دسته بندی | عمران |
بازدید ها | 1 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 61 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 76 |
مقاله بررسی مزایا و معایب استفاده از روش قالب لغزنده عمودی در 76 صفحه ورد قابل ویرایش
مزایا و معایب استفاده از روش قالب لغزنده عمودی
در مورد مزایای و معایب این روش اجرائی مباحث مختلفی وجود دارد. عده ای بطور کلی استفاده از قالب لغزنده عمودی را نامناسب می دانند یکی از معایب عمده ای که این عده از نسبت به قالب لغزنده مطرح می کنند مسئله ایجاد تنش های مکانیکی است که در اثر بکارگیری این روش اجرائی در سطح بتن بوجود می آید. این ا فراد ادعا دارند که نیروی اصطحکاک ایجاد شده بین سطح قالب و بتن میتواند از مقاومت کششی بتن تازه ریخته شده بیشتر باشد و در نتیجه سطح بتن ترک خورده و باعث کاهش میزان دوام و مقاومت فشاری بتن میشود. در مقابل دست اندرکاران و طرفداران قالب لغزنده ادعا دارند که فقط زمانی که بین بیش از حد در داخل قالب بماند و سفت شود، چنین شرایطی اتفاق می افتد و در صورت به کارگیری روش های صحیح در اجرای عملیات قالب لغزنده و استفاده از یک مخلوط مناسب بتن، کیفیت سازه اجرا شده توسط قالب لغزنده از کیفیت سازه مشابهی که توسط روش های معمولی قالب بندی اجرا شده نبایستی کمتر باشد افزودنی های بتن به بالا بردن کیفیت کار قالب لغزنده کمک شایان توجهی نموده استفاده از میکروسیلیکا روان کننده و دیر گیر باعث شده بتوان حتی با شن و ماسه شکسته شده نیز بتن های خوبی توسط قالب لغزنده ارائه داد. می توان مزایای استفاده از قالب لغزنده عمودی به شرح زیر بر شمرد:
1- سرعت اجرای سازه بسیار بالاست
2- اقتصادی است
3- سازه اجرا شده کاملاً یکپارچه بوده و عاری از وجود درسهای ساختمانی عمودی و افقی است.
4- گرچه در صورت دقت در اجرای عملیات نمای بتن بسیار خوب و قابل قبول خواهد بود، معذالک امکان انجام عملیات نما کاری بر روی سازه بلافاصله بعد از بتن ریزی وجود دارد که باعث می وشد ملات نما بابتن تازه ریخته شده چسباندگی بهتری داشته باشد.
5- نیازی به اجرای داربست نما به روشهای کلاسیک نیست.
6- امکان پیش ساخته کردن قطعات قالب در کارخانه وجود دارد و لذا عملیات درون کارگاه ساختمانی از لحاظ آهنگری و نجاری به حداقل می رسد.
7- امکان اجرای قسمت های دیگری از کار اجرای سازه ازقبیل بالا کشیدن خرپاهای سقف و غیره به طور همزمان با اجرای قالب لغزنده وجود دارد.
در اینجا لازم است نکته ای را یاد آور شویم و آن اینکه قالب لغزنده تنها برای اجرای سازه های مرتفع به صرفه خواهد بود (شکل 4).
همانطور که در شکل 4 مشخص است انجام عملیات قالب لغزنده برای ارتفاعات بالای بیست متر کاملاً به صرفه خواهد بود. در مقابل برای ارتفاعات کمتر از 10 متر اجرای سازه توسط قالب لغزند چندان مناسب نیست.
و اما معایب استفاده از قالب لغزنده را می توان به شرح زیر نام برد:
1- قیمت اولیه قالب گرانتر از قالب های معمولی است
2- اجرای باز شوها، برآمدگی ها و همچنین آرماتورهای انتظار مشکل است. اصولاً قالب لغزنده برای اجرای سازه هایی که مقطع ثابت داشته باشند مناسب تر است. نظیر سیلوهای گندم و امثال آن.
3- برای اجرای سازه هایی که مقطع متغییر دارند، مانند دودکش های بالاتر از 100 متر، اجرای قالب لغزنده با مشکلات بیشتر همراه است. در پایان این کتاب قالب لغزنده مقطع متغیر صحبت خواهیم کرد.
4- تدارکات اجرائی مشکل است. چون قالب لغزنده معمولاً 24 ساعته و به طور سه شیفت اجرا می شود، در نتیجه تأمین بتن و آرماتور و سایر تدارکات مورد نیاز آن حساس تر از کارهای معمولی است. در صورت قطع برق، وجود موتور ژنراتور ضروری است. همچنین بایستی پیش بینی های لازم در مورد خراب شدن ساز، دستگاه انتقال دهنده بتن مانند پمپ و یا جرثقیل و یا سایر وسایل کار را به عمل آورد.
5- در گرما و یا در سرمای شدید اجرای قالب لغزنده نسبت به روش های دیگر مشکلات بیشتری را به همراه دارد.
6- مقاومت نهایی ومشخصات مکانیکی بتن ریخته شده توسط سیستم لغزنده پائین تر از بتن ریخته شده توسط روشهای معمولی قالب بندی است. کمی جلوتر در مبحث سرعت بالا کشیدن قالب به این موضوع خواهیم پرداخت.
7- به طور کلی اجرای قالب لغزنده نیاز به نیروی متخصص بیشتری داشته و بایستی در جمیع جهات آن دقت لازم را به عمل آورد. به عنوان نمونه ای از این بی دقتی ها میتوان سیلوی کارخانه سیمان بهبهان را نام برد. سیلوی مزکور که در سال 1356 توسط قالب لغزنده اجرا شده بود. در مهرماه 1370 به یکباره فرو ریخت و خسارت فراوانی به بار آورد.
دستگاه قدرت هیدرولیکی
در عملیات قالب لغزنده نیروی لازم برای بالا بردن جک توسط دستگاه قدرت هیدرولیک تأمین میشود. در کارگاههای ایران دستگاه قدرت هیدرولیک را پمپ هیدرولیک می نامند. البته پمپ یکی از اجزای دستگاه قدرت است. ما نیز در جاهایی از این نوشته دستگاه قدرت را پمپ نامیده ایم.
وظیفه دستگاه قدرت هیدرولیکی آن است که روغن را با فشار بسیار زیاد به سمت جکها روانه کند. جکها در اثر فشار روغن شروع به بالا رفتن از میل جک می کنند. عملکرد دستگاه قدرت هیدرولیک در سیستم قالب لغزنده درست مانند عملکرد قلب دربدن انسان می باشد. به شکل 27 دقت کنید در این شکل یک نمای بسیار کلی از مسیر جریان روغن را مشاهده می کنید.
بایستی دقت داشته باشید که دستگاه قدرت در سیستم لغزنده دائماً روشن نمی باشد، بلکه در در فواصل زمانی مثلاً هر ده دقیقه یکبار دستگاه را روشن می کنند و در نتیجه قالب به اندازه یک کورس جک به بالا کشیده میشود. سپس سیستم را تا فاصله زمانی بعدی خاموش می کنند. این عمل را میتوان با قرار دادن تایمر به یک مدار اتوماتیک تبدیل نمود که البته اتوماتیک نمودن این سیستم چندان تأثیر قابل توجهی و مثبتی بر روی عملیات نخواهد گذاشت.
بر خلاف دستگاههای پیچیده صنعتی که بعضاً مدارات هیدرولیک مفصلی دارند، خوشبختانه قالب لغزنده از لحاظ سیستم هیدرولیکی بسیار ساده است. علت عمده ای که باعث شده سیستم هیدرولیک قالب لغزنده دائماً روشن نیست. اگر دستگاه قدرت دائماً روشن می بود و وظیفه سنگین بعهده داشت مسائلی از قبیل: گرم شدن روغن، کف کردن روغن، وپیچ و خمهای لوله ها و شیلنگها، افت فشار در طول مسیر، تغییر مقطع عبور روغن و غیره میتوانستند هر یک به تنهایی مشکلات فراوانی بیافرینند. درشکل 28 تصویر یک دستگاه قدرت هیدرولیکی قالب لغزنده را که ساخت کشور روسیه می باشد، ملاحظه می کنید.
در کارهای کوچک لغزنده حتماً لازم نیست که دستگاه قدرت هیدرولیکی مفصلی رد اختیار باشد. اگر حجم کار کم باشد میتوان از دستگاه قدرت هیدرولیکی تاورکرین موجود در کارگاه برای بالا بردن قالب لغزنده استفاده نمود. تاورکرین دارای یک دستگاه قدرت هیدرولیکی است که در زمان نصب قطعات ارتفاعی از آن استفاده می کنند.
بالا کشیدن قالب و سرعت اجرای عملیات
از ابتدای این نوشته بیشتر در پیرامون اجزاء مختلف سیستم قالب لغزنده سخن را ندیم و به روش اجرای کار نپرداختیم. کار از آنجا آغاز میشود که بر روی شالوده سازه مورد نظر، نخست رویه قالب را بر پا می کنند. سپس پشت بندهای افقی، یوکها، پاگردها، لوله قالب را نصب نموده و عملیات سیم کشی را به انجام میرسانند. داربست های آویز بعد از اینکه قالب مقداری بالا کشیده شده قابل نصب خواهند بود و معمولاً در آغاز امکان نصب آنها بطور کامل وجود ندارد.
قالب در ابتدا باید کاملاً شاغول وتر از نصب شود. بعد از نصب قالب و پیش از شروع عملیات بتن ریزی، زمانیکه هنوز میل جکها را در داخل جکها قرار نداده اند، بایستی مدار هیدرولیک فشار قوی را از لحاظ نشتی و سایر مسائل کنترل نمود. به این منظور مدار هیدرولیک با روشن نمودن پمپ به زیر بار میبرند. بعد از انجام این عمل میل جکها را از بالای جکها فرو نموده و در جای خود نصب مینمایند. در صورتیکه از ترازکن نیز استفاده شود در این مرحله آنرا روی جک نصب می کنند.
حال نوبت بتن ریزی است. معمولاً در آغاز عملیات قالب لغزنده بتن ریزی با سرعت انجام میشود، زیرا قالب کاملاً خالی است. در این مرحله میزان فشار جانبی بتن بر روی قالب نیز زیاد است و بایستی برای جلوگیری از ایجاد فشارهای زیاد بر روی قالب، تلاش نمود تا بتن بصورت لایه هایی با ارتفاع 20 سانتیمتر ریخته شود. بعد که قالب براه افتاد و اجرای کارها روند عادی بخود گرفت، میزان بتن ریزی کاهش یافته و در نتیجه مقدار فشار جانبی کمتری از سوی بتن به قالب اعمال میشود.
بعد از اینکه ارتفاع قالب تا حدی بتن ریزی گردید که فقط حدود 10 سانتیمتر از قالب خالی ماند و بتن و گرایش اولیه خود را انجام داد اپراتور، دستگاه قدرت هیدرولیک را روشن نموده و قالب را به اندازه ای معادل یک کورس جک به بالا میکشد. بعد از گذشت دقایقی مجدداً، دستگاه قدرت هیدرولیک روشن شده و قالب یک کورس دیگر به بالا میرود وبه این ترتیب اجرای عملیات ادامه یافته و در هر ساعت بین 5 تا 60 سانتیمتر از ارتفاع سازه ساخته میشود.
بیشتر کسانی که تازه با فن قالب لغزنده آشنا میشوند که سوالی را مطرح می کنند و آن اینکه بعد از گذشت چه مدتی از زمان بتن ریزی می توان قالب رابالا کشید و یا بهتر بگوئیم بتنی که از زیر قالب لغزنده خارج شده و در معرض محیط قرار میگیرد، بایستی از لحاظ مقاومتی دارای چه مشخاصتی باشد؟ در پاسخ به این سوال، ارائه یکسری عدد و رقم دقیق و قطعی میسر نیست، فقط به طور کلی میتوان گفت:
« حداقل شرایط لازم برای بتنی که از زیر قالب خارج شده و در معرض محیط قرار میگیرد این است که بتواند وزن خود را و علاوه بر آن سربار ناشی از وزن بتن درون قالب و اثر تخریبی ویبراسیون را تحمل نموده و در مقابل این بارها تغییرشکل بیش از اندازه نداشته باشد».
پس نتیجه میگیریم که قالب لغزنده نمیتواند در هنگام بالا رفتن سرعت بیش از اندازه داشته باشد و بایستی بعد از ریختن بتن در درون آن به اندازه کافی تامل نمود تا بتن از لحاظ مقاومتی حائز شرایط فوق الذکر شود و سپس قالب به سمت بالا کشیده شود.
همانطور که سرعت زیاد قالب ایجاد اشکال میکند. درمقابل سرعت کم قالب نیز باعث بروز مشکلات دیگری خواهد شد. اگر سرعت قالب کم باشد، بتن در درون آن بیش از حد سفت شده و نیروی اصطحکاک فی مابین سطح قالب وبتن افزایش پیدا می کند.
کوتاه سخن اینکه در دو حالت امکان دارد بتن لغزنده تخریب شود:
حالت اول) در اثر سرعت زیاد بالا رفتن قالب و اینکه بتن خارج شده از زیر قالب لغزنده توانائی تحمل وزن خود سربار ناشی از بتن درون و ویبراسیون آنرا نداشته باشد.
حالت دوم) در ا ثر سرعت کم بالا رفتن قالب و اینکه بتن درون قالب بقدری سفت شود که نیروی اصطحکاک بین بتن و قالب از مقاومت کششی بتن بیشتر شده و در نتیجه ترک بخورد.
ACI 347 در بخش 7.3.2.6 میگوید که :
« حداکثر و حداقل میزان سرعت بالا رفتن قالب بایستی افراد با تجربه تعیین گردد. این افراد در تعیین سرعت قالب مسائلی از قبیل درجه حرارت محیط، اسلامپ بتن، مدت زمان گیرایش اولیه وبسیاری از مسائلی که در حین کار بوجود می آید را در نظر میگیرند. یک شخص با تجربه در زمینه قالب لغزنده بایستی در تمام طول مدت اجرای عملیات روی قالب حضور داشته باشد. »
در پیرامون مبحث سرعت بالا رفتن قالب لغزنده، نکته دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه تحقیقات نشان داده است که هر چه سرعت بالا رفتن قالب بیشتر باشد میزان مقاومت نهائی بتن کاهش می یابد.