دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 93 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 38 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
1- پیشینه تحقیق----------------------------------------- 7
2-2- گردشگری------------------------------------------- 9
2-2-1- گردشگری از نظر لغوی------------------------------ 9
2-2-2- واژه توریسم------------------------------------- 9
2-3- تعریف و مفاهیم گردشگری----------------------------- 10
2-3-1- گردشگری------------------------------------------ 10
2-3-2- گردشگری داخلی (یا بومی)-------------------------- 11
2-3-3- گردشگری خارجی(یا بینالمللی)---------------------- 11
2-3-4- گردشگری از بعد جغرافیایی------------------------- 11
2-3-5- گردشگری از بعد اجتماعی--------------------------- 11
2-4- فواید گردشگری-------------------------------------- 11
2-4-1- فرهنگی و اجتماعی--------------------------------- 11
2-4-2- اقتصادی------------------------------------------ 12
2-5- گردشگری در جهان------------------------------------ 12
2-5-1- آغاز جهانگردی در دوران باستان-------------------- 12
2-6- گردشگری در جهان------------------------------------ 13
2-6-1- آغاز جهانگردی در دوران باستان-------------------- 13
2-6-2- گردشگری در دوران قرون وسطی----------------------- 14
2-6-3- گردشگری در دوران رنسانس-------------------------- 15
2-6-4- گردشگری در دوران انقلاب صنعتی و بعد از آن--------- 15
2-6-5- گردشگری در ایران--------------------------------- 16
2-6-6- روند توسعه گردشگری در ایران قبل و بعد از انقلاب--- 16
2-7- روند شکلگیری گردشگری در گیلان----------------------- 18
2-8- رابطهی جغرافیا و فعالیتهای گردشگری----------------- 18
2-9- اشکال عمده توریسم---------------------------------- 19
2-10- انواع توریسم-------------------------------------- 19
2-11- مفهوم توسعه--------------------------------------- 20
2-12- تئوری قطب رشد------------------------------------- 20
2-13- توسعه پایدار-------------------------------------- 21
2-14-تاریخچه سیستم توزیع محصولات و خدمات گردشگرى--------- 22
2-15- تاریخچه شرکتهاى خدمات مسافرتى در ایران------------ 23
2-16- فدارسیون بینالمللى اتحادیه آژانسهاى مسافرتى(UFTAA) 24
2-17- سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى و شوراى عالى میراث فرهنگى و گردشگرى-------------------------------------------------------- 25
2-18- انواع فعالیت شرکتهاى خدمات مسافرتى---------------- 25
2-18-1- فعالیت شرکتهاى خدمات مسافرتى برحسب نوع مجوز------ 25
2-18-2- فعالیت شرکتهاى خدمات مسافرتى بر حسب بعد سازمانى-- 26
2-18-3- فعالیت شرکتهاى خدمات مسافرتى برحسب سطح فعالیت---- 28
2-18-4- کارگزاران مسافرتى(آژانسها یا سفرگذارىها)--------- 29
2-19- ساختار شرکتهاى خدمات مسافرتى---------------------- 29
2-19-1- واحد فروش و بازاریابى---------------------------- 29
2-19-2- واحد عملیات-------------------------------------- 30
2-19-3- واحد ذخیرهی جا----------------------------------- 30
2-19-4- واحد ادارى و اجرایى------------------------------ 30
2-19-5- واحد محاسبات و امور مالى------------------------- 30
2-19- کارکنان شاغل در واحدهاى خدمات مسافرتى------------- 31
2-19-1- مدیرعامل----------------------------------------- 31
2-19-2- مدیر فنى----------------------------------------- 31
2-19-3- مدیر تور----------------------------------------- 32
2-20- تور و اجزاى آن------------------------------------ 32
2-21- راهنمای تور--------------------------------------- 34
2-22- اهمیت راهنمایان در تورهاى گردشگرى----------------- 34
2-23- مسئولیتها و وظایف راهنما-------------------------- 34
2-24- فرایند اجراى تور---------------------------------- 35
2-25- انواع سفرهاى گروهى که در داخل کشور برگزار مىشود--- 36
2-25-1- سفرهاى طبیعتگرا---------------------------------- 36
2-25-2- طبیعتگردى و راهنماى کویر------------------------- 37
2-26- دستورالعملهاى ویژه برگزارکنندگان تور طبیعت-------- 38
2-1- پیشینه تحقیق
با وجود تحقیقاتی که در ارتباط با گردشگری صورت گرفته است، در زمینه تحقیق حاضر، کتابی مدون موجود نمیباشد ولی میتوان به چند کتاب و مقاله در ارتباط با گردشگری و توریسم، به شرح ذیل اشاره نمود:
«فوتیس کیلیپیریسو استلا زارداوا» در سال2012 در مقالهای با عنوان «توسعه گردشگری پایدار در یک محیط رو به تغییر» موضوعات مربوط به سازمانهای گردشگری(آژانسهای مسافرتی و سازمانهای میهماننوازی) را مورد بررسی قرار داد. آگاهی نسبت به مسأله گردشگری انبوه، محققان را به سمت گردشگری و محیط و نیز استفاده از روشها و سیاستهای قبلی توسعه توریسم سوق میدهد. مدیران، محققان، اساتید دانشگاهی، برنامهریزان، متصدیان تور و مجامع بینالمللی همانند UNEP و سازمان گردشگری جهانی به واسطه تضاد میان گردشگری انبوه و محیط به دنبال توسعه اشکال جدید گردشگری؛ بویژه برنامههای منتهی شده به حذف اثر گردشگری بر محیط، حفظ مزایای ملی و محلی توریسم هستند. لذا به دلیل وجود مسایل آلایندگی سازمانهای ذیربط(یعنی آژانسهای مسافرتی، متصدیان تور، هتلها و سایر سازمانهای میهماننوازی و ...)، این روشها نقش چندانی در حل معضلات نداشته و به عنوان یک راهحل جامع محسوب نمیشوند.
«کرنل نیکول جوکان»، «میهالا سابینا جاکان» در سال2013 در مقالهای با عنوان «گردشگری و مسافرت در راستای توسعه اقتصادی» نوشته است: امروزه اکثر کشورها به دنبال غلبه بر تأثیرات مغایر بحرانهایی هستند که در شناسایی موقعیتشان به دلیل رکود شدید و وخیمتر شدن شرایط اقتصادی با شکست مواجه هستند. گردشگری یکی از ارکانی است که باید از سوی دولتها در سرتاسر جهان(به عنوان یک راهحل در تقویت رشد اقتصادی) مورد حمایت و پشتیبانی قرار بگیرد.
«رنجبریان»(1379)، در کتابی با عنوان «برنامهریزی توریسم در سطح ملی و منطقهای»، به بررسی اهمیت و شیوههای برنامهریزی گردشگری پرداخته و فرایند برنامهریزی گردشگر را ترسیم نموده، و چنین نتیجه گرفته که اتخاذ روشی منسجم و حفظ توازن میان عوامل اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی برای برنامهریزی در امر گردشگری گامی مهم و اساسی است.
«خاکساری»(1382)، در مجموعه مقالات بررسی سیاستها و برنامههای توسعه گردشگری در جمهوری اسلامی ایران، پیرامون برنامهریزی توسعه گردشگری، معتقد است که امروز همهی کشورها، اعم از توسعهیافته و در حال توسعه و حتی کشورهای عقبمانده پذیرفتهاند که هر توسعهای تنها با برنامهریزی امکانپذیر است. این موضوع بخصوص در ارتباط با توسعه پایدار بیشتر اهمیت مییابد. توسعه گردشگری پایدار، به دلیل اهمیت آن و تأثیرات بالقوه مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیستمحیطی که میتواند داشته باشد، بدون برنامهریزی امکانپذیر و دستیافتنی نخواهد بود.
«نظرینژاد» و دیگران(1383)، در کتاب «نقش میراث فرهنگی و صنعت گردشگری در توسعه کشور و معرفی اولویتها»، ایران را یکی از متمدنترین کشورهای دنیا میداند که ابنیه تاریخی، بناهای فرهنگی و جاذبههای توریستی آن در همه کشورهای دنیا از شهرت بسیار بالایی برخوردار است و بسیاری از توریستهای جهانی را برای مسافرت به این کشور ترغیب و تشویق میکند.
«نظری»(1388)، در پایاننامه خود تحت عنوان «برنامهریزی توسعه توریسم در شهرستان مشکین شهر» با استفاده از مدل تحلیلی SWOT، افزایش درآمد و توسعه منطقهی مورد مطالعه خود را مستلزم برنامهریزی توسعه گردشگری دانسته و به این نتیجه رسید که برای تحقق توسعه گردشگری، نیازهای توسعه باید همزمان تعریف و برطرف شوند.
«رضوانی»(1385)، در کتاب «جغرافیا و صنعت توریسم»، این گونه نوشته که پیشرفتهای متنوع تکنولوژی قرن حاضر موجبات پیشرفت ارتباطات، حمل و نقل، افزایش سرعت و آسایش نسبی مسافرت را در پی داشته که در نتیجهی آن، انقلاب بزرگی در صنعت گردشگری به وجود آمد و به دنبال آن، ایجاد مراکز و خدمات گردشگری و فعالیتهای مرتبط با آن توسعه یافت، تا جایی که گردشگری خارجی در سالهای اخیر، منبع قابل توجهی برای تأمین نیازهای ارزی و ایجاد اشتغال بسیاری از کشورها بوده است و به عنوان یکی از اقلام صادراتی نامرئی، نقش مهمی را در عرصهی تجارت جهانی ایفا میکند . این صنعت آنچنان در توسعه اقتصادی، اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صنعت نامرئی نامیدهاند.
دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 1017 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 88 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
-2- مقدمه....................................... 12
2-2- مفاهیم و اصطلاحات........................... 15
2-3- توزیع فضایی جمعیت.......................... 18
2-4- شهرنشینی در جهان از نظر سازمان ملل......... 22
2-5- مهمترین عوامل تجمع و پراکندگی جمعیت........ 24
2-6- عوامل جغرافیایی مؤثر در پراکندگی جمعیت..... 27
2-6-1- پراکندگی عمودی جمعیت.................... 27
2-6-2- تأثیر آب و هوا.......................... 27
2-6-3- جمعیت و خاک............................. 28
2-6-4- جمعیت و ناهمواری........................ 28
2-6-5- عوامل زیستی............................. 29
2-6-6- منابع معدنی و انرژی.................... 30
2-7- عوامل اصلی رشد جمعیت شهرها................. 30
2-7-1- رشد طبیعی جمعیت شهر..................... 30
2-7-2- اثر مهاجرت.............................. 31
2-7-3-اثر توسعه محدوده و ادغام آبادی های پیرامون 31
2-7-4- تأثیر متقابل شهرنشینی توسعه و مهاجرت... 31
2-8- نگاهی اجمالی به نظریههای جمعیتی............ 32
2-8-1- طرفداران افزایش جمعیت................... 32
2-8-2- مخالفان افزایش جمعیت.................... 33
2-8-3- طرفداران ثبات جمعیت..................... 33
2-8-4- طرفداران حد متناسب جمعیت................ 33
2-9- نظریه آب و سکونتگاه........................ 33
2-10- الگوی تراکم جمعیت شهرها از نظر کلارک ...... 34
2-11- نظریه نیازسنجی شهری....................... 35
2-12- نظریه حد مطلوب جمعیت...................... 35
2-13- نظریه سلسله مراتب شهری.................... 36
2-14- نظریه شهرکهای اقماری...................... 37
2-15- نظریه شهرهای جدید پیوسته.................. 37
2-16- نظریه اندازه شهر.......................... 37
2-17- نظریه قطب رشد و شهرگرایی.................. 39
2-18- نظریه شهرهای مسلط......................... 40
2-19- نظریه شهرهای نامتمرکز..................... 40
2-20- نظریه شهر فشرده........................... 43
2-21- نظریه شهر پایدار.......................... 44
2-22- شهر و نظریههای اجتماعی.................... 46
2-22-1- مکتب مدرنیسم یا کارکردگرایی............ 47
2-22-2- مکتب مگااستراکچرالیسم (فنگرایی)........ 47
2-22-3- مکتب آمایش انسانی...................... 47
2-22-4- مکتب پست مدرنیسم....................... 48
2-23- مروری بر دیدگاههای متفاوت ازدحام شهری..... 48
2-23-1- دیدگاه اقتصادی......................... 49
2-23-2- دیدگاه اکولوژی و اجتماعی............... 50
2-23-3- دیدگاه سیاسی........................... 50
2-23-4- دیدگاه بهداشتی......................... 51
2-23-5- دیدگاه روانشناختی...................... 51
2-24- سیر تحول مسئله تراکم در یکصد سال اخیر..... 52
2-25- تراکم زیاد و تراکم کم: نکات مثبت و منفی... 53
2-25-1- تراکم زیاد و نکات منفی................. 53
2-25-2- تراکم زیاد و نکات مثبت................. 54
2-25-3- تراکم کم نکات منفی..................... 54
2-25-4- تراکم کم نکات مثبت..................... 55
2-26- شیب تراکم جمعیت شهری از مرکز به پیرامون... 56
2-27- حد متناسب شهری و تراکم آن................. 58
2-28- عوامل مشوق و مؤثر در متراکم شدن شهرها..... 59
2-29- نحوه توزیع تراکمهای شهری و عوامل تأثیرگذار بر آنها 60
2-30- عوامل مؤثر تراکم جمعیت در شهرها........... 63
2-30-1- فضای شهری و تراکم جمعیت................ 63
2-30-2- زمین و تعیین حداکثر تراکم.............. 64
2-30-3- باران و تراکم جمعیت.................... 64
2-31- عوامل اقتصادی مؤثر بر تراکم شهری.......... 65
2-31-1- عوامل جمعیتی........................... 66
2-31-2- درآمد خانواده.......................... 66
2-31-3- قیمت زمین و مسکن و تراکم............... 67
2-31-4- نرخ مالکیت اتومبیل و تراکم ............ 67
2-31-5- هزینه خدمات شهری و تراکم............... 67
2-31-6- مباشرات توسعه شهری و تراکم............. 68
2-32- رویکردهای اساسی در تعیین تراکم شهری....... 71
2-32-1- رویکرد سرمشقی.......................... 71
2-32-2- رویکرد برنامهای........................ 73
2-33- راهبردها.................................. 73
2-33-1- راهبرد تمرکز: الگوی توسعه واحدهای برنامهریزی شهری شده.................................................. 73
2-33-2- راهبرد تمرکز: سیاست تحکیم شهری......... 74
2-33-3- راهبرد عدم تمرکز: متمرکز............... 74
2-34- تراکم جمعیت و اکولوژی شهری................ 75
2-35- ظرفیت قابل تحمل محیط...................... 76
2-1-35- تبیین مفهوم ظرفیت قابل تحمل محیط از دیدگاه سیستمی 76
2-36- روشهای کنترل تراکم........................ 78
2-37- قاعده تراکم اندازه........................ 78
2-38- عوامل اجتماعی و فرهنگی تراکم شهری......... 79
2-39- پیشینه تحقیق.............................. 81
2-40- جمعبندی................................... 84
2-1- مقدمه
در جوامع ماقبل صنعت نسبت شهرنشینان به جمعیت روستایی اندک بود و شاید در بعضی از جوامع به بیش از ده درصد کل جمعیت نمیرسید.
شهرهای قبل از صنعت از بسیاری جهات با شهرهای دنیای صنعت و به ویژه امروز تفاوت دارد. هرچند که شهرهای قبل از عصر صنعت، گاهی از بزرگترین مراکز تجمع انسانی روزگار خود بودند ولی گسترش آنها کُند، محدوده شهری و جمعیت آنها مشخص و شالودههای زندگی اجتماعی – اقتصادیشان خلاف آن چیزهایی بود که امروز در شهرهای بزرگ دنیا مشاهده میشود.
انقلاب صنعتی و بدنبال آن تحولاتی که به انقلاب در شهرنشینی در نیمه دوم قرن نوزدهم انجامید، استقرار انسان در شهرها را به گونهای دیگری جلوهگر ساخت. مهمترین عواملی که به رواج شهرنشینی و پیدایش شهرهای بزرگ انجامید، دگرگونی در حمل و نقل و سرعت مبادلات، پیدایش تخصص و تقسیم کار، افزایش جمعیت، پیشرفت علم طب و کاهش بیماریها، بویژه بیماریهای واگیر، ساختن داروها و واکسنها، بالا رفتن سطح بهداشت عمومی و از سوی دیگر کاهش مرگ و میر را به دنبال داشت و یکباره جمعیت جهان را به چندین برابر ادوار قبل رسانید؛ و عوامل دیگری مانند گسترش مهاجرتها، تمرکز صنعت و تجارت، گسترش مراودات اقتصادی، بالا رفتن سطح درآمد، تنوع در مشاغل، پیدایش و گسترش وسایل ارتباط جمعی و در نتیجه این نوع از زندگی بشر، در شکل و سیمای شهری و وضعیت اجتماعی شهرها تغییرات اساسی را باعث شدو بدین ترتیب بود که عوامل فوق باعث گسترش شهرها و افزایش جمعیت شد.
انقلاب صنعتی، دگرگونی عظیمی در این نظامها اعم از اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به وجود آورد و با دگرگونی این نظامها همراه با گسترش شهرها و افزایش جمعیت، بنیان زندگی جدید استوار شد. این دگرگونیها، نخست در جوامعی روی داد که زودتر از اثرات انقلاب صنعتی و استفاده از وسایل اختراع یا اکتشاف شده بهرهمند شدند. در نتیجه سهم شهرنشینی نیز در این قبیل جوامع، همگام با رواج روزافزون اختراعات، اکتشافات، گسترش عوامل رفاهی اقتصادی و اجتماعی افزایش یافت (شیعه، 1378: 14-13).
اقتصاد صنعتی در طی حاکمیت 200 ساله خود در جهان خصوصاً 150 سال گذشته با بردن تولید کارخانهها به داخل شهرها و تمرکز و تراکم در نقاط شهری رواج داده و روستاها را از جمعیت تهی نموده است. بعد از انقلاب صنعتی رشد شهرها به گونهای شتاب میگیرد که هنوز کشورهای سرمایهداری صنعتی جهان نتوانستهاند روند تکامل شهرهای خود را در بستری آرام هدایت کنند. از سوی دیگر مداخلات سیاستهای استعماری در کشورهای کم رشد در تداوم روابط تولیدی نامنظم جامعه اثر میگذارند و حرکتهای موجی روستائیان را به سوی شهرهای بیمارگونه این گونه کشورها را شدت میدهد تا جایی که امروز حادترین مسأله اقتصادی و اجتماعی کشورهای روبه رشد جهان همین است (فرید، 1368: 418).
دسته بندی | تاریخ و ادبیات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 173 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 23 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
مقدمه 2
کلیات 3
1- بیان مسئله و علل انتخاب موضوع پژوهش 3
2- اهمیت پژوهش 4
3- اهداف پژوهش 5
4- روش پژوهش 5
5- پیشینه پژوهش 5
6- محدودیت های پژوهش 6
فصل اول : جغرافیایی تاریخی منطقه کرمانشاهان 7
فصل دوم : بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی پادشاهان صفویه 12
شاه اسماعیل اول 12
شاه طهماسب 27
شاه اسماعیل دوم 37
شاه محمد خدابنده 39
شاه عباس اول 42
فصل سوم : حکمرانان کرد دوره صفویه 45
فصل چهارم : بررسی نظام اداری دوره صفویه 90
نظام اداری کرمانشاهان در دوره صفویه 90
وضعیت کلهر در دوره صفویه 95
فصل پنجم : نتیجه گیری 99
تحولات سیاسی ولایت کرمانشاهان در دوره صفویه
و قلبهای پر عطوف و مهر پدر و مادرم که برای ستایش و سپاس این همه نیکی ، شاید هیچگاه کلامی فصیح در قالب الفاظ نیابم .
و تقدیم به برادران بزرگوار و خوبم که وجودشان سراسر فداکاری و محبت است .
دیر زمانی است که آن یگانه جاودانی با سخنان گهربارش جان های عارفان قرون و اعصار را به گوش دادن کلامش دعوت کرد و آنان را از تیرگی جهل به سوی معراج نور رهنمون میباشد و طنین صدایش در گوش زمان با صلابت میگوید .
( من علمنی حرفا فقد صیرنی عبدا )
چه زیبا میفرماید آن پادشاه علوم اولین و آخرین و چه نیکو مقام استاد را پاس می نهد او که خود استاد یگانه ای بود پس به پیروی از آن بی همتا باید مقام بلندت را پاس گویم واز حرمتت پاسداری نمایم اما چگونه میتوان بلندای مقامت را به اسارت قلم در آورد و بر صحیفه کاغذ نگاشت.
تنها می توانم بگویم که شما استادان تنها ادامه دهندگان راه انبیا هستید .
چکیده
دولت صفویه یکی از دولتهای مهم در تاریخ ایران بوده است
به بخشی از تاریخ در غرب ایران و چگونگی اداره کرمانشاهان در عصر صفویه و رفتار حکومت صفویه با کرد ها مخصوصاً دوایل معتبر کلهر و زنگنه می پردازیم .
ایل کلهر پیش از روی کار آمدن صفویان تا ابتدای حکومت شاه تهماسب اول (984 ه ق ) دارای موقعیت تقریباً مستقل یا خود مختار بوده است. که بعدها با دربار صفوی ارتباط پیدا کرده و 500 نفر افراد به عنوان« یا ساقی » را آماده خدمت در ارتش صفوی کرده است ایل کلهر از سال (998ه ق ) تحت حکومت عثمانی قرار داشت تا اینکه در سال (1012 ه ق ) شاه عباس اول الله وردی خان حاکم فارس را مامور اخراج عثمانی ها از خاک کلهر و تصرف بغداد کرد .همینکه حکومت مرکزی ایران در روزگار شاه اسماعیل صفوی صاحب قدرت و عظمت گردید. اقوام کرد از جمله عشایر زنگنه که از دیرباز انتظار چنین موقعی را داشتند به همدردی با دولت ایران قد علم کردند و در برابر تجاوزات همسایه غربی همه جا مردانه از حقوق خود و ایران دفاع کردند .
این طایفه در زمان شاه اسماعیل صفوی به مراتب عالی رسید و محسود اقران گردید . چون از امراء ایشان کسی نماند، فرقه فرقه به خدمت امراء قزلباشیه مبادرت نموده و در عراق و خراسان استخدام گردیدند و بعضی در زمره قورچیان عظام منخرط گشتند .
دولت صفویه مذهب تشیع را که سالها آرزوی شیعیان بود در ایران رسمیت بخشید و ایران را که قبلاً به صورت ملوک الطوایفی اداره می شد به صورت دولتی واحد و یک پارچه درآورد و این نقطه عطفی در تاریخ ایران بود .
هدف از این تحقیق شناساندن منطقه غرب ایران در دوره صفویه بود
بنابر این کرمانشاهان و کلهر در دوره صفویه اعتبار ویژه ای پیدا کرده بودند که در روزگار صفوی بیشتر در رابطه با سرزمین مسکونی کردها و عشایر کلهربدان اشاره شده است و از یک ساختار منسجم و قوی برخوردار بود
مقدمه
میل و علاقه به دانستن این که پیش از این چه اتفاق افتاده از خصلتهای بشری است. انسانها کنجکاو وتیزبین هستند و در پی یافتن علت و معلولی رویدادهای گذشته، دائم در تلاشند. در این پژوهش به بخشی از این تاریخ در غرب ایران در دوره صفویه میپردازیم ، زیرا عصر صفوی مرحلهای مهم از حیات فرهنگی مردم ایران را منعکس میسازد درمدتی حدود دویستوسیسال از عمر این سلسله آثار متعددی پدید آمده است اما کمترپژوهشی جامع و بدور از قضاوت ارزشی در این مورد صورت گرفته است. ثبت وقایع و رویدادها یک سویه و تنها ازجانب کاتبان دولتی به رشته تحریر در آمده است. در نتیجه تاریخ واقعی از رویدادها که میراث داران واقعی آن تودههای زحمتکش میباشند بازگو نشده است در این پژوهش تا آنجا که امکان داشته تاریخ مدون دو طرف را بررسی و با مقایسه آنها صاحبنظران این بخش از تاریخ ایران را در جریان آن رویدادهای آن دوره قرار می دهیم
در پایان از اساتید
گرانقدر و فاضل جناب آقای دکتر بهرامنژاد استاد راهنما که علاوه بر کسب علم درس تقوا و انسانیت در محضرشان کسب کردم و جناب آقای دکتر سخا استاد مشاور خوبم ، استاد داور و مدیر گروه و استادان بزرگواری که بر حقیر سمت استادی داشته و از محضرشان کسب فیض کرده ام و از پشتیبانی مادی و معنوی برادران بزرگوار و خوبم آقایان محمد باقر پرویز آیت الله پرویز و اسدالله پرویز و جناب آقای دکتر رحمت الله علائی با در اختیار گذاشتن و ترجمه بخشی از فرمانروایان کرد به من کمک شایانی نمودهاند و خانمهاآذر سرخانی و سحر طهماسبی تایپیست کتابخانه مجلس شورای اسلامی که بنده را در این پایان نامهیاری نموده اند نهایت سپاسگزاری را داشته. آرزوی سربلندی روز افزون برای بزرگواران دارم.
فرحناز پرویز
کلیات
الف: بیان مسئله و علل انتخاب موضوع پژوهش:
علم تاریخ،موضوع و روش
تعریف تاریخ
تاریخ و شناخت
در تعریف تاریخ گفتهاند:«تاریخ علمی است که درآن ازحوادثزمانگذشتهبشربحث میشود.این دانش ازاهم دانشهایی است که انسان بدان نیازمنداست زیرا باشناخت امورهمنوعان خود رانیزمیشناسد.[1]»
یاپیرنه درتعریفتاریخ گویدکه:«تاریخ عبارت استازداستان رفتار و کردار و دستاوردهایانسانها کهدر جوامع زندگی میکنند[2]»
رشید یاسمی در کتاب آیین نگارش تاریخ درتعریف تاریخ چنین اظهار نظر میکند:«تاریخ را از دوحیث میتوان مورد بحث قرار داد:یا از این جهت که علم حوادث گذشتهحیات بشری است یا ازاین لحاظ که علم قوانین این حوادث است،یعنی قوانینی که مدبّرگذشته و حال وآینده بشرمیباشند.در مورد اول،تاریخ به معنای اخص نام دارد و درمورد دوم،فلسفه تاریخ یا علم الاجتماع خوانده میشود[3]
بنابراین میتوان گفت:تاریخ،پژوهشی علمی است باروش و فن خاص خود،که به بررسی احوال اجتماعات گذشته تطور و نمو وشکوفایی و انحطاط و سقوط آن میپردازد.باکسب چنین دیدگاهی،مورخان،تاریخ را بردو نوع تقسیم میکردهاند.
1-تاریخ سیاسی: که به بررسی و پژوهش در حوادث سیاسی،همانند جنگها و اخبار شاهان و حاکمانو سلسلهها و دودمانها و هرجنبهای از امور سیاسی و حکومتی،میپردازد..
2- تاریخ تمدنی: که به بررسی تطور نظامها و نهضتهای اجتماعی و اقتصادی و فکری و دینی میپردازد.
ب- اهیمت پژوهش
علمی بودن تاریخ
تاریخ علم است ولی همانند نجوم از رؤیت و معاینه مستقیم و نه همانند شیمی از طریق آزمایش و تجربه،بلکه از راه نقد و تحقیق حاصل میشود.بعبارت دیگر قطعیت موضوعآن با آنچه به فیزیک یا ریاضیات مربوط میشودقابل مقایسه نمیباشد.بنابراین تاریخ نمیتواند جامعه انسانی را به عنوان یک پدیده ثابت وبیحرکت مطالعه کند،میبایست آن را درطی حرکت و تحولش نیز بررسی کند.در این خصوص باید به این امر اشاره کرد که فرق عمده تاریخ با اکثر علوم مربوط به انسان ظاهراً این است که تاریخ انسان را به عنوان یک کل، به عنوان یک موجود متفکر و خود آگاه، بررسی میکند در صورتی که جز معدودی از سایر علوم به این جنبه وجود او نظر ندارند
در تاریخ مانند سایر علوم انسانی دیگر شناخت نظری محض آنگونه شناخت است که مبتنی بر مفاهیم کلی یعنی آنچه از تصور علیت ناشی باشد. لذا کار یک پژوهشگر تاریخ در هر نهضت و در جریان هر رویداد عبارت از یافتن روابط علت و معلولی آن است در مسأله علیت، پژوهشگر تاریخ را وارد قلمروی میکند که منطق تاریخ یا علم شناخت تاریخ است در قلمرو تاریخ تقریباً هر پدیدهای که هست جنبه نفسانی و وجدانی دارد- هم از طریق پژوهشگر تاریخ و هم از جهت اشخاص وقایع پس قضاوت و ارزشی کردن در یک زمینه تاریخی بستگی تام به سطح آگاهی، تیزبینی و تسلط بر موضوع پژوهشی پژوهشگر دارد.
ما معتقدیم که تاریخ تنها با پدیدههای روانی سرو کار ندارد بلکه گاه با طبیعت و حوادث آن نیز سر وکار پیدا میکند ما در این مسأله از این جنبه یعنی حتی میدان نبرد و شرایط جوی غفلت نکردهایم.
نقد و ارزیابی تحقیق موضوع مورد پژوهش
در کار تاریخ، شناخت روش و هدف، اهمیت خاص دارد تاریخ گردآوری روایات یا مقایسه آنها و شناخت واقعیت حوادث و نیز نظر به توصیه و تفسیر این واقعیات است که بین جزئیات آن رابطه برقرار میکند و آنها را به یکدیگر پیوند میدهد ما در تحقیق خود سعی کرده ایم که به این نکات توجه لازم داشته باشیم.
در تبیین رویدادهای تحقیق مورد نظر تلاش نمودهایم که به سوالات مربوط به چرایی، چگونگی و چیستی آن دوره در حد وسع و آگاهی خود به آن جواب بدهیم. از دیدگاه خود بعنوان یک دانشجو در پایان هر بخش از رویدادها تبیین و علت یابی و نتیجهگیری داشته باشیم. ما در این تحقیق سعی نمودهایم که تبیین عقلانی با توجه به ذهنیت خود از وقایع آن دوره (عصر صفوی) در ذهن بپرورانیم و آنرا با توجه به برآورده ساختن اهداف تحقیق خود به کار ببریم.
اهداف تحقیق تاریخی
ازاهداف مورد نظر ما در این تحقیق
1-آشنایی با روال زندگی نیاکانم در این خطه از سرزمین بزرگ ایران بالاخص با توجه به داشتن ساختار عشایری آن زمان، نظام اداری بوده است.
2-انجام یک پایاننامه شایسته در دوره کارشناسی ارشد رشته تاریخ
3-مطالعه تطبیقی و مقایسهای وقایع تاریخی بخشی از دوره صفویه از کتب و اسناد دولتی و کتب تاریخی
4-مطالعه در علیت وقایع گذشته از دیدگاه مورخین
ت:
روشهای دستیابی به سوابق و ادبیات تحقیق
در این تحقیق ما برای بیان و دستیابی به ادبیات مسأله از اطلاعات مکتوب دست اول و کتب و مقالات و اسناد کتابخانه های ملی و مجلس و ملک و دانشگاه تهران بهره جستهایم. و از آن منابع فهرست برداری و سپس مطالعه و فیش برداری و مجلات تاریخی را هم در حد دسترسی به آن اطلاعات مطالعه و نکات لازم و مهم آن را یادداشت و فیشبرداری کرده و در جای مناسب تحقیق گنجاندهایم علاوه بر این از کتابشناسیها، نمایهها کتابخانهها و فهرست تحقیقات انجام شده قبل سود برده و تنها در حد ضروری بکار بردهایم. آنچه شایان توجه است در این تحقیق پایان نامهای به دلیل وسعت منابع بیشتر از منابع اصیل و مبنایی استفاده نمودهایم از کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران نقشه دوران حاکمیت شاه عباس اول را در پایان نامه ضمیمه و حدود و مشخصات و شهرهای مناطق غرب آن زمان را مشخص و شناساندهایم تا حد امکان مدارک و شواهد مورد نیاز را کامل نموده و در بین آنها ارتباط منطقی برقرار نمودهایم. تلاش وافر نمودهایم که از دخالت دادن نظریات شخصی و تعبیر و تفیسرهای غیر منطقی خودداری نمائیم و با استفاده از شیوه مقایسه مدارک و شواهد و تحلیل منطقی آنها گسستگی های اسناد را برطرف نمائیم.
پیشینه یا سوابق تحقیق
با مراجعه به کتابخانه ملی ایران در تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز و دانشگاه تهران به نظر میرسد پژوهشهایی در خصوص نظام اداری دوره صفویه در مناطق غرب کشور بالاخص ایل کلهر در دوره صفویه به عمل نیامده، اما پایان نامههایی که جسته و گریخته اشارهای به نظام اداری صفویه آنهم در رشته حسابداری و نیز بررسی تشکیلات اداری و ساختار مدیریتی در عهد صفویه و یا روش مدیریت در وصول مالیات در آن دوره به انجام رسیده است که جوابگوئی اهداف ما نمیتوانست باشد.
البته گاهی برای رسیدن به نتایج اصولی احتمالات را در نتیجهگیری جنگ چالداران بکار بستهایم. از پایان نامههای دیگران صرفاً بمنظور آشنایی با چارجوب تحقیق تاریخی و نه استفاده و کپی برداری از آن بهره گرفتهایم.
محدودیتهای پژوهش
دشوا ری های کار
1-بدست آوردن اسناد پراکنده از گوشه و کنار شهرهای بزرگ از جمله تهران
2-مسافرتهای طولانی و نداشتن محل امن و به زحمت افتادن اقوام
3-درک گذشتهای دور با اطلاعات مکتسبه از لابلای کتب دانشگاهی
4-عدم دسترسی به کتابخانههای معتبر و نداشتن کارت عضویت برای هر یک از کتابخانهها
5-زمان و هزینه انجام این تحقیق آنچنان که تمایل قلبی ام بود میسر نشد.
تسهیلاتی که در انجام این تحقیق در اختیارم بوده است
1-کتابفروشیها و کتابهای کتابخانههای شهرستان ابهر
2-طی چند مسافرت از کتابخانههای ملی ایران واقع در بزرگراه حقانی تهران، دانشگاه تهران و کتابخانه ملک و کتابخانه مجلس استفاده نمودهام
3-گزارشها، مجلههای علمی، فهرستهای کتب و انتشارات و فرهنگها
4-راهنمایی یکی از همزبانهای خود که اطلاعات جامع و مفیدی در اختیار من گذاشتند.
فصل اول
محدوده جغرافیایی تاریخی منطقه کرمانشاهان
جغرافیای تاریخی منطقه: کرمانشاه
کرمانشاه تاتهران 588 کیلومتر فاصله دارد، از شمال به سنندج از شرق به همدان از جنوب به لرستان و از مغرب به اسلام آباد محدود است دارای 34 درجه و 19 درجه عرض شمالی و 47 درجه و 7 دقیقه طول شرقی است، کرمانشاه در جلگه واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 4410 متر است این منطقه از مناطق باستانی ایران است و در ادوار مختلف به علت موقعیت مهمی که داشته تغییرات زیادی در وضعیت سیاسی آن پیدا شده است در زمانی که این ولایت مرز آشور و عیلام و بابل و ماد بود و قبایل آرین هنوز تشکیل دولت واحدی توفیق پیدا نکرده بودند به صورت ملکوک الطوایفی زندگی میکردند. قسمت شمالی این ولایت مامبری، قسمت شرقی خارخار، قسمت مرکزی (پلیبی)، قسمت جنوبی عیلام و قسمت غربی آن را کوسی می نامیدند. سلسله کاسیتها که سدهها در کلده سلطنت داشتهاند از سکنه ناحیه کوسی بودهاند محتملا سلطنت مادها در این منطقه ریشه و پایه گرفته است و نیز ایالت کمبادنه پارتیان که اینرو خاراکسی از آن نام برده در آنجا بوده است، در کتیبه بیستون به صورت کان پادا ذکر شده است، برخی دیگر از نویسندگان، مرکز این ولایت را با او تانیا باغستانا گفتهاند. دردوره استیلای اسکندر مقدونی مورخین ازاسامی شهرهای این منطقه از جمله کالا یا زگری پل (سر پل ذهاب) و کارینا (کرند) و کنگوبا (کنگاور) نام بردهاند.[4]
داریوش کبیر به واسطه اهمیت اقتصادی و سوق الجیشی کرمانشاه علاوه بر اینکه آثار تاریخی بیستون را به یادگار گذاشته جادهای ساخته است که از بابل به نینوا و سارد اتصال داشته و کرمانشاه را به همدان متصل میکرده است و با این اقدام بزرگ ولایت داخلی ایران را با کشورهای دیگر مربوط نموده و وسایل تسهیل عبور و مرور را ازنقطه نظر لشکر کشی و بازرگانی فراهم ساخته است.[5]
اصطخری و ابن حوقل که در قرن چهارم هجری به وصف این آثار پرداخته آن کوه را بیستون نامیدهاند.[6]
ابن حوقل درباره کرمانشاه میگوید که شهری زیباست و در میان اشجار و آبهای روان واقع گردیده میوهاش ارزان است و وسایل آسایش فراوان[7]
قرمیسین شهری است میان همدان و حلوان در سر راه حاج. [ابن فقیه گوید] قبادبن فیروز به سبب خوبی آب و هوای کرمانشاهان در آنجا مسکن نموده بود و قصر در آنجا بنا نهاده بود موسوم به( قصر اللصوص)[8] جهانگرد دیگر ابن مهلهل است که در قرن چهارم از کرمانشاه دیدن کرده و از آثار تاریخی طاق بستان یاد کرده است.[9]
مقدسی اولین نویسندهای است که در کتاب خود به جای نوشتن قرمیسین نام فارسی آن یعنی کرمانشاه را نوشته و مینویسد مسجد جامع شهر در بازار واقع شده و عضدالدوله دیلمی در آنجا قصری نیکو بنا نهاده بود[10]
ابن مهلهل سیاح در قرن چهارم شهر زور را به دلیل اینکه بین راه مدائن و دو آتشکده بزرگ ساسانیان واقع بودند و نزد ایران به شهر نیم راه موسوم است ، زمانی که ابن مهلهل آن ناحیه را دیده افراد آنجا به جمعیت هزار خانوار میرسید.[11]
یاقوت که هر دو اسم را ذکر میکند تفصیلی دربارهی شهر نمیدهد و فقط به شرح کتیبهها و خرابههای واقع در کوه مجاور دهستان میپردازد.[12]
مستوفی قزوینی در قرن هفتم قرمیسین را نام میبرد و میگوید نزدیک کرمانشاهان است چنانکه گویی هر دو یک شهر هستند.[13]
قزوینی در قرن هشتم آن را وستام نامیده و اکنون به طاقبستان معروف است از جمله حجاریها تصویر داریوش است در حالی که پادشاهان خراجگزار خود را به حضور پذیرفته به کتبیهای به خط میخی و به سه زبان مختلف.
محدوده کرمانشاهان در عصر صفویه
کرمانشاه در این دوره محدود است به کوههای که فاصله بین رود دیاله و گاما سیاب میباشد و از مشرق به کوههای کنگاور و از جنوب به کوههای کلهر و از مغرب به خاک عراق و شامل دو ناحیه متمایز است: اول ناحیه کوهستانی که نقاط آن همه جا یکسان، دوم ناحیه جلگه که به کلی نواحی آن مختلف است. چین خوردگیهای این قسمت منظمتر از کردستان و امتدادشان از شمال به جنوب شرقی و مانند دیواری قرار گرفته.
اراضی آن دارای جنگلهای وسیع معادن بسیاری و به استثنای قسمت سفلای ذهاب و ماهیدشت و حوالی بیستون در تمام نقاط دیگر آن درخت بسیار است و مناظر مصفایی تشکیل میدهد در این قسمت جلگههای مرتفع، درختان تبریزی و چنار و بید و درختان میوه فراوان، باغهای وسیع آن که به خوبی آبیاری میشود مانند جنگل به نظر میآید. در قسمت های کوهستانی بلوط و نارون وانواع سرو میرویند و از سر پل به بعد درخت خرما میتوان یافت. که با درختان مرکبات و انجیر و انار مخلوط است و بواسطه همین حاصلخیزی فراوان و درختان مختلف سلاطین ساسانی آن را مقر سلطنت خود قرار داده بودند. خشکبار آن فراوان و قسمت مهمی را به خارج حمل میکنند. در قسمت کوهستانی گندم، جو، ذرت،کرچک و توتون به عمل میآید. ودر قسمتهای گرم پنبه و برنج و نیل و غلات کشت می شود ولی برنج آن چندان خوب نیست و زراعت آن در سنوات اخیر بسیار ترقی کرده.
شکار در کوههای کرمانشاه زیاد و خرس و روباه و شغال در همه نقاط آن یافت میشود.[14]
شهرهای و بلاد آن
1-کرمانشاه و حومه 2- سنقر کلیایی 3- میان در بند و بالا دربند و زیر بند 4- دینور 5- کنگاور 6- ماهیدشت و هارون آباد و فیروز آباد 7- صحنه 8- کرند 9- ذهاب و قصر 10- هرسین
شهر کرمانشاه در 19/34 درجه عرض شمالی و 7/47 درجه طولی شرقی جاری و از شمال شرقی شهر میگذرد. شهر کرمانشاه چندان قدیم نیست و ظاهراً در زمان ساسانیان بنا شده و اهمیت آن از قرن نهم هجری در زمان صفویه شروع میشود. و از زمان صفویه به بعد دولت عثمانی عراق را متصرف کرد کرمانشاه چون در نزدیک سر حد واقع شده بود مهمتر گردید و به همین نظر برای شهر استحکاماتی بنا گردید عمده آنرا شاه اسماعیل ساخت. عثمانیها چندین مرتبه آن را متصرف شدند ولی بالاخره قشون ایران آنها را خارج کرد واز زمان نادرشاه به بعد اهمیت آن زیادتر و نفوس آن روبه فزونی نهاد.[15]
از کنگاور به صحنه و از صحنه به پل شاه (که پل سنگی بزرگی در آنجا بنا شده است) می رسد از پل شاه به ماهیدشت و از ماهیدشت به هارون و از هارون آباد به خانقین از خانقین به قصر شیرین میرسد. از قصر شیرین به ینکی خانقین و از ینکی خانقین به کسرو از کسرو به شهروان و از شهروان به بوروص و از بوروص به بغداد میروند. بعضیها هم عوض عبور از کنگاور راه همدان را پیش میگیرند که یکی از معتبرترین شهرهای ایران است. اما راه دور تر میشود همدان طرف شمال شرقی واقع میشود میان صحنه و پل شاه تنها کوه مرتفعی که در این راه وجود دارد سمت شمال مییافتند که باید طول آن را عبور کرد. این پل کوه مثل دیوار است و پرتگاه خطرناکی است و تا اندازهای که چشم کار میکند در بالای آن صورتهای متعدد و بزرگ از اشخاصی که با لباس کشیش ملبس و مجمرهای بخوران در دست دارند بدون اینکه شخص بتواند دربارهی آن فکر کند یا اهالی آنجا بتوانند بگویند چه طور و چرا آن صورتها در آنجا حجاری شدهاند دیده میشود. از زیر آن کوه رودخانهای عبور میکند که یک پل سنگی روی آن بسته شده است.
در یک روز فاصله از آن کوه، شهر کوچک... واقع شده که از حیث موقعیت و مکان و آبهای گوارا و میوههای اعلی خصوصاً شرایطهای خوب برای توصیف خیلی مطبوع و دلپذیر است و عقیده ایدهال ایرانیها این است که اسکندر بعد از مراجعت از هندوستان در این شهر مرده است اگر چه برخی میل دارند که او در بابل مرده باشد.[16]
چگونگی اداره این منطقه
کرمانشاهان و کلهر: از سرزمینی که بین ایالات کردستان، لرستان و همدان واقع است و کرمانشاهان نامیده میشود. به ندرت در مآخذ ما ذکری به میان میآید. از ابتدای دوره سلطنت شاه طهماسب اول (984-930=1576-1524 م.) واقعنامهها بر حسب موقع از حاکم کردهای کلهر سخن میگویند که عشایر کلهر بین کرمانشاهان و مرز ایران ساکن بود گویا در ابتدای امر نفوذ ایران در آنها اندک بوده است. ضمن وقایع سال 950(44-1543 م) که گروهی برای تنبیه عشایر کلهر همواره یاغی بودند فرستاده شد ما فقط در زمان اسماعیل دوم (985-984) است که به وضوح به نام حاکم کرمانشاهان بر میخوریم. در این مورد خاص مانند ادوار بعد از کرمانشاهان اغلب به نام سنقر و دینور یاد میشود.[17]
عشایر کلهر حداکثر از زمان شاه صفی (1052-1038=1642-1629 م) تحت نظر حاکم سنقر کرمانشاهان قرار گرفتند. حاکم سنقر و کرمانشاهان از همان هنگام تا (قرن یازدهم هجری) همواره از اتباع قبیله زنگنه بوده است. از شیخ علی خان یکی از وقایع نامهها او را بیگلر بیگی ناحیه بغدادی نامیده است.[18] از ایلان ایل 6-1015(=6-1665م) تا سال 1110(=1698م) سران قبیله زنگنه در دربار سهمی به عهده داشتند بدوا به عنوان (سردار) و بعداً در مقام وزیر اعظم و نمایندگان خود را به حاکم نشین گسیل میداشتند این حاکم مطابق اظهار لسترنج[19] به هیچ بیگلر بیگی وابستگی نداشت اما خود نیز بیگلر بیگی نبود. [20]
دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 51 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 21 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1سابقه و پیشینه تحقیق 2
2-1-1 روشهای سنتی 2
2-1-2 مروری بر روشهای مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تجزیه و تحلیل تناسب استفاده از زمین 2
2-1-2-1 هم پوشانی به کمک رایانه 2
2-1-2-2 روشهای هوش مصنوعی 2
2-1-2-3 تکنیک های منطق فازی 2
2-1-3 تحقیقات مرتبط 2
2-1-4 جمع بندی نظرات 2
2-1-5جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق 2
2-2 سیستم های اطلاعات مکانی(GIS) و نقش آن در مکانیابی 2
2-2-1 GISو ضرورت بکارگیری آن در مکانیابی اراضی 2
2-2-2 مکانیابی و معیارهای مطلوبیت مکانیابی اراضی 2
2-3 روشهای تحلیل تصمیم گیری چند معیاره مکانیابی SMCDA 2
2-3-1 روش تصمیم گیری چند معیاره فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) 2
2-3-1-1 اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی 2
2-3-1-2 مزایای فرآیند تحلیل سلسله مراتبی 2
2-3-1-3 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در یک نگاه 2
2-3-1-3-1 ساختن سلسله مراتبی 2
2-3-1-3-2 محاسبه وزن 2
2-3-1-3-3 سازگاری سیستم 2
2-3-2 مشکلات پیاده سازی MCDM در GIS 2
2-1سابقه و پیشینه تحقیق
مکانیابی به روشهای مختلفی انجام شده است. روشهای سنتی مکانیابی مشکلات زیادی اعم از زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی و غیره با خود بهمراه داشته است. امروزه با استفاده از روشهای مکانیابی پیشرفته GIS بسیاری از مشکلات روشهای سنتی یا به عبارتی روشهای آزمون خطا کاسته شده است.
2-1-1 روشهای سنتی
برای داشتن یک تصمیم گیری بهتر جهت انتخاب سایتهای مناسب سکونت، جمع آوری و تحلیل اطلاعات، درباره ی پارامترهای مختلفی مانند نوع خاک، شیب، میزان آب موجود، زمین در دسترس، نزدیکی به جاده و نزدیکی به شبکه فاضلاب، دور بودن از مناطق صنعتی و ... مورد نیاز است.
اغلب روشهای متداول که امروزه در ایران برای انتخاب سایتهای مسکونی بکار گرفتهمی شود روشهای دستی است که عموماً بسیار زمان بر و طاقت فرسا است. با توجه به این واقعیت که اطلاعات مربوطه عموماً در فرمت داده های متغیر و مقیاسهای مختلف در دسترس هستند بنابراین یک نیاز اساسی است که از ابزارها و فناوریهای مدرن مانند GIS در این امر استفاده کنیم.
انتخاب سایتهای مسکونی نیازمند قیدهای متعددی برای حفظ ساکنین از خطرات متفاوت می باشد. به عنوان مثال سایت انتخاب شده نباید از اراضی پست انتخاب شود. شیب زمین خیلی زیاد نباشد، جهت جغرافیایی مناسب باشد و مانند اینها، از یک طرف با افزایش این قیدها و زیاد شدن تعداد عواملی که بایستی در انتخابسایتهای مسکونی درنظر گرفته شود و از طرف دیگر زمان بر بودن روشهای سنتی و دستی و کاهش دقت به علت جنرالیزه کردن های ضروری و حذف کردن و صرف نظر کردن های لازم در آن امروزه ضرورت استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و نوین مانند سامانه اطلاعات جغرافیایی بیش از پیش احساس می شود.
بطور سنتی استفاده کنندگان هم در انتخابهای روزمره برای انتخاب مناطق مسکونی با ارزیابی و وزندهی معیارهای مختلف وارد عمل می شوند. معیارهایی مانند دسترسی به محل کار، مرکز خرید و مراکز آموزشی، کیفیت همسایگی زندگی، در دسترس بودن خدمات عمومی، به همراه معیارهای مرتبط با هزینه ها شامل قیمت خانه، مالیات، هزینه حمل و نقل، نهایتاً ویژگی های سکونت مانند سن ساختمان، تعداد اتاق هاو نوع کاربریها مورد ارزیابی قرار گرفته و بدین ترتیب گزینه های بهینه تر و مناسب تر ارزایابی و مشخص می شوند. مدلهای تئوریک مناطق شهری، اغلب جمعیت مصرف کنندگان برای خدمات عمومی، در دسترس بودن، و خصوصیات سکونت است این عوامل جذب می توانند به عنوان یک مبنا برای آنالیزهای عملی استفاده شوند.
2-1-2 مروری بر روشهای مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تجزیه و تحلیل تناسب استفاده از زمین
روشهای مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تجزیه و تحلیل تناسب استفاده از زمین، از روشهای دستی تکنیک های هم پوشانی استفاده شده توسط معماران منظر در آمریکا در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قر بیستم منشأ گرفته اند. McHARG (1969)تکنیک های هم پوشانی را با ارائه یک روش هم پوشانی کارتوگرافی توسعه داد. این روش به طور گسترده به عنوان یک پیشرو از روش کلاسیک هم پوشانی در سیستم اطلاعات جغرافیایی به رسمیت شناخته شد. تحلیل متناسب استفاده از زمین را می توان در سه گروه عمده از رویگردهای مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی طبقه بندی کرد: الف) هم پوشانی نقشه ها به کمک کامپیوتر، ب) روشهای ارزیابی چند عامله و ج)روش هوش مصنوعی ( محاسبات نرم ویا محاسبات زمینی)، که خلاصه ای از ویژگی های برخی از این روشها در زیر ذکر می شود.
2-1-2-1 هم پوشانی به کمک رایانه
تکنیک های هم پوشانی به کمک رایانه به عنوان پاسخی به محدودیت های تهیه نقشه در روشهای دستی و ترکیب مجموعه های بزرگ داده توسعه داده شدند. بر خلاف روش دستی تهیه نقشه، در روش کامپیوتری، مقادیر، یک رشته از عوامل درجات خاکستری رنگی هستند و مدلها به صورت عددی و به صورت ماتریسی در کامپیوتر ذخیره می شوند. نقشه های تناسب ویژه از آن پس می توانند تجزیه و تحلیل شود و برای بدست آوردن نقشه متناسب کافی باهم ترکیب شوند. رویکرد همپوشانی نقشه به طور معمول در شکل عملیات بولین و ترکیب خطی وزنی(WLC) برای تناسب استفاده از زمین بکار برده شده است. دلیل اصلی محبوبیت این روش این است که به آسانی می توان آن ها را با استفاده از عملیات جبری بر روی نقشه در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی بکار برد. روشهای بکار رفته نیز قابل فهم و به طور مستقیم برای تصمیم گیرندگان جذاب می باشند.
با این حال استفاده سیستم های اطلاعات جغرافیایی از WLC اغلب بدون درک کامل از مفروضات اساسی این رویکرد می باشد. این روش اغلب بدون هیچ بینش کاربردی از دو عنصر حیاتی WLCبکار می رود:
الف) وزن تخصیص داده شده به عناصر نقشه
ب) روش استخراج نقشه مشخصه متناسب
دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 617 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 58 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2. 1. تعاریف ..............................................................................................................................................................................22
2. 1 .1. اکوسیستم جنگلهای جنگلهای مانگرو در جهان 23
2. 1 .2. گیاهان مانگرو 23
2. 1 .3. عوامل مؤثر بر شکلگیری مانگروها 24
2. 2. توزیع و پراکنش جغرافیایی 25
2. 2 .1. موقعیت طبیعی رویشگاههای مانگرو استان هرمزگان 25
2. 2 .2. پراکنش رویشهای مانگرو در سواحل جنوبی ایران 26
2. 2. 2. 1. استان سیستان و بلوچستان 26
2. 2. 2. 2. استان هرمزگان (از شرق به غرب) 26
2. 2. 2. 3. استان بوشهر 26
2. 2 .3. وسعت جنگلهای مانگرو ایران 27
2. 2 .4. جنگلهای مانگرو استان هرمزگان 30
2. 2. 4. 1. پراکنش 31
2. 2. 4. 2. وسعت 32
2. 3. تشریح پوشش گیاهی 34
2. 3 .1. عناصر درختی رویشگاههای مانگرو استان هرمزگان 34
2. 3. 1. 1. درخت حرا 34
2. 3. 1. 2. درخت چندل 38
2. 3 .2. فنولوژی گونههای حرا و چندل 41
2. 3 .3. گونههای علفی همراه در رویشگاههای مانگرو استان هرمزگان 43
2. 3 .4. ساختار جنگلهای مانگرو رویشگاه سیریک 43
2. 4. تصمیمگیری 48
2. 4 .1. تصمیم گیری چند معیاری ( MCDM ) 48
2. 4. 1. 1. مدلهای چند هدفه (MODM) 48
2. 4. 1. 1. مدل های چند شاخصه (MADM) 48
2. 4 .2. انواع مدلهای MADM 50
2. 4. 2. 1. روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) 50
2. 4 .3. معیارهای ارزیابی 53
2. 4 .4. نسبت سازگاری (C.R.) 53
2. 4 .5. سامانه پشتیبانی تصمیم گیری (DSS) 55
2. 4 .6. سامانه پشتیبانی تصمیم گیری مکانی (SDSS) .............................................................................56
تحقیقات مرتبط با جنگلکاری و تولید نهال مانگرو در ایران
در این بخش تحقیقات داخلی مرتبط با احیاء بیولوژیک با استفاده از گونههای مانگرو آورده شده است.
نخستین تحقیق علمی و گزارش شده در این زمینه توسط ذاکری و موسوی در سال 1387 انجام شده است. این محققان با توجه به مطالعات خود نتیجه گرفتند: عملیات احیاء و توسعه جنگلهای مانگرو علاوه بر مسائل و مشکلات عمومی اجرایی پروژههای احیاء بیولوژیک تابع شرایط خاص سواحل دریا و عمدتاً ناشی از جزر و مد میباشد. بهطوریکه مدت زمان مفید برای اجرای عملیات احیاء و توسعه، در فاصله زمانی هر جزر با مد بعدی با توجه به عوارض زمین (شیب و شکل) حداکثر سه تا چهار ساعت بوده که با عنایت به مهکشندها (مدهای بزرگ) و کهکشندها (مدهای کوچک) این زمان نیز متغیر است. در ادامهی این گزارش اقدامات انجامشده در خصوص توسعهی جنگلهای مانگرو در استان هرمزگان به شرح ذیل فهرست شده است:
1. تولید نهال (سال آغاز 1370 در نهالستان باغو بندرعباس)
2. نهالکاری (سال آغاز 1370 در خور تاسبر شهرستان بندرعباس)
3. بذرکوبی حرا (سال آغاز 1374 در خور بندر پل شهرستان بندر خمیر)
4. بذکاری حرا (سال آغاز 1383 درخور تاسبر شهرستان بندرعباس)
منظمی و همکاران (1387)، خصوصیات رویشی نهالهای حاصل از بذور درختان حرّا در رویشگاه ملگنزه، را برای احیای رویشگاههای مستعد اینگونه بررسی کردند. نتایج این تحقیق حاکی از نیاز به استفاده از بذور درجه یک (بذور در سه طبقهی کیفی درجه یک تا سه طبقهبندی شده بود) به صورت بدون پوست و با استفاده از گلدان بزرگ جهت تولید نهال یکساله مطلوب بوده است.
محمدی زاده و همکاران (1391)، در بررسی بهترین روش استقرار نهال حرا در پهنه جزر و مدی ساحل جزیره قشم به این نتایج دست یافتند که پس از گذشت هجده ماه 9/82 درصد از نهالهای کشتشده در عرصه زنده باقی ماندند. آمار استقرار ثبت و گزارش شده در ای تحقیق مربوط به پایین پهنه جزر و مدی با فاصلهی کاشت یک در یک متر با نهالهای تولید شده در نهالستان ساحلی با زندهمانی 92 درصد و کمترین آمار بقاء مربوط به نهالهای حرای کاشته شده در منطقه بالای پهنه جزر و مدی با فاصله کاشت یک در یک متر با نهالهای تولید شده در نهالستان ساحلی با زندهمانی 74 درصد بوده است. بهطور خلاصه نتایج نهایی حکایت از زندهمانی و رشد بهینه نهال در محدوده پایین پهنه جزر و مدی در حاشیه عرصه جنگلهای طبیعی دارد.
همانگونه که مشاهده میشود علیرغم اهمیت اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی این جنگلها که در بخشهای ۱. ۶. ۱. تا ۱. ۶. ۳. شواهد بسیاری برای آن ارایه شده است در زمینه جنگلکاری با گونههای مانگرو تحقیقات بسیار کمتعداد و صرفا در حد مباحث مربوط به تولید نهال و زمان کاشت بوده و اثری از مطالعات مرتبط با مکانیابی مناطق مستعد وجود ندارد. این موضوع دلیل طرح مساله در این زمینه را روشن میسازد و از سوی دیگر بر دشواری کار در دستیابی به اطلاعات اولیه و متدولوژی تحقیق میافزاید. با آگاهی نسبت به این مسائل در عنوان طرح تحقیق از اصطلاح امکانسنجی استفاده گردید زیرا این تحقیق نخستین گام از نوع خود در کشور به شمار میرود.
تحقیقات خارجی
بهصورت خلاصه میتوان گفت که بررسیهای مرتبط با احیاء بیولوژیک مانگروها در دیگر کشورها نیز مبحث جدیدی است و حدود دو دهه قدمت دارد (Lewis, 1999).
در این زمینه بهترین استراتژی بازسازی طبیعی اکوسیستم است. در مورد شرایط وقوع بازسازی طبیعی گزارش شده است که اکوسیستم جنگلهای مانگرو در نقاط مختلف جهان میتواند توالی ثانویه موفقیتآمیز را در طول دوره ۱۵ تا ۳۰ سال پس از رخداد تخریب طی کند اگر اولا هیدرولوژی جزر و مد نرمال بوده و مختل نشده باشد و دوما تولید بذر در منطقه یا ورود دانههای آبآورده یا دانهال (propagule) از درختان رویشگاه مجاور وجود داشته باشد (Lewis, 1982a، Cintron-Molero, 1992، Field, 1998).
در رابطه با بازسازی مصنوعی رویشگاه (طرحهای جنگلکاری) (Lewis, 2005) در بررسی طرحهای مختلف اجرای جنگلکاری حرّا هزینه طرح را بسته به منطقه فوقالعاده متفاوت (دامنه تغییرات از ۲۲۵ تا ۲۱۶۰۰۰ دلار آمریکا در هر هکتار بدون در نظر گرفتن هزینه تملک زمین) گزارش نمود و به عنوان یک مبنای مقایسه هزینه دوباره کاشتن درختان حرّا در گویان را بین ۱۰ هزار تا ۲۵ هزار دلار آمریکا در هر هکتار ارایه کرده است. این در حالی است که (Brockmeyer et al., 1997) هزینهها را در سطح 250 دلار در هر هکتار در امتداد مصب Indian River ایالات متحده آمریکا گزارش نموده است.
این تنوع هزینه خود نشان دهندهی نیاز به برنامهریزی در مقیاس منطقهای برای جنگلکاری با گونههای مانگرو است بهگونهای که کشور گویان با جمعیت حدود ۷۰۰ هزار نفری هزینههای چنین طرحهایی را با توجه به تمرکز شدید جمعیت کشور در مناطق ساحلی و کاهش آسیبپذیری از ناحیه امواج و طوفان متقبل شده و اقتصادی برآورد کرده است (Lewis, 2005).
در همین زمینه (Platong, 1998) (1998) در بررسی و جمعبندی وضعیت جنگلهای مانگرو جنوب تایلند با گزارش مجموع سطح جنگلکاری انجام شده در کشور مذکور در خلال سالهای ۹۷-۱۹۹۵ میلادی به میزان 11،009 هکتار توسط دپارتمان سلطنتی جنگل (RFD)، ۵۰۷۶ هکتار طرح مشترک جنگلکاری مانگرو توسط وزارت کشاورزی و بخش خصوصی و ۱۷۷۰ هکتار جنگلکاری توسط سازمان نفت تایلند نتیجهگیری کرده است که مقایسه طرحهای مختلف از نظر موفقیت جنگلکاری با گونههای مانگرو بهدلیل اینکه اغلب از نظر مقیاس کار بهعنوان مثال تعداد گونه، تعداد مناطق، محل، زمان و بودجه اختصاص یافته برای نگهداری متفاوت هستند، دشوار است.