فایل بای | FileBuy
مرجع خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیفایل بای | FileBuy
مرجع خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیمبانی نظری و پیشینه تحقیق نقش مشارکتهای مردمی در توسعه شهری
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 311 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 58 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1- بررسی تحقیقات انجام شده:.. 15
2-2- مبانی نظری:.. 22
2-2-1- توسعه:.. 22
2-2-2- مفهوم توسعه:.. 23
2-2-3- سیر تاریخی مفهوم توسعه:.. 25
2-2-4- توسعه از منظر صاحب نظران:.. 27
2-2-4-1- رستو:.. 27
2-2-4-2- دادلی سیرز:.. 27
2-2-4-3- مایکل تودارو:.. 28
2-2-5- توسعه شهری:.. 29
2-3- مشارکت:.. 30
2-3-1- مفهوم و معنای مشارکت.. 30
2-3-2- تاریخچه مشارکت:.. 33
2-3-3- طبقه بندی الگو های مشارکت:.. 37
2-3-4- سطوح و تکنیک های مشارکت.. 41
2-3-5- مراحل مشارکت.. 43
2-3-6- اشکال مشارکت: 44
2-3-7- گونه های مشارکت شهروندان:.. 46
2-3-8- مراحل تحول تاریخی مشارکت.. 49
2-3-9- الگوهای مشارکتی تجربه شده در دو دهه اخیر.. 50
2-3-10- مزایای مشارکت.. 52
2-3-11- موانع مشارکت:.. 53
2-3-12- ابعاد نظری مشارکت:.. 55
2-3-12-1- پارادایم واقعیت اجتماعی:.. 55
2-3-12-2- پارادایم تعریف اجتماعی:.. 56
2-3-12-3- پارادایم رفتار اجتماعی:.. 56
2-3-12-3- پارادایم ترکیبی:.. 57
2-3- 13- نظریه های مشارکت پذیری:.. 58
2-3-13-1- نظریه هانتیگتون ونلسون:.. 58
2-3-13-2- نظریه مشارکتی جان ترنر:.. 59
2-3-13-3- نظریه مشارکتی جیمز میجلی:.. 61
2-3-13-4- نظریه مشارکتی اسکات دیوید سون:.. 62
2-3-13-5- نظریه مشارکتی دیوید دریسکل:.. 63
2-3-14- ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺮدﻣﯽ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی و توسعه ﺷﻬﺮی:.. 64
2-3-15- جمع بندی:.. 68
2-3-16- مدل مفهومی تحقیق: 69
در پیشینه تحقیق ابتدا به بررسی برخی تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع مورد مطالعه در ادامه مبانی نظری تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد.
2-1- بررسی تحقیقات انجام شده:
- بررسی نقش مشارکت شهروندان در مدیریت شهری با تاکید برطرح مدیریت محله ای (مطالعه موردی محله قلهک ناحیه ٥ منطقه ٣ شهرداری تهران) عنوان تحقیق غلامعلی پور و راشین بصیری است که در اولین همایش شهروندی و مدیریت محله ای ارائه گردیده است. این تحقیق با هدف بررسی میزان تمایل و مشارکت شهروندان در اداره امور محله قلهک و انجام فعالیت های مختلف فرهنگی، اجتماعی و رفاهی تدوین گردیده تا با استفاده از نتایج بدست آمده بتوان راهکارهای مناسب برای تحقق یافتن این امر در راستای مدیریت محلهای را بکار بست. با بهره گیری از پرسشنامه هایی که شامل ١٨ سوال می باشد مشخص شد که میزان اتفاق نظر افراد در ایجاد هویت بخشی، حفظ زیبا سازی و آثار قدیمی محله قلهک و تأثیر در کاهش آسیب های اجتماعی و ارتباط متقابل بین شهرداری و ساکنین و همچنین تمایل ساکنین قلهک در عضویت در کارگروهها بررسی شده است (غلامعلی پور و راشین بصیری، 1387: 87).
- تحلیلی بر سنجش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری: (مطالعه موردی، منطقه ۴ شهر تبریز) توسط مسعود تقوایی ، رسول بابا نسب ، چمران موسوی انجام گرفته است. این تحقیق با هدف تحلیل سنجش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری و بر اساس یافته ها و نتایج یک بررسی میدانی از منطقه ۴ شهر تبریز تهیه شده است. روش جمع آوری اطلاعات بر مبنای کتابخانه ای، اسنادی ونیز میدانی (پرسشنامه ای) و نوع تحقیق کاربردی – توسعه ای و روش مطالعه اسنادی- تحلیلی وپیمایشی بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. روشهای آماری مورد استفاده در این تحقیق کندال، رگرسیون چند متغیره واسپیرمن است. ودر نهایت ، از این پژوهش نتایج زیر بدست آمده است:
1- ارزیابی شهروندان از پیامدهای مشارکت مثبت بوده، بیشتر شهروندان معتقد بودند که می توانند با مشارکت در مدیریت شهری تاثیرگذار باشند. مطالعات به دست آمده نشان می دهد که بیشترین مشارکت، برگزاری مراسم و جشن های محلی وکمترین مشارکت مربوط به اطلاع رسانی مشکلات به مدیران شهری بوده است.
2- هر چه میزان رضایتمندی افراد از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد به همان میزان تمایل به مشارکت در مدیریت شهری افزایش می یابد که این میزان مشارکت در محدوده مورد مطالعه ۴٢ درصد است.
3- مطالعات به دست آمده نشان می دهد که هر چه احساس مالکیت ، یعنی مدت زمان سکونت ونوع مالکیت (ملکی ) بیشتر باشد به همان اندازه مشارکت افزایش پیدا می کند.مطالعات صورت گرفته، نشان دهنده این است که در محدوده مورد مطالعه، احساس مالکیت تعیین کننده مشارکت در مدیریت شهری است.
4- واینکه وضعیت اقتصادی واجتماعی شهروندان بر مشارکت تعیین کننده است، که با بررسی متغیرهای اقتصادی واجتماعی مشخص شد با بهتر شدن وضعیت اقتصادی واجتماعی میزان مشارکت هم بالا می رود (تقوایی و همکاران، 1388: 101).
بررسی و مقاله بین خود پنداره دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
| دسته بندی | خبرنگاری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 90 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 97 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق 1
مقدمه 2
«کلیات» : بیان مسئله 4
اهمیت و لزوم طرح مسئله 5
اهداف تحقیق 7
متغیر های تحقیق 8
فرضیه تحقیق 9
سؤال تحقیق 9
فصل دوم : پیشینه و ادبیات تحقیق 10
بررسی تاریخی نظریه های خود 11
مفهوم خود 12
مفهوم بخشیدن به خود 14
چگونگی تشکیل خود 14
رشد مفهوم خود 16
تعریف خود از دیدگاههای تجربی و پژوهش 18
تعریف خود از دیدگاه های روان تحلیل گری 19
خود در دیدگاه های مختلف روان شناختی 20
مفهوم خود از دیدگاه راجرز 21
ثبات و هماهنگی خویشتن 22
مفهوم خود از نظر سالیوان 24
خودپنداری از نظر اریکسون 24
خود در نظر یونگ 26
شرایط فردیت یافتن 27
خود در نظریه نوام 28
خود در نظریه هارتز 29
تغییر در محتوای مفهوم خود 30
تغییر در ساختار «خود» با تغییرات ساختاری 31
خود پنداره 32
خوانگاره در نظریۀ هورنایی 34
عوامل موثر بر خودپنداره 35
خودپنداری و خوش بینی 36
پیشینه پژوهش 38
معرفی آزمون 48
مقاله : خویشتن پنداری (خودپنداره، خوپنداری) Self Concept 49
فصل سوم : روش تحقیق 62
جامعه 63
حجم نمونه 64
ابزار گردآوری اطلاعات 64
روش گردآوری اطلاعات 65
روش آماری 66
فصل چهارم : یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها 67
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری 71
پیشنهادات 74
محدودیت ها 75
منابع و مأخذ 76
فصل اول:
کلیات تحقیق
مقدمه
توانایی و استعداد و دانایی و اراده بشر که از قوای درونی او سرچشمه می گیرد، توانسته به مجموعه مجهولات بی شماری در حوزه طبیعت و محیط و ترکیبات مواد و حیوانات و گیاهان دست یابد.
انسان در شناخت و پرداختن به خود نیز غافل نبوده و از هزاران سال پیش و از زمانی که موجودیت خود را روی کره خاک شناخته است به تخصص و جست و جو و بررسی و تحلیل رفتارها و ابعاد وجودی و نگرش ها و ویژگی های خود پرداخته است.
با این تفاوت که در گذشته های خیلی دور دانش و آگاهی بشر بسیار اندک بوده و شناخت و بررسی ویژگی های انسان نیز در حد اسطوره و حدس و گمان و انتساب رفتارهای خود به خدایان و اسطوره های اعتقادی بوده است. (ضمیری، 1373)
استفاده از قوه های درونی و استعدادهای بالقوه و تقویت و ممارست در رفتارها منجر به کشف پدیده ها و امور مرتبط با انسان و روابط آنها شده است شناخت مطلق از انسانها میسر نیست.
یکی از شناخت های مهم و پیچیده در مورد انسان شناخت خود انسان است که چگونه موجودی است؟ دارای چه قوای درونی و تقویت آنها ئر تعاملات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و تحصیلی و شغلی و خانوادگی چه پیامدها و نتایج را به بار می آورد؟
همه ی این سوالات و پاسخ ها شخصیت انسان را به وجود می آورد. و در واقع شخصیت هر فردی مجموعه ای از توانایی ها و استعداد ها و باورها و علایق و انگیزه ها و رفتارهای صادره و در مقابل محیط و محرک ها است. (دوران شولتز، 1377)
هر فردی نسبت به خود شناختی دارد برخی خود را افراد ترسو و بی اعتماد و نالایق تصور می کنند و برخی خود را توانا و برتر و لایق و با اعتماد به نفس می دانند برخی از توانایی و استعدادهای خود به نحو مطلوب استفاده می کنند و از این رهگذر باز هم راضی نمی باشند. (کولی کن، حسینی. 1367)
بعضی ها تحول و تغییرات را دوست دارند و از زمان حال راضی نمی شوند و دائم در حال تغییر وضع جدید هستند و عده ای به سنت ها و رفتارها پایبند می مانند و از تغییر و تحول وحشت دارند.
در این تحقیق درصدد بررسی خود پنداری دانشجویان دختر و پسر هستیم
«کلیات»
بیان مسئله :
خود پنداری یا نوع شناخت نسبت به خود و نوع از خویشتن و بروز رفتارها و نگرش های متناوب با این تلقی از خود پنداری نامیده می شود. (راجرز، نظریه های شخصیت 1987) خود پنداری ممکن است مثبت با منفی باشد، خود پنداری در واقع برداشت فرد از شخصیت خود است. اگر فردی نسبت به خود نگرش حقارت آمیز ناتوان، بی اراده، کم صحبت، گوشه گیر، راحت طلب، گروه گریز، ترس داشتن به هنگام تصمیم، عدم جرأت ورزی داشته باشد. همین رفتارها و صفات و ویژگی ها در پاسخ محرک از وی صادر می شود. برعکس اگر فردی خود را شجاع و باعزت نفس بالا، جسور، مطمئن، بااراده، خودجوش متعالی و موثر بشناسد، اتفاقاً همین خصوصیات و ویژگی ها در بروز رفتارهای او مشاهده می شود.
نظریه راجرز نسبتاً در همین راستا طراحی شده است و وی معتقد است که انسان پرخاشگر آفریده شده را با برتری طلبی تعویض نمود. وی معتقد است که انسان هر لحظه در حس برتری جویی به سر می برد و برای رسیدن به هدف های ترسیم شده از همه ی قوا و استعداد و توان خود استفاده می کند و به هدف می رسد و هدف نایل شده خود پله ابتدایی برای هدف های بعدی به شمار می رود و این برتری جویی او را تا به هدف نهایی و متعالی نایل می سازد. (دوران شولتز 1378)
کودکان در منزل مشاهده می کنند که برادرشان در اثر کمک به جمع کردن و برتری سفره مورد تشویق و حمایت والدین قرار می گیرد. و این احساس نوعی انگیزش و برتری طلبی نسبت به برادر را در وی احیاء می کند تا خود را در جلب حمایت و تشویق والدین بالاتر از برادر بزرگترش نشان دهد این احساس و هیجان و انگیزش عامل حرکت و هدف برخورداری از محبت و حمایت والدین است.
در این تحقیق واژه ی خودپنداری در جهت مثبت ارائه شده است یعنی قصد محقق این است خود پنداری مثبت و متعالی از خود نظیر ... بااراده بودن، عزت نفس بالا، ایفای نقش و استعداد و توان خود و قابلیت ارائه ارزش ها و نقش های خود در مواقع لازم بدون ترس و اضطراب و واهمه در میان دانشجویان دختر و پسر چگونه است.
اهمیت و لزوم طرح مسئله :
اگر خودپنداری را تلقی خود فرد از ویژگی ها و خصوصیات و توانایی ها و استعدادهای خود را بدانیم و اگر خودپنداری را در ارائه رفتارهای روزمره و تحصیلی و شغلی و فردی و اجتماعی موثر بدانیم و اگر خوپنداری را در پرورش استعدادها و تقویت خلاقیت ها و حفظ تمامیت نقش افراد به هنگام ضروری مهم و لازم بدانیم و این صفات و ویژگی ها را در پیشرفت تحصیلات و ترقی ماهیت و انجام شغل و تعامل بریا و زنده رفتارهای ارتباطی چشمگیر و مؤثر بدانیم و افراد را در مقابل موفقیت های هراس و اضطراب و تردید و دودلی قوی و قاطع و خودمدار و مسئول و متعهد تلقی کنیم تا چه میزان شاهد موفقیت های تحصیلی، شغلی، خانوادگی، اجتماعیو فرهنگی و هنری می شویم و همین رفتارها باعث تقویت این رفتارها در دیگر افراد هم سالان و هم گروه و هم خانواده می گردد و افراد دارای ثبات قدم و اراده استوار و به دور از شک و دودلی خواهند بود، هیچ گاه گناه و تقصیر کار و ایفای نقش خود را به دیگران و یا شانس موقعیت ممنتقل نمی کنند و همه ی عواقب کار خود را خود به عهده می گیرند.
خود پنداری دانشجویان از چند نظر اهمیت خاص دارد :
الف ) اینکه عناصر و چهره های علمی و تحصیلی و شغلی آینده نظام تولید و اراده ی امور سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشور هستند.
ب ) از این نظر که پدران و مادران آینده نزدیک جامعه و هسته اصلی خانواده ها در ارائه و الگوهای رفتاری مختلف برای فرزندان می باشند.
ج ) از این منظر که توسعه و رشد علمی و تکنولوژی منوط و معطوف به آنها می باشد.
د ) حوزه عناصر و نیروهای دانشجویی منشأ توجه و میزان دانش و اندیشه و عملیت دانایی در نگاه جهانی هستند و اگر دانشجویان فرهیخته و باهوش و مقتدر باشند و از خودپنداری والا برخوردار باشند نشان فرهنگ و تمدن قابل طرح و ارائه در سطح جهان است.
هـ ) نقش دانشجویان دختر و پسر در جهان امروز مثل گذشته نیست و زنان مثل مردان نقش های بزرگی در اداره امور، تصمیم های حیاتی و مسئولیت های خطیر و سرنوشت ساز از آموزش و مدیریت تا بهداشت و نمایندگی و وزارت و وکالت و رهبری و هدایت عمومی جامعه را به عهده دارند.
اهداف تحقیق :
هدف های عمده این تحقیق عبارتند از :
1 ) تبین مفهوم خود پنداری و درک خویشتن توسط دانشجویان دختر و پسر ایرانی ؛
2 ) معیارها و شاخص ها و نمودهای خودپنداری دانشجویان دختر و پسر ؛
3 ) عوامل و زمینه های ایجاد و بروز خودپنداری مثبت ؛
4 ) مقایسه خودپنداری دانشجویان دختر و پسر ؛
5 ) شاخص های برتر خوپنداری دانشجویان پسر نسبت به دختر و بالعکس.
چنانچه از عناصر و شاخص های پنج گانه خودپنداری در دانشجویان دختر و پسر و نیز کشف و بررسی عوامل و دلایل به وجود آورنده خودپنداری و مقایسه آنها به عنوان اهداف تحقیق در واقع ادبیات و شرح و بیان مسئله را نیز در بر دارد و همه ی مطالب تحقیق در همین راستا تدوین شده اند.
متغیر های تحقیق :
فقط یک متغیر در این تحقیق وجود دارد و آن واژه و اصلاح خوپنداری در میان دانشجویان دختر و پسر ایرانی است.
و چون فقط یک متغیر در دستا تبین و تحلیل داریم فلذا توصیف و بیان آن از نقطه نظر مبانی نظری و تئوریک و نیز عوامل و زمینه های بوجود آورنده در شکل گیری و به وجود آمدن شخصیت افراد که ممکن است ناشی فطرت و سرشت و درون زاد قبل از تولد و یا ناشی از تأثیرات خانوادگی و القای پارامتری های الگو پذیری از پدر و یا مادر و یا خواهران و برادران تحقیق یافته باشد و یا در اثر ارتباطات اجتماعی و محیط مدرسه و همسالان و همبازی ها و هم شاگردی ها حاصل شده و یا در اثر یک اتفاق و یا در روی داد خاص این حالت و شخصیت در نزد وی حاصل شده باشد موضوعی است که با استفاده از همه ی موارد بالا و به صورت توصیفی جهت تبین اصلاح خودپنداری حاصل شده است.
فرضیه تحقیق
1 ) خود پنداره در بین دانش جویان دختران بیشتر از پسران است.
2 ) خود پنداره در بین دانش جویان موفق بیشتر از دانش جویان ضعیف است.
سؤال تحقیق
1 ) آیا خودپنداره بین دختران بیشتر از پسران است؟
2 ) آیا خودپنداره در بین دانش جویان موفق بیشتر از دانش جویان ضعیف است؟
فصل دوم :
پیشینه و ادبیات تحقیق
بررسی تاریخی نظریه های خود :
موضوع روان و تن از قرن 17 در فلسفه جایگاه خاص خودش را حفظ کرده است نفس و بدن در بسیاری از جهات با هم اختلاف دارند ولی به هم وابسته اند. در این زمینه فلاسفه نظریاتی راجع به رابطه آن ارائه داده اند (رجائی، 1372).
سقراط معتقد بود اسنان ابتدا باید اول خود را بشناسد تا بتواند پدیده های جهان را تحلیل کند. بنابراین انسان محتاج شناخت است وجود انسان را نمی توان به عنوان واحدهای جدا از هم مورد مطالعه قرار داد. افلاطون بین روان و تن فرق قایل شد و با فرق قایل شدن بین عالم روح و مادی مفهوم روح بشر را مطرح کرده او معتقد بود که روح قبل از اقامت در بدن به طور مستقل زندگی می کند و بعد از آفریده شدن تن زندانی گشته و با مرگ از آن جدا می شود (احدی و همکاران، 1371).
اسپینوز (1677 - 1632) معتقد بود که روح و جسم دو جنبه مختلف یک عنصر هستند یعنی آنچه از افعال و انفعالات نفسانی و حرکات و تغییرات بدنی که ما می شناسیم میان آنها تأثیر و تأثر نیست و یک وجود یگانه ای بین آن دو جنبه رابطه ی برقرار می نماید.
لایت نیتز (1761 - 1646) روح و جسم از یکدیگر جدا هستند و هرگز تلاقی نمی کنند فعالیت آنها به موازات هم هستند و تحت تأثیر عوامل یکسان قرار می گیرند (عظیمی، 1369). مری استاک سالیوان اهمیت موقعیت میان فردی در رشد شخصیت ما منجر به این حقیقت شد که شناخت ما از خودمان وابسته به ارزیابی دیگران از ماست و از طریق خود شکل می گیرد جنبه های اصلی و عمده خود در سال های اولیه دوران کودکی شکل گرفته و در سنین بزرگسالی به طور مناسبی و شایسته تعدیل در آن صورت می گیرد (مای لی داس، 1372).
مفهوم خود
مفهوم خود کلید فهم و درک بهداشت روانی است. روان پزشکان به اهمیت و ارزش مفهوم خود کاملاً واقفند چرا که به این باور هستند که تفکر شخص از شخصیت خود تا حدودی رهنمود دهنده رفتار شخص در اجتماع است و نوع رفتار شخص مشخص می شود. اگر تصوری که فرد از خود دارد متعادل و مثبت باشد او انسانی سالم است. خود مجموعه افکار و احساساتی است که شخص را از هستی فردی خویش و اینکه کیست و چیست آگاه می سازد و به عبارتی خود همان فرد است. دیدگاه خود دارای دو نقش است : فاعلی و مفعولی ... نقش فاعلی همان خودپنداره است که مسائل و مفاهیم را به صورت ذهنی تعبیر و تفسیر می کند و نقش مفعولی همان چیزی است که شخص اذعان می داد (سالن و همکاران، 1372).
اقسام من عبارتند از ... من اجتماعی، من برتر، من طبیعی، من ایده آل، من مجازی، من حقیقی و خود برسه قسم است 1 ) خود واقعی 2 ) خود ایده آل 3 ) خود فعلی (اسلامی نصب، 1373) خود مفعولی را جیمز اغلب مفهوم خود می نامند. مفهوم خود شامل میزان درک یک نفر نیست به کیفیت های فیزیکی تعلقات، وضعیت، مهارت ها، مشخصات روانی شامل شخصیت اعتقادات سیستم های ارزش است به عبارت دیگر مفهوم به عنوان یک مفعول شامل مجموعه ای یگانه ای از صفات مشخص است که یک فرد نه شخص دیگری خود را شناسایی می کند که شروع این آگاهی همراه با ظرفیت اولیه شخص در شناسایی صور بدن خویش است.
کارنر مورفی خود همان احساسات و ادراکات که هر کس از کل وجود خویشتن دارد این مفهوم سبب می شود که آدمی با وجود تغییرات و تحولاتی که روی می دهد در طی زمان پیوسته احساس استمرار و تداوم کند و اهمیت خود به این نسبت که چیست و چه ارزشی در زندگی دارد. (سیاسی، 1379)
مبانی نظری و پیشینه تحقیق نقش مشارکت مردم در توسعه روستاها
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 147 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 36 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
-1. تعاریف ومفاهیم مشارکت.......................... 24
2- 2 . انواع مشارکت بر حسب موضوع و قلمرو اجرایی ... 26
2- 2 - 1 . مشارکت اجتماعی ........................... 26
2- 2 - 2 . مشارکت اقتصادی ........................... 26
2- 2 - 3 . مشارکت سیاسی ............................. 27
2- 2 - 4 . مشارکت فرهنگی ............................ 27 2- 3 . الگوهای مشارکت.................................... 27
2- 3 - 1 . الگوهای مشارکت بر حسب نوع................. 28
2- 3 - 2 . الگوهای مشارکت بر حسب سطوح جغرافیایی...... 28
2- 3 - 3 . الگوهای مشارکت بر حسب کیفیت و همکاری ..... 29
2- 3 - 3 - 1 - . مشارکت طبیعی........................ 29
2 - 3 - 3 - 2 . مشارکت ارادی......................... 29 2- 3 - 3 - 3 . مشارکت خود به خودی ................... 29 2- 3 - 3 - 4 . مشارکت بر انگیخته..................... 29 2-4 . مشارکت و نقش آن در توسعه روستایی.............. 30 2 - 5 . مشارکت مسولیت پذیری........................ 31 2- 6 . ضرورت مشارکت در توسعه روستایی ............... 31 2 - 7 . قدرت و مشارکت .............................. 32 2 - 8 . مشارکت و پایداری اقتصاد روستایی ............ 34
2-9. مشارکت و کشاورزی پایدار........................ 35
2-10 . مشارکت اطلاعات محور............................ 36 2- 11 . فرایند مشارکت ............................... 37 2- 12 . پیش شرطهای ضروری برای مشارکت مردم ........... 37 2- 12 - 1 . وجود یک نظام مردمی ...................... 38 2- 12 - 2 . ایجاد روحیه دموکراسی و تصمیم گیری جمعی... 38 2- 12 - 3 . تمرکز زدایی.............................. 38 2 - 12 - 4 . واگذاری اختیار و قدرت تصمیم گیری به مردم 39 2- 12 - 5 . وجود رهبران قدرتمند محلی................. 39 2- 12 - 6 . وجود سنتهای فرهنگی و اجتماعی............. 40 2- 12 - 7 . پذیرش تنوع افکار در بین روستاییان........ 40 2- 12 - 8 . پذیرش سیستم های نظارتی از طرف مردم روستایی 41 2- 12 - 9 . قراردادن اطلاعات و آگهی های لازم در دسترس روستاییان 41 2- 13 . مشارکت و اعتماد اجتماعی...................... 41 2- 14 . ابزار مشارکت................................. 42
2 - 15 . نقاط قوت مشارکت مردمی در پیشبرد اهداف توسعه روستایی 44 2 - 16 . آثار مشارکت در مراحل مختلف برنامه ریز توسعه روستایی 45 2- 17 . موانع مشارکت................................. 46
2- 18 . نظریه های توسعه روستایی مشارکتی.............. 49
2-19 .روش تحقیق...................................... 52 2-20. تکنیک های تحقیق................................ 52
2-1.تعاریف ومفاهیم مشارکت
کلمه ی مشارکت معادل«participation»انگلیسی است. این کلمه از ریشهpartبه معنی قسمت، جزء وبخش گرفته شده است و به سهیم شدن درچیزی ویا گرفتن قسمتی از آن است (آریان پور، 1384،ص9).گاهی دو اصطلاحpartnershp، assocation، نیز معادل با اصطلاح مشارکت آورده می شود (, 1104 Oxford advanced learners).
مشارکت از نظر ریشه ی لغوی بر وزن مفاعله به معنای شرکت ارادی و داوطلبانه ی افراد برای انجام کاری می باشد. در لغت نامه ی دهخدا مشارکت مأخوذ از عربی شراکت و حصه داری و بهره برداری بوده مشارکت دادن را معادل شرکت دادن و شریک ساختن به کار گرفته است. در فرهنگ بزرگ دکتر انوری، مشارکت معادل شریک شدن و همکاری به کار رفته است.
از مشارکت تعاریف متفاوتی ارا ئه شده است و گاهاً به عمد تعابیر متفاوتی از آن ذکر کرده اند، زمانی مشارکت را از ا بعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و. .. ملاحظه کرده و گاهی نیز مشارکت را در اجرا مد نظر داشته و از مشارکت در تصمیم گیری، نظارت، ارزشیابی و پی گیری، حرفی به میان نمی آورند. در کشورهای جهان سوم به لحاظ وجود ساختار سیاسی متمرکز و اغلب حکومت های غیر مردمی، اگر هم بحثی از مشارکت به میان آمده، مشارکت دراجرا مدنظربوده است. ماننددوره ارباب -رعیتی، که تصمیمات اساسی را ارباب می گرفت و رعایا در قالب گروهی و یا به صورت بیگاری در اجرا فعال بودند (شاکری، 1380، ص29 ).
مشارکت وسیع در تصمیم گیری یکی از پیش نیازهای توسعه پایدار است وموجب مشروع بودن تصمیم ها، برنامه ها و پشتیبانی در اجرای آنها می شود. مشارکت به نوبه خود یک هدف است واصل اساسی برابری را برآورده می سازد و می تواند سبب وفاق در مورد آرمان بلند مدت وحرکت به سوی پایداری شود (زاهدی،1385، ص 52).
مشارکت اولاًسبب بهبود روابط مشارکت کنندگان می شود و اطلاعات مفیدی در رابطه با چالشهای محیطی برای برنامه ریزان فراهم می نماید. دوم،شناخت علت ( چالشها)، ضامن تأثیر دانش فنی وعقلانیت ابزاری برای قاعده مند کردن رفتار است و برنامه ای که بر این اساس به کار گرفته می شود نیازها را با فرآیند های اجتماعی منطبق می سازد(Leena,2008,p606 ). مشارکت به عنوان یک فرآیند اجتماعی، عام،جامع،چندبعدی وچند فرهنگی است که سعی دارد همه گروه های مردم را در مراحل توسعه شرکت دهد (کائوتری،1379،ص35).
مشارکت ایجاد فرصت هایی که همه ی اعضای یک اجتماع محلی و جامعه ی بزرگ تر را قادر به مشارکت فعال و موثر در فرآیند توسعه و بهره برداری از ثمرات و منا فع توسعه می نماید (قادری، 1383،ص 57).
مشارکت به عمل شرکت کردن و سهیم شدن در چیزی گفته می شود(finger&stich,2008,p654).
باستن چهار برداشت متفاوت از مفهوم مشارکت دارد :
1 ( مشارکت در معنای ساده بکار گیری نیروی انسانی است.
2 ( مشارکت اغلب به عنوان تلاش برای ترفیع خود ا تکایی تفسیر می شود.
3 ( رهیافت مشارکتی اغلب تکنیک وفن برای خلق روستای ایده ال است.
4 ( مشارکت به عنوان روش مدیریت پروژه بازتاب می شود (,p34 muraleedharan ,2008 ).
2-2. انواع مشارکت برحسب موضوع وقلمرو اجرایی
2-2-1. مشارکت اجتماعی
مشارکت کردن به معنای سهمی در چیزی یافتن و از آن سود بردن یا در گروهی شرکت جستن و بنابراین با آن همکاری داشتن است. به همین جهت از دیدگاه جامعه شناسی، باید بین مشارکت بعنوان حالت یا وضع (امر شرکت نمودن ) و مشارکت به عنوان عمل و تعهد (عمل مشارکت)تمیز قائل شد.مشارکت در معنای اول از تعلق به گروهی خاص و داشتن سهمی در هستی آن خبر می دهد ودر معنای دوم شرکت فعالانه در گروه را می رساند و به فعالیت اجتماعی انجام شده نظر دارد. مشارکت می تواند اشکال گوناگونی پیدا کند، نظیر همکاری، همیاری، همبستگی، انطباق، سازگاری، پذیرش، انقیاد، شیفتگی، ایفای نقش های اجتماعی و انجام وظایفی که با این نقش ها ملازمت دارند مبین مشارکت معمولی و ارتجالی گونه در حیات اجتماعی است. مشارکت اجتماعی در این صورت، عبارت از مشارکت کم وبیش آشکار در حیات اقتصادی، گذران اوقات فراغت، فرهنگ، قبول مسئولیت های سیاسی، مدنی و اجتماعی خواهد بود و در این صورت، میزان مشارکت اغلب شکلی از قدرت را مشخص می دارد. مشارکت اجتماعی، مفهومی است که مخصوصاً در جامعه شناسی کارکردی و گرایشهای موجود در آن مورد استفاده قرار گرفته است R.K.Merton,2005,p77) ).
2-2-2. مشارکت اقتصادی
مشارکت در امور مختلف، نقش مؤثری در کاهش فقر اقتصادی خواهد داشت( Lee&park,2011,p132)در یک تعریف جامع می توان گفت که مشارکت اقتصادی شامل تأثیرگذاری بر شیوه و پویش تولید به لحاظ روابط حاکم بر این پویش مادی تولید، برای رفع نیازهای مالی و افزایش تولید متمرکز است که در قبال مداخله و درگیر شدن افراد در نظام تصمیم گیری مربوط به تخصیص منابع اقتصادی و مشارکت در سیاست توسعه ای اقتصادی نمود پیدا می کند (غفاری، 1388،ص 27). بانک توسعه آفریقا درسال2012 به بررسی عوامل موثر دراقتصاد روستایی پرداخته است که براین اساس مشارکت بازاردر اقتصاد روستایی بک کانال مهم است که ازطریق آن اثرات اقتصادجهانی درمناطق روستایی می تواندتأثیرمثبت برکاهش فقراز طریق افزایش درآمدداشته باشد.
مبانی نظری و پیشینه تحقیق نقش گردشگری در تغییرات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستا
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 92 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 50 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1- مقدمه..... 28
2-2- مفهوم توریسم (گردشگری) 29
2-3- مفهوم توریست (گردشگر) 30
روستا و روستانشینی 31
2-3-1- تعریف روستا متناسب با گردشگری روستایی 32
2-4- تاریخچه گردشگری روستایی 34
2-5- توسعه و مفاهیم مرتبط با آن 35
2-5-1- تعریف توسعه 35
2-5-2- تعریف توسعه روستایی و اهداف آن 36
2-6- گردشگری روستایی 38
2-7- اقسام گردشگری روستایی 42
2-7-1- گردشگری کشاورزی 42
2-7-2- گردشگری سبز 42
2-7-3- اکوتوریسم (طبیعتگردی) 42
2-7-4- گردشگری غذایی 43
2-7-5- گردشگری ماجراجویانه 43
2-7-6- گردشگری به منظور دیدار از دوستان و آشنایان 44
2-7-7- گردشگری با انگیزه خاص 44
2-7-8- سایر فعالیتها و فرهنگ سنتی روستایی 45
2-8- علل توسعه گردشگری روستایی در دنیای مدرن 45
2-8-1- جذابیتهای بصری روستایی 46
2-8-2- شرایط اقلیمی و آب و هوای مطلوب روستاها 46
2-8-3- وجود چشمههای آب معدنی و آبدرمانی ومنابع گیاهی درمناطق روستایی 47
2-8-4- توسعه اقامتگاههای گردشگران در مناطق روستایی 47
2-8-5- سهولت دسترسی به روستاها 48
2-8-6- پدیده شهرگریزی 48
2-9- دیدگاههای مربوط به توسعه گردشگری روستایی 49
2-9-1- گردشگری روستایی به عنوان راهبردی برای توسعه روستایی 49
2-9-2- گردشگری روستایی به عنوان سیاستی برای بازساخت سکونتگاههای روستایی 49
2-9-3- گردشگری روستایی ابزاری برای توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی 50
2-10- اثرات و پیآمدهای گردشگری در نواحی روستایی 52
2-11- بعد اقتصادی گردشگری روستایی 53
2-12- بعد فرهنگی ـ اجتماعی گردشگری روستایی 56
2-12-1- پیآمدهای بالقوه مثبت فرهنگی ـ اجتماعی 57
2-12-2- پیآمدهای بالقوه منفی فرهنگی ـ اجتماعی 58
2-12-3- گردشگری مطلوب 59
2-13- بعد محیطی گردشگری روستایی 59
2-13-1- پیآمدهای بالقوه مثبت محیطی 60
2-13-2- پیآمدهای بالقوه منفی محیطی 61
2-13-3- گردشگری مطلوب 62
2-14- بعد کالبدی و فیزیکی گردشگری روستایی 63
2-14-1- پیآمدهای بالقوه مثبت کالبدی و فیزیکی 63
2-14-2- پیآمدهای بالقوه منفی 63
مقدمه
یکی از عرصه های تنوع بخشی اقتصاد کشور با توجه به گونه گونی محیطی و مزیت های نسبی موجود، توریسم (گردشگری) است. گردشگری امروزه در اغلب کشورهای جهان به ویژه جهان سوم، کلید اقتصاد به شمار می رود، تا جایی که در این کشورها گردشگری بیش از سایر برنامه های توسعه در اولویت قرار گرفته است.صنعت گردشگری امروزه به عنوان پول ساز ترین و پاک ترین صنعت در بهره برداری از منابع طبیعی محسوب میگردد. به طوری که در بسیاری از کشورها پایانه اصلی اقتصاد بر این اساس پایه گذاری شده است و حتی در برخی از کشورهای نفت خیز، درآمد حاصل از گردشگری جایگزین درآمد نفت شده است چراکه در دیدگاه کلی، آمار و ارقام حاصل از درآمد گردشگری در سطح جهانی چشم انداز روشنی را برای آینده این صنعت ترسیم و حکایت از رونق روزافزون این صنعت در جهان دارد. به طوری که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در سال 2008، درآمد حاصل از گردشگری بین المللی رقمی معادل 944 میلیارد دلار بوده، و این رقم در سال 2020 به مرز 2000 میلیارد دلار خواهد رسید
آنچه در این مقوله از اهمیت اساسی برخوردار است، آنست که گردشگری با تمامی انواع و اشکالش، می رود تا به عنوان اولین فعالیت پیشتاز اقتصادی جهانی بدل گردد، که گردشگری روستایی نیز به عنوان یکی از مهمترین اشکال گردشگری، سهم برجسته ای را در این خصوص به خود اختصاص می دهد.به طور کلی گردشگری روستایی بخش عمده رشد ملی و بین المللی بازار گردشگری را تشکیل میدهد. گردشگری روستایی منبع با ارزش اشتغال زایی و ایجاد درآمدست و میتواند وسیله مهمی برای توسعه اجتماعی- اقتصادی جوامع روستایی باشد، و در بسیاری از کشورها، با سیاست های کشاورزی در ارتباط است و غالباً وسیله ای در جهت حمایت محیط زیست و فرهنگ روستایی میباشد و بنابراین میتواند نقشی اساسی در توسعه و حفظ روستا داشته باشد.
این فصل که مبتنی بر مطالعات و بررسیهای کتابخانه‌ای است، ضمن تعریف مفاهیم گردشگری، گردشگری روستایی، عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری، به بررسیابعاد و پی آمدهای گردشگری روستایی از جمله تغییرات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی از دیدگاه صاحبنظران داخلی و خارجی میپردازد و سپس با بیان و تشریح اهمیت و ضرورت بررسی این اثرات در توسعه و برنامه ریزی گردشگری روستایی، روشها و عوامل مؤثر بر آن را مطرح می‌نماید.
چارچوب نظری تحقیق
علیرغم اجماع نظر مبنی بر ضرورت توسعه گردشگری در مناطق روستایی یکی از مسائلی که هنوز لازمه آن احساس میشود توجه به شدت و میزان توسعه گردشگری و اثرات احتمالی آن بر اقتصاد، بافت اجتماعی و کالبدی این مناطق است. به دلیل دشواری دسترسی و توسعه نیافتگی، مناطق روستایی دارای گزینههای محدودی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی هستند (آبی لیو، 2005، ص 878). روشهای سنتی کسب مایحتاج زندگی که بر پایه محصولات کشاورزی است فقط به عنوان منبعی ابتدایی برای کسب درآمد در مناطق روستای محسوب میشود. برای تحزیک اقتصاد روستا، ضرورت یافتن جاگزینهایی برای منافع محلی احساس میشده است، با اثرات نسبی و اشتغالزایی که گردشگری داشته است، میتوان آن را به عنوان گزینهای مناسب برای ارتقاء کسب زندگی روستایی و محرکی برای ایجاد تغییرات مثبت در توزیع درآمد در مناطق محروم از مزایای اقتصادی و اجتماعی تلقی کرد (همان). گردشگری به تقویت اقتصاد روستا کمک کرده و نقشی مهم را در ایجاد ارزش افزوده تجاری برای محصولات محلی بازی میکند. معهذا، یکی از مسائلی که باید در گردشگری روستایی در نظر گرفت توجه به تاثیراتی است که توسعه این صنعت پردرآمد بر جنبههای مختلف زندگی روستانشینان برجای میگذارد. در اکثر موارد تحقیقاتی، صرفاَ زمینهها و راهکارهای مختلف برای توسعه این صنعت در مناطق روستایی و پتانسیلهای این مناطق در جذب گردشگر در نظر گرفته میشوند. این تحقیق، اما، به بررسی تاثیرات احتمالی توسعه گردشگری در بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ میپردازد. امروزه مبحث پایداری یکی از مسائل بسیار مهمی است که در طرحهای توسعه در نظر گرفته میشوند. در دهههای گذشته، توجه به اثرات گردشگری در تحقیقات و مطالعات توسعه گردشگری بیش از پیش بوده است. آنچه که مشخص است این است که گردشگری قابیلت و پتانسیل زیادی برای توسعه مناطق مختلف دارد. (جارکو سارینن، 2006، ص 1021).
ارتباط بین منبع کنترل (درونی – بیرونی) سندرم فرسودگی شغلی
| دسته بندی | کار و امور اجتماعی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 280 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 97 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مقدمه 1
مقدمه و بیان کلی موضوع 2
بیان مساله 4
سوالهای پژوهش 14
اهمیت مساله 15
فرضیه های پژوهش 16
تعریف اصطلاحات 16
تعریف نظری 17
تعریف عملیاتی 18
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق 19
فرسودگی شغلی 23
2 . 1 ) استرس زاهای فردی 31
2 . 3 ) استرس زاهای گروهی 33
2 . 4 ) عوامل استرس زای سازمانی 33
منبع کنترل درونی در مقابل منبع کنترل بیرونی 39
توهم کنترل 42
پیامدهای اعتقاد به داشتن کنترل 45
تفاوت های فردی در درک کنترل 47
واکنش در برابر از دست دادن کنترل 49
نظریه عکس العمل 50
درماندگی آموخته شده 53
فصل سوم : روش تحقیق 57
جامه آماری 58
نمونه و رش نمونه گیری 58
شیوه اجرا و روشهای آماری 59
ابزارهای سنجش 59
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 64
تجزیه تحلیل داده ها 65
آمار توصیفی 65
آمار استنباطی 77
سایر یافته ها 80
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری 85
بحث و نتیجه گیری 85
محدودیت های تحقیق 91
پیشنهادها 92
منابع الف ) منابع فارسی 94
منابع ب ) منابع انگلیسی 96
فصل اول:
مقدمه
مقدمه و بیان کلی موضوع
اشتغال بخش مهمی از هویت اجتماعی افراد را می سازد و از مباحث عمده محافل و جوامع در عصر کنونی است. دارندگان مشاغل مختلف، ضمن انجام کار به طور روزمره با مشکلاتی از قبیل سختی کار، ازدحام ارباب رجوع، مسائل سازگاری با محیط کار، کارفرما، همکاران و استرس انجام امور محوله می باشند که در دراز مدت سبب بروز اختلالات روانی و جسمانی می شوند.
سَندرُم فرسودگی شغلی، مجموعه علائمی است که با تغییراتی در رفتار نظیر ضعف جسمانی، خستگی مزمن، کناره گیری از دوستان، بیزاری از شغل، بی خوابی، سردرد، ضعف عمومی نمایان می شود. (امانی، 1378) و به عنوان پدیده ای مطرح است که در روان شناسی و مشاوره و راهنمائی حائز اهمیت است.
عده ای از افراد اعتقاد دارند صفت های شخصیتی می تواند توجیه کننده فرسودگی شغلی باشد. آنان بر این تصور هستند که توقعات بالا در محیط شغلی موجبات بروز فشار روانی می شوند و در نهایت فرسودگی شغلی را در دارز مدت ایجاد می کند. در مقابل عده ای دیگر از افراد اعتقاد دارند عوامل بیرونی از قبیل درآمد پایین می تواند زمینه را برای فرسودگی شغلی فراهم سازد با این وجود، هنوز هم در شناسایی عوامل تعیین کننده فرسودگی شغلی با ابهامات گوناگونی سروکار داریم، زیرا به راحتی نمی توان عوامل مؤثر در بروز فرسودگی شغلی را تعیین کرد. (روحانی، 1368)
عده ای دیگر حمایهای سازمانی و سیتم مدیریتی را درنظر گرفته در حالی که برخی دیگر به فرصتهای ارتقاء شغلی و تاثیر آن در کاهش فرسودگی شغلی تاکید دارند.
نظریه پردازان رفتار گرایی نیز به تقویت مشروط اشاره دارند و پیامدهای رفتاری و موقعیتی را درنظر می گیرند. بنابراین، فرسودگی شغلی به عنوان پدیده ای ملاحظه می شود که هنوز ماهیت بنیادی آن مشخص نمی باشد.
در تحقیقات سیستماتیک و متعددی که توسط (هلان و کندال، 1980) ، در زمینه فرسودگی شغلی انجام شده است، دریافته اند که، بین نگرش های شناختی و عملکرد شغلی افراد رابطه وجود دارد. گرچه فشار شغلی ممکن است به طور همزمان، بر افراد یک سازمان وجود داشته باشد. اما ویژگی های شخصیتی، خاص و منحصر به فرد است که موجب می شود افراد، محیط خود را به گونه ای کاملاً متفاوت بررسی کنند. یکی از این ویژگی ها سبک اسنادی آنان است به طور کلی افراد در موقعیت هایی که روی آنها کنترل دارند واکنش مثبت تری نشان می دهند تا در موقعیت هایی که چنین کنترلی را دارا نیستند، مثلاً افرادی که احساس کنترل روی محیط کار خود دارند، شرایط کاری محیط را مناسب تر می دانند. حتی اگر چنان کنترلی در واقع وجود نداشته باشد. (هلان و کندال، 1987 )، این پژوهش نیز با عنایت به تحقیقات و پژوهشهای پیشین بر آن است تا بین منبع کنترل و فرسودگی شغلی ارتباطی بیابد.
بیان مساله
مفهوم فرسودگی شغلی برای اولین بار در زمینه علمی توسط (فرودن برگر، 1974) مطرح شد. از سی سال پیش تا حال این مفهوم گسترش یافته است و مقالات علمی زیادی در این رابطه نوشته شده است.
به طور کلی فرسودگی شغلی نوعی اختلال است، که به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت شخص در معرض فشار روانی ایجاد می شود و نشانه های مرضی آن فرسودگی هیجانیف جسمی و نقص شناختی است. در ضمن عزت نفس فرد مبتلاء به این عارضه کم می شو، احساس ناسودمندی می کند. در شکل 1 – 1 خلاصه ای از اجزاء مهم نمودار فرسودگی شغلی آورده شده است.
فرسودگی شغلی عوارض گوناگونی دارد که به گونه مشترک می توان این عوارض را بتوان هیجانات منفی، تعارضات بین فردی، احساس بی ارزشی، مصرف زیاد مواد مخدر و اعتیارد و همچنین عملکرد شغلی مختل شده، مطرح کرد (اکبریان، 1375).
فرسودگی شغلی یک پدیده رایج محیط های شغلی امروزی است و آن به فشار روانی محیط شغلی اسناد می شود. امروزه اقدامات فراوانی برای پیشگیری از فرسودگی شغلی در دست اقدام است، ولی همواره به ارتباط آن با تیپ های شخصیتی اشاره می شود.
مطرح می شود که برخی از افراد خاص، مستعد تجربه فرسودگی شغلی باشند. (لایمن، کویدن، 1997) روانشناسی با تغییرات سریع و اساسی خود در طی دهه های اخیر توانسته است برای مشکلات متنوع و پیچیده زندگی بشر راه حلهای موثری پیدا کند. روان شناسی شخصیت که یکی از مباحث مهم در علم روانشناسی به شمار می آید حیطه گسترده و جامعی دارد از اساسی ترین موراد قابل بیان در ارتباط با این شاخه از روان شناسی بررسی و مطالعه شیوه های تفکر و یادگیری و رفتار و ماهیت آن در انسان باشد یکی از مهمترین مکاتب روان شناختی مکتب شناختی است که در سالهای اخیر برخی از روانشناسان از جمله ماهونی، آرکوف ، بندورا و جولیان راتر در کارهای عملی به ویژه فعالیتهای درمانی به رویدادهای خصوصی فردی مانند احساس، اداراک و مثابه عوامل کنترل کننده رفتار نظر داشته و اظهار نموده اند که رویدادهای درونی را باید مانند اعمال آشکار او تجزیه و تحلیل کرد و مورد توجه قرار داد. (سیف، 1370)
به نظریه های شخصیت بر این باورند، که عامل درونی ارگانیسم و رویدادهای محیط اطراف در تبیین رفتار مؤثرند مارتین سلیگمن و همکاران او در ضمن آزمایشهای مربوط به شرطی شدن حیوانات به طور تصادفی پدیده با اهمیت درماندگی آموخته شده را کشف کردند در بررسی اولیه این روان شناسان معلوم شد که وقتی موجود زنده در مقابل رویدادهای غیرقابل کنترل قرار می گیرد و شکست می خورد این کنترل ناپذیری به موقعیتهای دیگر زندگی او نیز تعمیم یافته و هنگامی که ارگانیسم با موقعیتهای قابل کنترل محیط مواجه می شود، غیرفعال و ناتوان عمل می کند. پس از انجام موفقیت آمیز آزمایشهای درماندگی آموخته شده در حیوانات تحقیقات در مورد انسان نیز مورد توجه سایر محققان قرار گرفت. این بررسی ها نشان می داد که انسان نیز در طی حوادث غیرقابل کنترل یاد می گیرد که پاسخ دهی به این موقعیت ها بیهوده است و رویدادها از کنترل خارج می باشند و این موقعیتهای بیرونی هستند که او را کنترل می کنند لذا حتی در صورت فراهم آمدن امکان گریز کمتر به پاسخهای گریز دست می زند و این حالت را به سایر موقعیتهای زندگی خود تعمیم می دهد (هیرتو، 1974).
«جولیان راتر»، نظریه پرداز یادگیری اجتماعی که بر دیدگاه های شناختی تأکید می ورزد، معتقد است، افراد در چگونگی تبیین شکست های خود دو گونه عمل می کنند :
گروهی معتقد به اثربخش بودن خود در محیط هستند و کسانی که اعتقاد عکس دارند. کسانی، معتقدند رویدادها از کنترل آنها خارج است. و این موقعیت های بیرونی هستند که رویدادها را کنترل می کنند. این گونه سبک های اسنادی را «درونی و بیرونی» می نامند.
از تحقیقات[1] و همکاران او در مورد سبک های اسنادی چنین بر می آید که این سبکها، با افسردگی، عملکرد شغلی و سلامت فرد در ارتباط هستند. همچنین این تحقیقات نشان می دهد که نحوه تبیین رویدادها توسط افراد، بیشتر از خود رویدادها بر آن تأثیر می گذارد.
با استناد این الگو، وقتی انسان در محیط کار با مسائل غیرقابل حلی روبرو می شود و در می یابد که پاسخ دهی او بی نتیجه است، پرسش مهمی که در ذهنش نقش می بندد این است که علت «ناتوانی کنونی من چیست؟» این سوال در قالب اسنادهای محلی (درونی - بیرونی) توضیح داده می شود این اسنادها تحت تاثیر سه بُعد مهم قرار دارند :
بُعد درونی – بیرونی
فرض کنیم، فردی در برابر موقعیتی حل نشدنی قرار گیرد و پاسخ دهی او بی نتیجه می ماند. آگاهی به نتیجه بودن واکنش ها، می تواند فرد را به دو نتیجه متفاوت برساند :
نتیجه اول این است که مساله حل شدنی است، ولی او ناتوان است. یا این که باور می کند مساله حل نشدنی است و او ناتوان نیست. به تبیین نوع اول که برای توجیه این شکست به شمار می رود، تبیین درونی (ناتوانی خود) و تبیین نوع دوم، تبیین بیرونی (لاینحل بودن مساله) گویند. پاره ای از تحقیقات نشان می دهد که، وقتی شکست خود را به عوامل درونی نسبت می دهد، حالت انفعالی در وی ظاهر می شود، و عزت نفس او به میزان زیادی پائین می آید. ولی وقتی شکست های خود را به عوامل بیرونی نسبت دهد، عزت نفس کمتری را از دست خواهد داد. و در مقابل افسردگی نیز مصون تر می ماند. (پروین ولوئیس، 1978)
بُعد پایدار – ناپایدار
وقتی انسان در مقابل رویدادهای غیرقابل کنترل قرار می گیرد و فعالیت های او بی نتیجه می ماند، برای داوری در مورد آن شکست خواه علت را درونی ببیند خواه درونی، پایداری آن عامل را نیز بررسی می کند. به عبارت دیگر، در این حالت از خود می پرسد : « که آیا عاملی که موجب شکست وی شده عاملی پایدار و دائمی است یا بی ثبات و ناپایدار.» کُند ذهنی و ناتوانی (که درونی و پایدار است) و پیچیدگی مسأله (که پایدار و درونی است)، نمونه هایی از عوامل با ثبات هستند. در مقابل، انسان می تواند در علت یابی شکست های خود (مثلاً کارمندی که نمی تواند با رئیس مافوق خود ارتباط برقرار کند) علت شکست را به کارشکنی های دیگر همکاران خود نسبت دهد. (عاملی ناپایدار و بیرونی) و یا به عدم توانایی خود در ایجاد ارتباط نسبت دهد (عامل پایدار و درونی).
در واقع وقتی انسان شکست را به عوامل پایدار نسبت دهد، شکست نیز پایدار خواهد ماند.
بر عکس، وقتی فرد علت شکست خود را به عوامل ناپایدار و غیرثابت نسبت می دهد، اگر پس از مدتی دوباره با همان مسأله روبرو شود، شکست نخواهد خورد. به عبارتی تبیین های پایدار در زمینه رویدادهای ناخوشایند، به نقایص پایدار، و تبیین های بی ثبات، به نقایص پایدار منجر می شوند (ابرام سون، 1978).
بُعد ویژه – عام
وقتی انسان در مقابل رویدادهای غیرقابل کنترل قرار می گیرد و شکست می خورد، از خود می پرسد : که « آیا آن چه که موجب شکست وی شده، عاملی است که تنها در شرایطی خاص به این شکست می انجامد، یا این که موقعیت های وسیعی را تحت تأثیر قرار داده و سبب شکست او در آن موقعیت ها نیز می شود.» به عبارت دیگر، سوال فرد از خود این است که : « آیا این عامل شکست، در ابعاد دیگر زندگی وی مؤثر هست یا نه؟ » برای مثال، کارمندی که در ایجاد رابطه با رئیس مافوق احساس ناتوانی می کند، ممکن است حکم کند که به همان اندازه در ایجاد ارتباط با دوستان و خانواده خود نیز ناتوان است. و این احساس ناتوانی را به زمینه های دیگر زندگی خود نیز تعمیم دهد. از طرفی دیگر، همین فرد چنین نتیجه گیری کند که، او تنها در ارتباط با رئیس خود با مشکل روبرو است. و ناتوانی برای او عاملی اختصاصی است و نمی تواند در سایر ارتباط های اجتماعی او با دیگران تأثیری داشته باشد. در نتیجه، این عدم توانای تنها به رابطه با رئیسش محدود نمی شود بلکه به سایر زمینه ها سرایت نخواهد کرد. به استناد این نظریه وقتی فرد شکست های خود را به عوامل درونی نسبت می دهد، نسبت به خود، ارزیابی منفی پیدا می کند. اگر این شکست ها به عوامل پایدار مربوط شود، یا این ناتوانی فراگیر و عام تلقی گردد، و فرد تصور کند آنچه موجب شکست او شده است به موارد دیگر زندگی او نز تعمیم می یابد، به افسردگی پایدار و فراگیر دچار می شود (پروین، 1978).
شواهد بسیاری حاکی از آن است که، این نوع سبک های غیرانطباقی در افرادی که دچار افسردگی شغلی می باشند دیده می شود، به نحوی که این افراد خود را در تصمیم گیری در مسائل زندگی خود ناتوان می بینند. تحقیقات «بارون - برن» نشان داده است که سبک های اسنادی منفی و غیرانطباقی بر رشد علائم فرسودگی شغلی مقدم است. افرد با سبک های اسنادی منفی در رویارویی با رویدادهای ناخوشایند افسرده و ناتوان می شوند و وقوع این رویدادها و واکنش خود را از یکدیگر مستقل می بینند. علاوه بر این، ناتوانی به دلیل عدم تغییر در سبک های اسنادی فرد نمی تواند افسردگی را ریشه کن کند در نتیجه احتمال بازگشت بیماری فزونی می گیرد.
نکته جالب توجه این که، افراد افسرده ای که سبک های اسنادی آنها در جهت مثبت تغییر نکرده است، به بازگشت بیماری پس از دو سال تهدید می شوند (کدیور، 1372).
تحقیقات اخیر در سبک های تبیینی به ابعاد جدید دیگری تعمیم یافته است. از نظر این محققان، سبک های اسنادی غیرانطباقی یعنی نسبت دادن رویدادهای ناخوشایند به عوامل درونی و پایدار و عام، نه تنها سلامت انسان را به خطر می اندازد، بلکه با عملکرد شغلی ضعیف تر نیز در ارتباط است. (پیترسون، 1984) «سلیگمن» و همکاران او در سال های اخیر از ارتباط سبک های اسنادی، با مقاومت در برابر فشارهای شغلی، یا مشاغل فشارزا سخن گفته اند. و معتقدند که افراد خوش بین (یعنی آنهایی که دارای سبک های اسنادی عام، پایدار و درونی در مورد رویدادها مثبت هستند و در مقابل رویدادهای منفی، سبک ها تبیینی ویژه ناپایدار و بیرونی دارند)، مقاومت بیشتری در مقابل فشارهای شغلی نشان می دهند. برعکس، افراد بدبین، (یعنی آنهائی که نقطه مقابل افراد خوش بین در تفسیر رویدادها هستند ) در مواجه با فشارهای شغلی چندان مقاوم نیستند. (کرمی، 1380)
براساس تحقسق «سلیگمن» و همکارانش، نحوه تبیین انسان از رویدادهایی که در زندگی برای او اتفاق می افتد، از ماهیت رویدادها، با اهمیت تر است. به طوریکه با شناسایی دقیق عوامل موثر در فرسودگی شغلی می توانیم برنامه ریزی های دقیقتری را در زمینه مدیریت سیستمها ارائه داده و رفتارهای شغلی را با معیارهای عملکردی مطلوب ایجاد نمائیم.
از طریق حذف یا کاهش فرسودگی شغلی زمینه ای برای بازدهی بیشتر شغلی و دیگر اقدامات موثر فراهم می گردد. از دیگر فواید این تحقیق می توان به اشاعه مشاوره شغلی تاکید کرد زیرا که استفاده از فنون و روشهای مشاوره شغلی از اهمیت فزاینده ای برخوردار است و به علت ضعف نظری و کاربردهای اندک از این رشته با محدودیت های فراوانی روبرو هستیم. بنابراین اجرای اینگونه تحقیقات می تواند زمینه مساعدی را برای استفاده از مشاوره شغلی فراهم نموده و در رفتار سازمانی به بررسی تاثیرات سودمند فرایند مشاوره در کاهش فرسودگی شغلی توجه شود.