فایل بای | FileBuy
مرجع خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیفایل بای | FileBuy
مرجع خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیگزارش کارآموزی کارخانه نوشابه سازی زمزم گرگان
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 12 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 759 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 34 |
گزارش کارآموزی کارخانه نوشابه سازی زمزم گرگان در 34 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
آشامیدنی‌ها به طور کلی مواد غذایی هستند که برطرف کننده نیازهای غذایی نیستند، بلکه از آنها برای رفع عطش و مقداری هم محرک هستند، مثل چای و قهوه در یک دسته‌بندی کلی نوشابه‌ها به سه دسته تقسیم میشوند:
1. آشامیدنی‌های غیرگازدار محرک
2. نوشابه‌های غیرالکلی
3. نوشابه‌های الکلی
دسته اول شامل: قهوه، چای، آشامیدنی‌های کاکائویی و شکلاتی
دسته دوم: آب‌های معدنی و چشمه، آب میوه، شربت و لیمونادها
دسته سوم: آب جو و شراب
آشامیدنی‌ها از اهمیت زیادی در صنعت برخوردار هستند، چون حاوی بسیاری از مواد مغذی مثل ویتامین‌ها هستند که تابع قوانین مربوط به مواد غذایی هستند و از سوی دیگر این فرآیندها در حجم زیادی به مصرف می‌رسند. یک نوشتابه سبک عمدتاً شامل آب، شکر، ترکیبات طعم دهنده یا آب میوه و سایرا فزودنی‌هاست. طعم و مزه محصول نهایی یکی از فاکتورهای بسیار مهم در تولید اینگونه نوشابه‌هاسا که توسط تعادل بین اسیدیته، شیرینی، شفافیت، وجود طعم دهنده، عطر کوورت Tarbidity و تازگی محصول مشخص میشود.
کیفیت محصول نهایی به عوامل زیر بستگی دارد:
1. آب مصرفی: که حضو املاح در طعم نوشابه اثر می‌گذارد. به همین دلیل آب مورد نیاز در صنعت نوشابه‌سازی می‌بایست تصفیه شده و املاح مضر و غیرضروری آن حذف شود.
2. کیفیت قند: یک نوشابه معمولی شامل 11-9درصد قند است که به صورت ساکاروز و قند اینورست Inversugar، گلوکز، فروکتوزات به نوشابه‌های رژیمی قند مصنوعی می‌زنند.
3. افزودن اسیدهای خوراکی: اسید سیتریک و تارتاریک، اسانس‌ها و عطرها.
4. مقدار CO2: اکثر لیمونات‌ها حاوی 8-4 گرم CO2 در لیتر هستند. وجود CO2 در محصول نهایی باعث تازگی نوشابه میشود و به علت خاصیت Buctriocide باعث افزایش مدت زمان نگهداری نوشابه میشود.
5. استفاده از سایر افزودنی‌ها: مثل افزودن عوامل ایجاد کوورت.
تاریخچه و معرفی شرکت:
شرکت زمزم گرگان در سال 1352 با سرمایه بخش خصوصی در داخل شهر گرگان تاسیس شد. در ابتدا محصولاتش را با نام پپسی به بازار عرضه کرد. با شروع انقلاب، مدیریت مجموعه تغییر یافته و در حال حاضر وابسته به بنیاد جانبازان میباشد.
قرار گرفتن شرکت در داخل شهر گرگان و عدم وجود سیستم تصفیه فاضلاب مناسب، باعث شد که سازمان حفاظت از محیط زیست پساب خروجی شرکت را به عنوان یکی از آلوده کننده‌های آب دریای خزر به حساب آورد تا اینکه در سال 1377 مطالعات مقدماتی برای انتقال کارخانه از داخل شهر به مکان فعلی، یعنی در کیلومتر 8 جاده گرگان ـ گنبد، ابتدای روستای اصفهانکلاته آغاز گردید و به تدریج با انتقال دستگاهها از سال 1378 به بعد و نهایتاً در اردیبهشت 1379، عملیات انتقال به اتمام رسید و کارخانه در مکان ذکر شده شروع بکار نمود.
محصولات این شرکت عبارتند از:
انواع نوشابه‌های گازدارد با طعم پرتقالی، کولا، لمون لایم، آب آشامیدنی، انواع نوشابه‌های رژیمی (با طعم پرتقالی و کولا)، دوغ گازدار و بدون گاز.
موفقیت‌های کسب شده در زمینه نشان‌های استاندارد:
این شرکت تا کنون دارای 5 نشان استاندارد ملی برای محصولات تولیدی خود میباشد.
در زمینه کسب استانداردهای بین‌المللی، این شرکت در سال 1380، استاندارد بین‌المللی HACCP را از شرکت توف رانیلند آلمان کسب نمود. این استاندارد مربوط به بهداشت و ایمنی مواد غذایی بوده و تاکید آن بر ایجاد شرایط مناسب تولید مواد غذایی (GMP) میباشد.
این شرکت همچنین در سال 1381 موفق گردید استاندارد مدیریت زیست‌محیطی (ISO-14001) را از شرکت URS انگلستان اخذ نماید. گام اول جهت برقراری سیستم ISO-14001 ایجاد یک سیستم تصفیه فاضلاب مناسب بوده است که اختصاراً UASB نامیده میشود که در آن تصفیه پساب خروجی کارخانه به کمک لجن فعال و باکتری‌های بی‌هوازی و هوازی انجام می‌گیرد.
در زمینه مدیریت کیفیت نیز در سال 1382 با استقرار سیستم مدیریت کیفیت در این شرکت گواهینامه ISO9001-2000 توسط شرکت URS انگلستان اخذ گردیده است.
شرح فعالیت‌های شرکت:
محصولات این شرکت در 3 استان گلستان، مازندران و سمنان توزیع می‌گردد. همچنین دارای صادرات محدودی به کشورهای همجوار میباشد.
پرسنل شرکت در 6 ماهه اول سال که بیشترین میزان تولید محصولات را دربر می‌گیرد، در 2 شیفت کاری معادل با 350 تا 400 نفر میباشد و معمولاً در 6 ماهه دوم سال تولید در یک شیفت کاری و با وجود 180 نفر پرسنل صورت می‌گیرد.
مساحت زمین کارخانه حدود 4 هکتار میباشد و دارای بخش‌های مختلفی از جمله سالن تولید، ساختمان اداری، رستوران، انبار محصول، فاز 1.2، تصفیه‌خانه فاضلاب، تاسیسات و .... میباشد. در حال حاضر شرکت علاوه بر تولید محصولات مختلف در ظروف 284 سی‌سی و همچنین ظروف PET (یک بار مصرف) با سایزهای 300.500 سی‌سی، توزیع کننده محصولات شرکت بهنوش از جمله ماءالشعیر و دلستر نیز میباشد.
در خصوص نحوه نظارت بر فعالیت‌های تولیدی این مجموعه از سوی مراجع قانونی ذیربط معمولاً هر ماه یکبار نمونه‌برداری توسط ادارات نظارت بر مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی گرگان و نیز اداره کل استاندارد گلستان به صورت جداگانه انجام می‌گیرد. ضمناً بازرسان اداره کل محیط زیست نیز از پساب خروجی کارخانه جهت کنترل مقادیر DO, COD, BOD به صورت ادواری نمونه‌برداری انجام میدهند.
آب:
آبی که از چاه استخراج میشود، دارای سختی بالایی است که با این درجه سختی برای صنعت نوشابه‌سازی مناسب نمی‌باشد، بنابراین باید یک سری عملیات تصفیه آب بر روی آن انجام شود تا از لحاظ صنعتی بتوان از آن استفاده کرد.
ابتدا آب از چاه توسط یک پمپ تایمردار از اعماق زمین پمپ شده و در دو مخزن بتونی با ظرفیت 600مترمکعب ذخیره میشود و در این مخازن پیوسته مقداری کلر جهت ضدعفونی کردن آب به آن اضافه میشود. ضمن عمل ذخیره‌سازی آب مقداری از املاح آب و رسوبات آن ته‌نشین شده که این امر خود موجب کاهش مقداری از سختی آب میشود.
(طی آزمایشی که انجام شد ، سختی آب خامی که در این مخزن ذخیره میشود، حدود 284ppm بود که برای نوشابه‌سازی مفید نیست). سپس توسط پمپی که به صورت دائم فعال است، آب از این منابع بتونی پمپ شده و به سه قسمت می‌رود:
1. گچ گیرها
2. محوطه ـ خط تولید (دستشویی، حمام و ...)
3. تصفیه‌خانه آب
که در تصفیه‌خانه آب عملیات تصفیه فیزیکی و شیمیایی بر روی آب انجام میشود تا بتوان از آن در امر نوشابه‌سازی استفاده نمود.
تصفیه‌خانه آب:
در اینجا آبی که از مخازن بتونی استخراج شده، ابتدا وارد تانک واکنش شیمیایی میشود. در این تانک آهک هیدراته، سولفات آهن و پرکلرین که به طور جداگانه تهیه شده‌اند، به آب اضافه میشوند. تانک واکنش شیمیایی دوجداره است که آب در حد فاصل دو جداره آن قرار می‌گیرد. آهک هیدراته، سولفات آهن و پرکلرین توسط مخزنی که در بالای تانک وجود دارد، به صورت همگن به آب اضافه میشود تا واکنش شیمیایی در تمام نقاط تانک به صورت یکنواخت انجام شود. پرکلرین به عنوان ماده ضدعفونی کننده به آب اضافه میشود و به آهک کمک میکند تا عمل انعقاد بهتر صورت گیرد (جهت حذف بی‌کربنات‌ها).
آهک هیدراته نیز با املاح واکنش می‌دهد. آهک محیط را قلیایی میکند و کمک میکند به حذف بی‌کربنات‌ها و محصول کربنات است که میتواند Ca, Mg بیشتری را رسوب دهد.
واکنش آهک هیدراته بدین صورت است:
1. Ca(OH)2 ? Ca2+ + 2OH-
2. 2HCo-3 + 2OH- ? 2Co2-3 + 2H2O
3. Ca2+ + Co2-3 ? CaCO3
Ca(OH)2 + 2HCo-3 ? CaCo3$ + Co2-3 + 2H2O
و به این ترتیب بخش عمده‌ای از سختی کربناتی Carbonate hardness که مربوط به املاح کربنات و بی‌کربنات کلسیم و منیزیم است، حذف می‌گردد. توسط آهک هیدراته حذف و کاهش فلزات سنگین و ترکیبات دیگر فلزی و ترکیبات آلی انجام می‌گیرد. همچنین کاهش موثری در باکتری‌ها و ویروس‌ها و جلبگ‌ها ماده دیگری که به تانک واکنش شیمیایی افزوده میشود، سولفات آهن است (سولفات فرو با نام تجاری زاج سبز) که جزو مواد منعقد کننده یا کواگولانت میباشد که به پدیده ته‌نشینی یا کواگولاسیون کمک میکند. سولفات آهن همراه با آهک مصرف میشود و توسط آهک هیدراته طی واکنش‌های زیر ایجاد هیدروکسید آهن می‌نماید که رشته‌های زنجیری ایجاد کرده و کلوئیدها به آن می‌چسبند و لخته‌های بزرگ ایجاد می‌نماید و تولید رسوب میکنند و به این ترتیب در امر تصفیه آب توسط واکنش‌های شیمیایی زیر موثر واقع میشود. سولفات آهن همچنین به عنوان یک جاذب که تولید یون میکند، میتواند عمل کند.
1. FeSo4 + Ca(HCo3)2 ? Fe(HCo3)2 + CaSo4
2. Fe(Heo3)2 + 2Ca(OH)2 ? Fe(OH)2$ + 2CaCo3
3. FeSo4 + Ca(OH)2 ? Fe(OH)2$ + CaSo4
4. 4Fe(OH)2 + 2H2O + O2 ? 4Fe(OH)3$
لخته‌های بزرگی که توسط سولفات آهن ایجاد میشوند، نهایتاً در کف تانک واکنش شیمیایی رسوب کرده و طی عمل برگشتی بعد از مدتی که از فعالیت تانک گذشت، این رسوبات از تانک خارج شده تا تانک همچنان بتواند به فعالیت خود با راندمان بالا ادامه دهد. ظرفیت تانک واکنش شیمیایی 25000 لیتر دبی ورودی آن 500 لیتر و دبی خروجی 300 لیتر در دقیقه میباشد. بر روی تانک 3 شیر نصب شده است که شیر اول تصفیه شده و شیر دوم آب نیمه تصفیه و شیر سوم آب تصفیه شده آهک داراست.
شیرها برای این منظور نصب شده است که مقدار سولفات آهن و آب آهک و پرکلرین تانک را بسنجند تا همواره غلظت آنها مشخص باشد.
آزمایشات شیمیایی:
1. آزمایش شکر وارد شده به کارخانه:
هنگامی که شکر تازه وارد کارخانه شود، یک سری آزمایش بر روی آن انجام میدهند که مشخص شود آیا شکر قابل مصرف است یا نه؟
آزمایش بدین صورت است که ابتدا حدود 104گرم شکر را وزن کرده، سپس درون بشری میریزند و آن را به حجم 100سی‌سی می‌رسانند و بعد آن را روی هم‌زن مکانیکی قرار میدهند تا آب مقطر و شکر به طور کامل با هم مخلوط شوند. سپس آن را درون استوانه مدرج 250 سی‌سی میریزند و توسط هیدرومتر بریکس، شکر را میگیرند. بعد بریکس آن را با استاندارد شکر مقایسه میکنند و می‌سنجند که آیا شکر قابل استفاده است یا خیر؟
و باید تقریباً در دمای (oc)20 در حدود 10 بریکس داشته باشد، در غیر این صورت شکر آلوده است و از کیفیت پایینی برخوردار میباشد و نیز قابل مصرف است.
2. آزمایش تعیین pH نوشابه:
برای گرفتن pH نوشابه‌ها، دستگاهی به نام pH متر در آزمایشگاه وجود دارد که یک نوع الکترودی دارد بسیار حساس و توسط pH~4, pH~7 کالیبره شده است و الکترود آن را درون آب مقطر نگه می‌دارند. سپس هرگاه خواستند که pH نوشابه را بگیرند، درون یک بشر کوچک مقدار کمی نوشابه بدون گاز (که گاز آن را خالی کرده‌اند) میریزند و نوک pHمتر را درون نوشابه قرار میدهند و دستگاه pH متر بر حسب درجه حرارت و دمای نوشابه یک pH مشخص را نشان می‌دهد که برای نوع کولا به دلیل وجود اسید فسفریک pH پایین دارد که pH آن در حدود 2/0±5/2 و نوشابه‌های نوع پرتقالیpH در حدود 2/0±3 میباشد، زیرا اسید فسفریک اسید قوی‌ترین نسبت به اسیدسیتریک موجود در نوشابه‌های پرتقالی است و pH نوشابه‌های لمون لایم نیز در حدو 2/0±3 است.
3. آزمایش تعیین بریکس نوشابه:
در کارخانه نوشابه، رمز اصلی یک نوشابه خوب، در بریکس آن میباشد. بنابراین بریکس نوشابه را هر نیم ساعت یک بار میگیرند تا با مواد جامد محلول در نوشابه غلظت و دیگر عوامل موثر در طعم نوشابه مطلع شوند که اگر بریکس نوشابه کم یا زیا بود، با شیر، میزان حجم ورودی آب به فلومیکس بریکس نوشابه را تغییر دهند. برای گرفتن بریکس، اولین کاری که میکنند، این است که 2 بطر نوشابه را از خط تولید برداشته و گاز آن را خالی میکنند تا نوشابه کاملاً بدون گاز شود، سپس آن را درون استوانه 250 سی‌سی میریزند و هیدرومتر یا بریکس‌سنج را درون آن معلق معلق میکنند و میگذارند تا بر روی سطح معینی از نوشابه بایستد. آن وقت عددی را که هیدرومتر به ما نشان می‌دهد (عدد مربوط به سطح نوشابه در استوانه) را می‌خوانیم و بعد آن را از درون استوانه خارج می‌کنیم و دمای آن را می‌خوانیم و با توجه به دما بریکس‌سنج و از روی جدول مربوط به تصحیحات دمایی اصلاحات لازم را انجام داده و به این ترتیب بریکس واقعی نوشابه را بدست می‌آوریم. بریکس نوشابه‌های نوع پرتقالی در حدود حداقل 11 و بریکس نوشابه‌های نوع کولا حداقل 10 میباشد. اگر بریکس بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد، با تنظیم فلومیکس بریکس نوشابه را تنظیم میکنند.
4. آزمایش اسیدیته نوشابه:
برای انجام تمام آزمایشات نوشابه باید گاز نوشابه از آن خارج شود. بعد از خارج شدن گاز، 25 سی‌سی نوشابه را برمی‌داریم و 250 سی‌سی آب مقطر نیز جدا می‌کنیم. سپس آب مقطر را بر روی شعله گاز می‌گذاریم تا بجوشد. بعد از یک یا دو قل خوردن (حدود 30 ثانیه)، 25 سی‌سی نوشابه را درون آن می‌ریزیم و می‌گذاریم تا یک جوش دیگر بخورد. سپس شعله را خاموش کرده و می‌گذاریم تا خنک شود و در آخر به محلول چند قطره فنل فتالئین اضافه کرده و با سود 1/0 تیتر می‌کنیم تا به رنگ پوست پیازی تغییر رنگ دهد. در این هنگام مقدار سود مصرفی را در فرمول قرار میدهیم و اسیدیته نوشابه را بدست می‌آوریم:
= اسیدیته بر حسب اسیدسیتریک
5. آزمایش اسیدیته مربوط به ماست یا دوغ:
10 گرم از ماست یا دوغ را می‌گیریم و به همان مقدار آب اضافه می‌کنیم. چند قطره فنل فتالین اضافه کرده و با سود 1/0 تیتر می‌کنیم (تغییر رنگ سفید به ارغوانی). عدد بدست آمده را در فرمول قرار میدهیم:
= اسیدیته بر حسب اسیدلاکتیک
6. اندازه‌گیری چربی مربوط به دوغ به روش ژربر:
ابتدا 10 سی‌سی از اسید سولفوریک را به نسبت 9% رقیق کرده و داخل بوتریمتر می‌ریزیم. سپس با پیپت مخصوص مخصوص شیر، 11 میلی‌لیتری از نمونه که گاز آن خارج شده است را در داخل بوتیریمتر به آرامی اضافه می‌کنیم. سپس 1 میلی‌لیتر از الکل آسیلیک اضافه کرده و درب آن را با آچار مخصوص بسته و کاملاً هم می‌زنیم. لازم به ذکر است قبل از ریختن کلیه مواد، نباید عمل اختلاط صورت گیرد. سپس بوتریمترها را به حالت بالانس به مدت 5 دقیقه در دور 1100 سانتریفوژ می‌کنیم. بعد از این مدت نتیجه را قرائت می‌کنیم. محدوده قابل قبول میزان چربی ماست جهت دوغ، نباید از 25/1 درصد بیشتر باشد.
7. آزمایش دانسیته ماست:
ابتدا یک بالن ژوژه 1000 سی‌سی را که کاملاً تمیز و خشک است، برداشته و وزن آن را با ترازو صفر می‌کنیم. سپس تا خط نشانه در آن ماست ریخته و جرم آن را با ترازو اندازه می‌گیریم و با توجه به فرمول زیر، دانسیته ماست را گزارش می‌کنیم:
که دانسیته ماست باید حدود 0025/0 گزارش شود.
8. آزمایش قند کل:
نوشابه‌ای که گاز از آن خارج شده را برای انجام آزمایش احتیاج داریم. 25 سی‌سی از نوشابه را برمی‌داشته، درون ارلنی می‌ریزیم. سپس مقداری کربن اکتیو و استات سرب درون آن می‌ریزیم. با هم مخلوط کرده و بعد آن را صاف کرده و از کاغذ صافی عبور میدهیم. بعد از صاف شدن دوباره مقداری اگزالات پتاسیم اضافه می‌کنیم و رنگ آن شیری میشود. سپس دوباره محلول را صاف می‌کنیم. بعد از صاف کردن مقداری دیگر اگزالات پتاسیم اضافه می‌کنیم و خواهیم دید که تغییر رنگ نمی‌دهد. ولی اگر تغییر رنگ دهد، آزمایش ما اشتباه میباشد، بعد به حجم 1000 سی‌سی می‌رسانیم. سپس 25 نمونه از آن را برداشته و 10 سی‌سی HCl (1:3) به آن اضافه می‌کنیم و به حجم 1000 سی‌سی می‌رسانیم و در بن‌ماری 70 درجه به مدت 5 دقیقه بماند. سپس بعد از سرد شدن با فنل فتالین و سود نرمال تیتر می‌کنیم. بعد این ماده ت تیتر شده را که رنگ ارغوانی دارد را درون بورت می‌رسانیم. سپس 5 سی‌سی فهلینگ A و 5 سی‌سی فهلینگ B و چند قطره متیلن بلو را درون ارلنی می‌ریزیم و در مجاورت شعله و حرارت آن را تیتر می‌کنیم و بعد از تیتر کردن خواهیم دید که یک رسوب قرمز آجری در محلول ایجاد شده است و عدد تیتر شده را در فرمول قرار میدهیم و قند کل آن را بدست می‌آوریم. فرمول آن به این صورت است:
= قند کل
9. آزمایش عصاره خشک:
ابتدا بوته‌چینی را کاملاً شسته و تمیز می‌کنیم. بعد در آون 100 درجه سانتیگراد به مدت 5 دقیقه قرار میدهیم تا کاملاً خشک شود. سپس درون دیسکاتور قرار میدهیم تا اگر احیاناً رطوبتی دارد، گرفته شود. بعد آنرا توسط ترازوی آنالیک وزن می‌کنیم و وزن آن را یادداشت می‌کنیم. سپس 10 سی‌سی نمونه بدون گاز را درون آن می‌ریزیم و به مدت 4 ساعت درون آون 100 درجه قرار میدهیم تا مواد آلی آن از محیط خارج شود (مواد آلی منظور گاز CO2 و H2O) و بعد از 4 ساعت بوته را از آون درمی‌آوریم و داخل دیسکاتور قرار میدهیم تا سرد شود و مجدداً بوته را وزن می‌کنیم و وزن آن را از وزن بوته خالی کم می‌کنیم تا وزن عصاره خشک بدست آید و عدد بدست آمده را در 10 ضرب می‌کنیم و این عدد برابر با عصاره خشک است.
عصاره خشک = 10 × (وزن بوته خالی – وزن نمونه با عصاره).
10. آزمایش خاکستر:
بوته‌ای که داخل آن عصاره خشک است را به مدت 4 ساعت داخل کوره الکتریکی با دمای (oc)500 قرار میدهیم. بعد از 4 ساعت آنرا درون دیسکاتور قرار میدهیم و بعد بوته را وزن می‌کنیم و وزن حاصله را از بوته خالی کم می‌کنیم و عدد بدست آمده نشان دهنده خاکستر است.
خاکستر = (وزن بوته خالی – وزن بوته با نمونه)
11. تعیین چگالی:
برای تعیین چگالی یک نوشابه، ابتدا گاز نوشابه را کاملاً خالی کرده، بعد آن را درون استوانه 250 سی‌سی می‌ریزیم و چگالی‌سنج را درون آن به حالت شناور معلق می‌کنیم. وقتی که چگالی‌سنج بر روی سطح نوشابه ثابت ماند، عددی را که نشان می‌دهد، می‌خوانیم و آن نشاندهنده چگالی است. چگالی نوشابه‌های نوع کالا در حدود 005/0±035/1 و چگالی نوشابه‌های نوع پرتقالی 005/0±045/1 است.
12. تعیین میزان گاز CO2:
برای اندازه‌گیری گاز فوق، دستگاه فشارسنج وجود دارد که نوشابه را بر روی آن می‌گذاریم. سپس با فشار دستی اطراف آن در نوشابه را سوراخ می‌کنیم و نوشابه را تکان میدهیم تا گاز آن به طور کامل خارج شود. البته خارج از مایع نوشابه، نه خارج از بطری نوشابه. سپس درجه‌ای که فشارسنج نشان می‌دهد را می‌خوانیم که نشان دهنده گاز حل شده درون نوشابه است. بعد از روی جدول مربوط و با توجه به دما و فشار که دما باید بر حسب فارنهایت باشد و از طریق درون‌یابی عدد مربوطه را بدست آورده، گزارش می‌کنیم. هرچه قدر که نوشابه‌ای بیشتر در کربوکولر بماند، گاز فوری آن بیشتر خواهد شد.
گزارش کارآموزی عمران،ساخت ساختمان دانشگاه سما
| دسته بندی | عمران |
| بازدید ها | 12 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 2883 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 36 |
گزارش کارآموزی عمران،ساخت ساختمان دانشگاه سما در 36 صفحه ورد قابل ویرایش
یکی از اهداف اساسی وبسیار مهم سیاستگذاران ایجاد ارتباط منطقی و هماهنگ صنعت ومحیط کار با دانشگاه و دانشجو می باشد که هم در شکوفائی و رشد صنایع مؤثر بوده و هم دانشجویان را از یادگیری دروس تئوری محظ رهایی داده و علم آنها را کاربردی تر کرده و باعث می شود آن را در عرصه عمل ،آزموده و به مشکلات و نابسامانیهای علمی وعملی محیط کار آشنا شده و سرمایه و وقت خویش را در جهت رفع آنها مصروف نمایند، که برای جامعه ی در حال توسعه ما از ضروریات می باشد .
از منظر دیگر نیز اجرای ساختمانهای آجری ،بتنی وفلزی در مقیاس بزرگ وکوچک به یک سلسله مسائل فنی و به دانش رشته های مختلف ساختمان بستگی دارد و عدم توجه به اصول اجرا و ساخت بدون توجه به اصول تئوری معماری ، محاسباتی و تأسیساتی را در پی خواهد داشت که در بعضی مواقع لطمات جبران ناپذیری چه از لحاظ مالی و چه از لحاظ جانی به جا می گذارد که خود تأییدی بر مطلب فوق الذکر یعنی عدم تعامل منطقی صنعت ودانشگاه می باشد .
همچنین مسئله بعدی طراحی بنا مطابق با استانداردهای روز و مقاوم در برابر انواع بارهای وارده نظیر زلزله ، طوفان وباد باشد که در قسمت اجرای آنها می بایست دقت تمام مبذول شود و قبل از همه این مسائل ،در نظر گرفتن مسائل اقتصادی طرح نیز مهم بنظر می رسد . بهر حال مجموع اهداف فوق باعث ایجاد وساخت سازهای با ایمنی و راحتی کافی می گردد که جز با داشتن تجربیات عملی نمی توان به این امور مهم دست یافت .
با این مقدمه شاید اهمیت و جایگاه درس دو واحدی کارآموزی برا ی ما روشن تر شده و با نگاهی دیگر به آن بپردازیم .
اینجانب نیز در طی مدت حضور خود در محل کارآموزی استفاده های علمی و عملی خوبی نموده ،هر چند با توجه به زمان محدود 420 ساعته به همه ریزه کاریهای اجرایی و نظارتی ساخت یک سازه که حداقل 2 تا 3 سال به طول می انجامد واقف شد ،از اینرو شاید بهتر باشد واحد کارآموزی به دو قسمت تقسیم شده تا این نقیصه جبران گشته و ارتباط با محیط کار حفظ شود ،همچنین پیشنهاد میشود در صورت امکان تعامل بیشتری بین استاد کارآموزی و سرپرست و همچنین دفتر ارتباط با صنعت دانشگاه بوجود آید تا دانشجو با تعهد بیشتری پا به عرصه عمل بگذارد .
سر انجام از تمامی استادان بخصوص استاد بزرگوار جناب آقای مهندس ارضوی جهت کمک های که در طول این دوره به این جانب کردند تشکر فراوان و مخصوص می کنم. امیدوارم به بالا ترین درجه علمی و مقامی که لایق هستند به حق خداوند سبحان برسند.
همچنین از استاد بزرگوار جناب مهندس الیاس کمال تشکر را دارم که این چند ماهی بنده را تحمل کردند و چیز های زیادی به این جانب آموختند.و همچنین از استاد گرامی مهندس فرهادی جهت کمک رسانی به این جانب کمال تقدیر و تشکر را دارم و امیدوارم به تمامی این بزرگواران خداوند درازا عمر و سرفرازی و سر بلندی روز افزون عطا فرماید.
عنوان صفحه
1- مقدمه .....................................................................................................................................2
2- فهرست ..................................................................................................................................4
3- تاریخچه سازمان سماء .............................................................................................................7
4- نوع خدمات ...............................................................................................................................10
5- - شرح مختصری از فرآیند خدمات ................................................................................................10
7- موقعیت رشته کار آموز در واحد کاری معرفی شده با برسی جزئیات سازمانی رشه کار آموز.............13
8- بررسی شرح وضایف...................................................................................................................13
9-امور جاری در دست اقدام واحد کاری..............................................................................................13
10- برنامه های آینده واحد کاری.....................................................................................................14
11- سنگ کاری نما ..........................................................................................................................16
12-پوکه معدنی .............................................................................................................................17
13- متره .....................................................................................................................................18
14-سفد کاری ...............................................................................................................................20
15-دیوار چینی ..............................................................................................................................21
16-کاشی کاری .............................................................................................................................22
17-کف سازی با سنگ...................................................................................................................24
18- فریم لس.................................................................................................................................25
19- تیرچه و بلوک سقف و قالب بندی و آرماتور بندی.......................................................................26
20- جوشکاری و ساخت اسکلت فلز ساختمان تاسیسات..................................................................32
21- قرنیز........................................................................................................................................33
22- پنل گچی.................................................................................................................................34
23- آرمسترانگ............................................................................................................................35
24- نقاشی و کنیتکس..................................................................................................................36
25- گزارش روزانه.........................................................................................................................37
1- تاریخچه سازمان سماء :
1- تاریخچه و سابقه تدریس :
الف – تا ریخچه تاسیس و راه اندازی مدارس :
در سال 74 اولین مدرسه سما به نام دبستان پسرانه تاسیس و با 100 نفر دانش آموز شروع به کار کرد. این معاونت در سال 77 اقدام به تاسیس مرکز پیش دانشگاهی دخترانه و پسرانه بعد از آن در سال 78 دبیرستان پسرانه و دخترانه و مهدکودک و آمادگی سما و در سال 79 هنرستان دخترانه نمود، بطوریکه در فاصله بین سالهای 74 تا 79 در سه دوره تحصیلی در جهت همکاری بانظام آموزشی کشور اقدام نمود و بحمدا... با موفقیت پیش رفته تا آنجائیکه اکنون حدود 400 نفر دانش آموز و 10 نفر نیروی قراردادی و نفر مدرس حق التدریس در مدارس مشغول به تحصیل و کار و تدریس می باشند.
/ب – تاریخچه تاسیس و راه اندازی آموزشکده :
آموزشکده فنی و حرفه ای سما ساری در تاریخ 1/7/80 با 4 رشته کامپیوتر ، گرافیک ، معماری ، حسابداری و با تعداد 450 نفر دانشجو تاسیس و راه اندازی شد.این واحد با بیش از 1716 نفر دانشجو در مقطع کاردانی با گذشت 6 سال با تلاش و کوشش کلیه همکاران توانسته است به شاخصهای مناسبی از رشد و توسعه علمی و فرهنگی دست یابد.
- امکانات و تجهیزات آغازین ( شروع کار سما در آن واحد)
آموزشکده فنی و حرفه ای سما در مهرماه سال 1380 با 2 واحد فضای آموزشی که یک واحد با مالکیت دائمی و یک واحد استیجاری با 2 سایت کامپیوتر به مساحت 60 مترمربع ، تعداد 2 کارگاه گرافیک ، با مساحت 100 متر مربع ، 2 کارگاه نقشه کشی معماری مساحت 130 متر مربع فعالیت خود را آغاز کرد.
- روند توسعه کمی ( زمین ، ساختمان ، خرید مدرسه ، بناهای آموزشی ، اداری و ...)
1 – درخصوص خرید زمین معاونت سما به شرح ذیل اقدام نمود:
الف : در تاریخ 12/8/82 زمین به مساحت 7000 مترمربع دارای سند مالکیت .
ب : در تاریخ 6/3/85 زمینی به مساحت 358 مترمربع دارای سند مالکیت.
ج : در تاریخ 25/7/85 زمینی به مساحت 177 مترمربع دارای فروشنامه عادی .
د : در تاریخ 10/5/86 زمینی به مساحت 574 مترمربع دارای سند مالکیت و در سال 86 زمینی به مساحت 54مترمربع.
2 – در جهت ساخت فضای آموزشی به شرح ذیل اقدام نمود:
در تاریخ 8/6/83 شروع به ساخت آموزشکده فنی و حرفه ای نمود این ساختمان در زمینی به مساحت 7000 مترمربع و با زیربنای 665 مترمربع در چهارطبقه با مساحت کل 2730 مترمربع احداث گردید که به دست توانای جناب آقای دکتر جاسبی ریاست محترم دانشگاه آزاد اسلامی در خرداد ماه 1385 افتتاح گردید. که طبقه چهارم ساختمان آموزشکده اختصاص به واحد اداری دارد.همچنین در تاریخ 26/1/85 در جهت ساخت کلاسهای کارگاه و آزمایشگاه داخل سوله با زیربنای 375 مترمربع اقدام که در تاریخ 25/6/86 به پایان رسید و هم اکنون مورد استفاده دانشجویان قرار می گیرد ودر سال 86 بعد از اخذ مجوز امانی ساخت فضای آموزشی از ریاست محترم سازمان سما جناب آقای مهندس میرشمسی در حال ساخت و ساز پروژه جدید ساختمان آموزشی دختران به مساحت 5000 مترمربع می باشد.
- مدارس ( روند تاسیس و توسعه )
در سال 1374 اولین مدرسه به نام دبستان پسرانه سما تاسیس و راه اندازی شد و در سال 77 اقدام به تاسیس مرکز پیش دانشگاهی دخترانه و پسرانه و مهدکودک و آمادگی در سال 79 هنرستان دخترانه سما نمود و اکنون در چهار مقطع تحصیلی به کار خود ادامه می دهد.همچنین این معاونت مجوز تاسیس و راه اندازی هنرستان پسرانه سما را از اداره آموزش و پرورش اخذ نموده و در صدد انتخاب محل مناسب جهت ساخت مدرسه می باشد.
- آموزشکده ها ( روند تاسیس و توسعه)
آموزشکده فنی و حرفه ای سما واحد ساری در سال 1380 با 4 رشته کامپیوتر ، گرافیک ، معماری ، حسابداری و با تعداد 450 نفر دانشجو فعالیت خود را آغاز کرد در ادامه رشته های الکترونیک ، الکتروتکنیک ، تاسیسات ، ساختمان ، تربیت بدنی و صنایع شیمیایی به رشته های قبل اضافه گردید و از نظر تعداد رشد توسعه چشمگیری داشت. در سال 1385 با ساخت و تاسیس آموزشکده جدید هر سال برآمار تعداد دانشجویان افزوده گردید ، که در سطح منطقه از نظر تعداد دانشجویان در آموزشکده جایگاه مناسبی دارد و اکنون با تعداد 1716 نفر دانشجو و 9 رشته تحصیلی به فعالیت خود ادامه می دهد.
- آمار دانش آموزان ، دانشجویان ( روند رشد یا افت در سنوات گذشته )
در سال 80آموزشکده سما با تعداد 478 نفر دانشجو شروع به کار کرد ، از سال 80 تا 82 تعداد دانشجو افزایش و تعداد آنها به 1006 نفر رسید اما در سال 83 تعداد دانشجویان به 903 نفر کاهش یافت. در حال حاضر در آموزشکده تعداد 1972 نفر دانشجو مشغول به تحصیل می باشد. مدارس سما این معاونت در سال 74 با تعداد 115 نفر دانش آموز شروع به کار کرد تا سال 79 تعداد دانش آموزان افزایش یافت و به 496 نفر رسید. سالهای 80 و 81 افت جذب تعداد دانش آموز داشته و به 317 نفررسید. در سالهای 82 و 83 مجدداً افزایش تعداد دانش آموز داشت. اکنون حدود 400 نفر دانش آموز در مدارس مشغول به تحصیل می باشند.
- نیروها و کارکنان ( روند رشد یا افت و آخرین اطلاعات و آمار) :
در بدو تاسیس مدارس سما این معاونت با تعداد 46 نفر پرسنل شروع به کار کرد تا سال 80 روند رو به رشد از نظر جذب پرسنل داشت . از سال 80به بعد تعداد پرسنل شاغل در مدارس کاهش یافت و اکنون تعداد 10 نفر مشغول به کارمی باشند. آموزشکده سما هم در سال 80 با 15 نفر پرسنل شروع به کار کرد. به علت افزایش تعداد دانشجویان جذب پرسنل هم روند رو به رشدی داشته و در حال حاضر تعداد 31 نفر پرسنل اعم از رسمی آزمایشی و قراردادی و 10 نفر نیروی خدماتی شرکتی مشغول به کار می باشند.
- افتخارات،امتیازات کسب شده دررشته های درسی وآزمون ها، مسابقات ورزشی و فرهنگی و پژوهشی(آموزشکده سما)
- طرح و توسعه و نگاه به آینده:
با توجه به اینکه یکی از اهداف سازمان سما بهبود کمی و کیفی فضای آموزشی مناسب و ایجاد زمینه مشارکت مردمی می باشد. این مرکز در جهت توسعه کمی فضای آموزشی علاوه بر تاسیس آموزشکده اقدام به تاسیس کلاسهای کارگاه و آزمایشگاه در داخل سوله نموده اسن که مورد استفاده دانشجویان قرار می گیرد ، همچنین این مرکز با بکارگیری اساتید مجرب در کارگاه ، توانایی ساخت و تولید برخی از وسایل کارگاه و آزمایشگاه از جمله ست آزمایشگاه ماشین های الکتریکی و ست آزمایشگاه مدار فرمان و هیدرولیک و پنوماتیک را پیدا کرده که این امر موجب کارآفرینی و تشویق دانشجویان و اساتید و همچنین جذب دانشجویان بیشتر در آینده خواهد شد.با توجه به اینکه در این سالها دانشجو محوری به جهت تاسیس و توسعه دانشگاههای دولتی ( پیام نور و... ) و جذب بیشتر متقاضیان از طریق کنکور سراسری بعنوان یک اصل اساسی می باشد این مرکز با بکارگیری کارکنان و اساتید مجرب و توسعه فضای آموزشی در نظر دارد در آینده زمینه جذب تعداد دانشجویان بیشتر را فراهم نماید.
3- نوع خدمات :
نوع محصول و خدمت ساخت ساختمان شماره 2 آموزشکده فنی و حرفه ای سما ساری واقع در بلوار امیر مازندرانی خیابان وصال می باشد. که هدف از ایجاد این بنا بالا بردن فضا های آموزشی این آموزشکده همراه با بالا بردن سطح امکانات برای هرچه بهتر شدن و بالا رفتن سطح آموزشی و عملی دانشجویان می باشد.
4- شرح مختصری از فرآیند خدمات :
ساختمان آموزشکده در زمینی حدوداٌ 1000 متر مربع احداث و بنا گردیده است .این ساختمان دارای سازه بتنی می باشد .
که در سقف آخر آن از اسکلت فلزی (خرپا ) استفاده شده است.
این ساختمان دارای یک زیر زمین به عنوان سلف سرویس می باشد و دارای یک طبقه همکف و دارای 3 طبقه می باشد.
دیوار های موجود در این سازه از 10 سانتیمتری شروع می شود تا دیوار 20 سانتیمتری و دیوار های 10 سانتیمری دوبل که ما بین آن ها ورق یونولیت قرار دارد.
دیواره داخلی این بنا در قسمت پایین با سنگ پلاک سفید نیریز و در قسمت بالا تا بالای سقف های کاذب آرمسترانگ گچ و خاک و سفید کاری (آماده کشی) می باشد .
سقف این سازه در طبقه سوم از پنا گچی کناف می باشد و در طبقات بعد داری سقف های کاذب آرمسترانگ می باشد و در قسمت های سرویس از سقف های کاذب .......... استفاده شده است.
در نما این سازه از سنگ تراورتن استفاده شده است و در جلو این سازه و در کناره این سازه از نما فریم لساستفاده شده است.
سقف این سازه از ورق های گالوانیزه طرح سفال استفاده شده است که گویا نسبت به سفال بهتر و ارزان تر می باشد.
این بنا داری کانال های هوا ساز می باشد که هر طبقه برای خودش بطور مجزا داری دستگاه هوا و اتاق هوا ساز می باشد.
در این بنا از پنجره های آلومینیومی با شیشه های دو جداره استفاده شده است که فقط از این که داری کتیبه می باشد در سبک ساخت این بنا زیاد منقول به نظر نمی رسد.
سرویس های این بنا دارای کاشی لعابدار است و در طبقه همکف هم سرویسی برای افراد معلول در نظر گرفته شده است.
این بنا دارای دو آبدار خانه می باشد که یکی در طبقه آخر و یکی در طبقه همکف قرارا دارد.
یکی از ویژگی های ای بنا دارای سالن آنفی تاتر نسبتا خوبی می باشد که می توان گفت که جواب گوی این آموزشکده می باشد.
.هنگام شروع نصب کاشی به این صورت اقدام می گردد ابتدا خمیری از خاک رس تهیه و آن را می ورزند این خمیر در ظرفی نزدیک دست استاد کار آماده می ماند سپس با گچ یا سیمان یا ماسه یا خاک رس کوبیده شده زیر رگه اول کاشی در یک ضلع کنار دیوار شمشه کاملا تراز به وجود می آورد تا امکان چیدن رگه اول کاشی به وجود آید دو عدد کاشی دو سر ضلع مو قتا با فاصله حداقل 1 سانتیمتر از دیوار قرار می دهند سپس ریسمانی نازک به بالای آن متصل نموده جلوی کاشی ها را از گل ورزیده شده موقتا بست می زنند بعد شمشه فلزی بسیار صاف جلوی کاشی در حال نصب قرار می دهند و بقیه کاشی ها را پشت شمشه چیده بعد با ریسمان کنترل می نمایند،
جلوی بند ها را از گل ورزیده شده کروم موقت گذارده سپس دوغاب سیمان رابه صورت رقیق محلول شده از ماسه پاک و سیمان معمولی آماده با ملاقه به آهستگی پشت کاشی ها را پر می کند تمام اضلاع را در رگ اول دور می گردانندتا امکان کنترل تمام زاویه ها وضلع ها ،گوشه ها و نبشه ها به عمل آیدکه چنان چه کنار ضلعی تکه های غیر استاندارد احتیاج شود کاشی های رگه اول را جا بجا نموده و تکه ها به کنار منتقل شود و دوغاب ریزی پشت انجام گیرد پس از کنترل اضلاع هر بنا رگه های دیگر را از اول شروع و انقدر تکرار می شود تا کاشیکاری در حد مطلوب به اتمام برسد پس از خودگیری کامل ملات کاشی ها دوغابی از رنگ کاشی با سیمان سفید ورنگ مشابه تهیه نموده و با پارچه یا گونی به لای بند ها مالیده و بعد از خشک شدن سطح کاشی ها را کاملا نظافت می نمایند ، در این هنگام نصب کاشی های دیواری خاتمه یافته و آماده فرش سرامیک کف می شود.
سرامیک کف
برای فرش کف سرویس هاپس از کنترل لوله گذاری ها و چک نمودن ایزو لاسیون و شیب سازی لازم برای آبروها زیر سرامیک یک پلاستر سیمانی تعبیه می شود تا اینکه 3 میلیمتر جای ملات برای نصب سرامیک باقی بماند سپس با توجه به این که پلاستر زیر بنا نباید خشک شود باید هر چه زود تر دوغابی از سیمان معمولی به ضخامت نیم سانتیمتر روی پلاسترها قرار داده و قطعات سرامیک آماده را در دوغاب غرق نموده تا شیره دوغاب به زیر درزهای سرامیک نفوذ کند و از این روی قطعات به پلاستر زیر چسبیده شود و روی سرامیک ها با شمشه و چکش های لاستیکی کوبیده و هموار گردد ، 24 ساعت بعد کاغذ روی سرامیک را نم زده و پس از خیس خوردن به وسیله پارچه ای جمع آوری و نظافت می گردد، در این حالت باید کنترل شود که چنان چه درزی از سیمان بر خوردار نشده و لای درز باز مانده باشد مجددا از سیمان دوغاب پر می شود ودرز ها با رنگ سرامیک به صورت دوغاب تزئین و چنان چه نیاز به بتونه کاری باشد از سیمان سفید و رنگ خمیری تهیه و جاهای ناهموار درز ها را پر و نظافت می نمایند.
کف سازی با سنگ :
بعد از عملیات شمشه گیری در این پروژه عملیات ساخت کف همه اتاقها و سالن ها اجرا شد. اصولا کف سازی در ان قسمت از ساختمان انجام می شود که سطح مفید اطاقها سالنها و سرویس ها وانبارها را تشکیل می دهد.
با توجه به محل استفاده کف سازی انواع مختلف دارد مخصوصا برای اخرین قشر کف سازی واحد های مسکونی انواع مصالح از قبیل موزاییک و انواع سنگ ویا کاشی های لعابی ویا انواع سرامیک وجود دارد.
برای اجرای عملیات کف سازی چنانچه ساختمان احداث شده در زمینهای خاک دستی ویا زمینهای سست باشد برای جلوگیری نشست های احتمالی زمین کف اطاقها ابتدا خاک انجا را می کوبند وسپس اقدام به اجرای کف می کنند.
در این پروژه در طبقه همکف بعد از مخروط ریزی و کوبیدن آن با کمپکتور که کنپکتور جواب مورد دل خواه را نداد با آمدن قلتک 60 تنی (قلتک 60 تنی قلتکی است که ویبراتور آن تا 60 تن می تواند ضربه وارد کند ) سپس بعد ار قلتک توسط کارگران سطح مورد نظر رگراژ شد سپس توسط آرماتور بند کف طبقه همکف با میلگرد ?6 کف آن مش بستند و اقدام بتنی ریزی حدود 5 سانتیمتر کردند و بعد اقدام به لوله گذاری سیم های برق کردندو سپس بتن کاملا ْ بر سر آن ریخته شد.بعد ار بتن ریزی و خشک شدن بتن شروع به سنگ فرش کردن کف طبقات همکف کردند .
در طبقات بعدی در سالن های کوچک کف سازی بدون ریختن ملات پوکه معدنی و سیمان انجام گرفت اما در تمام سالن های طبقات و سالن آنفی تئاتر اول به علت زیادی ملات خور بودن ابتدا اقدام به پر کردن آن با ملات پوکه معدنی و سیمان کردند و سپس شروع به کف سازی آن با ملات ماسته سیمان و سنگ کردند.
سنگ های که در فرش این بنا بکار رفته شد سنگ های 40*40 سفید نی ریز بوده است.
فریم لس :
فریم لس نما شیشه ای است که با شیشه های ریفلکس و سازه فلزی در هر جایکه نما شیشه ای تغریف شده باشد نصب می شود.
برای شروع کار نما فریم لس باید قوطی های 3*4 را رنگ و ضد زنگ زد و آماده کرد . در نما فریم لس این پروژه بعلت این که از اسکلت بتن ساخته شده بود کار الگو در آوردن قوس فریم لس برای درست کردن شاسی راحت تر بود .
بعد ار این که اندازه ها در آمد قوطی را برای نبرد و نیم دایره کردن به ارگاه فرستاده شد و قوطی نیم دایره شد و سپس با دستک های آن ها را بر روی دال ها نصب کردند و با در نظر گرفتن اندازه ها قوطی ها فرعی را نصب کردند. و جوش کاری کامل کردند.
بعد از نصب فریم و قاب اصلی فریم رنگ ـمیزی شد و شیشه های ان اندازه گیری شد و سپس با فریم های آلومینیومی مخصوص شیشه ها در درون آنها نصب شدند و با چسب شیشه مخصوص ( معروف به چسب آکواریوم ) نصب شدند و قسمت آلومینیومی آن را با قوطی پرچ کردند.
تیرچه و بلوک سقف و قالب بندی و آر ماتور بندی :
برای ایجاد مقاومت در مقابل نیروهای کششی دربتن داخل شناژبتنی چند ردیف در بالاوپایین میلگردهای طولی قرار میدهند واین میلگردهای طولی را بوسیله میلگردهای عرضی که به آن خاموت میگویند به همدیگر متصل میکنند.
میلگردهای طولی وعرضی را از قبل در گارگاه آرماتوربندی میبافند وبعد در داخل قالب بندی شناژ قرار میدهند.
باید توجه داشت که پهنای این قفسه بافته شده باید در حدود 5 سانتیمتر کوچکتر از پهنای قالب شناژ باشد یعنی از هر طرف 5/2 سانتیمتر بطوریکه این میلگردها کاملا دربتن غرق شده وآنرا از خورندگی در مقابل عوامل جوی
محفوظ نگه دارد. این 5/2 سانتیمتر در مناطق مختلف اب و هوایی وهمچنین محل قرار گرفتن قطعه بتن وهمچنین میزان سولفاته بودن ابهای مجاور ان متفاوت است که میزان ان بوسیله موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران
تعیین شده است.
هدف از بکار بردن فولاد در قطعات بتنی:
بتن جسمی شکننده است که در مقابل نیروهای فشاری مقاومتی قابل توجه دارد اما مقاومت ان در برابر نیروهای کششی ناچیز است. به همین دلیل در محاسبات بتن آرمه این مقاومت در نظر گرفته نمیشود. مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی تقریبا 10/1مقاومت فشاری آن در نظر گرفته میشود. با توجه به اینکه قطعات بتنی مدام تحت تاثیر انواع نیروهای فشاری و برشی وکششی قرار میگیرند لازم است قطعات بتن برای مقاومت کافی در مقابل این
نیروها با عنصر مناسبی مسلح گردند. که بهترین عناصر فلزاتی هستند که بنام آرماتور معروف هستند.
انواع ارماتور استفاده شده در شناژ عبارتند از ارماتور طولی و عرضی. وظایف ارماتور طولی عبارتنداز تقویت ستون در مقابل بارهای فشاری و خمشی است. اما ارماتورهای عرضی وظیفه نگه داشتن ارماتورهای طولی در جای خود و جلوگیری از کمانه کردن ارماتورهای طولی در هنگام وارد شدن نیروهای فشاری را برعهده دارند. تقویت ستون در جهت عرض ودر مقابل بارهای جانبی از وظایف دیگر ارماتورهای عرضی میباشد. ارماتور عرضی را خاموت میگویند. بسته به نوع شکل هندسی ستون از خاموتهای مختلف الشکلی استفاده میشود.
اگر ستونها استوانه ای یا دایره ای شکل باشند ویا برای ساخت شمعها از خاموتهایی دایره ای شکل به نام دورپیچ یا اسپیرال استفاده میکنند . دورپیچها علاوه بر داشتن عملکرد تنگها باعث محصور شدن هسته داخلی ستون وافزایش مقاومت آن میشوند و همچنین در حین زلزله رفتار شکل پذیر تری- دارند یعنی بدون ترک خوردن تغییر شکلهای خوبی نشان میدهند.
بستن میلگردها به یکدیگر:
میلگردهای فولادی باید قبل از بتن ریزی براساس طرح ومحاسبه به یکدیگربسته ویکپارچه شوند تا از جابجا شدن آنها طی عملیات بتن ریزی تا گیرش بتن جلوگیری شود. بستن میلگردها به یکدیگراز نظر زمان ومکان بستگی به وضعیت کارگاه و نوع قطعه دارد که تصمیم گیری در مورد چگونگی آن به عهده تکنسین ساختمان میباشد تا حداکثر کارایی حاصل شود. گاهی تمام یا قسمتی ازمیلگردها را خارج از قالب میبندند و یک شبکه را تشکیل میدهند وسپس انرا در قالب میگذارند مانند شبکه کف فونداسیون تکی وگاهی نیزمیلگردها را در روی قالب به یکدیگر میبندند مانند یلگردهای سقف بتنی. برای بستن دو میلگرد به یکدیگراز مفتول فلزی نرم با قطر 5/1تا2میلیمتر استفاده میکنند که اصطلاحا به این عمل گره زدن میگویند.
نحوه خم کردن میلگردها:
با توجه به سنگینی نسبی کار میلگرد خم کنی و فشارهای نسبی زیادی که در هنگام خم کردن میلگرد بر دستها وکمر وبعضا تمامی اعضای بدن وارد میشود بهتر است برای کاهش این فشارها ازمیز میلگرد خم کنی استفاده میشود. ارتفاع این میز معمولا 80 سانتیمترو عرض ان یک متر است وطول ان با توجه به طول میلگردها و امکانات کارگاه میتواند بین 3تا9متر درنظر گرفته شود. بر روی این میز صفحه خم کن میلگرد قرار دارد. این صفحه عبارت است از صفحه فولادی مربع یا مستطیلی که برروی آن تعدادی خار فولادی تعبیه شده است واین خارها از حرکت میلگرد در بعضی از جهات جلوگیری میکند. صفحه خم کن میلگرد را از طریق پیچهایی بر روی میز ثابت کرده وبا استفاده از اچار F یا اچار گوساله میلگردها را را به شکلهای مورد نظر خم میکنند. برای ایجاد قلابها و خمهای استاندارد قطر خار که میلگرد به دور ان میچرخد وخم مورد نظر را بوجود میاورد باید متناسب با قطر میلگرد مورد خم باشد. با توجه به اینکه وظیفه اصلی میلگردها در بتن تحمل نیروهای کششی است. باید میلگردهای مصرفی در بتن صاف باشد .
با وارد شدن نیرو به میلگرد مقطع ان باید در مقابل نیروی وارده مقاومت کند. در میلگردهای ناصاف قبل از اینکه مقطع میلگرد مقاومتی بروز دهد به دلیل طول اضافی ناشی ازناصافی میلگرد فاصله بین دونقطه ای که بر انها نیروهای عمل وعکس العمل وارد میشوند میتواند زیاد شود که این امر در قطعات بتنی جایز نیست بنابراین میلگردهای مصرفی در بتن باید حتما صاف وعاری از خمیدگی باشند.
درکارگاههای ساختمانی میلگردهای خم شده را از طریق کشیدن بوسیله دستگاههای کشش برقی صاف میکنند امادر کارگاههای کوچک که فاقد این دستگاهها هستند برای صاف کردن میلگردها از پتک یا سندان استفاده میشود.
در این صورت باید وزن پتک انتخابی با توجه به قطر میلگرد سنگین نباشد. چنانچه ضربات پتک سنگین باشد امکان ایجاد تنش در میلگرد وجود دارد یا ممکن است در بعضی از قسمتهای میلگرد لهیدگی ایجاد شود وسطح مقطع از مقدار محاسبه شده کمتر گردد