد تا ستونها کاملا مستقیم و راست ساخته شوند زیرا کوچکترین انحنای ستون ممکن است بعد از بارگذاری منجر به کمانش ستون گشته ودر نتیجه باعث تخریب ساختمان شود.
در موقع ساختمان سازی به دو علت ممکن است انحنا در آن ایجاد شود :اول آنکه امکان دارد تیرآهن های مورد استفاده برای ساختن ستون در اثر حمل و نقل دارای پیچیدگی باشد ¸دوم انکه ممکن است در اثر جوشکاری غیر فنی و نادرست در ستون پیچیدگی ایجاد شود .برای جلوگیری از اینکار ابتدا تیرآهن ها را از لحاظ شماره انتخاب و آنها را به طول معین برش داده آنگاه زیر دو سر و کمر ستون تیرآهن هایی قرار داده و ستون را روی این تیرآهن های افقی که به صورت طراز روی زمین قرار داده اندمی خوابانند.
لازم به یادآوری است که هر نوع ضربه زدن به تیرآهن حتی جهت برطرف کردن پیچیدگی موضعی(راست کردن آن)و یا در اثر جابجایی و...درتیرآهن تنشهایی ایجاد می کند که در آن باقی مانده و اگر تنشهای ایجاد شده در اثر بارگذاری هم جهت با این تنشها باشدموجب تخریب سریعتر قطعه می گردد.
البته اشکالات فوق اشکالات اجرایی می باشد نه محاسباتی زیرا فرض ما بر اینست که محاسبات درست انجام شده و ستون قادر به تحمل بار وارده می باشد.
جوش:
متداولترین وسیله اتصال دهنده قطعات فلزی به یکدیگر در ایران جوشکاری میباشد که معمولا از دستگاههای جوش برقی استفاده می شود .این دستگاه ممکن است مستقیما با برق شهر کار کند و یا خود بوسیله موتوری تولید برق نموده وعمل جوشکاری را انجام دهد به این نوع اخیر دستگاه جوش سیار گفته میشود .برای جوشکاری در ساختمانهای فلزی دستگاهی که مستقیما به برق شهر وصل شود به هیچوجه توصیه نمی گرددو بهتر است از دستگاههای جوش سیار استفاده شوددر هر صورت اسکلت فلزی بهتر است با برق متوالی جوشکاری شود.
اتصال ستون به صفحه زیر ستون :
اکنون طریقه اتصال ستون به صفحه زیر ستونشرح داده می شود.
ابتدا یاد اوری می گردد که صفحه زیر ستون قبلا کاملا تراز و در یک سطح کار گذاشته شده است وباید سطح انتهایی ستون یعنی محل اتصال ان به صفحه زیر ستون کاملا مستوی بوده بطوریکه در موقع قرار دادن آن روی صفحه تمام نقاط آن با صفحه در تماس باشد. آنگاه ستون را بلند کرده ودر محل خود قرار داده لازم به یاد آوری می باشد که ستون را اغلب بوسیله جرثقیل بلند می کنند .در کارهای کوچک می توان ستون بوسیله دکل یا تیر فور بلند نمود.
آنگاه ستون را با دوربین ویا شاقول معمول بنایی شاقول نموده ودور تا دور آنرا به صفحه زیر ستون جوش می دهند آنگاه برای تکمیل کار ستون را به وسیله چهارعدد نبشی 10 و12 و یا بزرگتر به صفحه جوش می دهند ابعاد این نبشی ها طبق محاسبه تعیین می گردد.
در موقع جوش کاری پای ستون به صفحه زیر ستون باید توجه نمود چنانچه بعد جوش زیاد باشد مانع چسبیدن نبشی های اتصال به ستون و صفحه زیر ستون خواهد شد. با توجه به اینکه تقریبا کلیه ممانهای وارده به پای ستون بوسیله نبشی های اطراف تحمل می گردد باید دقت شود که این جوشکاری فقط درز ما بین پای ستون و صفحه زیر ستون را پر نماید و از آن خارج نشود. چنانچه این دقت ممکن نباشد بهتر است از این جوشکاری صرف نظر گردد.
در بعضی از ستون ها که دارای خارج از محوری شدید می باشند به جای نبشی از صفحات مستطیل شکل که طول آن بیشتر از پشت تا پشت ستون است استفاده می شود.
دسته بندی | عمران |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 29 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 20 |
مقدمه
یکی از اهداف اساسی وبسیار مهم سیاستگذاران ایجاد ارتباط منطقی و هماهنگ صنعت ومحیط کار با دانشگاه و دانشجو می باشد که هم در شکوفائی و رشد صنایع مؤثر بوده و هم دانشجویان را از یادگیری دروس تئوری محظ رهایی داده و علم آنها را کاربردی تر کرده و باعث می شود آن را در عرصه عمل ،آزموده و به مشکلات و نابسامانیهای علمی وعملی محیط کار آشنا شده و سرمایه و وقت خویش را در جهت رفع آنها مصروف نمایند، که برای جامعهی در حال توسعه ما از ضروریات می باشد .
از منظر دیگر نیز اجرای ساختمانهای آجری ،بتنی وفلزی در مقیاس بزرگ وکوچک به یک سلسله مسائل فنی و به دانش رشته های مختلف ساختمان بستگی دارد و عدم توجه به اصول اجرا و ساخت بدون توجه به اصول تئوری معماری ، محاسباتی و تأسیساتی را در پی خواهد داشت که در بعضی مواقع لطمات جبران ناپذیری چه از لحاظ مالی و چه از لحاظ جانی به جا می گذارد که خود تأییدی بر مطلب فوق الذکر یعنی عدم تعامل منطقی صنعت ودانشگاه می باشد .
همچنین مسئله بعدی طراحی بنا مطابق با استانداردهای روز و مقاوم در برابر انواع بارهای وارده نظیر زلزله ، طوفان وباد باشد که در قسمت اجرای آنها می بایست دقت تمام مبذول شود و قبل از همه این مسائل ،در نظر گرفتن مسائل اقتصادی طرح نیز مهم بنظر می رسد . بهر حال مجموع اهداف فوق باعث ایجاد وساخت سازهای با ایمنی و راحتی کافی می گردد که جز با داشتن تجربیات عملی نمی توان به این امور مهم دست یافت .با این مقدمه شاید اهمیت و جایگاه درس دو واحدی کارآموزی برا ی ما روشنتر شده و با نگاهی دیگر به آن بپردازیم .
اجرای ساختمان های اسکلت بتنی به اگاهی از یک سری مسائل فنی که به علم رشته های مختلف ساختمان بستگی دارد، نیازمند است.
بدیهی است عدم توجه به مسائل تئوری معماری، محاسباتی و تاسیساتی در اجرا و ساخت اشکالاتی زا در پی خواهد داشت که به زودی به تعمیر ساختمان منتهی خواهد شد، که باید در اسرع وقت ساختمان را به وسیله تعمیر محافظت کنیم وضمن اجرای اصولی تعمی، عمر مفید ساختمان را تداوم بخشیم. چرا که در بعضی مواقع اشتباه در تعمیر ساختمان خسارات مالی وجانی جبران ناپذیری در بر خواهد داشت.
در این گزارش کارآموزی سعی شده اصلاعاتی در مورد ساختمان های بتنی و روش روش های اجرای آنها داده شود.
چگونگی انجام کارهای ساختمانی:
شرح:
روش های اصلی ساختن تسهیلات ذیل شرح داده شده اند. این روش ها به شرح زیرند:
1-نیروی کار ساختمانی توسط کارفرما (انجام کار توسط خود کارففرما)
2-مدیریت کار ساختمانی توسط کارفرما
الف)استخدام اعضای خود سازمان برای انجام کار(امانی)
ب)انجام کار توسط پیمانکارهای جز
توجه :می توان یکی از دو روش(الف) یا (ب) و یا هر دو آنها را به کار گرفت.
3- انجام کار ساختمانی توسط پیمانکار عام
4-قرارداد کار ساختمانی از طراحی تا اجرا یا قرارداد طرح-ساخت(کلید در دست)
5-مدیریت حرفه ای کار ساختمانی
بسیاری از سازمان ههای صنعتی بزرگ، و شماری از ادارات دولتی، خودشان نیروی کار ساختمانی دراختیار دارند. از این نیروها در درجه اول برای انجام تعمیرات نگهداری و کارهای تعویضی استفاده می شود.اما چنین نیروهایی معمولا صلاحیت و توانیی اجرای پروژه های ساختمانی جدید را نیز دارند. کارفرماها غالبا، از کارکنان ساختمانی خود برای مدیریت کار ساختمانی جدیدشان استفاده می کنند این نیروی کار ممکن است کارکنانی باشند که کارفرما آنها را مستقیما استخدام می کند و یا ممکن است که خود کارفرما به صورت پیمانکاری عام عمل کرده و با پیمانکار تخصصی قراردادهای فرعی امضاء کند.
احتمالا انجام کار ساختمانی توسط پیمانکارانی عام با یک قرارداد اصلی متداول ترین روش ایجاد تسهیلات ساختمانی است.
در اینجا فقط اشاره می کنیم که کاریرد دو روش جدید در ارائه خدمات ساختمانی رو به ازدیاد است:
الف)روش طرح-ساخت ( یا کلید در دست)
ب) روش به کارگیری میدیرت حرفه ای در امور ساختمانی.
مفهوم کار ساختمانی به روش طرح-ساخت یا کلید در دست این است که کارفرمایی با موسسه ای قرار دادی می یبندد که طبق آن، موسسه طرف قرارداد هم طراحی و هم ساختن تسهیلاتی را به عهده می گیرد که نیازهای خاصی را(معمولا از نظر اجرایی) برآورده کند. غالبا موسساتی این گونه قرارداد ها را تقبل می کنند که در نوع خاصی از ساختمان تخصص دارند و نیز طاحی های استاندارد دارند که آنها را مطابق با خواست های کارفرما تعدیل می کنند.چون هر دو کار طراحی و ساخت را یک سازمان انجام می دهد، مشکلات هماهنگی در کار به حداقل می رسد و کار ساختمانی می تواند قبل از کامل شدن طرح نهایی شروع شود.( در روش های ساختمانی مرسوم این اماکن نیز وجود دارد که کار ساختمانی قبل از کامل شدن طراحی شروع شود. در این حالت قرارداد کار ساختمانی بر مبنای تادیه هزینه خواهد بود. این روش ساخت را روش "مسیر سریع" می گویند). از معایب اصلی روش طرح-ساخت مشکل بودن ایجاد رقابت بین تامین کنندگان و پیچیدیگی در ارزیابی طرح های پیشنهادی آنها است.
به کارگیری مدیریت حرفه ای کار ساختمانی برای ساخت تسهیلات نیز تا اندازه ای باروش ساختمانی مرسو تفاوت دارد. در این حالت، مدیریت ساختمانی مانند نماینده کارفرما عمل کرده و هر دو قسمت طراحی و ساخت پدیده تسهیلاتی مورد نظر را اداره می کند. کارفرما برای طراحی، ساخت و مدیریت ساختمانی پروژه سه قرارداد جداگانه می بندند. اتخاد این شیوه در کار ساختمانی به دلیل ایجاد هماهنگی نزدیک بین کار طراحی و کار ساختمانی امکان صرفه جویی در وقت و هزینه را ایجاد می کن. هر چند، مخالفن این روش متذکر می شوند که مدیریت کار ساختمانی مسئولیت مالی کمی می پذیرد و یا حتی هیچ مسئولیت مالی در قبال پروژه ندارد و نیز اینکه هزینه خدامتی که او ارائه می کند، هر گونه صرفه جویی حاصل از بهبود هماهنگی در کار طراحی و کار ساختمانی را بی ثمر می کند.
طراح، محاسب و پیمانکاری ساختمان:
در شناسنامه ساختمان، بخشی مربوط به سابقه کار افراد زیر وجود دارد:
الف) طراح ساختمان
ب) مهندس محاسب
ج) سازندگان و مجریان کارگاه که شامل: پیمانکار، مهندس، سرپرست کارگاه، تکنسین، معمار و بطور کلی افراد مسئول بخش های فنی در تعدادی محدود و یا کسانی می باشد که در امر احداث ساختمان از شروع کار و یا قسمت هایی از اجرای آن شرکت موثر داشته اند. در این بخش آدرس کار( شرکت ها) شماره تلفن آن ها ثبت می شود. در صورت بروز اشکال از نامبردگان که با جزء جزء اجرای ساختمان آشنایی کامل دارن، کمک گرفته می شود تا تعمیرات اصولی با توجه به نقشه های موجود به شکل کامل انجام می شدو و به طور کلی شناسنامه ساختمان در هنگام خرابی ها و تعمیرات از جهات بسیار مفید است و با کمک ها و راهنمایی های آن، تعمیرات در زمان کوتاه و با صرف هزینه کم انجام می شد.
محل احداث ساختمان
مطالعاتی که قبل از شروع کارها در رابطه با ساختمان باید انجام شود، مسائلی مانند اثرات جو بارندگی ها تغییر درجه محیط که به خصوص در فصول سرد و یخبندان تاثیرات نامطلوب و مخرب در مصالح اجزاء و قسمت های ساخته شده بنا می گذارد.
قابل توجه اینکه، در هر راه اندازی مجدد و تا جا افتادن کارگاه از جهات مختلف، اشکالاتی فراوان وجود دارد از جمله مسائل فنی جمع آوری کارگردان مورد نظر بخصوص در برداشتن هزینه کمتر که اولا: باعث تاخیر در تحویل بنا می شود ؛ ثانیا: قیمت تمام شده ساختمان را افزایش می دهد.
قبل از شروع یک طرح ساختمانی کوچک یا بزرگ، باید مقاومت زمین زیر پی جهت دیوارها برای طراح مشخص شود تا بتوانند بر مبنای آن محل ستون ها، دیوارها و در مجموع طرح را به وجود آورد، معمولا زمین های مرغوب، رنگ تیره با دانه های خاک متراکم و چسبندگی زیاد دارند.
انواع گوناگون زمین ماسه ای، رسی، دج، سنگی و یا مخلوط نامتناسب هستند.
اکثر زمین های ایران از انواع زمین های رسی است. این زمین ها مقاوم هستند وچنانچه خاک ریز دانه و درشت دانه ماسه در آنها وجود داشته باش، قابل اطمینان خواهد بود. در بعضی موارد بنا روی زمین های شیب دار رسی احداث می شود، در این حالت باید به اصول پایداری بنا توجه شود تا در موقع حرکت زمین خطر رانش به وجود نیاید.
زمین های دج نیز ترکیبات کامل، متراکم وقابل اطمینان دارند که بناهای مرتفع را می توان روی آن احداث کرد.
به طور کلی زمین لایه ها و موارد متشکله مختلفی دارند که هر لایه آن مورد آزمایش قرار می گیرد، در بناهای معمولی، از طریق چاه کنی و خروج لایه های خاک می توان از نوع زمین آگاه شویم، اما جهت احداٍ بناهای مرتفع، با گمانه زدن(سونداژ) از لایه های مختلف پی سازی و احداث بنا انجام می شود.
در بعضی موارد، زمین مورد نظر ماسه ای و یا از نوع خاک دستی است. در این حالت، پی کنی تا سطح زمین های سخت پیشروی می کند و با پی سازی اصولی و در صورت نیاز پی های صفحه ای احداث می شود.
به طور خلاصه، شناخت خاک زمین جهتن عملکرد طراح و محاسبات از مسائل اولیه و بسیار مهم برای ساخت یک بناست که بی توجهی به آن، مشکلات و خسارات زیادی به بار می آورد.
انواع نقشههای ساختمانی
نقشه های اولیه معماری که بنا را به شکل سه بعدی ( پرسپکتیو ) نشان میدهند، برای تفهیم به مجریان بسیار سودمندند. معمولا نقشههای فنی و اجرایی در سه فاز تهیه میشود:
الف : نقشههای معماری
این نقشهها به منظور مشخص کردن ابعد بنا جزئیات ظاهری و بناسازیهای داخلی و خارجی برای تفهیم مسائل به سازندگان و مجری ساختمان تهیه میشود. آنها میتوانند پس از اجرای یک سلسله مسائل فنی، بنای موردنظر را در چهارچوب طرح معماری بسازند.
ب : نقشههای اجرایی
این نقشههای با جزئیات گوناگون مانند پلانهای موقعیت، پی سازی، تیرریزی، شیب بندی، برش، نما و ... با مشخصات هرچه دقیق تر جهت اجرای دقیق و اصولی تهیه میشود که سازندگان با استفاده از آنها و همچنین نقشههای جزئیات – که از نقشههای ذکر شده تهیه میشود – کار را دقیق و اصولی اجرا میکنند. همچنین با توجه به دفترچه مشخصات ریز مقادیر ( آیتمها )، اسکلت ساختمان به شکل سفت کاری و نازک کاری ساخته میشود.
در بناهای بزرگ، وجود مهندسان معمار، محاسب و همکاری نزدیک آنها با همدیگر باعث میشود که طرحی به وجود آید. بدون این همکاری، مسئله ساختن بنای عظیم غیرممکن است.
ج : نقشههای تاسیسات
این نقشهها نیز جدا از نقشههای معماری و استراکچر، شامل کلیات و جزئیات آبرسانی، فاضلاب، تهویه، دستگاههای گرم کننده و سرد کننده و به ویژه روشنایی برق است.
همان طور که میدانید، این نقشهها به هنگام تعمیرات بسیار مفید است. بخصوص در هنگام زلزله، سیل و حریق که قسمتی از بنا از بین میرود با استفاده از نقشههای موجود در شناسنامه میتوان ضایعات پدید آمده در ساختمان را نوسازی کرد.
معمولا برای اجرای ساختمان باید با توجه به زمانبندی مشخص، نقشههای لازم و از قبل آماده شده، مسائل اقتصادی و اجرایی و تمامی موارد دیگر به انجام کار اقدام کرد.
اکثر اوقات، شروع کار بنای ساختمان با پیگیری مراحل مختلف اجرا، با سرعت بخشیدن در پیشبرد آن و بدون تعطیل شدن در زمانهای طولانی دنبال میشود تا در مدت زمان پیش بینی شده به مراحل پایانی برسد.
موارد استفاده از نقشههای تاسیساتی و برقی :
به طور کلی در هر پروژه شناسنامه نقشههای تاسیساتی و برقی ویژگی خاص دارد. اگر در وضع لولههای آبرسانی، لولههای فاضلاب و یا دستگاههای گرم کننده و سرد کننده به علل مختلف اشکالاتی بوجود آید، مخصوصا در مواقعی که سیم کشیها نیاز به تعمیرات داشته باشد، وجود نقشههای برقی و تاسیساتی اهمیت زیادی پیدا میکند.
توجه : در بعضی موارد، قسمت جلوی کانالهای عمودی کلا به وسیله در باز و بسته می شود. با میلهگذاری در دیوار کانال، میتوان از آن به عنوان نردبان استفاده کرد، اگر در سیستم لوله کشی اشکالی بروز نماید، در پوش عمودی و یا افقی کانال را باز میکنیم و پس از رفع نقیصه آن را میبندیم.
در ساختمانهای کوچک، برای تاسیسات، چنین کانالکشی انجام نمیشود اما در این بناها، نقشههای تاسیساتی میتواند مشخص کننده مسیرها باشد تا در مواقع لزوم بتواند اشکالات را رفع کند.
به طور خلاصه، اگر مسیر لولههای تاسیساتی و یا برق مشخص نباشد، به هنگام بروز اشکالات، سرگردانیها و گرفتاریهای فراوانی به وجود میآید که باید با شکافتن، مسیر آنها را یافت. این عمل در مجموع باعث مشکلات و مسائل فراوانی خواهد شد.
مشخصات ویژه مصالح
ساختن بنای مقاوم به دو عامل بستگی دارد :
الف) مصالح مرغوب و مقاوم
ب) اجرای صحیح و فنی
بدیهی است، نوع مصالح که در ساختمان به کار می رود، باعث پایداری و افزایش عمر ساختمان و با استفاده از نوع نامرغوب، نتیجه معکوس میشود.
به طور کلی، تعمیراتی که به خاطر رطوبت در آجرهای محلی انجام می شود، فراوان است در صورتی که در آجرکاری غیر محلی این نقیصه بسیار کم است و یا اصلا نیست.
برخی از انواع سنگها مکش آب فراوان دارند کخ گاهی بیشتر حجم خود میباشد. نفوذ آب در آنها ضایعات جبران ناپذیری به وجود میآورند و در مواردی حتی سنگ را حل میکنند.
به طور خلاصه تا 120 درجه حرارت پخته میشوند، هرگز نمیتواند یکنواخت و یکسان باشند.
به طور خلاصه، مشخص بودن نوع مصالح استفاده شده در شناسنامه هر پروژه الزامی است و در زمان تعمیرات و یا پیشگیریهای لازم میتوان از آن استفاده کرد.
بتن ریزی:
- تدارکات پیش از بتن ریزی شامل متراکم کردن، درست شکل دادن، مرطوب نمودن سطح زمین ،بستن قالبها،قرار دادن آرماتورها و سایر اقلام کار گذاشته شده بطور محکم در محلهای خود.
قالبها باید بطور دقیق قرار داده شوند وخود یا آستر آنها با مصالحی ساخته شده باشد که سرانجام نمای مطلوبی را به سطح بتن سخت شده ارائه کنند.قالبهای چوبی باید قبل از بتن ریزی مرطوب شوند در غیر اینصورت آب بتن را جذب کرده و متورم می شوددر استفاده از قالبهای چوبی باید از بکار بردن میخهای خیلی بزرگ یا به تعداد خیلی زیاد اجتناب ورزید تا برداشتن قالبها آسان شود و آسیب پذیری کاهش یابد.و برای سهولت در برداشتن قالبها باید آنها را با یک ماده رها ساز مانند روغن یا لاک آغشته کرد. هنگامی که بتن ریخته می شود،میلگردهای فولادی باید تمیز بوده وعاری از زنگ یا لایه اکسیده باشد. میلگردهای فولادی و سایر اقلام کار گذاشته که آغشته به ملات باشند، نیازی به .پاک کردن ندارند به شرطی که عملیات بتن ریزی در عرض چند ساعت پایان پذیرد.
ریختن بتن
بتن باید بطور پیوسته تا حد امکان در نزدیکی محل نهای خود ریخته شود.در اجرا دالها ، بتن ریزی باید در امتداد پیرامون انتهای دال آغاز شو د و هر پیمانه روی بتن ریخته شده قبلی تخلیه شود. عموما بتن در لایههای افقی با ضخامت یکنواخت ریخته شود وهر لایه باید قبل از ریختن لایه بعدی بطور کامل تراکم یابد. میزان بتن ریزی باید به اندازه کافی سریع بوده تا هنگام ریختن لایه جدید روی لایه قبلی ،آن لایه در حالت خمیری باشد . این امر باعث جلوگیری از خطوط جریان، درزها و سطوح سفحات ضعیف می شود که هنگام ریختن بتن تازه روی بتن سخت شده روی میدهد.
پیمانه های نخستین در هر مرحله بتن ریزی در دیواره ها و تیرهای اصلی باید در دو انتهای عضو ریخته شوند و سپس بتن ریزی های بعدی به سوی قسمت مرکزی پیش روند. در تمام حالات باید از جمع شدن آب در انتهاها، در گوشه ها جلوگیری شود.
-ارتفاع سقوط آزاد بتن نیازی به محدود شدن ندارد مگر اینکه جدائی درشت دانه ها رخ دهد که در آن صورت بتن از طریق بازشوهای پهلوئی موسوم به پنجره، که در اطراف قالبهای بلند و باریک وجود دارند، ریخته می شوند. در خارج بازشوها باید از یک مخزن قیفی شکل جمع شونده استفاده شود تا بتن امکان یابد آرام تر از کنا بازشو جریان یافته و تمایل به جدائی دانه ها کاهش یابد.
قبل از اینکه سطح بتن سخت شود بتن ریزی باید دوباره از سر گرفته شود تا بدینوسیله از ایجاد اتصال سرد جلوگیری به عمل آید.
دسته بندی | عمران |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 17 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 19 |
فهرست مطالب
1.مقدمه
2.مشخصات مکان کارآموزی
3.شرح مختصری از عملیات در حال انجام
4.محاسبات و عملیات انجام شده در زمان کارآموزی
5.عکسها
تقدیر و تشکر
پیش از هر سخنی بر خود لازم میدانم از زحمات تمام کسانی که تا این مرحله از کارآموزی مرا یار دادند تشکر کرده و از ایزد منان برایشان آرزوی توفیق روزافزون نمایم.
در ابتدا از جناب مهندس ندایی استاد کارآموزی که زحمت این امر را تقبل نمودند تشکر میکنم.
در ادامه از مدیریت و پرسنل محترم شرکت طوس عامر که در این راستا از هیچ کمکی دریغ نکردند سپاسگذارم علی الخصوص جناب مهندس دهقان نیری سرپرست محترم کارگاه که همچون استادی دلسوز مرا راهنمایی کردند و از بودن در کنار ایشان تجربه های زیادی کسب کردم.
مقدمه:
با توجه به رونق ساخت وساز در دنیای امروز و با توجه به اینکه کشور ما در حال توسعه میباشد رشته عمران و کلیه رشته های مرتبط با ان دارای اهمیت زیادی می باشد.
یکی از دلایل توجه به این رشته کنترل ساخت وساز ها میباشد.
فارغ التحصیلان رشته عمران باید تمام تلاش خود را برای ساخت سازه هایی ایمن و مستحکم انجام دهند.
انچه که در دانشگاه ها تدریس می شود بیشتر به صورت تئوری می باشد و برای انجام محاسبات به کار می اید اما اگر این درس تئوری با تجارب عملی همراه باشد حتمابیشتر مفید خواهد بود .
گذراندن کارآموزی در حین تحصیل به دانشجو این امکان را میدهد تا موضوعاتی را که در مورد آنها مطالعه کرده است بصورت واقعی مشاهده کند .
از اینرو این دوره بسیار مفید و با ارزش میباشد و باعث افزایش بار علمی دانشجویان و درک بهتر مطالب میگردد.
من کاراموزی خود را از تاریخ 20/02/88 تا تاریخ 202/03/88 به مدت یک ماه و گذراندن 200 ساعت در محل کارگاه ساختمانی و راهسازی شرکت طوس عامر سپری کردم.
در این مدت سعی کردم وظایفی که به من محول می شد به نحو احسنت انجام دهم.
با شروع دوره کارآموزی ضمن بازدید از کارگاه و طول پروژه با عملیات در حال انجام،ماشین آلات،برنامه کاری و بخشهای مختلف عملیات و سرپرستان هر قسمت آشنا شدم.
به دستور و صلاحدید سرپرست محترم کارگاه جناب مهندس دهقان نیری در دفتر فنی مشغول بکار شدم.
شرح وظایف دفتر فنی:
دفتر فنی به عنوان مرکز محاسباتی پروژه نقش چشمگیری در پیشرفت آن دارد از جمله وظایف این بخش میتوان به تهیه صورت وضعیتها،نقشه های اجرایی،گزارشات روزانه،برنامه های کنترل پروژه،ارتباط با آزمایشگاه و نظارت،کنترل صورت وضعیت پیمانکاران دسته دوم و ... اشاره کرد.
خلاصه ای از کارهای انجام شده توسط کارآموز در این دوره تهیه برنامه ساخت تیرهای پیش ساخته،بررسی شیتهای آزمایشگاهی،تهیه قسمتی از صورت وضعیت و ... میباشد.
عملیات راهسازی بطور کلی در سه قسمت اجرا میشود که شامل ابنیه،عملیات خاکی و آسفالت میباشد.
عملیات خاکی:
به کلیه عملیات انجام شده از دکاپاژ تا اساس عملیات خاکی گفته میشود.
پس از مشخص شدن مسیر پروژه و ارائه نقشه ها و کدهای اولیه توسط مشاور و معلوم شدن نقاط خاکریزی و خاکبرداری بخش عملیات خاکی با ماشین آلات و هماهنگی با نقشه برداری شروع بکار مینماید.
در محلهای خاکریزی خاک نا مرغوب و نباتی تا رسیدن به بستر مناسب جمع آوری (دکاپاژ) و با مصالح مناسب به ضخامت 15 سانتیمتر جایگزین و متراکم میشود.
در ادامه تا رسیدن به خط پروژه لایه های خاکریز با تراکم مورد و ضخامت مشخص اجرا میشود.
آخرین لایه خاکریزی سابگرید میباشد که بعد از آن به ترتیب زیر اساس،اساس،پریمکت،بیندر،تک کت و توپکا اجرا میشود.
برای لایه های خاکریز میتوان از مصالح مرغوب خاکبرداری نیز استفاده کرد.
در محلهای خاکبرداری مثل ترانشه ها چون بستر در ترانشه ها مقاومت خوبی دارد از سابگرید به بعد اجرا میشود.
ترانشه ها به سه روش خاکبرداری میشوند:
1.بولدوزر 2.پیکور یا چکش هیدرولیکی 3.انفجار
مصالح زیر اساس و اساس دارای محدودیت اندازه هستند.
مصالح زیراساس نباید از 50 میلیمتر و اساس نباید از 38میلیمتر بزرگتر باشند.
عملیات خاکی
عملیات خاکی شامل تمام مراحل زیرسازی و روسازی جهت پخش آسفالت میباشد برای این منظور خط پروژه بر اساس پروفیل طولی خاکبرداری ،خاکریزی و تسطیح میباشد.
مشخصات قشرزیراساس:
ضخامت 20سانتیمتر
دانه بندی 50-0 میلیمتر
تراکم نسبی 100 درصد
حدروانی ≤ 25%
شاخص خمیری ≤ %6
درصد سایش لس آنجلس ≤ %50
قشر اساس:
ضخامت 15 سانتیمتر
حد روانی ≤ 25
شاخص خمیری ≤ 6
ارزش ماسه ای ≥ 40 درصد
درصد سایش لس آنجلس ≤ 45 درصد
درصد افت وزنی مصالح با سولفات سدیم در 5 نوبت ≤ 12درصد
سنگ شکن:
برای داشتن یک روسازی مطلوب باید از مصالحی استفاده کنیم که از مرغوبیت بالایی برخوردار باشند.
این مرغوبیت یعنی مصالح مصرفی دارای دانه بندی مناسبی باشند برای این منظور باید مصالح شامل تمام دانه ها از نظر اندازه باشد و دانه ها طبق مشخصات پروژه باید دارای شکستگی مناسب،ریزدانه و درشت دانه مناسب،جنس مناسب و ... باشد.
در اکثر پروژه های کوچک بجای استفاده از مصالح شکسته شده از مخلوط رودخانه ای که ارزان و در دسترس است استفاده میشود ولی این مصالح چون دارای دانه بندی یکنواخت ،گردگوشگی زیاد و رس زیاد نتایج مطلوب را بدست نخواهند داد.
برای رفع این مشکل از سنگ شکن استفاده میشود که میتواند تمام مشخصات دلخواه را بدست بدهد.
مجموعه سنگ شکن متشکل از فیدر،نوار نقاله ،ماسه ساز،کوبیت میباشد
مصالح مناسب از معدن به کارگاه حمل شده و دپومیشوند تا رطوبت آن کم شود.مصالح از دپو روی فیدر ریخته میشوند .
فیدر مصالح بسیار درشت را جدا کرده و مابقی را روی نوار مادر می ریزد
مصالح از طریق نوار مادر به سرند 1 منتقل میشود و در آنجا تفکیک اولیه انجام میشود:
مصالح 6-0 (میلیمتر) مستقیما از زیرسرند خارج میشود که ماسه طبیعی نام دارد
مصالح 25-6 به ماسه ساز برده میشود تا به ماسه شکسته تبدیل شود
مصالح ≤ 25 به کوبیت برده میشود تا کاملا خرد شود.
حال مصالح خروجی ماسه ساز و کوبیت به سرند 2 منتقل میشود که:
مصالح 6-0 جداشده ودپو میشود که ماسه شکسته نام دارد
مصالح 25-6 نخودی و بادامی نام دارد که اگر بین الک 6و25 یک الک 12 قرار بگیردنخودی و بادامی قابل تفکیک خواهند بود.
مصالح بزرگتر از 25 نیز جمع آوری شده ویا مجددا به سیستم بر میگردد.
هیدروکن دستگاهی است که جایگزین کوبیت شده و کار خرد کردن مصالح را باسرعت بیشتری انجام میدهد بنابراین تغذیه آن بسیار مهم است.
هنگامی که بار برگشتی از کوبیت زیاد شود یعنی چکشهای کوبیت بخوبی کار نمیکنند و باید تعویض شوند.
همچنین مصالح ورودی به ماسه ساز باید خشک باشدچون اگر خیس باشند مانع از فعالیت ماسه ساز میشود.
در این پروژه از دومجموعه سنگ شکن استفاده میشود چون باید علاوه بر مصالح عملیات خاکی ،مصالح آسفالت نیز تولید شود.
دسته بندی | عمران |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 97 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 48 |
مراحل مختلف ساختن یک ساختمان
بازدید زمین و ریشه کنی
قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابانها و جادههای اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرار گرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد پستی و بلندی و سایر عوارض زمین میباید بوسیله مهندسین نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاههای فاضل آب و چاه آبهای قدیمی و مسیر قناتهای قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص گردد و در صورت لزوم میباید این چاهها با بتون و یا شفته پر شود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی (کنون ریشههای نباتی که ممکن است در زمین روئیده باشد) آن محل اقدام شود و خاکهای اضافی به بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل هندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.
پیاده کردن نقشه
پس از بازدید محل و ریشه کنی اولین قدم در ساختن یک ساختمان پیاده کردن نقشه میباشد. منظور از پیاده کردن نقشه یعنی انتقال نقشة ساختمان از روی کاغذ بروی زمین بابعاد اصلی (یک به یک). بطوریکه محل دقیق پیها و ستونها و دیوارها و زیرزمینها و عرض پیها روی زمین بخوبی مشخص باشد. و همزمان با ریشه کنی و بازدید محل باید قسمتهای مختلف نقشة ساختمان مخصوصاً نقشة پی کنی کاملاً مورد مطالعه قرار گرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطة ابهامی باقی نماند. و بعداً اقدام به پیاده کردن نقشه بشود.
باید سعی شود حتماً در موقع پیاده کردن نقشه از نقشة پی کنی استفاده گردد. برای پیاده کردن نقشة ساختمانهای مهم معمولاً از دوربینهای نقشه برداری استفاده میشود. ولی برای پیاده کردن نقشة ساختمانهای معمولی و کوچک از متروریسمان بنائی که به آن ریسمان کار هم میگویند استفاده میگردد. برای پیاده کردن نقشه با متروریسمان کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را روی زمین مشخص نموده و بعد با کشیدن ریسمان در یکی از امتدادهای تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین مینمائیم.
برای اینکه مطمئن بشویم زوایای بدست آمدة اطاقها قائمه میباشد باید دو قطر هر اطاق را اندازه بگیریم. چنانچه مساوی بودند آن اطاق گوینا میباشد. به این کار اصطلاحاً چپ و راست میگویند. البته چنانچه در این مرحله اطاقها در حدود 3 الی 4 سانتی متر ناگوینا باشد اشکالی ندارد زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه قدری پهن تر از دیوارهای روی آن میباشند لذا در موقع چیدن دیوار میتوان ناگوینائیها را برطرف نمود بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساس ترین و مهم ترین قسمت اجرا یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه در آن موجب خسارتهای فراوان میشود.
رپر
با توجه به اینکه هر نقطه از ساختمان نسبت به سطح زمین دارای ارتفاع معینی میباشد که باید در طول مدت اجرا در هر زمان قابل کنترل باشد. برای جلوگیری از اشتباه قطعه با ابعاد دلخواه (مثلاً 40 40 با ارتفاع 20 سانتی متر) در نقطهای دورتر از محل ساختمان میسازند بطوریکه در موقع گودبرداری و یا پی کنی با آن آسیب نرسد و در طول مدت ساختمان تمام ارتفاعات را با آن میسنجد به این قطعه بتنی اصطلاحاً رپر میگویند.
در بعضی ساختمانهای کوچکتر روی اولین قسمتی که ساخته میشود (مانند اولین ستون) علامتی میگذارند و بقیه ارتفاعات را نسبت به آن میسنجند.
گودبرداری
بعد از پیاده کردن نقشه و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری مینمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام میشود که در طبقات پایین تر از کف طبیعی زمین ساخته میشود، مانند موتورخانهها و انبارها و پارکینگها و غیره. در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری نباشد از وسائل معمولی مانند بیل و کلنگ و فرقون (چرخ دستی) استفاده میگردد.
برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل به بالا امکان پذیر است (مثلاً 2 متر) عمل گودبرداری را ادامه میدهند و بعد از آن پلهای ایجاد نموده و خاک حاصله از عمق پایینتر از پله را روی پله ایجاد مثلاً ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل مینمایند.
برای گودبرداریهای بزرگتر استفاده از بیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لو در و غیره استفاده شود. در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل ان به خارج کارگاه معمولاً از سطح شیب دار استفاده میگردد. بدین طریق که در ضمن گودبرداری سطح شیبداری در کنار گودبرداری عبور کامیون و غیره ایجاد میگردد که بعد از اتمام کار، این قسمت وسیله کارگر برداشته میشود.
تا چه عمقی گودبرداری را ادامه میدهیم
ظاهراً حداکثر عمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی میباشد. بعلاوه چند سانتی متر بیشتر برای فرش کف و عبور لولهها (در حدود 20 سانتی متر که 6 سانتی متر برای فرش کف و 14 سانتی متر برای عبور لوله میباشد) که در این صورت مییابد محل پیهای نقطهای یا پیهای نواری و شناژها را با دست خاک برداری نمود.
ولی بهتر است که گودبرداری را تا زیر سطح پیها ادامه بدهیم، زیرا در این صورت اولاً برای قالب بندی پیها آزادی عمل بیشتری داریم. در نتیجه پیهای ما تمیزتر و درست تر خواهد بود. و در ثانی میتوانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخالههای ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پیها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه میباشد، زیرا معمولاً در موقع گودبرداری کار با ماشین صورت میگیرد در صورتیکه برای خارج نمودن نخالهها و خاک حاصل از چاه فاضل آب از محیط کارگاه میباید از وسایل دستی استفاده نمائیم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین میباشد.
البته در مورد پیهای نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً پی سازی در پیهای نواری باشفته آهک میباشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پی های حفر شده ریخته میشود در این صورت ناچار هستیم در ساختمانهایی که با پی نواری ساخته میشود اگر به گودبرداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی ادامه دهیم.
شیب دیوارههای محل گودبرداری (اندازه زاویه a)
برای جلوگیری از ریزش دیوارههای محل گودبرداری به داخل گود، معمولاً دیواره اطراف باید دارای شیب ملایم مانند شکل زیر باشد که با خط عمود زاویهای به اندازه a میسازد اندازه این زاویه بستگی به نوع خاک محل گودبرداری دارد.
هر قدر خاک محل سستتر و ریزشیتر باشد اندازه زاویه a بزرگتر خواهد شد. جدول زیر اندازه زاویه a را برای خاکهای مختلف تعیین مینمایند.
توجه به این مطلب ضروری میباشد که چون فاصله بین دیوار محل گودبرداری و دیوار ساختمان یعنی همین فاصله که بوسیله زاویه a ایجاد میشود میباید با مصالح ساختمانی مانند شفته و یا بتون مگر و غیره پر شود که این خود مستلزم هزینه میباشد. لذا هر قدر این زاویه کوچکتر باشد از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است.
استفاده از دیوارهای مانع
چون ایجاد شیب مورد لزوم موجب کار اضافی برای حمل خاک بیشتر به خارج و انتقال مجدد آن بعد از ساختن دیوار مورد لزوم به پشت دیوار است لذا برای جلوگیری از پرداخت هزینه بیشتر و عدم انجام کار اضافی در موقع گود برداری در زمینهای سست بعضی وقتها در صورت امکان اقدام به ایجاد دیوارهای مانع مینمایند. دیوارهای مانع اداری انواع مختلف میباشد.
دیوارهای مانع چوبی
این نوع دیوارها از تختههایی به عرض 20 الی 30 سانتی متر و ضخامت 4 الی 5 سانتی متر تشکیل شده است. این تختهها را در اطراف محل گودبرداری میکوبند و عمل کوبیدن را معمولاً با چکشهای مکانیکی انجام میدهند و آنرا مدت بیشتر از عمق مورد نیاز در زمین میکوبند نظر به این که این تختهها در موقع عبور از لایههای مختلف زمین ممکن است به قطعات سنگی برخورد نموده و بشکند و به قسمتهای انتهایی این تختهها صفحات فولادی نوک نیز نصب مینمایند تا هم از شکستن آنها جلوگیری نموده و هم عمل فرو رفتن آنها در زمین آسانتر شود.
دیوارهای مانع فلزی
برای ایجاد دیوارهای مانع گاهی اوقات بجای استفاده از تخته از صفحات فلزی که دارای ضخامت کمتری بوده و در نتیجه بهتر در زمین فرو میرود و قدرت مقاومت آن نیز بیشتر است استفاده مینمایند.
خروج آب از محل گودبرداری
چنانچه در موقع گودبرداری در زمینهایی که آبهای تحت الارضی در سطحهای بالا قرار دارد در محل گودبرداری آب جمع شود بهتر است که حوضچه کوچکی در وسط گود حفر نموده و آبهای حاصله را به این حوضچه هدایت نمائیم و بعداً آبهای جمع شده را با توجه به سرعت جمع شدن بوسیله سطل و یا پمپ بخارج منتقل کنیم.
پی کنی
اصولاً پی کنی به دو دلیل انجام میشود .
دسترسی به زمین بکر
با توجه به اینکه بار ساختمان بوسیله دیوارها یا ستونها به زمین منتقل میشود در نتیجه ساختمان باید روی زمینی که قابل اعتماد بوده و قابلیت تحمل بار ساختمان را داشته باشد بنا گردد. برای دسترسی به چننی زمینی ناچار به ایجاد پی برای ساختمان میباشیم.
برای محافظت پایه ساختمان
برای محافظت پایه ساختمان و جلوگیری از تأثیر عوامل جوی در پایه ساختمان باید پی سازی نمائیم. در این صورت حتی در بهترین زمینها نیز باید حداقل پی هائی به عمق 40 تا 50 سانتی متر حفر کنیم.
تقسیم بندی زمینها از نظر مقاومت در مقابل بار ساختمان
بطور کلی زمینها به چند دسته تقسیم میشوند :
الف / زمینهای خاکریزی شده (زمینهای خاک دستی) مانند بعضی از اراضی شمال تهران و خندقهای پر شده که هم بوسیله خاک دستی پر شدهاند. مقاومت این زمینها بسیار کم بوده و قدرت مجاز آنها در حدود 80 گرم بر سانتی متر مربع میباشد. این زمینها بدون پی سازیهای ویژه مانند شمع کوبی و غیره به هیچ وجه برای ساختمان مناسب نیستند.
ب / زمینهای ماسهای، مانند زمینهای سواحل دریا این زمینها برای ساختمانهای سبک مناسب هستند و در حدود 1 تا 2/1 کیلوگرم بر هر سانتی متر مربع بار عقل مینمایند و در بعضی از انواع زمینهای سواحل دریا که ماسهای بوده و به کلی فاقد خاکهای چسبنده میباشد (خاک رس) بیش از 500 گرم بار عقل نمیکنند.
در این گونه زمینها نیز باید برای ساختمانهای سبک طبق شرایط محلی پی سازی ویژه صورت بگیرد و برای ساختمانهای بزرگ ابعاد پی باید با توجه به مطالعات مکانیک خاک و بر طبق محاسبه ساخته شود.
ج/ زمینهای شنی – اگر این زمینها دارای دانه بندی خوب باشند بطوریکه دانههای ریز فضای خیلی بین دانهها درشتتر را پر نموده و تولید جسم توپر و متراکمی کرده باشد و این دانه بندی بوسیله ماده چسبنده بهم متصل باشد (خاک رس به اندازه لازم) برای ساختمانهای بسیار مناسب بوده و مقاومت مجاز آن در حدود 5/2 و حتی 5/3 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع میباشد به این گونه زمینها زمین دج گفته میشود.
د / زمینهای رسی – این زمینها به دو دسته تقسیم میشوند.
1. زمینهای رس خشک که فشاری در حدود 5/1 کیلوگرم بر سانتی متر مربع را عقل مینمایند مانند زمینهای جنوب تهران.
2. زمینها رس تر ؟ این زمینها به واسطه وجود آب فراوان داخل خاک دارای سستیهای زیاد بوده و قدرت مجاز آن بر حسب درصد آب موجود در آن متفاوت است. باید توجه نمود که اعداد داده شده در فوق برای مقاومت مجاز زمین در خاکهای مختلف کاملاً تقریبی بوده زیرا تعیین مقاومت مجازخاک به عوامل دیگر از قبیل آبهای تحت الارضی و درصد خاکهای چسبنده و غیره نیز بستگی دارد که از بحث این کتاب خارج است.
ابعاد پی
عرض و طول و عمق پی ها کاملاً بستگی به وزن ساختمان و قدرت تحمل خاک محل ساختمان دارد. در ساختمانهای بزرگ قبل از شروع کار بوسیله آزمایشات مکانیک خاک قدرت مجاز تحملی زمین را تعیین نموده و از روی آن مهندس محاسب ابعاد پی را تعیین مینماید. ولی در ساختمانهای کوچک که از آزمایشات مکانیک خاک در دسترس نیست باید از مقاومت زمین در مقابل بار ساختمان مطمئن شویم.
اغلب مواقع قدرت مجاز عقلی زمین برای ساختمانهای کوچک با مشاهده خاک پی و دیدن طبقات آن و طرز قرار گرفتن دانهها بر روی همدیگر و یا با ضربه زدن بوسیله کلنگ به محل پی قابل تشخیص میباشد. گاهی اوقات نیز برای بدست آوردن اطمینان بیشتر میتوان اقدام به آزمایشات ساده محلی نموده که چند نمونه از این آزمایشات ذیلا شرح داده میشود. قبل از انجام آزمایش جهت تعیین قدرت مجاز خاک باید از وزن ساختمان و میزان باری که از طرف ساختمان به زمین وارد میشود آگاه میشویم.
وزن ساختمان
منظور از تعیین وزن ساختمان وزنی است که بوسیله پی سازی در اثر بار مرده و بار زنده ساختمان به هر سانتی متر مربع زمین وارد میشود. مثلاً در ساختمانهای بنایی ابتدا یکی از دیوارهائی که حمال بوده و از لحاظ بار وزن بیشتری را تحمل مینماید در نظر میگیریم و وزن بار مرده و بار زنده وارد شده از این دیوار به پی را مورد مطالعه قرار میدهیم برای این کار ابتدا وزن دیوار را محاسبه مینمائیم. آنگاه این وزن را با بار مرده و زنده وارده از سقف به روی دیوار جمع نموده و بر سطح پی تقسیم میکنیم تا وزن وارد بر یک سانتی متر مربع بدست آید.
انواع پی ها
پیها از لحاظ نوع ساختمان و مقاومت زمین وزن ساختمان دارای انواع مختلف میباشد. اول و دوم پیهای نقطهای و پیهای نواری است که در بخش ساختمانهای فلزی و آجری دربارة آنها توضیح داده خواهد شد.
پیهای عمومی
به این گونه پی ها که رادیه ژنرال هم میگویند از بتن مسلح ساخته میشود و دارای محاسبات فنی معضل و دقت اجرای فوق العاده میباشند برای ساختمانهایی که دارای وزن فوق العاده زیاد بوده و یا ساختمانهایی که در زمینهای سست ساخته میشود این گونه پیها ایجاد میگردد. برای ساختن پیهای سراسری باید صفحهای از بتون به طول و عرض تمام زیر بنای ساختمان به ضخامت محاسبه شده حداقل در حدود 80 تا 100 سانتی متر ریخته شود میله گردهای این صفحه بتنی طبق محاسبه بدست میآید طبعاً در محلهائی که بار بیشتری وجود دارد میله گردهای بیشتری گذاشته میشود مانند زیرو اطراف ستونها. آرماتورهای ریشه برای ایجاد ستونهای بتنی و با صفحههای فلزی زیر ستون برای ستونهای فلزی روی این صفحه بتنی قرار میگیرد. این صفحه بتنی مانند سینی بزرگی است که ساختمان روی آن قرار میگیرد.
شمع کوبی
در زمینهایی که خیلی سست بوده و به هیچ وجه قدرت تحمل بار ساختمان را نداشته باشند مانند خاکهای دستی و یا زمینهای ماسهای و یا در محلهای که زمین بکر در عمقهای زیاد قرار داشته و برداشتن کلیة خاکهای سطحی مقرون به صرفه نباشد از طریق شمع کوبی بار ساختمان را بزمین بکر منتقل مینمایند. بدین طریق که در امتداد پی های ساختمان یعنی در طول دیوارهای اصلی که باربر میباشند یا فاصلههای معین (در حدود 2 متر یا 5/2 متر) مانند شکل چاه حفر مینمایند. و در ساختمانهای فلزی و بتونی که باید پی نقطهای اجراء کنیم زیر هر ستون چاه حفر مینمایند. و در ساختمانهای فلزی و بتونی که باید پی نقطهای اجراء کنیم زیر هر ستون چاه حفر مینمایند. و این حفاری را تا زمین بکر و محکم ادامه میدهند و کف چاهها را مطابق شکل زیر هزینه نموده تا سطح اتکاء آن با زمین بیشتر باشد.
بعد این چاهها را با بتن و یا شفته پر میکنند. در موقع پرکردن این چاهها با بتون باید سعی نمود از ایجاد حفرههای حالی مخصوصاً در کنارههای خزینه جلوگیری شود.
برای این کار میتوان با پرتاب سنگهای کوچک و بزرگ بتن را به تمام گوشههای چاه هدایت نمود و از ایجاد این نوع حفرهها جلوگیری کرد. مقدار این سنگها حتی میتواند تا 30 درصد حجم بتن باشد و یا میتوان ضمن بتن ریزی آنرا با چوبهای بلند کوبید. البته این کار در صورتی ممکن است که عمق چاهها زیاد نباشد بعد از پر کردن این چاهها روی آنرا بوسیله طاقهای آجری و یا سنگی و یا تیرهای بتونی بهم مربوط نموده و بعد روی آنرا دیوار چینی مینمائیم و یا با نصب صفحههای فلزی روی آن اسکلت فلزی بنا میکنیم خاصیت این چاهها بدین طریق میباشد که شفته یا بتن پس از خودگیری مانند ستونی است که در زیرزمین بنا شده و طاق و یا تیر بتنی روی آن مانند کلافی این پایهها را به یکدیگر متصل میکنند. و در نتیجه بار ساختمان را مستقیماً بزمین بکر و محکم منتقل مینماید و قسمتی از بار ساختمان نیز بوسیله اصطکاک ایجاد شده بین این ستون بتونی و خاک اطراف حتی اگر خاک دستی هم باشد عقل میشود. بدیهی است که در موقع بتن ریزی شیره بتون به داخل خاک اطراف نفوذ کرده و به آن چنگ میاندازد که این خود موجب اصطکاک بیشتر میگردد با وجود براینکه چنین فرض میشود که کلیه بارهای وارده بر این شمع کوبی محوری میباشد ولی برای عقل ممانهای احتمالی بهتر است در هر چاه 8 تا 10 عدد میله گرد آجدار که قطر آن بوسیله محاسبه بدست میآید و نباید از میله گرد نمره 10 کمتر باشد قرار میدهند و آنها را به وسیله میله گردهای عرضی مارپیچی شده بیکدیگر متصل مینمایند.
این نوع شمع کوبی که در محل ریخته میشود ساده ترین نوع شمع کوبی میباشد ممکن است بجای حفر چاه و بتن ریزی تیرهای بتونی یا فولادی را که در خارج تهیه شده است به محل کارگاه حمل نموده و در زمین محل پی بوسیله چکشهای مکانیکی کوبید و بعد روی آنرا مانند طریقه فوق بهم متصل نموده و ساختمان را ادامه داد. در بعضی مواقع بعلت سستی فوق العاده زمین و ریزش این گونه چاهها معمولاً از حلقههای بتنی و یا سفالی که به آن گول یا گور میگویند استفاده میشود. گولهای بتنی یک تکه و یا دو تکه و گولهای سفالی دو تکه هستند قطر این استوانههای بتونی در حدود 80 الی 100 سانتی متر بوده و ارتفاع آنها در حدود 10 سانتی متر است.
این استوانهها کاملاً گرد نیستند طرز استفاده از گول بدین طریق است که ابتدا در حدود 30 الی 40 سانتی متر از محل چاه را حفر نموده و اولین گول را روی زمین حفر شده قرار میدهند و بعد زیر آن را خالی کرده تا گول پایین تر برود آنگاه گول دوم را بر روی آن قرار میدهند و همین طور کار را ادامه میدهند.
چنانچه گولهای قبلی در اثر ریزش بدنه چاه تنگ افتاده باشد و در نتیجه پایین تر نرود در این موقع از گول های دو تکه استفاده مینمایند. بدین طریق که ابتدا زیر کول قبلی را خالی کرده و یکی از تکههای کول جدید را نصب کرده و بعد تکه دوم را طوری نصب نمود که درز آنها مقابل هم قرار نگیرد.
ساختمان های آجری
نخستین مرحله در ساختمانهای آجری مانند سایر ساختمانهایی پی سازی میباشد که این کار بعد از گودبرداری و پی کنی باید صورت بگیرد. معمولاً برای ساختمانهای آجری که دیوارهای اصلی حمال میباشد از پیهای نواری استفاده میشود. پیهای نواری را در امتداد دیوارهای حمال و تیغهها با عمق و عرض معین حفر مینمایند.