فایل بای | FileBuy
مرجع خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیفایل بای | FileBuy
مرجع خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیپلان مجتمع مسکونی
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | dwg |
| حجم فایل | 4335 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 5 |
گزارش کارآموزی در مجتمع فولاد اهواز
| دسته بندی | گزارش کارآموزی و کارورزی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 24 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 33 |
گزارش کارآموزی در مجتمع فولاد اهواز در 33 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
عیب های مکانیکی موتور
نشت روغن
دود سیاه یا خاکستری تیره
آزمون فشار بخار کارتر
صدای یاتاقان میل لنگ
تجزیه روغن
سیستم سوخت رسانی
ارزیابی کیفیت سوخت
آزمون های سیستم سوخت رسانی
آب
روغن سوزی
پایین بودن میزان کمپرس
آزمون نشت سیلندر
پمپ سه گوش
مدار برگشت سوخت
مدار سوخت پر فشار
سوخت پاشها
پمپ سوخت پاش
سیستم هواکش
توربو شارژ کن
گرفتگی لوله برگشت سوخت
سیستم تخلیه دود
سیستم راه اندازی موتور
بسمه تعالی
برای اطلاعات از وضعیت داخل موتور از گیج روغن ( میل روغن نما ) و درجه فشار روغن ( فشار سنج ) استفاده کنید . روغن الوده را می توان بوکشید و در موارد جدی روغن را نزدیک سینی کارتر بیرون می زند . وقتی گیج روغن را نزدیک منیفولد داغ نگه دارید اگر روغن آب داشته باشد، بخار می شود . اتیلن گلیکول ( ضد یخ ) با روغن واکنش انجام می دهد و مایع قهوه ای رنگ و چسبناکی تولید می کند که روی گیج روغن مشهود است . فشار روغن به سرعت باید بالا برود و اگر یاتاقانها خوب باشند ، تحت بار نباید تغییر کند.
با اندازه گیری ولتاژباتری در هنگام موتور گردانی می توان عیوب سیستم راه اندازی را به سرعت تشخیص داد . اگر ولتاژ به اندازه 25 درصد یا بیشتر کاهش یابد باید غلظت آب اسید باتری را اندازه گیری کند و در جستجوی خانه ای از باتری باشد که اتصال کوتاه کرده است . استارت و کابلهای آن را ، بر اساس میزان جریان کشی ، وارسی کنید: اگر استارت بیش از اندازه جریان می کشد نشان دهنده مقاومت مدار است.
بسیاری از وضعیتها از قبیل پایان بودن توان موتور ، دود کردن موتور ، بد کارکردن در دور آ رام ، نرم کارنکردن و بد روشن شدن را می توان به موتور یا سوخت مربوط کرد . اگر با استفاده از سوخت پاش سالم مشکل حل نشد، آزمونهای تراکم و نشت سیلندر را ، به شرحی که در ادامه مطلب می آید انجام دهید . آزمونهایی که روی موتور انجام می شود ، از آزمونهایی که روی سیستم سوخت پاشی انجام می شود آسانترند و می توان آنها را داخل محوطه انجام داد.
عیبهای میکانیکی موتور
عیبهای مکانیکی موتور را می توان به چهار دسته تقسیم کرد:
نشست سیالها
روغن سوزی
پایین بودن میزان کمپرس
سایید گی یاتاقانها
نشست سیالها
در موتور با سه نوع سیال سرو کار داریم ـ سوخت ، روغن وآب ـ که هر یک از آنها ممکن است از موتور به بیرون نشست کند و یا به صورت داخلی به سیستم دیگری نشست کند
نشست روغن
نشست روغن به ندرت سبب خرابی موتور می شود (امادر صورت وقوع چنین اتفاقی ، پیامد های آن ناگوار خواهد بود ) ، اما مکانیک باید همواره این نشستها را بر طرف کند . متداول ترین محلهای نشست روغن ، تقریباً به ترتیب فراوانی عبارت اند از :
واشر در سوپاپ (قالپاق سوپاپ)
واشر سینی کارتر
واشر سینی جلو موتور
واشر پایه های لوازم جانبی خارجی
کاسه نمدهای عقب و جلو میل لنگ
در پوشهای میل سوپاپ و لوله روغن اصلی
منبع نشستهای جزئی را به دشواری می توان یافت ، زیرا روغن به طرف پایین و عقب ، به پشت موتور حرکت می کند استفاده از آشکار ساز نور سیاه یا پودر پاشی ( که ردی به جا می گذارد) مفید است ، اما روش موثر تحت فشار گذاشتن کارتر است .
دود سیاه یا خاکستری تیره
نشانه
موتورزیر بار، به ویژه در دور بالا و متوسط دود می کند و کم صداتر از حالت عادی است.
موتور زیر با ر، به ویژه در دور پایین و متوسط دود می کند و پر سرو صدا تر از حالت عادی است .
موتور زیر با ر ، در همه دورها دود می کند اما ودو آن در دورهای پایین از متوسط آشکار تر است . ممکن است موتور بد روشن شود .
موتور زیر بار ، به ویژه در دور بالا دود می کند .
موتور زیر بار ، دود می کند و توان آن به شدت کاهش یافته است .
موتور زیر بار ، به ویژه در دور بالا و متوسط ، دود می کند ممکن است توان آن نیز پایین باشد .
توده های دود سیاه ، گاهی همراه با دود آبی ، یا سفید از اگزوز بیرون می آید ممکن است موتور دچار کوبش شده باشد .
دود آبی یا متمایل به سفید در دور بالا و زیر بارکم ، به ویژه وقتی موتور سرد است . یا بالا رفتن دما رنگ دود تغییر می کند و سیاه می شود توان موتور ، به ویژه در حالت تخت گاز ، پایین است .
دود آبی یا متمایل به سفید زیر با کم ، وقتی موتور به دمای عادی رسید ه است . ممکن ایت موتور کوبش هم داشته باشد .
دود آبی در همگام گاز داند ، پس از کارکردن در دور آرام به مدت طولانی. ممکن است با تثبیت شدن وضعیت گاز ، موتور دیگر دود نکند.
دود مداوم آبی در همه دورها ، بارها و دماها
دود آبی کم رنگ یا متمایل به سفید در دور بالا و زیر بار کم . بوی تند.
علت احتمالی
پمپ سوخت پاش ریتارد است .
پمپ سوخت پاش آوانس است .
میزان کمپرس سیلندر پایین است .
هواکش گرفتگی دارد .
توربو شارژکن خراب است .
سوخت پاشها (سوزنها ) کثیف اند .
لوله های سوخت رسانی دچار گرفتگی شده اند .
چسبیدن سوخت پاشها
علت احتمالی
پمپ سوخت پاش ریتارد است .
نشست از سوخت پاشها
نشست از کاسه نمد سرسوپاپها
رینگها / سیلندر ه ساییده اند.
موتور سرد است
راه چاره
پمپ سوخت پاش را تنظیم کنید.
پمپ سوخت پاش را تنظیم کنید .
موتور را تعمیر کنید .
فیلتر هوارا تمیز یا تعویض کنید .
فشار هوای خروجی تور بو شارژکن را وارسی کنید .
سوخت پاشها را تمیز یا تعویض کنید .
لوله ها را تمز یا تعویض کنید.
سوخت پاشها را تمیز یا تعویض کنید .
راه چاره
پمپ را تنظیم کنید .
سوخت پاشها را تعمیر یا تعویض کنید .
کاسه نمدها را عوض کنید . ساق / گیت سوپاپ را وارسی کنید.
تعمیر اساسی / نوسازی موتور ترموستات را عوض کنید .
موتور آهسته می گردد و روشن نمی شود .
علت احتمالی
سیستم موتور گردانی خراب است .
میل لنگ سفت شده است .
ویسکوزیته
خرابی سوخت پاشها
دور موتور گردانی منظم نیست ، موتور روشن نمی شود .
علت احتمالی
تنظیم زمانی سوپاپها به هم خورده است .
موتور به حالت عادی می گردد ، اما روش نمی شود.
علت احتمالی
شمعهای گرمکن از کار افتاده اند.
سوخت نامناسب یا آلوده است .
سوخت به سیلندرها نمی رسد .
تنظیم زمانی پمپ درست نیست .
مسیر ورود هوا دچار گرفتگی شده است . مسیر خروج دود دچار گرفتگی شده است . تراکم کم است.
موتور در دور آرام کار می کند
علت احتمالی
تنظیم نبودن دور آرام هوا گرفتگی سیستم سوخت رسانی فیلتر (های ) سوخت گرفتگی دارند .
لوله برگشت سوخت گرفتگی دارد.
سیستم تخلیه دود ( اگزوز ) گرفتگی دارد .
موتور در دورهای پایین در کار می کند .
علت احتمالی
هر یک از عیبهایی که در بالا شرح داده شده و بر دور آرام اثر می گذارد.
پایین بودن میزان کمپرس یک یا چند سیلندر
توان موتور در حد عادی نیست .
علت احتمالی
نرسیدن سوخت کافی سوخت نامناسب یا آلوده
خطا در تنظیم زمانی سیستم سوخت پاشی گرفتگی سیستم ورود هوا نبود اتصلات توربو شارژکن
خرابی سیستم سوخت رسانی با فشار بالا پایین بودن میزان کمپرس موتور
راه چاره
باتریها ، سرکابلها و استارت را وارسی کنید .
با دست گیر موتور را رفع کنید ، اگر سفت به نظر می رسد
روغن موتور و نشست ضد یخ به درون کارتر را ورسی کنید .
فشار باز شدن سوخت پاشاها را وارسی کنید .
راه چاره
تنظیم زمانی سوپاپها را وارسی کنید .
راه چاره
شمهای گرمکن را وارسی و مدار برق آنها را کنترل کنید .
منبع سوخت را ورسی کنید .
مسیر سوخت از باک تا پمپ سه گوش از آنجا ره پمپ سوخت پاش و تا سوخت پاشها و نازلها را وارسی کنید.
تنظیم زمانی پمپ راوارسی کنید .
فیلتر هوا را وارسی کنید .
سیستم را وارسی کنید .
تراکم سیلندر را وارسی کنید .
راه چاره
دور آرام را تنظیم کنید.
سیستم را هوا گیری و اتصالات را سفت کنید .
فیلتر (ها) را عوض کنید .
لوله را باز کنید ، در صورت تاًیید این حدس گرفتگی را رفع کنید .
فیلتر هوا را عوض کنید .
آن را تعمیر کنید .
راه چاره
به همان ترتیب ذکر شده در بالا عمل کنید .
آزمون تراکم سیلندر انجام دهید.
آزمون فشار بخار کارتر (کمپرس رد کردن)
میزان کمپرس رد کردن رینگ ها نشانه خوبی از سایش سیلندر / رینگ است، اما محدودیت‌هایی هم دارد. محدودیت این آزمون از آن روست که همه سازندگان مشخصات فنی مربوط به دور موتور / کمپرس رد کردن را اعلام نمی کنند. غالباً مکانیک باید در زمان سالم بودن موتور این مشخصات را شخصاً تعیین کند.
پمپ سه گوش
سوخت مورد نیاز پمپ از طریق ظرفی حاوی سوخت دیزل تأویل می شود تا پمپ در معرض گرفتگی های سمت مکش قرار نگیرد. اما غالباً بازرسی چشمی صافی داخل باک و لوله سوخت کفایت می کند و مکانیکی ها به ندرت به دردسر استفاده از یک ظرف سوخت کمکی تن می دهند.
سازنده، علاوه بر فشار خروجی، باید مشخصات حجمی پمپ را، به ویژه در مورد پمپ های دیافراگمی اعلام کند.
مدار برگشت سوخت
لوله برگشت، سوخت مازاد را از پمپ سوخت پاش و سوخت پاش ها به باک بر می گرداند. وجود مانع یا گرفتگی در این مدار سبب افزایش فشار داخلی پمپ، زود باز شدن سوخت پاشها، بد روشن شدن موتور، ریپ زدن و خاموش شدن در هنگام ایجاد شتاب منفی می شود.
بیشتر سازندگان برای وارسی این مدار، آهنگ جریان سوخت را، در دور معین موتور، اندازه گیری می کنند. فورد فشار را در خروجی لوله برگشت سوخت یا در نقطه راحت دیگری در لوله اصلی برگشت، در پایین دست نقطه اتصال مدار سوخت پاش، اندازه گیری می کند.
سوخت برگشتی ابتدا باید از روزنه ای عبور کند که در زیر اتصال خروجی پمپ قرار دارد. چون این روزنه (اریفیس) کوچک است و ممکن است وجود یک شیر یک طرفه نیز جریان عبوری از این روزنه را محدودتر کند، اولین جایی که احتمال گرفتگی آن می رود همین روزنه (اریفیس) است. آزمونی که هم اکنون شرح داده شد نمی تواند وجود گرفتگی در این روزنه را آشکار کند (مگر در حالتی که روزنه کاملاً گرفته باشد و سوخت اصلاً از آن عبور نکند). وقتی موتور نشانه های گرفتگی لوله برگشت سوخت را بروز می دهد و نتیجه آزمون فشار منفی است، روزنه را برای بازرسی باز کنید..
مدار سوخت پر فشار
عیب هایی که در این مدار پدید می آید به سه دسته نشت، خرابی سوخت پاش و خرابی پمپ تقسیم می شود.
نشت
در مدار پرفشار موتورهایی که سوخت پاشهای آنها از پمپ تغذیه می شوند، نشت بیشتر از محل مهره ماسوره های لوله سوخت انجام می شود. این مشکل معمولاً با شل کردن و دوباره سفت کردن مهره ماسوره حل می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به فصل 5 رجوع کنید.
اخطار: هرگز خود را در معرض پاشش سوخت پرفشار قرار ندهید؛ سوخت پرفشار به زیر پوست نفوذ می کند و در صورت برخورد با چشم می تواند سبب کوری شود. برای آشکارسازی نشت در نقاطی که دیدن آنها دشوار است. از یک تکه مقوا استفاده کنید.
در پمپ های سوخت پاش سری UTDS، APD، BB6، T و Q ، که روی موتور کامیونهای ماک نصب می شود، تمایل به نشت های جزئی از محل سوپاپ های تحویل سوخت (درست زیر اتصالات لوله سوخت) مشاهده می شود. مسیر نشت ممکن است در دو طرف ارینگ، بین سوپاپ تحویل سوخت و بدنه پمپ، و بین مهره نگهدارنده سوپاپ تحویل سوخت و بدنه پمپ باشد. ارینگ و واشر حلوقی مسی را تعویض کنید. سطوح سنگ خورده را به دقت وارسی کنید که خش بر نداشته باشد. خش برداشتن این سطوح غالباً نتیجه بیش از اندازه سفت کردن مهره ماسوره بین لوله سوخت / سوپاپ تحویل سوخت است که سبب پیچیدن سوپاپ و خط افتادن سطوح درگیر می شود.
پمپ های UTDS ، وقتی موتور با حداکثر دور کار می کند، فشاری بیش از 100 مگا پاسکال ایجاد می کنند؛ خودروهایی که سخت از آنها کار کشیده می شود بیشتر در معرض نشت قرار می گیرند تا خودروهایی که با احتیاط از آنها استفاده می شود، گرفتگی در لوله سوخت، پاشش بیش از حد سوخت و گرفتگی سوخت پاشها، سبب افزایش بیشتر فشار می شود.
سوخت پاشها
مانند شمع های موتورهای بنزینی، سوخت پاشها را نیز همواره می توان جرم دانست، مگر خلاف آن اثبات شود. خرابی سوخت پاش با نشانه های مختلفی، به شرح زیر همراه است:
دود سیاه یا خاکستری
دود سفید
کوبش
همه این نشانه ها خاص سیلندرند. گاهی در مورد سوخت پاشهایی که از پمپ تغذیه می شوند، می توان با حس کردن ضربان فشار در لوله ها، سوخت پاش خراب را شناسایی کرد. اگر از این کار نتیجه ای عاید نشد (طولانی بودن لوله ها و وجود خم های زیاد مانع آشکارسازی ضربان فشار می شود)، سوخت پاشها را، یک به یک، از کار بیندازید. هنگامی که موتور با دور آرام کند کار میکند، پیچ هواگیری سوخت پاش یا اتصالات لوله سوخت پرفشار را باز کنید تا فشار سوخت کاهش یابد . برای از کار انداختن یونیت های سوخت پاش باید پیروهای بادامک را با استفاده از اهرم فشار دهید. اثر از کار انداختن سوخت پاشی که درست کار می کند کاملاً مشهود است: سیلندری که این سوخت پاش روی آن نصب شده است از کار می افتد و میزان دود و لرزش افزایش می یابد. اگر سوخت پاش کاملاً خراب شده باشد، از کار افتادن آن اثری بر عملکرد موتور ندارد؛ اگر سوخت پاش تا حدودی خراب شده باشد و کم و بیش کار کند، بدکار کردن ناشی از کار آن سیلندر برطرف می شود وقتی در مورد نتیجه تردید دارید، یک سوخت پاش سالم روی سیلندر ببندید.
بیشتر عیب ها از دوده گرفتن دهانه سوخت پاش ناشی می شود؛ در نتیجه دود گرفتن دهانه سوخت پاش الگوی پاشش سوخت تغییر می کند و گاهی ممکن است سوزن سوخت پاش گیر کند. سایر عیب ها را می توان با دستگاه نشان دید. چنانکه قبلاً گفته شد، در هنگام انجام این آزمون ها باید مراقب باشید که در معرض پاشش سوخت قرار نگیرید.
چهار نوع آزمون استاندارد وجود دارد – الگوی پاشش، فشار باز شدن، درزبندی و صدای سوخت‌پاش.
الگوی پاشش. آزمونگر را مطابق شکل ببندید و با حرکات کوتاه و سرعت تلمبه بزنید و الگوی پاشش را تماشا کنید. الگوی پاشش قابل قبول تا حدودی به نوع سوخت پاش بستگی دارد. زبانه و صورت های مختلف سوزنهای زبانه ای باید افشانه‌ای از ذرات ریز با تداوم و نفوذ یکنواخت تولید کنند. پهنای این افشانه، بسته به کاربرد، تغییر می کند. سوزنهای چند سوراخنه الگویی باز تولید می کنند که افشانه را می توان به سوی یک ورق کاغذ هدایت کرد؛ سپس می توان نقش روی کاغذ را با نقش حاصل از سوزن نو مقایسه کرد.
فشار باز شدن دسته تلمبه را آهسته فشار دهید و بالاترین عددی را که عقربه نشان می دهد و متناظر با فشار باز شدن سوخت پاش است، بخوانید. این عدد را با مشخصات فنی ذکر شده برای سوخت پاش مورد نظر مقایسه کنید. معمولاً سوخت پاشی که فشار باز شدن آن در گسترده مشخصات فنی باشد پذیرفتنی است.
اما بعضی موتورها بسیار حساس اند و در دور آرام درست کار نمی کنند مگر آنکه سوخت پاشهای آنها در یک طرف گسترده مشخصات فنی کار کنند و با شیم گذاری یا استفاده از فنرنشین رزوه دار می توان فنر بیشتر سوخت پاشها را سفت کرد.
درزبندی استانداردهای شره کردن، بسته به طرح سوخت پاش و کشش فنر تغییر می کنند. تحت فشاری معادل 80 درصد فشار باز شدن سوخت‌پاش، دست کم تا مدت 10 ثانیه، شره نمی کند. سایر منابع احتمالی نشت را پیدا و نشت را برطرف کنید.
صدای سوخت پاش باز شدن معمولاً با صدای «قارت» تیزی همراه است که نشان می دهد مجموعه سوزن و فنر به خوبی جمع می شود. با گوش دادن به صدای سوخت پاش در هنگامی که تلمبه به سرعت کار می کند، نحوه انجام این عمل را وارسی کنید. اما توجه داشته باشید که ممکن است سوخت پاشی که نشتی دارد خوب صدا کند و بعضی سوخت پاشهای کاملاً خوب و سالم باز شوند اما صدای «قارت» نکنند، هر چقدر هم ماهرانه تلمبه بزنید.
پمپ سوخت پاش
تعویض پمپ سوخت پاش کار پرهزینه ای است و هزینه آن فقط از هزینه نوسازی موتور کمتر است. پیش از اینکه تصمیم به تعویض پمپ سوخت پاش بگیرید، یقین حاصل کنید که اجزای مکانیکی پمپ خراب شده است. بسیاری از پمپ ها مکانیسمی برای جبران تغییر ارتفاع دارند که نسبت هوا / سوخت را تغییر می دهد و ، در بعضی از پمپ ها، زمان سوخت پاشی را تنظیم می کند وجود سوراخی بسیار ریز در دیافراگم (کاترپیلار) یا فانوسی می تواند معرف خرابی اساسی پمپ باشد.
آزمون فشار داخلی این آزمون به بررسی کارکرد اصلی پمپ – یعنی ایجاد فشار در دور و یار مشخص شده موتور – اختصاص دارد و بنابراین بسیار مهم است. اما نباید این آزمون یا هر آزمون میدانی دیگر را قطعی تلقی کرد. اگر پمپ در این آزمون مردود شد، سمت کم فشار سیستم را دوباره وارسی کنید. اگر هیچ عیبی در این سمت پیدا نشد، پمپ را باز کنید و پیش از کنار گذاشتن، آن را کارگاه بیازمایید.
محل دریچه آزمون، بسته به مدل و سازنده پمپ، تغییر می کند، بیشتر پمپ ها، پمپ هایی که فاقد دریچه آزمون هستند، فشار کامل را در زیر بالغ لوله بازگشت تولید می کنند.
کنترلگرها بعضی از پمپ هایی که امروزه به کار می روند، یک شیر قطع سولنوئیدی دارند. این شیر در حالت عادی بسته است. وقتی جریان برق به سیم پیچ های سولنوئیدی برسند، شیر باز می شود. برای وارسی سریع میدانی، در پی شنیدن صدای «تیلیک» باشید که در هنگام برق دار شدن مدار ایجاد می شود.
بخش گاورنر پمپ می تواند شامل انواع پیچ های تنظیم باشد که بیشتر آنها «سگ های خفته» ای هستند که بهتر است کاری به کارشان نداشته باشید و خوابشان را آشفته نکنید. دو پیچی که مکانیک باید درباره آنها اطلاع داشته باشد پیچ هایی هستند که دور آرام و حداکثر دورگاورنر را، ممولاً با محدود کردن گستره حرکت اهرم گاز، تنظیم می کنند. اما در بعضی طرح های پیچیده تر، دور آرام خود به دو گستره تقسیم می شود.
گزارش کارآموزی در مجتمع کارخانجات تراکتورسازی
| دسته بندی | گزارش کارآموزی و کارورزی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 30 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 47 |
گزارش کارآموزی در مجتمع کارخانجات تراکتورسازی در 47 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه :
مجتمع کارخانجات تراکتورساز ی ایران در زمینی به مساحت تقریبی 334 هکتار در کنار شهر زیبای تبریز بنا گشته و یکی از بزرگترین واحدهای کشاورزی محسوب می شود .
طرح ایجاد کارخانجات تراکتورسازی ایران در چهارچوب مفاد موافقتنامه همکاریهای فنی ,اقتصادی بین دولت ایران و رومانی برای تولید تراکتور 65 اسب بمرحله اجرا درامد . در اوایل سال 1353 ادامه اجرای طرح تراکتور , رومانی بعلت جایگزین شدن طرح ساخت تراکتور سی فرگوسن پیگیری نگردید . متعاقب تغییر خط تولید 4 کارخانه عظیم ساخت تراکتور, موتور , ریخته گری و آهنگری بمنظور تولید 20000 دستگاه تراکتور تحت لیسانس سی فرگوسن و 30000 رستگاه موتور تجدید طرح گردید . ساخت موتور (موتور سازان ) در کنار خط تولید تراکتور به فعالیت پرداخته است .
این کارخانه برای ماشین کاری, مونتاژوتست پرکنیز باقدرت 35 تا 85 اسب ایجاد شده است . ظرفیت اسمی با دو شیفت کاری 30000 دستگاه موتور شامل 2800 دستگاه موتور چهار سیلندرومونتاژ 2000 دستگاه سه سیلندر است که بغد از انقلاب اسلامی با توجه به تحریم اقتصاری از طرف کشورهای اروپائی کارخانه با ترتیب کارشناسان فنی و مهندسی فنی اقدام به تحقیق و بررسی و ساخت قطعات از مرحله مونتاژ به مرحله تولید داخلی سوق داده و به غیر از موتورهای چهارسیلندر موتورشش سیلندر رادر خط تولید قرار داده .
امروزه کارخانه با دارا بودن خطوط ماشین کاری سیلندر , کارتر , یاتاقان , شاتون و بالانسرواخیراا با خرید و نصب ماشین کاری میل لنگ و میل سوپاپ گام بزرگی در راه خورکفائی برداشته و تمامی مواضع تولید را از سر راه برداشته و با تولید انواع اقسام موتور و همکاری با سایرکارخانجات ایران به حرکت روبه جلو خود ادامه و در سالهای اخیر صادرات از طریق این کارخانه به سایر کشورها به مرحله اجرا گذاشته شده . در کنار کارخانه موتورسازان, کارخانه اهنگری برای تولید قطعات اهنگری از پرسهای درونی استفاده می نمایند که بعنوان تکنولوژی های این زشته شناخته شده و در خاورمیانه و اسیا یکی از معروفترین کارخانجات در بهربرداری کامل از پرسهای 1000 الی 8000 تنی برابر 33000 تن دز سال می باشد که شارژ شاتود و میل لنگ و سایر اقلام به کارخانجات ساخت تراکتور و موتورسازان را به عهده گرفته وبا سایر کارخانجات داخلی همکاری مثمر ثمری را دارد .
کارخانه ریخته گری مجتمع تراکتورسازی ایران برای تولید 54000 تن چدن ایجاد شده است این کارخانه با مساحتی حدود 25000 متر مربع دارای مدرنترین خطوط قالبگیری و ماهیچه سازی و انتقال ذوب است با بهره برداری کامل از تاسیسات و امکانات ایجاد شده انواع چدن و مالیبل بمیزان 54000 تن در سال امکان پذیر است صادرات این کارخانه در سالهای اخیر به کشورهای المان و بلغارستان و ایتالیا افزایش یافته امیدواری بسیار زیادی در صادرات محصولات این کارخانه به کشورهای اسیائی افریقائی در برنامه های کارخانه مد نظر گرفته شده است از سال 1374 پروژه کامیونت به جمع تولیدات این کارخانه اضافه شده و هر روز بهتر از دیروز به مسیر پیشرفت خود ادامه می دهد .
اهمیت ماشین در کشاورزی
در ابتدا تمام محصولات کشاورزی به منظور تامین معاش انسان بوسیله قدرت بدنی انسان تولید و اماده می شد . با کشف اهن ابزاری ساخته شد که باعث کاهش بیشتر کار بدنی انسان شد .
امروزه ماهواره ها از مزارع عکس برداری می کنند و متخصصین و دانشمندان را قادر می سازند تا مناطق افت زره را مشخص کرده و رطوبت خاک , حرارت خاک و بسیاری از عوامل دیگر را اندازه گیری می کند .
اختراع تراکتورهای کنترل از راه دور که به طور خودکار بر اساس برنامه های کامپیوتری کارهای زراعی را انجام می دهند .
انواع تراکتورها
الف : بر اساس تامین خاصیت کششی و خودرو بودن
ب : بر اساس موارد استفاده
ج : بر اساس نوع شاسی یا قاب
ترامتور بر اساس تامین خاصیت کششی و خودرو بودن به تراکتورهای چرخدار, سه چرخ, چهارچرخ معمولی
مانورنوردی و فرمان گیری در تراکتورهای چرخدار
1- فرمانگیری چرخهای جلو
2- فرمان گیری کمر شکن
3- فرمان گیری تمام چرخها
تراکتورها بر اساس نوع شاسی, بدور شاسی تقسیم می شوند .
تراکتورها از لحاظ موارد استفاره :
تراکتورهای عمومی یا خدماتی , تراکتورهای پابلند یا شاسی بلند , تراکتورهای باغی , تراکتورهای صنعتی , تراکتورهای چمن زنی , تراکتورهای چرخ زنجیر .
اتصالات و دستگاههای هیدرولیک تراکتور
در ابتدا , تمام کارهای تراکتور در مزرعه از طریق کشیدن ماشین هایی که در یک نقطه ثابت به ملبند تراکتور متصل می شدند . بعدها تغییراتی حاصل شد .
ماشینهای مزرعه که با تراکتور کار می ننند به سه روش زیر به تراکتور متصل مس شود :
1- وسایل کششی که به مالبند متصل هستند و کشیده می شوند . که یک نقطه سوار هستند .
2- وسایل نیمه سوار که دارای چرخ هستند که به دو بازوی پایینی متصل هستند .
3- وسایل سوار که به اتصال سه نقطه متصل هستند . که بوسیله سیستم هیدرولیک بالا و پایین می شود .
روی اتصالات سه نقطه یک گویهای سوراخ وجود دارد که با گوس ادوات متصل می شود بوسیله پین جا زده شور .
برای تثبیت بازوی هیدرولیک زنجیدهایی موجود است که به عنوان نوسان گیر عمل می کنند .
سیستم هیدرولیک تراکتور شامل موارد زیر است :
1- فرمان هیدرولیک
2- ترمز هیدرولیک
3- جعبه دنده هیدرولیک (خودکار )
4- قفل دیفرانسیل
5- موتور هیدرولیک
6- پی . تی . او هیدرولیک
7- کلاج هیدرولیک
در سیستم هیدرولیک ساده یک پمپ روغن تحت فشار را به سیلندری که داخل ان پیستون قرار دارد ارسال می کند . حرکت پیستون برای بلند کردن وزن یا بار استفاده می شود و بوسیله یک دسته توسط راننده کنترل می شود .
برای پایین اوردن ادوات از وزن انها استفاده می شود .
کار سیستم کنترل کشش خودکار جلورس است . اگر وسیله بیش از حد زیر بار برود به جلورس خودکار ادوات را بالا می اورد تا تراکتور خاموش نشود .
اجرا سیستم هیدرولیک شامل :
1- مخزن 2- پمپ 3- سیلندر 4- صافی 5- لوله رابط
سیستم انتقال توان
توان موتور به وسیله سیستم انتقال توان به چرخهای محرک یا محور انتقال توان یک تراکتور منتقل می شود .
این سیستم باعث :
1- موجب قطع و وصل توان می شود .
2- سرعت های مختلف را تعیین می کند .
3- روشی برای معکوس کردن جهت حرکت است .
برای انجام این کارها به قسمت زیر نیارمندیم :
1- کلاج
2- جعبه دنده
3- دیفرانسیل
4- گرداننده نهایی
کلاج وسیله ای است که نیروی را از دو طرف موتور به جعبه دنده قطع و وصل میکند.
جعبه دنده های مکانیکی که تعویض دنده انها بوسیله دست انجام می شود . متداولترین نوع جعبه دنده در تراکتور است . به دو نوع سری و موازی تقسیم می شوند .
جعبه دنده کشوئی سری :
در این نوع جعبه دنده , محور خروجی در امتداد محور ورودی قرار دارد اما این دو محور به یکدیگر متصل نیستند . محدر سومی که به محور مجموعه دنده ای معروف است موازی دو محور ورودی و خروجی است .
جعبه دنده کشوئی موازی :
در این نوع جعبه دنده محور ورودی و خروجی موازی همدیگرند محور ورودی باعث حرکت محور خروجی است .
دیفراسیل :
سه کار مهم را انجام می دهد :
1- نیرو را 90 درجه تغییر می دهد .
2- نیرو را یکسان ما بین چرخهای محرک تقسیم می کند .
3- باعث می شود تراکتور بتواند دور بزند .
4- باعث کاهش سرعت و افزایش گشتاور است .
دیفرانسیل شامل : 1- پیستون 2- گرانویل 3- هرزگردها که بوسیله میل پلوس به چرخها متصل است .
گاهی اوقات پیش می اید که هرزگردها عامل مزاحمت هستند و باعث بوکسوات هستند که بوسیله قفل دیفرانسیل می توانیم دو میل پلوس را به هم قفل کنیم تا دو چرخ با هم بچرخند و هرزگردها از کار می افتد که این عمل می تواند یطور مکانیکی یا هیدرولیکی انجام شود .
گرداننده نهائی :
اخرین قسمت سیستم انتقال قدرت است . به برای افزایش گشتاور و کاهش دور به کار می رود . ممکن است چرخ دنده ساده یا دنده خورشیدی و سیاره ای می باشد .
محور توان دهی (پی . تی . او )
استفاده روز افزون ار توان مکانیکی به جای دام در تولید محصولات کشاورزی باعث توسط انواع ماشین تراکتور گرد شد .
تراکتور علاوه بر کشیدن ادوات می تواند با تامین توان دورانی مکانیزههای انها را هم به کار اندازد . بر این اساس محور توان دهی نامیده می شود .
محور توان دهی محور چوخ دنده گرد مخصوصی است که معمولا از قسمت عقب محفظه اکسل عقب تراکتور خارج می شور .
عمومی
تراکتور 285 به موتور A4.248 که تنفس هوای طبیعی دارد مجهز می باشد .
موتورهای A4.236 و A4.284دارای چهارسیلندر می باشد که با اب خنک می شوند, پمپ انژکتور گازئیلی مستقیما بر سر پیستون موتور A4.236 با کورس 127 میلی متر پاشش می کند و قطر پیستون 43/98 میلی متر و موتور A4.248 دارای کورس 127 میلی متر و قطر اسمی 101 میلی متر می باشد .
هرنوع موتور دارای سوپاپ یکسانی هستند که در سیلندر مربوطه به طور عمودی قرار گرفته اند . دنده محرک میل سوپاپ در سمت راست بدنه موتور قرار گرفته است و سوپاپ ها بوسیله ضربات مداوم کار می کنند میل سوپاپ ها و یک سری از اسبک ها بر روی شفت سوار شده اند و در قسمت سر سیلندر مستقر هستند .
سوپاپ ها با میل سوپاپ بزرگتر می توانند در سر سیلندر دوام زیادی داشته باشند بدنه موتور و محفظه جلو موتور یک پارچه ریخته شده اند وبوش های چدنی به طور کامل به داخل بدنه موتور پرس می شوند .
پیستون های آلومینیومی با کله گود مجهز به سه عدد رینگ به موتورهای A4.248 سوار می شوند ولی پیستون موتورهای A4.236 دارای پنج رینگ می باشد پیستون ها به وسیله گژن پین به شاتون ها متصل شد اند و به طور روان به حرکت در می ایند یاتاقان بزرگ شاتون قابل تعویض بوده و از ورقه نازک فولادی با الیاژ الومینیومی و قلع می باشند .
موتور با روغن تحت فشار روغنکاری می شود که این روغن توسط پمپ دورانی از کارتر کشیده می شود که خود این پمپ توسط میل لنگ به حرکت در می اید قبل از این که روغن تحت فشار در سراسر موتور جریان یابد از فیلتر عبور می کند .
میل لنگ روی پنج عدد یاتاقان قابل تعویض الیاژی الومینیوم و قلع سوار می شوند و این یاتاقانها توسط کلاهک چدنی سر جایشان محکم می گردند نیروی فشاری در جهت محور میل لنگ توسط چهار عدد واشر هلالی در دو طرف کلاهک یاتاقان مرکزی و پوسته موتور مستقر هستند .
دستگاه بالانسر به پوسته موتور بسته شده و بوسیله دنده هایی که به میل لنگ متصل است به حرکت در می اید و پمپ روغن در وسط دستگاه بالانسر متمایل به یک طرف کارتر قرار گرفته است .
پوشش اسبک ها
دمونتاژ
1- کاپوت تراکتور را باز کنید .
2- باک گازئیل را باز کنید .
3- بست شیلنگ را شل کنید .
4- بست را باز کنید و شیلنگ را در اورید .
5- چهار پیچ الن را باز کنید .
6- پوشش اسبک ها را بردارید .
7- واشر مقوائی را جدا کنید .
مونتاژ
8- علاوه بر موارد ذیل عکس مراحل 1 الی7 را انجام دهید :
نصب یک واشر مقوائی خشک
تنظیم فاصله ازادی سوپاپ ها
تنظیم
1- درپوش اسبک ها را بردارید .
2- لقی سوپاپ ها را به 3/0میلی متر در حالت سرد تنظیم کنید .
لقی بین اهرم اسبک ها و سر میله سوپاپ تلقی می شود, ترتیب تنظیم لقی به شرح زیر است :
تنظیم لقی سوپاپ 1 زمانی که سوپاپ شماره 8 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 2 زمانیکه سوپاپ شماره7 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 3 زمانیکه سوپاپ شماره 6 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 4 زمانیکه سوپاپ شماره 5 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 5 زمانیکه سوپاپ شماره 4 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 6 زمانیکه سوپاپ شماره 3 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 7 زمانیکه سوپاپ شماره 2 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 8 زمانیکه سوپاپ شماره 1 کاملا باز است . (کاملا کمپرس شده است )
بوش های سیلندر
دمونتاژ
1- پیستون ها و شاتون ها را بیرون اورید .
2- پیچ دو سر را از پیشانی بدنه موتور باز کنید .
3- با استفاده از PD 150 اداپتور مناسب و جک هیدرولیکی 30 تنی بوش را از قسمت فوقانی بدنه موتور بیرون اورید .
مونتاژ
4-عکس مراحل فوق را به استثنای موارد ذیل انجام دهید :
(i) در حمل و نگهداری بوشها بایستی دقت شود .
(ii) بوش لبه دار چدنی نبایستی تراشکاری شوند بلکه بایستی از بوشهای تازه استفاره شود .
(iii) قبل از مونتاژ تاره در بدنه موتور بایستی بوش و جای ان در بدنه کاملا تمیز باشد .
(iv) قبل از مونتاژ قطعات را با روغن تمیز موتور روغنکاری کنید .
(v) مطمئن شوید که لبه بوش در سوراخ خزینه دار واقع در قسمت فوقانی موتورگیر نکند .
(vi) اختلاف سطح بین بوش و بدنه موتور پس از مونتاژ بایستی 05/0 بالاتر یا 1/0 میل متر پائین تر از سطح فوق بدنه موتور باشد .
(vii) وضعیت ریگهای پیستون را کنترل کنید در صورت شک و تردید انها را عوض کنید.
(viii) بعد از مونتاژ باید مدتی صبر کنید تا بوش در جایش استقرار یابد بعد قطر داخلی ان را کنترل کنید .
(ix) هر یک از بوشها باید از سه مکان کنترل شود .
میل لنگ
طریقه تعویض یاتاقان هلالی
1- پمپ روغن را بیرون اورید .
2- میل لنگ را بطرف عقب فشار دهید و بازی انتهای محور میل لنگ را بین یاتاقان هلالی و میل لنگ را کنترل کنید . لقی باید بین 1/0و38/0 میلی متر باشد .
3- اگر لقی محور در حدود معین شده نباشد در این صورت به شرح زیر عمل کنید :
4- دو عدد پیچ را باز کنید .
5- کلاهک یاتاقان را باز کنید و همراه با دو عدد یاتاقان هلالی بیرون اورید .
1- با استفاده از سیستم فلزی دو عدد یاتاقان هلالی فوقانی را فشار داده و از جایشان بیرون اورید .
2- کلیه قطعات را قبل از نصب روغنکاری کنید .
3- یاتاقان هلالی فوقانی را که در قسمت فولادی به طرف کلاهک می باشد سرجایشان قرار دهید .
4- یاتاقان هلالی تحتانی را روی کلاهک مرکزی قرار داده و کلاهک را نصب کنید .
5- دو عدد پیچ را سر جایش بسته و با گشتاور 244 نیوتن متر محکم سفت کنید .
6- مرحله شماره دو را مجدا" تکرار کنید .
7- اگر بازی انتهای محور درست نباشد از یاتاقان هلالی ضخیم تر استفاده شود .
توجه : ضخامت یاتاقان هلالی فوقانی و تجتانی بایستی مساوی باشند .
8- پمپ روغن را سر جایش نصب کنید .
میل لنگ
دمونتاژ
1- روغن موتور را خالی کنید .
2- تراکتور را بین موتور و اکسل و بین موتور و انتقال نیرو جدا کنید .
3- موتور را روی پایه مناسبی قرار دهید .
4- کاسه نمد انتهای عقب میل لنگ را بیرون اورید .
5- درب سینه موتور را بلز کنید .
6- یاتاقان بزرگ شاتون را باز کنید .
7- یاتاقان هلالی را بیرون اورید .
8- قطعه پل مانند یاتاقان بزرگ عقب و کاسه نمد را در اورید .
9- دنده و خار میل لنگ را بیرون اورید .
10- هشت عدد باقی مانده کلاهک یاتاقان اصلی را باز کنید .
11- چهار عدد کلاهک یاتاقان اصلی باقیمانده را همراه با یاتاقان ان بیرون اورید .
12- میل لنگ را از جایش بلند کنید .
13- پنج عدد یاتاقان زیر میل لنگ را از پوسته موتور بیرون اورید .
14- کلیه قطعات را کاملا تمیز کنید .
با استفادهاز میکرومتر سائیدگی, و بیضی بودن یاتان خورهای میل لنگ را کنترل کنید . قطر یاتان خورها بایستی در دو صفحه موازی و عمودی که از دو انتهای یاتان خورها عبور کرده اند کنترل شوند . سائیدگی و بیضی بودن نبایستی از 061/0 میلی متر تجاوز نماید .
میل لنگ را از لحاظ ترک و غیرمغناطیسی کنترل کنید . یاتان خورهای ثابت و متحرک میل لنگ را می توان تا اندازه های ذیل سنگ زنی کرد .
(i) 254/0 میلی متر
(ii) 508/0 میلی متر
(iii) 762/0 میلی متر
میل لنگ های تافت را یدینق شده بایستی بعد از سنگ زنی تافت راید شوند . در غید این صورت باید از میل لنگ نو استفاده کنیم .
هر گاه سه وضعیت برای کاسه نمد استفاده شده باشد در این صورت جای کاسه نمد باید سنگ زنی شود . فقط حداقل مقدار سنگ زنی شود این مقدار باید برای ایجاد شیارها کافی باشد . جای کاسه نمد نیازی به عملیات تافت راید نیست .
مونتاژ
15- به استثنای موارد ذیل عکس مراحل 8 الی 14 را انجام دهید .
16- یاتاقان هلالی را مونتاژ کنید .
17- یاتاقان شاتون را نصب کنید .
18- پوسته سینه موتور را نصب کنید .
1- کاسه نمد انتهای ملی لنگ را نصب کنید
2- موتور را سوار کنید .
3- روغن مجاز به موتور بریزید .
میل سوپاپ و تایپت ها
دمونتاژ
1- روغن موتور را خالی کنید .
2- تراکتور را بین اکسل و موتورو بین موتور و انقال نیرو جدا کنید .
3- مجموعه اسبکها را باز کنید .
4- درپوش سینه جلو موتور را باز کنید .
5- میله های فشاردهنده اسبک را بیرون اورید .
1- سیفون را بیرون اورید .
2- موتور را برگردانده و روی میز مناسب قرار دهید .
3- بالانسر را باز کنید .
4- واشر فشاری میل سوپاپ را عقب بکشید .
5- میل بادامک را بیرون اورید .
6- تایپت ها را بیرون اورید ولی ترتیب ان را حفظ کنید .
مونتاژ
7- به استثنای مراحل ذیل عکس مراحل 1 الی 11 را تکرار کنید .
کابل محرک دورسنج
دمونتاژ
1- ترمز دستی را بکشید .
2- موتور تراکتور را خاموش کنید .
3- باطری را قطع کنید .
4- بوسیله بازگردن درپوش داشبورد, کابل دورسنج را بیرون اورید .
5- بست نگهدارنده کابل دورسنج را بیرون اورده و کابل را از جایش بیرون اورید .
6- محافظ دینام و خود دینام را بیرون اورید .
7-کابل دورسنج را از جعبه دنده محرک دورسنج بیرون اورید .
مونتاژ
8- عکس مراحل 1 الی 7 را انجام دهید .
شیرهای فشارشکن پمپ روغن درموتورهای جدید
دمونتاژ
1- بالانسر موتور را باز کید .
2- پین فنری نگهدارنده مجموعه شیر فشارشکن را باز کنید .
3- کلاهک فنر را بیرون اورید .
4- فنر را باز کنید .
5- قطعه پیستون مانند را بیرون اورید .
توجه : پین اشپلیت باید ان قدر با دقت بیرون اورده شود تا مطمئن شد که فنر و کلاهک موقع ازاد شدن فشار فنر کم نشود .
گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی خراسان
| دسته بندی | نفت و پتروشیمی |
| بازدید ها | 7 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 473 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 35 |
گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی خراسان در 35 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
مقدمه..........................................................................................................3
واحد تصفیه آب ..............................................................................................6
واحدتصفیه آب خام ..........................................................................................6
کلاریفایر ......................................................................................................7
فیلترهای شنی ..............................................................................................10
واحد اسمز معکوس .......................................................................................12
فیلترهای کربن اکتیو .......................................................................................14
فیلترهای کارتریج واحد R.O .....................................................................................15
مدول های R.O ......................................................................................................16
دگازورآب تصفیه R.O ..............................................................................................18
واحد تصفیه کندانس ..................................................................................................20
فیلترهای کربن فعال ..................................................................................................21
مبدل های تعویض یونی .............................................................................................22
سیستم آب آشامیدنی ..................................................................................................25
فیلترهای شنی آب آشامیدنی ........................................................................................26
سیستم آب خنک کننده ...............................................................................................27
واحدهوا .................................................................................................................28
واحد ازت ...............................................................................................................29
واحد تصفیه پساب ....................................................................................................30
مقدمه:
مجتمع پتروشیمی خراسان واقع در 17km شهرستان بجنورد ,دارای مساحت کل 200 هکتار که محوطه های صنعتی آن 30هکتار, محوطه های غیر صنعتی 82هکتار و فضای سبز آن 110 هکتار می باشد.
این مجتمع در اردیبهشت ماه 1371فعالیت های اصلی خود را شروع کرد. کارهای ساختمانی در تیرماه 1372 و عملیات نصب در تیرماه 1373 آغاز گردبد. شروع واحدهای آب و نیروگاه در بهمن 1374 و شروع بهره برداری در خردادماه 1375 بود.
خوراک این مجتمع 70000 گاز طبیعی 850 آب خام طراحی (450 آب واقعی) می باشد.
در این مجتمع سیستم های کنترل و ابزار دقیق از نوع پیشرفته D.C.S استفاده شده است.
محصولات مجتمع:
آمونیاک:330000تن در سال (1000 تن در روز)
اوره:طراحی 495000تن در سال (1500تن در روز) و واقعی 1700تن در روز
کریستال ملامین:2000تن در سال (60تن در روز)
ظرفیت تولید برق:3×8مگاوات بعلاوه یک مگاوات ژنراتور اضطراری و 2.8مگاوات قابل استفاده از شبکه سراسری برق کشور.
ظرفیت تولید بخار:3×70تن در ساعت با فشار متوسط 40بار.
ظرفیت تولید ازت:60کیلوگرم در ساعت ازت مایع و 250 متر مکعب در ساعت به صورت گازی.
ظرفیت تصفیه آب:850متر مکعب در ساعت.
ظرفیت تولید آب بدون املاح:600متر مکعب در ساعت.
ظرفیت تولید هوای فشرده:2×1700متر مکعب در ساعت.
ظرفیت واحد کیسه گیری:210تن در ساعت.
ظرفیت ذخیره محصول اوره:70000تن.
ظرفیت ذخیره آمونیاک:2×10000تن.
ظرفیت ذخیره آب مصرفی:50000متر مکعب در ساعت.
برج های خنک کننده آب:17000متر مکعب در ساعت.
ظرفیت ذخیره محصول ملامین:2000تن.
محل مجتمع:بجنورد-کیلومتر 17 جاده مشهد
مساحت:200هکتار
سال تاسیس:1371
مالکیت:شرکت ملی صنایع پتروشیمی
کاربردهای اصلی محصولات:
آمونیاک:تولید کودهای شیمیایی بع عنوان سیال مبرد در سیکل های ترکیبی
اوره:کودهای شیمیایی-رزین های اوره فرم آلدئید و ملامین
ملامین:تولید رزین ها
گواهینامه های استاندارد دریافتی:
ایزو 9001 ویرایش 2000
ایزو 14001 ویرایش 2004
OHSAS 18001
دریافت گواهینامه تعهد به تعالی سازمان
نمودار تولید:
اوره پریل گازدی اکسید کربن گاز طبیعی
آمونیاک
گازهای برگشتی محلول اوره
ملامین
واحد تصفیه آب:
تاسیسات تصفیه آب برای تصفیه کامل آب خام و دستیابی به کیفیت مناسب آب برای سیستم های جبرانی (make up) خنک کننده ها و آب ورودی به بویلر و سیستم های آب آتشنشانی و آب سرویس در نظر گرفته شده است.
سیستم تصفیه آب شامل 4 واحد یا سیستم می باشد که عبارتند از:
الف)واحد تصفیه آب خام
ب)واحد اسمز معکوس
ج)واحد تصفیه کندانس
د)سیستم آب آشامیدنی
الف)واحد تصفیه آب خام:
آب خام مجتمع توسط رودخانه و 8 فقره چاه که در اطراف پتروشیمی حفر شده اند,تامین می شود(در 6 ماه اول سال(بهار و تابستان) که آب رودخانه برای مصارف کشاورزی استفاده می شود آب از چاهها و در 6ماه بعد از رودخانه تامین می شود).
مراحل تصفیه طی دو مرحله انجام می شود:
1-تصفیه فیزیکی:درکلاریفایر و فیلترهای شنی
2-تصفیه شیمیایی:در سیستم های R.O ,کربن اکتیوها و میکسبدها
واحد تصفیه آب خام شامل اجزای زیر است:
-کلاریفایر
-سمپ لجن و پمپ های انتقال لجن
-واحد تزریق مواد منعقد کننده
-سیستم تزریق پلیمر
-فیلترهای شنی ودمنده های مربوطبه آن
-سمپ آب شستشویمعکوس و پمپ های آب برگشتی
سمپ آب فیلتر شده و پمپهای مربوط به آن
کلاریفایر:
شمای طراحی کلاریفایر از سه منطقه ضروری برای شفاف سازی مناسب برخوردار است:
-منطقه اختلاط سریع :در قسمت مرکزی کلاریفایر که در آن آب خام و رسوب های برگشتی و مواد شیمیایی ورودی به سرعت باهم مخلوطمی شوند.
-منطقه اختلاط آرام:عملاختلاط آهسته امکان تشکیل Floc را فراهم می سازدو ذرات Floc را در تماس نزدیک با ناخالصی های معلق قرار می دهد.
-منطقه ته نشینی یا شفاف سازی بیرونی:در آن جریان رو به بالای آب تا اندازه ای کاهش یافته و اجازه ته نشینی رسوب را می دهد.
اجزای اصلی آن عبارتند از:
-مخزنی افقی دارای قطر 29 متر و ارتفاع 5 مترو کف شیبدار که در مرکز آن حلقه جمع آوری لجن قرار گرفته است.
-Centrepost :که نگهدارنده محرک اصلی واحد و نیز نگهدارنده درایو مربوط به آن می باشد.
-Draft tube :در مرکز قرار دارد که در بر گیرنده یک پره چرخان (Recirculator Impeller) می باشد.
-Detention Shell : واسطه ای است برای جداسازی منطقه اختلاط از منطقه ته نشینی بیرونی.
-کلکتورهایی که در آب به صورت شعاعی غوطه ور می باشند و جمع آوری یکنواخت آب شفاف را از منطقه Settling بر عهده دارند و آب را به سمت مجرای جمع آوری که در قسمت فوقانی Detention Shell قرار دارد هدایت می کنند.
-لوله های ورودی و خرجی به ترتیب آب خام تصفیه نشده را به Draft tube و آب شفاف را از مجرای جمع آوری به فیلترهای شنی انتقال می دهد.
مکانیسم Scraper لجن به این صورت می باشد که به آرامی می چرخد و لجن ته نشین شده را از کف واحد به سمت حلقه جمع آوری لجن انتقال می دهد.
واحد معرف کلاریفایر هیدرولیک می باشد.سیتم هیدرولیک شامل مخزن و دو پمپ هیدرولیک می باشد.واحد محرک , کنترل دقیق بر رویدور دستگاه در محدوده مشخص ذیل دارد:
برای Recirculator 1.7-12rp
برای Scraper 0.013-0.67 rpm
در ابتدا آب خام از مخزن (Reservoir) که در ارتفاعات شمال شرقی مجتمعقرار دارد با توجه به اختلاف سطحی که بین استخر و کلاریفایر وجود دارد از طریق یک خط انتقال زیرزمینی وترد کلاریفایر می شود.
واحد اسمز معکوس ( R.O PLAN ) :
اگر یک غشاء نیمه تراوا بین دو محلول با غلظت متفاوت قرار گیرد مقدتری از حلال از یک طرف غشا به طرف دیگر غشا منتقل می شود. جهت حکتحلال به گونه ای است که محلول غلیظ تر را رقیق نماید. به این پدیده اسمز معکوس میگویند. اگر به سیستم اجازه داده شودتا به تعادل برسد در آن صورت سطح محلول غلیظ تر بالاتر از سطح محلول رقیق تر خواهد شد. این اختلاف سطح در دو طرف غشا را فشار اسمزی می گویند.این فشار به غلظت, دما و نوع ناخالصی بستگیدارد.
حال اگر به قسمت شامل محلولغلیظ تر فشاری بیشتر از فشار اسمزی وارد نماییم باعث حرکت محلولاز قسمت غلیظ تر به رقیق تر می گردد. به این فرآینداسمز معکوسمی گویند که عامل جداسازی , فشار مکانیکی است.
اسمز معکوسفرآیندی است فیزیکی که می توان بدین طریق از محلولی به کمک یک غشا نیمه تراوا , حلال تقریبا خالص تهیه کرد. به عنوان مثال به کمک این روش می توان از آب شور آب آشامیدنی تهیه کرد.
اسمز معکوس توانایی جداسازی تا 99% مواد معدنی و نیز 97% مواد آلی و کلوییدی آب را دارا می باشد. اسمز معکوس یک قسمت اساسی تصفیه آب برای مصارف صنایع مختلف نظیر تولید برق و پزشکی و ... می باشد.
غشا اسمز معکوس را نیمه تراوا می نامند چون غشا همچون یک فیلتر عمل می کند به گونه ای که مولکول های حلال از آن عبور کرده ولی مولکول های ناخالصی قادر به عبور از غشا نیستند. بنابراین غشا برای مولکول های ناخالصی نانراوامی باشد. اندازه گروه های یونی عامل مهمی در نفوذ یون در غشا با توجه به فضای بین قطعات پلیمری می باشد.
در تصفیه آب به روش اسمز معکوس غشا به میزان زیاد جذب کننده است و آب جذب شده به ساختمان آن می تواند با انتهای پلیمری غشا پیوند ایجاد کند. این خصوصیت به آب توانایی می دهد که به راحتی به ساختار پلیمری غشا نفوذ کرده و از آن عبور نماید. در اسمز معکوس جریان بخار آب ورودی به یک جریان خالص و یک جریان غلیظ تر تبدیل می شود که به دلیل پدیده اسمز معکوس همواره این جریان غلیظ تر باید وجود داشته باشد.معمولا مقدار این جریان با توجه به حلالیت نمک ها و یا فشار اسمز تایین می شود. با وجود عبور آب از غشا نیمه تراوا همواره مقدار معینی از نمک ها نیز از این غشا عبور می نماید. جریان آب محصول تابعی از فشار ورودی می باشد.
غشاهای مورد استفاده در سیستم R.O انواع مختلفی دارند. دو نوع بسیار معمول آن ها غشا سلولز استات و پلی آمید می باشد, که هر دو پلیمری می باشند. غشا مناسب برای اسمز معکوس باید خصوصیات خاصی داشته باشد. مثلا در برابر حمله مواد شیمیایی یا بیولوژیکی مقاوم بوده و قدرت تحمل فشار اعمال شده را داشته باشد و از همه مهمتر در برابر تغییرات PH مقاوم باشد. محدوده PH برای غشا پلی آمید 2-10 می باشد.
غشا مورد استفاده در سیستم های اینجا از نوع پلی آمید می باشد و آرایش آن از نوع حلزونی است. پلی آمید غشایی است که به دلیل شار محصول بالا به نحوی فزاینده ای رو به رشد است. پلی آمید دارای ساختمان شیمیایی آروماتیکی خطی است.
واحد اسمز معکوس در این مجتمع دارای اجزای اصلی زیر است:
-فیلترهای اکتیو کربن
-پمپهای فشار ضعیف R.O
-مبدل حرارتی آب تغذیه
-فیلترهای کارتریج R.O
-پمپ های فشار قوی R.O
-مدول های R.O
-دگازور آب تصفیه
-سیستم تزریق اسید ( اسید سولفوریک )
-سیستم تزریق SHMP
-سیستم تمیزکاری R.O
فیلترهای کربن اکتیو:
فیلتر کردن توسط کربن فعال شده در حذف مواد آلی معلق و محلول و نیز جدا کردن کلراین و کلرآمین بکار می رود. این نوعکربن می تواند کمک زیادی در کاهش غلظت آلودگی ها داشته باشد و نیز در عین حال می تواند یکی از عوامل بزرگ آلودگی باشد.
مواد کربن دار با استفاده از بخار و درجه حرارت بالا فعال شده اند. در فرآیند فعال سازی , مواد غیر کربنی حذف می شوند و نتیجه این کار خلل و فرج بالای ذرات کربن است. منافذ قابلیت جذب مواد آلی و نیز مواد آلی با پایه کربنی را دارا هستند. این جذب توسط نیروهای واندروالس صورت می گیرد.
استفاده از کربن فعال جهت جدا کردن جامدات معلق با غلضت زیاد و چربی های موجود , موجب نیاز به شستشوی معکوس متناوب بستر می شود که زمان شستشو به افت فشار در طول فیلتر وابسته است.
در این واحد دو بار از فیلتر کربن استفاده می شود. یک سری از آنها قبل از سیستم R.O به منظور پیش تصفیه آب ورودی به R.O و سری دیگر قبل از درام های رزین های یونی در ورودی آب های کندانس.
قبل از این فیلترها در لاین ورودی بی سولفیت سدیم به منظور حذف کلر آزاد به منظور جلوگیری از آسیب به غشای R.O تزریق می شود.
توضیحات بیشتر در مورد این فیلترها در قسمت تصفیه کندانس آمده است.
پمپ های تغذیه فشار پایین R.O :
سیستم اسمز معکوس با آب فیلتر شده توسط چهار پمپ فشار پایین (LP) با ظرفیت هر یک 250 در نظر گرفته شده است که هر یک به منظورتامین نیازهای یک مدول از واحد R.O در نظر گرفته شده است.
استارت یا توقف هر یک از پمپ های مذکور همزمان با هر کدام از پمپ های فشار قوی (HP) واحد R.O صورت می پذیرد.
هریک از پمپ ها مجهز به یک ولو اتوماتیک برگشت جریان می باشد ک هترکیبی از نوع check/recycle می باشد.
مبدل حرارتی آب تغذیه R.O :
دمای آب از عوامل مهم در نرخ جریان محصول آب R.O است. بنابراین برای گرم کردن آب از یک مبدل حرارتی استفاده می شود.
آب فیلتر شده در یک درجه حرارتی کهبین 5 تا 30 درجه سانتی گراد متغیر می باشد , وارد واحدتصفیه آب می گردد.مبدل حرارتی از نوع “Plat type” می باشد که به منظور گرم کردن 733 آب تا درجه حرارت حداقل 16 درجه سانتی گراد با استفاده از آب گرم کولینگ برگشتی (30 ?C) در نظر گرفته شده است.
واحد اسمز معکوس با در نظر گرفتن آب تغذیه که کمتر از 16 ?C نمی باشد برای دستیابی به عملکرد لازم طراحی شده است.
دمای آب خروجی با کنترل دستی (MANUALLY) ولوهای مسیر بای پاس و خروجی تنظیم می گردد. تنظیم لحظه ای فقط در صورتی که تغییرات کلی یا فصلی در درجه حرارت آب تغذیه روی دهد مورد نیاز می باشد و عملکرد مبدل حرارتی با توجه به استفاده از آب خنک کننده برگشتی (30 ?C) محدود می شود. مبدل حرارتی را می توان در فصل تابستان با استفاده از مسیر بای پاس از سرویس خارج نمود.
فیلترهای CARTRIDGE واحد R.O :
جهت محافظت از المنتهای غشا در برابر گرفتگیتوسط ذرات بزرگ معمولا نیاز به فیلترهایی با اندازه مناسب دارند که اندازه اسمی منافذ آن ها بین 5 تا 25 میکرومتر است. این فیلترها در بالادست پمپ های فشار قوی R.O نصب می گردند تا پمپ و المنتهای غشا را در مقابل ذرات ریز محافظت کنند. همچنین این فیلترها قادر به حذف جامدات معلق که موجب گرفتگیغشا می شوند , هستند. اکثر سیستم های بزرگ R.O از این فیلترها در بالادست استفاده می کنند. این فیلترها دارای حداقل سطح مقطع هستند.
در اینجا آب فیلتر شده پس از مبدل حرارتی به سوی فیلترهای کارتریج جریان می یابد.
فیلترهای مذکور مجهز به ذرات 5 میکرونی مصرف شدنی (غیر قابل احیا) می باشندکه به منظور حفاظت المان های پایین دست R.O در مقابل خرابی ناگهانیناشی از رسوب ذرات ریز طراحی شده اند. Piping بالادست فیلترها مجهز به محل های تزریق مواد شیمیایی (اسید سولفوریک , هگزا متا فسفات سدیم) می باشد. یک مخلوط کننده به منظور اطمینان از یکنواخت شدن آب قبل از ورود به مدول ها طراحی شده است. جنس Piping به کار رفته در محل تزریق مواد شیمیایی از کربن استیل به فولاد ضد زنگ (Stainless) تغییر مییابد. فیلترهای کارتریج به یک پلات فرم مجهز شده است که برای تعمیرات و برداشتن هد فوقانی فیلترها(در خلال عملیات بیرون آوردن المان های فیلتر) مفید واقع می گردد.
پمپ های فشار بالای واحد (HIGH PRESSURE PUMPS)R.O :
چهار پمپ تقویت کننده (Booster) فشار قوی در واحد R.O موجودمی باشد که همگی از نوع سانتریفیوژ (عمودی) و مطابق با API610 می باشند. ظرفیت هریک از پمپ ها 250 می باشد. پمپ های مذکور فشار آب تغذیه را برای عملیات مناسب مدول های R.O به میزان مورد نیاز تقریبی 20 (در شرایط طراحی) تامین می کند.
به محض اینکه هریک از مدول های R.O در سرویس قرار گیرد یا از سرویس خارج شود.پمپ های مذکور نیز از سرویس خارج یا در سرویس قرار می گیرند.
- واحد کلر زنی
سمپ ذخیره آب آشامیدنی:
آب از چاه های آب آشامیدنی به داخل این سمپ وترد می شود. دو پمپ آب آشامیدنی با ظرفیت 30 از نوع سانتریفیوژ شناور عمودی می باشند. پمپ های مذکور آب ورودی به فیلترهای آب آشامیدنی را تامین می کنند و جریان 20 را برای سرویس دهی به فیلترهای شنیمیفرستد.
فیلترهای شنی آب آشامیدنی:
دو فیلتر شنی تحت فشار با ظرفیت 20 برای جداسازی مواد معلق از آب ورودی در نظر گرفته شده است.
هر فیلتر دارای ارتفاع 1.83m و قطر 1.7m می باشدو مجهز به لجن گیر پلاستیکی در قسمت تخلیه می باشد.
هر فیلتردارای ضخامت بستر به میزان 1.142m می باشد. بسترمذکور از دانه های شنی (0.8_1mm) تشکیل شده است.
آب ورودی وارد قسمت فوقانی فیلتری که در سرویس است می گردد و به سمت پایین جریان می یابد که بدینوسیله ذرات جامد جدا می شوند. این ذرات باعث تراکم بستر و افزایش افت فشار می گردند که ضرورت مرحله تمیزکاری بستر را ایجاب می کند.
هد تانک تحت فشار آب آشامیدنی:
هد تانک شامل اجزای زیر می باشد:
-انشعابات ورودی و خروجیمخزن در دو انتهای مقابل یکدیگر به منظوراجتناب از راکد ماندن آب در نظر گرفته شده است.
-مخزن 50 تحتفشار هوای ابزار دقیق عملمی کند. هوا برای نگهداتری فشار هوای داخل مخزن به میزان حداقل مورد نیاز وارد مخزن می شودکه توسط سطح آب داخل مخزن تعیین می گردد.
-هوای داخل مخزن
-پمپ های آب آشامیدنی برای نگهداری فشار مورد نیاز 3_4 در هد تانک کنترل می گردد.
-ماده شیمیایی زیر به هدر آب آشامیدنی اضافه می گردد:
محلول کلر ارسالی از واحد کلریناتور به منظور ضد عفونی کردن.
سیستم آب خنککننده (COOLING WATER SYSTEM):
یک سیستم آب خنک کننده مدار باز برای برطرف کردن نیاز مصرف کنندگان مجتمع در نظر گرفته شده است.
این سیستم آب خنک کننده را در تمامی واحدهای پروسس و یوتیلیتی و آفسلیت سیرکوله میکند.
آب خنک کننده برگشتی از مصرف کنندگان در برج خنک کننده چند سلولی که در آن هوا توسط فن از نوع INDUCED DRAFT کشیده می شود سرد می گردد و در حوضبرج خنک کننده جمع آوری می شود. براساس درجه حرارت ماکزیمم نقطه مرطوب (22?C) آب خنک کننده برگشتی (با دما 37?C) در برج خنک کننده تا دمای 27?C سرد می شود.
درجه حرارت در شرایط عملیاتی با وضعیت محیط تغییر خواهد کرد.
یک مسیر جانبی بای پاس برج خنک کننده برای نگاه داشتن درجه حرارت آب خنک کننده در 10 ?C بالای صفر به هنگامی که دمای محیط پایین است در نظر گرفته شده است.
این عملبه منظور جلوگیری از تشکیل هیدران در مبدل های واحد پروسس می باشد.
برج خنک کننده برای اداره کردن 17050 آب خنک کننده برگشتی طراحی شده و حوض برج خنک کننده دارای ظرفیت 4000 می باشد. حوض برج خنک کننده دارای سلختمان بتنی و یک مجرای خروجی میباشد که به چند قسمت جداگانه تقسیم می شود , هر قسمت مکش یکیاز پمپ ها می باشد.
برای گرفتن جامدات معلق باقی مانده در آب خنک کننده فیلترهای جانبی با ظرفیت نرمال 855 در نظر گرفته شده است.
آب خنک کننده توسط پمپ های سانتریفیوژ افقی از مجرای خروجی از حوض آب خنک کننده کشیده می شود. دو عدد از پمپ های مذکور دارای نیرویمحرک بخار (توربینی) می باشد و بقیه از نیروی محرک الکتریکی برخوردارند. هریک از پمپ ها دارای ظرفیت نرمال 3085 و میزان دبی طراحی 3450 میباشد.
اگرچه سیستم آب خنک کننده به صورت حلقه بسته طراحی شده ولی اتلاف آب در اثر تبخیر و وزش باد در سیستم خنک کننده و نشت در سیستم سیرکوله آب کولینگ وجود خواهد داشت.
میزان آب خنک کننده تلف شده با اضافه کردن آب جبرانی خنک کننده از مخزن آب تصفیه TK_01 و خروجی R.O جبران گردد.
واحدهوا (AIR COMPRESSION SYSTEM):
سیستم هوای سرویس و ابزار دقیق INSTRUMENT&PLANT AIR SYSTEM برای مجتمع آمونیاک و اوره به طور طبیعی از کمپرسور هوای پروسس در واحدآمونیاک تامین می گردد.
در صورت وجود اشکال در کمپرسور هوای پروسس , دو کمپرسور برقی 100% برای اطمینان از استمرار هوای پروسس در نظر گرفته شده است. کمپرسورهای هوای آفسایت دستگاههای سانتریفیوژ سه مرحله ای , با کولرهای آبی میانی و انتهایی (After cooler) می باشند. ظرفیت طراحی هریک از کمپرسورها 1700 با فشار خروجی 9.5 میباشد. دمای هوای خروجی از کولر آخر, ماکزیمم 30 ?C می باشد.
یک درام ذخیره هوابرای واحد مرکب از فیلتر درایر در نظر گرفته شده است. هوای فشرده در فشار 9.5 در درام دریافت کننده هوا نگهداری می شود. ظرفیت درام مذکور 85 برای نیازهای شش دقیقه ای به هوا تامین شده (با در نظر گرفتن 50% فلوی طراحی 1060) که امکان افت فشار و رسیدن به فشار حداقل 7.5 می باشد.
برای تولید هوای خشک ابزار دقیق , هوای ذخیره شده از سیستم جذب رطوبت (Dryer filter) عبور می کند. هر واحد خشک کن در طرح نصب مستقل است و دارای برج خنک کننده با با ذرات جاذب رطوبت نوع (Dessicant), 100% با فیلترهای قبل و بعد از آن می باشد که به ترتیب برای گرفتن روغن و گرد و غبار می باشد.
این خشک کن ها از نوع قابل احیا , بدون استفاده از حرارت می باشد که با سوئیچ زمانی اتوماتیک کنترل می گردد.
چون هوای ابزار دقیق بر هوای سرویس اولویت دارد , در سیستم توزیع و در صورت کاهش فشار در هدر اصلی هوای ابزار دقیق , مصرف کننده های هوای سرویس و واحد Bagging از سرویس خارج می شوند.
سیستم اضطراری ذخیره سازی هوا به عنوان کمکی ,برای تامین هوای ابزار دقیق در نظر گرفته شده است. این سیستم شامل کمپرسور و درام ذخیره می باشد که ظرفیت آن 40 در 22.1 و بر اساس مدت زمان تقریبی 30 دقیقه در فلوی 1130 میباشد.
به عنوان کمک نهایی اضطراری یک انشعاب فرعی از سیستم توزیع نیتروژن تهیه شده است و نیتروژن برای تامین هوای ابزار دقیق مورد استفاده قرار می گیرد.
گزارش کارآموزی در واحد دو اتیل هگزانول مجتمع پترو شیمی اراک
| دسته بندی | مهندسی شیمی |
| بازدید ها | 6 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 119 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 70 |
گزارش کارآموزی در واحد دو اتیل هگزانول مجتمع پترو شیمی اراک در 70 صفحه ورد قابل ویرایش
گزارش اجمالی درباره طرح مجتمع پتروشیمی اراک
الف) هدف و انگیزه تأسیس مجتمع
ب) اهمیت تولیدات و خوراک مجتمع
ج) حفظ محیط زیست و نیروی انسانی
د) واحدهای مجتمع
ه)دستاوردهای مجتمع
و)واحدهای فرآیندی و نمودار جریان تولید
گزارش اجمالی درباره طرح مجتمع پتروشیمی اراک
الف) هدف و انگیزه تاسیس مجتمع:
ایجاد یک مجتمع پتروشیمی جهت تولید مواد پایه ای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا و تبدیل آنها به فرآورده های نهایی پلیمری و شیمیایی می باشد
مجتمع پتروشیمی اراک در جوار پالایشگاه اراک در کیلومتر 22 جاده اراک-بروجرد و در زمینی به وسعت 523 هکتار قرار دارد.
مجتمع پتروشیمی اراک یکی از طرحهای زیر بنائی و مهم می باشد که در راستای سیاستهای کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تامین نیاز داخلی کشور و صادرات ایجاد و به بهره برداری رسیده است.طرح احداث یک مجتمع پتروشیمی در جوار پالایشگاه هفتم با توجه به رهنمودهای شورای عالی اقتصاد در مورد جایگزینی صادرات محصولات پتروشیمی با صدور نفت خام و استمرار رشد تولید صنایع پتروشیمی در رابطه با اهداف و برنامه های آتی پتروشیمی و همچنین سیاست خود کفایی کشور از اواخر سال 1361 مورد توجه قرار گرفت
در ایران ایجاد صنایع مادر پتروشیمی و تولید فرآوردهای پلیمری و شیمیایی برای تامین نیازمندیهای صنایع پایین دستی از وظایف شرکت ملی پتروشیمی می باشد. در گذشته به این رشت توجه زیادی نشده و بیشتر فعالیت این صنعت در تهیه کودهای شیمیایی منحصر می شد. تا قبل از جنگ تحمیلی این شرکت جهت تولید مواد پلیمری تنها کارخانه پتروشیمی آبادان را در حال بهره برداری داشته که محصول آن PVC فقط بخشی از نیازهای داخلی را تامین می نمود. در سال 1362 تاسیس پتروشیمی ایران/ژاپن مطرح گردید که این طرح درمراحل پایانی نصب وساختمان
قرارداشت که بعلت جنگ تحمیلی و مشکلاتی که برای تکمیل آن با شرکت ژاپن وجود داشت، تکمیل آن معوق باقی مانده است. همچنین این شرکت در گذشته احداث یک پتروشیمی در جوار پالایشگاه آبادان نیز در دست مطالعه داشته است که در شرایط بوجود آمده در منطقه اجرای چنین طرحی در منطقه امکان پذیر نمی باشد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نظر به اهمیت فوق العاده فرآورده های پتروشیمی در ایجاد خود کفایی و توسعه و رونق صنایع پایین دستی، شرکت های صنایع پتروشیمی ضمن توجه به ادامه و توسعه فعالیتهای جاری تولید مواد الفینی و آروماتیکی را برای پایه گذاری صنعت پتروشیمی در صدر طرحهای اجرایی خود قرار داد و مترصد موقعیت و مکانی مناسبی برای اجرای چنین طرحی بوده است تا اینکه بر اساس انگیزه های ذکر شده اندیشه ایجاد یک مجتمع پتروشیمی در اراک بوجود آمد و و بلافاصله مطالعاات لازم در این مورد آغاز گردید.
اصولا احداث مجتمع پتروشیمی در جوار پالایشگاه از نظر تامین مواد اولیه مورد نیاز و وابستگی های مختلف دیگر کاملا از لحاظ اقتصادی و فنی قابل توجیه بوده و در اکثر کشورهای جهان متداول می باشد و از نظر اقتصاد کلی کشور کاملا مقرون بصرفه است.
در همین رابطه بررسیهای انجام شده نشان می دهد که احداث مجتمع در اراک علاوه بر امتیاز تامین خوراک از پالایشگاه هفتم از نظر موقعیت جغرافیایی امکانات وسیع شبکه ارتباطی راهها، امکان توسعه صنعتی و نزدیک بودن به محلها مصرف اصلی فرآورده های تولیدی بسیاری مناسب است. مضافا اینکه این محل از تمرکز صنایع پتروشیمی در جنوب کشور اجتناب شده است.
این طرح در سال 1363 به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحیو نصب و ساختمان در سال1372 فاز اول مجتمع در مدار تولید قرار گرفت. در ادامه کار به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر واحدهای دیگر مجتمع تکمیل و واحد اتو کسیلات بعنوان آخرین واحد مجتمع در سال 82 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت
از سال 79 همزمان با تکمیل واحدها طرحهای توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است.
از سال 1378 با تصویب هیئت مدیره و پس از بررسی های دقیق عملکرد مجتمع، شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید.
که سهامداران آن عبارتند از:
- شرکت ملی صنایع پتروشیمی
- شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران
- شرکت مدیریت سرمایه گذاری بانک ملی ایران
- سازمان تامین اجتماعی
- شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشور
- شرکت سرمایه گذاری تدبیر
- شرکت سرمایه گذاری پتروشیمی و سایر سهامداران
ب) اهمیت تولیدات و خوراک مجتمع
ظرفیت کامل تولیدات مجتمع بالغ بر 1138020 تن مواد پایه ای، میانی و نهایی می باشد که نیاز بخش وسیعی از صنایع داخلی را تامین و مازاد فرآورده ها به خارج صادر می شوند.
از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراک استفاده از دانش های فنی، تکنولوژی و فرآیندهای پیشرفته می باشد.
تولدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتا گریدهای مختلف را شامل می شوند. از لحاظ انتهاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را می توان یافت که مانند مجتمع پتروشیمی اراک ترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیر سموم علف کش ها را یکجا داشته باشد. مجتمع پتروشیمی اراک از لحاظ تنوع ارزش فرآورده ها نقش حساس آن در تامین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر می باشد.
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است. در بخش تولیدات شیمیایی کلیه فرآورده ها شامل اکسید اتیلن /اتیلن گلیکها – اسید استیک/وینیل استات-دواتیل هگزانل/ بوتانلها/ اتانل آمین ها و اتوکسیلانها به اضافه سموم علف کش ها کاملا در کشور منحصر به فرد می باشند و نیاز صنایع مهمی در کشور را تامین نموده و مازاد آنها به خارج صادر می شود. در بخش پلیمری نیز فرآورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده اند که بعنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یکبار مصرف - کیسه سرم- بدنه باطری- گونی آرد- الیاف و همچنین مواد اولیه ساخت بشکه های بزرگ به روش دورانی و نیز گرید مخصوص تولید لوله های آب- فاضلات و گاز و لاستیک پی بی آر را نام برد.
اولویت مصرف فرآورده های مجتمع برای تامین نیاز صنایع داخل کشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم بسزایی در تامین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی که نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تامین می نماید.
خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنیگین است که از پالایشگاه های اصفهان و اراک از طریق خط لوله تامین می شود.خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد. ضمنا حدود 6000 تن آمونیاک و حدود350 میلیون متر مکعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد که از خط سوم سراسری تامین می گردد.
ج) حفظ محیط زیست و نیروی انسانی
در طرحی مجتمع بالاترین استاندارد ها و معیارها جهت حفظ محیط زیست منظور شده است بنحویکه تقریبا هیچ نوع مواد مضربه طبیعت تخلیه نمی شود. نمونه بارز اقدامات انجام شده جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست، وجود واحد بسیار مجهز تفیه پسابها و دفع مواد زائد در مجتمع است.
در این واحد با بکارگیری تکنولوژی پیشرفته کلیه آبهای آلوده به مواد شیمیایی و روغنی و پسابهای بهداشتی و غیره تصفیه میگردد. این واحد قادر است ماهیانه بالغ 250000 متر مکعب آب را تصفیه نموده و بعنوان آب جبرانی به سیستم اب خنک کننده مجتمع تزریق نماید.
ضمنا کلیه مواد دوریز جامد و مایع نیز در کوره زباله سوز سوزانده شده و دفع می شوند. ایجاد فضای سبز به اندازه کافی از اقدامات دیگر مجتمع در جهت حفظ محیط زیست می باشد.
فنی و 556 نفر ستادی می باشند بر اساس سیاست کلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از کارها به بخش خصوصی واگذار گردید که در این راستا چندین شرکت با بیش از هزار نفر نیرو در بخش های خدماتی – تعمیراتی و غیره در مجتمع فعالیت دارند .
شرکت پترو شیمی اراک به منظور تامین مسکن مورد نیاز کارکنان، به موازات احداث مجتمع طرح عظیم خانه سازی را در شهر مهاجران و در شهر اراک اجرا نموده است.
پروژه خانه سازی شهر مهاجران شامل 1521 واحد ویلایی و 984 واحد آپارتمانی است که در زمینی به مساحت 150 هکتار در مجاورت مجتمع اجرا گردید و هم اکنون مورد استفاده کارکنان و خانواده آنها می باشند .
کلیه امکانات رفاهی و فرهنگی نظیر مهمان سرا ، بازار ، مدرسه ، مسجد، دبیرستان ، درمانگاه ، تاسیسات تفریحی ، ورزشی و سایر تاسیسات شهری در این شهر تاسیس شده است که نمونه بارز عمران و آبادی ناشی از اجرای طرحهای زیر بنایی در منطقه است . ضمنا دو مجتمع آپارتمانی کلا شامل 224 واحد به اضافه چند واحد ویلایی در شهر اراک متعلق به شرکت است که همگی مورد استفاده کارکنان مجتمع می باشند .
د . واحدهای مجتمع :
• واحد های فرایندی :
- واحد های فرایندی مجتمع شامل 19 واحد است که در نمودار صفحه 11 منعکس می باشد .
• واحد های سرویس های جانبی :
- آب بدون املاح : ظرفیت 450 متر مکعب در ساعت
- واحد تولید بخار : 500 تن در ساعت
- واحد نیروگاه : ظرفیت کل تولید 125 مگاوات
- برجهای خنک کننده : شامل 7 برج
- واحد های هوای فشرده یا هوای ابزار دقیق : 5 کمپرسور هر کدام 26 هزار نرمال متر مکعب در ساعت به ظرفیت کل 130 هزار نرمال متر مکعب
- واحد تفکیک نیتروژن و اکسیژن از هوا به ظرفیت: اکسیژن 14500 نرمال متر مکعب و نیتروژن 6000 نرمال متر مکعب در ساعت .
• واحدهای عمومی (آفسایت) شامل :
- مخازن مواد شیمیایی ، سیستم بازیافت کاندنس ها ، سیستم آب خام ، سیستم گاز ، سیستم سوخت مایع ، مخازن خوراک ، مخازن محصولات مایع ، سیستم آتشنشانی ، مخازن گاز هیدروژن ، سیستم مشعل مجتمع ، واحد تصفیه پساب صنعتی ، سیستم توزیع شبکه برق ، شبکه مخابرات ، اتصالات بین واحد ها و سیستم جمع آوری و دفع آبهای زاید.
ه . دستاوردهای مهم مجتمع :
• دارنده گواهینامه مدیریت کیفیت ISO 9001
•دارنده گواهینامه مدیریت زیست محیطی ISO 14001
•دارنده گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی OHSAS 18001
• دارنده جایزه تندیس طلایی بین المللی کیفیت محصول سال 2000
•دارنده جایزه کیفیت و مدیریت بازار یابی از شرکت GQM سال 2001
•دارنده عنوان صنعت سبز نمونه کشور در سال 1378
• اخذ 2 رتبه سوم تحقیقات از جشنواره بین المللی خوارزمی به خاطر اجرای طرح •جایگزینی حلال بنزن با تولوئن در واحد PBR و تولید کلرو استیل کلرایدبه روش
مستقیم .
•پذیرفته شدن در بازار بورس به عنوان اولین مجتمع در سطح صنایع پتروشیمی ایران .
•دومین شرکت برجسته از لحاظ نو آوری درسطح وزارت نفت در سال 81 .
و- واحدهای فرآیندی و نمودار جریان تولید و مصارف عمده محصولات مجتمع پتروشیمی اراک.
-2-2 جداسازی دی اکسید کربن (Carbon Dioxide Removal)
گاز اصلاح شده خروجی از گرم کننده BFW در اولین مرحله در جوشاننده محلول (Solution Reboiler) ، (20-E-1024) سرد می شود. گازهای پروسس بخشی از گرمای لازم جهت احیاء محلول غنی از CO2 را در برج احیاء محلول (Solution Regenerator) ،20-T-1037 فراهم می آورند. گاز اصلاح شده در خنک کننده گازاصلاح شده (Reformed Gas Cooler)، 20-E-1037 بیشتر سرد می شود. بخار باقیمانده در گاز و نیز هرگونه گاز میعان شده در ظرف آبگیری گاز اصلاح شده (Reformed Gas KO Pot)،20-V-1023 از گاز جدا می شوند.
گاز سنتز سپس وارد برج جذب کننده CO2 (CO2 Absorber)، 20-T-1022 می گردد. جائیکه بصورت جریان معکوس با محلول منواتانول آمین (MEA) شستشو داده می شود. سیستم به گونه ای طراحی شده است که غلظت موجودی CO2 در گاز اصلاح شده را به 0.3 درصد مولی می رساند.
یک جریان جانبی از محلول منواتانول آمین غنی از CO2 ( تقریباً5درصد جریان) خروجی از پائین برج جذب کننده، جهت جلوگیری از تجمع اضافی مواد جامد، در محلولی که درسیکل می چرخد، از یک فیلتر عبور داده می شود ( درنقشه PFD نشان داده شده است ). محلول خروجی از فیلتر مجدداً با جریان اصلی محلول غنی ازCO2، قبل از اینکه از قسمت بالائی برج احیاء محلول، 20-T-1022 وارد آن گردد، مخلوط می شود. همچنانکه محلول از بالا به پائین برج می ریزد، اغلب CO2 موجود در آن توسط بخار ورودی به برج جدا می گردد.
محلول در پائین برج روی یک سینی جمع می گردد و از آنجا تحت سنگینی (Gravity) خود وارد جوشاننده محلول (Solution Reboiler)،20-E-1024 ، و جوشاننده محلول توسط بخار (Solution Steam Reboiler) ، 20-E-1025 می گردد. محلول احیاء شده، سپس از جوشاننده ها سرریز کرده و به پائین برج احیاء بر می گردد. محلول رقیق (تقریباً عاری از 2CO) که برج احیاء را ترک می کند وارد ظرف تبخیر ناگهانی (Flash Vessel) ،20-V-1029 می گردد، جائیکه بخار از محلول جدا شده و توسط اژکتور (Ejector)،10-J-1001 با نیروی رانده شده فشار بخار پائین (LP Steam)به برج احیاء برگشت داده می شود. محلول عاری ازCO2 از پائین ظرف تبخیر ناگهانی خارج شده و وارد خنک کننده محلول رقیق (Lean Solution Cooler) ، 20-E-1031 شده و از آنجا تحت کنترل جریان و از طریق چرخاننده محلول (Solution Circulation Pump) 20-P-10A/B به برج جذب برگشت داده می شود.
CO2 احیاء شده در خنک کننده گاز اسیدی (Acid Gas Cooler)، 20-E-1030 خنک شده و سپس با CO2 ورودی به واحد مخلوط می گردد. آب موجود در جریان ترکیب شده در ظرف آبگیری گاز اسیدی (Acid Gas KO Pot)،20-V-1026 جدا شده و بخشی از آن توسط پمپ میعان شده های گاز اسیدی (Acid Gas Condensate Pump)،20-P-1028A/B به برج احیاء برگشت داده می شود. جهت موازنه آب سیستم بخشی از جریان میعان شده ها جهت استفاده به سیستم تخلیه فرستاده می شود.
جریانهای CO2 ترکیب شده که ظرف آبگیر گاز اسیدی را ترک می کنند، توسط کمپرسور CO2 برگشتی (Recycle CO2 Comperssor)، 20-C-1025A/B به بخش ریفرمینگ فرستاده می شوند هنگام کفایت نسبت مورد نیاز H2/CO در محصولات ترکیبی واحد که لازمه آن دفع کربن از سیستم است و نیز جهت حفاظت سیستم از ازدیاد فشار، تسهیلاتی برای تخلیه CO2 فراهم شده است.
یک جریان جانبی با میزان کم از محلول MEA رقیق سرد شده، در اطراف پمپ محلول اصلی می چرخد و با عبور از فیلتر کربن فعال (Active Carbon Filter) ،20-FT-1022 محصولات تشکیل شده حاصل از تجزیه محلول را دفع می گرداند. هنگامیکه تجمع محصولات حاصل از تجزیه ( محلول) بالا رود یا محصولات تشکیل شده قابل جذب توسط کربن فعال نباشند، از اصلاح کننده محلول،(Solution Reclaimer)، 20-E-1038 استفاده می شود که بصورت گرفتن محلول رقیق از پائین برج احیاء و برگشت داده آن بصورت بخار عمل می نماید. این مبدل با بخار فشار متوسط (MP Steam)، کار می کند و متناوباً هنگامیکه کیفیت محلول ایجاب نماید، مورد استفاده قرار می گیرد.
حفاظت بیشتر محلول برای اطمینان از حصول بازدهی واحد لازم است. بدین منظور قدرت محلول و میزان تزریق ممانعت کننده بایستی در مقادیر مطلوب حفظ گردند. میزان مناسب ممانعت کننده ها توسط تنظیم کننده جریان ممانعت کننده (Inhibitor Dosing Set) ،20-X-1022 تنظیم می گردد.
سیستم جداسازی CO2 شامل یک تانک ذخیره محلول (Solution Storage Tank)، 20-TK-1023 و یک تانک محلول جبرانی (solution Make up Pump)، 20-P-1029 ، جهت تهیه و ارسال محلول تازه به اندازه مورد نیاز به کار گرفته می شوند.
گازعاری از CO2 که بخش جذب را پشت سر می گذارد، وارد بخش شستشو با آب در برج می گردد و هرگونه محلول باقیمانده توسط آب شسته می شود، این امر قبل از اینکه گاز وارد محدوده تقویت فشار گاز سنتز شود، صورت می پذیرد. آب شستشو دهنده در محدوده سینی های شستشو در بالای برج جذب کننده و توسط پمپ چرخاننده آب شستشو (Wash Water Circulation Pump)، 20-P-1032A/B انتقال پیدا می کند. جهت حفظ موجودی آب شستشو در بخش شستشو، BFW تازه بصورت جبرانی در هنگام نیاز مورد استفاده قرار می گیرد.
4-2-2 تقویت فشار گاز سنتز (Synthesis Gas Compression)
گاز عریان شده از بخش جداسازی CO2 در خنک کننده گاز عریان شده Stripped Gas Cooler، 20-E-1039 سرد شده و سپس وارد ظرف آبگیر در ورودی به کمپرسور گاز سنتز (Syngas Compressor Suction KO Pot)، 20-V-1028 جهت جداسازی مایعات تشکیل شده در حین خنک کردن گاز، می گردد. سپس گاز سنتز توسط کمپرسور گاز سنتز (Syngas Compressor)، 20-C-1023A/B تا رسیدن به فشار مورد نیاز برای واحدOXO ، تقویت فشار می گردد. خنک کننده گاز سنتز حاصله (Syngas Trim Cooler)، 20-E-1029 و ظرف آبگیر گاز سنتز (Syngas KO Pot)، 20-V-1027 گاز را تا دمای تقریبی 40 0C سرد و هرگونه آب حاصل ازمیعان را از آن جدا می سازند، قبل از اینکه گاز در شرایط مورد نیاز وارد واحد OXO گردد. کیفیت صحیح گازسنتز به شکل نسبت H2/CO با آنالیز کردن موجودی CO در گاز و تنظیم اتوماتیک نسبت CO2 ورودی به خوراک گاز طبیعی ، کنترل می گردد.